شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فهرست مطالب

سوره اسراء 9

آيه (1) و ترجمه 13

تفسير: 13

آيه (2) تا (8) و ترجمه 27

تفسير: 28

نكته ها: 33

1 - دو فساد بزرگ تاريخى بنى اسرائيل 33

2 - هر چه كنيد به خود كنيد! 38

3 - تطبيق آيات بر تواريخ اسلامى 40

آيه (9) تا (12) و ترجمه 41

تفسير: 42

نكته ها: 50

1 آيا انسان ذاتا عجول است ؟ 50

2 - بلاى شتابزدگى! 51

3 - نقش عدد و حساب در زندگى انسانها 53

آيه (13) تا (15) و ترجمه 54

تفسير: 54

نكته ها 60

1 - تفال و تطير فال نيك و بد 60

2 - كارنامه عجيب اعمال آدمى 61

3 - بى گناه و با گناه را با هم نمى سوزانند! 64

4 - اصل برائت و آيه (ما كنا معذبين...) 65

آيه (16) و (17) و ترجمه 66

تفسير: 66

آيه (18) تا (21) و ترجمه 70

تفسير: 70

نكته ها: 75

1 - آيا دنيا و آخرت با هم تضاد دارند؟ 75

3 - امدادهاى الهى 78

آيه (22) تا (25) و ترجمه 80

تفسير: 80

نكته ها: 86

1 - احترام پدر و مادر در منطق اسلام 86

2 - تحقيقى پيرامون معنى (قضاء) 90

3 - تحقيقى پيرامون معنى (اف ) 92

آيه (26) تا (30) و ترجمه 94

تفسير: 95

نكته ها: 103

1 - منظور از ذى القربى در اينجا كيانند؟ 103

2 - بلاى اسراف و تبذير 104

3 - فرق ميان اسراف و تبذير 106

4 - آيا ميانه روى در انفاق با ايثار تضاد دارد؟! 108

آيه (31) تا (35)و ترجمه 109

تفسير: 110

نكته ها: 122

آيه (36) تا (40) و ترجمه 126

تفسير: 126

آيه (41) تا (44) و ترجمه 140

تفسير: 140

آيه (45) تا (48) و ترجمه 153

شان نزول: 154

تفسير: 155

نكته: 157

1 - جمع بندى و مرورى بر اين آيات آيات 157

2 - چرا اين حجابها به خدا نسبت داده شده ؟ 159

3 - حجاب مستور چيست ؟ 159

4 - اكنه و وقر چيست ؟ 160

7 - وحشت مشركان از نداى توحيد 162

آيه (49) تا (52) و ترجمه 163

تفسير: 163

آيه (53) تا (57) و ترجمه 169

تفسير: 170

آيه (58) تا (60) و ترجمه 180

تفسير: 181

نكته ها: 184

1 - روياى پيامبر ( صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) و شجره ملعونه 184

2 - بهانه هاى منكران اعجاز 188

3 - انكار گذشتگان چه ارتباطى به آيندگان دارد؟! 190

آيه (61) تا (65) و ترجمه 192

تفسير: 193

نكته ها: 196

1 - معنى چند لغت 196

2 - وسائل متنوع وسوسه گرى شيطان 197

آيه (66) تا (69) و ترجمه 202

تفسير: 202

نكته ها: 206

1 - انسانهاى كم ظرفيت 206

2 - فرار از محدوده حكومت خدا ممكن نيست 207

3 - معنى چند لغت 208

آيه (70) تا (72) و ترجمه 210

تفسير: 210

نكته ها: 217

آيه (73) تا (75) و ترجمه 223

شأن نزول: 223

تفسير: 226

نكته ها: 227

آيه (76) و (77) و ترجمه 232

شان نزول: 232

تفسير: 233

آيه (78) تا (81) و ترجمه 236

تفسير: 236

نكته ها: 243

آيه (82) و ترجمه 252

تفسير: 252

نكته ها: 252

آيه (83) و (84) و ترجمه 260

تفسير: 260

نكته ها: 262

آيه (85) و ترجمه 267

تفسير: 267

آيه (86) و (87) و ترجمه 290

تفسير: 290

آيه (88) و (89) و ترجمه 293

تفسير: 293

آيه (90) تا (93) و ترجمه 298

شاءن نزول: 298

تفسير: 301

نكته ها: 303

آيه (94) و (95) و ترجمه 310

تفسير: 310

نكته ها: 313

آيه (96) و (97) و ترجمه 315

تفسير: 315

آيه (97) تا (100) و ترجمه 320

تفسير: 320

نكته ها: 322

آيه (101) تا (104) و ترجمه 327

تفسير: 327

نكته ها: 330

آيه (105) تا (108) و ترجمه 336

تفسير: 336

نكته ها: 344

آيه (110) و (111) و ترجمه 346

شأن نزول: 346

تفسير: 347

نكته: 351

نكته ها: 352

سوره كهف 357

آيه (1) تا (5) و ترجمه 361

تفسير: 361

نكته ها: 363

آيه (6) تا (8) و ترجمه 368

تفسير: 368

آيه (9) تا (12) و ترجمه 373

شان نزول: 373

تفسير: 375

نكته ها: 378

آيه (13) تا (16) و ترجمه 381

تفسير: 381

نكته ها: 385

تفسير: 389

آيه (19) و (20) و ترجمه 395

تفسير: 395

نكته ها: 397

آيه (21) تا (24) و ترجمه 400

تفسير: 401

نكته ها: 408

آيه (25) تا (27) و ترجمه 414

تفسير: 414

نكته ها: 417

آيه (28) تا (31) و ترجمه 438

شأن نزول: 439

تفسير: 440

نكته ها: 444

آيه (32) تا (36) و ترجمه 451

تفسير: 452

آيه (37) تا (40) و ترجمه 455

تفسير: 456

آيه (42) تا (44) و ترجمه 461

تفسير: 461

نكته ها: 465

آيه (45) و (46) و ترجمه 470

تفسير: 470

نكته ها: 474

آيه (47) تا (49) و ترجمه 477

تفسير: 477

نكته ها: 481

آيه (50) تا (53) و ترجمه 487

تفسير: 488

نكته ها: 492

آيه (54) تا (56) و ترجمه 496

تفسير: 496

آيه (57) تا (59) و ترجمه 501

تفسير: 501

آيه (60) تا (64) و ترجمه 505

تفسير: 506

آيه (65) تا (70) و ترجمه 512

تفسير: 512

آيه (71) تا (78) و ترجمه 516

تفسير: 517

آيه (79) تا (82) و ترجمه 526

تفسير: 527

نكته ها: 532

آيه (83) تا (91) و ترجمه 550

تفسير: 551

آيه (92) تا (98) و ترجمه 556

تفسير: 557

نكته ها: 562

آيه (99) تا (102)و ترجمه 579

تفسير: 579

آيه (103) تا (108) و ترجمه 584

تفسير: 585

نكته ها: 589

آيه (109) و (110) و ترجمه 598

شان نزول: 598

تفسير: 599

سوره اسراء

مقدمه

ايـن سـوره در مـكـه نـازل شده و 111 آيه است

قبل از ورود در تفسير اين سوره توجه به چند نكته لازم است:

1 - نـامـهـاى ايـن سـوره و مـحـل نزول آن نـام مـشـهـور ايـن سـوره بـنـى اسـرائيـل اسـت و نـامـهـاى ديـگـرى نـيـز از قبيل اسراء و سبحان دارد.

روشـن است كه هر يك از اين نامها به تناسب مطالبى است كه در اين سوره در رابطه با آن وجـود دارد، اگـر نـام بـنـى اسـرائيـل بـر آن گـذارده شـده بـه خـاطـر آنـسـت كه بخش قـابـل مـلاحـظـه اى در آغـاز و پـايـان ايـن سـوره پـيـرامـون بـنـى اسرائيل است.

و اگـر بـه آن اسـراء گـفـتـه ميشود به خاطر نخستين آيه آن كه پيرامون اسراء (معراج ) پـيـامـبـر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) سخن ميگويد، و سبحان نيز از نخستين كلمه اين سوره گرفته شده است.

ولى در روايـاتـى كـه فـضـيـلت ايـن سـوره را بـيـان مـيـكـنـد تـنـهـا بـه نـام بـنـى اسرائيل برخورد ميكنيم، و به همين جهت غالب مفسران همين نام را براى سوره، برگزيده اند.

بـه هـر حـال مـشـهـور و مـعـروف ايـن اسـت كـه تـمـام يـكـصـد آيـه ايـن سـوره در مـكـه نازل شده است، و مفاهيم و محتواى آن نيز كاملا متناسب با سورههاى مكى است

هـر چـنـد بـعـضـى از مـفـسـران مـعـتـقـدنـد پـارهـاى از آيـات آن در مـديـنـه نازل شده است، ولى گفتار مشهور صحيحتر به نظر ميرسد.

2 - فضيلت اين سوره

از پـيـامـبـر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) و هـمچنين از امام صادق (عليها‌السلام ) اجر و پـاداش فـراوانـى بـراى كـسـى كـه ايـن سـوره را بـخـوانـد نقل شده است از جمله اينكه:

در روايـتـى از امـام صـادق (عليها‌السلام ) چـنـيـن مـى خـوانـيـم: ( مـن قـرء سـورة بـنـى اسـرائيـل فـى كـل ليـلة جـمـعـه لم يـمت حتى يدرك القائم و يكون من اصحابه): كسى كه سوره بنى اسرائيل را هر شب جمعه بخواند از دنيا نخواهد رفت تا اينكه قائم را درك كند و از يارانش خواهد بود.

كـرارا گـفـتـه ايـم پـاداشـها و فضيلتهائى كه براى سوره هاى قرآن بيان شده هرگز براى خواندن تنها نيست، بلكه خواندنى است كه توأ م با تفكر و انديشه، و سپس الهام گرفتن براى عمل بوده باشد.

مخصوصا در يكى از همين روايات مربوط به فضيلت اين سوره ميخوانيم (فرق قلبه عند ذكـر الوالديـن): كـسى كه اين سوره را بخواند و به هنگامى كه به توصيه هاى خداوند در ارتـبـاط بـا پـدر و مـادر در ايـن سـوره مـيرسد، عواطف او تحريك گردد و احساس محبت بيشتر نسبت به پدر و مادر كند داراى چنان پاداشى است.

بـنـابـراين الفاظ قرآن هر چند بلاشك محترم و پر ارزش است، ولى اين الفاظ مقدمه اى اسـت بـراى مـعـانـى و مـعـانـى مـقـدمـه اى اسـت بـراى عمل.

3 - محتواى اين سوره در يك نگاه كوتاه

گـفـتـيـم ايـن سـوره بـنـا بـر مـشـهـور از سـوره هـائى اسـت كـه در مـكـه نازل شده است و طبعا ويژگيهاى سوره هاى مكى در آن جمع است، از جمله دعوت مؤ ثر به تـوحـيـد، و تـوجـه دادن بـه مـعاد، و نصائح سودمند، و مبارزه با هر گونه شرك و ظلم و انحراف بطور كلى ميتوان گفت آيات اين سوره بر محور امور زير دور مى زند.

1 - دلائل نبوت مخصوصا قرآن و نيز معراج.

2 - بـحـثـهـائى مـربـوط بـه مـعـاد، مـسـاله كـيـفـر و پـاداش و نـامـه اعمال و نتائج آن.

3 - بخشى از تاريخ پر ماجراى بنى اسرائيل كه در آغاز سوره و پايان آن آمده است.

4 - مـسـاله آزادى اراده و اخـتـيـار و ايـنـكـه هـر گـونـه عمل نيك و بد، نتيجهاش به خود انسان بازگشت ميكند.

5 - مساله حساب و كتاب در زندگى اين جهان كه نمونه اى است براى جهان ديگر.

6 - حقشناسى در همه سطوح مخصوصا درباره خويشاوندان، و بخصوص پدر و مادر.

7 - تـحـريـم اسـراف و تـبـذيـر و بـخـل و فـرزنـدكـشـى و زنـا و خـوردن مال يتيمان و كمفروشى و تكبر و خونريزى.

8 - بحثهائى در زمينه توحيد و خداشناسى.

9 - مـبـارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اينكه گناهان ميان انسان و مشاهده چهره حق پرده ميافكند.

10 - شخصيت انسان و فضيلت و برترى او بر مخلوقات ديگر.

11 - تاثير قرآن براى درمان هر گونه بيمارى اخلاقى و اجتماعى.

12 - اعجاز قرآن و عدم توانائى مقابله با آن.

13 - وسوسه هاى شيطان و هشدار به همه مؤ منان به راههاى نفوذ شيطان در انسان.

14 - بخشى از تعليمات مختلف اخلاقى.

15 - و سـرانـجـام فـرازهـائى از تـاريخ پيامبران به عنوان درسهاى عبرتى براى همه انسانها و شاهدى براى مسائل بالا.

به هر صورت مجموعه بحثهاى عقيدتى و اخلاقى و اجتماعى در اين سوره نسخه كاملى را تـشـكيل ميدهد براى ارتقاء و تكامل بشر در زمينه هاى مختلف، و جالب اينكه اين سوره با تـسـبـيـح خدا شروع ميشود و با حمد و تكبير او پايان ميگيرد تسبيح نشانه اى است براى پـاكـسـازى و پـيـراسـتن از هر گونه عيب و نقص، و حمد نشانه اى است براى آراستن به صفات فضيلت، و تكبير رمزى است به پيشرفت و عظمت.