.گنجینه معنوی

نویسنده: رضا کریمی

تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنینعليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است

مقدمه

اللهم اصلح عبدک و خلیفتک بما اصلحت به انبیائک و رسلک و حفه بملائکتک و ایده بروح القدس من عندک و اسلکه من بین یدیه و من خلفه رصدا یحفظونه من کل سوء و ابدله من بعد خوفه امنا یعبدک لایشرک بک شیئا و لاتجعل لاحد من خلقک علی ولیک سلطانا و ائذن له فی جهاد عدوک و عدو و اجعلنی من انصاره انک علی کل شیئی قدیر بار الها ، کار ظهور بنده شایسته و خلیفه راستینت (امام مهدی ) را اصلاح فرما همانگونه که کار پیامبران و فرستادگانت را اصلاح نمودی و از فرشتگانت نگاهبانی بر او بگمار و از سوی خویش با (روح القدس ) او را یاری و پشتیبانی فرما و دیده بانانی از پیش رو و پشت سر همراه وی گردان تا از هر بدی نگاهش دارند و ترس و هراس او را به امن و امان دگرگون ساز که او ترا می پرستد و هیچ چیز را همتا و همانند تو نمی داند پس برای هیچیک از آفریدگانت برتری و چیرگی نسبت به (ولی ) خودت قرار مده و او را در جهاد با دشمنت و دشمنش اجازت فرما و مرا از یاران او بشمار آور که همانا بر هر کاری توانائی

بسم اللّه الرحمن الرحیم

اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلی اباَّئِهِ فی هذِهِ السَّاعَهِ وَفی کُلِّ ساعَهٍ وَلِیّاً وَحافِظاً وَقاَّئِداً وَناصِراً وَدَلیلا وَعَیْناً حَتّی تُسْکِنَهُ اَرْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً

ضمن عرض سپاس و حمد فراوان به پیشگاه خداوند مهربان و همچنین عرض ارادت و سلام و درود به محضر حضرت ولی عصر (عج ) و شیعیان و محبینش نظر به فراوانی فضیلت و اهمیت دعا و درخواست حوائج از درگاه پاک الهی که سبب توجه بیشتر نسبت به خالق یکتاست و نشر مقداری از احادیث پیشوایان دین درصدد تهیه این کتاب برآمدم تا ان شاء اللّه روز بیچارگی ما را چاره ای باشد

بخش ۱ : دعاها

مقدمه

معنی دعا : دعا یعنی صدا زدن و مدد خواستن در حل مشکلات از خالق خود

دعا کردن یکی از بهترین اعمالی است که هم خداوند کریم در قرآن و هم پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و امامان معصومعليه‌السلام سفارش بسیار نموده اند

آیات قرآن راجع به دعا کردن

۱ - (اعراف آیه ۸۰) : برای خدا نامهای نیک است پس او را به وسیله آنها بخوانید و دعا کنید

۲ - (غافر آیه ۶۰) : مرا بخوانید و درخواست کنید تا پاسخ دهم

۳ - (انعام ۵۳) : ای پیامبر نباید آنان را که هر صبحگاه و شبانگاه خدا را می خوانند از پیش خود برانی

۴ - (فرقان ۷۷) : ای رسول من بگو اگر به سوی خدا متوجه نشوید و دعا نکنید پروردگارم به شما اعتنا نخواهد کرد

سخنان ائمه معصومینعليه‌السلام راجع به دعا

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : دعا حربه مومن است برای دفع دشمنان و عمود دین است که به آن دین مومن بر پا است و نور آسمان و زمین است

(بحار الانوار جلد ۹۳ ، ص ۲۸۸)

امام صادقعليه‌السلام : دعا همان عبادتی است که خداوند درباره اش فرموده همانا کسانی که از عبادت و پرستش من تکبر کنند بزودی با ذلت و خواری وارد جهنم خواهند گشت پس فرمود دعا کن خدا را بخوان و مگو کارها بر حسب تقدیر الهی انجام خواهد شد

(وسائل الشیعه )

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ناتوان ترین مردم کسی است که از دعا کردن ناتوان باشد

(مشکاه الانوار)

امام رضاعليه‌السلام : دعا از نیزه کارگرتر است و دعا بر می گرداند قضا را هر چند از آسمان نازل شده باشد و محکم شده باشد و دعا کلید همه رحمت ها است

امام صادقعليه‌السلام : خداوند عزوجل خوشش نمی آید که بندگانش از همدیگر خواهش و درخواست کنند و همین مطلب را درباره خودش دوست دارد چون خداوند عزوجل خوشش می آید که از او سوال و درخواست کنند و نعمتهای خداوندی را از وی بخواهند

(ص ۱۱۰۹ ، ح ۲ ، ب ۲۰)

امام محمد باقرعليه‌السلام : هیچ چیزی نزد خدا برتر ازسوال و درخواست آنچه که در نزد اوست نمی باشد

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : کسی که به دعا توفیق یابد بدبختی ندارد و وقتی خدا توفیق خود را برای دعا فراهم نمود علامت آن است که درهای رحمت را بروی او گشوده است

(وسائل الشیعه )

امام صادقعليه‌السلام : هنگامی که بنده مومن دعا کند خداوند عزوجل به فرشتگان گوید با این که دعای این بنده مستجاب است در عین حال حاجتش را دیرتر بر آورید چون من دوست دارم آوازش را بشنوم

امام رضاعليه‌السلام : به اصحاب خود فرمود بر شما باد به سلاح انبیاء گفتند : سلاح انبیاء چیست ؟ فرمود : دعا

امام موسی کاظمعليه‌السلام : فرمود : که از برای هر مرض دوا و دعائیست هرگاه خدای تعالی به خاطر بیمار رساند که دعا کند به تحقیق اذن داده است در شفای او

فواید دعا از سخنان ائمه معصومینعليه‌السلام

امام صادقعليه‌السلام : همانا بنده مومنی درباره حاجتی خدای خود را خوانده و دعا می کند در آن حال خداوند عزوجل به فرشتگان گوید حاجت او را دیرتر بر آورید چون مشتاق شنیدن صدای دعای او هستم و در روز قیامت خدای عزوجل به آن بنده خواهد گفت : بنده من دعا کردی و من برآوردن حاجت تو را مدتی به تاخیر انداختم و ثواب دیر برآوردن حاجتت را الان چنین و چنان خواهد و درباره فلان مطلب دعا کردی باز هم دعایت را دیر مستجاب کردم و اکنون به عوض دیر مستجاب شدن دعایت مزد و پاداش فراوانی خواهم داد امام صادقعليه‌السلام فرمود : همین که مومن خوبی نتیجه را می بیند آرزو می کند که ای کاش هیچ یک از دعاهایش در دنیا مستجاب نمی شد

(ب ۲۱ ، ح ۵ ، ص ۱۱۱۲)

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود : هر مسلمانی که دعا کرده و خدا را بخواند البته در غیر قطع رحم و گناه حتما یکی از این سه نعمت به او داده خواهد شد

اول : خواسته اش را بزودی برآورد

دوم : ذخیره آخرتش قرار دهد

سوم : پیشامد ناگواری را از او دور کند

یاران گفتند اگر چنین است فراوان دعا کنیم فرمود : فراوان دعا کنید

امام صادقعليه‌السلام : خداوند در روز قیامت دعای مومنان را جزء کارهای نیک آنان شمرده و به همین بهانه در بهشت جای بهتری به آنان خواهد داد

علیعليه‌السلام : دعا سپر مومن در مقابل بلاها است و اگر درب خانه ای را زیاد بکوبی عاقبت به رویت باز شود خداوند دوست دارد بندگانش از او درخواست کنند و به پاداش دعای آنان در روز قیامت مانند عملهای دیگرشان خواهد داد (وسائل الشیعه )

امام صادقعليه‌السلام : بر شما باد به دعا کردن چه اینکه هیچ وسیله ای مانند دعا شما را به مقامات قرب معنوی نزدیک نمی کند

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : دعا مغز و روح عبادتها است هیچ دعایی بی اثر نمی ماند و لااقل کفاره بعضی از گناهان واقع می شود (وسائل الشیعه (

سخنان ائمه معصومین عليه‌السلام درباره چگونه دعا کردن

امام صادقعليه‌السلام : اگر کسی از شما بخواهد دارای حالتی شود که همه خواسته هایش را خداوند برآورد باید از همه مردم ناامید باشد و هیچ امیدی جز خداوند نداشته باشد پس اگر خداوند چنین حالتی را در قلب او بیابد چیزی از خدا نخواهد مگر اینکه برآورد (وسائل الشیعه )

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : شخصی به پیغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم عرض کرد دوست دارم دعایم مستجاب شود حضرت فرمود : خوراک خود را پاک کن و سعی کن حرام وارد شکمت نشود

امام صادقعليه‌السلام : هنگام دعا قلب خود را متوجه خدا گردان و چنان گمان داشته باش که خواسته ات در آستانه در حاضر و آماه است

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود : دعا کنید در حالی که یقین و اطمینان داشته باشید که دعای شما مستجاب خواهد شد

امام صادقعليه‌السلام : مردی از بنی اسرائیل مدت سی و سه سال دعا می کرد و از خدای خود فرزندی پسر می خواست همین که دید دعایش مستجاب نمی شود خطاب به خدا نموده و گفت : خدایا نمی دانم من از تو خیلی دورم که صدای مرا نمی شنوی یا با این که نزدیکی و می شنوی در عین حال پاسخم نمی دهی در این هنگام کسی به خواب او آمده گفت : سر مستجاب نشدن دعایت این است که بد زبانی می کنی و در حال دعا قلبت آشفته و ناپاک است و نیتت ناشایسته و ناجور اگر می خواهی دعایت

مستجاب شود این سه عیب را از خود دور کن یعنی خوش زبان باش و قلبت را پاک و پاکیزه نموده قلبا از خدا بترس و بپرهیز و نیتت را سالم نما (خوشبین و امیدوار به رحمت خدا باش ) پس از این جریان آن مرد تصمیم گرفت به سفارش ها عمل کند اتفاقا در نتیجه عمل به آن دستورها خداوند پسری به او مرحمت نمود

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : خداوند مستجاب نکند دعای کسی را که دلش پریشان است و نداند چه می گوید چه وقتها برای دعا کردن مناسبتر است

امام صادقعليه‌السلام : بر شما باد به دعا کردن بعد از نمازها چه اینکه چنین دعاهایی مستجاب است

امام باقرعليه‌السلام : همین که شب جمعه فرا رسد خداوند عزوجل می فرماید : آیا دعا کننده ای هست که جوابش دهم آیا درخواست کننده ای هست که عطا کنم او را آیا استغفار کننده ای هست که بیامرزم او را آیا توبه کننده ای هست که توبه اش را بپذیرم

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : بهترین وقت دعا سحرگاهان است

امام صادقعليه‌السلام : دعا پیش از طلوع و غروب آفتاب سنت و دستوری است واجب و مسلم همراه طلوع و غروب آفتاب

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : به درستی که در شب ساعتی است که هر دعای بنده مستجاب است و آن مابین شب تا ثلث (سوم ) باقیمانده شب گفتم : شب خاصی است از شبها یا هر شب است

فرمود : هر شب

امام صادقعليه‌السلام : سه وقت است که دعا در آن اوقات مستجاب است :

۱ - بعد از نماز واجب ؛

۲ - هنگام آمدن باران ؛

۳ - هنگام ظاهر شدن آیه و نشانه معجزه ای از طرف خدا برای بندگان خود

شرایط دعا کردن

اول : اعتراف به گناهان ؛ دوم : شکر نعمتها ؛ سوم : صلوات بر محمد و آل محمد ؛ چهارم : دعا کردن و حاجت خواستن ؛ پنجم : صلوات بر محمد و آل محمد

اگر دعایتان مستجاب شده مواظب سه حالت باشید

اول : آن که عجب نکنی و نگویی من معلوم می شود آدم خوبی هستم که دعایم مستجاب شد زیرا عجب و خودپسندی باعث فساد عمل و غلبه شیطان است

دوم : شکر و حمد خدا نمایی که تفضل کرد بر تو به اجابت دعای تو ، بلکه مستحب است دو رکعت نماز شکر بجا آوری

سوم : همین که دعای تو مستجاب شد ترک دعا نکنی و باز در خانه خدا بروی تا بیگانه نشوی و در وقت حاجت خواستن دوباره آشنا باشی

اگر دعایتان به اجابت نرسید مواظب این سه حالت باشید

اول : آن که مایوس نشوی از رحمت خدا ، زیرا به اجابت نرسیدن دعا ممکن است به سبب گناهان تو باشد که مانع اجابت است پس درصدد رفع آن به توبه و تعذیب نفس برآی

دوم : ترک دعا نکن

سوم : راضی باش به تقدیر الهی تا همان رضای تو باعث اجابت دعایت بشود

امام حسن علیه

السلام می فرماید : من ضامنم از برای کسی که در قلب او چیزی خطور نکند بجز رضا و خشنودی به قضای خدا این که دعا کند پس مستجاب شود

دعا کردن سه حالت دارد که به هر حالتی که باشد برای انسان اجر معنوی دارد

حالت اول : آن که صلاح بنده در آن هست و به او می رسد و مشروط به دعا نیست و در این صورت ثمره دعا تقرب بنده است به خدا

حالت دوم : آن که صلاح بنده در آن هست و رسیدن به آن مشروط است به دعا کردن و در این صورت ثمره دعا دو چیز است یکی رسیدن به مطلوب و دیگر تقرب به خدا

حالت سوم : آن که صلاح بنده در آن نیست و به آن نمی رسد چه دعا بکند چه نکند و در این صورت ثمره دعا دو چیز است یکی تقرب به خدا ، دوم عوض آن که در دنیا از او منع شده در آخرت به اضعاف آن به او عطا می شود

(۱) دعای پیش از دعا کردن

حضرت علیعليه‌السلام : هر کس دوست می دارد که دعایش رد نشود پس بخواند پیش از دعایش این دعا را

ماشاء اللّه توجها الی اللّه ، ماشاء اللّه تعبداللّه ، ماشاء اللّه تلطفا للّه ، ماشاء اللّه تذللا للّه ، ماشاء اللّه استضارا باللّه استکانه للّه ، ماشاء اللّه تضرعا الی اللّه ، ماشاء اللّه استعانه با اللّه استعانه باللّه ، ماشاء اللّه لا حول و لاقوه الا باللّه العلی العظیم

(۲) دعای بعد از دعا کردن

حضرت سجادعليه‌السلام فرموده است : به روایت قطب راوندی در کتاب دعوات که روز عاشورا پدرم امام حسینعليه‌السلام در حالی که خون جوش می زد مرا به سینه چسبانید و فرمود : پسرجان دعائی را که حضرت زهراعليها‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و او از جبرئیل آموخت و به من تعلیم داد حفظ کن از برای هر حاجت و همه و غم و پیشامد کار بزرگ و هر مصیبت مفید است و فرمود دعا کن و بگو :

الهی بحق یاسین و القرآن الحکیم و بحق طه و القرآن العظیم یا من یقدر علی حوائج السائلین یا من یعلم ما فی الضمیر یا منفسا عن المکر و بین یا مفرجا عن المغمومین یا راحم الشیخ الکبیر یا رازق الطفل الصغیر یا من لایحتاج الی التقسیر صل علی محمد و آل محمد و افعل بی کذا و کذا

و به جای کذا و کذا حاجت بخواه

(۳) دعا صنمی قریش

دعایی است بسیار رفیع الشان و عظیم المنزله ابن عباس آن را از امیرالمؤ منین علیعليه‌السلام روایت کرده و گفته است که آن حضرت این دعا را در قنوت نماز خود می خواند و فرمود : که خواننده این دعا مثل کسی است که با پیغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به جهاد در جنگ بدر و احد و حنین رفته باشد و هزار هزار تیر انداخته باشد

از کتاب مصباح کفعمی و بحارالانوار ج ۸۲ ، ص ۲۶۰ -۲۶۱

بسم اللّه الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد و آل محمد و العن

صنمی قریش وجبتیها و طاغوتیها و افکیها و ابنتیهما اللذین خالفا امرک و انکراوحیک و جحدا انعامک و عصیا رسولک و قلبا دینک و حرفا کتابک و احبا اعدائک و جحدا الائک و عطلا احکامک و ابطلا فرائضک و الحدا فی ایاتک و عادیا اولیائک و والیا اعدائک و خربا بلادک و افسدا عبادک اللهم العنهما و اتباعهما و اولیائهما و اشیاعهما و محبیهما فقد اخربابیئت النبوه و ردما بابه و نقضا سقفه و الحقا سمائه بارضه و عالیه بسافله و ظاهره بباطنه و استاصلا اهله و ابادا انصاره و قتلا اطفاله و اخلیا منبره من وصیه و وارث علمه و جحدا امامته و اشرکابربهما فعظم ذنبهما و خلدهما فی سقر و ما ادریک ما سقر لاتبقی و لا تذر اللهم العنهم بعدد کل منکر اتوه و حق اخفوه و منبر علوه و مومن ارجوه و منافق ولوه و ولی اذوه و طرید اووه و صادق طردوه و کافر نصروه و امام قهروه و فرض غیروه و اثر انکروه و شر اثروه و دم اراقوه و خبر بدلوه و کفر نصبوه و ارث غصبو و فیی اقتطعوه و سحت اکلوه و خمس استحلوه و باطل اسسوه وجور بسطوه و نفاق اسروه و غدر اضمروه و ظلم نشروه و وعد اخلفوه و امان خانوه و عهد نقضوه و حلال حرموه و حرام احلوه و بطن فتقوه و ضلع دقوه و صک مزقوه و شمل بددوه و عزیز اذلوه و ذلیل اعزوه و حق منعوه و کذب دلسوه و حکم قلبوه اللهم العنم بکل ایه حرفوها و فرضه تزکوها و سنه غیروها و رسوم منعوها و احکام

عطلوها و بیعه نکسوها و دعوی ابطلوها و بینه انکروها و حیله احدثوها و خیانه اوردوها و عقبه ارتقوها و دباب دخرجوها و ازیاف لزموها و شهادات کتموها و وصیه ضیعوها اللهم العنهم فی مکنون السر و ظاهر العلانیه لعنا کثیرا ابدا دائما دائبا سرمدا لانقطاع لامده و لا نفاد لعدده لعنا یغدوا اوله و لایروح اخره لهم و لاعوانهم و انصارهم و مجیبهم و موالیهم و المسلمین لهم و المائلین الیهم و الناهضین باحتجاجهم و المقتدین بکلامهم و المصدقین باحکامهم

پس ۴ مرتبه بگو :

اللهم عذبهم عذابا بستغیث اهل النار آمین یا رب العالمین

(۴) اسماء الحسنی

در کتاب عده الداعی از حضرت رضاعليه‌السلام و آن بزرگوار از آباء گرام خود نقل فرموده اند : خداوند متعال نود و نه اسم است که هر که خدا را به آن اسمها بخواند دعایش مستجاب می شود و هر که حفظ نماید آنها را داخل بهشت می گردد و در خبر دیگر به این مضمون از حضرت صادقعليه‌السلام از جناب رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم روایت نموده است و آن اسماء مبارکه این است :

اللّه ، الواحد ، الاحد ، الصمد ، الاول ، الاخر ، المسیع ، البصیر ، القدیر ، القاهر ، الاعلی ، الباقی ، العلی البدیع ، الباری ء ، الاکرم ، الظاهر ، الباطن ، الحی ، الحکیم ، العلیم ، الحلیم ، الحفیظ ، الحق ، الحسیب الحمید ، الحفی ، الرب ، الرحمن ، الرحیم ، الذاری ء ، الرازق ، الرقیب ، الرووف ، الرائی ، السلام ، المومن المهیمن

، العزیز ، الجبار ، المتکبر ، السید ، السبوح ، الشهید ، الصادق ، الصانع ، الطاهر ، العدل ، العفو الغفور ، الغنی ، الغیاث ، الفاطر ، الفرد ، الفتاح ، الفالق ، القدیم ، الملک ، القدوس ، القوی ، القریب القیوم ، القابض ، الباسط ، القاضی ، المجید ، الولی ، المنان ، المحیط ، المبین ، المقیت ، المصور ، الکریم الکبیر ، الکافی ، کاشف الضر ، الوتر ، النور ، الوهاب ، الناصر ، الواسع ، الودود ، الهادی ، الوفی الوکیل ، الوارث ، البر ، الباعث ، التواب ، الجلیل ، الجواده الخبیر ، الخالق ، خیر الناصرین ، الدیان ، الشکور ، العظیم ، اللطیف ، الشافی

(۵) دعای معراج

دعایی است شان آن بسیار بزرگ است و خیلی عظیم می باشد راوی حضرت علیعليه‌السلام از نبی اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : وقتی به آسمان رفتم در شب معراج هفتاد هزار حجاب را طی کردم تا رسیدم به حجاب قدرت در آن نوشته شده این دعا با نور ، جبرئیل عرض کرد : یا محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم این دعا را برای کسی غیر از مومنین از امت خودت تعلیم ندهی چون که این دعا را هر که بخواند درهای آسمانها بر روی ایشان باز می شود و خداوند نظر رحمتش را شامل آن شخص کند که هم و غم او را بر طرف می کند و هر گرفتاری که دارد خدا بر طرف می سازد اگر قرض دار است قرضش ادا می شود و گناهانش آمرزیده

می شود و مورد عنایت قرار می گیرد مانند انبیاء و صدیقین و خداوند هزار قصر و از در و یاقوت برای او آماه می فرماید و خداوند به او هر روز ۳۶۰ مرتبه نظر رحمت کند و ملکی ندا می کند که اعمالت را از سر بگیر که گناهان خودت و مادرت و پدرت آمرزیده شد و جمیع گناهانت مبدل به حسنات شد و ثواب هفتاد سال عبادت برای ایشان نوشته شد پس خیر دنیا و آخرت برای او جوع می گردد و هر کس این دعا را نوشته با مشک و زعفران برای هر بیماری که دهد شفا خواهد یافت و هر کس حمل نماید این دعا را با خود آمن خواهد شد از شر شیطان و هیچ گونه ملالی بر ایشان نمی رسد و محفوظ می ماند از دزدان و جمیع حاجاتش برآورده خواهد شد و هر کس نزد فرزندانش بگذارد حفظ می شوند از جمیع گزندگان مانند مار و عقرب و هر کس با خود حمل نماید از جمیع امور خوب بهره مند خواهد شد و هر کس بنویسید و در منزل بگذارد روزیشان زیاد گردد و اهل آن محفوظ می گردند از جمیع گرفتاریها و قسم به آن کسی که شما را به رسالت مبعوث کرد اگر جمیع ثقلین و جمیع ملائکه تعدادشان هزار برابر اهل دنیا و آخرت شوند تا روز قیامت ثواب این این دعا را نخواهند توانست بنویسند چون این دعا بهترین دعا است نزد پروردگارت پس به امت خود تعلیم بده چون گنجی است از گنجهای بهشت که خدا عنایت کرده است