خطبه امیرالمؤمنینعليه‌السلام
در باره فضیلت ماه رمضان
(1)101- امام صادقعليه‌السلام
، از پدرانش، از امیرالمؤمنینعليه‌السلام
نقل نموده که آن حضرت در روز اول ماه رمضان در مسجد کوفه خطبه ای خواند و حمد و ثنای الهی را به بهترین و زیباترین عبارت بیان نمود و بر محمّد و آل آن حضرتعليهم‌السلام
درود فرستاد و سپس فرمود: «ای مردم! این ماه را خداوند بر سایر ماه ها شرافت داده؛ همانند شرافت ما خانواده بر سایر مردم، و این ماه ماهی است که درهای رحمت خداوند در آن باز است و درهای دوزخ بسته است، و این ماهی است که خداوند ندای بندگان خود را در آن می شنود و دعاهای آنان را مستجاب می کند و به اشک مؤمن
1- (1)101- حدّثنا احمدبن هارون الفامی رضی اللّه عنه قال: حدّثنی محمّدبن عبداللّه بن جعفربن جامع عن أبیه عن هارون بن مسلم عن مسعده الربعی عن الصادق جعفربن محمّد عن أبیه عن آبائهعليهم‌السلام
قال: خطب أمیرالمؤمنینعليه‌السلام
فی أوّل یوم من شهر رمضان فی مسجد الکوفه فحمد اللّه بأفضل الحمد و أشرفها و أبلغها و اثنی علیه بأحسن الثناء و صلّی علی محمّد نبیّهصلى‌الله‌عليه‌وآله
ثمّ قال: أیّها الناس: إن هذا الشهر شهر فضله اللّه علی سائر الشهور کفضلنا اهل البیت علی سائرالناس و هو شهر یفتح فیه ابواب السماء و ابواب الرحمه و یغلق فیه ابواب النیران و هو شهر یسمع فیه النداء و یستجاب فیه الدعاء و یرحم فیه البکاء و هو شهر فیه لیله نزلت الملائکه فیها من السماء فتسلم علی الصائمین و الصائمات باذن ربهم الی مطلع الفجر و هی لیله قدر فیها ولایتی قبل أن خلق آدمعليه‌السلام
بالفی عام صیام یومها أفضل من صیام ألف شهر و العمل فیها أفضل من العمل فی ألف شهر،
روزه دار دراین ماه ترّحم می کند و در این ماه شبی است که ملائکه در آن به زمین فرود می آیند و با اذن پروردگار خود تا صبح به روزه داران سلام می کنند و آن شب قدر است که ولایت من دوهزار سال قبل از خلقت آدمعليه‌السلام
در آن تقدیر و تثبیت شده است و روزه روز قدر و عبادت در آن بهتر از عبادت در هزار ماه است
(1)سپس فرمود: «ای مردم! خورشید در این ماه همراه با رحمت بر روزه داران طلوع می کند؛ چنان که ماه نیز در این ماه همراه رحمت بر آنان طلوع می نماید؛ و هیچ شب و روزی در این ماه نیست جز آن که از طرف خداوند براین امت از آسمان احسان و رحمت الهی پخش می شود و این نثار خداوند است بر آنان. پس کسی که در این ماه از نثار الهی به بدره ای دست یابد در قیامت مورد اکرام خدا خواهد بود واکرام خداوند چیزی جز بهشت نخواهد بود.
1- (1)أیّها الناس ان شموس شهر رمضان لتطلع علی الصائمین و الصائمات و ان اقماره لیطلع علیهم بالرحمه و ما من یوم و لیله من الشهر إلا و البر من اللّه تعالی یتناثر من السماء علی هذه الأمه فمن ظفر من نثار اللّه بدره کرم علی اللّه یوم یلقاها وما کرم عبد علی اللّه إلا جعل الجنّه مثواه عباداللّه إن شهرکم لیس کالشهور أیامه أفضل الأیّام و لیالیه أفضل اللیالی و ساعاته أفضل الساعات هو شهر الشیاطین فیه مغلوله محبوسه هو شهر یزید اللّه فیه الأرزاق و الآجال و یکتب فیه و فد بیته و هو شهر یقبل أهل الایمان بالمغفره و الرضوان و الروح و الریحان و مرضات الملک الدیان.
(1)سپس فرمود: «ای بندگان خدا! این ماه مانند ماه های دیگر نیست. همانا روزهای آن بهترین روزها و شب های آن بهترین شب ها و ساعت های آن بهترین ساعت هاست، و این ماه ماهی است که شیاطین در آن در غل و محبوس هستند، و خداوند ارزاق و عمرهای مردم را در آن زیاد می کند و نام حجاج خانه خدا در آن نوشته می شود، و این ماهی است که با آمرزش و خشنودی خدا و روح و ریحان و شادی به طرف اهل ایمان می آید.»
(2)سپس فرمود: «ای روزه دار! تدبیر و اندیشه ای در کار خود بکن. که
1- (1)أیّها الصائم تدبر امرک فانک فی شهرک هذا ضیف ربّک انظر کیف تکون فی لیلک و نهارک و کیف تحفظ جوارحک عن معاصی ربّک، انظر أن لا تکون باللیل نائما و بالنهار غافلا فینقضی شهرک و قد بقی علیک وزرک فتکون عند استیفاء الصائمین اجورهم من الخاسرین و عند فوزهم بکرامه ملیکهم من المحرومین و عند سعادتهم بمجاوره ربهم من المطرودین أیّها الصائم إن طردت عن باب ملیکک فأیّ باب تقصد و ان حرمک ربّک فمن ذا الذی یرزقک و ان اهانک فمن ذا الذی یکرمک و إن أذلّک فمن ذا الذی یعزک و إن خذلک فمن ذا الذی ینصرک و إن لم یقبلک فی زمره عبیده فإلی من ترجع بعبودیّتک و إن لم یقلک عثرتک فمن ترجو لغفران ذنوبک و إن طالبک بحقّه فماذا یکون حجتک.
2- (2)أیّها الصائم تقرب إلی اللّه بتلاوه کتابه فی لیلک و نهارک فان کتاب اللّه شافع مشفع یشفع یوم القیامه لأهل تلاوته فیعلمون درجات الجنّه بقرائه آیاته، بشر أیّها الصائم فانک فی شهر صیامک فیه مفروض و نفسک فیه تسبیح و نومک فیه عباده و طاعتک فیه مقبوله و ذنوبک فیه مغفوره و اصواتک فیه مسموعه و مناجاتک فیه مرحومه و لقد سمعت حبیبی رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله
یقول:
تو در این ماه میهمان پروردگار خود هستی. پس بنگر که در شب و روز آن چگونه خواهی بود و چگونه خود را از نافرمانی خداوند حفظ می کنی؟ پس خوب بیندیش که شب را به خواب و روز را به غفلت تمام نکنی و بترس که این ماه بگذرد و هنوز گناهان تو بر دوش تو مانده باشد و هنگامی که روزه دارها در پایان این ماه مزد خود را می گیرند تو از زیانکاران باشی و چون خداوند به آنان انعام می دهد تو محروم باشی و چون آنان در اثر عبادت و بندگی او سعادتمند می شوند تو از رانده شده ها باشی.»
(1)سپس فرمود: «ای روزه دار! اگر دراین ماه از خانه پروردگارت رانده شوی به در خانه چه کسی رو می کنی؟ و اگر خداوند تو را در این ماه از رحمت خود محروم نمود چه کسی به تو روزی خواهد داد؟ و اگر مورد اهانت او واقع شدی چه کسی می تواند تو را گرامی بدارد؟ و اگر او تو را ذلیل نمود چه کسی تو را عزیز خواهد نمود؟ و اگر تو را به خود واگذار نمود چه کسی تو را یاری خواهد نمود؟ و اگر تو را در زمره بندگان خود نپذیرفت به چه کسی در بندگی خود مراجعه خواهی نمود و اگر از لغزش های تو گذشت نکرد به چه کسی برای آمرزش گناهان خود امیدوار می شوی؟ و اگر حق خود را از تو مطالبه نمود چه حجتی در مقابل او خواهی داشت؟
1- (1)إنّ للّه تبارک و تعالی عند فطر کلّ لیله من شهر رمضان عتقاء من النار لایعلم عددهم إلاّ اللّه هو فی علم الغیب عنده فإذا کان آخر لیله منه أعتق فیها مثل ما أعتق فی جمیعه، فقام إلیه رجل من همدان فقال:
سپس فرمود: «ای روزه دار! با تلاوت قرآن در شب و روز (ماه رمضان) به خدای خود تقرّب بجوی. همانا کتاب خدا در روز قیامت برای اهل خود شفاعت می کند و شفاعت او پذیرفته می شود و مردم درجات بهشت را با تلاوت قرآن به دست می آورند. ای روزه دار! بشارت باد تو را! همانا تو در ماه صیام هستی و روزه بر تو واجب گردیده است. و نَفَس تو (که روزه دار هستی) در این ماه تسبیح خداوند است و خواب تو در این ماه عبادت است و عبادت تو مقبول است و گناهان تو بخشوده است ودعای تو مستجاب است و مناجات تو مورد عنایت و رحمت خداوند است.»
سپس فرمود: «همانا من از حبیب خود رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
شنیدم که می فرمود: خداوند هنگام افطار ماه رمضان عده ای را از آتش دوزخ آزاد می کند که عدد آنان را جز خدا کسی نمی داند و چون آخرین شب ماه رمضان می رسد در آن شب خداوند به اندازه ای که در همه ماه رمضان از آتش دوزخ آزاد نموده آزاد خواهد نمود.»
(1)پس مردی از اهل همدان برخاست و گفت: یاامیرالمؤمنین! از آنچه از حبیب خود رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
شنیده ای بیش از این بیان کن.
1- (1)یا أمیرالمؤمنین زدنا مما حدثک به حبیبک فی شهر رمضان فقال: نعم سمعت أخی و ابن عمّی رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله
یقول: من صام شهر رمضان فحفظ فیه نفسه من المحارم: دخل الجنّه قال الهمدانی: یا أمیرالمؤمنین زدنا مما حدثک به أخوک و ابن عمّک فی شهر رمضان قال: نعم سمعت خلیلی رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله
یقول: من صام رمضان ایمانا و احتسابا دخل الجنّه قال الهمدانی.
أمیرالمؤمنینعليه‌السلام
فرمود: «آری، شنیدم از برادر و پسرعمّ خود رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
که می فرمود: هرکس ماه رمضان را روزه بگیرد و در آن ماه خود رااز محارم الهی باز دارد داخل بهشت خواهد شد.»
(1)مرد همدانی گفت: بیش از این بگو! امیرالمؤمنینعليه‌السلام
فرمود: «آری، شنیدم از خلیل خودم رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
که می فرمود: هرکس از روی ایمان و خلوص ماه رمضان را روزه بگیرد داخل بهشت خواهد شد.»
(2)مرد همدانی گفت: یا امیرالمؤمنین! بیش از این برای ما بگو! امیرالمؤمنینعليه‌السلام
فرمود: «آری، شنیدم از سیّد اوّلین و آخرین - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
- که می فرمود: هرکس ماه رمضان را روزه بگیرد و در هیچ شبی از شب های آن باحرام افطار نکند داخل بهشت خواهد شد.»
مرد همدانی گفت: یا امیرالمؤمنین! بیش از این بگو! امیرالمؤمنینعليه‌السلام
فرمود: «آری، شنیدم از افضل پیامبران و مرسلین و ملائکه مقرّبین که
1- (1)یا أمیرالمؤمنین زدنا ممّا حدّثک به خلیلک فی هذا الشهر فقال: نعم سمعت سیّدالأولین و الآخرین رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله
یقول: من صام رمضان فلم یفطر فی شی ء من لیالیه علی حرام دخل الجنّه،
2- (2)فقال الهمدانی: یا أمیرالمؤمنین زدنا ممّا حدّثک به سیّدالاوّلین و الآخرین فی هذا الشهر فقال: نعم سمعت أفضل الأنبیاء والمرسلین و الملائکه المقرّبین یقول: انّ سیّد الوصیّین یقتل فی سیّد الشهور فقلت یا رسول اللّه و ما سیّد الشهور و من سیّد الوصیّین قال: أمّا سیّد الشهور فشهر رمضان و أمّا سیّد الوصیّین فانت یا علیّ فقلت یا رسول اللّه فإنّ ذلک لکائن؟ قال: ای و ربّی إنّه ینبعث أشقی أمّتی شقیق عاقر ناقه ثمود ثمّ یضربک ضربه علی فرقک تخضب منها لحیتک فأخذ الناس بالبکاء و النحیب فقطععليه‌السلام
خطبته و نزل.
می فرمود: همانا سید اوصیا در سید ماه ها شهید خواهد شد. پس من گفتم: یا رسول اللّه! سیّد و آقای ماها و سیّد و آقای اوصیا کدام است؟ رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله
فرمود: امّا سیّد و آقای ماه ها ماه رمضان است و اما سید و آقای اوصیا تو هستی یا علی! پس من گفتم: یا رسول اللّه! آیا این خبر به وقوع می پیوندد؟ فرمود: آری، به خدا سوگند، چنین خواهد شد و شقی ترین امت من که همتای پی کننده ناقه صالحعليه‌السلام
است حرکت خواهد نمود و ضربتی بر فرق تو خواهد زد که محاسن تو به خون سرت خضاب می شود.»
پس مردم شروع به گریه و ناله نمودند و امیرالمؤمنینعليه‌السلام
خطبه خود را قطع نمود و از منبر پایین آمد.
0%
نویسنده: شيخ صدوق رحمة الله عليه
