تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.

بانک احادیث اهل بیتعليهم‌السلام

جلددوم (معصوم شناسی)

نویسنده:واحد تحقیقات مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.

معصوم شناسی.حضرت محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

حدیث - ۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مالی و لِلدنیا إنما مَثَلی و مثلُها کمثل الراکبِ رُفِعَت له شجرةٌ فی یوم صائفٍ فقال تَحتَها ثم راحَ و تَرَکَها.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: مرا با دنیا چکار؟ مثل من و دنیا مثل سواری است که در روز گرمی درختی برایش بپا شده و او زیر درخت خواب کوتاهی نموده سپس کوچ کرده و درخت را وا گذاشته است.

«الکافی، ج ۲، ص ۱۳۴»

حدیث - ۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اَنَّ اللهَ بَعثََنی رحمةً للعالَمین و لِاَمحقَ المعازفَ و المزامیرَ و امورَ الجاهلیة.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: خداوند مرا مبعوث کرد تا رحمتی برای جهانیان باشم و ساز و نی ها و امور جاهلیت را نابود سازم.

«بحار الانوار، ج ۷۹، ص ۲۵۰»

حدیث - ۳

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أن الله خلقنی و خلق علیاً و فاطمه و الحسن و الحسین و الأئمه من نور واحد؛

خداوند، من و علی و فاطمه و حسن و حسین و امامان را از یک نور آفریده است.

جامع الاخبار ص ۴۶

حدیث - ۴

قال الامام علیعليه‌السلام فی صفه النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

طبیب دوار بطبه قد أحکم مراهمه و أحمی (أمضی) مواسمه یضع ذلک حیث الحاجه إلیه من قلوب عمی و آذان صم و ألسنه بکم، متتبع بدوائه مواضع الغفله و مواطن الحیره...؛

امام علیعليه‌السلام در توصیف پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

پزشکی است که با دانش خود، همواره میان مردم می گردند، مرهمهایش را به خوبی فراهم و ابزار کارش را آماده کرده و آنها را هر جا که لازم باشد، از دلهای کور و گوشهای کر و زبانهای گنگ به کار می برد، غفلت گاه و جایگاه های حیرت را جستجو و با داروی خود آنها را درمان می کند.

نهج البلاغه خطبه ۱۰۸

حدیث - ۵

امام سجّادعليه‌السلام :

کانَ إذا أوی إلی مَنزِلِهِ جَزَّءَ دُخولَهُ ثَلاثَةَ أجزاءٍ : جُزءا لِلّهِ و جُزءا لِأهلِهِ و جُزءا لِنَفسِهِ ؛

امام سجّادعليه‌السلام :

پیامبر وقتی به خانه خویش می‌رفت ، اوقاتش را سه قسمت می‌کرد : بخشی برای خدا ، بخشی برای خانواده و بخشی برای خود

مکارم الأخلاق ، ج ۱ ، ص ۴۴

حدیث - ۶

امام باقرعليه‌السلام فرمودند:

ان فاطمة ضمنت لعلیعليه‌السلام عمل البیت و العجین و الخبز و قم البیت و ضمن لها علیعليه‌السلام ما کان خلف الباب. نقل الحطب و ان یجیی ء بالطعام

برای تقسیم کارهای خانه - حضرت فاطمهعليها‌السلام خمیر نمودن و پخت نان و نظافت را بعهده گرفت و علیعليه‌السلام نیز کارهای بیرون خانه همچون نهیه هیزم و خرید لوازم خوراکی را پذیرفت.

تفسیر عیاشی ج ۱: ۱۷۱.

حدیث - ۷

قال الامام الحسینعليه‌السلام : سَئَلْتُ أَبِی عَنْ مَخْرَج رَسُولِ اللهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فَقالَ: کانَ رَسُولَ اللهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یَحْزَنُ لِسانَهُ إلاّ عَمّا یَعْنِیهِ قَدْ تَرَک نَفْسَهُ مِنْ ثَلاثٍ، الْمِراءِ وَ الْإکثارِ .

امام حسینعليه‌السلام فرمودند: از پدرم، درباره سیره پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم پرسیدم، پاسخ دادند: رسول الله، زبان خود را همیشه از گفتار بی معنی حفظ می کرد و خود را از سه چیز دور می داشت: مراء، پرحرفی، سخن پوچ و بی معنی، و نیز سه مسئله را ترک می کرد: هیچکس را مذمت نمی کرد، از کسی عیبجویی نمی نمود و در پی جمع آوری لغزش های این و آن نبود.

«مسند الامام الرضا، ج ۲، ص ۸۵»

حدیث - ۸

قال رسولُ اللهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : جُعِلَ قُرةُ عینی الصلوةُ ولذّتی فی النساءِ.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: قرار داده شده نماز، نور چشم من و در زناشوئی، لذت من.

«سنن النبی، ص ۱۴۷»

حدیث - ۹

قال الامام الصادقعليه‌السلام : کانَ رَسُولُ اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یَکْرَهُ السَّوادَ اِلّا فی ثَلاثَةٍ الْعِمامَةُ وَالْخُفُّ وَالْکِساءُ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم کراهت داشت از رنگ سیاه مگر در سه چیز: عمامه، کفش و عبا.

«بحارالانوار، ج۸۳، ص۲۴۹»

حدیث - ۱۰

قال الامام الحسینعليه‌السلام : کان رسول الله یرفَعُ یَدَیْهِ اذا ابْتَهَلَ و دَعا کَما یَسْتطْعِمُ المسکینُ.

امام حسینعليه‌السلام فرمودند: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (هنگام دعا) دستهای خود را بالا می بردند و با حالت تضرّع و گریه دعا می کردند، مانند انسان مسکین و بیچاره ای که عاجزانه درخواست غذا می کند.

«مکارم الاخلاق، ج ۲، ص ۸»

حدیث - ۱۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : خُلِقتُ اَنَا وَ عَلیٌ مِنْ نُورٍ واحدٍ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: من و علی از یک نور آفریده شده‌ایم.

«بحار الانوار، ج ۳۵، ص ۳۴»

حدیث - ۱۲

قال رسوُل اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : کنُتُ أَنَا وَ عَلیٌ نوُراً بَیْنَ یَدَی الله قَبْلَ أنْ یَخْلُقَ آدَمَ رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: من و علی قبل از خلقت آدم، نوری بودیم در پیشگاه خداوند، وقتی آدم آفریده شد، آن نور در وجود او قرار گرفت و پیوسته آن نور یکی بود تا اینکه در صلب عبدالمطلب به صورت دو نور، از هم جدا شد، نور نبوت در من و نور خلافت در وجود علیعليه‌السلام قرار گرفت.

«بحار الانوار، ج ۳۵، ص۲۴»

حدیث - ۱۳

قال الله عزّوجلّ:

ای احمد! می‌دانی به کدام دلیل تو را بر دیگر انبیا برتری دادم؟ به دلیل یقین و حسن خلق و سخاوت نفس و دلسوزی برای مردم.

(ارشادالقلوب۱/۲۰۵)

حدیث - ۱۴

عن الامام علیعليه‌السلام قال: کان رسول الله لا یحجزه عن قراءة القرآن الا الجنابة.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: هیچ مانعی پیامبر را از خواندن قرآن منع نمی کرد، مگر حالت جنابت.

«بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۲۱۶»

حدیث - ۱۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اللّهم اجعَلْ حبَّکَ احبَّ الاشیاء عندی و اقطع عنّی حاجاتِ الدّنیا بالشّوق الی لقائک.

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در مناجات با پروردگار اینگونه دعا می نمودند: خداوندا محبت خودت را دوست داشتنی ترین چیزها در نزد من قرار بده و به واسطه شوق به دیدارت حاجات دنیا را از دل من بر کن.

«کنزل العمال، ح ۳۶۴۸»

حدیث - ۱۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اللّهم انّی اسئُلکَ حُبَّکَ و حُبَّ مَنْ یُحبُّکَ و العَمَل الذّی یبلّغُنی حُبَّکَ، اللهمَّ اجْعَل حُبَّکَ احبُّ الیَّ من نَفسی و اهلی و الماءِ الباردِ.

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در مناجات با پروردگار اینگونه دعا می کردند: خداوندا محبت خود و محبت دوستدارانت را از تو خواستارم، (خداوندا) عملی را به من ارزانی کن که با آن به محبت تو دست یابم، خداوندا محبت و دوستی خودت را از دوست داشتن من نسبت به خودم و خانواده ام و آب خنک و گوارا، بیشتر و محبوبتر گردان.

«کنزالعمال، ج ۲، ص ۲۰۹»

حدیث - ۱۷

قالَ رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : إنَّما بُعِثْتُ فاتحاً و خاتِماً و أعطیت .

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: من به عنوان فاتح و خاتم (پیامبران) مبعوث شدم و جامع کلمات و کلید آن‌ها به من اعطا شده است .

«کنز العمّال، ح ۳۱۹۹۴»

حدیث - ۱۸

عَنْ ابْنِ مَسْعُودٍ قالَ: قالَ لی رَسُول اللهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : لَمّا اُسْرِیَ بِی إلی السّماءِ إذاً مَلِک قَدْ أتانِی فَقالَ لِی یا مُحَمَّدُ! سَلْ مَنْ أرْسَلنا قَبْلَک قُلْتُ یا مَعاشِرَ النّاسِ وَ النَّبِیینَ عَلی ما بَعَثَکمْ اللهُ قَبلی؟ قالوُا: عَلی ولایتِک یا محمدُ و ولایةِ علیِّ بن ابی طالب.

ابن مسعود گفت: پیامبر به من فرمودند: هنگامی که در آسمان سیر کردم (در معراج) یکی از فرشتگان به پیش من آمد و گفت یا رسول الله پرسش خویش را با آن ها که قبل از شما مبعوث گشته اند در میان گذار! و من گفتم ای گروه مردم و پیامبران (سلف) بر چه چیزی خداوند متعال شما را مبعوث ساخته است؟ پاسخ دادند: بر ولایت تو ای محمد و ولایت علی ابن ابی طالب.

«بشارة المصطفی، ص ۲۰۱»

حدیث - ۱۹

عَنْ أبِی عَبْد اللهِعليه‌السلام قال: ألا وَ إنَّ لِکلِّ شَیْءٍ جَوهَراً و جَوهَرُ وُلْدِ آدَمَ مُحَمَّدٌصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وَ نَحْنُ وَ شِیعَتُنا بَعدنا حبَّذا شیعَتَنا ما أقْرَبَهُمْ مِنْ عَرْشِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ .

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: آگاه باشید که به راستی هر چیزی را گوهری است و گوهر فرزندان آدم، محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است و پس از آن حضرت، ما و بعد از ما، شیعیان ما هستند، خوشا بر شیعیان ما که نزدیکند به عرش خدای عز و جل و چه نیکو است رفتار خدای عز و جل نسبت به آنان در روز قیامت. به خدا سوگند اگر بر مردم گران نمی آمد و شیعیان را خود بینی فرا نمی گرفت فرشتگان رو در رو به آن ها سلام می کردند.

«الکافی، ج ۸، ص ۲۱۴»

حدیث - ۲۰

قالَ رَسُول اللهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَثَلِی وَ مَثَلُ عَلِیٍّ مَثَلُ شَجَرَةٍ أنا أصْلُها وَ عَلِیٌّ فَرْعُها .

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

مَثَل من و علی مَثَل درختی است که من ریشه و ساقه و علی شاخه آن است...

«تاریخ دمشق، ج ۲، ح ۹۹۹»

حدیث - ۲۱

امام علیعليه‌السلام :

کانَ رَسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم إذا عَزّی قالَ : آجَرَکُمُ اللّه ورَحِمَکُم ، وإذا هَنَّأ قالَ : بارَکَ اللّه لَکُم وبارَکَ عَلَیکُم ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هرگاه تسلّی می‌دادند، می‌فرمودند: خداوند اجرتان دهد و شما رامشمول رحمت خویش گرداند و هر گاه تبریک می‌گفتند، می‌فرمودند: خداوند به شما برکت دهد و بر شما مبارک گرداند

مسکّن الفؤاد : ۱۰۸ منتخب میزان الحکمة : ۳۸۰

حدیث - ۲۲

امام صادقعليه‌السلام :

کانَ رسولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أکْثَرَ ما یَجلِسُ تُجاهَ القِبلةِ؛

پیامبر خدا هنگام نشستن، بیشتر رو به قبله می‌نشست.

میزان الحکمة: ح ۲۵۱۸

حدیث - ۲۳

امام عسکریعليه‌السلام :

إِنَّ الصَّلاةَ عَلی رَسولِ اللَّهِ عَشرُ حَسَناتٍ؛

صلوات فرستادن بر رسول خدا ده حسنه دارد.

میزان الحکمة: ح ۲۱۷۸۱

حدیث - ۲۴

امام صادقعليه‌السلام :

إنَّ اللّهَ عَزَّ ذِکرُهُ خَتَمَ بِنَبِیِّکُمُ النَّبِیِّینَ فَلا نَبِیَّ بَعدَهُ أبَدا، وخَتَمَ بِکِتابِکُمُ الکُتُبَ فَلا کِتابَ بَعدَهُ أبَدا؛

خداوند که یادش بزرگ باد با پیامبر شما، به پیامبران خاتمه داد. بنا بر این، بعد از او هرگز پیامبری بر انگیخته نخواهد شد، و [نیز] با کتاب شما به همه کتاب‌ها [ی آسمانی] پایان بخشید. پس، بعد از کتاب شما هرگز کتابی نازل نخواهد شد.

الکافی: ج ۲، ص ۱۱۹، ح ۴

حدیث - ۲۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

أنا أوّلُ وافِدٍ علَی العَزیزِ الجَبّارِ یَومَ القِیامَةِ وکِتابُهُ وأهلُ بَیتی ثُمّ اُمَّتی، ثُمّ أسألُهُم: ما فَعَلتُم بکِتابِ اللَّهِ وبأهلِ بَیتی؟؛

من و کتاب خدا و اهل بیت من، نخستین گروهی هستیم که در روز قیامت بر خدای عزیز جبار وارد می‌شویم و سپس امت من. آنگاه من از آنها می‌پرسم که با کتاب خدا و با اهل بیتِ من چه کردید؟

الکافی: ج ۲، ص ۶۰۰، ح ۴

حدیث - ۲۶

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنّی أمزَحُ ولا أقولُ إلّا حَقّاً؛

من مزاح و شوخی می‌کنم ولی جز حق نمی‌گویم.

میزان الحکمه، ح ۱۸۹۴۸

حدیث - ۲۷

حضرتعليه‌السلام می فرمایند:

«... ان الحسن والحسین سبطا هذه الامة وهما من محمد کمکان العینین من الراس واما انا فکمکان الید من البدن واما فاطمة فکمکان القلب من الجسد ؛

حسن و حسینعليهما‌السلام دو سبط این امت هستند، و آن دو برای محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم همانند دو چشم برای سرند، و من [برای محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم همانند دست برای بدن هستم، و فاطمهعليها‌السلام برای محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم همانند قلب برای بدن است .»

بحارالانوار، ج ۳۹، ص ۳۵۲

حدیث - ۲۸

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

بُعِثتُ بِمَکارِمِ الأخلاقِ وقحاسِنِها؛

من برای (احیای) مکارم و نیکی‌های اخلاقی مبعوث شدم.

الأمالی، طوسی، ۵۹۶

حدیث - ۲۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أَمَرَنی رَبّی بِمُداراةِ النّاسِ کَما أَمَرَنی بِأَداءِ الفَرائِضِ؛

پروردگارم، همان گونه که مرا به انجام واجبات فرمان داده، به مدارا کردن با مردم نیز فرمان داده است.

کافی، ج۲، ص۱۱۷، ح۴

حدیث - ۳۰

امام حسن مجتبی (عليه‌السلام ) فرمودند:

کانَ رَسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فَخْما مُفَخَّما... یَتَـکَلَّمُ بِجَوامِعِ الکَلِمِ فَصْلاً لا فُضولَ فیهِ و لا تَقصیرَ. دمثا، لَیْسَ بِالجافی و لا بِالْمَهینِ تَعظُمُ عِنْدَهُ النِّعْمَةُ و اِنْ دَقَّت لا یَذُمُّ مِنها شَیئا غَیْرَ اَنَّهُ کانَ لا یَذُمُّ ذَواقا و لا یَمدَحُهُ و لا تُغضِبُهُ الدُّنْیا و ما کانَ لَها، فَاِذا تُعوطیَ الحَقّ لَم یَعْرِفهُ اَحَدٌ، و لَم یَقُمْ لِغَضَبِهِ شَی‌ءٌ حَتّی یَنتَصِرَ لَهُ... ؛

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (در نظرها) با شکوه و بزرگوا بودند... سخنانی کوتاه، جامع و بی‌چون و چرا می‌گفتند بدون کم و زیاد، نرم‌خو و مهربان بودند، در حق کسی ظلم نمی‌کردند، کسی را خوار نمی‌شمردند، نعمت را اگر چه کم بود، بزرگ می‌دانستند و چیزی از آن را نکوهش نمی‌کردند، از مزه غذا نه بد می‌گفتند و نه تعریف می‌کردند، دنیا و آنچه به آن مرتبط است ایشان را خشمگین نمی‌ساخت و هرگاه حقی ضایع می‌شد، احدی را ملاحظه نمی‌کردند و چیزی باعث رفع خشمشان نمی‌شد، تا آن‌که حق را حاکم سازند.

عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۸۳

حدیث - ۳۱

امام کاظم (عليه‌السلام ) فرمودند:

اِنَّ رَسولَ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم کانَ اِذا اَتاهُ الضَّیْفُ اَکَلَ مَعَهُ وَ لَمْ یَرْفَعْ یَدَهُ مِنَ الْخِوانِ حَتّی یَرْفَعَ الضَّیْفُ یَدَهُ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هرگاه میهمان داشتند، با او غذا می‌خوردند و دست از سفره و غذا نمی‌کشیدند، تا آن‌که میهمان دست از غذا خوردن بکشد.

کافی، ج ۶، ص ۲۸۶

حدیث - ۳۲

امام کاظم (عليه‌السلام ) فرمودند:

کانَ النَّبیُّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اِذا اَصْبَحَ مَسَحَ عَلی رُؤوسِ وُلْدِهِ وَ وُلْدِ وُلْدِهِ؛

هرگاه صبح می‌شد پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم دست نوازش بر سر فرزندان و نوه های خود می‌کشیدند.

عدة الداعی، ص ۷۹

حدیث - ۳۳

امام رضا (عليه‌السلام ) فرمودند:

اِنّا اَهلُ بَیْتٍ نَری وَعدَنا عَلَینا دَینا کَما صَنَعَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ؛

ما اهل بیت، وعده‌های خود را برای خودمان، بدهی و دِین حساب می‌کنیم، چنانکه رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چنین می‌کردند.

تحف العقول، ص ۴۴۶

حدیث - ۳۴

امام صادق (عليه‌السلام ) فرمودند:

کانَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یُداعِبُ وَ لا یَقولُ اِلاّ حَقّـا؛

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شوخی می‌کردند ولی جز حقّ چیزی نمی‌گفتند.

مستدرک الوسائل، ج ۸، ص ۴۰۸

حدیث - ۳۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

مَا کَلَّمَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اَلْعِبادَ بِکُنْهِ عَقْلِهِ قَطُّ، قَالَ رَسُولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اِنّا مَعاشِرَ الاَْنْبیاءِ اُمِرْنا اَنْ نُـکَلِّمَ النّاسَ عَلی قَدْرِ عُقولِهِمْ ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هرگز با مردم به اندازه عقل خود سخن نگفتند و فرمودند: ما پیامبران مأموریم که با مردم به اندازه عقل و فهمشان سخن بگوییم.

کافی، ج ۱، ص ۲۳

حدیث - ۳۶

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کُنّا اِذَا احْمَرَّ الْبَاْسُ وَ لَقِیَ القَومُ الْقَوْمَ اتَّقَیْنا بِرَسولِ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فَما یَکونُ اَحَدٌ اَقْرَبَ اِلَی الْعَدُوِّ مِنْهُ ؛

وقتی که آتش جنگ بر افروخته می‌شد و دو لشکر به هم می‌رسیدند، به پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم پناهنده می‌شدیم و کسی نبود که از آن حضرت به دشمن نزدیک‌تر باشد.

مکارم الاخلاق، ص ۱۸

حدیث - ۳۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کانَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا یُؤْثِرُ عَلَی الصَّلاةِ عَشاءً وَ لا غَیْرَهُ وَ کانَ اِذا دَخَلَ وَقْتُها کَاَنـَّهُ لا یَعْرِفُ اَهْلاً وَ لا حَمیما؛

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چیزی مثل شام و غیر آن را بر نماز مقدم نمی‌داشتند و هنگامی که وقت نماز می‌رسید، گویی که هیچ یک از اهل خانه و دوستان را نمی‌شناختند.

مجموعه ورام، ج ۲، ص ۷۸

حدیث - ۳۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کانَ النَّبیُّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اِذا سُئِلَ شَیئا فَاِذا اَرادَ اَنْ یَفْعَلَه ُقالَ: نَعَم وَ اِذا اَراد اَنْ لا یَفْعَلَ سَکَتَ و کانَ لا یَقول لِشَی‌ءٍ لا... ؛

هرگاه از رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چیزی تقاضا می‌شد، اگر ایشان آن را می‌خواستند انجام دهند، می‌فرمودند: بله و اگر نمی‌خواستند انجام دهند، سکوت می‌نمودند و هیچ‌گاه ایشان برای چیزی نه نمی‌گفتند.

بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۳۲۷

حدیث - ۳۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کانَصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا یَذُمُّ اَحَدا وَ لا یُعَیِّرُهُ وَ لا یَطْلُبُ عَثَراتِهِ وَ لا عَوْرَتَهُ وَ لا یَتَـکَلَّمُ اِلاّ فیما رَجا ثَوابَهُ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، هرگز بدگویی کسی را نمی‌کردند، سرزنش نمی‌نمودند و در پی لغزش‌ها و اسرار دیگران نبودند و [درباره دیگران]، چیزی جز خیر (خوبی) نمی‌گفتند.

عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۸۴

حدیث - ۴۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

کانَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لَیَسُرُّ الرَّجُلَ مِنْ اَصحابِهِ اِذا رَآهُ مَغْموما بِالْمُداعَبَةِ وَ کانَصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یَقولُ: اِنَّ اللّه‌َ یُبْغِضُ الْمُعَبِّسَ فی وَجْهِ اِخْوانِهِ؛

هرگاه رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یکی از اصحاب خود را غمگین می‌دیدند، با شوخی او را خوشحال می‌کردند و می‌فرمودند: خداوند، کسی را که با برادران (دینی) اش با ترشرویی و چهره عبوس روبرو شود، دشمن می‌دارد.

رسائل شهید ثانی، ص ۳۲۶

حدیث - ۴۱

امام علیعليه‌السلام (در توصیف پیامبر اکرم) فرمودند:

وَ هُوَ خاتَمُ النَّبیّینَ، اَجْوَدُ النّاسِ کَفّا وَ اَرْحَبُ النّاسِ صَدْرا وَ اَصْدَقُ النّاسِ لَهْجَةً وَ اَوْفَی النّاسِ ذِمَّةً وَ اَلْیَنُهُمْ عَریکَةً وَ اَکْرَمُهُمْ عِشْرَةً مَنْ رَآهُ بدیهَةً هابَهُ وَ مَنْ خالَطَهُ مَعْرِفَةً اَحَبَّهُ یَقولُ ناعِتُهُ: لَمْ اَرَ قَبْلَهُ وَ لا بَعْدَهُ مِثْلَهُ؛

او که خاتم پیامبران بود، بخشنده ترین، پرحوصله ترین، راستگوترین، پایبندترین مردم به عهد و پیمان، نرم خوترین و خوش مصاحبت ترین مردم بود، هر کس بدون سابقه قبلی او را می دید، هیبتش او را می گرفت و هر کس با او معاشرت می نمود و او را می شناخت دوستدارش می شد و هر کس می خواست او را تعریف کند، می گفت: نظیر او را پیش از او و پس از او ندیده ام.

بحارالأنوار، ج ۱۶، ص ۱۹۰

حدیث - ۴۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

خَیْرُکُم خَیْرُکُم لِنِسائِهِ و اَنَا خَیْرُکُم لِنِسائی؛

بهترین شما کسی است که برای زنان خود بهتر باشد و من بهترین شما برای زن خود هستم.

من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۴۳

حدیث - ۴۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

نَحْنُ قَوْمٌ لا نَأکُلُ حَتّی نَجوعَ وَ اِذا اَکَلْنا لا نَشْبَعُ؛

ما قومی هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمی‌خوریم و تا سیر نشده‌ایم دست از غذا می‌کشیم.

سنن النبی، ص ۲۲۶

حدیث - ۴۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اِنْ قَدَرتَ اَن تُصْبِحَ و تُمسی و لَیْسَ فی قَلبِکَ غَشٌّ لاَِحَدٍ فَافعَل و ذلِکَ مِن سُنَّتی و مَنْ أحیی سُنَّتی فَقَد اَحیانی و مَن اَحیانی کانَ مَعی فِی الجَنَّةِ؛

تا می‌توانی بکوش که صبح و شب در قلبت (حتّی) قصد فریب و نیرنگ کسی نباشد؛ چرا که این از سنّت‌های من است و کسی که سنّتم را زنده کند، مرا زنده کرده است و کسی که مرا زنده کند، در بهشت با من خواهد بود.

سنن ترمذی، ج ۴، ص ۱۵۱

حدیث - ۴۵

لَمّا ماتَ اِبراهیمُ بْنُ رَسُولِاللّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم حَمَلَتْ عَیْنُ رَسُولِاللّهِ بِالدُّمُوعِ ثُمَّ قالَ النّبیُّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :َدْمَعُ الْعَیْنُ وَ یَحْزَنُ الْقَلْبُ وَ لا نَقُولُ ما یُسْخِطُ الرَّبَّ وَ اِنّا بِکَ یا اِبراهیمُ لَمَحْزُونُونَ ؛

چون ابراهیم پسر رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از دنیا رفت ، چشم پیامبر پر از اشک شد.

سپس پیامبر فرمودندچشم ، اشکبار می شود و دل غمگین می گردد، ولی چیزی نمی گوییم که خدا را به خشم آورد،و ما در سوگ تو ای ابراهیم اندوهناکیم

بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۱۵۷

حدیث - ۴۶

امام علیعليه‌السلام :

کانَ رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم إذا رَأَی الفاکِهَةَ الجَدیدَةَ قَبَّلَها ووَضَعَها عَلی عَینَیهِ وفَمِهِ ، ثُمَّ قالَ :

اللّهُمَّ کَما أرَیتَنا أَوَّلَها فی عافِیَةٍ ، فَأَرِنا آخِرَها فی عافِیَةٍ؛

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چون میوه‌ای نو می‌دیدند ، آن را می‌بوسیدند و بر روی چشمان و دهانشان می‌نهادند و سپس می‌گفتند:خداوندا ! چنان که آغاز این را در عافیت به ما نشان دادی ، پایان آن را نیز در عافیت به ما بنمایان.

الأمالی للصدوق ، صفحه ۳۳۸ ، حدیث - ۳۹۶

حدیث - ۴۷

امام صادقعليه‌السلام :

کانَ رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یُنفِقُ فی الطِّیبِ أکثَرَ مِمّا یُنفِقُ فی الطَّعام؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم برای عطر بیشتر از غذا خرج می‌کرد

الکافی : ۶ / ۵۱۲ / ۱۸

حدیث - ۴۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

کانوا (یعنی الانبیاء) یفزعون اذا فزعوا الی الصلاة ؛

پیامبران خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چنان بودند که چون دچار نگرانی می شدند،به نماز پناه می بردند.

(تفسیر درالمنثور، ج ۱، ص ۶۷)

حدیث - ۴۹

قال السجادعليه‌السلام

کان یبکی حتی یبتل مصلاه خشیة من الله - عزوجل - من غیر جرم ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم با این که بی گناه بود اما از خوف خداوند چنان در نماز می گریست که جانمازش خیس می شد.

(سنن النبی ، ص ۳۲)

حدیث - ۵۰

قال علیعليه‌السلام

کان رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لایؤ ثر علی الصلوة عشاة ولاغیره و کان اذا دخل وقتها کانه لایعرف اهلا ولا جمیعا؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نه شام و نه چیز دیگری را بر نماز مقدم نمی داشت و چون وقت نماز فرا می رسید، دیگر نه خانواده می شناخت ونه دوست

(سنن نبوی ، ص ۱۴).

حدیث - ۵۱

قال الباقرعليه‌السلام

ما استیقظ رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم من نوم الا خرالله ساجدا ؛

هرگاه پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از خواب برمی خاست ، برای خدا سجده می کرد.

(مکارم الاخلاق ، ص ۳۹).

حدیث - ۵۲

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

انا لااشبع من الصلاة ؛

من هرگز از نماز سیر نمی شوم

(امالی صدوق ، ج ۲ ص ۱۴۱).

حدیث - ۵۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

انی لاکون فی الصلوة فاسمع بکاء الصبی فاخفف مخافة ان اشق علی امه ؛

من گاهی در حال نماز که هستم صدای گریه کودکی را می شنوم و نماز را سبک و کوتاه می کنم ، چرا که می ترسم مادرش را به رنج افکنم

(کنزالعمال ، ج ۷، ص ۶۰۱، حدیث - ۲۰۴۵۵)

حدیث - ۵۴

قال الباقرعليه‌السلام

کان رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اذا سمع المؤ ذن یوذن قال مثل ما یقوله فی کل شی ء؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وقتی صدای اذان مؤ ذن را می شنید، و آن جملات را تکرار می کرد.

(الکافی ، ج ۳، ص ۳۱۰، ج ۲۹)

حدیث - ۵۵

قال الصادقعليه‌السلام

کان رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یقول لبلال اذا دخل الوقت یا بلال اعل فوق الجدار و ارفع صوتک بالاذان ؛

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هنگامی که وقت نماز فرا می رسید به بلال می فرمودند: بالای دیوار (مسجد) برو و اذان را با صدای بلندگو.

(وسائل الشیعه ، ج ۴، ص ۶۲۴)

حدیث - ۵۶

قال عن حذیفة : کان رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

اذا حزبه امر فرع الی الصلاة ؛

شیوه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چنان بود که چنانچه مشکلی برای او پیش می آمد، به نماز پناه می برد و از آن استعانت می جست

(تفسیر درالمنثور، ج ۱، ص ۶۷)