حدیث - ۵۰

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

اَلرَّوحُ وَ الرّاحَةُ فِی الرِّضا وَ الیَقینِ وَ الهَمُّ وَ الحَزَنُ فِی الشَکِّ وَ السَّخَطِ؛

خوشی و آسایش، در رضایت و یقین است و غم و اندوه در شکّ و نارضایتی.

مشکاة‌الأنوار، ص ۳۴

حدیث - ۵۱

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

لا یستَیقِنُ القَلبُ اَنَّ الحَقَّ باطِلٌ اَبَدا وَ لا یستَیقِنُ اَنَّ الباطِلَ حَقٌّ اَبَدا

هرگز دل به باطل بودن حق و به حق بودن باطل یقین نمی کند.

(تفسیر العیاشی، ج ۲، ص ۵۳، ح ۳۹)

حدیث - ۵۲

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

انَّ العَمَلَ القَلیلَ عَلی الیَقینِ افضَلُ عند اللهِ مِنَ العَمَل الکَثیر عَلی غَیر یَقین.

عمل اندک و بادوام که بر پایه ی یقین باشد در نزد خداوند از عمل زیاد که بدون یقین باشد برتر است.

(جهاد با نفس، ح ۷۴)

حدیث - ۵۳

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

انَّ العَمَلَ القَلیلَ عَلی الیَقینِ افضَلُ عند اللهِ مِنَ العَمَل الکَثیر عَلی غَیر یَقین؛

عمل اندک و بادوام که بر پایه ی یقین باشد در نزد خداوند از عمل زیاد که بدون یقین باشد برتر است.

(جهاد با نفس، ح ۷۴)

حدیث - ۵۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

انَّ العَملَ القَلیل الدّائم غلی الیقینِ اَفْضَلُ عِنداللهِ منَ العَمَلِ الکثیر علی غَیرِ یقین

عمل اندک و بادوام که بر پایه یقین باشد و در نزد خداوند از عمل زیاد که بدون یقین باشد برتر است.

(جهاد النفس،ص۶۲)

حدیث - ۵۵

حضرت علیعليه‌السلام می فرمایند:

الایمان شجرة، اصلها الیقین فرعها التقی و نورها الحیاء و ثمرها السخاء.

ایمان درختی است که ریشه اش یقین است، شاخه اش پرهیزکاری، شکوفه اش حیا و میوه اش بخشندگی.

غررالحکم، ح ۱۷۸۶.

حدیث - ۵۶

قال الامام علیعليه‌السلام : الاخلاصُ ثَمرةُ الیَقینِ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: اخلاص ثمره یقین است.

«غررالحکم، ح ۸۵۳»

توحید - خداشناسی

حدیث - ۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند::

أعلم الناس بالله أکثرهم له مسأله؛

خداشناس ترین مردم پر درخواست ترین آنها از خداست.

غرر الحکم ۲/۴۵۱/۳۲۶۰

حدیث - ۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

... عالم السر من ضمائر المضمرین و نجوی المتخافتین و خواطر رجم الظنون و عقد عزیمات الیقین...؛

خدا داناست به هر رازی که مردم در دل نهان داشته اند، و به نجوای آهسته رازگویان و به هر گمان که در خاطری نهفته است و به هر تصمیمی که از روی یقین گرفته شود.

نهج البلاغه خطبه ۹۱

حدیث - ۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

و لا یعزب عنه عدد قطر الماء و لا نجوم السماء و لا سوا فی الریح فی الهواء و لا دبیب النمل علی علی ااصفا و لا مقیل الذر فی اللیله الظلماء یعلم مساقط الأوراق و خفی طرف الأحداق؛

شمار قطره های آبها و ستارگان آسمان و ذرات گرد وغبار پراکنده در هوا و حرکت مورچه بر سنگ بزرگ و خوابگاه مورچگان در شب تاریک بر او پوشیده نیست و محل ریزش برگها و بر هم خوردن پلکها را می داند.

نهج البلاغه خطبه ۱۷۸

حدیث - ۴

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

و قد سأله ابن أبی العوجاء: ولم احتجب عنهم و أرسل إلیهم الرسل؟ ویلک و کیف احتجب عنک من أراک قدرته فی نفسک؟ نشأک و لم تکن و کبرک بعد صغرک و قواک بعد صعفک و ما زال یعد علی قدرته التی هی فی نفسی التی لا ادفعها حتی ظننت أنه سیظهر فیما بینی و بینه؛

در پاسخ ابن ابی العوجاء که پرسید: چرا خداوند خود را از مردم در پرده داشت و آن گاه پیامبران را سویشان فرستاد؟ فرمود: وای بر تو کسی که قدرتش را در وجود تو نشانت داده چگونه خود را از تو پوشیده داشته است؟ تو را که نبودی پدید آورد، کوچک بودی بزرگت کرد، ناتوان بودی توانایت گردانید... حضرت پیوسته مظاهر قدرت خدا را که در وجود من است و نمی توانم منکرشان شوم برایم بر شمرد تا جایی که خیال کردم بزودی خداوند میان من و او ظاهر خواهد شد.

التوحید ص ۱۲۷

حدیث - ۵

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

إن الله خلق یوم خلق السماوات و الارض مائه رحمه کل رحمه طباق ما بین السماء و الارض فجعل منها فی الارض رحمه فبها تعطف الوالده علی ولدها و الوحش و الطیر بعضها علی بعض و أخر تسعاً و تسعین فإذا کان یوم القیامه أکملها بهذه الرحمه:

خداوند روزی که آسمانها و زمین را آفرید، صد رحمت بیافرید که هریک از آنها میان زمین و آسمان را پر می کند و یکی را در زمین قرار داد که بوسیله آن مادر به فرزند محبت می کند و حیوانات وحشی و پرندگان به یکدیگر مأنوسند و نودونه رحمت را نگه داشته و همین که روز قیامت شود این یک رحمت را نیز بر آن می افزاید.

نهج الفصاحه ح ۸۷۱

حدیث - ۶

امام رضاعليه‌السلام فرمودند: :

إنما قلت اللطیف، للخلق اللطیف و لعلمه بالشیء اللطیف ألاتری إلی أثر صنعه فی النبات اللطیف و غیر اللطیف و فی الخلق اللطیف من أجسام الحیوان من الجرجس و البعوض و ما هو أصغر منهما مما لا یکاد تستبینه العیون بل لا یکاد یستبان لصغره الذکر من الانثی و المولود من القدیم فلما رأینا صغر ذلک فی لطفه... علمنا أن خالق هذا الخلق لطیف؛

گفتم لطیف است، چون هم موجودات لطیف آفریده و هم به چیزهای ظریف و ریز آگاهی دارد. آیا نشانه آفرینش او را در گیاهان ظریف و غیر ظریف و در پیکرهای ظریف و ریز جاندارانی چون کک و پشه و کوچک تر از اینها را نمی بینی که تقریباً به چشم دیده نمی شوند و از بس ریزند نر و ماده آنها و نوزاد و کهن زادشان از یکدیگر تشخیص داده نمی شوند. پس چون ریزی و ظرافت این جیزها را دیدیم... پی بردیم که آفریننده این موجودات نیز لطیف است.

التوحید ص ۶۳

حدیث - ۷

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

ولو ضربت فی مذاهب فکرک لتبلغ غایاته ما دلتک الدلاله إلا علی أن فاطر النمله هو فاطر النخله لدقیق تفصیل کل شی ء و غامض اختلاف کل حی و ما الجلیل و اللطیف و الثقیل و الخفیف و القوی و الضعیف فی خلقه إلا سواء؛

اگر راههای اندیشه ات را در نوردی تا به پایانه های آن رسی، هیچ دلیلی تو را جز به این رهنمون نشود که آفریننده مورچه همان آفریننده درخت خرما است و این به سبب دقت و ظرافتی است که جداسازی هر چیزی از چیز دیگر و پیچیدگی و تنوعی است که در هر وجود زنده ای به کار رفته است موجودات بزرگ و کوچک، سنگین و سبک و نیرومند و ناتوان، همگی در آفرینش برای خداوند یکسانند.

نهج البلاغه خطبه ۱۸۴

حدیث - ۸

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

أفضل الاعمال العلم بالله إن العلم ینفعک معه قلیل العمل و کثیره و إن الجهل لا ینفعک معه قلیل العمل و لا کثیر؛

بهترین اعمال، خداشناسی است، زیرا با وجود علم و معرفت، عمل، کم یا زیاد تو را سود می بخشد اما با وجود نادانی(نسبت به خدا) عمل، نه اندکش تو را سود می بخشد نه بسیارش.

کنزالعمال ۱۰/۱۴۳/۲۸۷۳۱

حدیث - ۹

الإمام الصادقعليه‌السلام :

إنَّ اللّه‌َ - تَبارَکَ وتَعالی - . جَعَلَ الاُذُنَینِ مُرَّتَینِ ؛ ولَولا ذلِکَ لَهَجَمَتِ الدَّوابُّ وأکَلَت دِماغَهُ

امام صادقعليه‌السلام :

خداوند تبارک و تعالی گوش‌ها را تلخ قرار داد ؛ و اگر این نبود ، جنبندگان بر آن هجوم می‌بردند و مغز وی را می‌خوردند

بحار الأنوار ، جلد ۲ ، صفحه ۲۹۱ ، حدیث ۱۱ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۱۸

حدیث - ۱۰

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّ اللّه‌َ - تَبارَکَ وتَعالی - جَعَلَ المَرارَةَ فِی الاُذُنَینِ حِجابا مِنَ الدِّماغِ ، فَلَیسَ مِن دابَّةٍ تَقَعُ فیهِ إلاَّ التَمَسَتِ الخُروجَ ؛ ولَولا ذلِکَ لَوَصَلَت إلَی الدِّماغِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

خداوند تبارک و تعالی تلخی را در دو گوش ، مانعی برای حفاظت مغز ، قرار داد هیچ جنبده‌ای نیست که در آن بیفتد ، مگر این که راه خروج را می‌جوید ؛ امّا اگر این نبود ، آن جنبنده به مغز می‌رسید

بحار الأنوار ، جلد ۲ ، صفحه ۲۸۶ ، حدیث ۳ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۱۶

حدیث - ۱۱

قال الله عزّوجلّ:

من بی‌نیازترین شریک هستم، هر کس کاری انجام دهد و دیگری را (با من) شریک کند، من از آن (کار) بیزارم و آن (کار)، برای همان شریک خواهد بود.

(بحارالانوار۶۷/۲۲۲)

حدیث - ۱۲

قالَ الامامُ زین العابدینعليه‌السلام : اَنْتَ الّذی تَسْعی رَحْمَتُه اَمامَ غَضَبِهِ.

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: خداوندا، تو آن هستی که رحمتت بر غضبت پیشی دارد.

«صحیفه سجادیه، دعای ۱۶»

حدیث - ۱۳

قالَ الامامُ زین العابدینعليه‌السلام : و هو بِکُلِّ شَیءٍ مُحیطٌ و هو علی کُلِّ شیءٍ رَقیبٌ.

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: خداوند بر هر چیز احاطه دارد و هر چیز را نگهبان است.

«صحیفه سجادیه، دعای ۴۷»

حدیث - ۱۴

قالَ الامامُ زین العابدینعليه‌السلام : اَلحَمْدُ لِلهِ الّذی اِبْتَدَعَ بِقُدرَتِهِ الْخَلَقَ اِبْتدِاعاً.

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: حمد و سپاس خدایی را که آفریدگان را به قدرت خود ابداع کرد.

«صحیفه سجادیه، دعای ۱»

حدیث - ۱۵

قالَ الامامُ زین العابدینعليه‌السلام : اَلحُمدُ لِلهِ الذّی قَصُرتْ عن رُؤْیَتِهِ اَبْصارُ الناظرین

امام سجادعليه‌السلام فرمودند: حمد و سپاس خدایی را که دیده بینایان از دیدارش قاصر است و اندیشه واصفان از نعمتِ او فرو ماند.

«صحیفه سجادیه، دعای ۱»

حدیث - ۱۶

قالَ الامامُ الرّضاعليه‌السلام : لم یَزَلِ اللهُ عالِماً بِالأشیاءِ قَبْلَ اَنْ یَخْلُقَ الأشیاءَ .

امام رضاعليه‌السلام فرمودند: علم خداوند در ازل و پیش از خلقت اشیاء، مثل علم او به اشیاء بعد از خلقت آنها بوده است.

«توحید صدوق، ص ۱۴۵»

حدیث - ۱۷

قالَ الامامُ الصادقعليه‌السلام : اِنَّ اللهَ عِلُمٌ لا جَهَلَ فیه، حیاةٌ لامَوتَ فِیه، نورٌ لا ظُلمةَ فیه.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: خداوند (را) علمی است که هیچ جهلی در او نیست، حیاتی است که هیچ موتی در او نیست، نوری است که هیچ جنبه ظلمانی ندارد.

«توحید صدوق، ص ۱۳»

حدیث - ۱۸

قالَ الامامُ الصادقعليه‌السلام : فانّه لَیَس لِعِلْمِهِ مُنتهی.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: همانا برای علم خداوند پایانی نیست.

«توحید صدوق، ص ۱۳۴»

حدیث - ۱۹

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : اَلحَمْدُ لِلّهِ فَطَر الْخلایِقِ بِقُدْرَتِهِ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: سپاس خداوندی را که آفریدگان را به قدرتش بیافرید.

«نهج البلاغه، خطبه ۱»

حدیث - ۲۰

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : کائنٌ لاعَن حَدَثٍ، موجودٌ لا عَنْ عَدَمٍ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند، هست اما نه آن گونه که حادث باشد، موجود است، اما از نیستی پدید نیامده، با هر چیزی هست بی آن که با آن مقارن و مجاور باشد، با هر چیز مغایر است بی آن که از آن جدا باشد.

«نهج البلاغه، خطبه ۱»

حدیث - ۲۱

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : لا یُثْمَلُ بحدٍّ و لا یُحسبُ بعدٍّ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند را حدی در بر نمی گیرد و با شماره به حساب نیاید.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶»

حدیث - ۲۲

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : فَاعلٌ لا بِاضطرابِ آلةٍ مُقدِّرٌ لا بَجَولِ فکرةٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند کارها را بدون استفاده از ابزار انجام می دهد و تقدیر کننده است بدون جولان اندیشه و فکر.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶»

حدیث - ۲۳

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : لَیسَ فِی الأشیاءِ بوالجٍ و لا عنها بخارجٍ یخُبْرُ لا بِلسانٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند نه داخل در اشیاء است و نه بیرون از آنها، خبر می دهد (از آنها) ولی نه با زبان.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸»

حدیث - ۲۴

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : لا یُوصَف بِشَیءٍ مِنْ اِلأجزاءِ و لا بِألجَوارِح وَ الاَعضاءِ و لا بعرضٍ مِنْ الاَعراضِ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند به داشتن اجزاء و اندام و اعضاء و عرض از اعراض و مغایرت با دیگران و داشتن پاره ها و ابعاض موصوف نگردد، نه حدی دارد و نه نهایتی، نه انقطاعی در او حاصل می شود و نه او را انتهایی است.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸»

حدیث - ۲۵

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : لَمْ یُطلِعِ العُقولَ علی تَحدیدِ صِفَتِه و لم یَحجُبها عَنْ واجبِ مَعرِفَتِه .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: عقل ها را به تعریف و شناخت صفتش آگاه نکرده و آنان را از معرفت لازم به خودش محجوب نساخته.

«نهج البلاغه، خطبه ۴۹»

حدیث - ۲۶

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : اَلأوَّلُ لاشَیءٌ قَبْلَه و الأخِرُ لاغایَةَ له .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند اول است و چیزی پیش از او نبوده، آخری است که پایانی ندارد، اندیشه ها به کُنه هیچ صفتی از او نرسد، دل ها کیفیتی برای او تعیین نکند، نه اجزاء دارد و نه جزء پذیر است، دیده ها و دل ها بر او احاطه نیابد.

«نهج البلاغه، خطبه ۸۵»

حدیث - ۲۷

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : تَبارکَ اللهُ الّذی لا یَبْلُغُه بُعدَ الْهِمَمْ و لا یَنالُه حَدْسُ ألفِطَنُ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: مبارک و بزرگ است خدایی که همت های بلند و اندیشه های ژرف نگر به او نرسد و حدس زیرکان و صاحبان ذکاوت به او دست نیابد.

«نهج البلاغه، خطبه ۹۴»

حدیث - ۲۸

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : قریبُ مِنْ الاشیاءِ غیرُ ملابِسٍ، بعیدٌ مِنْها غَیْرُ مباینٍ، مُتَکِلمُ لا بِروّیةٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند به اشیاء نزدیک است بی آن که به آنها چسبیده باشد و از اشیاء دور است بی آن که از آنها جدا باشد، گوینده است نه با اندیشه.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۷۹»

حدیث - ۲۹

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : لَهُ الأِحاطَةُ بِکلِّ شیء وَ اْلغَلَبةُ لِکُلِّ شیءٍ وَ الْقوَةُ علی کُل شیءٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند بر همه چیز احاطه دارد و بر همه چیز چیره است و بر همه چیز توانا است.

«نهج البلاغه، خطبه ۸۶»

حدیث - ۳۰

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : الّذَی لَبسَ العِزَّ و الکِبریاءِ و اختارَهما لِنَفَسِهِ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خدایی که لباس عزت و بزرگی در بر کرده و آن را برای خود برگزید و بر آفریدگانش ممنوع ساخت و آن را قرقگاه و حریم خود ساخت و بر دیگران حرام نمود، این لباس را برگزید، چون جلالت و عظمت از آن اوست.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲»

حدیث - ۳۱

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : قَد عَلِمَ السّرائرَ و خَبَرَ الظمایرَ له الاحاطةُ بِکُلِ شیءٍ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند رازها را می داند، بر درون ها بینا است، بر هر چیز احاطه دارد و چیره است و بر همه چیز توانا است.

«نهج البلاغه، خطبه ۸۶»

حدیث - ۳۲

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : اَلْخَالِقُ لا بمعنی حَرَکةٍ و نَصَبٍ و السَّمیعُ لا بِا اداةٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند آفریننده است اما نه با حرکت و رنج و بدون استفاده از آلت و ابزاری می شنود.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۵۲»

حدیث - ۳۳

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : خَرَقَ عِلْمهُ باطِنَ غَیبِ السُّتُرَاتِ وَ اَحاطَ بِغُموضِ عقائِدِ السَّریرَاتِ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: علم او پرده های غیب را شکافته و بر پیچیدگی ها و ظرافت های عقاید پنهان احاطه یافته است.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۰۸»

حدیث - ۳۴

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : الَعَلیِّ عَنْ شَبَهِ المَخلوقِین، اَلْغالِبِ لِمقالِ الواصِفین .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خدایی که از همانندی با آفریده ها برتر و از گفتار توصیف کنندگان بالاتر است، با شگفتی های تدبیرش برای بینندگان آشکار و با جلال عزتش از اندیشه غوطه وران، در وهم و خیال پنهان است.

«نهج البلاغه، خطبه ۲۱۳»

حدیث - ۳۵

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : لَمْ یَلِدْ فَیکَونُ مَولوُداً و لم یُولَدْ فَیَصیرُ محدوداً .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خدا فرزندی ندارد تا فرزند دیگری باشد و زاده نشده تا محدود گردد و برتر است از آن که فرزند داشته باشد، اندیشه ها به او نمی رسند تا اندازه ای برای خدا تصور کنند و فکرهای تیز بین نمی توانند او را درک کنند تا صورتی از او تصور نمایند.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶»

حدیث - ۳۶

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : کلُّ عَزیز غَیرُهُ ذلیلٌ و کلُّ قَوِیٍّ غَیْره ضعیفٌ و کُلُّ مالکٍ غَیرُهُ مُملوکٌ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: هر عزیزی جز او ذلیل و هر نیرومندی جز او ضعیف و ناتوان است، هر مالکی جز او بنده است و هر قدرتمندی جز او گاهی توانا و زمانی ناتوان است.

«نهج البلاغه، خطبه ۶۵»

حدیث - ۳۷

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : کلُّ عالمٍ غَیْرُه مُتَعَلِمٌ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: همه عالمان غیر او متعلم اند.

«نهج البلاغه، خطبه ۶۵»

حدیث - ۳۸

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : خَرَقَ عِلْمُه باطِنُ غَیْبُ الستراتِ و اَحاطَه بغُموضِ عقاید السّریراتِ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: علم خداوند ژرفای پرده های غیب را شکافته است و به افکار و عقاید پنهان احاطه دارد.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۰۸»

حدیث - ۳۹

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : وَ لا یَخَفی عَلیه مِنْ عِبادِه شُخُوصُ لحظةٍ و لا کرُوُر لَفْظَةٍ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: بر خداوند پوشیده نیست خیره نگریستن بندگان و تکرار لفظی به زبان آنان.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۶۳»

حدیث - ۴۰

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : سبحان مَنْ لا یَخْفی علیهِ سَوادُ غَسَقٍ داجٍ و لا لیلِ ساجِ

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: منّزه است خداوندی که پوشیده نیست بر او سیاهی تیره و تار بر روی ناهمواری های زمین و قُله های کوتاه و بلند کوه ها و نه غرّش رعد در کرانه آسمان و نه درخشش برق در لابلای ابرها و نه وزش بادهای تند و طوفان و نه ریزش برگ ها بر اثر بارش باران و نه محل سقوط قطرات باران و نه مسیر کشیده شدن دانه ها به وسیله مورچگان و نه غذاهای کوچک نادیدنی و نه آنچه که در شکم حیوانات ماده در حال رشداند.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۲»

حدیث - ۴۱

قالَ امیر المؤمنینعليه‌السلام : اَلْحَمْدُ لِلّهِ الّذی لم تَسْبِقْ له حالٌ حالاً .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: ستایش خداوندی را که صفتی بر صفت دیگرش پیشی نگرفته، تا اول باشد، پیش از آن که آخر باشد و ظاهر باشد، پیش از آن که باطن باشد.

«نهج البلاغه، خطبه ۶۵»

حدیث - ۴۲

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : فَتَبارکَ الله الاَوَّلُ الّذی لا غایة له فَیَنْتَهی وَ لا آخِرَ لَهُ فَیَنْقَضی.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: مبارک و بزرگ است خدایی که اولی است که نهایتی ندارد تا به پایان رسد، و آخری برای او نیست تا سپری گردد.

«نهج البلاغه، خطبه ۹۴»

حدیث - ۴۳

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : لَیسَ لِاَولِّیَتهِ اِبتداءٌ و لا لِاَزلیَتهِ انقضاءٌ.

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: او خدایی است که نه اول او آغازی دارد و نه دائمی بودنش را پایانی است.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۳۶»

حدیث - ۴۴

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : یَعْلَمُ عَجِیجَ الوُحوشِ فیِ الفَلواتِ و معاصیَ العِبادِ فِی الخَلواتِ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خدا از نعره حیوانات وحشی در کوه ها و بیابان ها و گناه و معصیت بندگان در خلوتگاه و آمد و شد ماهیان در دریاهای ژرف و به هم خوردن آب ها بر اثر وزش باد، کاملاً آگاه است.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸»

حدیث - ۴۵

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : هو واحدٌ لَیْسَ لَهُ فی الاَشْیاءِ شَبَه .

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند یکتا است و برای او مثل و مانندی نیست.

«المحجة البیضاء، ج ۱، ص ۲۱۴»

حدیث - ۴۶

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : لا توحید اِلّا بِالاِخلاصِ.

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: اعتقاد به توحید، بدون اخلاص حاصل نمی شود.

«تحف العقول، ص ۶۴»

حدیث - ۴۷

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : لا اله الّا اللهُ لا شریکَ لَهُ لَیْسَ مَعَهُ اِلهٌ غَیْرُهُ.

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: جز خدای یگانه خدایی نباشد و هیچ شریکی برای او نیست (و) جز او معبودی نیست.

«نهج البلاغه، خطبه ۳۵»

حدیث - ۴۸

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : «لَم یُولَد» سُبحانَه فیَکُونَ فی العِزِّ مُشارکاً وَ «لَمْ یَلِدْ» فیَکُونَ مَوْرُوثاً.

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند از کسی متولد نشده تا در عزت و توانایی دارای شریک باشد و فرزندی ندارد تا وارث او باشد.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۲»

حدیث - ۴۹

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : الحَمدُ لِلّهِ الدّالُ علی وجودِهِ بِخَلْقِهِ و بمُحدَثِ خَلقهِ عَلی اَزَلِیَّتِهِ .

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: ستایش خداوندی را که با آفرینش بندگان به هستی خود راهنمائی فرمود و آفرینش پدیده های نو، به ازلی بودن او گواه است و شاهبت داشتن مخلوقات به یکدیگر دلیل بر بی همتایی اوست.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۵۲»

حدیث - ۵۰

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : ما وَحَّدّهُ مَنْ کَیَّفَهُ وَ لا حَقیقَتَهُ أصاب مَنْ مَثَلَّهُ .

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: کسی که کیفیتی برای خدا قائل شود، یگانگی او را انکار کرده و آن کس که همانندی برای او قرار داد به حقیقت خدا نرسیده است و کسی که خدا را به چیزی تشبیه کرد به مقصد نرسید و آن کس که به او اشاره کند یا در وَهم آورد خدا را بی نیاز ندانسته است.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶»

حدیث - ۵۱

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : وصیَتی لَکُم لا تُشرِکٌوا باللهِ شَیئاً.

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: سفارش من به شما آن است که هرگز برای خدا شریکی قرار ندهید.

«نهج البلاغه، نامه ۲۳»

حدیث - ۵۲

قال امیرالمؤمنینعليه‌السلام : لَو کانَ لربِّکَ شریکَ لَأَتَتْکَ رُسُلُه، ولرأیتَ آثارَ مُلکِه .

امیرمؤمنانعليه‌السلام فرمودند: اگر پروردگارت شریکی می داشت، همانا پیامبران او نیز به سوی تو می آمدند و آثار قدرتش را می دیدی و کردار و صفاتش را می شناختی، اما خداوند، خدایی است یگانه، همان گونه که خود توصیف کرده است هیچ کس در سلطنت او نزاعی ندارد.

«نهج البلاغه، نامه ۳۱»

حدیث - ۵۳

عنِ النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : کُلُّ مَولُودٍ یُولَدُ عَلَی الفِطْرةِ وَ ابَواهُ یَهَوِدانه و یُنَصِرانه و یُمَجِسانه.

نبی اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: همه مولودها بر فطرت (توحیدی) به دنیا می آیند، و این پدر و مادرها هستند که آنها را یهودی، مسیحی یا مجوسی بار می آورند.

«بحار الانوار، ج ۵۸، ص ۱۸۷»

حدیث - ۵۴

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ما جزاءُ مَنْ اَنْعَمَ اللهُ عَلیهِ بِالتَوحیدِ اِلّا الجنة.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: پاداش کسی که خداوند به سبب توحید به او نعمت داده، بهشت است.

«مشکات الانوار، ص ۳۷»

حدیث - ۵۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : لا اله الّا الله نصفُ المیزانِ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: کلمه لا اله الّا الله، نصف میزان و عمل است.

«امالی شیخ مفید، ص ۲۷۵»

حدیث - ۵۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : خیرُ العبادةِ قولُ لا اله الّا الله.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: بهترین عبادت، گفتن لا اله الّا الله است.

«توحید صدوق، ص ۱۸»

حدیث - ۵۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ما من الکلامِ کلمةٌ احبَّ الی الله عزوجل من قولِ لا الهَ الّا اللهُ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: هیچ کلامی نزد خداوند، محبوب تر از گفتن کلمه لا اله الّا الله نیست.

«توحید صدوق، ص ۲۲»

حدیث - ۵۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَنْ قال لا اله الّا الله مُخلِصاً دَخَلَ الْجنةَ .

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: کسی که لا اله الّا الله را با اخلاص بگوید، وارد بهشت می شود و اخلاص آن است که ذکر کلمه توحید، انسان را از هر گونه کار ناپسند و حرام باز دارد.

«توحید صدوق، ص ۲۸»

حدیث - ۵۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ما قلتُ و لا قالَ القائِلُونَ قبلی مِثلَ لا اله الّا الله.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: نه من و نه پیامبران قبل از من، مثل کلمه توحید (لا اله الّا الله) سخنی نگفته ایم.

«توحید صدوق، ص ۱۸»

حدیث - ۶۰

قالَ امیرُ المؤمنینعليه‌السلام : لا یَشْغَلَهُ شأنٌ و لا یُغَیّرهُ زمانٌ .

امیر مؤمنانعليه‌السلام فرمودند: خداوند را هیچ کاری از کار دیگر باز ندارد و زمانی او را دگرگون نسازد، مکان او را در بر نگیرد و زبانی او را توصیف نتواند، نه شمارش قطره های باران از او پوشیده ماند، نه ستارگان آسمان، نه ذرات خاک که باد آن را به هوا می برد، نه حرکت مورچه بر سنگ صاف و نه خوابگاه مورچگان در شب تار، محل افتادن برگ ها و حرکت پنهانی مردمک چشم ها، همه را می داند.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۷۸»

حدیث - ۶۱

قال الامام الصادقعليه‌السلام : اَساسُ الدّینِ التوحیدُ امّا التَوحیدُ فَأَنْ لا تَجوَزّ علی ربِّکَ ما جاز علیْکَ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: اساس دین، توحید است و توحید آن است که سزاوار نشماری پروردگارت را به آنچه خود شایسته آن هستی (صفات مخلوقات را به او نسبت ندهی).

«بحار الانوار، ج ۵، ص ۱۷»