شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

حدیث - ۸۸

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلمُؤمِنُ یَبدَأُ بِالسَّلامِ وَ المُنافِقُ یَقُولُ: حَتّی یُبدَأَ بی؛

مؤمن ابتدا به سلام می کند و منافق منتظر سلام دیگران است.

کنزالعمّال، ح ۷۷۸

حدیث - ۸۹

امام صادقعليه‌السلام :

یَقولُ إِبلیسُ لِجُنودِهِ: أَلقوا بَینَهُمُ الحَسَدَ وَالبَغیَ، فَإِنَّهُما یَعدِ لانِ عِندَ اللّه الشِّرکَ؛

شیطان به سپاهیانش می گوید: میان مردم حسد و تجاوزگری بیاندازید چون این دو، نزد خدا برابر با شرک است.

کافی، ج۲، ص۳۲۷، ح۲

حدیث - ۹۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلطِّیَرَةُ شِرکُ وَمامِنّا إِلاّ وَلکِنَّ اللّه یُذهِبُهُ بِالتَّوَکُّلِ؛

فال بد زدن شرک است و هیچ کس ازما نیست مگر این که به نحوی دستخوش فال بد زدن می شود، اما خداوند با توکل به او آن را از بین می برد.

سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۱۷۰، ح۳۵۳۸

حدیث - ۹۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلظُّلْمُ ثَلاثَةٌ: فَظُلْمٌ لایَغْفِرُهُ اللّه وَ ظُلْمٌ یَغْفِرُهُ وَ ظُلْمٌ لایَتْرُکُهُ، فَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذی لایَغْفِرُ اللّه فَالشِّرْکُ قالَ اللّه : «إنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظیمٌ» وَ أَمَّا الظُّلْمَ الَّذی یَغْفِرُهُ اللّه فَظُلْمُ الْعِبادِ أَنْفُسَهُمْ فیما بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ رَبِّهِمْ وَ أَمَّا الظُّلْمَ الَّذی لا یَتْرُکُهُ اللّه فَظُلْمُ الْعِبادِ بَعْضُهُمْ بَعْضا؛

ظلم سه قسم است: ظلمی که خدا نمی آمرزد، ظلمی که می آمرزد و ظلمی که از آن نمی گذرد، اما ظلمی که خدا نمی آمرزد شرک است. خداوند می فرماید: «حقا که شرک ظلمی بزرگ است» و اما ظلمی که خدا می آمرزد، ظلم بندگان به خودشان میان خود و پروردگارشان است اما ظلمی که خدا از آن نمی گذرد ظلم بندگان به یکدیگر است.

نهج الفصاحه، ح ۱۹۲۴

حدیث - ۹۲

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلمُؤمِنُ یَکُلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ المُنافِقُ یَکُلُ فی سَبعَةِ أمعاءٍ؛

مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.

وسائل الشیعه، ج ۲۴، ص ۲۴۰، ح۶

حدیث - ۹۳

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

عَلیٌّ یَعسوبُ المُؤمِنینَ وَ المالُ یَعسوبُ المُنافِقینَ؛

علی پیشوای مؤمنان و ثروت پیشوای منافقان است.

الأمالی طوسی، ص ۳۵۵

حدیث - ۹۴

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

نِیَّةُ المُؤمِنِ خَیرٌ مِن عَمَلِهِ و نِیَّةُ المُنافِقِ شَرٌّ مِن عَمَلِهِ؛

نیّت مؤمن بهتر از عمل او و نیت منافق بدتر از عمل اوست.

مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۹۱، ح۴

حدیث - ۹۵

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

أَمارَةُ المُنافِقِ الَّذی لاتَسوؤُهُ سَیِّئَتُهُ ولا تَسُرُّهُ حَسَنَتُهُ ؛

نشانه منافق این است که بدی اش ناراحتش نمی کند و خوبی اش او را خوشحال نمی سازد.

الدرالمنثور، ج۴، ص ۶۶

حدیث - ۹۶

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلمُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ وَالمُنافِقٌ قَطِبٌ غَضِبٌ؛

مؤمن شوخ و شنگ است و منافق اخمو و عصبانی.

تحف العقول، ص ۴۹

حدیث - ۹۷

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلمُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهوَةِ أَهلِهِ، اَلمُنافِقُ یَأکُلُ أَهلُهُ بِشَهوَتِهِ؛

مؤمن به میل و رغبت خانواده اش غذا می خورد ولی منافق میل و رغبت خود را به خانواده اش تحمیل می کند.

کافی، ج۴، ص۱۲، ح۶

حدیث - ۹۸

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلغَیرَةُ مِنَ الیمانِ وَالمِذاءُ مِنَ النِّفاقِ؛

غیرت از ایمان است و بی بند و باری از نفاق.

نهج الفصاحه، ح ۲۰۴۵

حدیث - ۹۹

امام صادقعليه‌السلام :

إِنَّ المُؤمِنَ یَغبِطُ وَلایَحسُدُ وَالمُنافِقُ یَحسُدُ وَلایَغبِطُ؛

مؤمن غبطه می خورد و حسادت نمی ورزد، منافق حسادت می ورزد و غبطه نمی خورد.

کافی، ج۲، ص۳۰۷، ح۷

حدیث - ۱۰۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

یَسیرُ الرِّیاءِ شِرکٌ ؛

ریا ، اندکش نیز شرک است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۱۰۹۷۶

حدیث - ۱۰۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

لا تَجعَل عِرضَکَ غَرَضا لِقَولِ کُلِّ قائِلِ ؛

آبروی خود را هدف تیر گفتار هر گوینده‌ای نساز

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۱۰۳۰۴

حدیث - ۱۰۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

إیّاکَ وَالنِّفاقَ فَإنَّ ذَا الوَجهَینِ لا یَکُونُ وَجیها عِندَ اللّه‌ِ ؛

از دورویی دور باش ، که دورو نزد خداوند آبرویی ندارد

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۲۶۹۴

حدیث - ۱۰۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلغیبَةُ آیَةُ المُنافِقِ ؛

غیبت کردن ، نشانه انسان دوروست

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۸۹۹

حدیث - ۱۰۴

امام حسینعليه‌السلام می فرمایند:

مبادا کاری کنی که عذرت باید به راستی که مؤمن بدی نکند و پوزش نخواهد و منافق پیوسته بدی کند و عذر بخواهد.

تحت‌العقول

حدیث - ۱۰۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

من سمع النداء فی المسجد فخرج منه من غیر علة فهو منافق الا ان یرید الرجوع الیه ؛

کسی که بانگ نماز را در مسجد بشنود و بدون علت از آن جا خارج شود، منافق است ،مگر آن که قصد بازگشت به آن جا را داشته باشد.

(بحارالانوار، ج ۸۸، ص ۹)

حدیث - ۱۰۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

من ادرک التکبیرة الاولی اربعین یوما فی خمس صلوات کتب له براءة من النار و برائة من النفاق ؛

کسی تکبیر اول نماز پنجگانه را در نماز جماعت چهل روز درک کند، برای او آزادی از آتش جهنم و آزادی از نفاق نوشته می شود.

(مستدرک الوسائل ، ج ۱، ص ۴۸۸)

حدیث - ۱۰۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

الجفاء کل الجفاء و الکفر من سمع منادی الله تعالی ینادی بالصلاة و یدعوه الی الفلاح فلا یجیبه ؛

نشان خشونت و کفر (نفاق ) آن است که کسی منادی خدا را بشنود که به نماز ندا می دهد و وی را به رستگاری می خواند و دعوت او را اجابت نکند.

(نهج الفصاحه ، ص ۲۷۹)

حدیث - ۱۰۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

من صلی صلوة یرائی بها فقد اشرک ؛

کسی که برای خودنمایی نماز بخواند مشرک است

(بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۲۲۲)

حدیث - ۱۰۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

من صلی صلوة یرائی بها فقد اشرک ؛

کسی که برای خودنمایی نماز بخواند، مشرک است

(تفسیر قرطبی ، ج ۱۰، ص ۷۱)

حدیث - ۱۱۰

امام علیعليه‌السلام :

إنّ فیهِ شِفاءً مِن أکبَرِ الداءِ ، وهُو الکُفرُ والنِّفاقُ ، والغَیُّ والضَّلالُ ؛

در قرآن، درمان بزرگترین دردهاست : درد کفر و نفاق و تباهی و گمراهی

نهج البلاغة : الخطبة ۱۷۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۵۸

حدیث - ۱۱۱

حضرت زهراعليها‌السلام فرمودند:

فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ؛

خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.

احتجاج طبرسی، ج۱، ص۲۵۸

حدیث - ۱۱۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلطِّیَرَةُ شِرکُ وَمامِنّا إِلاّ وَلکِنَّ اللّه یُذهِبُهُ بِالتَّوَکُّلِ؛

فال بد زدن شرک است و هیچ کس ازما نیست مگر این که به نحوی دستخوش فال بد زدن می شود، اما خداوند با توکل به او آن را از بین می برد.

سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۱۷۰، ح۳۵۳۸

حدیث - ۱۱۳

امام حسن عسکریعليه‌السلام فرمودند:

شرک در میان مردم از جنبش مورچه بر روپوش سیاه در شب تار نهان‌تر است.

(تحف‌العقول/۵۱۷)

حدیث - ۱۱۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من کان له وجهان فی الدّنیا کان له یوم القیامه لسانان من نار؛

هر که در دنیا دو رو باشد روز قیامت دو زبان از آتش دارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

مثل المنافق کمثل الشّاه العائره بین الغنمین؛

حکایت منافق چون بز حیران میان دو گله است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

لیس بین العبد و الشّرک إلّا ترک الصّلاه فإذا ترکها فقد أشرک؛

میان بنده و شرک جز ترک نماز فاصله نیست و چون نماز را ترک کند، مشرک است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

للمنافق ثلاث علامات: إذا حدّث کذب، و إذا وعد أخلف، و إذا ائتمن خان؛

منافق سه نشان دارد وقتی سخن کند دروغ گوید و چون وعده دهد تخلف کند و چون امینش شمارند خیانت کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الغیره من الإیمان و المذاء من النّفاق؛

غیرتمندی از ایمان است و بی بندوباری از نفاق.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۱۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الشّهوه الخفیّه و الرّیاء شرک؛

جاه طلبی و ریا شرک است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ذو الوجهین فی الدّنیا یأتی یوم القیامه و له وجهان من نار؛

هر که در دنیا دورو باشد روز قیامت بیاید و دو رو از آتش داشته باشد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خمس لیس لهنّ کفّاره: الشّرک باللَّه و قتل النّفس بغیر حقّ و بهت المؤمن و الفرار من الزّحف و یمین صابره یقتطع بها مالا بغیر حقّ؛

پنج گناهست که محوشدنی نیست، شریک قرار دادن برای خدا و کشتن کسان بناحق و بهتان زدن به مؤمن و فرار از جنگ و قسم ناحق که به وسیله آن مال کسان را ببرند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الحیاء و العیّ شعبتان من الإیمان و البذاء و البیان شعبتان من النّفاق؛

حیا و کم زبانی دو شعبه ایمان است و خشونت و زبان آوری از لوازم نفاق است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الجفاء کلّ الجفاء و الکفر من سمع منادی اللَّه تعالی ینادی بالصّلاه و یدعوه إلی الفلاح فلا یجیبه؛

نشان خشونت و کفر نفاق آن است که کسی منادی خدا را بشنود که به نماز ندا می دهد و وی را به رستگاری می خواند و دعوت او را اجابت نکند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاث من کنّ فیه فهو منافق و إن صام و صلّی و حجّ و اعتمر و قال: إنّی مسلم من إذا حدّث کذب و إذا وعد أخلف و إذا ائتمن خان؛

سه چیز است که در هر که هست منافق است اگر چه روزه دارد و نماز گزارد و حج و عمره کند و گوید من مسلمانم: آن که وقتی سخن گوید دروغ گوید و وقتی وعده کند تخلف ورزد و وقتی امانت گیرد خیانت کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاثه لا ینفع معهنّ عمل، الشّرک باللَّه و عقوق الوالدین و الفرار من الزّحف؛

سه گناه است که با وجود آن هیچ کار نیکی سودمند نیست شریک قرار دادن برای خدا و ناخشنودی پدر و مادر و فرار از جنگ.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاثه لا یستخفّ بحقّهم إلّا منافق ذو الشّیبه فی الإسلام و ذو العلم و إمام مقسط؛

سه کسند که هر که تحقیرشان کند منافق است آن که مویش در اسلام سپید شده باشد و دانشمند و پیشوای دادگستر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

التّحدّث بنعم اللَّه شکر و ترکه کفر و من لا یشکر القلیل لا یشکر الکثیر و من لا یشکر النّاس لا یشکر اللَّه و الجماعه خیر و الفرقه عذاب؛

گفتگو از نعمتهای خداوند شکر است و ترک آن کفر است و هر که نعمت کم سپاس نگذارد، سپاس نعمت بسیار را نخواهد گذاشت و هر که مردم را سپاس ندارد سپاس خدا را نخواهد داشت اجتماع مایه نیکی است و تفرقه موجب رنج و عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

تفتح أبواب السّماء فی کلّ یوم اثنین و خمیس فیغفر فی ذلک الیوم لکلّ عبد لا یشرک باللَّه شیئا إلّا من بینه و بین أخیه شحناء؛

هر روز دوشنبه و پنجشنبه درهای آسمان گشوده می شود و در آن روز گناهان هر کس را که برای خدا شریک قائل نباشد ببخشند مگر آن کس که با برادر خود دشمنی داشته باشد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۲۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

تجدون من شرّ النّاس ذا- الوجهین الّذی یأتی هؤلاء بوجه و هؤلاء بوجه؛

بدترین مردم شخص دوروست که با گروهی روئی و با گروهی دیگر روی دیگر دارد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أنهاکم عن الزّور؛

از شرک و دروغ بپرهیزید.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ أخوف ما أخاف علی أمّتی الإشراک باللَّه أما إنّی لست أقول یعبدون شمسا و لا قمرا و لا وثنا و لکنّ أعمالا لغیر اللَّه و شهوه خفیّه؛

بیش از هر چیز بر امت خود از شرک به خدا بیم دارم، من نمی گویم که خورشید و ماه یا بت می پرستند ولی کارهائی برای غیر خدا انجام می دهند و دست خوش شهوت نهانی می شوند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ أخوف ما أخاف علی أمّتی کلّ منافق علیم الّلسان؛

بیش از هر چیز بر امت خود از منافق چرب زبان بیم دارم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أکبر الکبائر الإشراک باللَّه و قتل النّفس و عقوق الوالدین و شهاده الزور؛

بزرگترین گناهان بزرگ شرک به خدا و قتل نفس و بد رفتاری با پدر و مادر و شهادت دروغ است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أخوف ما أخاف علی أمّتی کلّ منافق علیم الّلسان؛

بیش از هر چیز از منافقان دانا بر امت خود بیم دارم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۵

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

آیَهُ المُنافِقِ ثَلاثٌ، إذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ إذا وَعَدَ أخلَفَ وَ إذا ائتَمَنَ خانَ؛

نشان منافق سه چیز است، سخن به دروغ گوید، از وعده تخلف کند و در امانت خیانت نماید.

نهج الفصاحه

حدیث - ۱۳۶

امام حسن عسکریعليه‌السلام فرمودند:

شرک در میان مردم از جنبش مورچه بر روپوش سیاه در شب تار نهان‌تر است.

(تحف‌العقول/۵۱۷)

حدیث - ۱۳۷

امام سجادعليه‌السلام می فرمایند:

منافق، نهی می‌کند و خود باز‌نمی‌ایستد و امر می‌کند ولی خود آنچه را که امر می‌کند انجام نمی‌دهد.

(بحارالانوار/۷۵/۱۳۸)

حدیث - ۱۳۸

قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراءعليها‌السلام :

وَ حَرَّمَ اللّه( الشِّرْکَ إخْلاصاً لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ، فَاتَّقُوا اللّه حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لا تَمُوتُّنَ إلاّ وَ أنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَ أطیعُوا اللّه فیما أمَرَکُمْ بِهِ، وَ نَهاکُمْ عَنْهُ، فَاِنّهُ، إنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءِ ؛

حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام فرمودند:

خداوند سبحان شرک را (در امور مختلف) حرام گرداند تا آن که همگان تن به ربوبیّت او در دهند و به سعادت نائل آیند; پس آن طوری که شایسته است باید تقوای الهی داشته باشید و کاری کنید تا با اعتقاد به دین اسلام از دنیا بروید. بنابر این باید اطاعت و پیروی کنید از خداوند متعال در آنچه شما را به آن دستور داده یا از آن نهی کرده است، زیرا که تنها علماء و دانشمندان (اهل معرفت) از خدای سبحان خوف و وحشت خواهند داشت.

ریاحین الشّریعة، ج ۱، ص ۳۱۲

حدیث - ۱۳۹

قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراءعليها‌السلام :

جَعَلَ اللّهُ الاْیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشّـِرْکِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیهاً لَکُمْ مِنَ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاةَ تَزْکِیَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِی الرِّزقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلاْخْلاصِ، وَ الْحَّجَ تَشْییداً لِلدّینِ ؛

حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام فرمودند:

خداوند سبحان، ایمان و اعتقاد را برای طهارت از شرک و نجات از گمراهی ها و شقاوت ها قرار داد. و نماز را برای خضوع و فروتنی و پاکی از هر نوع تکّبر، مقرّر نمود. و زکات (و خمس) را برای تزکیه نفس و توسعه روزی تعیین نمود. و روزه را برای استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست. و حجّ را برای استحکام أساس شریعت و بناء دین اسلام واجب نمود.

ریاحین الشّریعة، ج ۱، ص ۳۱۲

حدیث - ۱۴۰

قالَ الاْمامُ علیعليه‌السلام :

لِلْمُرائی ثَلاثُ عَلامات: یَکْسِلُ إذا کانَ وَحْدَهُ، وَ یَنْشطُ إذاکانَ فِی النّاسِ، وَ یَزیدُ فِی الْعَمَلِ إذا أُثْنِی عَلَیْهِ، وَ یَنْقُصُ إذا ذُمَّ ؛

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

برای ریاکار سه نشانه است: در تنهائی کسل و بی حال، در بین مردم سرحال و بانشاط می باشد. هنگامی که او را تمجید و تعریف کنند خوب و زیاد کار می کند و اگر انتقاد شود سُستی و کم کاری می کند.

تنبیه الخواطر، ص ۱۹۵

حدیث - ۱۴۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

أُعبُد اللّه و لا تشرک به شیئا، و اعمَلُ للّه کأنّک تراه؛

خدا را بندگی کن و هیچ چیزی را شریک او مگردان و برای خدا چنان کار کن که گویی او را می‌بینی.

کنز العمال

حدیث - ۱۴۲

امام صادقعليه‌السلام :

إِنَّ الْمُنافِقَ لا یَرغَبُ فِیما قَد سَعِدَ بِهِ الْمُؤْمِنونَ وَ السَّعیدُ یَتَّعِظُ بِمَوعِظَةِ التَّقْوی وَ إنْ کانَ یُرادُ بِالْمَوعِظَةِ غَیْرُهُ؛

منافق به آنچه مؤمنان بواسطه آن خوشبخت می‌شوند، میلی ندارد، ولی خوشبخت سفارش به تقوا را می‌پذیرد هر چَند مخاطب موعظه، کس دیگری باشد.

الکافی، ج۸ ، ص۱۵۰، ح۱۳۲.

حدیث - ۱۴۳

امام علیعليه‌السلام :

وَرَعُ الْمُؤْمِنِ یَظهَرُ فی عَمَلِهِ، وَرَعُ الْمُنافِقِ لایَظهَرُ إلاّ عَلی لِسانِهِ؛

پرهیزکاری مؤمن در رفتارش آشکار می‌شود و پرهیزکاری منافق جز در زبانش ظاهر نمی‌شود.

غررالحکم، ۱۰۱۲۹ و ۱۰۱۳۰.

حدیث - ۱۴۴

امام علیعليه‌السلام :

اَلْمُؤْمِنُ مُنیبٌ مُستَغْفِرٌ تَوَّابٌ، اَلْمُنافِقُ مَکُورٌ مُضِرٌّ مُرتابٌ؛

مؤمن بازگشت کننده به خدا، آمرزش خواه و توبه کننده است و منافق نیرنگباز، زیانبار و شکّاک.

غررالحکم، ح ۱۲۸۸ و ۱۲۸۹.

حدیث - ۱۴۵

امام علیعليه‌السلام :

إنَّ کَثْرَةَ الْمالِ عَدُوٌّ لِلْمُؤْمِنینَ و یَعْسُوبُ الْمُنافِقینَ؛

ثروت فراوان، دشمن مؤمنان و پیشوای منافقان است.

التمحیص، ص۴۸.

حدیث - ۱۴۶

امام علیعليه‌السلام :

عَلی لِسانِ الْمُؤْمِنِ نُورٌ یَسْطَعُ وَعلی لِسانِ الْمُنافِقِ شَیْطانٌ یَنْطِقُ؛

بر زبان مؤمن نوری (الهی) است و درخشان و برزبان منافق شیطانی است که سخن می‌گوید.

شرح نهج البلاغه،ابن‌أبی‌الحدید،ج۲۰،ص۲۸۰،ح۲۱۸.

حدیث - ۱۴۷

امام علیعليه‌السلام :

شُکْرُ الْمُؤْمِنِ یَظْهَرُ فی عَمَلِهِ، شُکْرُ الْمُنافِقِ لا یَتَجاوَزُ لِسانَهُ؛

سپاسگزاری مؤمن در کردارش آشکار می‌شود، [امّا] سپاسگزاری منافق از زبانش فراتر نمی‌رود.

غررالحکم، ح ۵۶۶۱ و ۵۶۶۲

حدیث - ۱۴۸

امام علیعليه‌السلام :

إنَّ الْمُؤْمِنَ مَن یُری یَقینُهُ فی عَمَلِهِ، وَ الْمُنافِقُ مَن یُری شَکُّهُ فی عَمَلِهِ؛

در عمل مؤمن یقین دیده می‌شود و در عمل منافق شک.

غررالحکم، ح۳۵۵۱.

حدیث - ۱۴۹

امام علیعليه‌السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ إذَا اسْتَغْنی شَکَرَ... وَ الْمُنافِقُ إِذَا اسْتَغْنی طَغی؛

مؤمن هنگام بی‌نیازی شکر می‌گزارد و منافق هرگاه بی‌نیاز شود طغیان می‌کند.

تحف العقول، ص۲۱۲.

حدیث - ۱۵۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

إنَّ لِسانَ الْمُؤْمِنَ وَراءَ قَلْبِهِ فَإِذا أَرادَ أَن یَتَکَلَّمَ بِشَیْءٍ یُدَبِّرُهُ قَلبُهُ ثُمَّ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَ إنَّ لِسانَ الْمُنافِقِ أمامَ قَلبِهِ فَإِذا هَمَّ بِشَیءٍ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَلَمْ یَتَدَبَّرهُ بِقَلبِهِ؛

زبان مؤمن در پس دل اوست، هرگاه بخواهد سخن بگوید درباره آن می‌اندیشد و سپس آن را می‌گوید اما زبان منافق جلوی دل اوست هرگاه قصد سخن کند آن را به زبان می‌آورد و درباره آن نمی‌اندیشد.

تنبیه الخواطر، ج۱، ص ۱۰۶

حدیث - ۱۵۱

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَثَلُ الْمُؤْمِنِ کَمَثَلِ خامَةِ الزَّرعِ تُکْفِئُهَا الرِّیاحُ کَذا و کَذا وکَذلِکَ الْمُؤْمِنُ تُکْفِئُهُ الأَْوْجاعُ وَالأَْمْراضُ و مَثَلُ الْمُنافِقِ کَمَثَلِ الإْرْزَبَّةِ الْمُستَقیمَةِ الَّتی لایُصِیبُها شَیءٌ حَتّی یَأْتیهِ الْمَوتُ فَیَقصِفَهُ قَصْفا؛

مَثَل مؤمن مانند ساقه کاشته است که بادها آن را به این سو و آن سو خم می‌کند هم چنین مؤمن را دردها و بیماریها خم می‌کند و مثل منافق مانند عصای آهنی است که چیزی به او نمی‌رسد تا اینکه مرگ او فرا رسد و او را سخت می‌شکند.

الکافی، ج۲، ص ۲۵۸، ح۲۵.

حدیث - ۱۵۲

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْعِبادَةِ وَالْمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالْبَهیمَةِ؛

همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.

تنبیه الخواطر،ج۱، ص ۹۴.

حدیث - ۱۵۳

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

یُبْعَثُ کُلُّ عَبدٍ علی ما ماتَ عَلَیهِ، اَ لْمُؤمِنُ عَلی إیمانِهِ وَالْمُنافِقُ عَلی نِفاقِهِ؛

هر بنده‌ای بر همان چیزی که در درون داشته و با آن از دنیا رفته، برانگیخته می‌شود، مؤمن بر ایمانش و منافق بر نفاقش.

کنزالعمّال، ح ۳۸۹۵۴

حدیث - ۱۵۴

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

اَلْمُؤْمِنُ لَیِّنُ الْمِنکَبِ یُوَسِّعُ عَلی أَخیهِ وَ الْمُنافِقُ یَتَجافی یُضَیِّقُ عَلی أَخیهِ؛

مؤمن نرمخوست و برای برادرش جا (ی نشستن) باز می‌کند و منافق درشتخوست و جا را بر برادرش تنگ می‌کند.

کنزالعمّال، ح ۷۷۸.

حدیث - ۱۵۵

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

بُکاءُ الْمُؤمِنِ مِنْ قَلْبِهِ وَ بُکاءُ الْمُنافِقِ مِنْ هامَّتِهِ؛

گریه مؤمن از (درون) دل اوست و گریه منافق از (ظاهر و) سرش.

الجامع الصغیر، ح ۳۱۵۶

حدیث - ۱۵۶

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

اَلْمُؤْمِنُ یَبْدَأُ بِالسَّلامِ وَ الْمُنافِقُ یَقُولُ: حَتّی یُبدَأَ بی؛

مؤمن ابتدا به سلام می‌کند و منافق منتظر سلام دیگران است.

کنزالعمّال، ح ۷۷۸

حدیث - ۱۵۷

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

اَ لْمُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ، وَالْمُنافِقُ قَطِبٌ غَضِبٌ؛

مؤمن شوخ و شنگ است، و منافق اخمو و عصبانی.

تحف العقول، ص ۴۹.

حدیث - ۱۵۸

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَنْ ساءَتْهُ سَیِّئَتُهُ وسَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ فَهُوَ أمارَةُ الْمُسلِمِ الْمُؤمِنِ، وَأَمارَةُ الْمُنافِقِ الَّذی لاتَسوؤُهُ سَیِّئَتُهُ ولا تَسُرُّهُ حَسَنَتُهُ ؛

هر کس از بدی‌اش ناراحت و از خوبی‌اش خوشحال شود، این نشانه مسلمان مؤمن است و نشانه منافق این است که بدی‌اش ناراحتش نمی‌کند و خوبی‌اش او را خوشحال نمی‌سازد.

الدرالمنثور، ج۴، ص ۶۶

حدیث - ۱۵۹

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

زبان مؤمن، در پشت دل اوست و دل منافق، در پشت زبان او، زیرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنی بگوید، ابتدا درباره آن می‌اندیشد، اگر خوب بود اظهارش می‌کند و اگر بد بود آن را پنهان می‌دارد. اما منافق هر چه به زبانش آید می‌گوید، بی آن‌که بداند چه سخنی به سود او و چه سخنی به زیان اوست.

نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶.

حدیث - ۱۶۰

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثَلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِنْ صامَ وَ صَلّی وَحَجَّ وَاعْتَمَرَ وَقالَ اِنّی مُسْلِمٌ مَنْ اِذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخْلَفَ وَ اِذَا ائْتُمِنَ خانَ؛

سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسی که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتی که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید.

نهج الفصاحه، ح ۱۲۸۰

حدیث - ۱۶۱

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اَلطّیَرَةُ شِرکُ وَمامِنّا إِلاّ وَلکِنَّ اللّه‌َ یُذهِبُهُ بِالتَّوَکُّلِ؛

فال بد زدن شرک‌است‌وهیچ‌کس‌ازمانیست‌مگراین‌که‌به‌نحوی‌دستخوش فال بد زدن می‌شود، اما با توکل، خداوند آن را از بین می‌برد.

سنن ابن ماجه ج۲ ، ص۱۱۷۰