شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

حدیث - ۴۰

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنّ القَبرَ أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَةِ ، فإن نَجا مِنهُ فما بَعدَهُ أیسَرُ مِنهُ ، وإنْ لم یَنجُ مِنهُ فما بَعدَهُ لَیسَ أقلَّ مِنهُ ؛

قبر ، نخستین منزل آخرت است اگر کسی از آن به سلامت رست ، منازل بعد آن آسانتر است و اگر به سلامت نرست ، دشواری منازل بعدی کمتر از آن نیست

بحار الأنوار : ۶ / ۲۴۲ / ۶۴

حدیث - ۴۱

امام صادقعليه‌السلام :

إنَّ اللّه تَبارَکَ وتَعالی ...إذا أرادَ بِعَبدٍ شَرّا حاسَبَهُ عَلی رُؤوسِ النّاسِ ، وبَکَّتهُ ، وأعطاهُ کِتابَهُ بِشِمالِهِ ، وهُوَ قَولُ اللّه‌ِ عز و جل : «وَ أمّا مَنْ اُوتِیَ کِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ * فَسَوْفَ یَدْعو ثُبورا * وَ یَصْلی سَعیرا * إنّهُ کانَ فی أهْلِهِ مَسرورا »؛

خـداوند تـبارک و تـعالی هر گاه بـرای بنده‌ای بد بخواهد ، در حضور مردم از او حسابرسی کند و محکومش نماید و کارنامه‌اش را به دست چپ او دهد این است مراد سخن خداوند عز و جل که می‌فرماید : «و امّا کسی که نامه‌اش از پشت سر به او داده شود ، زوداست که بگوید وای بر من هلاک شدم و به آتش افروخته در آید ، که او در دنیا نزد کسانش شادمان زیسته بود»

أی غلبه بالحجّه (کما فی هامش بحار الأنوار : ۷ / ۳۲۵) .الانشقاق : ۱۰ ۱۳ .الزهد للحسین بن سعید : ۹۲ / ۲۴۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۶

حدیث - ۴۲

امام صادقعليه‌السلام :

خـداوند تبارک و تـعالی چون بخواهد بـه حساب مؤمن رسیدگی کند ، کارنامه‌اش را به دست راست او دهد و بین خود و او ، به حسابش رسیدگی نماید پس گوید : بنده من ! چنین و چنان کرده‌ای و فلان و بهمان کار را انجام داده‌ای ! عرض می‌کند : آری ، پروردگارا ! من این کارها را کرده‌ام خداوند می‌فرماید : من آنها را بر تو بخشیدم و تبدیل به کارهای نیک کردم پس ، مردم گویند : سبحان اللّه ! این بنده حتّی یک گناه هم نداشت ؟ این است معنای سخن خداوند عز و جل : «اما آن کس که نامه‌اش به دست راست او داده شود زوداست که آسان حسابرسی شود و به سوی کسان خود شادمان برگردد»

الانشقاق : ۷ ۹ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۶

حدیث - ۴۳

امام صادقعليه‌السلام :

إذا کانَ یَومُ القِیامَةِ دُفِعَ إلَی‌الإنسانِ کِتابُه ، ثُمَّ قیلَ لَهُ : اقرَأهُ .[قالَ الرّاوی :] قُلتُ : فیَعرِفُ ما فیهِ ؟ فقالَ : إنَّهُ یَذکُرُهُ فَما مِن لَحظَةٍ ولا کَلِمَةٍ ولا نَقْلِ قَدَمٍ ولا شَیءٍ فَعَلَهُ إلاّذَکَرَهُ ؛ کأنَّهُ فَعَلَهُ تِلکَ السّاعَةَ ، فلِذلکَ قالوا : «یا وَیلَتَنا ما لِهذا الکِتابِ ...» ؛

چون روز قیامت شود نامه انسان به او داده می‌شود و می‌گویند : آن را بخوان (راوی می‌گوید :) عرض کردم : آنچه را در آن نامه هست می‌شناسد ؟ حضرت فرمود : هیچ نگاهی نکرده و هیچ کلمه‌ای نگفته و هیچ قدمی برنداشته و هیچ کاری انجام نداده باشد ، مگر این که در آن نامه ذکر شده است و او آنها را به یاد آورد به طوری که گویی همان لحظه آنها را انجام داده‌است به همین دلیل می‌گویند : «وای بر ما ! این چه نوشته‌ای است که ...»

تفسیر العیّاشیّ : ۲ / ۳۲۸ / ۳۴ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۶

حدیث - ۴۴

الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام

فی قولِهِ تَعالی: «اِقْرَأْ کِتابَکَ کَفی بِنَفْسِکَ الیَومَ» : یُذَکَّرُالعَبدُ جَمیعَ ما عَمِلَ وما کُتِبَ علَیهِ ؛ کأنَّهُ فَعَلَهُ تِلکَ السّاعَةِ ، فلِذلکَ قالوا : «یا وَیْلَتَنا ما لِهذا الکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إلاّ أحْصاها ؟!»

امام صادقعليه‌السلام درباره آیه «بخوان نامه‌ات را امروز تو برای رسیدگی به حسابت بسنده‌ای» : تمام کارهایی را که بنده انجام داده و آنچه برای او نوشته شده‌است ، به او یادآوری می‌شود به طوری که گویی در همان لحظه انجامشان داده‌است به همین دلیل می‌گویند : «وای بر ما ! این چه نوشته‌ای است که هیچ کوچک و بزرگی را از قلم نینداخته است»

تفسیر العیّاشیّ : ۲ / ۳۲۸ / ۳۵ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۶

حدیث - ۴۵

الإمامُ الباقرُعليه‌السلام

فی قَولِه تَعالی : «وَ کُلَّ إنْسانٍ ألْزَمْناهُ طائرَهُ فی عُنُقِه»:یَقولُ : خَیرُهُ وشَرُّهُ مَعَهُ حَیثُ کانَ ، لا یَستَطیعُ فِراقَهُ حَتّی یُعطی کِتابَهُ یَومَ القِیامَةِ بِما عَمِلَ ؛

امام باقرعليه‌السلام درباره آیه «و کردار نیک و بد هر کس را به گردن او آویخته‌ایم»: هر جا که باشد ، نیک و بد او نیز با اوست و نمی‌تواند از آنها جدا شود ، تا آن که در روز قیامت نامه اعمالش به او داده می‌شود

تفسیر القمّی : ۲ / ۱۷ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۶

حدیث - ۴۶

امام صادقعليه‌السلام :

إذا کانَ یومَ القِیامَةِ نادی مُنادٍ : أینَ الصَّدودُ لِأولِیائی ؟ فیَقومُ قَومٌ لَیسَ عَلی وُجوهِهِم لَحمٌ ، فیُقالُ : هؤلاءِ الّذینَ‌آذَوُا المُؤمِنینَ ونَصَبوا لَهُم وعانَدوهُم وعَنَّفوهُم فی دِینِهِم ، ثُمَّ یُؤمَرُ بهِم إلی جَهَنَّم ؛

چـون روز قـیامـت شـود ، آواز دهـنده‌ای بانگ برآورد : کجایند کسانی که از دوستان من روی گرداندند (یا آنها را از حقوقشان محروم ساختند، یا آنان را ریشخند کردند) ؟ پس ، گروهی که در چهره‌شان گوشتی وجود ندارد ، برخیزند ؛ گفته شود : اینان کسانی هستند که مؤمنان را آزار دادند و با آنان دشمنی و عناد ورزیدند و به خاطر دینشان ایشان را سخت سرزنش کردند ؛ آن گاه فرمان داده شود که آنها را به دوزخ برند

الکافی : ۲ / ۳۵۱ / ۲

حدیث - ۴۷

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

فی قولهِ تعالی : «یَومَ نَحشُرُ المُتَّقینَ إلَی الرَّحْمنِ وَفْدا»: إنَ‌الوَفدَ لا یَکونونَ إلاّ رُکبانا ، اُولئکَ رِجالٌ اتَّقَوا اللّه‌َ فأحَبَّهُمُ اللّه‌ُ وَاختَصَّهُم ورَضِیَ أعمالَهُم ، فسَمّاهُمُ المُتَّقینَ ؛

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

دربـاره آیـه«روزی کـه پرهیزگاران را در پیشگاه خدای رحمان به صورت فرستادگان گرد آوریم» فرمودند: فرستادگان، جز سواره نیستند آنان مردمانی هستند که تقوای خدا در پیش گرفتند پس خداوند دوستدار آنها شد و برگزیدشان و از کارهایشان خشنود گردید و از این رو ، آنان را پرهیزگاران نامید

الکافی : ۸ / ۹۵ / ۶۹ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۴۸

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّکُم مُلاقو اللّه حُفاةً‌عُراةً غُرْلاً؛

همانا شما به‌صورت پابرهنه و عریان و ختنه ناشده، خدا را دیدار می‌کنید

الترغیب والترهیب : ۴ / ۳۸۴ / ۱۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۴۹

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

کُلُّ مَن وَرَدَ القِیامَةَ عَطشانٌ ؛

در روز قیامت، همگان تشنه وارد می‌شوند

کنز العمّال : ۳۸۹۳۸

حدیث - ۵۰

امام سجّادعليه‌السلام :

أشَدُّ ساعاتِ‌ابنِ آدَمَ ثَلاثُ ساعاتٍ : السّاعَةُ الّتی یُعایِنُ‌فیها مَلَکَ المَوتِ، والسّاعَةُ الّتی یَقومُ فیها مِن قَبرِهِ، والسّاعَةُ الّتی یَقِفُ فیها بَینَ یَدَیِاللّه تَبارَکَ وتَعالی؛

سخت‌ترین لحظات فـرزند آدم سـه لحظه است: لحظه‌ای که فرشته مرگ را می‌بیند، لحظه‌ای که از گور خود بر می‌خیزد و لحظه‌ای که در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی می‌ایستد

الخصال : ۱۱۹ / ۱۰۸ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۵۱

امام صادقعليه‌السلام :

قالَ عیسَی بنُ‌مَریَمَعليهما‌السلام لِجَبرَئیلَعليه‌السلام : مَتی قِیامُ السّاعَةِ ؟ فَانتَفَضَ جَبرَئیلُ انتِفاضَةً اُغمِیَ علَیهِ مِنها ، فلَمّا أفاقَ قالَ : یا روحَ اللّه، ما المَسؤولُ أعلَمُ بِها مِنَ السّائلِ ، ولَهُ مَن فی السَّماواتِ والأرضِ ، لا تَأتیکُم إلاّ بَغتَةً ؛

عیسی بن مریمعليهما‌السلام از جبرئیلعليه‌السلام پرسید: کی قیامت بر پا می‌شود؟ جبرئیل چنان بیتاب و مضطرب شد که از هوش رفت و چون به هوش آمد ، گفت : ای روح اللّه ! من در این باره بیشتر از تو نمی‌دانم. هر آن‌که در آسمانها و زمین است از آنِ خداست، قیامت جز ناگهانی و بی‌خبر بر شما وارد نمی‌شود

قصص الأنبیاء : ۲۷۱ / ۳۴۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۵۲

امام سجّادعليه‌السلام :

مِن مَواعِظِهِ: اِعلَمْ یَابنَ آدَمَ أنَّ مِن وَراءِ هذا أعظَمَ وأفظَعَ وأوجَعَ لِلقُلوبِ یَومَ القِیامَةِ ، ذلکَ یَومٌ مَجموعٌ لَهُ النّاسُ وذلکَ یَومٌ مَشهودٌ ، یَجمَعُ اللّه‌ُ فیهِ‌الأوَّلینَ والآخِرینَ ؛

بدان ای پسر آدم ، که در پس امروز روزی بزرگتر و ترسناکتر و درد آورتر برای دلهاست و آن روز قیامت است در آن روز مردم گرد آورده می‌شوند و در آن روز همگان حاضر می‌شوند در آن روز خداوند اولین و آخرین خلایق را جمع می‌کند

الکافی : ۸ / ۷۳ / ۲۹ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۲

حدیث - ۵۳

امام علیعليه‌السلام :

اِسمَعْ یاذَا الغَفلَةِ والتَّصریفِ مِن ذی الوَعظِ والتَّعریفِ ، جُعِلَ یَومُ الحَشرِ یَومَ العَرضِ والسُّؤالِ والحِباءِ والنَّکالِ ، یَومَ تُقلَبُ إلَیهِ أعمالُ الأنامِ ، وتُحصی فیهِ جَمیعُ الآثامِ ، یَومَ تَذوبُ مِنَ النُّفوسِ أحداقُ عُیونِها ، وتَضَعُ الحَوامِلُ ما فی بُطونِها؛

ای بی‌خبر گمراه ! بشنو از اندرزگوی راهنما ، روز رستاخیز ، روز عرضه اعمال و بازخواست و پاداش و کیفر قرار داده شده‌است ، روزی که کارهای مردم به آن جا برگردانده می‌شود و همه گناهان شماره می‌گردد ، روزی که حلقه چشمها گداخته می‌شود و آبستنها آنچه در شکم دارند ، فرو می‌نهند

أمالی الطوسی : ۶۵۳ / ۱۳۵۳ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۵۴

امام علیعليه‌السلام :

وذلکَ یَومُ یَجمَعُ اللّه‌ُ فیهِ الأوَّلینَ والآخِرینَ لِنِقاشِ الحِسابِ وجَزاءِ الأعمالِ ، خُضوعا قِیاما ،قَد ألجَمَهُمُ العَرَقُ ، ورَجَفَت بهِمُ الأرضُ ، فَأحسَنُهُم حالاً مَن وَجَدَ لِقَدَمَیهِ مَوضِعا ، ولِنَفَسِهِ مُتَّسَعا !

روز قیامت روزی است که خداوند همگان را ، از اولین نفر تا آخرین نفر ، برای رسیدگی به حسابشان و جزای اعمالشان گرد می‌آورد ، در حالی که به سر به زیر و خاضع ایستاده‌اند و عرق از سر و رویشان می‌ریزد و زمین آنها را می‌لرزاند (در آن روز) نیکو حالترین مردم کسی است که جای پایی بیابد و برای خود جایی پیدا کند !.

نهج البلاغة : الخطبة ۱۰۲ منتخب میزان الحکمة : ۴۱۴

حدیث - ۵۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

یُبعَثُ اُناسٌ مِن قُبورِهِم یَومَ‌القِیامَةِ تأجَّجُ أفواهُهُم نارا ، فقیلَ لَهُ: یا رسولَ اللّه، مَن هؤلاءِ؟ قالَ : الّذینَ یَأکُلونَ أموالَ الیَتامی ...؛

روز قـیامت عـدّه‌ای از گورهایشان بـیرون می‌آیند در حالی که از دهان‌های آنها آتش زبانه می‌کشد. عرض شد: ای رسول خدا ، آنان چه کسانی هستند؟ فرمودند: کسانی که اموال یتیمان را می‌خورند

تفسیر العیاشی : ۱ / ۲۲۵ / ۴۷ منتخب میزان الحکمة : ۶۲۰

حدیث - ۵۶

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

إنّ فی الجَنّةِ دارا یُقالُ لَها : دارُ الفَرَحِ ، لایَدخُلُها إلاّ مَن فَرَّحَ یَتامَی المُؤمنینَ ؛

در بهشت سرایی است که به آن «شادی سرا» گفته می‌شود و تنها کسی وارد آن می‌شود که ایتام مؤمنان را شاد سازد

کنزالعمّال : ۶۰۰۸ منتخب میزان الحکمة : ۶۲۰

حدیث - ۵۷

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

ألا اُخبِرُکُم عَنِ الأجوَدِ الأجوَدِ ؟ اللّه الأجوَدُ الأجوَدُ ، وأنا أجوَدُوُلدِ آدَمَ ، وأجوَدُکُم مِن بَعدی رَجُلٌ عُلِّمَ عِلما فنَشَرَ عِلمَهُ ، یُبعَثُ یَومَ القِیامَةِ اُمَّةً وَحدَهُ ، ورَجُلٌ جادَ بِنَفسِهِ للّه عز و جل حَتّی یُقتَلَ ؛

آیا شما را از بخشنده‌ترین بخشنده خبر ندهم؟ خداوند بخشنده‌ترین بخشنده است و من بخشنده‌ترین فرزند آدم هستم و بعد از من بخشنده‌ترین شما ، مردی است که دانش را آموزش دهد و از این راه دانش او پخش شود او در روز قیامت به تنهایی همچون یک امّت برانگیخته می‌گردد و نیز مردی که در راه خداوند عز و جل جانبازی کند تا کشته شود

الترغیب والترهیب : ۱ / ۱۱۹ / ۵ منتخب میزان الحکمة : ۴۰۰

حدیث - ۵۸

امام صادقعليه‌السلام :

أشَدُّ النّاسِ عَذاباعالِمٌ لا یُنتَفَعُ مِن عِلمِهِ بِشَیءٍ ؛

در میان مردمان (گنهکار) سخت‌ترین عذاب را عالمی دارد که از علم خود کمترین سودی نبرد

بحار الأنوار : ۲ / ۳۷ / ۵۳

حدیث - ۵۹

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

یَطَّلِعُ قَومٌ مِن أهلِ الجَنّةِ‌عَلی قَومٍ مِن أهلِ النّارِ فیَقولونَ : ما أدخَلَکُمُ النَّارَ وقَد دَخَلنا الجَنَّةَ لِفَضلِ تَأدیبِکُم وتَعلیمِکُم ؟! فیَقولونَ : إنّا کُنّا نَأمُرُ بِالخَیرِ ولا نَفعَلُهُ ؛

گروهی از بهشتیان ، به گروهی از دوزخیان می‌نگرند و می‌گویند : ما به برکت تربیت و آموزش شما به بهشت رفتیم چه شده است که شما خود به دوزخ افتاده‌اید ؟ گویند : ما به نیکی فرمان می‌دادیم ولی خود به آن عمل نمی‌کردیم

مکارم الأخلاق : ۲ / ۳۶۴ / ۲۶۶۱

حدیث - ۶۰

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

أنا أوّلُ وافِدٍ علَی العَزیزِ الجَبّارِ یَومَ القِیامَةِ وکِتابُهُ وأهلُ بَیتی ثُمّ اُمَّتی، ثُمّ أسألُهُم: ما فَعَلتُم بکِتابِ اللَّهِ وبأهلِ بَیتی؟؛

من و کتاب خدا و اهل بیت من، نخستین گروهی هستیم که در روز قیامت بر خدای عزیز جبار وارد می‌شویم و سپس امت من. آنگاه من از آنها می‌پرسم که با کتاب خدا و با اهل بیتِ من چه کردید؟

الکافی: ج ۲، ص ۶۰۰، ح ۴

حدیث - ۶۱

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمودند :

یا عَلیُّ اَلعَقلَ مَا اکتُسِبَت بِهِ الجَنَّةُ وَطُلِبَ بِهِ رِضَی الرَّحمنِ؛

ای علی! عقل چیزی است که با آن بهشت و خشنودی خداوند رحمان به دست می‌آید.

کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۵۱، ح۳۶۴۷۲

حدیث - ۶۲

پیامبر اکرم(صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

ما مِن ساعَةٍ تَمُرُّ بِابن آدَمَ لَم یُذکَر اللهُ فیها إلّا حَسِرَ عَلَیها یَومَ القیامَةِ.

هر لحظه ای که بر فرزند آدم بگذرد و او به یاد خدا نباشد روز قیامت حسرتش را خواهد خورد.

کنز العمال ح۱۸۱۹

حدیث - ۶۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اَلْخَیْرُ کُلُّهُ اَمامَکَ وَ اِنَّ الشَّرَّ کُلَّهُ اَمامَکَ وَ لَنْ تَری الخَیْرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعْدَ الاْآخِرَةِ لاَِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الْخَیْرَ کُلَّهُ فِی الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ کُلَّهُ فِی النّارِ؛

همه خوبی‌ها و بدی‌ها در مقابل توست و هرگز خوبی و بدی واقعی را جز در آخرت نمی‌بینی، زیرا خداوند همه خوبی‌ها را در بهشت و همه بدی‌ها را در جهنم قرار داده است.

تحف العقول، ص ۳۰۶

حدیث - ۶۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمودند:

لِیَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنیاهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَیاتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنیا خُلِقَت لَکُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلخِرَةِ ؛

انسان باید برای آخرتش از دنیا، برای مرگش از زندگی و برای پیری‌اش از جوانی، توشه برگیرد، چرا که دنیا برای شما آفریده شده و شما برای آخرت آفریده شده‌اید

تنبیه الخواطر، ج ۱، ص ۱۳۱

حدیث - ۶۵

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لا تَـکُن مِمَّن یَرجُو الآخِرَةَ بِغَیرِ العَمَلِ... یَنهی وَ لا یَنتَهی وَ یَمُرُ بِما لا یَتی... ؛

از کسانی مباش که بی‌عمل، به آخرت امید دارند... از گناه باز می‌دارند، اما خود باز نمی‌ایستند، به کارهایی فرمان می‌دهند که خود انجام نمی‌دهند.

نهج البلاغه، حکمت ۱۵۰

حدیث - ۶۶

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

انما امروا بالصوم لکی یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا علی فقر الاخر؛

مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگی آخرت را بیابند.

(وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۴، ح ۵ _ علل الشرایع، ص ۱۰)

حدیث - ۶۷

امام محمد باقرعليه‌السلام فرمودند:

الجَبّارونَ اَبعَدُ النّاس منَ اللهِ عزُّ و جلَّ یومَ القیامَةِ؛

دورترین مردم ار خداوند عزّو جل در روز قیامت سرکشانِ متکبّر هستند.

(جهادالنفس، ص۲۵۴)

حدیث - ۶۸

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اِنَّ مِن اَعظَمِ النّاسِ حَسرَهً یَومَ القِیامَهِ، مَن وَصفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ اِلَی غَیرِه؛

پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسی است که برای مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.

(وسائل الشیعه، ج۱۵، ص ۲۹۵)

حدیث - ۶۹

امام باقر (عليه‌السلام ) فرمودند:

اِنَّما یُداقُّ اللهُ العِبادَ فی الحِسابِ یَومَ القِیامَةِ علی قَدرِ ما اَتاهُم مِن العُقُولِ فِی الدُّنیا؛

خدا در روز قیامت نسبت به حساب بندگانش به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است باریک بینی می کند.

(اصول کافی، ج ۱، ص ۱۲)

حدیث - ۷۰

امام حسینعليه‌السلام فرمودند:

لا یأمَن یومَ القیامَةِ إلاّ مَن خافَ الله فِی الدُّنیا؛

کسی در قیامت در امان نیست مگر کسی که در دنیا ترس از خدا در دل داشت.

(مناقب ابن شهر آشوب، ج۴، ص ۶۹)

حدیث - ۷۱

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیامة؛

هر کس اندوه و مشکلی را از مومنی بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.

(اصول کافی، ج ۳، ص ۲۶۸)

حدیث - ۷۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

إنَّ اعظَمَ الحَسَرَاتِ یَومَ القیامَةِ حَسرَةُ رَجُل کَسَبَ مالاً فی غَیرِ طاعَةِ اللهِ فوَرِثَهُ رَجُلٌ فانفَقَهُ فی طاعَةِ اللهِ سُبحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الجَنّة وَ دَخَلَ الاوَّلُ بِهِ النّارَ.

روز قیامت بزرگترین افسوس،ُ افسوس مردی است که مالی را به ناروا گردآورده به دوزخ رود و آن مال را برای کسی به ارث گذارد که در طاعت خداوند سبحان خرجش نموده به بهشت رود.

(نهج البلاغه حکمت ۴۲۹)

حدیث - ۷۳

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند :

اَوَّلُ ما یوضَعُ فی میزانِ العَبدِ یَومَ القیامَةِ حُسنُ خُلقِهِ؛

نخستین چیزی که روز قیامت در ترازوی اعمال بنده گذاشته می‌شود، اخلاق خوب اوست.

(قرب الإسناد، ص ۴۶، ح ۱۴۹)

حدیث - ۷۴

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اِذا ماتَ اَحَدُکُم فَقَد قامَت قیامَتُهُ، یَری ما لَهُ مِن خَیرٍ وَ شَرٍّ؛

هرگاه یکی از شما بمیرد، قیامتش برپا می‌شود و خوبی‌ها و بدی‌های خود را می‌بیند.

(کنزالعمّال، ح ۴۲۱۲۳)

حدیث - ۷۵

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند :

وَ مَن شَهِدَ شَهادَةَ حَقٍّ لِیُحیِیَ بِها حَقَّ امرِی‌ءٍ مُسلِمٍ اَتی یَومَ القیامَةِ وَ لِوَجهِهِ نورٌ مَدَّ البَصَرِ تَعرِفُهُ الخَلایِقُ بِاسمِهِ وَ نَسَبِهِ ؛

کسی که برای زنده کردن حق یک مسلمان، شهادت حقّ بدهد، روز قیامت در حالی آورده می‌شود که پرتو نور چهره‌اش، تا چشم کار می‌کند دیده می‌شود و خلایق او را به نام و نسب می‌شناسند.

(کافی، ج ۷، ص ۳۸۱، ح ۱)

حدیث - ۷۶

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

روز قیامت فردی را می‌آورند و او را در پیشگاه خداوند نگه می‌دارند و کارنامه‌اش را به او می‌دهند، اما حسنات خود را در آن نمی‌بیند. عرض می‌کند: الهی! این کارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمی‌بینم! به او گفته می‌شود: پروردگار تو نه خطا می‌کند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگری را می‌آورند و کارنامه‌اش را به او می‌دهند. در آن طاعت بسیاری را مشاهده می‌کند. عرض می‌کند: الهی! این کارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده‌ام! گفته می‌شود: فلانی از تو غیبت کرد، حسنات او به تو داده شد.

(جامع الاخبار، ص ۴۱۲)

حدیث - ۷۷

امام حسینعليه‌السلام فرمودند:

اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ؛

گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است

(حیات امام حسین، ج ۱، ص ۱۸۳)

حدیث - ۷۸

امام صادق (عليه‌السلام ) فرمودند:

إِنَّما خُلِّدَ أَهلُ النّارِ فِی النّارِ لأَِنَّ نیّاتَهُم کانَت فِی الدُّنیا أَن لَو خُلِّدُوا فیها أَن یَعصُوا اللّه‌َ أَبَدا وَإِنَّما خُلِّدَ أَهلُ الجَنَّةِ فِی الجَنَّةِ لأَِنَّ نیّاتَهُم کانَت فِی الدُّنیا أَن لَو بَقُوا فیها أَن یُطیعُوا اللّه‌َ أَبَدا فَبِا النِّیّاتِ خُلِّدَ هؤُلاءِ وَهؤُلاءِ ثُمَّ تَلاقَو لَهُ تَعالی: (قُل کُلٌّ یَعمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ) قالَ: عَلی نیَّتِهِ؛

جهنمیان از این رو در آتش جاویدانند که در دنیا نیّتشان این بود که چنانچه تا ابد زنده بمانند تا ابد خدا را نافرمانی کنند و بهشتیان نیز از این‌رو در بهشت جاویدانند که در دنیا بر این نیت بودند که اگر برای همیشه ماندگار باشند برای همیشه خدا را فرمان برند. پس، جاودانگی هر دو گروه به سبب نیتهایشان است. آن‌گاه حضرت این آیه را تلاوت کردند: «بگو هر کس طبق نیت خود عمل می‌کند».

(کافی، ج۲، ص۸۵، ح۵)

حدیث - ۷۹

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لَو أَنَّ دَلوا صُبَّ مِن غِسلینٍ فی مَطلَعِ الشَّمسِ لَغَلَت مِنهُ جَماجِمُ مَن فی مَغرِبِها؛

اگر یک سطل از چرک و خون دوزخیان در شرق عالم ریخته شود بر اثر آن جمجمه کسانی که در غرب عالمند به جوش می‌آید.

(امالی طوسی، ج۱، ص۵۳۳، ح۱۱۶۲)

حدیث - ۸۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلا وَ مَن اَکَلَهُ الحَقُّ فَاِلَی الجَنَّةِ وَ مَن اَکَلَهُ الباطِلُ فَاِلَی النّارِ؛

بدانید که هر کس در راه حق از دنیا برود، به بهشت و هر کس در راه باطل از دنیا برود، به جهنم می‌رود.

(نهج البلاغه، نامه ۱۷)

حدیث - ۸۱

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

فی قَولِهِ تَعالی( یا حَسرَتَنا عَلی ما فَرَّطنا ) اَلحَسرَةُ أَن یَری أَهلُ النّارِ مَنازِلَهُم مِنَ الجَنَّةِ فِی الجَنَّةِ فَتِلکَ الحَسرَةُ؛

درباره آیه «دریغا که کوتاهی کردیم» فرمودند: دریغ از این روست که جهنمیان جایگاه بهشتی خود را در بهشت می‌بینند. این موجب حسرت می‌شود.

(الدرالمنثور، ج۳، ص۹)

حدیث - ۸۲

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أَوَّلُ مَن یَدخُلُ النّارَ أَمیرٌ مُتَسَلِّطٌ لَم یَعدِل، وَذو ثَروَةٍ مِنَ المالِ لَم یُعطِ المالَ حَقَّهُ وَفَقیرٌ فَخورٌ؛

اولین کسی که به جهنم می‌رود فرمانروای قدرتمندی است که به عدالت رفتار نمی‌کند و ثروتمندی که حقوق مالی خود را نمی‌پردازد و نیازمند متکبر.

(عیون الاخبارالرضا، ج۱، ص۳۱، ح۲۰)

حدیث - ۸۳

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أَکثَرُ ما یُدخِلُ النّاسَ النّارَ الأَجوَفانِ: الفَمُ وَالفَرجُ؛

دو چیز میان تهی بیش از همه مردم را به جهنم می‌برد: دهان و شرمگاه.

(کنزالعمال، ج۱۶، ص۱۰۳، ح۴۴۰۷۱)

حدیث - ۸۴

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أَدنی اَهلِ النّارِ عَذابا یَنتَعِلُ بِنَعلَینِ مِن نارٍ یَغلی دِماغُهُ مِن حَرارَةِ نَعلَیهِ؛

کم عذاب‌ترین اهل جهنم دو کفش از آتش به پا دارد که از حرارت آنها مغزش به جوش می‌آید.

(کنزالعمال، ج۱۴، ص۵۲۷، ح۳۹۵۰۷)

حدیث - ۸۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اَلخَیرُ کُلُّهُ اَمامَکَ وَ اِنَّ الشَّرَّ کُلَّهُ اَمامَکَ وَ لَن تَری الخَیرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعدَ الآخِرَةِ لاَِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الخَیرَ کُلَّهُ فِی الجَنَّةِ وَ الشَّرَّ کُلَّهُ فِی النّارِ؛

همه خوبی‌ها و بدی‌ها در مقابل توست و هرگز خوبی و بدی واقعی را جز در آخرت نمی‌بینی، زیرا خداوند همه خوبی‌ها را در بهشت و همه بدی‌ها را در جهنم قرار داده است.

(تحف العقول، ص ۳۰۶)

حدیث - ۸۶

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اَلْخَیْرُ کُلُّهُ اَمامَکَ وَ اِنَّ الشَّرَّ کُلَّهُ اَمامَکَ وَ لَنْ تَری الخَیْرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعْدَ الاْآخِرَةِ لاَِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الْخَیْرَ کُلَّهُ فِی الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ کُلَّهُ فِی النّارِ؛

همه خوبی‌ها و بدی‌ها در مقابل توست و هرگز خوبی و بدی واقعی را جز در آخرت نمی‌بینی، زیرا خداوند همه خوبی‌ها را در بهشت و همه بدی‌ها را در جهنم قرار داده است.

(تحف العقول، ص ۳۰۶)

حدیث - ۸۷

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

اِنَّ اَدنی اَهلِ الجَنَّةَ مَنزِلاً لَو نَزلَ بِه الثّقَلانِ الجِنُّ وَالاِنسُ لَوَسِعَهُم طَعاما وَشَرابا وَلایَنقُصُ مِمّا عِندَهُ شَی ءٌ؛

کمترین فرد بهشت چنان است که اگر جن و انس میهمان او شوند همه را با خوردنی و آشامیدنی پذیرایی کند و از آنچه دارد چیزی کم نشود.

(بحارالأنوار، ج۸، ص۱۲۰، ح۱۱)

حدیث - ۸۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلا وَ مَن اَکَلَهُ الحَقُّ فَاِلَی الجَنَّةِ وَ مَن اَکَلَهُ الباطِلُ فَاِلَی النّارِ؛

بدانید که هر کس در راه حق از دنیا برود، به بهشت و هر کس در راه باطل از دنیا برود، به جهنم می رود.

(نهج البلاغه، نامه ۱۷)

حدیث - ۸۹

اَلحَقُّ طَریقُ الجَنَّةِ وَ الباطِلُ طَریقُ النّارِ وَ عَلی کُلِّ طَریقٍ داعٍ؛

حق، راه بهشت است و باطل، راه جهنم و بر سر هر راهی دعوت کننده ای است.

(نهج السعادة، ج ۳، ص ۲۹۱)

حدیث - ۹۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لَذّاتُها لاتُمَلُّ وَمُجتَمِعُها لایَتَفَرَّقُ وَسُکّانُها قد جاوَروا الرَّحمنَ وَقامَ بَینَ اَیدیهِمُ الغِلمانُ بِصِحافٍ مِن الذَّهبِ فیها الفاکِهَةُ والرَّیحانُ؛

لذتها و خوشیهای بهشت دل را نمی زند، انجمن آن از هم نمی پاشد، ساکنانش در پناه خدای رحمانند و در برابر آنان غلامانی با طبق های زرین پر از میوه و گل های خوشبو ایستاده اند.

(امالی طوسی، ج۱، ص۲۹، ح۳۱)

حدیث - ۹۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

إنّ تَقوَی اللّه مِفتاحُ سَدادٍ ، وذَخیرَةُ مَعادٍ ، وعِتقٌ مِن کُلِّ مَلَکَةٍ ، ونَجاةٌ مِن کُلِّ هَلَکَةٍ ، بِها یَنجَحُ الطّالِبُ ، ویَنجو الهارِبُ ، وتُنال الرَّغائبُ؛

تقوای خدا، کلید پاکی و درستی و اندوخته‌ای برای معاد و باعث آزادی از هر بندگی و رهایی از هر نابودی است. به وسیله تقواست که جوینده به مطلوبش می‌رسد و گریزانِ (از عذاب و کیفر الهی) رهایی می‌یابد و به خواست‌ها رسیده می‌شود.

(نهج البلاغة، خطبه ۲۳۰)

حدیث - ۹۲

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

خَیرُ بَیتٍ فِی المُسلِمینَ بَیتٌ فیهِ یَتیمٌ یُحسَنُ اِلَیهِ وَ شَرُّ بَیتٍ فِی المُسلِمینَ بَیتٌ فیهِ یَتیمٌ یُساءُ إلَیهِ اَنَا وَ کافِلُ الیَتیمِ فِی الجَنَّةِ هکَذا؛

بهترین خانه‌های مسلمانان، خانه‌ای است که در آن یتیمی باشد که به او نیکی می‌شود و بدترین خانه های مسلمانان خانه‌ای است که در آن یتیمی باشد که با او بدی می‌شود، من و سرپرست یتیم در بهشت مانند دو انگشت همراهیم.

(نهج الفصاحه، ح ۱۵۱۰)