وقار در رفتار ، و ادب در گفتار ، ویژگی دیگر رابطه مبتنی بر حیاست کسانی که از حیا برخوردارند ، رفتاری باوقار ، متین و سنگین دارند و در ارتباط‌های کلامی خود ، رعایت ادب و احترام را می‌نمایند نبود این دو عنصر ، ممکن است موجب بروز مشکلات فراوانی شود گاهی نوع رفتار برای طرف مقابل ، توهین‌آمیز و تحقیرکننده است گاهی نیز نوع سخن گفتن ، همراه با ناسزاگویی و توهین است درشت‌گویی ، فحش‌دادن ، به زبان آوردن و به رُخ کشیدن امور تحقیر کننده و چیزهایی از این قبیل ، رفتارهایی هستند که فاقد عنصر شرم و حیا بوده ، همانند آتشی است که بر خرمن دوستی و محبّت زده می‌شود .
در ارتباط مبتنی بر حیا ، اگر اشتباهی از کسی سربزند ، نسبت به آن بی‌تفاوت نیست و از کرده خود ، شرمگین می‌شود در این وضعیت ، نه « اصرار » بر تکرار اشتباه وجود دارد ، و نه « توجیه» و دفاع از آن ، و نه « خرسندی » از آنچه انجام شده ؛ بلکه اتّفاق پیش آمده ، وی را آزار می‌دهد و از کرده خود ، سرافکنده می‌سازد در چنین موقعیتی بهتر است طرف مقابل ، قضیه را تمام شده اعلام کند نگه داشتن فرد در حالت شرم و به رو آوردن اشتباه و امتیاز گرفتن در چنین حالتی ، ممکن است پرده حجب و حیا را از میان بردارد ؛ فرد شرمنده احساس خواهد کرد که از اخلاق وی ، سوء استفاده شده و این ، ممکن است باعث کنار گذاشتن چنین اخلاقی شود بنا بر این ، بهتر است او را ببخشد ، تکریم کند ، بدو شخصیت بخشد و همه چیز را برای همیشه فراموش کند ، همان گونه که خداوند با کسی که از رفتار ناروای خود شرمنده است ، چنین می‌کند این ویژگی خداوند ، می‌تواند الگو و سرمشق باشد به راستی اگر خداوند ، خطاپوشی نکند و بنده شرمنده را نبخشد ، چه تأثیری در او خواهد داشت ؟ آیا او باز هم از کرده خویش ، پشیمان و شرمنده خواهد شد ؟ البته ممکن است فردی که مرتکب اشتباه شده ، حتّی پس از تمام شدن ماجرا ، از یادآوری آن ، شرمگین و سرافکنده شود این حاکی از مراتب عالی حیاست و نشان می‌دهد که وی تا چه اندازه برای زندگی زناشویی ارزش قائل است و به چه مقدار از کرامت نفس برخوردار است همچنین نشان می‌دهد که مرور زمان ، زشتی کار را در نظر وی از بین نبرده و تکرار تجربه زندگی مشترک ، از حیای آنان نکاسته است .
در الگوی ارتباطی حیا ، هر یک از طرفین از بیان خواسته‌هایی که ممکن است خارج از توان دیگری باشد ، شرم می‌کند یک انسانِ باحیا نیز از این که نتواند خواسته کسی را برآورده سازد ، شرمگین می‌شود رسول خدا به جهت شدّت حیایی که داشت ، دست رَد به سینه هیچ سائلی نزد 1 و این ویژگی همه اهل ایمان است 2 در زندگی مشترک ، معمولاً مردان ، مسئول تأمین نیازمندی‌ها هستند برای مرد ، بسیار سخت است که با دست خالی به خانه برگردد حضرت ابراهیم علیه‌السلامروزی برای تهیه آذوقه از منزل خارج شد ؛ امّا چیزی نیافت و شرم داشت که با دست خالی به خانه برگرد 3 زنان باحیا و کریم النفس نیز با درک چنین حالتی ، از بیان خواسته‌ای که ممکن است خارج از توان همسرشان 1 - ر .ک : الکافی ، ج 8 ، ص 130 ؛ الأمالی ، طوسی ، ص 692 ؛ مکارم الأخلاق ، ص 23 2 - بحار الأنوار ، ج 67 ، ص 311 3 - ر .ک : تفسیر القمی ، ج 1 ، ص 153 ؛ بحار الأنوار ، ج 12 ، ص 5 باشد ، خودداری می‌کنند ، حتّی اگر آذوقه منزل باشد صبح‌هنگامی ، علی علیه‌السلامبه همسرش حضرت زهرا علیهاالسلامگفت که آیا غذایی دارند تا بخورند زهرا علیهاالسلامقسم یاد کرد که دو روز است هیچ غذایی درون خانه نیست که حتّی به حسن و حسین علیهماالسلامبدهد امام علی علیه‌السلام به همسرش فرمود که چرا به او اطّلاع نداده تا چیزی بخرد زهرا علیهاالسلام فرمود : یا أبَاالحَسَنِ! إنّی کُنتُ أستَحیی مِن إلهی (مِن) أن أتَکَلَّفَ نَفسَکَ مالا تَقدِرُ عَلَیهِ. 1 ای ابوالحسن ! من این گونه‌ام که از خدای خود ، شرم می‌کنم که تو را به کاری وا دارم که توان آن را نداری .
در این جا اولاً سخن از تجمّلات زندگی نیست سخن از غذای ساده روزانه است ثانیا سخن از حیای از خداوند است ، نه حیای از شوهر کسی همچون حضرت زهرا علیهاالسلام چنین درخواست‌هایی را بی‌شرمی در برابر خداوند می‌داند از دیدگاه این قبیل افراد ، همه زندگی در محضر خداوند است .