شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۴ - آب زمزم:

الف- عَن الصّادقعليه‌السلام : «ماء زمزم شفاء من كلّ داء وأمان من كلّ خوف» و في حديث آخر: «شفاء لما شرب له»«۳»

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «آب زمزم براي هر بيماري، شفا و از هر گونه ترسي امان است» در حديث ديگر فرمود: «براي هر دردي كه نوشيده شود شفاء و دواست،

دارد، مگر آب زمزم، كه آب آن تب بُر بوده، سردرد را تسكين مي‌دهد. و نگاه كردن به آب زمزم چشمها را جلا مي‌دهد. و هر كسي كه به خاطر شفا از آب آن بنوشد شفايابد، اگر گرسنه بخورد، سير شود.»«۱»

فضيلت آب زمزم در بخش تعريف آبها خواهد آمد. (بخش ۸ فصل ۱)

پس آب درماني يك اصل است كه در اين بخش به تعدادي از آن اشاره خواهيم كرد.

يكي از بزرگان اصحاب مي‌گويد: نزدامام صادقعليه‌السلام نشسته بوديم، پير مردي گفت: من مرضي دارم كه نبيذ (نوعي شراب) مي‌نوشم تا تسكين يابد، فرمود: ما «يمنعك من الماء الّذي جعل اللّه منه كل شي‌ء حيّ.»

تورا چه مانع مي‌شود از آبي كه خداوند زندگي همه چيز را در او قرار داده است، استفاده كني؟»

عرض كرد: با من نمي‌سازد، فرمود: (پس چه مانع داري از عسل كه خداوند فرمود:( فِيهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ ) گفت: پيدا نمي‌كنم، فرمود: چه مانع داري از شيري كه گوشت و استخوان بدنت از آن محكم شده است، گفت: بامن نمي‌سازد، امام صادقعليه‌السلام فرمود: «آيا مي‌خواهي من به تو امر كنم كه شراب بخوري، «لاواللّه لاآمُرك» «نه به خدا قسم امر نمي‌كنم، (اجازه نمي‌دهم)«۲»

به توضيحات و مطالب مندرج در فصل ۹، (درمان بواسير،) همين بخش توجه كنيد

۱ - درمان تب با آب‌

۱ - درمان تب با آب براي تسكين تب و رفع آن، از آب استفاده مي‌كنند، پاهاي بيمار را توي ظرف آب ولرم مي گذارند، و با خيس كردن پارچه و گذاشتن آن روي پيشاني و يا شكم شخص تب دار، درجه حرارت تب را كاهش مي‌دهند. اين معالجه تجربه شده و به اثبات رسيده، و در روايات نيز دراين باره، تأكيد شده است. به چند نمونه از آن توجه فرمائيد: ۱ - محمدبن مسلم، قال سمعت أباعبداللّهعليه‌السلام : «يقول ما وجدنا للحمّي مثل الماء البارد و الدّعأ.»«۱»

محمدبن مسلم گويد: شنيدم ابا عبداللهعليه‌السلام مي فرمود: «براي تب دار، درماني مانند آب سرد و دعا، پيدا نكرديم.»

۲ - أميرمؤمنانعليه‌السلام فرمود: «صبّوا علي المحموم الماء البارد فانّه يطفئ حرّها»«۲» «بر تب دار آب سرد بريزيد، آب حرارت تب را خاموش مي‌كند.»

۳ - محمدبن مسلم از ابي عبدالله از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام نقل مي‌كند كه:

اميرمؤمنانعليه‌السلام فرمود: «اكسرواحرّ الحمّي بالبنفسج و الماء البارد، فإنّ حرّها من فيه جهنّم»«۳»

«حرارت تب را با بنفشه و آب سرد بشكنيد، بدرستي كه حرارت تب، از دهانه جهنم است».

۴ - عَن مفضّل بن عمر عَن أبي عبداللّهعليه‌السلام قال: «ذكر له الحمّي فقال انّا أهل بيت لا نتداوي الّا بِافاضة الماء البارد، يصّب علينا و أكل التّفاح»«۴»

مفضل بن عمر گويد: «

در خدمت ابي عبداللهعليه‌السلام صحبتي ازتب به ميان آمد، فرمود: «ما اهل بيت مداوا نمي‌كنيم، مگر با ريختن آب سرد به خود، و با خوردن سيب.

۵ - عليّ بن أبي حمزه گويد: به أبي ابراهيمعليه‌السلام عرض كردم: فدايت شوم! اگر اجازه مي فرماييد، حديثي را از ابي بصير كه از جدّ بزرگوارت نقل مي‌كرد، برايت بگويم. جدّ بزرگوارت هر وقت تب داشت از آب سرد كمك مي‌گرفت دو لباس آماده مي‌كرد يكي رابا آب سرد خيس مي‌كرد و دومي را مي‌پوشيد، يعني مرتّب خيس مي‌كرد و مي‌پوشيد، درميان اين دو لباس صدايش بلند مي‌شد، به طوري كه هر كس دم در بود مي‌شنيد، مي‌گفت: «يا فاطمة بنت محمد» فرمود: «راست گفتي عرض كردم فدايت شوم! چه دوايي براي تب دار، تجويز مي كنيد؟

«فقال ما وجدنا لها عند نادواء الّا الدّعاء و الماء البارد»«۱»

«نزد ما براي تب دوايي جز دعا و آب سرد، پيدانكرديم.»

۶ - عَن النّبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قال: «الحمّي من فيح جهنّم فاطفئوها بالماء وكان اذا وعك دعا بما ء فأدخل فيه يده»«۲»

رسول خدا فرمود: «تب از شدّت غليان جهنّم است، پس آنرا با آب خاموش كنيد. خود آن حضرت هر وقت تب داشت آب مي‌خواست، دستش را به آن فرو مي‌برد.

البته تعبير به «غليان جهنم» يا معنا و مقصود بخصوصي دارد كه، براي ما معلوم نيست. يا با اين تعبيرها مي خواست شدت ناراحتي از تب را بيان نمايد، و يا اينكه براي فهماندن مطلب به مردم آن زمان، بااين عبارتها حرف مي زده است،

۷ - عَن سماعة قال سألت أباعبداللّهعليه‌السلام : «عَن مريض إشتهي التّفاح و لقد نهي عنه ان يأكله فقال أطعموا محموميكم التّفاح فما من شي‌ء أنفع من التّفاح»«۳» سماعة گويد: از ابا عبداللهعليه‌السلام پرسيدم: از مريضي كه اشتهاي سيب دارد ولي از خوردن آن نهي شده‌است، فرمود: «به تب دارهاتان سيب بخورانيد، هيچ چيزي نافع‌تر از سيب نيست.»

۸ - محمدبن ابراهيم جعفي گويد: پدرم به من گفت: به امام صادقعليه‌السلام وارد شدم فرمود: «چه شده ترا رنگ پريده مي‌بينم» عرض كردم: تب گرفته‌ام، فرمود: تورا چه مانع شده از مبارك پربركت؟ قند و شكر را بكوب وبا آب مخلوط كن، صبح وشام از آن بخور،!» اين كار را كردم خوب شدم، ديگر تبم برنگشت.«۱»

۹ - در ضمن روايتي مي‌فرمايد: «والسّكرّ بالماء البارد جيّد للمرض و السّكر يزيل البلغم»«۲»

«شكر، با آب سرد براي مريض خوب است، شكر بلغم را از بين مي‌برد.» در روايت بالا نامي ازسيب برده شد در اين باره به روايات ذيل توجه فرمائيد. امام رضاعليه‌السلام فرمود: «التّفاح نافع من خصال: من السّحر والسّم واللّمم و ممايعرض من الأمراض والبلغم العارض وليس من شي‌ءٍ أسرع منفعةً منه» «سيب در جلوگيري از چند خصلت منفعت دارد از سحر و زهر و جنون سبك و از بلغم و بيماريهائي كه پيش مي آيد. زياد قندي گويد: با برادرم سيف وارد مدينه شديم مردم گرفتار رعاف (خون دماغ) بودند، بطوري كه در مدت دو روز از پا در مي آمدند به منزل برگشتم ديدم برادرم نيزگرفتار شده است. جريان را به‌اطلاع امام صادقعليه‌السلام رساندم فرمود به او سيب بخوران. فأطعمته فبري‌ء خوراندم شفا يافت. شخصي بنام سليمان درستويه گويد: به خدمت امام صادقعليه‌السلام رسيدم سيب سبز درجلويش بود فرمود ديشب تب ولرزشديد داشتم اين را آوردند، با خوردن آن حرارتم راخاموش كنم.«۳

۲ - درمان ضعف معده باآب‌

۲ - درمان ضعف معده باآب ۱ - محمد بن عمروبن ابراهيم قال: سألت ابا جعفرعليه‌السلام و شكوت إليه ضعف معدتي فقال: «اشرب الحزاء«۱» بالماء البارد، ففعلت فوجدت منه ما أحبّ»«۲» محمدبن عمرو گويد: به امام باقرعليه‌السلام ضعف معده‌ام را شكايت كرده واز درمان آن سؤال نمودم. فرمود: «حزاء» را با آب سرد بنوش! اين دستورالعمل رااجراكردم آنچه راكه دوست داشتم، پيدا كردم. يعني (بهبودي يافتم)

روي عَن ابي عبداللّهعليه‌السلام : «ان الحزاء جيّد للمعدة بماءٍبارد»«۳»

از امام صادقعليه‌السلام روايت است كه: «حزاء با آب سر د براي معده خوب است.»

(درمان معده باآب مخلوط به حزاءبهتر است)

با تجربه ثابت شده است نوشيدن آب سالم براي درمان معده مفيد وترشي معده را از بين مي‌برد

روزهائي كه مشغول تأليف اين كتاب بودم، رسانه هاي گروهي پخش كردند، مجلّات و روزنامه ها هم نوشتند، يك نفر از پزشکان متخصّص ايراني، در آمريكا، ترشي معده را با آب معالجه مي‌كند

۳ - هضم غذا با نوشيدن آب‌

۳ - هضم غذا با نوشيدن آب در طول خوردن غذا، نوشيدن آب را مضرّ مي‌دانند چنانچه در (فصل ۶ بخش ۴) گذشت و اما بعد از خوردن غذا اگر غذا چربي دار باشد، باز مضرّ است.

(فصل ۴، بخش ۴) واگراز روي غذاي بدون چربي بنوشند مجاز دانسته اند چون به هضم غذا كمك مي‌كند، به (فصل ۵، بخش ۴) مراجعه فرماييد!.

۱ - عَن الصّادقعليه‌السلام : «الماء البارد يطفي الحرارة و يسكن الصّفراء و يذيب الطّعام في المعدة و يذهب بالحميّ»«۱» امام صادقعليه‌السلام مي فرمايد: «آب سرد، حرارت را خاموش، صفرا را ساكن و غذا را در معده ذوب مي‌كند، (هضم مي دهد) و تب رامي برد.

۴ - دندانها را سرد و گرم نكنيد

۴ - دندانها را سرد و گرم نكنيد با تجربه ثابت شده است كه: در اثر نوشيدني هاي سرد و گرم، به دندانها و به عصبهاي دندان ضرر مي رسد. «و شرب الماء البارد عقيب الشّي‌ء الحارّ و الحلاوة يذهب بالأسنان»«۱»

«نوشيدن آب سرد، پشت سر چيز گرم، و شيريني جات دندانها رااز بين مي‌برد» معلوم است، شيريني جات نيز برای دندانها مضر است بايد از مصرف آن خودداري و يابلا فاصله دندانهارا مسواك زد، تااثر شيريني، از بين برود

۵ - دو چيز شفا بخش‌

۵ - دو چيز شفا بخش عن الرّضاعليه‌السلام عن ابائهعليهم‌السلام عن عليّ بن الحسينعليهما‌السلام قال: «شيئان ما دخلا جوفاً إلّا أصلحاه الرّمّان و المأ الفاتر»«۱» امام رضاعليه‌السلام از پدران بزرگوارشعليهم‌السلام از علي بن حسينعليهما‌السلام روايت كرده‌اند: «دو چيز است به هر شكمي داخل شود آنرا اصلاح مي‌كنند آن دو، أنار و آب زلال است انار، يكي ازنعمت هاي بزرگ خداوند ي است كه. درأخبار وأحاديث تعريف زيادي ازاو، وارد شده و از ميوه هاي درماني مهمّ به شمار آمده است. أمير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: كلوالرّمّان بشحمه، فانّه دبّاغ المعدة. وما من حبّةٍاستقرّت في معدةامري‌ءٍ مسلمٍ الّا أنارتها ونفت الشّيطان والوسوسة عنها، أربعين صباحاً.«۲»

اناررا با پيه آن بخوريد چون معده را نرم كرده ونارا حتي هاي آن را ازبين مي برد. اگر يك دانه ازانار درشكم مرد مسلماني جا گيرد، چهل روز آن را نوراني كرده، و وسوسه شيطان را از او دور مي سازد. امام صادقعليه‌السلام فرمود امير مؤمنانعليه‌السلام هروقت انار مي خورد، دستمالي زير آن پهن ميكرد، از علّت آن سؤال كردند؟ فرمود: «انّ فيه حبّاتٌ من الجنّةِ» «درانار دانه هائي ازبهشت هست» عرض كردند، يهود ونصاري وغير آنها هم از آن مي خورند؟ فرمود: هنگامي كه آنها خواستند اناربخورند، خداوند ملكي مي فرستد دانه هاي بهشتي را ازآن برمي دارد كه موفّق به خوردن آن نمي شوند.«۳» رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: انارسرور ميوه هااست هركس ازآن بخورد چهل روز شيطان را عصباني كرده است. (مكارم ص ۱۷۱

۶ - درمان دردها با آب و تربت حسيني عليه‌السلام ‌

۶ - درمان دردها با آب و تربت حسينيعليه‌السلام ۱ - عَن ذريع قال: جاء رجل الي أبي عبداللّهعليه‌السلام فشكي اليه انّ بعض مواليه أصابه الدّاء الخبيث فأمره ان يأخذ طين الحير بماءالمطر فيشربه قال ففعل ذلك فبري‌ء»«۱» ذريع گويد: مردي پيش امام صادقعليه‌السلام آمده، از مرض «داءالخبيث» كه به بعضي از غلامانش رسيده بود شكايت كرد، فرمود: از گِل حائر گرفته با آب باران مخلوط كند و بياشامد. اين را انجام داد و بهبودي خود را به دست آورد.

۲ - و عنهعليه‌السلام انّه قال: ما من شي‌ء انفع للدّاء الخبيث من طين الحير قلت: يابن رسول اللّه! كيف نأخذه؟ قال: تشربه بماء المطر و تطلي به موضع‌الأثر فانّه نافع مجرّب ان شاءاللّه تعالي»«۲» امام صادقعليه‌السلام مي فرمايد: «هيچ چيز براي داءالخبيث از گِل حائر نافع تر نيست گفتم اي فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله ! گِلِ حائر را چگونه به دست بياوريم، فرمود: «آب باران را با آن مخلوط مي كني و به محلّ درد مي مالي نافع و مجرّب است، ان شاءالله تعالي.

علّامه مجلسيرضي‌الله‌عنه مي فرمايد: شايد مراد از (داءالخبيث) جذام و برص و از طين الحير گِلِ‌حائر حسيني باشد«۳».

۳ - بعضي از اصحاب ما گفت: زني مقداري نخ كلاف به من داد و گفت آن را در مكه براي دوختن پوشش كعبه به خادمان حرم بدهم ولي من خوشم نيامد آنرا به پرده داران دهم، در حالي كه مي شناختمشان، وقتي كه به مدينه رفتم، خدمت امام محمد باقرعليه‌السلام رسيدم جريان رابه اطّلاع حضرت رساندم، فرمود: به آن «غزل» يعني كلاف نخ (را بفروش، به پول آن)، عسل و زعفران بخر و از تربت حسيني بگير با آب باران مخلوط كن، آن عسل و زعفران را نيز در آن مخلوط ساز، آن را درميان شيعيان تقسيم كن، تا بيماران خود را با آن مداوا كنند.«۱»

احاديث زيادي درباره تربت حسيني و استشفاء از آن وارد شده است، مجرّب و منفعت آن بدون شبهه مي‌باشد.

داستانهاي زيادي نيز دراين مورد نقل شده حتّي بعضي ها كه مُنِكر آن بودند، بعنوان انكار و تحقير مقداري از تربت را به «دُبُر» خود وارد كرده بلافاصله تمام امعاء و احشاء آن بيرون ريخته و مرده است، طالبين به كتابهاي مربوطه مراجعه نمايند

۷ - درمان با آب و شكر

۷ - درمان با آب و شكر يحيي بن بشير النبّال قال: قال ابو عبداللّه: «لأبي: يابشير! بأيّ شيي‌ء تداوون مرضاكم قال بهذه الأدوية المرار فقال: لا اذا مرض احدكم فخذ السّكر الأبيض فدقّه فصبّ عليه الماء البارد، فاسقه ايّاه فانّ الّذي جعل الشّفاء في المرارة قادر ان يجعله في الحلاوه»«۱»

يحيي بن بشير نبّال گفت: ابو عبداللهعليه‌السلام از پدرم پرسيد: «با چه چيزي بيمارانتان را مداوا مي‌كنيد؟ عرض كرد: با اين داروهاي تلخ، فرمود: نه (اين كار رانكنيد) هر وقت كسي از شماها مريض شد، شكر سفيد را بكوب روي آن آب بريز بهم بزن، به مريض دهيد تابنوشد، خدايي كه شفا را در تلخها قرار داده قادر است در شيرين‌ها نيز قرار دهد.

۲ - درفقه الرّضاعليه‌السلام مي‌فرمايد: «شكر، به همه چيز نافع است، و به هيچ چيز ضرر نمي‌رساند، همينطوراست آب جوش.«۲»

روايت به من رسيده است كه: آب سرد حرارت را خاموش و صفرا را ساكن مي‌كند، غذا را هضم داده، آن چه كه در ته معده مانده است ذوب مي‌كند و تب را مي‌برد«۳» گفته شد دردهارانمي برد مگر دعا، صدقه، آب سرد، با نوشيدن يا با ريختن بربدن و پا.«۴» در فصل سه همين بخش در اين باره حديث چند گذشت

۸ - درمان خشگيّت‌

۸ - درمان خشکيّت يبوست شكم دراثر بعضي از خوردنيها، آشاميدنيها وتب وامراض مختلف پيش مي‌آيد براي رفع آن نيز ازميوه‌ها مانند هلو، انجير، هلو، زردآلو، و روغنها زيتون وگرچك وجز آنها استفاده مي‌كنند.

در روايت ذيل دستورالعمل بخصوصي داده شده است.

محمدبن الحسن شمّون قال: كتبت الي أبي الحسنعليه‌السلام انّ بعض أصحابنا يشكو البخر فكتب اليه كل التّمرالبرنيّ

فكتب اليه آخر يشكو يبساً فكتب إليه: «كل التّمر البرني علي الّريق و اشرب عليه الماء» ففعل فسمن و غلبت عليه الرّطوبه فكتب اليه يشكو ذلك فكتب: «اليه كل التمر البرني علي الرّيق و لا تشرب عليه الماء» فاعتدل «۱» محمد بن حسن شمّون گويد: به ابي الحسنعليه‌السلام نوشتم، بعضي از اصحاب ما از شدت بخار «رطوبت» شكايت دارد.

حضرت به او نوشت: «خرماي (برني) بخور»

شخص ديگري به حضرت از يبوست شكايت كرد، حضرت به او نوشت: «صبح ناشتا، خرماي برني بخور و بر روي آن آب بنوش.

اين كار را انجام داد وچاق شد و رطوبت بر او غلبه كرد، دوباره به حضرت شكايت كرد، حضرت در جواب نوشت: «تمربرني راناشتابخور

ولي از روي آن آب ننوش، او به دستور، عمل كرد وضع بدني‌اش به حال اعتدال برگشت

۹ - درمان بواسير

۹ - درمان بواسير و قالعليه‌السلام : «الأستنجاء بالماء البارد يقطع البواسير»«۱» فرمود: «استنجاء كردن يعني شستن خود با آب سرد بواسير را قطع مي‌نمايد.» علّامه مجلسيرضي‌الله‌عنه از كتاب «العقائد» شيخ صدوقرضي‌الله‌عنه نقل كرده است: اعتقاد ما در رابطه با اخبار وارده در طبّ چند وجه است:

۱ - رواياتي است كه در هواي مكه و مدينه وارد شده است، و جايز نيست استعمال آن در سائر هواها

۲ - رواياتي كه عالم يعني: امامعليه‌السلام از طبع سؤال كننده اطلاع داشت، مطابق طبع او دستور داده است چون امام به طبيعت او آشناتر است؛ پس به كار گرفتن آن در طبايع ديگر مجاز نمي باشد.

۳ - بعض روايات هست كه مخالفين در كتب اخبار ما تدليس كرده است، تا مذهب تشيّع را در پيش مردم، قبيح جلوه دهند.

۴ - رواياتي است كه ناقل در نقل آن سهو كرده است.

۵ - بعضي، رواياتي است كه راوي قسمتي را حفظ كرده و بعضي از آنرا فراموش كرده است، مثلًا درباره، عسل روايت وارد شده است كه، شفاي هر درد است، صحيح است، امّا هر دردي كه از (سردي) آيد، يعني براي سرد مزاجها شفا است.

يا روايتي كه درباره استنجاء با آب سرد براي بيماران بواسير، آمده است كه قطع مي‌كند، در صورتي است كه بواسيرش از حرارت بوجود آمده باشد.

يا درباره بادمجان، روايت شده است كه از بعضي امراض شفاء است، براي كسي است كه در وقت رسيدن رطب، رطب مي‌خورد نه در ساير اوقات.

پس دواهاي صحيح از ائمهعليهم‌السلام دعاها و روايات و سوره هاي قرآن است، كه با سندهاي قوي و راههاي صحيح وارد شده باشد.«۱»

شيخ مفيدرضي‌الله‌عنه نيز در اين مورد نظريّه‌اي دارد، خلاصه آن اين است:

طب صحيح است و دانستن آن ثابت، راه دانستن آن وحي است، علماء آن را از انبياء گرفته‌اند؛ چون راهي براي دانستن حقيقت درد نيست مگر با شنيدن و دانستن دواي آن نيز با تجربه است.

در بعض شهرها دوا، براي دردي سودمند ولي در شهر ديگر مهلك است، پس هر دوايي را در هر شهري نمي‌توان استعمال كرد«۲» .

پس رواياتي كه در طب از ائمه هديعليهم‌السلام وارد شده است؛

اگر از نظر سند اشكال فني نداشته باشد بايد با دقّت و احتياط به كار گرفت؛ مخصوصاً در زمان ما و در «عصر فضا» كه علم طبّ از هر جهت پيشرفت چشمگير و ترقّي عجيبي كرده است، خيلي از ناممكن هاي قرون و اعصار گذشته را ممكن ساخته است، تا سر حد امكان از متخصّصين فنّ استفاده كرده و زير نظر آنان قرار گرفته شود.

در اينجا سؤالي پيش مي‌آيد، پس نوشتن و درج كردنِ اين اخبار و احاديث مربوط به طبّ چه سودي دارد؟،

ميتوان پاسخ را با چند وجه ذيل ارائه داد.

۱ - براي حفظ ارزشهاي ديني و مذهبي است،

۲ - اكثر روايات با علم پزشكي روز تطبيق مي‌كند، همه آنها كه بر خلاف علم روز نيست تا همه آن نيز كنار گذاشته شود،

۳ - ممكن است در لابلاي روايات مطالبي وجود داشته باشد، هم از درك آن عاجز باشيم و هم گذشت زمان آنرا تفسير نمايد.

۴ - گروهي خود را در عمل به اين احاديث مقيّد ساخته‌اند، براي اينكه با روح قوي و ايمان محكم به كار مي‌گيرند، نتيجه مثبت به دست مي‌آورند، چون معتقدند سرچشمه آنها از عالم السّر و الخفيّات است، در عين مداوا توسّلي هم دارند، با اين حال موفّق هم مي‌شوند،

۵ - اگر قرار باشد اين نوع اخبار و احاديث را كنار بگذاريم، بايد همه كتابهاي قديم پزشكي را از گردونه خارج سازيم و به دست فراموشي بسپاريم،

در حالي كه اين رفتار به هيچ وجه صحيح نيست، چون علاوه بر اينكه علم پزشكي نوين برپايه طب قديم پايه گذاري شده است، مي‌بينم در كشورهاي مترقّي جهان، ارزشها و افتخارات جامعه خودشان را در موزه‌ها و در اماكن مهمّ و ساختمانهاي محكم نگهداري مي‌كنند، دست نخورده وبه طرز صحيح در نگهداري آن همت مي ورزند.

خلاصه: علم پزشكي جديد علم طبّ قديم را به طور كلّي ابطال نمي‌كند؛ بلكه به صورت كلاسيك رو به كمال مي‌رود، پس همه اين احاديث نيز بايد دست نخورده و بدون تصرّف باقي بماند و مورد استفاده قرار گيرد

۱۰ - به غش كننده آب بپاشيد

۱۰ - به غش كننده آب بپاشيد عَن أبي الحسن الّرضاعليه‌السلام انّه رَأي مصروعاً فدعا بقدح فيه ماء ثمّ قرأ عليه الحمد و المعوّذتين و نفث في القدح ثم أمر فصبّ الماء علي رأسه و وجهه فأفاق و قال: «لا يعود اليك ابداً»«۱» امام رضاعليه‌السلام غشّ كرده‌اي را ديد، قدح آب خواست، سوره حمد و معوّذتين را قرائت نمود: به قدح دميد سپس دستور داد آب را به سر و صورت او ريختند، فوراً به هوش آمد، به او فرمود: «ابداًبار ديگر سوي تو بر نمي‌گردد.»

في حديث اليوناني الّذي أتي اميرالمؤمنينعليه‌السلام فرأي منه معجزات غريبة حتّي غُشي عليه فقال: «صبّوا عليه» فصبّوا عليه فأفاق«۲» در جريان مرد يوناني كه پيش اميرمؤمنانعليه‌السلام آمد و از آن حضرت معجزات عجيبي ديده، غش كرد

فرمود: «به او آب بريزيد» آب ريختند، به هوش آمد

۱۱ - براي قوّه حافظه‌

۱۱ - براي قوّه حافظه روايت از صادقينعليهما‌السلام است، فرمودند: سوره «حمد» و «آيت الكرسي» و «انّا انزلنا» و «يس» و «واقعه» و سوره «حشر» و «توحيد» و «معوّذتين» را با زعفران به ظرف پاكي بنويسند:

با آب زمزم يا آب باران يا با آب پاكي شسته سپس دو مثقال لبان، (كندر) و ده مثقال شكر و ده مثقال عسل به آن بريزند؛

پس از آن در زير آسمان قرار داده و آهني هم روي آن بگذارند، در آخر شب دو ركعت نماز، در هر ركعت يك حمد و پنجاه مرتبه قل هو الله بخوانند، بعد از فراغ، آن را بخورند، براي قوّه حافظه خوب و مجرّب است، ان شاءالله«۱» «۲»

براي تقويت ذهن، دارو ومطالب زيادي نوشته شده است، از جمله آنها دستور بالا و دعاهاي وارده وداروهاي گياهي كه تجويز كرده‌اند.

ولي برابر روايات زياد، تلاوت زياد قرآن در تقويت حافظه بسيار مؤثر است

۱۲ - درمان درد شكم‌

۱۲ - درمان درد شكم ۱ - شَكي رجل الي اميرالمؤمنينعليه‌السلام وجع البطن فأمره ان يشرب ماءاًحارّاً

مردي به امير مؤمنانعليه‌السلام از درد شكم شكايت كرد: حضرت او را امر فرمود آب گرم بنوشد و بگويد:

«يا اللَّه يا اللّهُ يا اللّهُ يا رَحْمانُ يا رَحيمُ يا ربَّ الأرْباب يا الهَ الآلِهةَ يا مَلِكَ المْلوُكِ ياسَيّد السّاداتِ اشفِني بِشِفائِكَ مِنْ كُلِّ داءٍ و سُقمٍ فَانّي عَبدُك وَ ابْنُ عَبْدِكَ، اتَقَلّبُ في قَبضَتِك.»«۱» ۲ - حسن بن خالد مي گويد: نامه‌اي به ابي الحسنعليه‌السلام نوشته و از درد شكم شكايت كرده، دعايي را درخواست كردم، سپس نوشت: بسم الله الرحمن الرحيم در لوح يا كتف چرمي، سوره فاتحه و معوذتين و قل هو الله احد را نوشته و در ذيل آن مي‌نويسي:

«اعُوذَ بِوجْهِ اللّهِ الْعظيم وَ عِزَّتهِ الّتي لا تُرامْ وَ قُدرَتِه الّتي لا يَمتَنِعُ مِنهُما شَيئيٌ مِنْ شَرّ هذا الْوَجَعِ وَ شَرّما فيه و مِمّا احذَرُ»

با آب باران مي شويي و مي‌آشامي و در پايين نوشته شود: «جَعَلَهُ شَفاءً مِنْ كُلّ داءٍ».

۳ - مردي به پيغمبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از درد شكم برادرش شكايت كرد، فرمود: «به برادرت امر كن عسل را باآب گرم شربت ساخته وبنوشد!» فرداي آن روز آمد، عرض كرد: دستورالعملي كه داده بوديد انجام داديم نفعي نبخشيد فرمود:

«خدا راست گفته، و شكم برادرت دروغ.» (خداوند در باره عسل( فِيهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ ) فرموده اينكه دروغ نيست)

برو به او عسل بنوشان و هفت مرتبه سوره، حمد را بخوان.

آن مرد مرخص شد ومي رفت، فرمود: (ياعلي برادر اين مرد منافق است به اينجهت، آن شربت آب گرم با عسل به بيماري او نفعي نبخشيد»«۱»

از جملات اخير اين حديث استفاده مي شود مصرف دارو با علاقه و با اعتقاد كامل! اثر زياد دارد، چون نيروي رواني انسان در راندن درد، از بدن كمك زياد مي‌كند.

باتجربه ثابت شده است كسي كه، روح قوي و عقيده توانا دارد، درموقع مصرف دارو معتقد به اثرات آن باشد، اثر خوبي خواهد ديد و نتيجه خوبي خواهد گرفت.

درزمان قديم با تلقين قدرت روحي وتشويق بيمار، به خوردن دواهاي تجويز شده (گياهي) نتيجه مثبت مي‌گرفتند

۱۳ - براي درد قولنج‌

۱۳ - براي درد قولنج عَن الصّادقعليه‌السلام : شكي إليه رجل من أوليائه القولنج فقال: اكتب له امّ القرآن و سورة الأخلاص و المعوّذتين ثم تكتب، اسفل ذلك.

مردي از دوستان امام صادقعليه‌السلام از درد قولنج شكايت كرد، امام فرمود: سوره حمد وقل هو اللَّه و دو قل أعوذ را بنويسد و در پايين آنها اين را بنويسد.

اعُوذُ بِوَجْهِ اللّهِ العَظِيم وَ بَعِزَّتِهِ الّتي لاتُرامَ وَ بِقُدرْتَهِ الّتي لا يَمْتَنِعُ مِنْها شْيئٌي مِنْ شَرّ هذَاالوَجَعِ وَمِنْ شَرّ ما فيهِ.»

سپس آن را، با آب باران بشويد و ناشتا بياشامد به اذن خدا شفا مي‌يابد«۱»

۲ - از امام محمد باقرعليه‌السلام روايت شده است فرمود: به رعشه و قولنج و تخمه«۲» و سردي و براي هر دردي سوره حمد و توحيد و معوّذتين بخوانند: پس از آن اين دعارا درچرمِ شانه حيوانات (كتف) يا در لوحي بنويسد:

اعُوذُ بِوَجْهِ اللَّه الْعظيِم وَ عزّتِه الّتِي لا تُرامُ وَ قُدرَتِهِ الَّتِي لا يَمْتَنِعُ مِنْها شْيي‌ءٌ مِنْ شَرّ هَذا الوَجَعِ وَ مِنْ شَرّما فِيه وَ مِنْ شَرّما اجِدُ مِنْهُ.

سپس با آب آسمان، بشويند، دو وعده (ناشتاو هنگام خواب) بنوشند، شفا مي‌يابند، ان شاءاللّه تعالي«۳

۱۴ - آب جوش‌

۱۴ - آب جوش عَن الصّادقعليه‌السلام قال: «الماء المُغليِ ينفع من كلّ شيي‌ءٍ و لا يضرّ من شي‌ء»«۱» امام صادقعليه‌السلام فرمود: «آب جوش بر هر چيزي نافع است، و به هيچ چيز ضرر نمي رساند.»

۲ - فقه الرّضاعليه‌السلام قال: «السّكر ينفع من كلّ شيي‌ء و لا يضرّ من شيئي و كذالك الماءالمغلي»«۲»

در فقه الرضا فرمود: «شكر به همه چيز منفعت دارد و به هيچ چيز ضرري ندارد، همچنين است آب جوش.»

آب جوش هم سرد شده‌اش و هم داغش، براي نوشيدن از سالمترين آبهاست

چون با به جوش آمدن آن، استرليزه شده وأملاح زايد آن از بين مي‌رود

مخصوصاً اگر آب ناسالم و غير بهداشتي باشد يا ضرورت اقتضاء كند و آب ديگر پيدا نشود بايد حتماً بجوشانند بعد از آن به مصرف برسانند

۱۵ - مرگ دلهابا آب وغذاي زياد!

۱۵ - مرگ دلهابا آب وغذاي زياد! اعتدال در زندگي يكي از نشانه‌هاي موفقيت و پيروزي است، يعني هركس ابعاد مختلف حيات خودرا، معتدل و دراندازه مطلوب نگهدارد ندامت وپشيماني ببار نمي‌آورد (اندازه نگهدار كه اندازه نكوست) درخوابيدن، حرف زدن، دوستي خريد، مسافرت، احسان، خنده، گريه، عبادت بالأخرة در خوردن وآشاميدن

و هزاران مسائل ديگر مانند كفه ترازو بايد ميزان زندگي را در حد اعتدال نگهداشت براي تعديل هر يك از مطالب بالا آيات واخبار زيادي در دست داريم. حتّي زياده روي درباره احسان وانفاق را.«۱»

۱ - قالصلى‌الله‌عليه‌وآله : «لا تُميتوا القلوب بكثرة الطّعام و الشّراب فإنّ القلوب تموت كالزّروع اذاكثر عليها الماء»«۲» رسول خدا فرمود: «دلها را با آب و غذاي زياد نميرانيد، دلها با مصرف زياد خوردني ها و نوشيدني ها مي‌ميرد، همچنانكه اگر به زراعتها آب زياد داده شود.» (پژمرده شده مي‌پوسد، در نهايت از بين ميرود).

۲ - معويةبن عمّار عَن أبي عبداللّه قال: «من اقلّ من شرب الماء صحّ بدنه»«۳» معاوية بن عمار از امام صادقعليه‌السلام نقل مي‌كند آن حضرت فرمود: «هر كه نوشيدن آب را كم كند، بدنش صحيح تر و سالمتر مي‌شود.

۱۶ - أگر درخانه آب نباشد!

۱۶ - أگر درخانه آب نباشد! ۱ - عمّار ساباطي مي گويد: با امام صادقعليه‌السلام بودم، رطب آوردند از آن مي‌خورد و آب مي‌نوشيد (و ظرفي هم به من مي‌داد) با اينكه من خوشم نمي‌آمد، اما دستش را ردّ نمي‌كردم. به حضرت عرض كردم: بلغم زياد داشتم به «اهرن» طبيب حجاز مراجعه كردم، پرسيد: باغ داري گفتم بلي، گفت: درخت خرما در باغت هست؟ گفتم بلي، گفت: چند نوع خرما هست؟ بشمار! شروع كردم به شمردن، وقتي كه به رطب «هيرون» رسيدم گفت: از همين رطب هفت عدد موقع خواب بخور، اما از روي آن آب ننوش، اين كار را كردم، ولي چنان بي‌حال شدم مي‌خواستم «تُف» بياندازم، قدرت نداشتم دوباره به طبيب شكايت كردم، گفت روي آن كمي آب بخور، و دست بردار تا طبيعتت به حال اعتدال برگردد.

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «امّا أنا فلولاالماء بالبيت لا أذوقُه» «اما من، اگر آب در خانه نباشد رطب را نمي‌چشم»«۱» . وأكل اميرالمؤمنينعليه‌السلام من تمر «دقل» ثمّ شرب عليه الماء و ضرب علي بطنه و قال: «من أدخل بطنه النّار فأبعده اللّه ثم تمثّل و انّك مهما تعط بطنك سؤله - و فرجك نالا منتهي الذمّ أجمعاً»«۲»

امير مؤمنانعليه‌السلام از خرمايي به نام، دقل خورد واز روي آن آب نوشيد و به شكمش زد فرمود: «هر كس به شكمش آتش داخل كرد، خدا او را دور از رحمت خود ساخته است» سپس شعر بالا را خواند به اين معنا اگر تو همه خواسته هاي شكم و فرجت را به آنها دهي، به انتهاي همه زشتيها مي‌رسند

۱۷ - آب سردپيش از نوره!

۱۷ - آب سردپيش از نوره! عَن الرّضاعليه‌السلام : «و اذا أردت استعمال النّورة و لا يصيبك قروح و لا شقاق و لا سواد فاغتسل بالماء البارد قبل أن تتنوّر»«۱» امام رضاعليه‌السلام در رساله مشهور به رساله ذهبيّه كه به مأمون فرستاده بود نوشت: «هر وقت خواستي نوره استعمال كني كه، برايت زخمها و تركها و سياهي ببار نياورد، پيش از نوره، خود را با آب سرد شستشو بده.»

عَن الصّادقعليه‌السلام قال: «اذا دَخَلَ احدكم الحمّام فليشرب ثلاثة اكفّ من ماء حارّ فانّه يزيد في بهاء الوجه و يذهب بالألم من البدن»«۲» امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر وقت كسي از شماها داخل حمام شد، سه كف، (سه مشت) از آب گرم بنوشد، كه شفافيّت صورت را، زياد و درد بدن را از بين مي‌برد.