لهفی فوت العالم الفقیه

البهبهانی السید النبیه

لقد شجی قلوبنا بفوته

و احترق الفؤاد بعد موته

لم تأت ام الدهر مثله ولا

یأتی الزمان مثله مجتهدا

قد جمع الفضائل المنوعه

قد الف العلوم فی کتب قیمه

راح الی روح مع الرضوان

نال سعاده الی الجنان

اصبحت الشریعه غریباً

و اصبح الاسلام مستجیرا

بمن یلوذ بعده الاسلام

من استجار بعده الانام

انا فقدنا سیداً عالی النسب

الی علی ثم موسی انتسب

التمسوا عام الرحیل عنی

قلت ارتجالا قبل ان یفتنی

انقص ثلثاً ثم ق (قد انطفی

بفوته نور الدین المصطفی)

آیت الله بهبهانی پاک

رفت و واصل به حق بی چون شد

گنج پر قیمت است و با ارزش

لیله القدر چون بزرگ آمد

مرد حق، چون به حق شود واصل

چون شب قدر و گنج پنهان گشت

هست زندان مرد حق «دنیا»

ارجعی را بگفت چون لبیک

همچو مرحوم (بهبهانی) پاک

آیه الله و مرجع تقلید نگر آثار

او یکایک را جو ز (مصباح)

او هدایت حق نگر (الاشتقاق)

تا بینی عالم آن باشدی که آثارش

مرد وارسته بود و ناشر علم

دوستی بهر فوتش از من خواست

پی تاریخ فوت او گفتم

(نود و پنج) و (سیصد) از هجرت

سال فوتش بدون رنج و حساب

حق کند رحمت آن فقید سعید

زین سبب زیر خاک مدفون شد

گشت مخفی و قدرش افزون شد

درجاتش ز حصر بیرون شد

رتبه اش بر فراز گردون شد

از دد و دیو دهر مسجون شد

گشت مستخلص و همایون شد

که ز مرگش قلوب محزون شد

وآنکه در علم در مکنون شد

کار ز شش به ز گنج قارون شد

در (ولایت) کمال معجون شد

بر چه نحوی کلام مخزون شد

رهبر تشنگان چو جیحون شد

قلمش گر شکست و وارون شد

علم و حلمش کمال مشحون شد

چند بیتی که نیک مضمون شد

بیعت شعری که پاک موزون شد

(یک هزار)ش بر او چون افزون شد

کلک (همت) نوشت و مقرون شد

رفت و واصل به حق بی چون شد

دلم یاران چه با غم آشنا شد

نمودم سعی بر کتمام رنجم

کشیدم آن چنان آهی که گوئی

روان اشکم به صورت همچو باران

برفت از نزد ما تاج سر ما

ندای ارجعی از حق چو بشنید

ز مرگ آیت الله بهبهانی

ندای ناعیت ای مه چو آمد

روان شد کوکبی رخشنده چون ماه

بدی حامی قرآن و شریعت

روان شد نایب مهدی ز دینا

جهان تاریک شد از فرقت او

ز ماهی تا به مه سوزان ز هجرش

به استقبال روح پر فتوحش

هنوزش زود بود این شمع رفتن

سمی شیر یزدان آیت حق

زمین جسمش تقبل کرد چون گنج

سحر چون بهترین وقت است زین رو

زعیم شیعه زین دنیای فانی

ولیکن منبر و محراب لرزان

پی تاریخ فوت مرجع دین

بگفت بر گوی ای محمود محزون

وجود من گرفتار بلا شد

ولیکن عاقبت غم برملا شد

شرارش از زمین تا بر سما شد

زفقدان کسی گو زین سرا شد

جدا این تاج از ماها چرا شد

شتابان رفت و از ماها جدا شد

قلوب مؤمنین غرق عزا شد

توان و تاب هم زایل ز ما شد

کنون از فرقتش دل مبتلا شد

زبان در مدحتش لال از ثنا شد

از این رفتن خدا دانا چها شد

ملک در گریه همچون ماسوا شد

گرفتار مصیبت اولیا شد

صفوف انبیا و اولیا شد

ولی کو چاره این امر از خدا شد

مزارش ای برادر ملتجا شد

ز روح وی سماهم پربها شد

در این ساعت جلیس مرتضی شد

به نزد مادرش خیر النساء شد

روان و روح سلب از این دو تا شد

خرد را جمله ای نیک اکتفا شد

بجنت نزد بابش مصطفی شد

بهبهانی آیت الله زعیم

سرور و سالار دین مثلش عدیم

سال فوتش را منیری این چنین

چون بشرین از برش بیرون شدند

گفت چون طبعش برون شد از عقیم

آیت الله به جنت شد مقیم

رفت از کف آیت الله زمان از روزگار

ملجأ خلق جهان و مرجع تقلید بود

نام او سید علی و بهبهانی شهرتش

علم و حلم و زهد و تقوایش به عالم بی نظیر

بد ز نسل مصطفی و سبل زهرای بتول

خون دل ها خورد در دوران عمرش آن جناب

اول آذر مه ای یاران به شمسی سال شد

از پی تاریخ فوتش زاده مداح گفت

چرخ کج رفتار کرده شیعیان را داغدار

یعنی از فیض وجودش شرع بودی برقرار

در مقام اجتهادی بود وی دائر مدار

بود آن در ده ردون احکم حق را پایدار

سید علی نسب بر اهل دانش افتخار

تا که گردید از وجودش دین احمد استوار

فوت او اندر هزار و سیصد و پنجاه و چار

ز اصفهان این نظم را تا زاو بماند یادگار

تا به کی دل بسته ای بر زدگی این جهان

ما چو مهمانیم و این دیر کهن مهمانسرا

این جهان باشد همان رندی که خم و کوزه ساخت

این جهان باشد همان شبرو که در یک دم ربود

این جهان آن کهنه عفریتیست کز افسون گرفت

آری آری عاقبت، مرگت برد در قعر گور

کهربای مرگت آخر می رباید همچو کاه

عاقبت می گرددت بالین و بستر خاک و خشت

هر توانائی که روزی پرورد در دامنش

تا یکی در نزد افرادی چو خود یا دون خود

تا یکی بندی ببند بندگی با دست خویش

تا یکی از بهره ترفیع مقام و منزلت

من نگویم در پس زانوی غم گیر انزوا

من نگویم خط بطلان کش به روی زندگی

گویمت ما کاروانیم و جان باشد رهی

گر کنی سرپیچی از فرمان گیتی آفرین

کشتزاری باشد این گیتی برای آخرت

گر که بر اسب مراد خود شدی روز سوار

هر که را گردون کند روز بر این مرکب سوار

روی کسب کمال دانش و تقوی و دین

تا توانی پا فرا کش از ره جور و ستم

کوش تا در سایه ایمان و دین در روز حشر

بی در گنج ولایت در دم رفتن چه سود

خلق را دست اجل از پا در آرد روز و شب

یا چو گرگ تیز چنگالی که افتد در گله

بین چگونه دیده بست از دار دنیا عالمی

عالمی عامل ز اعقاب امیر مؤمنین

عالمی عامل ز اعقاب امیر مؤمنین

مقتدائی محترم از دیده هر مرد و زن

صاحب قدر و جلالت، مفتی ذی احترام

آیت الله کبیر بهبهانی، آنکه بود

آنکه بین مردم دوران نظیرش بود کم

آنکه اندر صدر مدرس بین طلاب علوم

آنکه بود آیات قرآن را مفسر یک به یک

آیت اللهی که از هشیاری و فهم و خرد

آیت اللهی که از اندیشه و رای سلیم

آیت الله که بود از جبهه نورانیش

آیت اللهی که بود از کثرت خوش محضری

آیت اللهی که با مرگ عزیزان، داغدار

چشمه سار فیض را بود آن زعیم آب حیات

بود او کوه متانت با تواضع، همفرین

قبله حاجات مردم، پیشوای مرد و زن

جامع کل علوم و حاوی اصل و فروع

من ندانم خوانمش انسان کامل یا ملک

سیر شد از این محیط و خسته ز ابناء زمن

چشم بست از این سرای عاریت شهباز فیض

رفت عنقای فراست بر فراز قاف قرب

آفتاب علم را گردید خاک تیره میغ

نی که خوزستان بود تنها ز مرگش بی زعیم

سال فوتش را به سال هجری و أبجد نمود

(حاج می سید علی جنات را کرده وطن)

این جهان هرگز نمیباشد سرای جاودان

کی بود مهمانسرا دائم سرای میهمان

قد و بالای قباد و روی و موی اردوان

از کف جم جام و تاج از تارک نوشیروان

مسند از یعقوب لیث و جقه از الب ارسلان

از فراست گر گذاری پا به فرق فرقدان

از کیاست گر ز کیهان پا نهی بر کهکشان

ای که بستر سازی اکنون از پرند و پرنیان

این جهانش روز دیگر می نماید ناتوان

بهر تعظیم و ستایش مینمائی خم میان

از برای خدمت دونان، میان بهر دونان

خسته می سازی زبان خود به مدح این و آن

من نگویم از همه هستی خود دامن فشان

مسکن خود کن مغاری یا که غاری را مکان

آخر از این رهگذر باید نماید کاروان

بی تأمل می شوی درمانده وقت امتحان

وقت خرمن حاصل خواهی اگر بذی نشان

از پی ظلم و ستم هر سو که بتوانی، مران

روز دیگر بر فرود آوردنش گیرد عنان

خویش را از چنگ شیطان هوس وارهان

تا توانی بسته دار از ظلم و کین دست و زبان

از عذاب اخروی حقت بدارد در امان

از هزاران گنج همچون این قوافی شایگان

همچون برگی کز شجر ریزد به هنگام خزان

مرگ از پیر و جوان غافل نگردد یک زمان

کز خرد بودی یگانه در میان همگنان

فاضلی کامل ز نسل خاتم پیغمبران

پیشوائی معتبر در نزد هر پیر و جوان

زینت محراب و منبر، منهی با عزوشان

مرجع تقلید جمعی بیشمار از شیعیان

این چنین پرهیزار و مشفق و روشن روان

بود چون بدر منیری در میان اختران

آنکه بود احکام مذهب را سراسر ترجمان

بود بر گلزار علم و گلشن دین باغبان

بود در کار امور مسلمین کوشا ز جان

آیت تقوی و دانش آشکارا و عیان

هر کجا وارسته و مردم نواز و مهربان

بود اما داشت دائم شکر یزدان بر زبان

کوهسار مکرمت را بود آن فرزانه کان

بود او چرخ مناعت با عطوفت هم قران

قدوه ارباب دانش، زبده خرد و کلان

افتخار مسلمین و حامی ایرانیان

آنقدر دانم نظیرش پرورد کمتر زمان

کرد آن حبر معظم زین جهان رو بر جنان

شد همای زهد در اوج بقا زین خاکدان

کرد سیمرغ شرف بر شاخ طوبی آشیان

گشت بر سرو فضیلت سنگ مرقد سایبان

مقتدائی هم نباشد مثل او در اصفهان

طبع برنا در دو تاریخ جدا از هم بیان

بهبهانی از جهان رو جانب جانان نمود

حاج میر سید علی آن عالم عامل که بود

حامی دینداری و حق جوئی و صدق و صفا

مرجع تقلید خلقی بی شمار از شیعیان

حاوی کل علوم و حاکم احکام دین

کرد از دار فنا ماوی چون در دار بقا

خا است برناتا به سال هجری شمسی

زند گفت (محشور بهبهانی با علی شد در جنان)

چهره ناشسته ز گرد ماتم و اندوه و غم

خارج از پیکر نکرده کسوت حزن و الم

و خوش خوئ شد به سوگ دیگری دل ها پریشان و دژم

در جهان از دانش و تقوی ی علم

دشمن بی دینی و خودخواهی و ظلم و ستم

رهبر جمعی کثیر از اهل تدریس و قلم

بر همه آثار اهل دانش و تقوی حکم

زد چو در ملک نعم زین وادی محنت قدم

در دو تاریخ جدا از هم وفاتش را رقم

گفت (میر سید علی نزد علی شد در ارم)

زد رقم تاریخ دیگر در وفات آن زعیم

گفت (به مینو کرد رو آن بهبهانی فخیم)

خامه برنا پی تاریخ فوت او رقم زد

بهبهانی در جنان باشد ندیم شاه مردان

مصرعی را تا که بتوانی به دو نوعش بخوانی

در جنان باشد ندیم شاه مردان بهبهانی