تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است

.بانک احادیث اهل بیتعليهم‌السلام

جلد اول

(قرآن کریم)

نویسنده: واحد تحقیقات مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.

قرآن کریم.شناخت قرآن

حدیث. - ۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

من لم یعرف الحق من القرآن لم یتنکب الفتن؛

هرکس حقیقت را از طریق قرآن نشناسد، از فتنه ها بر کنار نمی ماند.

محاسن ۱/۳۴۱/۷۰۲

حدیث - ۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

ان القرآن ظاهره انیق و باطنه عمیق لا تفنی عجائبه و لا تنقضی غرائبه و لاتکشف الظلمات الا به؛

براستی که قرآن ظاهرش زیباست و باطنش عمیق، عجایبش پایان ندارد، اسرار نهفته آن پایان نمی پذیرد و تاریکی های جهل جز بوسیله آن رفع نخواهد شد.

نهج البلاغه خطبه ۱۸

حدیث - ۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

الا ان فیه علم مایأتی و الحدیث - عن الماضی و دواء دائکم و نظم ما بینکم؛

آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است.

نهج البلاغه خطبه ۱۵۷

حدیث - ۴

الإمام علیّعليه‌السلام

- وسُئِلَ فَقیلَ : إنَّ فِی القُرآنِ کُلَّ عِلمٍ إلاَّ الطِّبَّ؟: أما إنَّ فِی القُرآنِ لاَیَةً تَجمَعُ الطِّبَّ کُلَّهُ : « وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ »

امام علیعليه‌السلام

در پاسخ این پرسش که : «آیا در قرآن ، همه دانش‌ها بجز دانش طب هست؟»: زنهار ! در قرآن ، آیه‌ای هست که همه طب را یکجا در خود گرد آورده است : (بخورید و بیاشامید ؛ ولی زیاده‌روی نکنید)

الدعوات ، صفحه ۷۵ ، حدیث - ۱۷۴ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۶۷ ، حدیث - ۴۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۲ / ۹۶

حدیث - ۵

قال الامام الرضاعليه‌السلام : فی القرآن شفاءٌ من کل داءٍ و قال داووا مرضاکم بالصدقه و استشفوا بالقرآن فمن لم یشفِهِ القرآن فلا شفاء له.

امام رضاعليه‌السلام فرمود: در قرآن دوای هر دردی است، و (سپس) فرمود: مرض های خود را با صدقه مداوا و آنها را با قرآن شفا دهید، پس کسی را که قرآن شفا ندهد، پس هیچ شفایی برای او نیست.

«مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۹۸»

حدیث - ۶

قال الامام الصادقعليه‌السلام : شکا رجلٌ الی النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وجعاً فی صدره فقالصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم استشف بالقرآن فان الله عزوجل یقول و شفاء لما فی الصّدور.

امام صادقعليه‌السلام فرمود: مردی به پیامبر از درد سینه شکایت کرد، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: از قرآن شفا بجوی زیرا که خدای عز و جل می فرماید: قرآن شفا است برای آن چه در سینه ها است.

«الکافی، ج ۶، ص ۳۹۰»

حدیث - ۷

قال الامام الباقرعليه‌السلام : من لم یُبرئهُ الحمد لم یُبرئهُ شیءٌ.

امام باقرعليه‌السلام فرمود: هر که را سوره حمد بهبود نبخشد، هیچ چیز او را بهبود نبخشد.

«الکافی، ج ۶، ص ۴۵۸»

حدیث - ۸

قال الامام علیعليه‌السلام : لا تستشفینَّ بغیر القرآن فانه من کل داءٍ شاف.

امام علیعليه‌السلام فرمود: به غیر قرآن شفا مجویید، زیرا که از هر دردی، شفا دهنده خواهد بود.

«غرر الحکم، ح ۱۰۳۱۶»

حدیث - ۹

قال الامام الکاظمعليه‌السلام : فی القرآن شفاء من کل داءٍِ.

امام کاظمعليه‌السلام فرمود: در قرآن، شفای هر دردی است.

«مکارم الاخلاق، ص ۴۲۰»

حدیث - ۱۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : علیکم بالقرآن فانّه الشفاء النافع و الدواء المبارک و عصمة لمن تمسّک به و نجاة لمن تَبِعَهُ.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: بر شما باد به کتاب خدا زیرا قرآن شفایی سودمند و داروی پربرکت است و حافظ کسی است که به آن تمسک جوید و نجات بخش کسی که از آن پیروی کند.

«جامع الاخبار، ج ۱، ص ۴۳۲»

حدیث - ۱۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : خیر الدواء القرآن.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: بهترین دارو، قرآن است.

«آثار الصادق، ح ۲۶۴۶۹»

حدیث - ۱۲

قال الامام العسکریعليه‌السلام : ذلک القرآن یأتی یوم القیامة بالرجل الشاب یقول لربه عز و جل یا رب هذا اظمأتُ نهاره و اَسهرتُ لیلَهُ و قوّیتُ فی رحمتِک طمعهُ و فسحت فی رحمتک امله.

امام عسکریعليه‌السلام فرمودند: قرآن روز قیامت با شخصی جوان می آید و به پروردگار می گوید: ای خدا این بنده شب کرد روزهایش را و روز کرد شبهایش را در حالی که طمعش را در رحمت تو قوی کرد و سیر کرد آرزوهایش را در رحمت تو.

«مستدرک الوسائل، ج ۴، ص ۲۴۶»

حدیث - ۱۳

قال الامام الکاظمعليه‌السلام : من استکفی بآیة من القرآن من الشرق الی الغرب کفی اذا کان بیقینٍ.

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند: هر که به یک آیه قرآن اکتفا کند از شرق تا غرب عالم این آیه کفایت می کند او را اگر همراه با یقین باشد.

«الکافی، ج ۲، ص ۶۲۳»

حدیث - ۱۴

قال الامام السجادعليه‌السلام : لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشتُ بعد ان یکون القرآن معی.

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: اگر همه مردمی که ما بین مشرق و مغرب هستند بمیرند من از تنهایی هراس نکنم بعد از آن که قرآن با من باشد.

«الکافی، ج ۲، ص ۶۰۲»

حدیث - ۱۵

قال الامام الصادقعليه‌السلام : إن کتاب الله اصدق الحدیث و احسن القصص.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: همانا کتاب خدا دارای راست ترین سخن ها و بهترین داستان هاست.

«الکافی، ج ۳، ص ۴۲۲»

حدیث - ۱۶

قال الامام الصادقعليه‌السلام : علیکم بتلاوة القرآن فان درجات الجنة علی عود آیات القرآن فاذا کان یوم القیامة یقال لقاری القرآن اقرأ و ارق.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: بر شما باد به تلاوت قرآن، به درستی که درجات بهشت به تعداد آیات قرآن کریم است، پس زمانی که قیامت برپا شود، به قاری قرآن گفته می شود که قرآن بخوان و بالا برو.

«بحار الأنوار، ج ۶۲، ص ۳۷۰»

حدیث - ۱۷

قال الامام الصادقعليه‌السلام : من اوتی القرآن و الایمان فمثله الا ترجّه ریحها طیب و طعمها طیب و اَمَا الذی لم یؤت القرآن و الایمان مثله الحنظله طعمها سرّ و لاریح لها.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: کسی که به او قرآن و ایمان عطا شده باشد مثل او مثل ترنج است که بوی آن خوب و طعم آن هم خوب و پاک است و کسی که به او قرآن و ایمان عطا نشده باشد مثل آن مثل میوه حنظله است که طعم آن تلخ و بویی هم ندارد.

«الکافی، ج ۲، ص ۴۴۲»

حدیث - ۱۸

قال الامام السجادعليه‌السلام : آیات القرآن خزائن (العلم) فکلما فُتحت خزائنه ینبغی لک ان تنظر ما فیها.

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: آیات قرآن خزائن و مخزنهایی هستند برای علم، پس هر زمان که باز شدند، سزاوار است بر تو تا بنگری که در آن چیست (و از آن علم گیری).

«الکافی، ج ۲، ص ۴۴۶»

حدیث - ۱۹

قال الامام علیعليه‌السلام : ان القرآن ظاهره انیق و باطنه عمیق لا تفنی عجائبهُ و لا تنقضی غرائبه و لا تکشفُ الظلمات الا به.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: به راستی که قرآن ظاهرش زیبا و نیکو و باطن آن عمیق است که از بین نمی رود، شگفتیهای آن زائل نشده و چیزهای نامأنوس آن تمام نمی شود و تاریکی های جهالت گشوده نمی شود مگر با قرآن.

«نهج البلاغه، خطبه ۸۳»

حدیث - ۲۰

قال الامام علیعليه‌السلام : کتاب الله بین اظهرکم ناطق لا یعیی لسانه و بیت لا تهدم ارکانه و عزّ لا تُهزمُ اعوانه.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: کتاب خدا که در بین شما است گوینده ای است که زبانش ازگفتن حقایق خسته نمی شود و خانه ای است که ارکانش تا ابد از تندباد حوادث در امان است و عزیزی است که پیروان و یارانش هرگز شکست نمی خورند.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۳۳»

حدیث - ۲۱

قال الامام علیعليه‌السلام : و اعلموا أن القرآن هو الناصح الذی لا یَغُشُّ و الهادی الذی لا یضلُّ و المحدث الذی لا یکذب و ما جالسی القرآن احدٌ الا قام عند بزیادة او نقصان زیادة فی هدی او نقصان من عمی.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: بدانید که همانا قرآن پندآموزی است که در کار او فریب وجود ندارد و هدایت گری است که گمراه نمی کند و سخنگویی است که دروغ نمی گوید، هیچ کسی نزد قرآن نمی نشیند مگر این که وقت بلند شدن و جداشدن در او زیادت و یا نقصانی ایجاد شود، زیادی در هدایت و نقصان در جهل و بی خبری او.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶»

حدیث - ۲۲

قال الامام علیعليه‌السلام : ان الله سبحانه لم یَعِظْ احداً بمثل هذا القرآن فانه حبل الله المتین و سببَهُ الامین، و فیه ربیع القَلبِ و ینابیع العلم و ما لِلقلب جِلاءُ غیرهُ مع انَّه قد ذهب المتذکرون .

امام علیعليه‌السلام فرمودند: همانا خداوند سبحان کسی را به چیزی چون قرآن پند نداده است که قرآن ریسمان استوار خدا و وسیله ایمنی بخش است. در قرآن بهار دل و چشمه های دانش است، برای قلب جلایی جز قرآن نتوان یافت، به خصوص در جامعه ای که بیدار دلان رفته اند و غافلان و تغافل کنندگان حضور دارند. پس اگر خیری دیدید از قرآن یاری بگیرید و زمانی که شر و بدی دیدید با قرآن از او جدا شوید و از کنارش بروید.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶»

حدیث - ۲۳

قال الامام علیعليه‌السلام : القرآن آمرٌ زاجدٌ و صامتٌ ناطق حجة الله علی خلقه اخذ علیه میثاقهم و ارتهن علیه انفسهم اتمّ نوره و اکمل به دینه.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: قرآن فرماندهی باز دارنده، و ساکتی گویا و حجت خدا بر مخلوقات است. خداوند پیمان عمل کردن به قرآن را از بندگان گرفته و آنان را در گرو دستوراتش قرار داده است. نورانیت قرآن را تمام و دین خود را به وسیله آن کامل فرمود.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۳»

حدیث - ۲۴

قال الامام علیعليه‌السلام : فهو معدن الایمان و بحبوحته و ینابیع العلم و بحوره و ریاض العدل و غُدرانُهُ و اثافیُّ الاسلام و بنیانُهُ و اودیة الحقّ و غیطانهُ و بحرٌ لا ینزفُهُ المُستنزِفون .

امام علیعليه‌السلام فرمودند: قرآن معدن ایمان و اصل آن است و چشمه های دانش و دریای علوم است، سرچشمه عدالت و نهر جاری عدل است، پایه های اسلام و ستون محکم آن است، نهرهای جاری زلال حقیقت و سرزمین های آن است. دریایی است که تشنگان آن آبش را تمام نتوانند کشید و چشمه ای است که آبش کمی ندارد، محل برداشت آبی است که هر چه از آن بردارند کاهش نمی یابد و منزلی است که مسافر آن را فراموش نخواهند کرد.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸»

حدیث - ۲۵

قال الامام علیعليه‌السلام : ان الله سبحانه انزل کتاباً هادیاً بیّنَ فیه الخیر و الشرّ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: همانا خداوند سبحان کتابی هدایت گر فرستاد که خیر و شر را آشکارا در آن بیان فرمود.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۶۷»

حدیث - ۲۶

قال الامام علیعليه‌السلام : ثم انزل علیه (انزل علی نبیه محمد) الکتاب نوراً لا تطفاً مصابیحه و سراجاً لا یخبوا توقُّدُهُ و بحراً لیدرک قعرُهُ و منهاجاً لا یُضل نهجه و شعاعاً لایظلم ضَوؤُهُ و فرقاناً لا یخمه برهانه و تبیاناً لا تهدم ارکانه.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: سپس خداوند قرآن را بر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نازل فرمود، قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که رونده آن گمراه نگردد، شعله ای است که نور آن تاریک نشود، جدا کننده حق و باطلی است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنایی است که ستون های آن خراب نشود.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸»

حدیث - ۲۷

قال الامام علیعليه‌السلام : القرآن غنی لا غنی دونه و لا فقر بعده.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: قرآن ثروتی است که پس از او ثروتی نیست و فقر و گرفتاری ای بعد از آن وجود ندارد.

«مجمع البیان، ج ۱، ص ۱۵»

حدیث - ۲۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : الجدال فی القرآن کفر.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: مجادله کردن در قرآن کفر است.

«نهج الفصاحه، ص ۲۷۸»

حدیث - ۲۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ان هذا القرآن هو النور المبین و الحبل المتین و العروة الوثقی و الدرجة العلیا و الشفاء الاشفی و الفضلیة الکبری و السعادة العظمی.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: به درستی که این قرآن نوری است آشکار و ریسمانی محکم، پناهی مطمئن و مقامی بالا، شفای شفاخواهان و فضیلتی بزرگ و سعادتی عظمی است.

«بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۳۱»

حدیث - ۳۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : کتاب الله فیه نبأ ما قبلکم و خبر ما بعدکم و حکم ما بینکم هو الفصل لیس بالهزل هو الذی مَن ترکه من جبار قصمه الله و من ابتغی الهدی فی غیره اخلّهُ الله فهو حبل الله المتین.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: در قرآن است خبر از ماقبل و مابعد شما و حکم و دستور در میان شما، او بزرگی است که بیهوده در او نیست، او کتابی است که هر کس آن را ترک کند، خدا او را ترک می کند و کسی که بخواهد هدایت را از غیر آن، خدا او را ذلیل می کند، او ریسمان محکم الهی است.

«مجمع البیان، ج ۱، ص ۱۶»

حدیث - ۳۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: قرآن راهنمای از تاریکی است به سوی روشنایی و روشنگر و بینا کننده است از کوری و نجات دهنده است از گرفتاری و نوری است برای رهایی از ظلمت و تاریکی، روشنایی است از حادثه ها و پاکی است از ملائکه و متعالی است از پستیها و راهنمایی است از دنیا به سوی آخرت، کمال دین شما در او است و کسی از قرآن جدا نمی شود مگر این که به سوی آتش برود.

«الکافی، ج ۲، ص ۴۳۹»

حدیث - ۳۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : القرآن افضل کل شیءٍ دون الله.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: قرآن افضل از هر چیزی است جز ذات اقدس الهی.

«الکافی، ج ۲، ص ۲۳۸»

حدیث - ۳۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : فضل القرآن علی سایر الکلام کفضل الله علی خلقه.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: فضیلت و برتری قرآن بر سایر کلام ها مانند فضیلت و برتری خدا است بر مخلوقاتش.

«مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۲۸۸»

حدیث - ۳۴

قال الامام الکاظمعليه‌السلام : القرآن کلام الله لا تجعل له اسما من عندک فتکون من الضالین.

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند: قرآن کلام خدا است، قرار نده برای آن اسمی از طرف خودت که (اگر چنین کنی) از گمراهان می باشی.

«بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۱۱۸»

حدیث - ۳۵

قال الامام العسکریعليه‌السلام : ان القرآن حق لاریب فیه عند جمیع فرقها فهم فی حاله الاجتماع علیه مصیبون و علی تصدیق ما انزل الله مهتدون.

امام عسکریعليه‌السلام فرمودند: به درستی که قرآن حق است و نزد جمیع فرقها هیچ شکی در آن نیست، پس ایشان در حال اجتماع بر آن در صواب هستند و بر تصدیق آنچه خداوند نازل کرده هدایت شدگانند.

«بحار الأنوار، ج ۵، ص ۲۰»

حدیث - ۳۶

قال الامام الباقرعليه‌السلام : القرآن خاص و عام و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ و الراسخون فی العلم یعلمونه و رواه.

امام باقرعليه‌السلام فرمودند: برای قرآن خاص و عام و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ است که صاحبان و راسخین در علم آن را می دانند و روایت می کنند.

«مستدرک الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۳۲»

حدیث - ۳۷

سئل عن ابی جعفرعليه‌السلام عن القرآن خالق ام مخلوق؟ فقال لهم: لیس بخالق و لا مخلوقٍ إنما هو کلام الخالق.

از امام باقرعليه‌السلام سؤال شد از قرآن، که خالق است یا مخلوق؟ امامعليه‌السلام فرمودند: نه خالق است و نه مخلوق، همانا او کلام خالق است.

«بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۱۲۱»

حدیث - ۳۸

قال الامام الباقرعليه‌السلام : ان القرآن واحدٌ نزل من عند واحدٍ.

امام باقرعليه‌السلام فرمودند: قرآن یگانه است و از پیشگاه خدای یگانه نازل شده است.

«تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۱»

حدیث - ۳۹

قال الامام الصادقعليه‌السلام : نزل القرآن اربعة اَرباعٍ رُبعٌ فینا و ربعٌ فی عدوّنا و ربعٌ سُننٌ و امثالٌ و ربعٌ فرائض واحکام.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: قرآن بر چهار بخش نازل شده، یک چهارم درباره ما و یک چهارم درباره دشمنان ما و یک چهارم در سنن و امثال و یک چهارم آن واجبات و احکام است.

«الکافی، ج ۶، ص ۴۶۴»

حدیث - ۴۰

قال الامام الصادقعليه‌السلام : ان هذا القرآن فیه منار الهدی و مصابیح الدجی یفجل جالٍ بصره و یفتح للضیاء نظره.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: همانا این قرآن (کتابی) است که در آن جایگاه نور هدایت و چراغ های شب تار است، پس شخص تیزبین باید که در آن دقت کند و برای پرتوش نگاه خویش را بگشاید.

«وسایل الشیعه، ج ۲، ص ۱۷۰»

حدیث - ۴۱

قال الامام الصادقعليه‌السلام : ان القرآن حی لم یمت و انّه یجری کما یجری اللیل و النهار و کما یجری الشمس و القمر و یجری علی اخرنا کما یجری علی اولنا.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: به درستی که قرآن زنده ای است که نمی میرد و به درستی که جاری می شود مثل جریان شب و روز و مثل جریان خورشید و ماه و جریان پیدا می کند بر آخرین نفر از ما (اهل بیت)، همان طوری که جاری می شود بر اولین نفر از ما.

«بحار الأنوار، ج ۳۵، ص ۴۰۳»

حدیث - ۴۲

قال الامام الصادقعليه‌السلام : ان الله - انزل فی القرآن تبیان کل شیء حتی و الله ما ترک شیئاً یحتاج الیه العباد.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: نازل کرد خداوند در قرآن، بیان هر چیزی را تا این که خداوند ترک نکرده چیزی را که بندگان به آن نیاز دارند.

«بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۲۳۷»

حدیث - ۴۳

قال الامام علیعليه‌السلام : فان فی القرآن علم الاولین و الاخرین لم یدع لقائل مقالاً و لا یعلم تاویله الا الله و الراسخون فی العلم.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: بدرستی که در قرآن علم اولین و آخرین است، برای گوینده مجالی را نگذاشته است و تأویل آن را (احدی) نمی داند مگر خدا و راسخین در علم.

«بحار الأنوار، ج ۲۴، ص ۱۷۹»

حدیث - ۴۴

قال الامام علیعليه‌السلام : لیس لاحد بعد القرآن من فافةٍ و لا لاحدٍ قبل القرآن غنی.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: برای احدی بعد از قرآن حاجتی نیست و برای احدی قبل از قرآن بی نیازی نیست.

«غرر الحکم، ح ۷۴۹۵»

حدیث - ۴۵

قال الامام علیعليه‌السلام : من اتّخذ قول الله دلیلاً هدیَ الی الّتی هی اَقوم.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: هر که گفتار خدا (قرآن) را راهنمای خود قرار دهد به آن چه محکمتر باشد هدایت می گردد.

«غرر الحکم، ح ۸۸۱۴»

حدیث - ۴۶

قال الامام علیعليه‌السلام : هو الذی لا تزیغ به الاهواء و لا تلتبس به الشّبَهُ و الآراء.

امام علیعليه‌السلام فرمودند:آن (قرآن) چیزی است که منحرف نمی کنند او را خواهش های نفسانی و آرای و شبهات در آن راه ندارد.

«غرر الحکم، ح ۱۰۰۴۷»

حدیث - ۴۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : فان القرآن نزل علی خمسة وجوه حلال و حرام و محکم و متشابه و امثالفاعملوا بالحلال و دعوا الحرام و اعملوا بالمحکم و دعوا المتشابه و اعتبروا بالامثال.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: قرآن بر ۵ قسم نازل شده: حلال و حرام و محکم و متشابه و مثالها؛ پس عمل کنید به حلال و واگذارید حرام را و عمل کنید به محکم و دفع کنید متشابه را و عبرت بگیرید از مثالها.

«مستدرک الوسائل، ج ۴، ص ۲۳۴»

حدیث - ۴۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : القرآن فانه کلام الرحمن و حرز من الشیطان و رجحان من المیزان.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: قرآن کلام خداوند بخشنده و امان و پناهگاهی از شیطان و برتری در میزان است.

«بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۱۷»

حدیث - ۴۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

إنَّ اللّه سبحانَهُ لَم یَعِظْ أحَدابمِثلِ هذا القرآنِ؛

خداوند سبحان هیچ کس را به چیزی چون این قرآن اندرز نداده است.

(نهج البلاغة، خطبة ۱۷۶ - منتخب میزان الحکمة، ص ۶۰۰)

حدیث - ۵۰

امام سجادعليه‌السلام فرمودند:

ان الله - عزوجل - علم انه یکون فی آخر الزمان اقوام متعمقون فانزل الله قل هوالله و الایات من سورة الحدید ؛

چون خداوند عزوجل می دانست که درآخرالزمان اقوامی به دنیا می آیند که در مسائل عقیدتی و علمی متفکر و متعمق اند سوره توحید و آیاتی از سوره حدید رانازل فرمود.

(نورالثقلین ، ج ۵، ص ۷۰۶).

حدیث - ۵۱

امام سجادعليه‌السلام فرمودند:

لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشت ، لو کان القرآن معی ، و اذا کان قراء من القرآن ،( مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ) کررها و کاد ان یموت مما دخل علیه من الخوف؛

اگر مردم خاور و باختر بمیرند، در صورتی که قرآن همراه من باشد، وحشت نمی کنم هنگامی که( مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ) را از قرآن می خواند، آن را بارها تکرار می کرد و چیزی نمی ماند که از ترسی که بر او وارد شد بمیرد.

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۶۶).

حدیث - ۵۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

علة اسقاط بسم الله الرحمن الرحیم من سورة براءة ان البسملة امان و البراءة کانت الی المشرکین فاسقط منها الامان؛

علت نیامدن( بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ ) در سوره برائت این است که بسم الله ، امان است و سوره برائت ، در رد مشرکین است از این روی خداوند امان رااز آن برداشته است

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۵۳).

حدیث - ۵۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

ما انزل الله من السماء کتابا الا و فاتحته بسم الله الرحمن الرحیم و انما کان یعرف انقضاء السورة بنزول بسم الله الرحمن الرحیم ابتداء للاخری؛

خداوند کتابی را از آسمان فرو نفرستاد، مگر اینکه با( بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ ) است که آغاز سوره ای دیگر است

(بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۰).

حدیث - ۵۴

امام صادقعليه‌السلام :

أصدَقُ القَولِ ، وأبلَغُ المَوعِظَةِ ، وأحسَنُ القَصصِ : کِتابُ اللّه؛

راست‌ترین سخن و رساترین پند و بهترین داستان ، کتاب خداست

أمالی الصدوق : ۳۹۴/۱

حدیث - ۵۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنّ الذی لیسَ فی جَوفِهِ شیءٌ من القرآنِ کالبَیتِ الخَرِبِ ؛

کسی که در اندرونش چیزی از قرآن نیست ، همانند خانه‌ای ویران است

کنزالعمّال : ۲۴۷۸ منتخب میزان الحکمة : ۴۶۰

حدیث - ۵۶

امام علیعليه‌السلام :

إنّ فیهِ شِفاءً مِن أکبَرِ الداءِ ، وهُو الکُفرُ والنِّفاقُ ، والغَیُّ والضَّلالُ ؛

در قرآن، درمان بزرگترین دردهاست : درد کفر و نفاق و تباهی و گمراهی

نهج البلاغة : الخطبة ۱۷۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۵۸

حدیث - ۵۷

امام علیعليه‌السلام :

لا تُخلِقُهُ کَثرَةُ الرَّدِّ ووُلوجُ السَّمعِ ؛

قرآن هر اندازه هم تکرار شود و به گوش خورد، باز کهنه نمی‌شود

نهج البلاغة : الخطبة ۱۵۶

حدیث - ۵۸

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن أرادَ عِلمَ الأوَّلینَ والآخِرینَ فَلْیُثَوِّرِ القرآنَ ؛

هرکه خواهان علم پیشینیان و آیندگان ، از اوّل تا به آخر دنیاست ، در قرآن کاوش و تأمل کند

فلیُثَوِّر القرآن : أی لینقّر عنه ویفکّر فی معانیه وتفسیره وقراءته (النهایه : ۱ / ۲۲۹) .کنز العمّال : ۲۴۵۴

حدیث - ۵۹

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

القرآنُ غِنیً ، لا غِنیً‌دونَهُ ، ولا فَقرَ بعدَهُ ؛

قرآن ثروتی است ، کــه بدون آن توانگری نباشد و با وجود آن فقری نه

بحار الأنوار : ۹۲ / ۱۹ / ۱۸

حدیث - ۶۰

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

فَضلُ القرآنِ علی سائرِ الکلامِ کَفَضلِ اللّه علی خَلقِهِ ؛

برتری قرآن بر دیگر سخنان، همچون برتری خدا است بر خلق خود.

بحار الأنوار : ۹۲ / ۱۹ / ۱۸

حدیث - ۶۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إذا التَبَسَت علَیکُمُ الاُمورُ کَقِطَعِ اللَّیلِ المُظلِمِ فعلَیکُم بالقرآنِ ؛ فإنّهُ شافِعٌ مُشَفَّعٌ وماحِلٌ مُصَدَّقٌ ، مَن جَعَلَهُ أمامَهُ قادَهُ إلَی الجَنّةِ ، ومَن جَعَلَهُ خَلفَهُ ساقَهُ إلَی النارِ ؛هر گاه کارها همچون پاره‌های شب تار بر شما تاریک و شبهه‌ناک شد ، به قرآن روی آورید؛ زیرا قرآن شفیعی است که شفاعتش پذیرفته است و شاکی و خصمی است که شکایتش قبول می‌شود هر که قرآن را فرا رویِ خود قرار دهد ، او را به سوی بهشت کشاند و هر که آن را پشت سر خویش نهد ، به سوی دوزخش براند

نوادر الراوندیّ : ۲۱ ، ۲۲

حدیث - ۶۲

امام علیعليه‌السلام :

إذَا اشتَکی أحَدُکُم عَینَیهِ فَلیَقرَأ آیَةَ الکُرسِیِّ ، وَلیُضمِر فی نَفسِهِ أنَّها تَبرَأُ ؛ فَإِنَّهُ یُعافی إن شاءَ اللّه‌ُ ؛

اگر کسی از شما چشمانش ناراحت بود ، آیه‌الکرسی بخواند و در دل ، نیّت شفا کند به خواست خداوند ، بهبود خواهد یافت

الخصال ، صفحه ۶۱۶ ، حدیث - ۱۰

حدیث - ۶۳

امام سجّادعليه‌السلام :

علَیکَ بالقُرآنِ ، فإنَّ اللّه‌َ خَلـقَ الجَنّـةَ وجَعلَ دَرَجاتِها علی قَدْرِ آیاتِ القُرآنِ ، فمَن قَرأَ القُرآنَ قالَ لَهُ : إقْرَأْ وارْقَ ، ومَن دَخـلَ مِنهُمُ الجَنّةَ لَم یَکُنْ فی الجَنّةِ أعلی دَرَجـةً مِنهُ ما خـلا النَّبِیّونَ والصِّدِّیقـونَ ؛

با قرآن باش ؛ زیرا خداوند بهشت را آفرید و درجات آن را به اندازه آیات قرآن قرار داد پس هر که قرآن بخواند ، قرآن به او گوید : بخوان و بالا رو و هر کس از این افراد وارد بهشت شود در آن جا بلند مرتبه‌تر از او نخواهد بود مگر پیامبران و صدّیقان بحار الأنوار : ۸ / ۱۳۳ / ۳۹