شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد ۸

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)0%

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) نویسنده:
گروه: کتابخانه حدیث و علوم حدیث

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

نویسنده: واحد تحقیقات قائمیه اصفهان
گروه:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


مشاهدات: 93018
دانلود: 5539

توضیحات:

جلد 1 جلد 2 جلد 3 جلد 4 جلد 5 جلد 6 جلد 7 جلد 8 جلد 9 جلد 10 جلد 11 جلد 12 جلد 13 جلد 14 جلد 15
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 1556 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 93018 / دانلود: 5539
اندازه اندازه اندازه
.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد 8

نویسنده:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.


حديث - ۸۳۹


امام عليعليه‌السلام
:


لا يَستَوي عِندَ اللّه في العُقوبهِ الّذينَ يَعلَمونَ والّذينَ لا يَعلَمونَ ، نَفَعَنا اللّه وإيّاکُم بِما عَلِمنا ، وجَعَلَهُ لِوَجهِهِ خالِصا ، إنَّهُ سَميعٌ مُجيبٌ؛


کيفر کساني که مي‌دانند و کساني که نمي‌دانند، نزد خداوند يکسان نيست خداوند ما و شما را از علمي که داريم بهره‌مند سازد و آن را براي خود خالص گرداند، همانا او شنوا و پذيرنده (دعا) است


الإرشاد : ۱ / ۲۳۰ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۴





حديث - ۸۴۰


امام عليعليه‌السلام
:


اعقِلوا الخَبَرَ إذا سَمِعتُموهُ عَقلَ رِعايَةٍ لا عَقلَ رِوايَةٍ؛ فإنَّ رُواةَ العِلمِ کَثيرٌ ورُعاتَهُ قَليلٌ؛


هر گاه خبري را شنيديد ، در انديشه به کار بستن آن باشيد ، نه به فکر نقل کردنش ؛ زيرا بازگو کنندگان دانش بسيارند و به کار برندگان آن اندک


نهج البلاغة : الحکمة ۹۸ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۴





حديث - ۸۴۱


امام عليعليه‌السلام
:


العِلمُ بِلا عَمَلٍ وَبالٌ ،العَمَلُ بِلا عِلمٍ ضَلالٌ؛


علمِ بدون عمل وزر و وبال است؛ وعملِ بدون علم گمراهي است.


غرر الحکم : ۱۵۸۷ ، ۱۵۸۸ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۲


امام عليعليه‌السلام
:


الدّنيا کُلُّها جَهلٌ إلاّ مَواضِعَ العِلمِ ، والعِلمُ کُلُّه حُجَّةٌ إلاّ ما عُمِلَ بهِ ؛


دنـيا هـمه‌اش نـاداني است، مگر آن جاها که علم باشد و علم همه‌اش حجّت (بردارنده‌اش) است ، مگر علمي که به آن عمل شود


بحار الأنوار : ۲ / ۲۹ / ۹ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۳


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



النَّظَرُ في وَجهِ العالِمِ حُبّاً لَهُ عِبادَةٌ ؛


نگاه مهرآميز بـه چهره عالم ، عبادت است


نوادر الراونديّ : ۱۱ منتخب ميزان الحکمة : ۳۹۸





حديث - ۸۴۴


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



هِمَّةُ العُلَماءِ الوِعايَةُ ، وهِمَّةُ السُّفَهاءِ الرِّوايَةُ ؛


اهـتـمام دانايان بـه فهميدن است و اهتمام نادانان به روايت کردن


کنز العمّال : ۲۹۳۳۷ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۵


امام عليعليه‌السلام
:


العِلمُ مَقرونٌ بِالعَمَلِ ، فمَن عَلِمَ عَمِلَ ، والعِلمُ يَهتِفُ بِالعَمَلِ ، فإن أجابَهُ وإلاّ ارتَحَلَ عَنهُ ؛


علم و عمل به هم پيوسته‌اند بنابراين ، هر که بداند ، عمل کند و هر که عمل کند ، بداند علم ، عمل را صدا مي‌زند ، اگر پاسخش داد مي‌ماند وگرنه مي‌رود


نهج البلاغة : الحکمة ۳۶۶ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۶


امام عليعليه‌السلام
:


عَلَي العالِمِ أن يَعمَلَ بِما عَلِمَ ،ثُمَّ يَطلُبَ تَعَلُّمَ ما لَم يَعلَم؛


بر دانشمند است که آنچه را مي‌داند به کار بندد و سپس در پي ياد گرفتن دانشي رود که نمي‌داند


غرر الحکم : ۶۱۹۶ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۷


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



المُتَعبِّدُ بِغَيرِ فِقهٍ کالحِمارِ في الطّاحونِ ؛


کسي که از روي فهم و شناخت‌عبادت نکند ، مانند خر آسياست.


کنز العمّال : ۲۸۷۰۹ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۴۸


امام صادقعليه‌السلام
:


العامِلُ عَلي غَيرِبَصيرَةٍ کَالسّائرِ عَلي غَيرِ الطَّريقِ، ولا يَزيدُهُ سُرعَةُ السَّيرِ مِنَ الطَّريقِ إلاّ بُعدا ؛


کسي که بـدون بصيرت عمل کند ، مانند کسي است که به دنبال سراب بيابان راه پيمايد او هر چه تندتر رود دورتر مي‌افتد


أمالي الصدوق : ۳۴۳ / ۱۸





حديث - ۸۴۹


امام عليعليه‌السلام
:


ثَمَرَةُ العِلمِ العَمَلُ بهِ ؛


ميوه دانش ، به کار بستن آن است


غرر الحکم : ۴۶۲۴ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۵۰


امام عليعليه‌السلام
:


ثَمَرَةُ العِلمِ العِبادَةُ؛


ميوه دانش ، پرستش است


غرر الحکم : ۴۶۰۰ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲

	

	
	



	

		



حديث - ۸۵۱


امام عليعليه‌السلام
:


ثَمَرَةُ العِلمِ إخلاصُ العَمَلِ ؛


ميوه دانش ، خالص گردانيدن عمل (براي خدا) است


غرر الحکم : ۴۶۴۲ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۵۲


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مَن قالَ : أنا عالِمٌ فَهُوَ جاهِلٌ ؛


هر که بگويد : من دانــا هستم، او شخص ناداني است


منيه المريد : ۱۳۷ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۵۳


امام باقرعليه‌السلام
:


إنَّ قَلبا لَيسَ فيهِ شَيءٌ مِنَ العِلمِ کالبَيتِ الخَرابِ الَّذي لا عامِرَ لَهُ ؛


دلي که در آن چيزي از دانش نباشد، مانند خانه ويرانه‌اي است که آباد کننده‌اي ندارد


أماليالطوسيّ :۵۴۳/۱۱۶۵ منتخب ميزان الحکمة : ۳۹۶

	

	
	



	

		



حديث - ۸۵۴


امام عليعليه‌السلام
:


هَلَکَ خُزّانُ الأموالِ وهُم أحياءٌ ، والعُلَماءُ باقونَ ما بَقِيَ الدَّهرُ ، أعيانُهُم مَفقودَةٌ ، وأمثالُهُم في القُلوبِ مَوجودَةٌ ؛


مـال انـدوزان، با آن که زنـده‌اند مـرده‌اند و اهل علم ، تا دنيا هست زنده‌اند. پيکرهايشان از ميان مي‌رود ، اما يادشان در دلها هست


نهج البلاغة : الحکمة ۱۴۷ منتخب ميزان الحکمة : ۳۹۶





حديث - ۸۵۵


لِکُمَيلٍ لَمّا أخَذَ بِيَدِهِ وأخرَجَهُ إلَي الجَبّانِ فلَمّا أصحَرَتَنَفَّسَ الصُّعَداءَ وقالَ: يا کُمَيلُ ، العِلمُ خَيرٌ مِنَ المالِ ، العِلمُ يَحرُسُکَ وأنتَ تَحرُسُ المالَ ، والمالُ تَنقُصُهُ النَّفَقَةُ ، والعِلمُ يَزکو عَلَي الإنفاقِ ، وصَنيعُ المالِ يَزولُ بِزَوالِهِ


امام عليعليه‌السلام
دست کميل بن زياد راگرفت و او را به سوي گورستان برد و چون به صحرا رسيد ، آهي از نهاد برکشيد و به او فرمودند : اي کميل ! دانش بهتر از دارايي است ؛ زيرا دانش از تو نگهباني مي‌کند امّا از دارايي تو بايد نگهباني کني ، دارايي با خرج کردن کم مي‌شود ، امّا دانش با انفاق زياد مي‌گردد و دست پرورده مال و ثروت با از بين رفتن آن از بين مي‌رود (احترام و موقعيت اجتماعي خود را از دست مي‌دهد)


نهج البلاغة : الحکمة ۱۴۷. الجبّان والجبّانه : الصّحراء ، وتُسمّي بهما المقابر ( النهايه : ۱/۲۳۶)

	

	
	



	

		



حديث - ۸۵۶


امام عليعليه‌السلام
:


إذا أرذَلَ اللّه عَبدا حَظَرَ علَيهِ العِلم؛


هر گاه خداوند (بخواهد) بنده‌اي را پست گرداند، او را از علم بي‌بهره سازد


نهج البلاغة : الحکمة ۲۸۸ منتخب ميزان الحکمة : ۳۹۶





حديث - ۸۵۷


امام عليعليه‌السلام
:


يا مؤمنُ ، إنّ هذا العِلْمَ والأدبَ ثَمَنُ‌نفسِکَ ، فاجتَهِدْ في تَعلُّمِهِما ، فما يَزيدُ مِن عِلمِکَ وأدبِکَ يَزيدُ في ثَمَنِکَ وقَدْرِکَ ؛


اي مؤمن ! اين دانش و ادب جان بهاي توست ، پس در فراگرفتن آن دو کوشا باش که هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود ، قدر و ارزشت فزوني گيرد


مشکاة الأنوار : ۱۳۵ منتخب ميزان الحکمة : ۱۴





حديث - ۸۵۸


امير المؤمنين عليٌّعليه‌السلام
:



لِسائلٍ سَألَهُ عن مُعضِلَةٍ: سَلْ تَفَقُّها ، ولا تَسْأل تَعَنُّتا ؛ فإنّ الجاهِلَ المُتَعَلِّمَ شَبيهٌ بالعالِمِ ، وإنَّ العالِمَ المُتَعَسِّفَ (المُتَعَنِّفَ) شَبيهٌ بالجاهِلِ المُتَعَنِّتِ


امام عليعليه‌السلام
در پاسخ به مردي که از آن حضرت سؤالي مشکل آفرين پرسيد فرمودند: به قصد ياد گرفتن بپرس ، نه براي آزردن و خطا گرفتن ؛ زيرا جاهلي که درصدد آموختن باشد همانند عالم است و عالمي که در بيراهه قدم نهد همچون جاهلي است که به قصد خطا گرفتن مي‌پرسد


نهج البلاغة : الحکمة۳۲۰ منتخب ميزان الحکمة : ۲۶۰





حديث - ۸۵۹


امام عسکريعليه‌السلام
:


مِن الجَهلِ الضّحکُ من غيرِ عَجَبٍ ؛


خنده‌اي که از روي تعجب نباشد نشانه ناداني است


تحف العقول : ۴۸۷ منتخب ميزان الحکمة : ۱۲۰





حديث - ۸۶۰


امام صادقعليه‌السلام
:


الجَهلُ في ثلاثٍ : في تَبدُّلِ الإخْوانِ ، والمُنابَذَةِ بغَيرِ بَيانٍ ، والتَّجَسُّسِ عمّا لا يَعني ؛


ناداني در سه چيز است : دوست عوض کردن ، مخالفت کردن بدون دليل و برهان و پرس و جو از چيزهاي بيهوده


تحف العقول : ۳۱۷ منتخب ميزان الحکمة : ۱۲۰





حديث - ۸۶۱


امام صادقعليه‌السلام
:


کفي بخَشيَةِ اللّه عِلْما ، وکفي بالاغْتِرارِ باللّه جَهْلاً ؛


دانايي را همين بس که از خدا بترسي و ناداني را همين بس که از (عذاب) خدا غافل شوي


بحار الأنوار : ۷۰ / ۳۷۹ / ۲۶ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۲


امام صادقعليه‌السلام
:


کفي بخَشيَةِ اللّه عِلْما ، وکفي بالاغْتِرارِ باللّه جَهْلاً ؛


دانايي را همين بس که از خدا بترسي و ناداني را همين بس که از (عذاب) خدا غافل شوي


بحار الأنوار : ۷۰ / ۳۷۹ / ۲۶ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۳


الإمامُ الحسنُعليه‌السلام



لمّا سألَهُ أبوه عن تفسيرِ الجَهلِ: سُرعهُ الوُثوبِ علَي الفُرْصةِ قبلَ الاسْتِمْکانِ مِنها ، والامْتِناعُ عنِ الجَوابِ


امام حسنعليه‌السلام
در پاسخ به پرسش پدرشان از تفسير ناداني فرمودند : زود پريدن روي فرصت پيش از آن که آن را کاملاً به دست آوري و خودداري کردن از جواب


معاني الأخبار : ۴۰۱ / ۶۲ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸

	

	
	



	

		



حديث - ۸۶۴


امام عليعليه‌السلام
:


الرُّکونُ إلي الدُّنيا مَع ما تُعايِنُ مِنها جَهلٌ؛


دل بستن به دنيا ، با وجود آن همه رنجهايي که از او مي‌بيني ، ناداني است


نهج البلاغة: الحکمة ۳۸۴ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۵


امام عليعليه‌السلام
:


لا تَتَکلّمْ بکُلِّ ما تَعلَمُ فکَفي بذلکَ جَهلاً ؛


هـر چه مـي‌داني به زبان مياور که ايـن نشان ناداني است


غرر الحکم : ۱۰۱۸۷ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۶


امام عليعليه‌السلام
:


لا تَتَکلّمْ بکُلِّ ما تَعلَمُ فکَفي بذلکَ جَهلاً ؛


هـر چه مـي‌داني به زبان مياور که ايـن نشان ناداني است


غرر الحکم : ۱۰۱۸۷ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸

	

	
	



	

		



حديث - ۸۶۷


امام عليعليه‌السلام
:


کَفي بالمرءِ جَهلاً أنْ يَرتَکِبَ ما نَهي عَنهُ ؛


در ناداني مرد همين بس که آنچه از آن نهي شده انجام دهد


مطالب السؤول : ۵۵ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۸


امام عليعليه‌السلام
:


کَفي بالمرءِ جَهلاً أنْ يَرتَکِبَ ما نَهي عَنهُ ؛


در ناداني مرد همين بس که آنچه از آن نهي شده انجام دهد


مطالب السؤول : ۵۵ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۶۹


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مِن الجَهل أنْ تُظهِرَ کلَّ ما عَلِمْتَ؛


از ناداني است که هر چه مي‌داني فاش سازي


تنبيه الخواطر : ۲ / ۱۲۲ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸

	

	
	



	

		



حديث - ۸۷۰


الجاهِلُ أسِيرُ لِسانِهِ ؛


نادان ، اسير زبان خود است


الدرّة الباهرة : ۴۱ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۷۱


امام عليعليه‌السلام
:


نادان ، کسي است که خود را به آنچه نمي‌داند دانا شمارد و به رأي و نظر خود بسنده کند و پيوسته از دانشمندان دوري کند و از آنان عيب و ايراد گيرد و مخالفان خود را بر خطا داند و آنچه را نفهميده ، گمراه کننده شمارد هرگاه به مطلبي برخورد که آن را نمي‌داند منکرش شود و آن را دروغ شمارد و از روي ناداني خود گويد : من چنين چيزي را نمي‌شناسم و فکر نمي‌کنم که وجود داشته و گمان نمي‌کنم وجود داشته باشد و کجا چنين چيزي است ؟ و اين از آن روست که به نظر و رأي خود اعتماد دارد و از ناداني خود بي‌خبر است ! از اين‌رو به‌سبب‌ناداني خويش پيوسته از جهل بهره‌مند شود و حقّ را انکار کند و در ناداني سرگشته ماند و از طلب دانش تکبر ورزد


تحف العقول : ۷۳ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸

	

	
	



	

		



حديث - ۸۷۲


امام عليعليه‌السلام
:


لا تَـري الجاهـِلَ إلاّ مُفْرِطـا أو مُفَرِّطـا؛


هرگز ناداني را نمي‌يابي جز آن که (در کارهايش) يا افراط مي‌کند يا تفريط


نهج البلاغة : الحکمة ۷۰ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۷۳


امام صادقعليه‌السلام
:


مِن أخلاقِ الجاهِلِ الإجابَةُ قَبلَ أنْ يَسمَعَ ، والمُعارَضَةُ قَبلَ أنْ يَفْهَمَ ، والحُکْمُ بما لا يَعْلَم ؛


يکي از خويهاي نادان اين است که قبل از شنيدن (مطلب) پاسخ مي‌دهد و پيش از آن که (مقصود گوينده را) بفهمد به مخالفت بر مي‌خيزد و ندانسته داوري مي‌کند


أعلام الدين : ۳۰۳ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۷۴


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



صِفةُ الجاهِلِ : أنْ يَظلِمَ مَن خالَطَهُ ، ويَتَعدّي علي منَ هُو دُونَهُ ، ويَتطاوَلَ علي مَن هُو فَوقَهُ ، کلامُهُ بغَيرِ تَدَبُّرٍ ؛


خصوصيت نادان اين است که درباره هر کس که با او آميزش کند ستم روا دارد ، به فرو دستش دراز دستي کند ، بر بالا دستش گردنفرازي نمايد و بدون آن که در سخن بينديشد زبان به گفتار گشايد


تحف العقول : ۲۹ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۷۵


امام عليعليه‌السلام
:


الجَهلُ أدْوَأُ الدّاءِ؛


ناداني بدترين درد است


غرر الحکم : ۸۲۰ منتخب ميزان الحکمة : ۱۱۸





حديث - ۸۷۶


امام صادقعليه‌السلام
:


لَيسَ العِلمُ بِالتَّعَلُّمِ ،إنَّما هُوَ نورٌ يَقَعُ في قَلبِ مَن يُريدُ اللّه‌ُ تَبارَکَ وتَعالي أن يَهدِيَهُ ، فإن أرَدتَ العِلمَ فَاطلُب أوَّلاً في نَفسِکَ حَقيقَةَ العُبودِيَّةِ ، وَاطلُبِ العِلمَ بِاستِعمالِهِ ، وَاستَفهِمِ اللّه يُفهِمْکَ ؛


دانش به آموختن نيست ، بلکه نوري است که در دل هر کس که خداوند تبارک و تعالي بخواهد هدايتش کند ، مي‌افتد بنابراين ، اگر خواهان دانش هستي ، نخست حقيقت عبوديت را در جان خودت جويا شو و دانش را از طريق به کار بستن آن بجوي و از خداوند فهم و دانايي بخواه تا تو را فهم و دانايي دهد


بحار الأنوار : ۱ / ۲۲۵ / ۱۷ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۴





حديث - ۸۷۷


امام عليعليه‌السلام
:


عَلي المُتَعَلِّمِ أن يُدئبَ نَفسَهُ في طَلَبِ العِلمِ، ولا يَمَلَّ مِن تَعَلُّمِهِ ، ولا يَستَکثِرَ ما عَلِم؛


بر دانش‌آموز است ، که خود را در طلب علم کوشا سازد و از آموختن دانش خسته نشود و دانسته‌هاي خود را زياد نشمارد


غرر الحکم : ۶۱۹۷ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۷۸


امام عليعليه‌السلام
:


عَلي المُتَعَلِّمِ أن يُدئبَ نَفسَهُ في طَلَبِ العِلمِ، ولا يَمَلَّ مِن تَعَلُّمِهِ ، ولا يَستَکثِرَ ما عَلِم؛


بر دانش‌آموز است ، که خود را در طلب علم کوشا سازد و از آموختن دانش خسته نشود و دانسته‌هاي خود را زياد نشمارد


غرر الحکم : ۶۱۹۷ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲

	

	
	



	

		



حديث - ۸۷۹


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



ثَلاثَةٌ لا يَستَخِفُّ بِحَقِّهِم إلاّ مُنافِقٌ بَيِّنُ النِّفاقِ : ذو الشَّيبهِ في الإسلامِ ، والإمامُ المُقسِطُ ، ومُعَلِّمُ الخَيرِ؛


سه کس‌اند که جز منافقي که نفاقش آشکار است درحقّ آنان بي‌حرمتي نکند : ريش سفيد اسلام ، پيشواي دادگر و آموزگار خوبيها.


کنزالعمّال : ۴۳۸۱۱ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۰


امام عليعليه‌السلام
:


از جمله حقوق شـخـص دانشمند بر تو اين است که (هر گاه در ميان جمعي بود) بر همگان سلام کني و به او نيز اختصاصا سلام گويي ، روبه‌رويش بنشيني ، در حضور او با دست و چشم و ابرو اشاره نکني ، در مخالفت با نظر او نگويي : «فلاني چنين گفته است» نزد او از کسي غيبت نکني ، در مجلسش درگوشي صحبت نکني ، جامه‌اش را نگيري ، اگر خسته بود ، در سؤال کردن اصرار نورزي از طول مجالسش به تنگ نيايي ؛ زيرا حکايت همنشيني با او حکايت درخت خرمايي است که انتظار مي‌کشي تا کي از آن چيزي براي تو بيفتد


کذا في المصدر ، و لعلّ الصحيح «تُلِحَّ» .کنزالعمّال : ۲۹۳۶۳ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰

	

	
	



	

		



حديث - ۸۸۱


امام سجّادعليه‌السلام
:


حقّ استاد تو اين است که به او احترام گذاري ، محضرش را موقّر داري ، با دقت به سخنانش گوش بسپاري ، رويت به او باشد و به او توجّه نمايي ، صدايت را بر او بلند نکني ، هر گاه کسي از او سؤالي کند تو جواب ندهي ، بلکه بگذاري خودش جواب دهد در محضر او با کسي سخن نگويي ، در حضور او از کسي غيبت نکني ، اگر پيش تو از او بد گويي شود ، از وي دفاع کني عيبهايش را بپوشاني ، خوبيها و صفات نيکش را آشکار سازي ، با دشمن او همنشيني نکني و با دوستش دشمني نورزي هرگاه اين کارها را کردي ، فرشتگان خدا درباره‌ات گواهي دهند که تو براي رضاي خداوند جلّ اسمه ، نه براي مردم ، نزد آن استاد رفته‌اي و دانش او را فراگرفته‌اي


الخصال : ۵۶۷ / ۱ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۲


امام سجّادعليه‌السلام
:


حقّ شاگرد تو اين است که بداني خداوند ، به واسطه علم و دانشي که به تو داده و از خزانه‌هاي (دانش) خود براي تو گشوده ، تو را سرپرست شاگردانت ساخته است بنابراين ، اگر مردم را خوب آموزش دهي و با آنان درشتي و بدرفتاري نکني و از تعليمشان به ستوه نيايي ، خداوند از فضل خود بر دانش تو بيفزايد امّا اگر دانش خود را از مردم مضايقه کني يا وقتي براي آموختن دانش نزد تو آمدند با ايشان درشتي و بدرفتاري کني ، بر خداوند عز و جل سزاوار است که علم و شکوه آن را از تو بگيرد و جايگاه تو را از دل مردم بيندازد


عوالي اللآلي : ۴ / ۷۴ / ۵۴ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۳


الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام



في قولهِ تعالي :(
وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنّاسِ
)
: لِيَکُنِ النّاسُ عِندَکَ في العِلمِ سَواءًم؛



امام صادقعليه‌السلام
درباره آيه «به تکبّر از مردم روي مگردان» فرمودند: بايد مردمي که براي آموختن علم نزد تو مي‌آيند، در نظرت يکسان باشند


نيه المريد : ۱۸۵ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۴


الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام



في قولهِ تعالي :(
وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنّاسِ
)
: لِيَکُنِ النّاسُ عِندَکَ في العِلمِ سَواءًم؛



امام صادقعليه‌السلام
درباره آيه «به تکبّر از مردم روي مگردان» فرمودند: بايد مردمي که براي آموختن علم نزد تو مي‌آيند، در نظرت يکسان باشند


نيه المريد : ۱۸۵ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰

	

	
	



	

		



حديث - ۸۸۵


امام عليعليه‌السلام
:


خُذوا مِنَ العِلمِ مابَدا لَکُم ، وإيّاکُم أن تَطلُبوهُ لِخِصالٍ أربَعٍ : لِتُباهوا بهِ العُلَماءَ ، أو تُماروا بهِ السُّفَهاءَ ، أو تُراؤوا بهِ في الَمجالِسِ ، أوتَصرِفوا وُجوهَ النّاسِ إلَيکُم لِلتَّرَؤّسِ؛


از علم ، هر آنچه که برايتان پيش مي‌آيد فرا گيريد و زنهار که آن را براي چهار کار بياموزيد : براي فخر فروشي بر علما ، يا ستيزه کردن با جاهلان ، يا خودنمايي در مجالس ، يا جلب کردن توجه مردم به خود و رياست کردن بر آنها


الإرشاد : ۱ / ۲۳۰ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۶


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مَنِ ابتَغي العِلمَ لِيَخدَعَ بهِ النّاسَ لَم يَجِدْ رِيحَ الجَنّةِ ؛


هر کس دانش را براي فريفتن مردم بجويد ، بوي بهشت را نيابد


مکارم الأخلاق : ۲ / ۳۶۴ / ۲۶۶۱





حديث - ۸۸۷


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مَن تَعَلَّمَ العِلمَ‌لِغَيرِ اللّه تَعالي فَلْيَتَبَوَّأْ مَقعَدَهُ مِن نارٍ ؛


هـر که دانـش را براي غـير خدا بياموزد ، جايگاهش دوزخ باشد


کنزالعمّال : ۲۹۰۳۵ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۸


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



هر که دانش را براي خدا بياموزد ، به هيچ بابي از آن نرسد مگر اين که بيش از پيش ، خود را حقيرتر بيند ، با مردم افتاده‌تر شود ، ترسش از خدا بيشتر گردد و در دين کوشاتر شود چنين کسي از علم بهره‌مند مي‌شود پس ، بايد آن را بياموزد امّا کسي که دانش را براي دنيا و منزلت يافتن نزد مردم و موقعيت يافتن نزد سلطان و حاکم فرا گيرد ، به هيچ بابي از آن نرسد مگر اين که خود بزرگ بين‌تر شود و بر مردم بيشتر بزرگي فروشد و از خدا بيشتر غافل شود و از دين بيشتر فاصله گيرد چنين کسي از دانش سود نمي‌برد ؛ بنابراين ، بايد (از تحصيل دانش) خودداري ورزد و عليه خود حجّت و پشيماني و رسوايي در روز قيامت فراهم نياورد


روضه الواعظين : ۱۶ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۸۹


امام باقرعليه‌السلام
:


مُعَلِّمُ الخَيرِ يَستَغفِرُ لَهُ دَوابُّ الأرضِ ، وحِيتانُ البُحورِ ، وکُلُّ صَغيرَةٍ وکَبيرَةٍ في أرضِ اللّه وسَمائهِ ؛


جنبندگان زمين و ماهيان درياها و هر موجود ريز و درشتي در زمين و آسمان خدا ، براي آموزگار خوبيها آمرزش مي‌طلبند


ثواب الأعمال : ۱۵۹ / ۱ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۰





حديث - ۸۹۰


امام باقرعليه‌السلام
:


مَن عَلَّمَ بابَ هُديً فلَهُ مِثلُ أجرِ مَن عَمِلَ بهِ ، ولا يُنقَصُ اُولئکَ مِن اُجورِهِم شَيئا ؛


هر که يک باب هدايت را آموزش دهد ، براي او همانند پاداش کسي باشد که به آن عمل کند و از پاداش عمل کنندگانِ به آن نيز چيزي کاسته نمي‌شود


تحف العقول : ۲۹۷ منتخب ميزان الحکمة : ۳۹۸





حديث - ۸۹۱


امام صادقعليه‌السلام
:


لَستُ اُحِبُّ أن أري الشّابَّ مِنکُم إلاّ غاديا في حالَينِ : إمّا عالِما أو مُتَعَلِّما ، فإن لَم يَفعَلْ فَرَّطَ ، فإن فَرَّطَ ضَيَّعَ ، وإنْ ضَيَّعَ أثِمَ ، وإن أثِمَ سَکَنَ النارَ والذي بَعَثَ مُحمّدا بِالحَقِّ؛


دوست ندارم جوان شما را جز در دو حـال ببينم : دانشمند يا دانش آموز ؛ زيرا اگر چنين نباشد کوتاهي کرده و چون کوتاهي کند ، ضايع گشته و چون ضايع گردد ، گنهکار باشد و چون گنهکار باشد ، سوگند به آن که محمّد را بحقّ برانگيخت ، در آتش جاي گيرد


أمالي الطوسيّ : ۳۰۳ / ۶۰۴





حديث - ۸۹۲


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



إنَّ اللّه‌تبارکَ وتعالي يُبغِضُ کلَّ عالِمٍ بالدُّنيا جاهلٍ بالآخِرَةِ؛


خداوند تبارک و تعالي از هر کس که به دنيا عالم باشد و به آخرت جاهل نفرت دارد


کنز العمال : ۲۸۹۸۲





حديث - ۸۹۳


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مَنِ ازدادَ عِلما ولَم يَزدَدْ هُديً ، لَم يَزدَدْ مِنَ اللّه إلاّ بُعدا ؛


هر که علمش فزوني گيرد و هدايتش افزون نشود ، جز بر دوري او از خدا افزوده نگردد


تنبيه الخواطر : ۲ / ۲۱ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۴





حديث - ۸۹۴


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



يَطَّلِعُ قَومٌ مِن أهلِ الجَنّةِ‌عَلي قَومٍ مِن أهلِ النّارِ فيَقولونَ : ما أدخَلَکُمُ النَّارَ وقَد دَخَلنا الجَنَّةَ لِفَضلِ تَأديبِکُم وتَعليمِکُم ؟! فيَقولونَ : إنّا کُنّا نَأمُرُ بِالخَيرِ ولا نَفعَلُهُ ؛


گروهي از بهشتيان ، به گروهي از دوزخيان مي‌نگرند و مي‌گويند : ما به برکت تربيت و آموزش شما به بهشت رفتيم چه شده است که شما خود به دوزخ افتاده‌ايد ؟ گويند : ما به نيکي فرمان مي‌داديم ولي خود به آن عمل نمي‌کرديم


مکارم الأخلاق : ۲ / ۳۶۴ / ۲۶۶۱





حديث - ۸۹۵


پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



تَناصَحوا في العِلمِ ؛ فإنَّ خِيانَةَ أحَدِکُم في عِلمِهِ أشَدُّ مِن خِيانَتِهِ في مالِهِ ، وإنَّ اللّه‌َ سائلُکُم يَومَ القِيامَةِ ؛


در دانش، بـا يکديگر يکرنگ باشيد؛ زيرا خيانت هر يک از شما در علمش، بدتر از خيانت کردن در مال است و در روز قيامت خداوند از شما بازخواست مي‌کند


أمالي الطوسيّ : ۱۲۶ / ۱۹۸ منتخب ميزان الحکمة : ۴۰۲





حديث - ۸۹۶


امام عليعليه‌السلام
فرمودند:


إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛


هر گاه دانشمندي را ديدي، به او خدمت کن


غرر الحکم : ۴۰۲

	

	
	



	

		



حديث - ۸۹۷


رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



مَنِ استَقبَلَ العُلَماءَ فقَدِ استَقبَلَني ، ومَن زارَ العُلَماءَ فقَد زارَني ،ومَن جالَسَ العُلَماءَ فقَد جالَسَني ، ومَن جالَسَني فَکأنَّما جالَسَ رَبّي ؛


هر که به استقبال دانشمندان رود ، مرا استقبال کرده است و هرکه به ديدار دانشمندان رود ، مرا ديدار کرده است و هرکه با دانشمندان نشيند ، با من نشسته است و هر که با من نشيند ، چنان است که با پرودگار من همنشيني کرده باشد


کنز العمّال : ۲۸۸۸۳





حديث - ۸۹۸


امام عليعليه‌السلام
:


مَن وَقَّرَ عالِما فقَد وَقَّرَ رَبَّهُ ؛


هر که دانشمندي را احترام نهد خدا را احترام کرده است


غرر الحکم : ۸۷۰۴





حديث - ۸۹۹


امام عليعليه‌السلام
:


جالِسِ العُلَماءَ يَزدَدْ علمُکَ ، ويَحسُنْ أدبُکَ ، وتَزکُ نَفْسُکَ؛


با دانشمندان بنشين تا بر دانشت افزوده گردد ، تربيت و ادبت نيکو شود و روانت پاکيزه شود


غرر الحکم : ۴۷۸۶ منتخب ميزان الحکمة : ۱۰۶





حديث - ۹۰۰


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند :



لا تَجْلِسوا إلاّ عندَ کُلِّ عالِمٍ يَدْعوکُم مِن خَمْسٍ إلي خَمسٍ: مِن الشَّکِّ إلي اليَقينِ، ومِن الرِّياءِ إلي الإخْلاصِ ، ومِن الرَّغْبَةِ إلي الرَّهبَةِ ، ومِن الکِبْرِ إلي التّواضُعِ ، ومِن الغِشِّ إلي النّصيحَةِ ؛


تنها در محضر دانشمنداني نشينيد که شما را از پنج چيز به پنج چيز فرا مي‌خوانند : از دودلي به يقين ، از ريا به اخلاص ، از دنيا خواهي به دنيا گريزي ، از تکبر به‌فروتني‌و از فريبکاري‌به خير خواهي.


بحار الأنوار : ۷۴ / ۱۸۸ / ۱۸ منتخب ميزان الحکمة : ۱۰۶





حديث - ۹۰۱


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فرمودند :



قالُوا [الحَوارِيّونَ لعيسيعليه‌السلام
] : يا رُوحَ اللّه ، فمَن نُجالِسُ إذا ؟ قالَ : مَن يُذَکِّرُکُمُ اللّه‌َ رُؤيَتُهُ ، ويَزيدُ في عِلْمِکُم منطِقُهُ ، ويُرَغِّبُکُم في الآخِرَةِ عَمَلُهُ ؛



حواريان عيسيعليه‌السلام
عرض کردند : يا روح اللّه ! پس با چه کسي همنشين شويم ؟ فرمود : با آن که ديدنش شما را به ياد خدا اندازد و گفتارش بر دانش شما بيفزايد و کردارش شما را به آخرت تشويق کند .



تحف العقول : ۴۴ منتخب ميزان الحکمة : ۱۰۶