شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۷ - نزديكي در حال خضاب‌

۷ - مردي كه سر و ريش خود را خضاب مي‌كند، مكروه است با عيال خويش مقاربت نمايد چون در اين صورت اگر بچه‌اي از آن مقاربت متولد شود، هم مورد آزار و اذيت جنيان قرار مي‌گيرد و هم خود فروش ببار آيد! ولي اگر با بستن لوله و غيره از به وجود آمدن بچه جلوگيري شود جاي نگراني نيست.

۱ - مسمع بن عبد الملك گفت: شنيدم أبا عبد اللَّهعليه‌السلام مي‌فرمود: لا يجامع المختضب قلت: جعلت فداك لم لا يجامع المختضب؟ قال: لأنّه محتضر. مرد خضاب دار (و حناگذار با همسرش) نزديكي نكند!، گفتم: فدايت شوم چرا؟ فرمود: چون او در خطر آفت (جنيان و پريان) است.«۲» ۲ - أبان از مسمع بن عبد الملك گفت: شنيدم أبا عبد اللَّهعليه‌السلام مي‌فرمود: لا يجامع المختضب، قلت: لا يجامع المختضب؟! فقال: لا. خضاب دار (بازن خود) نزديكي نكند!، (با تعجب) پرسيدم: خضاب كننده جماع نكند؟! فرمود: نه.«۳» ۳ - إسماعيل بن أبي زينب از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام آن حضرت به مردي از دوستانش فرمود: لا تجامع أهلك وأنت مختضب فإنّك انْ رُزِقْتَ ولداً كان مخنّثاً. هنگام خضاب گذاشتن، با همسرت نزديكي نكن زيرا اگر بچه‌اي به وجود آيد خود فروش (و لواط دهنده) مي شود.«۱» ۴ - در ضمن حديثي فرمود: ولكن لا يجامع الرجل مختضباً، ولا تجامع امرأة مختضبة ولكن مرد و زن در حال خضاب با همديگر، جماع ننمايند.«۲»

۸ - مقاربت در حضور بچه‌

۸ - نگاه بچه اگر چه خيلي كوچك هم باشد، نافذ و هرچه را ببيند در لوح دل و زواياي مغزش متمركز و ثبت مي‌نمايد كه بعدها، پس از بزرگ شدن، در زندگي و اخلاقيات او اثر گذار و تأثير مهمي خواهد داشت، بدين جهت در دستورات اسلام اكيداً براي پرهيز از رفتارهاي جنسي و آميزشي در برابر چشمان بچه، روايات متعدد، وارد شده است.

۱ - ابن راشد از پدرش گفت: شنيدم أبا عبد اللَّهعليه‌السلام مي‌فرمود: لا يجامع الرجل امرأته و لا جاريته و في البيت صبيّ فانّ ذلك مما يورث الزنا. مرد در حالي كه بچه‌اي در خانه باشد با زن و كنيز خود نزديكي نكند چون اين عمل باعث زنا كاري (آن بچه در آينده) مي‌شود.«۳» ۲ - حسين بن زيد: از پدرش: از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام گفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود والذي نفسي بيده لو انّ رجلًا غشي امرأته وفي البيت صبيّ مستقيظ يراهما ويسمع كلامهما ونفسهما ما أفلح ابداً ان كان غلاماً كان زانياً أو جارية كانت زانية، وكان علي بن الحسينعليهما‌السلام إذا أراد ان يغشي أهله أغلق الباب وأرخي السّتور وأخرج الخدم. سوگند به كسي كه جان من در دست (قدرت) اوست نجات نمي‌يابد مردي كه با همسرش نزديكي نمايد درحالي كه بچه‌اي بيدار باشد و آن دو را ببيند و سخن گفتن (و گفتارهاي عاشقانه) و نفس نفس زدنشان را بشنود، اگر پسر باشد زنا كننده و اگر دختر باشد زنا دهنده شود، علي بن حسين (امام زين العابدين)عليهما‌السلام هر وقت اراده مقاربت با همسرداشت در را بسته و پرده‌ها را افكنده و خدمتكاران را (بابهانه‌اي) بيرون مي‌كرد.«۱» ۳ - محمد بن علي بن حسين گفت: امام صادقعليه‌السلام فرمود: تعلّموا من الغراب ثلاث خصال: استتاره بالسفاد، و بكوره في طلب الرزق، و حذره. سه خصلت را از كلاغ ياد بگيريد، مجامعت پنهاني، و صبح خيزي در طلب رزق، و هوشياري را.«۲» ۴ - سكوني گويد: انّ عليّاًعليه‌السلام مرّ علي بهيمة وفحل يسفدها علي ظهر الطريق فأعرض عنه بوجهه فقيل له: لم فعلت ذلك يا أمير المؤمنين؟ فقال: انّه لا ينبغي ان تصنعوا ما يصنعون و هو من المنكر، الّا أن تواروه حيث لا يراه رجل و لا امرأة.

همانا عليعليه‌السلام به راهي گذر كرد كه دو حيوان (نر وماده با هم) جفت‌گيري مي‌كردند، (يا براي جفت گيري بهم رسانيده بودند) حضرت روي خود را گرداند، گفتند: اي امير مؤمنان چرا اين كار را كردي؟! فرمود: سزاوار نيست مانند آنها كاري انجام دهيد چون اين كار از منكرات است مگر اينكه در جائي بپوشانيد كه مرد و زني آن را نبيند (تا سبب تحريك آنها گردد).«۳»

۵ - سليمان بن جعفر الجعفري: از امام رضا: از پدرانشعليهما‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: تعلّموا من الغراب خصالا ثلاثا: استتاره بالسفاد، و بكوره في طلب الرزق، و حذره. سه خصلت را از كلاغ ياد بگيريد، مجامعت پنهاني، وصبح خيزي در طلب رزق، و هوشياري (و رعايت جانب احتياط را).«۴» ۶ - حنان بن سدير: از پدرش گفت: شنيدم از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: لا يجامع الرجل امرأته ولا جاريته وفي البيت صبيّ، فانّ ذلك مما يورث الزنا. مرد در حالي كه بچه‌اي در خانه باشد با زن و كنيز خود نزديكي نكند چون اين عمل باعث زنا كاري (آن بچه در آينده) خواهد شد.«۵»

۷ - جابر گويد: أبو جعفرعليه‌السلام فرمود: ايّاك و الجماع حيث يراك صبيّ يحسن أن يصف حالك قلت: يا ابن رسول اللَّه كراهة الشنعة؟ قال: لا فانّك ان رُزقت ولداً كان شهرة علماً في الفسق و الفجور.

مبادا در مقابل بچه‌اي كه (چيز فهم است و) مي‌تواند احوالات تو را بيان نمايد، جماع نماييد گفتم: اي فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كراهت بدي (وحرام) است؟! فرمود: نه بلكه اگر فرزندي به وجود آيد در فسق و فجور مشهور (و انگشت نما) مي‌گردد.«۱» ۸ - أبي بصير: عن أبي عبد اللَّهعليه‌السلام آن حضرت فرمود: ايّاك ان تجامع أهلك وصبيّ ينظر اليك فانّ رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كان يكره ذلك اشد كراهية. مبادا با عيالت نزديكي كني كه بچه‌اي به شما نگاه مي‌كند چون رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به شدت از اين كار كراهت داشت.«۲» ۹ - در حديثي از پيامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مي‌خوانيم كه فرمود: ايّاكم و ان يجامع الرجل امرئته و الصبي في المهد ينظر اليهما: مبادا در حالي كه كودكي در گهواره به شما مي‌نگرد آميزش جنسي كنيد!.«۳»

۹ - در كشتي‌

۹ - اگر در كشتي جاي خلوتي باشد كه آميزش جنسي امكان دارد، انجام اين عمل مكروه است زيرا پيامدش مشكلاتي دارد از قبيل غسل كردن و غيره اما اگر جاي مناسبي وجود ندارد، اساساً صحبتش خنده دار است عملش كه هيچ!!.

۱ - رسول خدا فرمود: ولا تجامع في السفينة، و در كشتي جماع نكن.«۴»

۱۰ - مقاربت بعد از احتلام!

۱۰- بعد از احتلام و پيش از غسل كردن، با عيال خود همبستر شدن مكروه است مگر اينكه: حد اقل ادرار نموده و خود را بشويد.

۱ - محمد بن الحسن گفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: و يكره ان يغشي الرجل المرأة و قد احتلم حتي يغتسل من احتلامه الذي رأي فان فعل فخرج الولد مجنوناً فلا يلومنّ إلا نفسه. و مكروه است مرد بعد از احتلام و قبل از غسل كردن، با زن خود جماع نمايد، اگر اين كار را كرد و بچه ديوانه بيرون آيد، جز خود كسي را مذمت (و توبيخ) ننمايد.«۱» ۲ - حماد بن عمرو از جعفربن محمد از پدرش از جدش از علي بن أبي طالبعليه‌السلام ، در حديث طولاني كه وصيت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را بيان مي‌كرد: فرمود: كره أن يأتي الرجل أهله وقد احتلم حتي يغتسل من الإحتلام، فان فعل ذلك و خرج الولد مجنوناً فلا يلومنّ إلّا نفسه. همانا رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كراهت داشت بعد از محتلم شدن و (قبل از غسل كردن) با زن خود نزديكي نمايد اگر (كسي) اين كار را كرد و بچه ديوانه به وجود آمد، كسي را غير از خود ملامت نكند.«۲»

۱۱ - نزديكي با انگشتر آيه دار

۱۱- اگر هنگام جماع يا توالت رفتن، قرآن يا انگشتر آيه دار و اسماء متبركه همراه باشد:

درصورتي كه كم احترامي به آنها نباشد و در دست راست باشد مكروه است و گرنه جايز نيست.

۱ - علي بن جعفر در كتابش از برادرش موسي بن جعفرعليه‌السلام گفت: سألته عن الرجل يجامع أو يدخل الكنيف و عليه خاتم فيه ذكراللَّه أو شئ من القرآن أيصلح ذلك؟ قال لا. از برادرم پرسيدم از مردي كه با انگشتر آيه دار و يا نامي از خدا در آن باشد، (بازن خود) جماع نمايد و يا به توالت برود آيا مصلحت (و جايز) است؟! فرمود: نه.«۱»

۱۲ - هنگام زرد شدن و طلوع آفتاب‌

۱۲ - عبيد اللَّه بن علي الحلبي، از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام فرمود: انّي لأكره الجنابة حين تصفرّ الشمس و حين تطلع و هي صفراء. من كراهت دارم هنگام زرد شدن و موقع طلوع آفتاب در حال زردي آن، جنب شوم.«۲»

۱۳- بازن باردار

۱۳ - مقاربت در ايام بار داري بانوان را، مكروه دانسته‌اند مگر اين كه مرد با وضو باشد و مراقب حال جنين باشد كه صدمه‌اي به او نرسد!.

امام رضا از پدرانشعليهم‌السلام فرمود: پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نهي فرمود: از وطي الحبالي حتي يضعن. نزديكي زن باردار تا وضع حمل نمايد (مكروه است).«۳»

۱۴ - مقاربت در جاي نبود آب!

۱۴ - مقاربت در جاي نبود آب! إسحاق بن عمار گويد: از أبا عبد اللَّهعليه‌السلام سؤال نمودم از حكم مردي كه با عيالش، در مسافرتي است كه آب پبدا نمي‌شود آيا مي تواند با عيالش عمل جنسي انجام دهد؟ فرمود: دوست ندارم اين كار را بكند مگر اينكه براي خودش بترسد قلت:

فيطلب بذلك اللذة أو يكون شبقا إلي النساء، فقال: ان الشبق يخاف علي نفسه، قال: قلت: طلب بذلك اللذة، قال: هو حلال، قلت: فانه يروي عن النبيصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أن أبا ذر سأله عن هذا فقال: ائت أهلك تؤجر، فقال: يا رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آتيهم واوجر؟ فقال رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : كما انك إذا أتيت الحرام ازرت، وكذلك إذا أتيت الحلال اجرت، فقال أبو عبد اللَّهعليه‌السلام : ألا تري أنه إذا خاف علي نفسه فأتي الحلال اجر؟ گفتم با اين لذت مي‌خواهد يا هوس سخت به عمل جنسي با زنان دارد؟! فرمود: اين به خودش هم ترس (از ضرر) دارد، گفتم: با اين حال لذت مي‌جويد؟، فرمود: حلال است، گفتم: از پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم روايت شده است اباذر از اين مسئله سؤال نمود: فرمود: برو پيش عيالت ثواب دارد!، عرض كرد: مقاربت نمايم و اجر هم دارد؟!، فرمود: آن‌گونه كه اگر به حرام بيفتي گناه دارد همان گونه به حلال اقدام نمائي، ثواب دارد، پس ابوعبداللَّهعليه‌السلام فرمود: آيا نمي‌بيني هرگاه به خودش بترسد و به حلال رو آوَرَد، (ثواب دارد و) مأجور است.«۱»

۱۵ - باغسل مس ميت‌

۱۵ - اگر كسي غسل مس ميت دارد و بخواهد با عيال خود هم مقاربت نمايد تا دو غسل را يكي كند، از نظر شرع مانعي ندارد و فقط مكروه دانسته‌اند آن هم با گرفتن وضو بر طرف مي شود.

امام رضاعليه‌السلام فرمود: إذا أردت الجماع بعد غسلك الميت من قبل أن تغتسل من غسله فتوضأ ثم جامع. هرگاه خواستي بعد از شستن ميت و پيش از غسل مس ميت، جماع نمائي، پس وضو بگير و سپس نزديكي بنما.«۲»

۱۶ - حكم عزل!

۱۶ - لغت عزل: در فقه يعني ريختن «مَني» به بيرون وجلوگيري از انزال به اندام جنسي زن، آيا اين عمل از نظر شرع جايز است يا مكروه؟ مورد بحث است؛

براي هردونظر رواياتي داريم كه به بعضي از آنها اشاره مي‌نمائيم.

براي جواز.۱ - محمد بن مسلم گويد: از أبا عبد اللَّهعليه‌السلام از حكم «عزل» سؤال نمودم پس فرمود: ذاك إلي الرجل يصرفه حيث شاء. آن در اختيار مرد است هرجا خواست مصرف مي‌نمايد.«۱» ۲ - عبد الرحمن بن أبي عبد اللَّه گويد: از أبا عبد اللَّهعليه‌السلام از حكم عزل پرسيدم؟

فرمود: ذاك إلي الرجل. اختيار آن براي مرد است.«۲» ۳ - محمد بن مسلم، از أبي جعفرعليه‌السلام فرمود: لا بأس بالعزل عن المرأة الحرة ان أحب صاحبها وان كرهت ليس لها من الأمر شئ. عزل كردن از زن آزاد ترسي ندارد اگر صاحب نطفه دوست داشته باشد و اگر زن هم نخواهد، در اين كار براي او اختياري نيست.«۳» ۴ - محمد بن مسلم گفت: به ابي جعفرعليه‌السلام : گفتم: الرجل تكون تحته الحرة أيعزل عنها؟ قال: ذاك إليه ان شاء عزل وان شاء لم يعزل. مردي زن آزاد دارد: آيا مي‌تواند از او عزل نمايد؟ فرمود: آن حق اوست اگر خواست عزل مي‌كند و اگر خواست عزل نمي‌نمايد.«۴» براي كراهت:

۱ - محمد بن مسلم، از يكي از صادقينعليهما‌السلام از حكم عزل سؤال شد فرمود: امّا الأمة فلا بأس، فأما الحرّة فانّي اكره ذلك الَّا ان يشترط عليها حين يتزوجها. اما برده مانعي ندارد و اما زن آزاد، من خوش ندارم مگر اينكه هنگام ازدواج با او شرط كرده باشد.«۵» ۲ - محمد بن مسلم، از أبي جعفرعليه‌السلام مانند پرسش قبل نمودند، و در پاسخ فرمود: الّا أن ترضي أو يشترط ذلك عليها حين يتزوجها. مگر اينكه زن خود راضي شود يا موقع ازدواج با او شرط (عزل) نمايد.«۶» ۳ - يعقوب جعفي گفت: شنيدم أبا الحسنعليه‌السلام مي‌فرمود: لا بأس بالعزل في ستة وجوه: المرأة الّتي تيقّنت انّها لا تلد والمسنّة والمرأة السليطة والبذية، والمرأة التي لا ترضع ولدها، والأمة.

در شش مورد، مانعي بر عزل نيست، زني كه يقين باردار نمي‌شود، و زن سالخورده و زن سليطه و بد دهن، و زني كه فرزندش را شير ندهد و امه (زن برده).«۱»

۱۷ - محرّمات جماع‌

۱۷ - احكام حرمت جماع در موارد گوناگون، در كتاب‌هاي مفصل فقهي مشروحاً بيان گرديده است كه در اين مختصر به آوردن همه آنها، نيازي نيست فقط به بعضي از آنها اشاره مي شود و از آوردن رواياتش هم، صرف نظر كرديم كه، طالبين به آن منابع مراجعه نمايند و در آخر اين كتاب نيز لازم است به روايت دستورات رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مراجعه فرمائيد.

۱ - در روزهاي ماه مبارك رمضان از اذان صبح تا اذان مغرب؛

۲ - در لباس احرام، وقتي براي احرام عمره يا حج، محرم شد، تا پايان اعمال، همبستري و مقاربت با زوجه حرام است؛

۳ - اگر براي حرام نمودن زنش، پشت او را به پشت مادرش تشبيه نمايد، اين را در قرآن به «ظهار»«۲»

تعبير فرموده است در اين صورت زنش به او حرام است و چهار ماه فرصت دارد كفاره اين سوگندش كه كفاره ماه رمضان است، را بدهد تا زنش حلال شود و اگر نكند، زن به حاكم شرع شكايت مي كند و حاكم او را به پرداخت كفاره يا طلاق الزام مي كند چون زن نمي شود بلا تكليف بماند؛

اگر براي فرار از كفاره، بخواهد طلاق دهد و دوباره ازدواج كند، نمي تواند، زيرا در آن صورت بايد كفاره را بدهد تا بتواند دوباره ازدواج كند.

۴ - اگر براي حرام كردن زن براي خودش، قسم شرعي ياد كند كه ديگر با تو مقاربت نخواهم كرد كه آن را «ايلاء»«۱» ، ناميده است، حكم اين نيز عيناً حكم ظهار است؛

۵ - در روزهاي زايمان كه آن را «نفاس» گويند؛

۶ - روزهاي عادت ماهانه كه آن را «حيض» گويند؛

حمادبن عمرو از جعفر بن محمد، از پدر و جدش از علي بن أبي طالب‌در حديث طولاني كه در آن وصيت پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را ذكر مي‌كرد و در آن مي‌گفت: إنّ رسول اللَّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كره أن يغشي الرجل امرأته وهي حائض، فان فعل وخرج الولد مجذوماً أو به برص فلا يلومنّ إلّا نفسه، همانا رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كراهت داشت كه مرد با زنش در حال حيض، نزديكي كند، پس اگر اين كار را كرد و بچه، جذامي بيرون آمد، (كسي را) ملامت نكند مگر خود را«۲»

فقهاء و مراجع: در اين روايت كراهت را درحال حيض به معناي حرام دانسته‌اند.

۷ - رو به قبله و پشت به قبله، دستشوئي كردن حرام است و شايسته است، براي حفظ حرمت كعبه هنگام همبستري نيز، رو به قبله نباشد كه مكروه است.

۱ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: ولا تجامع مستقبل القبلة ولا تستدبرها. و روبه قبله و پشت به قبله مقاربت منما؛«۳»

۲ - غياث بن إبراهيم: از أبي عبد اللَّهعليه‌السلام : انّه كره ان يجامع الرجل مقابل القبلة. همانا او دوست نداشت كسي رو به قبله جماع كند.«۴»

۳ - ابي البختري از جعفر: از پدرش: از عليعليهما‌السلام : انّه كره ان يجامع الرجل مما يلي القبلة. همانا مكروه است كسي رو به قبله جماع نمايد.«۵