غلوّ
در طول تاریخ افراد یا گروه هایی بوده اند که در حقّ پیامبران و اولیای الهی غلو کرده اند و این انکارناپذیر است، ولی مع الأسف در مواردی در کلمات مغرضان و معاندان یا جاهلان می بینیم که این عنوان را به شیعه امامیه نسبت داده اند؛ برای نمونه احمد امین مصری می نویسد: «غالیان شیعه در حقّ علی به این اکتفا نکردند که او افضل خلق بعد از پیامبرصلىاللهعليهوآله و معصوم است، بلکه برخی از آنان قائل به الوهیت او شده اند».(1267)
زبیدی در «تاج العروس» می نویسد: «امامیه فرقه ای از غالیان شیعه است».(1268)
دکتر کامل مصطفی می نویسد: «غالیان از شیعه عقاید اصلی تشیع؛ از قبیل: بداء، رجعت، عصمت و علم لدنّی را تأسیس نمودند که بعدها به عنوان مبادی رسمی برای تشیع شناخته شد... ». (1269)
لذا جا دارد که در مورد این واژه قدری بحث و تأمل کنیم.
واژه غلوّ در مقابل تقصیر است، و در لغت به معنای تجاوز از حد و افراط در شی ء است؛(1270) یعنی فرد یا چیزی بیش از آنچه در او هست، توصیف شود. این واژه در اصطلاح شرع، به تجاوز و مبالغه نمودن در حق پیامبران و اولیای الهی و اعتقاد به الوهیت یا ربوبیت آنان اطلاق می شود.
قرآن کریم اهل کتاب را از غلوّ در حقّ مسیحعليهالسلام بر حذر داشته و می فرماید:( قُلْ یا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِی دینِكُمْ غَیرَ الْحَقِ ) (1271) «بگو ای اهل کتاب! در دین خود به ناحقّ غلو نکنید. »