شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

زیارت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله و آمرزش گناهان‌

آثار، برکات و ثواب زیارت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله بسیار زیاد و فراوان است. یکی از آثار زیارت قبر آن حضرت نیز آمرزش گناهان است. در این جهت نیز روایات بسیاری وجود دارد: «عَنِ الْمُعَلَّی بْنَ أَبِی شَهابٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ‌عليه‌السلام قالَ: «قالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍ‌ّعليه‌السلام لِرَسُولِ اللَّهِ‌صلى‌الله‌عليه‌وآله : یا أَبَتاهُ ما لِمَنْ زارَکَ؟ فَقَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله : یا بُنَیَّ مَنْ زارَنِی حَیّاً أَوْ مَیِتّاً أَوْ زارَ أَباکَ أَوْزارَ أَخاکَ، أَوْ زارَکَ، کَانَ حَقّاً عَلَیَّ أَنْ أَزُورَهُ یَوْمَ الْقَیامَةِ وَأُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ»؛(451) «معلّی بن ابی شهاب از امام صادق‌عليه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «(روزی) حضرت حسین بن علی‌عليها‌السلام به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله عرض کرد: پدر جان! پاداش کسی که شما را زیارت کند چیست؟ پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله در پاسخ فرمود: فرزندم! هر کس در زمان حیات من، یا پس از مرگ من، مرا زیارت کند، یا پدر تو را (علی‌عليه‌السلام ) یا برادر تو را (امام حسن مجتبی‌عليه‌السلام ) یا تو را زیارت نماید، بر من لازم می‌شود که روز قیامت به دیدار او بروم (از او بازدید داشته باشم) و او را از گناهانش نجات دهم».

از این روایت استفاده می‌شود که مهم‌ترین پاداش زیارت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله و اهل بیتعليهم‌السلام آمرزش گناهان است که رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: «روز قیامت به بازدید زائرمان رفته و او را از گناهانش نجات می‌دهم».

این مطلب چیزی است که از قرآن کریم نیز استفاده می‌شود: «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُ اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوّاباً رَحِیماً» ؛(452) «اگر آنان که بر اثر گناه، به خود ستم کرده‌اند نزد تو آمدند و از خداوند طلب مغفرت کنند و پیامبر نیز برای آنان استغفار کند، خداوند را توبه پذیر و رحیم خواهند یافت».

این مطلب اختصاص به زمان حیات رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله ندارد بلکه شامل بعد از رحلت آن حضرت نیز می‌شود؛ یعنی الآن هم کسی که نزد قبر آن حضرت برود و ضمن زیارت، در کنار قبر مطهر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله توبه نموده و طلب مغفرت نماید، مشمول مغفرت و رحمت خداوند خواهد شد.

در زیارتی که از امام صادق‌عليه‌السلام برای رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله ذکر شده - که باید در کنار قبر شریف آن حضرت خوانده شود - چنین می‌خوانیم: «أَللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ: «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَآءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً»وَإِنِّی أَتَیْتُکَ مُسْتَغْفِراً تائِباً مِنْ ذُنُوبِی وَإِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ نَبِیِ‌ّ الرَّحْمَةِ مُحَمَّدٍصلى‌الله‌عليه‌وآلهیا مُحَمَّدُ إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِکَ إِلَی اللَّهِ رَبِّی وَرَبِّکَ لِیَغْفِرَلِی ذُنُوبِی»؛(453) «خداوندا! تو (به پیامبرت) فرمودی: اگر گناهکاران که بر خویشتن ستم کرده‌اند نزد تو آیند و از خدا طلب مغفرت کنند و پیامبر نیز برای آنان استغفار کنند، خدا را توبه‌پذیر و رحیم و مهربان خواهند یافت و من نزد پیامبر تو آمده‌ام تا از گناهان خویش توبه کنم و پیامبر رحمت تو حضرت محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله را واسطه در گاه تو قرار داده‌ام. ای محمدصلی الله علیه وآله! من تو را وسیله درگاه خداوندی قرار داده‌ام تا گناهانم را مورد آمرزش و بخشش قرار دهد».

زیارت امیرالمؤمنین‌عليه‌السلام و آمرزش گناهان‌

از تعبیر روایات چنین استفاده می‌شود که یکی از اهداف زیارت قبور ائمّهعليهم‌السلام درخواست شفاعت و وساطت در آمرزش گناهان است؛ یعنی یک زائر، وقتی به زیارت اهل بیتعليهم‌السلام می‌رود ضمن عرض ارادت و محبّت، آنان را واسطه درگاه خداوند قرار می‌دهد تا خداوند به خاطر مقام و آبروی آنان از گناه این زائر در گذرد و او را مورد آمرزش قرار دهد.

در زیارتی که از حضرت امام هادی برای امیرالمؤمنین‌عليها‌السلام نقل شده - که کنار قبر شریف آن حضرت خوانده شود - چنین آمده است: «...یا وَلِیَّ اللَّهِ إِنَّ لِی ذُنُوباً کَثِیرَةً فَاشْفَعْ لِی إِلی رَبِّکَ فَاِنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ مَقاماً مَعْلُوماً وَإِنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ جاهاً وَشَفاعَةً وَقَدْ قالَ اللَّهُ تَعالی (وَلا یَشْفَعُونَ إِلّا لِمَنِ ارْتَضَی »؛(454) «ای ولیّ خدا! گناهان زیادی بر دوش من است، ما را نزد پروردگارت شفاعت کن؛ زیرا تو نزد خداوند، مقام شناخته شده‌ای داری و جایگاه بلند و منصب شفاعت را دارا می‌باشی و خداوند فرموده است: جز از آن کسی که خدا از او راضی است شفاعت نکنند».

فرشتگان و زیارت قبور اهل بیتعليهم‌السلام‌

شیخ طوسی از امام صادق‌عليه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «خداوند هیچ موجودی را به اندازه فرشتگان خلق نکرده است. فرشتگان، جمعیّت بی‌شماری دارند که از این‌ها روزانه هفتاد هزار نفر به بیت المعمور آمده، آن را طواف می‌کنند، وقتی از طواف بیت المعمور فارغ شدند، به زمین آمده خانه کعبه را طواف می‌کنند، پس از طواف کعبه به سوی قبر رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله رفته، بر آن حضرت سلام داده و قبر او را زیارت می‌کنند، آن‌گاه راهی نجف می‌شوند و بر امیرالمؤمنین‌عليه‌السلام سلام داده، قبر شریفش را زیارت می‌کنند، سپس به زیارت قبر سیّد الشهداءعليه‌السلام رفته، قبر امام حسین‌عليه‌السلام را نیز زیارت می‌کنند، آن‌گاه به آسمان بالا رفته، روز دیگر هفتاد هزار فرشته دیگر این عمل را انجام می‌دهند».

آن‌گاه امام صادق‌عليه‌السلام فرمود: «هر کس زیارت کند امیرالمؤمنین‌عليه‌السلام را در حالی که نسبت به آن حضرت معرفت داشته و او را امام واجب الاطاعه و خلیفه بلافصل پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بداند، زیارتش از روی ریا و تکبّر هم نباشد، خداوند ثواب صد هزار شهید به او عطا نموده، گناهان گذشته و آینده او را می‌آمرزد و روز قیامت او را ایمن گرداند، حساب روز قیامتش آسان شود، ملائکه او را استقبال کنند، هنگام مراجعت از زیارت، فرشتگان او را بدرقه نمایند تا به خانه خود برسد، اگر بیمار شود، عیادتش کنند و اگر بمیرد، جنازه‌اش را تشییع نمایند و برای او طلب آمرزش کنند».

آری، این همه پاداش، از جمله آمرزش گناهان، برای زیارت امیرالمؤمنین‌عليه‌السلام ؛ البتّه مشروط به این که همراه با معرفت و شناخت باشد.

زیارت ائمّه بقیععليهم‌السلام و آمرزش گناهان‌

در قبرستان شریف بقیع، چهار حجّت خدا و امام معصوم (امام حسن مجتبی، امام زین العابدین، امام محمّد باقر و امام جعفر صادقعليه‌السلام مدفون هستند. هر زائری که به مدینه منوّره مشرّف می‌شود، توفیق زیارت این چهار امام را نیز دارد و این زیارت نیز مورد تأکید و سفارش فراوان است.

ابن عبّاس از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل می‌کند که در باره زیارت امام حسن‌عليه‌السلام فرمود: «...مَنْ زارَهُ فِی بَقِیعِهِ ثَبَتَتْ قَدَمُهُ عَلَی الصِّراطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدامُ»؛(455) «هرکس او را در بقیع زیارت کند، قدمش بر صراط ثابت باشد در روزی که قدم‌ها بر آن بلغزد».

امام صادق‌عليه‌السلام هم فرمود: «مَنْ زارَنِی غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ وَلَمْ یَمُتْ فَقِیراً»؛(456) «کسی که مرا زیارت کند، گناهانش آمرزیده می‌شود و فقیر از دنیا نمی‌رود».

در زیارتی که از امام باقر یا امام صادق برای ائمّه بقیععليهم‌السلام نقل شده، به این نکته نیز اشاره شده است که یکی از اثرات زیارت ائمّه بقیععليهم‌السلام آمرزش گناهان است.

مرحوم شیخ صدوق در کتاب کامل الزیارات این زیارت را نقل کرده است: «اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْهُدی السَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبِرِّ وَالتَّقْوی ..»؛ «سلام بر شما ای پیشوایان هدایت! سلام بر شما ای اهل نیکی و تقوا!...».

تا این‌که به این فراز از زیارت می‌رسد: «وَجَعَلَ صَلَواتَنا عَلَیْکُمْ رَحْمَةً لَنا وَکَفَّارَةً لِذُنُوبِنا...»؛ «خداوند، درود و سلام ما بر شما را برای ما رحمت و مایه آمرزش گناهان ما قرار داده است».

در فراز دیگر آمده است: «...وَهذا مَقامُ مَنْ أَسْرَفَ وَأَخْطَأَ وَاسْتَکانَ وَأَقَرَّ بِما جَنی وَرَجَی بِمَقامِهِ الْخَلاصَ وَأَنْ یَسْتَنْقِذَ بِکُمْ مُسْتَنْقِذُ الْهَلْکی مِنَ الْرَّدی فَکُونُوا لِی شُفَعآءَ فَقَدْ وَفَدْتُ إِلَیْکُمْ إِذْ رَغِبَ عَنْکُمْ أَهْلُ الدُّنْیا وَاتَّخَذُوا آیاتُ اللَّهِ هُزُواً وَاسْتَکْبَرُوا عَنْها...»؛(457) «این مقام (حضور کنار قبور ائمّهعليهم‌السلام ) مقام کسی است که معصیت کرده، مرتکب اشتباه شده و اکنون با تضرّع وزاری، به گناه و جنایت خود اقرار و اعتراف می‌نماید و امید خلاصی از گناه خویش را دارد؛ امید این که به وسیله شما نجات پیدا کند، نجات کسی که از پستی به هلاکی افتاده است. پس شما شفیع من باشید؛ زیرا به امیدی به سوی شما آمدم، در حالی که اهل دنیا از شما روی گرداندند، و آیات خدا را به سخریّه گرفتند و راه استکبار را طیّ نمودند».

این تعبیراتی که در زیارت ائمّه بقیععليهم‌السلام آمده، روشن می‌سازد یکی از آثار زیارت، «آمرزش گناهان» است که زائر باید آن را در نظر داشته باشد و این ذوات مقدّسه را واسطه درگاه الهی قرار دهد و از آنان برای آمرزش گناهانش استمداد کند تا مورد شفاعت قرار گیرد و خداوند از گناهش در گذرد.

زیارت حضرت سیّدالشهداءعليه‌السلام و آمرزش گناهان‌

در مورد زیارت حضرت أبی عبداللَّه الحسین‌عليه‌السلام آن قدر ارزش، ثواب، فضیلت، آثار و برکات ذکر شده است که زبان از وصف و قلم از درج آن عاجز است...

پیشوایان معصومعليهم‌السلام نسبت به زیارت حضرت سیّد الشهداءعليه‌السلام توصیه وتأکید بسیار زیادی داشته و در حقّ زائران آن حضرت، دعای خیر می‌نمودند؛ حتّی گاهی دوستان خود را نسبت به کوتاهی در زیارت آن حضرت، توبیخ و سرزنش کرده و برای محرومیّت از برکات زیارت امام حسین‌عليه‌السلام اظهار تأسّف می‌نمودند.

امام صادق‌عليه‌السلام به معاویة بن وهب فرمود: «یا معاوِیَةُ! لاتَدَعْ زِیارَةَ الْحُسَیْنِ‌عليه‌السلام لِخَوْفٍ فَاِنَّ مَنْ تَرَکَهُ رَأی مِنَ الْحَسْرَةِ ما یَتَمَنّی أَنَّ قَبْرَهُ کَانَ عِنْدَهُ، أَما تُحِبُّ أَنْ یَرَیَ اللَّهُ شَخْصَکَ وَسوادَکَ فِیمَنْ یَدْعُوا لَهُ رَسُولُ اللَّهِ‌صلى‌الله‌عليه‌وآلهوَعَلِیٌّ وَفاطِمَةُ وَالْأَئِمَّةُ علیهم السلام أَما تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ مِمَّنْ یَنْقَلِبُ بِالْمَغْفِرَةِ لِما مَضی وَیَغْفِرُ لَکَ ذُنُوبَ سَبْعِینَ سَنَةٍ، أَما تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ مِمَّنْ یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیا وَلَیْسَ عَلَیْهِ ذَنْبٌ تَتْبَعُ بِهِ، أَما تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ غَداً مِمَّنْ یُصافِحُهُ رَسُولُ اللَّهِ‌صلی الله علیه وآله»؛(458) «ای معاویه! زیارت حسین‌عليه‌السلام را به خاطر ترس ( از دشمن) رها نکن؛ زیرا هر کس زیارت آن حضرت را ترک کند، دچار حسرتی می‌شود که آرزو می‌کند کاش قبر شریف امام حسین‌عليه‌السلام نزدیک او بود (و می‌توانست بیشتر زیارت کند). آیا دوست نداری خداوند تو را در ردیف کسانی ببیند که رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، علی، فاطمه و ائمّهعليهم‌السلام برای او دعا می‌کنند؟ آیا دوست نداری از کسانی باشی که هنگام بازگشت از زیارت، خداوند گناهان گذشته ایشان را بخشیده و گناه هفتاد سال دیگر تو را نیز مورد آمرزش قرا دهد؟ آیا دوست نداری از کسانی باشی که از دنیا می‌روند در حالی که (بر اثر زیارت امام حسین‌عليه‌السلام ) گناهی برای آنان باقی نمانده است که وبالشان باشد؟ آیا دوست نداری فردای قیامت، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله با تو مصافحه نماید؟»

وقتی این همه آثار و برکات برای زیارت حضرت سیّدالشهداءعليه‌السلام در یک روایت دیده می‌شود، دلیل بر ارزش و اهمیّت زیارت آن حضرت است.

استغفار فاطمه زهراعليها‌السلام برای زائران قبر امام حسین‌ عليه‌السلام

داوود بن کثیر از امام صادق‌عليه‌السلام روایت می‌کند که حضرت فرمود: «إِنَّ فاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍصلى‌الله‌عليه‌وآلهتَحْضُرُ لِزُوّارِ قَبْرِ إِبْنِهَا الْحُسَیْنِ‌عليه‌السلام فَتَسْتَغْفِرُ لَهُمْ ذنُوُبَهُمْ»؛(459) «حضرت فاطمه دختر رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نزد زائرین قبر فرزندش حسین‌عليه‌السلام حضور پیدا نموده، برای گناهان آنان از خداوند طلب آمرزش می‌نماید».

روشن است که وقتی حضرت زهراعليها‌السلام با آن عزّت و احترام برای کسی طلب مغفرت و آمرزش کند، خداوند اجابت نموده، شفاعت او را می‌پذیرد، در نتیجه این زائر، مشمول آمرزش پروردگار عالم قرار می‌گیرد.

استغفار فرشتگان برای زائر قبر امام حسین‌علیه السلام‌

ابان بن تغلب از امام صادق‌عليه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «أَرْبَعَةُ آلافِ مَلَکٍ عِنْدَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ شَعْتٌ غَبْرٌ یَبْکُونَ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ، رَئِیسُهُم مَلَکٌ یُقالُ لَهُ مَنْصُورُ فَلا یَزُورُهُ زائِرٌ وَإِلَّا اسْتَقْبَلُوهُ وَلایُؤَدِّعُهُ مُوَدَّعٌ إِلّا شَیَّعُوهُ وَلا یَمْرُضُ إِلّا عادُوهُ وَلایَمُوتُ إِلّا صَلُّوا عَلی جَنازَتِهِ وَاسْتَغْفَرُوا لَهُ بَعْدَ مَوْتِهِ»؛ «چهار هزار فرشته در کنار قبر امام حسین‌عليه‌السلام غم زده و غبار آلود تا قیامت گریه می‌کنند. بزرگ آنان فرشته‌ای است به نام منصور. هیچ زائری قبر آن حضرت را زیارت نمی‌کند مگر این که او را استقبال می‌کنند، با آن حضرت وداع نمی‌کند مگر این که او را مشایعت می‌کنند. مریض شود، او را عیادت نموده و اگر بمیرد، بر جنازه‌اش نماز می‌خوانند و بعد از مرگش برای او طلب آمرزش می‌کنند».

نمونه‌ای از روایات پیرامون ثواب زیارت امام حسین‌عليه‌السلام

درباره زیارت امام حسین‌عليه‌السلام و ارزش، فضیلت، آثار و برکات آن، روایات فراوانی رسیده است که ذکر فهرستی از آن‌ها به طول می‌انجامد، لذا تنها به نمونه‌ای از روایاتی که بر نقش زیارت آن حضرت در آمرزش گناهان تصریح نموده، اکتفا می‌کنیم:

الف) ابن مسکان از امام صادق‌عليه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «مَنْ زارَ الْحُسَیْنَ‌عليه‌السلام مِنْ شِیعَتِنا لَمْ یَرْجِعْ حَتّی یُغْفَرَ لَهُ کُلُّ ذَنْبٍ وَیُکْتَبُ لَهُ بِکُلِ‌ّ خُطْوَةٍ خَطاها وَکُلِ‌ّ یَدٍ رَفَعَتْها دابَّتُهُ أَلْفُ حَسَنَةٍ وَمُحِیَ عَنْهُ أَلْفُ سَیِّئَةٍ وَتُرْفَعُ لَهُ أَلْفُ دَرَجَةٍ»؛(460) «هر کس از شیعیان ما حضرت امام حسین‌عليه‌السلام را زیارت کند، مراجعت نمی‌کند تا این که خداوند همه گناهانش را مورد آمرزش قرار دهد و برای هر گامی که نهاده و هر دستی که مرکبش برداشته، هزار حسنه نوشته می‌شود و هزار سیّئه از او محو گردیده و هزار درجه به او عطا می‌شود».

ب) قدامة بن مالک از امام صادق‌عليه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «مَنْ زارَ الْحُسَیْنَ‌عليه‌السلام مُحْتَسِباً لا أَشِراً وَلا بَطَراً وَلا رِیاءً وَلا سُمْعَةً مُحِّصَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ کَما یُمَحَّصُ الثَّوْبُ فِی الْماءِ فَلا یَبْقی عَلَیهِ دَنَسٌ وَیُکْتَبُ لَهُ بِکُلِ‌ّ خُطْوَةٍ حَجَّةٌ وَکُلَّما رَفَعَ قَدَماً عُمْرَةٌ»؛(461) «کسی که از روی اعتقاد، نه از روی ریا و فخر و امثال آن، امام حسین‌عليه‌السلام را زیارت کند، گناهانش از او شسته می‌شود، همان‌گونه که لباس در آب شسته می‌شود و چرک و کثافت بر آن باقی نمی‌ماند، زائر امام حسین‌عليه‌السلام هر قدمی که می‌گذارد، ثواب حجّ و هر قدمی که بر می‌دارد، برای او ثواب عمره نوشته می‌شود».

ج) هارون بن خارجه از حضرت امام صادق‌عليه‌السلام پرسید: فدایت گردم! کسی که زیارت کند قبر امام حسین‌عليه‌السلام را در حالی که نسبت به حقّ آن حضرت، معرفت دارد و در زیارت خود فقط رضایت خدا و ثواب آخرت را در نظر گرفته، چه چیزی نصیبش می‌شود؟

حضرت در پاسخ فرمود: «یا هارُونُ! مَنْ أَتی قَبْرَ الْحُسَیْنِ‌عليه‌السلام زائِراً لَهُ عارِفاً بِحَقِّهِ یُرِیدُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ وَالدّارَ الآخِرَةِ غَفَرَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تَأَخَّرَ، ثُمَّ قالَ لِی ثَلاثاً: أَلَمْ أَحْلِفْ لَکَ، أَلَمْ أَحْلِفْ لَکَ، أَلَمْ أَحْلِفْ لَکَ؟»؛(462) «ای هارون! هر کس با معرفت و برای رضای خدا و قیامت، قبر امام حسین‌عليه‌السلام را زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می‌آمرزد، سپس سه مرتبه فرمود: آیا برای تو سوگند هم بخورم!»

د) «قالَ أَبُو الْحَسَن مُوسی‌علیه السلام: «أَدْنی ما یُثابُ بِهِ زائِرُ الْحُسَیْنِ بِشاطِیِ الْفُراتِ إِذا عَرَفَ حَقَّهُ وَحُرْمَتَهُ وَوِلایَتَهُ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تأَخَّرَ»؛(463) «امام موسی بن جعفرعليها‌السلام فرمود: «کسی که با معرفت نسبت به حقّ و حرمت و ولایت امام حسین‌عليه‌السلام او را در کربلا زیارت کند، کمترین ثوابش آمرزش گناهان گذشته و آینده اوست».

ه) حنان بن سدیر از پدرش نقل می‌کند که حضرت امام صادق‌عليه‌السلام فرمود: «إِذا کَانَ یَوْمُ عَرَفَةَ إِطَّلَعَ اللَّهُ عَلی زُوّارِ قَبْرِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ‌عليه‌السلام فَقَالَ لَهُمْ: إِسْتَأْنِفُوا فَقَدْ غَفَرْتُ لَکُمْ ثُمَّ یَجْعَلَ إِقامَتَهُ عَلی أَهْلِ عَرَفاتِ»؛(464) «روز عرفه که می‌شود، خداوند اوّل به زائران قبر حسین بن علی‌عليها‌السلام نظر می‌کند و خطاب به آنان می‌گوید: اعمال را شروع کنید، گذشته شما را آمرزیدم، سپس رو به اهل عرفات می‌کند».

زیارت عاشورا و فواید بی‌شمار آن‌

گرچه ثواب و فضیلت‌هایی که برای زیارت امام حسین‌عليه‌السلام ذکر شد، مربوط به زائری است که نزد قبر شریف آن حضرت رفته و او را از نزدیک زیارت می‌کند؛ امّا اگر کسی بر اثر فقر یا عدم امنیّت، بسته بودن راه، یا به هر دلیل دیگری نتوانست به کربلای حسینی سفر کند و حضرتش را از نزدیک زیارت کند، می‌تواند از راه دور نیز زیارت آن حضرت را بخواند و بر او سلام بفرستد و همان پاداش‌ها را نصیب خویش گرداند.

امام باقرعليه‌السلام در مورد ثواب زیارت امام حسین در روز عاشورا فرمود: «هر کس زیارت کند حسین بن علی را روز دهم محرم نزد قبر آن حضرت و گریان شود، خدا را در قیامت ملاقات می‌کند با ثواب دو هزار حج، دو هزار عمره و دو هزار جهاد که در رکاب رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله بوده باشد».

راوی پرسید: اگر کسی از کربلا دور باشد و برای او رفتن به آنجا ممکن نباشد چه کند؟

امام باقرعليه‌السلام فرمود: «چنین کسی نزدیک ظهر بیرون رود و اشاره کند به سوی آن حضرت (کربلا) و بر حضرت سیّد الشهداء سلام و بر قاتلان حضرتش نفرین فرستد، آن‌گاه دو رکعت نماز گزارد و بر حضرت سیّد الشهداء گریه و ندبه کند. اگر چنین کند من ضامن می‌شوم که همه آن ثواب‌ها را درک کند. کسی که این عمل را انجام دهد، مزد و ثواب مصیبت هر پیغمبر، رسول، وصی، صدّیق و شهیدی را از زمان خلقت تا قیامت خواهد برد».

آن‌گاه حضرت «زیارت عاشورا» را به وی تعلیم فرمود.(465)

حکایتی جالب از تأثیر زیارت عاشورا

این فصل را با ذکر جریانی جالب به پایان می‌بریم. مرحوم محدّث قمی پس از بیان فواید و آثار زیادی که برای زیارت عاشورای امام حسین‌عليه‌السلام ذکر می‌کند، می‌گوید: فردی مورد وثوق و اطمینان به نام حاج ملاّحسن یزدی از مردی با تقوا و پرهیزکار به نام حاج محمّد علی یزدی که دائماً مشغول عبادت و اصلاح امر آخرتش بود، نقل کرده که گفت: من همسایه‌ای داشتم که از کودکی با هم بزرگ شدیم، و نزد یک معلّم تربیت شدیم؛ امّا وقتی بزرگ شد، به شغل عشّاری مشغول شد، وقتی مُرد، او را در قبرستانی که نزدیک محلّه بود، به خاک سپردند.

پس از حدود یک ماه او را در خواب دیدم که وضعش خوب است و مشکلی ندارد. به او گفتم: باور نمی‌کردم تو این چنین باشی و مشکلی نداشته باشی. شغل تو ایجاب می‌کرد که گرفتار عذاب باشی، چه چیزی باعث نجات تو شد؟

در پاسخ گفت: همان گونه که تو می‌گویی من گرفتار عذاب بودم، از روز وفات تا دیروز که همسر استاد اشرف آهنگر فوت کرد و او را در این قبرستان دفن کردند. در شب فوت او حضرت ابا عبداللَّه الحسین‌عليه‌السلام سه مرتبه به دیدار او آمدند، در مرتبه سوّم دستور دادند که عذاب از اهل این قبرستان برداشته شود، در نتیجه حال همه ما خوب شد، و مورد نعمت قرار گرفتیم.

وقتی بیدار شدم تعجّب کردم و از آنجایی که استاد اشرف آهنگر را نمی‌شناختم، سراغ او را گرفته، او را پیدا کردم و پرسیدم: همسری داشتید؟

گفت: آری، چند روز قبل فوت کرد و در فلان مکان او را دفن کردیم.

دیدم نام همان قبرستان را برد.

گفتم: او به زیارت ابی عبداللَّه الحسین‌عليه‌السلام رفته بود؟

گفت: خیر.

گفتم: ذکر مصایب آن حضرت می‌کرد؟

گفت: خیر.

گفتم: مجلس عزاداری امام حسین داشت؟

گفت: خیر. چرا این سؤال را می‌کنی؟

گفتم: چنین خوابی دیده‌ام.

گفت: آری، همسر من مداومت بر زیارت عاشورای امام حسین‌عليه‌السلام می‌نمود.(466)

خداوندا! زیارت اهل بیتعليهم‌السلام در دنیا و شفاعتشان در آخرت را نصیب همه ما بفرما. آمین ربّ العالمین.

فصل یازدهم : تعزیه وگریستن برمظلومیّت اهل بیت (عليه‌السلام ) و آمرزش گناهان‌

یکی دیگر از عواملی که در آمرزش گناهان نقش بسیار مؤثّر داشته، و روایات فراوانی از حضرات معصومینعليهم‌السلام پیرامون آن به ما رسیده «عزاداری و گریستن بر مظلومیّت اهل بیتعليهم‌السلام به ویژه حضرت سیّد الشهداء حسین بن علی‌عليها‌السلام » می‌باشد.

این موضوعی است که علاوه بر سفارشاتی که معصومینعليهم‌السلام به شیعیان خود داشته و برای آن آثار و برکات فراوان ذکر نموده‌اند؛ خود آنان نیز این برنامه را در زندگی خویش معمول داشته‌اند.

بررسی زندگی معصومینعليهم‌السلام نشان می‌دهد که آنان مکرّر مصایب امام حسین‌عليه‌السلام را یاد آور می‌شدند و بر مظلومیّت آن حضرت می‌گریستند. این مسأله هم قبل از شهادت ابا عبداللَّه الحسین‌عليه‌السلام و هم پس از شهادت آن حضرت، وجود داشته است.

حتّی از برخی روایات استفاده می‌شود که هنگام ولادت امام حسین‌عليه‌السلام جبرئیل شهادت آن حضرت را به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله خبر داد و آن حضرت با امیرالمؤمنین و فاطمه زهراعليها‌السلام بر شهادت سیّد الشهداء گریستند.

گریستن پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بر امام حسین‌ عليه‌السلام

علامه مجلسی‌رحمه الله از عایشه نقل کرده است که گفت: روزی رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله خانه من بود و امر فرمود کسی بر من وارد نشود. در این هنگام حسین‌عليه‌السلام که کودکی بود وارد شد، من نتوانستم او را کنترل کنم، نزد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله رفت. طولی نکشید که جبرئیل بر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شد و به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله خبر داد که این کودک به دست افرادی از امّت تو شهید خواهد شد، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله بر این مصیبت گریست؛ امّا جبرئیل به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله گفت: «لا تَبْکِ فَسَوْفَ یَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُمْ بِقائِمِکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ»؛(467) «ای رسول خدا»! گریه نکن، به زودی خداوند انتقام کشندگان حسین‌عليه‌السلام را توسّط قائم از شما اهل بیت از آنان خواهد گرفت».

لعن پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بر یزید

ابن عبّاس می‌گوید: در آن بیماری که منجر به رحلت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله شد، حضرت، فرزند عزیزش امام حسین‌عليه‌السلام را به سینه خود چسبانید، به گونه‌ای که عرق از صورت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بر بدن حسین‌عليه‌السلام می‌چکید و در حالی که جان می‌داد، فرمود: «مالِی وَلِیَزِیدُ لا بارَکَ اللَّهُ فِیهِ أَللَّهُمَّ الْعَنْ یَزِیدَ»؛ «مرا با یزید چکار، خدا در کار او برکت قرار ندهد و خداوند یزید را لعنت کند!!»

آن‌گاه حضرت از هوش رفت. وقتی به هوش آمد در حالی که اشک از چشمانش جاری بود، امام حسین‌عليه‌السلام را می‌بوسید و می‌فرمود: «أَما إِنَّ لِی لِقاتِلِکَ مَقاماً بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ»؛(468) «برای من نسبت به قاتل تو جایگاهی است (محکمه‌ایست) در نزد پروردگار عزّوجلّ».