امام صادقعليهالسلام فرمود كه رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم فرموده :
ليس منا من ماكر مسلما كسى كه به مسلمانى نيرنگ زند از ما نيست
در خبر ديگر فرمود: هر كس كه نسبت به پيشواى بر حقى دغلى و پيمان شكنى كند روز قيامت با دهن كج وارد محشر مى گردد تا بدوزخ رود.
اصبغ بن نباته گفت اميرالمؤمنين علىعليهالسلام كه روزى بر منبر كوفه سخنرانى مى كرد فرمود: اى مردم بدانيد كه چنانكه نيرنگ و دغلى بد نبود من سياستمدارترين مردم بودم بدانيد كه براى هر نيرنگى هرزگى به دنبال است و براى هرزگى ناسپاسى و خيانتى در پى و آگاه باشيد كه نيرنگ و هرزگى و خيانت در آتشند.
بيست و دو حديث در اين باره از ائمه اطهارعليهمالسلام صادر شده كه برخى از آنها به نظر خواننده گرامى مى رسد.
امام باقرعليهالسلام فرمود على بن الحسينعليهالسلام به فرزندانش مى فرمود: از دروغ بپرهيزيد از صغيره اش و كبيره اش ، در هر مورد جدى يا شوخى ؛ زيرا كه هرگاه كسى دروغ كوچكى گويد به دروغ بزرگ نيز جرى مى شود. مگر فرمايش رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم را بياد نداريد كه فرموده است : بنده اى پيوسته راست مى گويد (يعنى راستگوئى ملكه او مى شود) تا اينكه خدا او را صديق نويسد و بنده اى پيوسته دروغ مى گويد تا اينكه خداوند او را كذاب نويسد.
امام باقرعليهالسلام فرمود: خداى متعال براى جنس بديها قفلهائى قرار داده و كليدهاى آنها را شراب گردانيده و دروغ بدتر از شراب است
معاويه بن وهب گفت از امام صادقعليهالسلام شنيدم مى فرمود: نشانه و علامت آدم دروغگو آنست كه از آسمان و زمين و مشرق و مغرب به تو خبر مى دهد ولى هرگاه از حلال و حرام خدا چيزى از او بپرسى چيزى در چنته اش نيست
در خبرى نزد امام صادقعليهالسلام نامى از حائك (يعنى دروغ باف) برده شد كه دروغ باف ملعون است ، فرمود مقصود كسى است كه بر خدا و رسول او دروغ ببافد.
در خبرى ديگر اميرالمؤمنين علىعليهالسلام فرمود:
لا يجد عبد طعم الايمان حتى يترك الكذب هزله وجده :
بنده اى طعم ايمان را نمى چشد مگر آنگاه كه دروغگوئى را ترك كند چه شوخى باشد و چه جدى
امام صادقعليهالسلام فرمود: عيسى بن مريمعليهالسلام فرموده :
من كثر كذبه ذهب بهائه
هر كه زياد دروغ بگويد آبرو و نورانيتش زائل مى گردد.
در خبر ديگرى فرمود: سخن سه گونه است : سخن راست - سخن دروغ و سخنى كه باعث اصلاح ميان مردم باشد. از آن حضرت پرسيدند اصلاح ميان مردم چگونه است ؟ فرمود: سخنى درباره كسى مى شنوى كه اگر آنرا بطرف برسانى بد دل مى شود ولى شما كه به آن طرف بر مى خورى مى گوئى از فلانى شنيدم كه درباره تو سخن خوبى چنين و چنان مى گفت (و در چنين موردى كه اصلاح ميان مردم منظور شود دروغ گفتن مستحسن است).
در خبر ديگرى فرمود: هر دروغى يك روزى بازپرسى شود مگر در سه مورد:
اول در ميدان نبرد مردى با دشمن كيد كند در اين مورد گناهى بر او نيست دوم مردى كه ميان دو كس را اصلاح كند بطوريكه با هر يك بر خلاف آن ديگرى برخورد نمايد. (مثل اينكه به هر كدام بگويد تقصير از تو است و طرف تو بى تقصير است و يا بر خلاف آنچه از بدگوئى نسبت به ديگرى شنيده است بگويد تا دل آنها را به هم نزديك و نرم كند).
سوم مردى كه به خانواده اش چيزى وعده داده و قصد ندارد آنرا به انجام رساند.