شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد ۸

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)0%

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) نویسنده:
گروه: کتابخانه حدیث و علوم حدیث

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

نویسنده: واحد تحقیقات قائمیه اصفهان
گروه:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


مشاهدات: 93056
دانلود: 5539

توضیحات:

جلد 1 جلد 2 جلد 3 جلد 4 جلد 5 جلد 6 جلد 7 جلد 8 جلد 9 جلد 10 جلد 11 جلد 12 جلد 13 جلد 14 جلد 15
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 1556 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 93056 / دانلود: 5539
اندازه اندازه اندازه
.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد 8

نویسنده:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.


حديث - ۲۹۲۱


امام باقرعليه‌السلام
مي فرمايند:


وَ اعْلَمْ اَنَّ الاِْلْفَ مِنَ اللّه‌ِ وَ الْفِرْکَ مِنَ الشَّيْطانِ؛


بدان که، انس و الفت گرفتن [با ديگران] از خداوند و دشمني از شيطان است.


کافي، ج ۵، ص ۵۰۰، ح ۱





حديث - ۲۹۲۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


به خدا سوگند، هرگز ملتي در زندگيِ مرفّه و پر نعمتي نبوده‌اند و نعمت و رفاه از آنان زائل نشده است، مگر به سبب گناهاني که مرتکب شده‌اند، چرا که خداوند به بندگانش ظلم نمي‌کند. اگر مردم به هنگامي که بلاها و سختي‌ها بر آنان فرود مي‌آمد و نعمت‌ها از دستشان مي‌رفت، با نيت‌هاي خوب و دلي مشتاق به پروردگارشان پناه مي‌بردند، بي‌گمان هر از دست رفته‌اي به آنان باز مي‌گشت و هر فاسدي اصلاح مي‌شد.


نهج البلاغه، از خطبه ۱۷۸





حديث - ۲۹۲۳


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


وَ لَيْسَ يُحَبُّ لِلْمُلوکِ أَنْ يُفَرِّطوا في ثَلاثٍ: في حِفْظِ الثُّغورِ وَ تَفَقُّدِ الْمَظالِمِ وَ اخْتيارِ الصّالِحينَ لاَِعْمالِهِمْ؛


حاکم سزاوار نيست که در سه کار کوتاهي کند: حفظ مرزها، رسيدگي به حقوق پايمال شده و انتخاب افراد شايسته براي کارهايشان.


تحف العقول، ص ۳۱۹.





حديث - ۲۹۲۴


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



از حرص بپرهيزيد، زيرا که پيشينيان شما در نتيجه حرص نابود شدند، حرص آنها را به بخل وادار کرد پس بخل ورزيدند. به قطع رحم وادار کرد پس با خويشاوندان قطع رابطه کردند. به بدي وادارشان کرد پس بدکار شدند.


نهج الفصاحه ، ح ۹۹۲





حديث - ۲۹۲۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



لاتَخْتَلِفوا، فَإِنَّ مَنْ کانَ قَبْلَکُمُ اخْتَلَفوا فَهَلَکوا؛


باهم اختلاف نکنيد، که پيشينيان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.


کنزالعمال، ح ۸۹۴





حديث - ۲۹۲۶


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



با مردم منصفانه رفتار کن و خيرخواه و مهربان آنان باش؛ زيرا اگر چنين بودي و خداوند بر مردم آباديي که تو در آن به سر مي‌بري خشم گرفت و خواست بر آنان عذاب فرو فرستد، به تو نگاه مي‌کند و به خاطر تو به آنان رحم مي‌کند. خداي متعال مي‌فرمايد: و پروردگار تو هرگز بر آن نبوده که شهرهايي را که مردمش درستکارند، به ستمي هلاک کند.


مکارم الاخلاق، ص ۴۵۷.





حديث - ۲۹۲۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثَلاثٌ لَيْسَ لاَِحَدِ مِنَ النّاسِ فيهِنَّ رُخصَةٌ: بِرُّ الْوالِدَينِ مُسْلِما کانَ اَو کافِرا وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِمُسْلِمٍ کانَ اَو کافِرٍ وَ اَداءُ الاَْمانَةِ اِلي مُسْلِمٍ کانَ اَو کافِرٍ؛


سه چيز است که ترک آن براي هيچ کس جايز نيست: نيکي به پدر و مادر؛ مسلمان باشند يا کافر، وفاي به عهد؛ با مسلمان يا کافر و اداي امانت؛ به مسلمان يا کافر.


جامع الصغير، ج ۲، ص ۷۱۶، ح ۳۴۶۹.





حديث - ۲۹۲۸


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اِنَّ اللّه‌َ تَبارَکَ وَ تَعالي اِذا اَرادَ بِقَوْمٍ بَقاءً اَوْ نَماءً رَزَقَهُمْ الْقَصْدَ وَ الْعَفافَ وَ اِذا اَرادَ بِقَوْمٍ اِقْتِطاعا فَتَحَ لَهُمْ اَوْ فَتَحَ عَلَيْهِم بابَ خيانَةٍ؛


هرگاه خداوند تبارک و تعالي ماندگاري، يا رشد ملتي را بخواهد، ميانه‌روي و پاکدامني را روزيشان مي‌کند و هرگاه نابودي آنان را بخواهد، دَرِ خيانتکاري را به سود و يا به ضررشان، به رويشان مي‌گشايد.


الدررالمنثور، ج ۳، ص ۱۲۰





حديث - ۲۹۲۹


کونا لِلظّالِمِ خَصْما وَ لِلْمَظْلومِ عَوْنا؛


پيوسته دشمن ظالم و ياور مظلوم باشيد.


نهج البلاغه، از نامه ۴۷.





حديث - ۲۹۳۰


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



يا عَليُّ وَ لِلصّالِحِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُصْلِحُ ما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللّه‌ِ تَعالي بِالْعَمَلِ الصّالِحِ وَ يُصْلِحُ دينَهُ بِالْعِلْمِ وَ يَرْضي لِلنّاسِ ما يَرْضي لِنَفْسِهِ؛


اي علي! انسان صالح سه نشانه دارد: با عمل صالح، ميان خود و خداوند را اصلاح مي‌کند، با علم، دينش را اصلاح مي‌نمايد و براي مردم، هماني را مي‌پسندد که براي خود مي‌پسندد.


ميراث حديث - شيعه، ج ۲، ص ۳۵، ح ۱۲۲.





حديث - ۲۹۳۱


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اَتـَرعوونَ عَنْ ذِکْرِ الْفاجِرِ حَتّي يَعْرِفَهُ النّاسُ؟! فَاذْکُرُوا الْفاجِرَ بِما فيهِ يَحْذَرْهُ النّاسُ؛


آيا از بردن نام بدکار، براي اين‌که مردم او را بشناسند، خودداري مي‌کنيد؟ بدکار را با اعمال و کردارش معرفي کنيد، تا مردم از او برحذر باشند.


کنزالعمال ، ح ۸۰۷۰





حديث - ۲۹۳۲


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


گناهاني که باعث تغيير نعمت‌ها مي‌شوند، عبارت‌اند از: تجاوز به مردم، ترک نمودن عادت‌هاي کار خير و خوب و کفران نعمت و ترک شکر، زيرا خداوند عزّوجلّ مي‌فرمايد: خداوند سرنوشت هيچ ملتي را تغيير نمي‌دهد، مگر اين‌که خودشان تغيير روش دهند...


معاني الاخبار، ص ۲۷۰.





حديث - ۲۹۳۳


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اِقْبَلِ الْحَقَّ مِمَّنْ اَتاکَ بِهِ صَغيرٌ اَوْ کَبيرٌ وَ اِنْ کانَ بَغيضا وَارْدُدِ الْباطِلَ عَلي مَنْ جاءَ بِهِ مِنْ صَغيرٍ اَوْ کَبيرٍ وَ اِنْ کانَ حَبيبا ؛


حق را از هر کس که برايت آورد، کوچک باشد يا بزرگ، بپذير، هر چند دشمنت باشد و باطل را، کوچک يا بزرگ، هر کس گويد به خودش برگردان، هر چند دوستت باشد.


کنزالعمال، ح ۴۳۱۵۲

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۳۴


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



لَنْ تُقَدَّسَ اُمَّةٌ لايُؤْخَذُ لِلضَّعيفِ فيها حَقُّهُ مِنَ الْقَويِّ غَيْرَ مُتَعْتِـعٍ؛


ملّتي که نتوان در ميان آنان بدون دلهره، حقّ ضعيف را از قوي گرفت، هرگز قابل ستايش نيست.


تحف العقول، ص ۱۴۲.





حديث - ۲۹۳۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



مَنْ اَصْبَحَ لا يَهْتَمُّ بِاُمورِ الْمُسْلِمينَ فَلَيْسَ مَنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً يُنادي يا لَلْمُسْلِمينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ؛


هر کس صبح کند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نيست و هر کس فرياد کمک خواهي کسي را بشنود و به کمکش نشتابد، مسلمان نيست.


کافي، ج ۲، ص ۱۶۴، ح ۵.





حديث - ۲۹۳۶


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



عُمّالُکُمْ اَعْمالُکُمْ، کَما تَـکونونَ، يُوَلّي عَلَيْکُمْ؛


کارگزاران شما [نتيجه] اعمال شما هستند، همان گونه که هستيد، بر شما حکومت مي‌شود.


شرح شهاب الاخبار، ص ۲۶۰.





حديث - ۲۹۳۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



صِنْفانِ مِنْ اُمَّتي اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتي وَ اِذا فَسَدا، فَسَدَتْ اُمَّتي، قيلَ يا رَسولَ اللّه‌ِ وَ مَنْ هُما؟ قالَ: اَ لْـفُقَهاءُ وَ الاُْمَراءُ؛


دو گروه از امّت من اگر صالح شوند، امّتم صالح مي‌شوند و اگر فاسد شوند، امّتم فاسد مي‌شوند. عرض شد اي رسول خدا آن دو گروه کدامند؟ فرمودند: عالمان و حاکمان.


خصال، ص ۳۷.





حديث - ۲۹۳۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


مِنْ کَمالِ السَّعادَةِ السَّعْيُ في صَلاحِ الْجُمْهورِ؛


کوشش در راه اصلاح توده مردم، از کمال خوشبختي است.


غررالحکم، ح ۹۳۶۱





حديث - ۲۹۳۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


اِنَّ بِذَوِي الْعُقولِ مِنَ الْحاجَةِ اِلَي الاَْدَبِ کَما يَظْمَأُ الزَّرْعُ اِلَي الْمَطَرِ؛


نياز عاقلان به ادب، همانند نياز کشتزار به باران است.


(غررالحکم، ح ۳۴۷۵.)





حديث - ۲۹۴۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


اَلْعَقْلُ حِفْظُ التَّجارِبِ وَ خَيْرُ ما جَرَّبْتَ ما وَعَظَکَ؛


عقل، اندوختن تجربه‌ها (و عمل به آن) است و بهترين تجربه، آن است که پندت داده.


(نهج البلاغه، نامه ۳۱.)





حديث - ۲۹۴۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


فَسادُ الاَْخْلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاءِ وَ صَلاحُ الاَْخْلاقِ بِمُنافَسَةِ الْعُقَلاءِ وَ الْخَلْقُ اَشْکالٌ فَکُلٌّ يَعْمَلُ عَلي شاکِلَتِهِ؛


معاشرت با نابخردان، اخلاق را فاسد و رقابت با عقلا اخلاق را اصلاح مي‌نمايد و مردم متفاوتند، و هر کس بر حسب طينت خود رفتار مي‌کند.


(بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۸۲ ، ح ۷۸.)





حديث - ۲۹۴۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


يَنْبَغي لِلْعاقِلِ اَنْ يُخاطِبَ الْجاهِلَ مُخاطَبَةَ الطَّبيبِ الْمَريضَ؛


شايسته است که برخورد عاقل با نادان، مانند برخورد طبيب با بيمار باشد.


(غررالحکم، ح ۱۰۹۴۴. )





حديث - ۲۹۴۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند :


اَلْعَقْلُ حَيْثُ کانَ آلِفٌ مَاْلوفٌ ؛


عقل هر کجا باشد، انس‌گيرنده و الفت‌پذير است.


غررالحکم، ح۱۲۵۱





حديث - ۲۹۴۴


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَلا وَ اِنَّ اَعْقَلَ النّاسِ عَبْدٌ عَرَفَ رَبَّهُ فَاَطاعَهُ وَ عَرَفَ عَدُوَّهُ فَعَصاهُ وَ عَرَفَ دارَ اِقامَتِهِ فَاَصْلَحَها وَ عَرَفَ سُرْعَةَ رَحيلِهِ فَتَزَوَّدَ لَها؛


بدانيد که عاقل‌ترين مردم کسي است که پروردگارش را بشناسد و از او پيروي کند، دشمنان خدا را بشناسد و از آنان نافرماني کند، جايگاه ابدي خود را بشناسد و آن را آباد کند و بداند به زودي به آنجا سفر خواهد کرد و براي آن، توشه بردارد.


(اعلام الدين، ص ۳۳۷، ح ۱۵.)





حديث - ۲۹۴۵


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اِنَّما يُدْرَکُ الْخَيْرُ کُلُّهُ بِالْعَقْلِ، وَ لا دينَ لِمَنْ لا عَقْلَ لَهُ؛


همه خوبي‌ها با عقل شناخته مي‌شوند و کسي که عقل ندارد، دين ندارد.


تحف العقول، ص ۵۴





حديث - ۲۹۴۶


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



رَاْسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الاْيمانِ بِاللّه‌ِ مُداراةُ النّاسِ في غَيْرِ تَرْکِ حَقٍّ؛


کمال عقل پس از ايمان به خدا، مدارا کردن با مردم است به شرط آن که حق، ترک نشود.


تحف العقول، ص ۴۲





حديث - ۲۹۴۷


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



چهار چيز بر هر عاقل و خردمندي از امّت من واجب است. گفته شد: اي پيامبر خدا! آن چهار چيز کدام‌اند؟ فرمودند: گوش فرادادن به دانش، نگهداري، نشر و عمل به آن.


تحف العقول، ص ۵۷.





حديث - ۲۹۴۸


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَثَلُ الْعَقْلِ فِي الْقَلْبِ کَمَثَلِ السِّراجِ في وَسَطِ الْبَيْتِ؛


عقل در دل، همانند چراغ در ميان خانه است.


(علل الشرايع، ص ۹۸، ح ۱. )





حديث - ۲۹۴۹


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



يا عَليُّ اَلْعَقْلُ مَا اکْتُسِبَتْ بِهِ الْجَنَّةُ وَ طُلِبَ بِهِ رِضَي الرَّحْمنِ؛


اي علي! عقل چيزي است که با آن، بهشت و خشنودي خداوند مهربان به دست مي‌آيد.


(من لايحضره الفقيه، ج ۴، ص ۳۶۹، ح ۵۷۶۲ .)





حديث - ۲۹۵۰


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا يَسْتَيْقِنُ الْقَلْبُ اَنَّ الْحَقَّ باطِلٌ اَبَدا وَ لا يَسْتَيقِنُ اَنَّ الْباطِلَ حَقٌّ اَبَدا؛


هرگز دل به باطل بودن حق و به حق بودن باطل يقين نمي‌کند.


(تفسير العياشي، ج ۲، ص ۵۳، ح ۳۹. )





حديث - ۲۹۵۱


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اَمّا عَلامَةُ التّائِبِ فَاَرْبَعَةٌ: اَلنَّصيحَةُ لِلّهِ في عَمَلِهِ وَ تَرْکُ الْباطِلِ وَ لُزومُ الْحَقِّ وَ الْحِرْصُ عَلَي الْخَيْرِ ؛


نشانه توبه‌کننده چهار است: عمل خالصانه براي خدا، رها کردن باطل، پايبندي به حق و حريص بودن بر کار خير.


(تحف العقول، ص ۲۰. )





حديث - ۲۹۵۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِصْبِرْ عَلي مَرارَةِ الْحَقِّ وَ ايّاکَ اَنْ تَنْخَدِعَ لِحَلاوَةِ الباطِلِ؛


تلخي حق را تحمل کن، و مبادا که فريب شيريني باطل را بخوري.


(غررالحکم، ح ۲۴۷۲. )





حديث - ۲۹۵۳


امام کاظمعليه‌السلام
مي فرمايند:


قُلِ الْحَقَّ وَ اِنْ کانَ فيهِ هَلاکُکَ فَاِنَّ فيهِ نَجاتَکَ... اِتَّقِ اللّه‌َ وَ دَعِ الْباطِلَ وَ اِنْ کانَ فيهِ نَجاتُکَ فَاِنَّ فيهِ هَلاکَکَ؛


حق را بگو اگر چه نابودي تو در آن باشد، زيرا که نجات تو در آن است... تقواي الهي پيشه کن و باطل را فرو گذار هر چند [به ظاهر] نجات تو در آن باشد، زيرا که نابودي تو در آن است.


تحف العقول، ص ۴۰۸





حديث - ۲۹۵۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند: اِنَّ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْحَقُّ يَضُرُّهُ الْباطِلُ وَ مَنْ لا يَسْتَقيمُ بِهِ الْهُدي تَضُرُّهُ الضَّلالَةُ وَ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْيَقينُ يَضُرُّهُ الشَّکُّ؛


به راستي که هر کس را حق سود ندهد، باطل زيانش رساند و هر کس به راه هدايت نرود، به کجراهه گمراهي افتد و هر کس يقين، او را سود نبخشد، شکّ زيانش رساند.


تحف العقول، ص ۱۵۲





حديث - ۲۹۵۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِنَّ الْحَقَّ وَ الْباطِلَ لا يُعْرَفانِ بِالنّاسِ، وَ لکِنِ اعْرِفِ الْحَقَّ بِاتِّباعِ مَنِ اتَّبَعَهُ وَ الْباطِلَ بِاجْتِنابِ مَنِ اجْتَنَبَهُ؛


حق و باطل به مردم (و شخصيت افراد) شناخته نمي‌شوند بلکه حق را به پيروي کسي که از آن پيروي مي‌کند بشناس و باطل را به دوري کسي که از آن دوري مي‌کند.


امالي طوسي، ص ۱۳۴، ح ۲۱۶.





حديث - ۲۹۵۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا تُقاتِلوا (تَقْتُلوا) الخَوارِجَ بَعْدي، فَلَيسَ مَنْ طَلَبَ الحَقَّ فَاَخْطَـأَهُ کَمَنْ طَلَبَ الْباطِلَ فَأدْرَکَهُ؛


بعد از من با خوارج نجنگيد (آنان را نکشيد)؛ زيرا کسي که طالب حق باشد و به آن نرسد، با کسي که جوياي باطل باشد و به آن دست يابد، يکسان نيست.


(نهج البلاغه، از خطبه ۶۱. )

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۵۷


امام باقرعليه‌السلام
مي فرمايند:


ميان حق و باطل جز کم‌عقلي فاصله نيست. عرض شد: چگونه، اي فرزند رسول خدا؟ فرمودند: انسان کاري را که موجب رضاي خداست براي غير خدا انجام مي‌دهد، در صورتي که اگر آن را خالص براي رضاي خدا انجام مي‌داد، زودتر به هدف خود مي‌رسيد تا براي غير خدا.


محاسن، ج ۱، ص ۲۵۴، ح ۲۸۰





حديث - ۲۹۵۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلْکَـيِّسُ صَديقُهُ الْحَقُّ وَ عَدُوُّهُ الْباطِلُ؛


انسان زيرک، دوستش حق است و دشمنش باطل.


(غررالحکم، ح ۱۵۲۴. )

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۵۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ثَلاثٌ فيهِنَّ النَّجاةُ: لُزومُ الْحَقِّ وَ تَجَنُّبُ الْباطِلِ وَ رُکوبُ الْجِدِّ؛


نجات و رستگاري در سه چيز است: پايبندي به حق، دوري از باطل و سوار شدن بر مرکب جدّيت.


(غررالحکم، ح ۴۶۶۱. )





حديث - ۲۹۶۰


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



سه ويژگي است که در هر کس يافت شود، ويژگي‌هاي ايمان کامل مي‌گردد: آن که وقتي خشنود گردد، خشنودي‌اش او را به باطل نکشاند و خشمش او را به هنگام خشم، از حق برون نبرد و هر گاه توان يافت، به آنچه از او نيست، دست درازي نکند.


الاصول الستة عشر، ص ۳۵





حديث - ۲۹۶۱


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِنَّ مِنْ حَقيقَةِ الاْيمانِ اَنْ تُؤْثِرَ الْحَقَّ وَ اِنْ ضَرَّکَ عَلَي الْباطِلِ وَ اِنْ نَفَعَکَ وَ اَنْ لا يَجوزَ مَنْطِقُکَ عِلْمَکَ؛


از حقيقت ايمان اين است که حق را بر باطل مقدم داري، هر چند حق به ضرر تو و باطل به نفع تو باشد و نيز از حقيقت ايمان آن است که گفتار تو از دانشت بيشتر نباشد.


محاسن، ج ۱، ص ۲۰۵





حديث - ۲۹۶۲


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِنَّ لِلْحقِّ دَوْلَةً وَ لِلْباطِلِ دَوْلَةً وَ کُلُّ واحِدٍ مِنْهُما في دَوْلَةِ صاحِبِهِ ذَليلٌ؛


براستي که حق را دولتي است و باطل را دولتي، و هر يک از اين دو، در دولت ديگري ذليل است.


(کافي، ج ۲، ص ۴۴۷، ح ۱۲ )





حديث - ۲۹۶۳


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


لَنْ تَبْقَي الاَرْضُ اِلاّ وَ فيها عالِمٌ يَعْرِفُ الْحَقَّ مِنَ الباطِلِ؛


هرگز زمين باقي نمي‌ماند مگر آن که در آن دانشمندي وجود دارد که حق را از باطل مي‌شناسد.


محاسن، ج ۱، ص ۲۳۴



	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۶۴


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


کَلامٌ في حَقٍّ خَيرٌ مِن سُکوتٍ عَلي باطِلٍ؛


سخن گفتن درباره حق، از سکوتي بر باطل بهتر است.


(من لا يحضره الفقيه، ج ۴، ص ۳۹۶. )





حديث - ۲۹۶۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


از خدعه و حيله آرزوها بپرهيزيد. چه بسيار آرزومندِ روزي که به آن روز نمي‌رسد و چه بسيار سازنده‌اي که در ساخته‌اش ساکن نمي‌شود و چه بسيار جمع کننده مالي که از آن استفاده نمي‌کند و شايد آن مال را از باطل به دست آورده و يا از حق کسي جلوگيري کرده، تا به آن مال رسيده است و بايد بار همه آن گناهان را به‌دوش کشد.


غررالحکم، ح ۲۵۶۳





حديث - ۲۹۶۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


مَنْ رَکِبَ الْباطِلَ اَذَلَّهُ مَرْکَبُهُ. مَن تَعَدَّي الحَقَّ ضاقَ مَذْهَبُهُ؛


کسي که بر باطل سوار شود، مَرکبش او را ذليل خواهد کرد. کسي که از راه حق منحرف شود راه بر او تنگ خواهد شد.


(عيون الحکم والمواعظ، ص ۴۴۴)





حديث - ۲۹۶۷


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اَلْحَقُّ ثَقيلٌ مُرٌّ وَ الْباطِلُ خَفيفٌ حُلْوٌ وَ رُبَّ شَهْوَةِ ساعَةٍ تورِثُ حُزْنا طَويلاً؛


حق، سنگين و تلخ است و باطل، سبک و شيرين و بسا خواهش و هوا و هوسي که لحظه‌اي بيش نمي‌ماند، اما غم و اندوهي طولاني به دنبال مي‌آورد.


مکارم الاخلاق، ص ۴۶۵.





حديث - ۲۹۶۸


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند: لَيْسَ مِنْ باطِلٍ يَقومُ بِاِزاءِ الْحَقِّ اِلاّ غَلَبَ الْحَقُّ الْباطِلَ وَ ذلِکَ قَولُهُ: بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَي الباطِلِ فَيَدْمَغُهُ...؛


هيچ باطلي نيست که در برابر حق بايستد مگر آن که حق بر باطل چيره مي‌شود و اين سخن خداوند است: بلکه حق را بر سر باطل مي‌زنيم که آن را در هم مي‌کوبد...


کافي، ج ۸ ، ص ۲۴۲)





حديث - ۲۹۶۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


قَليلُ الْحَقِّ يَدْفَعُ کَثيرَ الباطِلِ کَما اَنَّ الْقَليلَ مِنَ النّارِ يُحْرِقُ کَثيرَ الْحَطَبِ؛


اندکي حقّ، بسياري باطل را نابود مي‌کند، همچنان که اندکي آتش، هيزم‌هاي فراواني را مي‌سوزاند.


(غررالحکم، ح ۶۷۳۵. )





حديث - ۲۹۷۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلْحَقُّ سَيْفٌ قاطِعٌ عَلي اَهْلِ الْباطِلِ؛


حق، شمشير بُرَّنده‌اي است بر ضد اهل باطل.


(عيون الحکم والمواعظ، ص ۲۸. )





حديث - ۲۹۷۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلا وَ مَنْ اَکَلَهُ الْحَقُّ فَاِلَي الجَنَّةِ وَ مَنْ اَکَلَهُ الباطِلُ فَاِلَي النّارِ؛


بدانيد که هر کس در راه حق از دنيا برود، به بهشت و هر کس در راه باطل از دنيا برود، به جهنم مي‌رود.


(نهج البلاغه، از نامه ۱۷. )





حديث - ۲۹۷۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ـ وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ تَفسيرِ السُّنَّةِ وَ الْبِدْعَةِ وَ الْجَماعَةِ وَ الْفُرْقَهِ ـ : اَلسُّنَّةُ ـ و اللّه‌ِ ـ سُنَّةُ مُحمِّدٍصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
وَ الْبِدْعَةُ ما فارَقَها وَ الْجَماعَةُ ـ وَ اللّه‌ِ ـ مُجامَعَةُ اَهْلِ الْحَقِّ وَ اِنْ قَلّوا وَ الْفُرقَةُ مُجامَعَةُ اَهْلِ الْباطِلِ وَ اِنْ کَثُروا؛


در پاسخ به پرسش از معناي سنّت، بدعت، جماعت و تفرقه فرمودند: به خدا سوگند، سنّت، همان سنّت محمّدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
است و بدعت آنچه خلاف آن باشد و به خدا قسم، جماعت، همدست شدن با اهل حق است هر چند اندک باشند و تفرقه، همدستي با اهل باطل است هر چند بسيار باشند.



(کنزالعمّال، ح ۱۶۴۴. )





حديث - ۲۹۷۳


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَبَي اللّه‌ُ اَنْ يُعَرِّفَ باطِلاً حَقّا اَبَي اللّه‌َ اَنْ يَجْعَلَ الْحَقَّ في قَلْبِ الْمُؤْمِنِ باطِلاً لا شَکَّ فيهِ وَ اَبَي اللّه‌ُ اَنْ يَجْعَلَ الْباطِلَ في قَلْبِ الْـکافِر الْمُخالِفِ حَقّـا لا شَکَّ فيهِ وَ لَوْ لَمْ يَجْعَلْ هذا هکَذا ما عُرِفَ حَقٌّ مِنْ باطِلٍ؛


خداوند اِبا دارد از اين که باطلي را حق معرفي نمايد، خداوند اِبا دارد از اين که حق را در دل مؤمن، باطلي ترديدناپذير جلوه دهد، خداوند اِبا دارد از اين که باطل را در دل کافر حق ستيز به صورت حقي ترديدناپذير جلوه دهد، اگر چنين نمي‌کرد، حق از باطل شناخته نمي‌شد.


(محاسن، ج ۱، ص ۲۷۷. )

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۷۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


فَلَوْ اَنَّ الْباطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزاجِ الْحَقِّ لَمْ يَخْفَ عَلي المُرتادينَ وَ لَوْ اَنَّ الْحَقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الْباطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ اَلْسُنُ الْمُعانِدينَ وَلکِنْ يُوْخَذُ مِنْ هذا ضِغْثٌ وَ مِنْ هذا ضِغْثٌ؛


اگر باطل با حق درنياميزد، بر حقيقت جويان پوشيده نمي‌مانَد و اگر حق با باطل آميخته نشود، زبان دشمنان آن بريده مي‌شود، ليکن مشتي از آن برداشته مي‌شود و مشتي از اين. (و بدين ترتيب حق و باطل درهم آميخته مي‌شود و شبهه پيش مي‌آيد).


(نهج البلاغه، خطبه ۵۰ )





حديث - ۲۹۷۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَما اِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ اِلاّ اَرْبَعُ اَصابِـعَ - فَسُئِلَ عَنْ مَعْني قَولِهِ هذا، فَجَمَعَ اَصابِعَهُ وَ وَضَعَها بَيْنَ اُذُنِهِ وَ عَيْنِهِ - ثُمَّ قالَ: اَ لْباطِلُ اَنْ تَقولَ: سَمِعْتُ وَ الْحَقُّ اَنْ تَقولَ: رَأَيْتُ؛


هان! ميان حق و باطل جز چهار انگشت فاصله نيست. از آن حضرت درباره معناي اين فرمايش سؤال شد. امام انگشتان خود را به‌هم چسباند و آنها را ميان گوش و چشم خود گذاشت و آن‌گاه فرمودند: باطل اين است که بگويي: شنيدم و حق آن است که بگويي: ديدم.


(نهج البلاغه، از خطبه ۱۴۱. )





حديث - ۲۹۷۶


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا يُؤنِسَنَّکَ اِلاَّ الْحَقُّ وَ لا يوحِشَنَّکَ اِلاَّ الْباطِلُ؛


مبادا جز حق، با تو اُنس بگيرد و جز باطل، از تو بهراسد.


(نهج البلاغه، از خطبه ۱۳۰ )





حديث - ۲۹۷۷


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


ظَـلَمَ الْحَقَّ مَنْ نَصَرَ الْباطِلَ؛


هر کس باطل را ياري کند، به حق ستم کرده است.


(غررالحکم، ح ۶۰۴۱. )





حديث - ۲۹۷۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلْحَقُّ طَريقُ الْجَنَّةِ وَ الْباطِلُ طَريقُ النّارِ وَ عَلي کُلِّ طَريقٍ داعٍ؛


حق، راه بهشت است و باطل، راه جهنم و بر سر هر راهي دعوت کننده‌اي است.


(نهج السعادة، ج ۳، ص ۲۹۱. )

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۷۹


امام کاظمعليه‌السلام
:


اَلْمُؤْمِنُ قَليلُ الْکَلامِ کَثيرُ الْعَمَلِ، وَ الْمُنافِقُ کَثيرُ الْکَلامِ قَليلُ الْعَمَلِ؛


مؤمن کم حرف و پر کار است و منافق پر حرف و کم کار.


تحف العقول، ص۳۹۷.





حديث - ۲۹۸۰


امام عليعليه‌السلام
:


مَنْ باعَ نَفْسَهُ بِغَيْرِ نَعيمِ الْجَنَّةِ فَقَدْ ظَلَمَها؛


هر کس خودش را جز به نعمت بهشت بفروشد، براستي که به خويشتن ظلم کرده است.


غررالحکم، ج۵، ص ۴۵۸، ح ۹۱۶۴.





حديث - ۲۹۸۱


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



لَيْسَ شَيْ‌ءٌ اُطيعَ اللّه‌ُ فيهِ اَعْجَلَ ثَوابا مِنْ صِلَةِ الرَّحِمِ وَ لَيْسَ شَيْ‌ءٌ اَعْجَلَ عِقابا مِنَ الْبَغْيِ وَ قَطيعَةِ الرَّحِمِ؛


هيچ طاعتي نيست که پاداشش زودتر از صله‌رحم برسد و مجازاتي سريع‌تر از مجازات ظلم و قطع‌رحم نيست.


نهج الفصاحه، ح ۲۳۹۸

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۸۲


امام باقرعليه‌السلام
:


لَيْسَ مِنّا وَ لا مِنْکُمْ مَنْ ظَلَمَ النّاسَ؛


از ما نيست و از شما (شيعيان هم) نيست کسي که به مردم ظلم کند.


شرح الأخبار، ج ۳، ص ۴۸۸، ح ۱۴۱۴.





حديث - ۲۹۸۳


امام عليعليه‌السلام
:


مَنْ اَشْفَقَ عَلي نَفْسِهِ لَمْ يَظْلِمْ غَيْرَهُ؛


هر کس دلسوز خود باشد به ديگران ظلم نمي‌کند.


غررالحکم، ج ۵، ص۲۳۱، ح ۸۱۱۹





حديث - ۲۹۸۴


امام عليعليه‌السلام
:


اوصيکُما بِتَقْوَي اللّه‌ِ... وَ کونا لِلظّالِمِ خَصْما وَ لِلْمَظْلومِ عَوْنا؛


شما را سفارش مي‌کنم به تقواي الهي... و دشمن ظالم و ياور مظلوم باشيد.


نهج البلاغه، از نامه ۴۷.

	

	
	



	

		



حديث - ۲۹۸۵


امام عليعليه‌السلام
:


خَيْرُ النّاسِ مَنْ اِنْ اُغْضِبَ حَلُمَ وَ اِنْ ظُلِمَ غَفَرَ وَ اِنْ اُسي‌ءَ اِلَيْهِ اَحْسَنَ؛


بهترين مردم کسي است که اگر او را به خشم آورند، بردباري نمايد و چنانچه به او ظلم شود، ببخشايد و چون به او بدي شود، خوبي کند.


غررالحکم، ج۳، ص ۴۳۰، ح ۵۰۰۰





حديث - ۲۹۸۶


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



اِسْتَعيذوا بِاللّه‌ِ... مِنْ اَنْ تَظْلِموا اَوْ تُظْلَموا؛


به خدا پناه ببريد از اين‌که ظلم کنيد و يا زير بار ظلم برويد.


نهج الفصاحه، ح ۲۷۸





حديث - ۲۹۸۷


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



خدا رحمت کند بنده‌اي را که حلاليت بطلبد از برادري که به آبرو يا مال او تجاوز کرده، قبل از آن که (در قيامت) از او بازخواست کنند، آنجايي که دينار و درهمي نباشد، در نتيجه اگر شخص کار نيکي داشته باشد از آن بردارند و اگر نداشته باشد، از گناهان مظلوم برداشته بر گناهان او بيفزايند.


نهج الفصاحه، ح ۱۶۵۷.