شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فهرست مطالب

سوره قصص 7

آيه (1) تا (6) و ترجمه 11

تفسير: 12

نكته ها: 20

آيه (7) تا (9) و ترجمه 26

تفسير: 26

نكته: 34

آيه (10) تا (13) و ترجمه 35

تفسير: 36

آيه (14) تا (17) و ترجمه 42

تفسير: 43

نكته ها: 48

آيه (18) تا (22) و ترجمه 52

تفسير: 53

آيه (23) تا (25) و ترجمه 57

تفسير: 58

نكته ها: 62

آيه (26) تا (28) و ترجمه 66

تفسير: 66

نكته ها: 69

آيه (29) تا (35)و ترجمه 73

تفسير: 74

آيه (36) و (37) و ترجمه 83

تفسير: 83

آيه (38) تا (42) و ترجمه 87

تفسير: 88

نكته: 95

آيه (43) تا (46) و ترجمه 98

تفسير: 99

آيه (47) تا (50) و ترجمه 103

تفسير: 104

نكته: 108

آيه (51) تا (55) و ترجمه 110

شان نزول: 111

تفسير: 112

نكته: 116

آيه (56) و (57) و ترجمه 119

تفسير: 119

نكته: 125

آيه (58) تا (60) و ترجمه 130

تفسير: 130

آيه (61) تا (64) و ترجمه 136

تفسير: 137

آيه (65) تا (70) و ترجمه 142

تفسير: 143

آيه (71) تا (75) و ترجمه 148

تفسير: 149

آيه (76) تا (78) و ترجمه 154

تفسير: 155

آيه (79) تا (82) و ترجمه 165

تفسير: 166

نكته ها: 173

آيه (83) و (84) و ترجمه 181

تفسير: 181

آيه (85) تا (88) و ترجمه 187

شان نزول: 188

تفسير: 188

نكته ها: 196

سوره عنكبوت 200

آيه (1) تا (3) و ترجمه 204

شأن نزول: 204

تفسير: 206

نكته: 208

آيه (4) تا (7) و ترجمه 211

تفسير: 211

آيه (8) تا (9) و ترجمه 216

شأن نزول: 216

تفسير: 216

نكته: 220

آيه (10) تا (13) و ترجمه 222

تفسير: 223

آيه (14) تا (19) و ترجمه 230

تفسير: 231

آيه (20) تا (23) و ترجمه 238

تفسير: 238

آيه (24) تا (27) و ترجمه 245

تفسير: 246

نكته ها: 252

آيه (28) تا (30) و ترجمه 255

تفسير: 255

نكته: 258

آيه (31) تا (35) و ترجمه 261

تفسير: 262

آيه (36) تا (40) و ترجمه 269

تفسير: 270

آيه (41) تا (44) و ترجمه 277

تفسير: 277

آيه (45) و ترجمه 284

تفسير: 284

نكته: 290

آيه (46) تا (49) و ترجمه 297

تفسير: 298

نكته ها: 306

آيه (50) تا (55) و ترجمه 313

تفسير: 314

نكته ها: 323

آيه (56) تا (60) و ترجمه 325

شان نزول: 326

تفسير: 326

آيه (61) تا (66) و ترجمه 334

تفسير: 335

نكته: 343

آيه (67) تا (69) و ترجمه 345

تفسير: 346

نكته ها: 350

سوره روم 354

آيه (1) تا (7) و ترجمه 357

شأن نزول: 358

تفسير: 359

نكته ها: 364

آيه (8) تا (10) و ترجمه 369

تفسير: 370

آيه (11) تا (16) و ترجمه 375

تفسير: 375

نكته: 379

آيه (17) تا (19) و ترجمه 381

تفسير: 381

آيه (20) تا (22) و ترجمه 387

تفسير: 387

آيه (23) تا (25) و ترجمه 396

تفسير: 397

نكته ها: 402

آيه (26) تا (29)و ترجمه 408

تفسير: 409

آيه (30) تا (32) و ترجمه 416

تفسير: 416

نكته ها: 422

آيه (34) تا (36) و ترجمه 432

تفسير: 432

آيه (37) تا (40) و ترجمه 439

تفسير: 440

آيه (41) تا (45) و ترجمه 451

تفسير: 452

نكته ها: 457

آيه (46) تا (50) و ترجمه 464

تفسير: 465

آيه (51) تا (54) و ترجمه 475

تفسير: 475

آيه (55) تا (60) و ترجمه 484

تفسير: 485

سوره قصص

مقدمه

سـوره قـصـص در مـكـه نـازل شده و داراى 88 آيه است

محتواى سوره قصص

مـعـروف ايـن اسـت كـه ايـن سـوره در مـكـه نازل شده است، بنابراين محتواى كلى و خطوط اصلى آن همان محتوا و خطوط سوره هاى مكى است.

گـرچـه بـعـضـى از مـفـسران آيه 85 اين سوره، يا آيه 52 تا 55 را استثناء كرده اند و مـعـتـقـدنـد كـه اولى در (جـحفه ) (سرزمينى است ميان مكه و مدينه ) و پنج آيه ديگر در مدينه نازل شده است، ولى دليل روشنى بر گفته آنان در دست نيست. شايد محتواى آيات پـنـجگانه كه سخن از اهل كتاب مى گويد، و اهل كتاب بيشتر ساكن مدينه بودند، سبب چنين تـصـورى شـده اسـت، در حـالى كـه چـنـيـن نـيـسـت كه قرآن در مكه، تنها سخن از مشركان بگويد، بخصوص كه اهل مكه و مدينه رفت و آمد فراوانى با هم داشتند.

البـتـه شـان نـزولى بـراى آيات 52 تا 55 ذكر كرده اند كه تناسب با مدنى بودن آن دارد و بخواست خدا در جاى خود از آن بحث خواهيم كرد.

آيه 85 كه سخن از بازگشت پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) به موطن اصلى يعنى مـكـه مـى گـويد هيچ مانعى ندارد به هنگام هجرت و خروجش از مكه در نزديكى اين سرزمين مقدس نازل شده باشد، چرا كه پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) به سرزمين مكه كه حـرم امـن خـدا و مركز خانه توحيد بود عشق مى ورزيد، و خداوند در اين آيه به او بشارت مى دهد كه سرانجام تو را به اين شهر باز مى گردانم.

بنابراين آيه مزبور نيز مى تواند مكى باشد، و به فرض كه در سرزمين (جحفه ) نازل شده باشد آن نيز به مكه از مدينه نزديكتر است.

بـنـابـرايـن نمى توان در تقسيم دوگانه آيات به (مكى ) و (مدنى ) جائى براى اين آيه (85) در غير آيات (مكى ) باز كرد.

آرى ايـن سـوره در مـكـه نـازل شـده اسـت، در شـرائطـى كـه مـؤ مـنـيـن در چـنـگـال دشـمـنـان نـيرومندى گرفتار بودند، دشمنانى كه هم از نظر جمعيت و تعداد، و هم قـدرت و قـوت بـر آنـهـا بـرتـرى داشـتند، اين اقليت مسلمان، چنان تحت فشار آن اكثريت بودند، كه جمعى از آينده اسلام بيمناك و نگران به نظر مى رسيدند.

از آنـجـا كـه ايـن حـالت شـبـاهـت زيـادى بـه وضـع بـنـى اسـرائيل در چنگال فرعونيان داشت، بخشى از محتواى اين سوره را داستان (موسى ) و (بـنـى اسـرائيـل ) و (فرعونيان ) تشكيل مى دهد، بخشى كه در حدود نيمى از آيات اين سوره را در برمى گيرد.

مـخـصـوصـا از زمـانـى سـخـن مـى گـويـد كـه مـوسـى طـفـل ضـعـيـف شـيـرخوارى در چنگال فرعونيان بود، اما آن قدرت شكست ناپذيرى كه بر سراسر عالم هستى سايه افكنده اين طفل ضعيف را در دامان دشمنان نيرومندش بزرگ كرد، و سرانجام آنقدر قدرت و قوت به او بخشيد كه دستگاه فرعونيان را در هم پيچيد و كاخ بيدادگريشان را واژگون ساخت.

تـا مـسـلمـانـان بـه لطـف پروردگار و قدرت بى انتهاى او دلگرم باشند، و از فزونى جمعيت و قدرت دشمن، هراسى به خود راه ندهند.

آرى بـخـش اول ايـن سـوره را هـمـيـن تـاريـخـچـه پـر مـعـنـى و آمـوزنـده تشكيل مى دهد، و مخصوصا در آغازش نويد حكومت حق و عدالت را براى مستضعفين و بشارت در هم شكستن شوكت ظالمان را بازگو مى كند، بشارتى آرامبخش و قدرت آفرين.

مـى گـويـد بنى اسرائيل تا آن زمان كه رهبر و پيشوائى نداشتند و در زير چتر ايمان و تـوحـيـد قـرار نـگـرفته بودند و فاقد هرگونه حركت و تلاش و كوشش منسجم و متحدى بـودنـد زنـجـيـر اسـارت و بـردگـى را در گـردن داشتند، اما به هنگامى كه رهبر خود را يافتند و قلب خود را به نور علم و توحيد روشن نمودند، چنان بر فرعونيان تاختند كه حـكـومـت را بـراى هـمـيـشـه از دسـت آنـهـا بـيـرون آورده و بـنـى اسرائيل را آزاد نمودند.

بخش ديگرى از اين سوره را داستان (قارون ) آن مرد ثروتمند مستكبر را كه تكيه بر عـلم و ثـروت خـود داشـت بازگو مى كند كه بر اثر غرور، سرنوشتى همچون سرنوشت فرعون پيدا كرد.

او در آب فرو رفت و اين در خاك، او تكيه بر قدرت نظامى و حكومت داشت و اين تكيه بر ثروت.

تا روشن شود نه (ثروتمندان مكه ) و نه (قدرتمندان مشرك ) در آن سرزمين و نه بـازيـگـران سـيـاسـى آن محيط توانائى دارند كه در برابر اراده الله كه به پيروزى (مستضعفان ) بر (مستكبران ) تعلق گرفته كمترين مقاومتى نشان دهند.

اين بخش در اواخر سوره آمده است.

و مـيـان ايـن دو بـخـش درسـهـاى زنـده و ارزنـده اى از توحيد و معاد، و اهميت قرآن، و وضع حـال مـشـركـان در قـيـامت، و مساءله هدايت و ضلالت، و پاسخ به بهانه جوئيهاى افراد ضـعـيـف، آمـده اسـت كـه در حـقـيـقـت نـتـيـجـه اى اسـت از بـخـش اول و مقدمه اى است براى بخش ‍ دوم.

فضيلت تلاوت سوره قصص

در حديثى از پيامبر اسلام (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) مى خوانيم:

من قرء طسم القصص اعطى من الاجر عشر حسنات بعدد من صدق بموسى و كذب به، و لم يبق ملك فى السماوات و الارض الا شهد له يوم القيامة انه كان صادقا: (كسى كه سوره قـصـص را بـخـوانـد به تعداد هر يك از كسانى كه موسى را تصديق يا تكذيب كردند ده حـسـنـه بـه او داده خـواهـد شـد، و فـرشـته اى در آسمانها و زمين نيست مگر اينكه روز قيامت گواهى بر صدق او مى دهد).

در حديث ديگرى از امام صادق (عليه‌السلام ) آمده است: (كسى كه طواسين ثلاث (سوره قصص و نمل و شعراء) را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا، و در جوار او، و در كنف حمايت او قـرار خـواهد گرفت و در دنيا هرگز فقر و ناامنى و ناراحتى شديد پيدا نخواهد كرد و در آخـرت خـداونـد آنـقدر از مواهب خود به او مى بخشد كه راضى شود و برتر از راضى بودن ).

بـديـهـى اسـت ايـن هـمـه اجـر و پـاداش از آن كسانى است كه با خواندن اين سوره در صف مـوسـى (عليه‌السلام ) و مـؤ مـنـان راسـتين و در خط مبارزه با فرعونها و قارونها قرار گيرند، در مشكلات در برابر دشمن زانو نزنند، و ذلت تسليم را بر خود هموار نكنند كه ايـن همه موهبت را ارزان به كسى نمى دهند، مخصوص آنها است كه مى خوانند و مى انديشند و برنامه عمل خويش قرار مى دهند.