حافظ ابونعیم، در «حلیة الأولیاء» می نویسد:
روزی، امیرالمؤمنینعليهالسلام از پسر ارجمند خود، امام حسن مجتبیعليهالسلام ، چند سؤال پرسید. امام حسن مجتبیعليهالسلام ، پاسخ های روشن و کافی آن سؤال ها را بیان کرد، به طوری که آن پاسخ ها، مورد پذیرش و تحسین امیرالمؤمنینعليهالسلام قرار گرفت.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: پسر عزیزم! سداد چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: ای پدر بزرگوار! سداد، دفع منکر است به معروف.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: شرف، چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: نیکی کردن به عشیره و گذشتن از جرم ایشان و عفو نمودن آنان.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: مروت چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: عفت و اصلاح مال.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: جود و سماحت، در چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: بذل مال، در حال دشواری و آسانی.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: بخل چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: آنچه را که در دست او باشد، آن را شرف پندارد و آنچه را که انفاق کند، تلف بداند.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: مؤاخات و برادری چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: مساوات و کمک مالی، در حل فقر و دارایی.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: جبن و بی دلی چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: جرأت داشتن بر دوست و ترسیدن از دشمن.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: غنیمت چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: رغبت و علاقه داشتن بر تقوا، و زهد و بی میلی به دنیا، که آن خدمت قابل ستایش است.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: حلم چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: خشم فرو خوردن و عنان نفس، به دست گرفتن.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: غنا چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: خشنودی نفس است به قسمت الهی، اگر چه اندک باشد و بهترین غنا، غنای نفس است.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: فقر چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: غلبه و استیلای حرص نفس، بر همه چیز.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: عقل چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: نگاه داشتن دل.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: سنأ - یعنی: رفعت و بلندی - به چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: به انجام کارهای شایسته و ترک امور ناپسند و قبیح.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: سفه چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: متابعت کردن از اهل دنائت و مصاحبت نمودن با گمراهان.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: غفلت چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: ترک مسجد و اطاعت از مفسد.
امیرمؤمنانعليهالسلام پرسید: حرمان چیست؟
امام حسنعليهالسلام پاسخ داد: ترک حظ و بهره ای که نصیب کسی شود و آن را بدون استفاده، از دست بدهد.
این نوع پاسخ ها، از امام حسن مجتبیعليهالسلام ، دلیل روشنی است بر احاطه ی علمی آن حضرت بر جمیع علوم؛ زیرا، بدون فکر و نظر و فی البداهة، این نوع جوابها، گفته شده است(۴۰) .