شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فهرست مطالب

سوره قصص ۷

آيه (۱) تا (۶) و ترجمه ۱۱

تفسير: ۱۲

نكته ها: ۲۰

آيه (۷) تا (۹) و ترجمه ۲۶

تفسير: ۲۶

نكته: ۳۴

آيه (۱۰) تا (۱۳) و ترجمه ۳۵

تفسير: ۳۶

آيه (۱۴) تا (۱۷) و ترجمه ۴۲

تفسير: ۴۳

نكته ها: ۴۸

آيه (۱۸) تا (۲۲) و ترجمه ۵۲

تفسير: ۵۳

آيه (۲۳) تا (۲۵) و ترجمه ۵۷

تفسير: ۵۸

نكته ها: ۶۲

آيه (۲۶) تا (۲۸) و ترجمه ۶۶

تفسير: ۶۶

نكته ها: ۶۹

آيه (۲۹) تا (۳۵)و ترجمه ۷۳

تفسير: ۷۴

آيه (۳۶) و (۳۷) و ترجمه ۸۳

تفسير: ۸۳

آيه (۳۸) تا (۴۲) و ترجمه ۸۷

تفسير: ۸۸

نكته: ۹۵

آيه (۴۳) تا (۴۶) و ترجمه ۹۸

تفسير: ۹۹

آيه (۴۷) تا (۵۰) و ترجمه ۱۰۳

تفسير: ۱۰۴

نكته: ۱۰۸

آيه (۵۱) تا (۵۵) و ترجمه ۱۱۰

شان نزول: ۱۱۱

تفسير: ۱۱۲

نكته: ۱۱۶

آيه (۵۶) و (۵۷) و ترجمه ۱۱۹

تفسير: ۱۱۹

نكته: ۱۲۵

آيه (۵۸) تا (۶۰) و ترجمه ۱۳۰

تفسير: ۱۳۰

آيه (۶۱) تا (۶۴) و ترجمه ۱۳۶

تفسير: ۱۳۷

آيه (۶۵) تا (۷۰) و ترجمه ۱۴۲

تفسير: ۱۴۳

آيه (۷۱) تا (۷۵) و ترجمه ۱۴۸

تفسير: ۱۴۹

آيه (۷۶) تا (۷۸) و ترجمه ۱۵۴

تفسير: ۱۵۵

آيه (۷۹) تا (۸۲) و ترجمه ۱۶۵

تفسير: ۱۶۶

نكته ها: ۱۷۳

آيه (۸۳) و (۸۴) و ترجمه ۱۸۱

تفسير: ۱۸۱

آيه (۸۵) تا (۸۸) و ترجمه ۱۸۷

شان نزول: ۱۸۸

تفسير: ۱۸۸

نكته ها: ۱۹۶

سوره عنكبوت ۲۰۰

آيه (۱) تا (۳) و ترجمه ۲۰۴

شأن نزول: ۲۰۴

تفسير: ۲۰۶

نكته: ۲۰۸

آيه (۴) تا (۷) و ترجمه ۲۱۱

تفسير: ۲۱۱

آيه (۸) تا (۹) و ترجمه ۲۱۶

شأن نزول: ۲۱۶

تفسير: ۲۱۶

نكته: ۲۲۰

آيه (۱۰) تا (۱۳) و ترجمه ۲۲۲

تفسير: ۲۲۳

آيه (۱۴) تا (۱۹) و ترجمه ۲۳۰

تفسير: ۲۳۱

آيه (۲۰) تا (۲۳) و ترجمه ۲۳۸

تفسير: ۲۳۸

آيه (۲۴) تا (۲۷) و ترجمه ۲۴۵

تفسير: ۲۴۶

نكته ها: ۲۵۲

آيه (۲۸) تا (۳۰) و ترجمه ۲۵۵

تفسير: ۲۵۵

نكته: ۲۵۸

آيه (۳۱) تا (۳۵) و ترجمه ۲۶۱

تفسير: ۲۶۲

آيه (۳۶) تا (۴۰) و ترجمه ۲۶۹

تفسير: ۲۷۰

آيه (۴۱) تا (۴۴) و ترجمه ۲۷۷

تفسير: ۲۷۷

آيه (۴۵) و ترجمه ۲۸۴

تفسير: ۲۸۴

نكته: ۲۹۰

آيه (۴۶) تا (۴۹) و ترجمه ۲۹۷

تفسير: ۲۹۸

نكته ها: ۳۰۶

آيه (۵۰) تا (۵۵) و ترجمه ۳۱۳

تفسير: ۳۱۴

نكته ها: ۳۲۳

آيه (۵۶) تا (۶۰) و ترجمه ۳۲۵

شان نزول: ۳۲۶

تفسير: ۳۲۶

آيه (۶۱) تا (۶۶) و ترجمه ۳۳۴

تفسير: ۳۳۵

نكته: ۳۴۳

آيه (۶۷) تا (۶۹) و ترجمه ۳۴۵

تفسير: ۳۴۶

نكته ها: ۳۵۰

سوره روم ۳۵۴

آيه (۱) تا (۷) و ترجمه ۳۵۷

شأن نزول: ۳۵۸

تفسير: ۳۵۹

نكته ها: ۳۶۴

آيه (۸) تا (۱۰) و ترجمه ۳۶۹

تفسير: ۳۷۰

آيه (۱۱) تا (۱۶) و ترجمه ۳۷۵

تفسير: ۳۷۵

نكته: ۳۷۹

آيه (۱۷) تا (۱۹) و ترجمه ۳۸۱

تفسير: ۳۸۱

آيه (۲۰) تا (۲۲) و ترجمه ۳۸۷

تفسير: ۳۸۷

آيه (۲۳) تا (۲۵) و ترجمه ۳۹۶

تفسير: ۳۹۷

نكته ها: ۴۰۲

آيه (۲۶) تا (۲۹)و ترجمه ۴۰۸

تفسير: ۴۰۹

آيه (۳۰) تا (۳۲) و ترجمه ۴۱۶

تفسير: ۴۱۶

نكته ها: ۴۲۲

آيه (۳۴) تا (۳۶) و ترجمه ۴۳۲

تفسير: ۴۳۲

آيه (۳۷) تا (۴۰) و ترجمه ۴۳۹

تفسير: ۴۴۰

آيه (۴۱) تا (۴۵) و ترجمه ۴۵۱

تفسير: ۴۵۲

نكته ها: ۴۵۷

آيه (۴۶) تا (۵۰) و ترجمه ۴۶۴

تفسير: ۴۶۵

آيه (۵۱) تا (۵۴) و ترجمه ۴۷۵

تفسير: ۴۷۵

آيه (۵۵) تا (۶۰) و ترجمه ۴۸۴

تفسير: ۴۸۵

سوره قصص

مقدمه

سـوره قـصـص در مـكـه نـازل شده و داراى ۸۸ آيه است

محتواى سوره قصص

مـعـروف ايـن اسـت كـه ايـن سـوره در مـكـه نازل شده است، بنابراين محتواى كلى و خطوط اصلى آن همان محتوا و خطوط سوره هاى مكى است.

گـرچـه بـعـضـى از مـفـسران آيه ۸۵ اين سوره، يا آيه ۵۲ تا ۵۵ را استثناء كرده اند و مـعـتـقـدنـد كـه اولى در (جـحفه ) (سرزمينى است ميان مكه و مدينه ) و پنج آيه ديگر در مدينه نازل شده است، ولى دليل روشنى بر گفته آنان در دست نيست. شايد محتواى آيات پـنـجگانه كه سخن از اهل كتاب مى گويد، و اهل كتاب بيشتر ساكن مدينه بودند، سبب چنين تـصـورى شـده اسـت، در حـالى كـه چـنـيـن نـيـسـت كه قرآن در مكه، تنها سخن از مشركان بگويد، بخصوص كه اهل مكه و مدينه رفت و آمد فراوانى با هم داشتند.

البـتـه شـان نـزولى بـراى آيات ۵۲ تا ۵۵ ذكر كرده اند كه تناسب با مدنى بودن آن دارد و بخواست خدا در جاى خود از آن بحث خواهيم كرد.

آيه ۸۵ كه سخن از بازگشت پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) به موطن اصلى يعنى مـكـه مـى گـويد هيچ مانعى ندارد به هنگام هجرت و خروجش از مكه در نزديكى اين سرزمين مقدس نازل شده باشد، چرا كه پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) به سرزمين مكه كه حـرم امـن خـدا و مركز خانه توحيد بود عشق مى ورزيد، و خداوند در اين آيه به او بشارت مى دهد كه سرانجام تو را به اين شهر باز مى گردانم.

بنابراين آيه مزبور نيز مى تواند مكى باشد، و به فرض كه در سرزمين (جحفه ) نازل شده باشد آن نيز به مكه از مدينه نزديكتر است.

بـنـابـرايـن نمى توان در تقسيم دوگانه آيات به (مكى ) و (مدنى ) جائى براى اين آيه (۸۵) در غير آيات (مكى ) باز كرد.

آرى ايـن سـوره در مـكـه نـازل شـده اسـت، در شـرائطـى كـه مـؤ مـنـيـن در چـنـگـال دشـمـنـان نـيرومندى گرفتار بودند، دشمنانى كه هم از نظر جمعيت و تعداد، و هم قـدرت و قـوت بـر آنـهـا بـرتـرى داشـتند، اين اقليت مسلمان، چنان تحت فشار آن اكثريت بودند، كه جمعى از آينده اسلام بيمناك و نگران به نظر مى رسيدند.

از آنـجـا كـه ايـن حـالت شـبـاهـت زيـادى بـه وضـع بـنـى اسـرائيل در چنگال فرعونيان داشت، بخشى از محتواى اين سوره را داستان (موسى ) و (بـنـى اسـرائيـل ) و (فرعونيان ) تشكيل مى دهد، بخشى كه در حدود نيمى از آيات اين سوره را در برمى گيرد.

مـخـصـوصـا از زمـانـى سـخـن مـى گـويـد كـه مـوسـى طـفـل ضـعـيـف شـيـرخوارى در چنگال فرعونيان بود، اما آن قدرت شكست ناپذيرى كه بر سراسر عالم هستى سايه افكنده اين طفل ضعيف را در دامان دشمنان نيرومندش بزرگ كرد، و سرانجام آنقدر قدرت و قوت به او بخشيد كه دستگاه فرعونيان را در هم پيچيد و كاخ بيدادگريشان را واژگون ساخت.

تـا مـسـلمـانـان بـه لطـف پروردگار و قدرت بى انتهاى او دلگرم باشند، و از فزونى جمعيت و قدرت دشمن، هراسى به خود راه ندهند.

آرى بـخـش اول ايـن سـوره را هـمـيـن تـاريـخـچـه پـر مـعـنـى و آمـوزنـده تشكيل مى دهد، و مخصوصا در آغازش نويد حكومت حق و عدالت را براى مستضعفين و بشارت در هم شكستن شوكت ظالمان را بازگو مى كند، بشارتى آرامبخش و قدرت آفرين.

مـى گـويـد بنى اسرائيل تا آن زمان كه رهبر و پيشوائى نداشتند و در زير چتر ايمان و تـوحـيـد قـرار نـگـرفته بودند و فاقد هرگونه حركت و تلاش و كوشش منسجم و متحدى بـودنـد زنـجـيـر اسـارت و بـردگـى را در گـردن داشتند، اما به هنگامى كه رهبر خود را يافتند و قلب خود را به نور علم و توحيد روشن نمودند، چنان بر فرعونيان تاختند كه حـكـومـت را بـراى هـمـيـشـه از دسـت آنـهـا بـيـرون آورده و بـنـى اسرائيل را آزاد نمودند.

بخش ديگرى از اين سوره را داستان (قارون ) آن مرد ثروتمند مستكبر را كه تكيه بر عـلم و ثـروت خـود داشـت بازگو مى كند كه بر اثر غرور، سرنوشتى همچون سرنوشت فرعون پيدا كرد.

او در آب فرو رفت و اين در خاك، او تكيه بر قدرت نظامى و حكومت داشت و اين تكيه بر ثروت.

تا روشن شود نه (ثروتمندان مكه ) و نه (قدرتمندان مشرك ) در آن سرزمين و نه بـازيـگـران سـيـاسـى آن محيط توانائى دارند كه در برابر اراده الله كه به پيروزى (مستضعفان ) بر (مستكبران ) تعلق گرفته كمترين مقاومتى نشان دهند.

اين بخش در اواخر سوره آمده است.

و مـيـان ايـن دو بـخـش درسـهـاى زنـده و ارزنـده اى از توحيد و معاد، و اهميت قرآن، و وضع حـال مـشـركـان در قـيـامت، و مساءله هدايت و ضلالت، و پاسخ به بهانه جوئيهاى افراد ضـعـيـف، آمـده اسـت كـه در حـقـيـقـت نـتـيـجـه اى اسـت از بـخـش اول و مقدمه اى است براى بخش ‍ دوم.

فضيلت تلاوت سوره قصص

در حديثى از پيامبر اسلام (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) مى خوانيم:

من قرء طسم القصص اعطى من الاجر عشر حسنات بعدد من صدق بموسى و كذب به، و لم يبق ملك فى السماوات و الارض الا شهد له يوم القيامة انه كان صادقا: (كسى كه سوره قـصـص را بـخـوانـد به تعداد هر يك از كسانى كه موسى را تصديق يا تكذيب كردند ده حـسـنـه بـه او داده خـواهـد شـد، و فـرشـته اى در آسمانها و زمين نيست مگر اينكه روز قيامت گواهى بر صدق او مى دهد).

در حديث ديگرى از امام صادق (عليه‌السلام ) آمده است: (كسى كه طواسين ثلاث (سوره قصص و نمل و شعراء) را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا، و در جوار او، و در كنف حمايت او قـرار خـواهد گرفت و در دنيا هرگز فقر و ناامنى و ناراحتى شديد پيدا نخواهد كرد و در آخـرت خـداونـد آنـقدر از مواهب خود به او مى بخشد كه راضى شود و برتر از راضى بودن ).

بـديـهـى اسـت ايـن هـمـه اجـر و پـاداش از آن كسانى است كه با خواندن اين سوره در صف مـوسـى (عليه‌السلام ) و مـؤ مـنـان راسـتين و در خط مبارزه با فرعونها و قارونها قرار گيرند، در مشكلات در برابر دشمن زانو نزنند، و ذلت تسليم را بر خود هموار نكنند كه ايـن همه موهبت را ارزان به كسى نمى دهند، مخصوص آنها است كه مى خوانند و مى انديشند و برنامه عمل خويش قرار مى دهند.