شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد ۸

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)0%

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) نویسنده:
گروه: کتابخانه حدیث و علوم حدیث

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

نویسنده: واحد تحقیقات قائمیه اصفهان
گروه:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


مشاهدات: 93072
دانلود: 5539

توضیحات:

جلد 1 جلد 2 جلد 3 جلد 4 جلد 5 جلد 6 جلد 7 جلد 8 جلد 9 جلد 10 جلد 11 جلد 12 جلد 13 جلد 14 جلد 15
جستجو درون كتاب
  • شروع
  • قبلی
  • 1556 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 93072 / دانلود: 5539
اندازه اندازه اندازه
.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی)

.بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (اخلاقی) جلد 8

نویسنده:

كتابخانه ›

کتابخانه حدیث و علوم حدیث


فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.


حديث - ۳۹۰۰


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



أشقَي النّاسِ الْمُلوکُ... وَ أسعَدُ النّاسِ مَن خالَطَ کِرامَ النّاسِ؛


بدبخت‌ترين مردم پادشاهانند و خوشبخت‌ترين مردم کسي است که با مردم بزرگوار معاشرت کند.


الأمالي، صدوق، ص ۷۳، ح ۴۱.





حديث - ۳۹۰۱


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مِن سَعادَةِ ابْنِ آدَمَ حُسنُ الْخُلقِ وَ مِن شَقاوَةِ ابْنِ آدَمَ سُوءُ الْخُلقِ؛


از خوشبختي انسان خوش اخلاقي و از بدبختي انسان بد اخلاقي است.


کنز العمّال، ح ۵۲۴۳





حديث - ۳۹۰۲


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



إذَا اسْتُحِقَّتْ وَلايَةُ اللّه‌ِ وَالسَّعادَةُ جاءَ الأْجَلُ بَينَ الْعَينَينِ و ذَهَبَ الأْمَلُ وَراءَ الظَّهرِ و إذَا اسْتُحِقَّتْ وَلايَةُ الشَّيطانِ وَالشَّقاوَةُ جاءَ الأْمَلُ بَينَ الْعَينَينِ و ذَهَبَ الأْجَلُ وَراءَ الظَّهرِ؛


هرگاه کسي مستحق دوستي خداوند و خوشبختي باشد، مرگ در برابر چشمان او مي‌آيد و آرزو پشت سرش مي‌رود و هرگاه مستحق دوستي شيطان و بدبختي باشد، آرزو پيش چشم او، و مرگ پشت سرش قرار مي‌گيرد.


الکافي، ج ۳، ص ۲۵۸، ح ۲۷.





حديث - ۳۹۰۳


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



أربَعٌ مِنَ السَّعادَةِ و أربَعٌ مِنَ الشِّقاوَةِ، فَالأربَعُ الَّتي مِنَ السَّعادَةِ: الْمَرأَةُ الصّالِحَةُ وَالْمَسکَنُ الْواسِعُ وَالْجارُ الصّالِحُ وَ الْمَرکَبُ الْبَهيُّ وَ الأْربَعُ الَّتي مِنَ الشَّقاوَةِ: اَلْجارُ السُّوءُ وَالْمَرأةُ السُّوءُ وَالْمَسکَنُ الضَّيِّقُ وَالْمَرکَبُ السُّوءُ؛


چهار چيز از خوشبختي و چهار چيز از بدبختي است: چهار چيز خوشبختي: همسر خوب، خانه بزرگ، همسايه خوب و سواري نيکو است و چهار چيز بدبختي: همسايه بد، همسر بد، خانه کوچک و سواري بد است.


مکارم الأخلاق، ص ۱۲۶.





حديث - ۳۹۰۴


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اِنَّ السَّعيدَ کُلَّ السَّعيدِ حَقَّ السَّعيدِ مَن أحَبَّ عَليّا في حَياتِهِ و بَعدَ مَوتِهِ و إنَّ الشَّقِيَّ کُلَّ الشَّقيِّ حَقَّ الشَّقيِّ مَن أَبغَضَ عَليّا في حَياتِهِ و بَعدَ وَفاتِهِ؛


خوشبخت کامل و واقعي کسي است که علي را در زندگي و بعد از مرگش دوست بدارد و بدبخت کامل و واقعي کسي است که دشمن علي در زندگي و بعد از مرگش باشد.


الأمالي، صدوق، ص ۲۴۹، ح۸





حديث - ۳۹۰۵


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مِن سَعادَةِ ابنِ آدَمَ اسْتِخارَةُ اللّه‌ِ و رِضاهُ بِما قَضَي اللّه‌ُ و مِن شِقْوَةِ ابن آدَمَ تَرکُهُ اسْتِخارَةَ اللّه‌ِ و سَخَطُهُ بِما قَضَي اللّه‌ُ ؛


از خوشبختي انسان درخواست خير از خداوند و خشنودي به خواست اوست و از بدبختي انسان است که از خدا درخواست خير نکند و به خواست او ناخشنود باشد.


تحف العقول، ص ۵۵





حديث - ۳۹۰۶


امام سجادعليه‌السلام
مي فرمايند:


أمّا حَقُّ ذِي المَعروفِ عَلَيکَ فَأن تَشکُرَهُ وتَذکُرَ مَعروفَهُ، وَ تُکْسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ وَتُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَکَ وَ بَينَ اللّه‌ِ عَزَّوَجَلَّ، فَإذا فَعَلتَ ذلِکَ کُنتَ قَد شَکَرتَهُ سِرّا وَ عَلانيَةً ، ثُمَّ إن قَدَرْتَ عَلي مُکافاتِهِ يَوما کافَيْتَهُ؛


حق کسي که به تو نيکي کرده ، اين است که از او تشکر کني و نيکيش را به زبان آوري و از وي به خوبي ياد کني و ميان خود و خداي عزوجل برايش خالصانه دعا کني ، هرگاه چنين کردي بي‌گمان پنهاني و آشکارا از او تشکر کرده‌اي سپس اگر روزي توانستي نيکي او را جبران کني ، جبران کن


خصال، ص ۵۶۸.





حديث - ۳۹۰۷


پيامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ يُحِبَّکُمُ اللّه‌ُ وَرَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائْتُمِنْتُمْ وَاصْدُقوا إِذا حَدَّثْتُمْ وَأَحْسِنوا جِوارَ مَنْ جاوَرَکُمْ؛


اگر مي‌خواهيد که خدا و پيغمبر شما را دوست بدارند وقتي امانتي به شما سپردند به سلامت برگردانيد و چون سخن گوييد راست گوييد و با همسايگان خود به نيکي رفتار نماييد.


نهج الفصاحه، ح ۵۵۴.





حديث - ۳۹۰۸


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


صَدَقَةٌ يُحِبُّهَا اللّه‌ُ: إِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَتَقارُبٌ بَيْنَهُمْ إِذا تَباعَدوا؛


صدقه‌اي که خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح ميان مردم هرگاه رابطه‌شان تيره شد و نزديک کردن آنها به يکديگر هرگاه از هم دور شدند.


کافي، ج ۲، ص ۲۰۹، ح ۱.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۰۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


أَبْلَغُ ماتَسْتَدِرُّ بِهِ الرَّحْمَةَ أَنْ تُضْمِرَ لِجَميعِ النّاسِ الرَّحْمَةَ؛


مؤثّرترين وسيله جلب رحمت خدا اين است که خيرخواه همه مردم باشي.


غررالحکم، ح ۳۳۵۳.





حديث - ۳۹۱۰


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِذا اَرادَ اللّه‌ُ بِعَبْدٍ خَيْرا زَهَّدَهُ فِي الدُّنْيا وَ فَقَّهَهُ فِي الدِّينِ وَ بَصَّرَهُ عُيوبَها وَ مَنْ اوتِيَهُنَّ فَقَدْ اوتيَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛


هرگاه خداوند خير بنده‌اي را بخواهد، او را بي‌رغبت به دنيا، آگاه در دين و داناي به عيوبش مي‌گرداند؛ به چنين کسي خير دنيا و آخرت داده شده است.


کافي، ج ۲، ص ۱۳۰.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۱۱


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا يَنْبَغي لِمَنْ لا يَتَّقي مَلامَةَ الْعُلَماءِ وَ ذَمِّهِمْ اَنْ يُرْجي لَهُ خَيْرُ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛


کسي که از سرزنش و نکوهش علما پروا نمي‌کند، نمي‌توان به خير دنيا و آخرت او اميد داشت.


تحف العقول، ص ۳۶۴





حديث - ۳۹۱۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


جَمْعُ خَيْرِ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ في کِتْمانِ السِّرِّ وَ مُصادَقَةِ الاَخْيارِ، وَ جَمْعُ الشَّرِّ فِي الاِذاعَةِ وَ مُؤاخاةِ الاَشْرارِ؛


همه خير دنيا و آخرت در رازداري و هم‌نشيني با نيکان است و همه شر در افشاي اسرار و دوستي با اشرار است.


بحارالأنوار، ج ۷۴ ، ص ۱۷۸، ح ۱۷





حديث - ۳۹۱۳


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


عَلَيْکُمْ بِتَقْوَي اللّه‌ِ فَاِنَّها تَجْمَعُ الْخَيْرَ وَ لا خَيْرَ غَيْرُها وَ يُدْرَکُ بِها مِنَ الْخَيْرِ ما لا يُدْرَکُ بِغَيْرِها مِنْ خَيْرِ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛


شما را سفارش مي‌کنم به تقواي الهي، که گردآورنده خير است و هيچ خيري جز آن نيست، به وسيله تقوا خيرهايي از دنيا و آخرت نصيب انسان مي‌شود که با غير آن نمي‌شود.


بحارالأنوار، ج ۷۰، ص ۶۶، ح ۱۱





حديث - ۳۹۱۴


امام رضاعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِنَّ رَجُلاً سَاَلَ الْعالِمَ اَنْ يُعَلِّمَهُ ما يَنالُ بِهِ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ لا يُطَوِّلَ عَلَيْهِ فَقالَ لا تَغْضَبْ؛


شخصي از امام کاظمعليه‌السلام
درخواست نمود که در کلامي کوتاه، چيزي به او بياموزد که با آن خير دنيا و آخرت را به دست آورد. حضرت فرمودند: خشمگين مشو.


بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۲۶۵، ح ۱۳





حديث - ۳۹۱۵


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَلا اُخْبِرُکُمْ بِخَيْرِ اَخْلاقِ أهْلِ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؟ قالوا: بَلي يا رَسولَ اللّه‌ِ. فَقالَ اِفْشاءُ السَّلامِ فِي الْعالَمِ؛


آيا شما را از بهترين اخلاق اهل دنيا و آخرت خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا؟ اي رسول خدا! حضرت فرمودند: آشکارا سلام کردن به همگان.


بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۲، ح ۵۰

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۱۶


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



يا عَليُّ لا يَخْدُمُ الْعِيالَ اِلاّ صِدِّيقٌ اَوْ شَهيدٌ اَوْ رَجُلٌ يُريدُ اللّه‌ُ بِهِ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ؛


اي علي! به خانواده خود خدمت نمي‌کند، مگر مرد بسيار راستگو يا شهيد يا مردي که خداوند خير دنيا و آخرت را براي او مي‌خواهد.


مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۹.





حديث - ۳۹۱۷


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَطيعي زَوْجَکَ يَکْفِکَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ وَ بِرِّي والِدَيْکَ يَکْثُرْ خَيْرُ بَيْتِکَ؛


شوهرت را اطاعت کن تا خير دنيا و آخرت تو را کفايت کند و به پدر و مادرت نيکي کن تا خير خانه‌ات زياد شود.


کنزالعمال، ح ۴۳۳۸۸.





حديث - ۳۹۱۸


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَکْثِروا مِنْ قَوْلِ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‌ِ الْعَليِّ الْعَظيمِ فَاِنَّها مِلْکُ الْجَنَّةِ وَ مَنْ اَکْثَرَ مِنْها نَظَرَ اللّه‌ُ اِلَيْهِ وَ مَنْ نَظَرَ اِلَيْهِ فَقَدْ اَصابَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛


ذکر «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‌ِ الْعَليِّ الْعَظيم» را بسيار بگوييد: زيرا که آن، دارايي بهشت است و هر کس آن را بسيار بگويد خداوند به او مي‌نگرد و هر کس خدا به او بنگرد به خير دنيا و آخرت دست يافته است.


بحارالأنوار، ج ۳۸، ص ۱۶۱، ح ۸۳





حديث - ۳۹۱۹


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ فَتَحَ بابَ مَسْأَلَةٍ فَتَحَ اللّه‌ُ لَهُ بابَ فَقْرٍ فِي الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ وَ مَنْ فَتَحَ بابَ عَطيَّةٍ ابْتِغاءً لِوَجْهِ اللّه‌ِ اَعْطاهُ اللّه‌ُ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ؛


هر کس درِ درخواستي از مردم را به روي خود باز کند، خداوند براي او درِ فقري را در دنيا و آخرت باز مي‌کند و هر کس درِ بخششي را براي مردم به خاطر خدا باز کند، خداوند او را خير دنيا و آخرت عطا مي‌فرمايد.


کنزالعمال، ح ۱۶۷۴۵.





حديث - ۳۹۲۰


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ اَوي اِلي فِراشِهِ طاهِرا يَذْکُرُ اللّه‌َ تَعالي حَتّي يُدْرِکَهُ النُّعاسُ لَمْ يَتَقَلَّبْ ساعَةً مِنَ اللَّيْلِ يَسْأَلُ اللّه‌َ شَيْئا مِنْ خَيْرِ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ اِلاّ اَعْطاهُ اللّه‌ُ ايّاهُ؛


هر کس با وضو و با ياد خدا به رخت خواب برود و خوابش ببرد، در هر ساعتي از شب که بيدار گردد و از خدا چيزي از خير دنيا و آخرت بخواهد، خداوند آن را به او عطا فرمايد.


کنزالعمال، ح ۴۱۲۷۴





حديث - ۳۹۲۱


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


مَنْ اَرادَ الْحديث لِمَنْفَعَةِ الدُّنْيا لَمْ يَکُنْ لَهُ فِي الآخِرَةِ نَصيبٌ، وَ مَنْ اَرادَ بِهِ خَيْرَ الآخِرَةِ اَعْطاهُ اللّه‌ُ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛


هر کس حديث را براي بهره دنيا بخواهد، در آخرت بهره‌اي نخواهد داشت و هر کس براي خير آخرت بخواهد، خداوند به او خير دنيا و آخرت عطا فرمايد.


کافي، ج ۱، ص ۴۶.





حديث - ۳۹۲۲


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



ما مِنْ عَبْدٍ يَخافُ زَوالَ نِعْمَةٍ اَوْ فَجاءَةِ نِقْمَةٍ اَوْ تَغَيُّرِ عافيَةٍ وَ يَقولُ: يا حَيُّ يا قَيُّومُ يا واحِدُ يا مَجيدُ يا بَرُّ يا کَريمُ يا رَحيمُ يا غَنيُّ تَمِّمْ عَلَيْنا نِعْمَتَکَ وَهَبْ لَنا کَرامَتَکَ وَ اَلْبِسْنا عافيَتَکَ اِلاّ اَعْطاهُ اللّه‌ُ تَعالي خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ؛


قطعا هر کس به خاطر ترس از دست دادن نعمتي يا گرفتار شدن به بلايي ناگهاني و يا از دست دادن سلامتي بگويد: «اي زنده، اي پابرجا، اي يکتا، اي بزرگ، اي نيکوکار، اي بزرگوار، اي مهربان، اي بي نياز! نعمتت را بر ما کامل کن و بخششت را ارزاني ما کن و لباس عافيت را بر تن ما بپوشان» خداوند، خير دنيا و آخرت به او عطا مي‌فرمايد.


بحارالأنوار، ج ۹۵، ص ۱۹۴، ح ۲۷.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۲۳


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


فَاِنْ اَرَدْتَ اَنْ تَقَرَّعَيْنُکَ وَ تَنالَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ فَاقْطَعِ الطَّمَعَ مِمّا في اَيْدِي النّاسِ وَ عُدَّ نَفْسَکَ فِي الْمَوتي وَ لا تُحَدِّثْ لِنَفْسِکَ اَنَّکَ فَوْقَ اَحَدٍ مِنَ النّاسِ وَ اخْزَنْ لِسانَکَ کَما تَخْزَنُ مالَکَ؛


اگر مي‌خواهي ديدگان تو روشن شود و به خير دنيا و آخرت دست‌يابي، طمع خود را از آنچه در دست مردم است قطع کن و خود را از ميرندگان بشمار و گمان نکن که از کسي بهتري و زبان خود را نگه‌دار همان گونه که مال خود را نگه مي‌داري.


بحارالأنوار، ج ۱۳، ص ۴۱۶، ح ۸





حديث - ۳۹۲۴


پيامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ رَزَقَهُ اللّه‌ُ حُبَّ الاَئِمَّةِ مِنْ اَهْلِ بَيْتي فَقَدْ اَصابَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ، فَلا يَشُکَّنَّ اَحَدٌ اَنَّهُ فِي الْجَنَّةِ فَاِنَّ في حُبِّ اَهْلِ بَيْتي عِشْرينَ خَصْلَةً عَشَرَةٌ مِنْها فِي الدُّنْيا وَ عَشَرَةٌ مِنْها فِي الآخِرَةِ؛


هر کس که خداوند محبت امامان از اهل بيت مرا نصيب او کرده بي‌گمان به خير دنيا و آخرت دست يافته و بدون شک در بهشت خواهد بود، پس هيچ يک (از شيعيان) نبايد در اين که اهل بهشت است شک کند؛ زيرا در دوستي اهل بيت من بيست ويژگي است که ده مورد آن در دنيا و ده مورد آن در آخرت است.


بحارالأنوار، ج ۲۷، ص ۷۸، ح ۱۲.





حديث - ۳۹۲۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


خَيْرُ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ في خَصْلَتَيْنِ الْغِني وَ التُّقي، وَ شَرُّ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ في خَصْلَتَيْنِ الفَقْرِ وَ الْفُجورِ؛


خير دنيا و آخرت در دو خصلت است: بي‌نيازي و تقوا و شر دنيا و آخرت در دو خصلت است: نيازمندي و گناه.


شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج ۲۰، ص ۳۰۱.





حديث - ۳۹۲۶


امام رضاعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَنَّ رَجُلاً اَتَي سَيِّدَنا رَسولَ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
فَقالَ يا رَسولَ اللّه‌ِ عَلِّمْني خُلُقا يَجْمَعُ لي خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ فَقالَ
صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
لا تَکْذِبْ؛


مردي نزد سرور ما رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
آمد و عرض کرد: به من اخلاقي بياموزيد که خير دنيا و آخرت در آن جمع باشد، حضرت فرمودند: دروغ نگو.



فقه الرضاعليه‌السلام
، ص ۳۵۴.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۲۷


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



يا عَليُّ... لاتُصادِقْ آکِلَ الرِّبا فَإِنَّهُ يُبارِزُ اللّه‌َ لأَِنَّ اللّه‌َ تَعالي قالَ: (فَإِنْ لَمْ تَفْعَلوا فَأْذَنوا بِحَرْبٍ مِنَ اللّه‌ِ وَرَسولِهِ)؛


اي علي: با رباخوار رفاقت نکن، زيرا او با خداوند به مبارزه برخواسته، چون خداوند متعال مي‌فرمايد: اگر دست از رباخواري برنداشتيد پس به خدا و رسولش اعلان جنگ دهيد.


ميراث حديث - شيعه، ج ۲، ص ۴۶، ح ۱۸۹





حديث - ۳۹۲۸


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


مَعاشِرَ النّاسِ، اَلفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ ، وَاللّه‌ِ لِلرِّبا في هذِهِ الاُْمَّةِ أخْفي مِنْ دَبيبِ النَّمْلِ عَلَي الصَّفا؛


اي مردم! ابتدا احکام را ياد بگيريد، سپس تجارت کنيد! به خدا قسم که ربا در ميان اين امت ناپيداتر از حرکت مورچه بر روي تخته سنگ است.


بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۱۷، ح ۱۶.





حديث - ۳۹۲۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلدَّيْنُ رِقٌّ فَلا تَبْذُلْ رِقَّکَ لِمَنْ لا يَعْرِفُ حَقَّکَ؛


بدهي (نوعي) بندگي است، پس زمام اختيار خود را به کسي که حق تو را نمي‌شناسد مسپار (کنايه از اين است که از هر کس قرض نگير).


۱ شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد،ج۲۰،ص۳۰۶،ح۵۰۳





حديث - ۳۹۳۰


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِيّاکُمْ وَ الدَّيْنَ فَاِنَّهُ مَذَلَّةٌ بِالنَّهارِ، وَ مَهَمَّةٌ بِاللَّيلِ وَ قَضاءٌ فِي الدُّنْيا وَ قَضاءٌ فِي الآْخِرَةِ؛


زير بار بدهي نرويد زيرا بدهکاري خواري روز و اندوه شب است و در دنيا و آخرت باز پرداختي دارد.


کافي، ج ۵، ص ۹۵، ح ۱۱.





حديث - ۳۹۳۱


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


بِئْسَ القِلادَةُ لِلخَيِّرِ العَفيفِ قِلادَةُ الدَّيْنِ؛


چه بد گردنبندي است گردنبند بدهکاري بر گردن نيکوکارِ خويشتندار.


دستور معالم الحکم، ص ۲۱.





حديث - ۳۹۳۲


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



اَلدَّيْنُ دَيْنانِ: فَمَنْ ماتَ وَ هُوَ يَنْوي قَضاءَهُ فَاَنَا وَليُّهُ وَ مَنْ ماتَ وَلايَنْوي‌قَضاءَهُ‌فَذاکَ‌الَّذي يُؤْخَذُ مِنْ حَسَناتِهِ لَيْسَ يَوْمَئِذٍدينارٌوَلادِرْهَمٌ؛


قرض بر دو نوع است: هر کس از دنيا برود و قصد داشته باشد که قرض خود را بپردازد من سرپرست او خواهم بود و هر کس از دنيا برود و قصد داشته باشد که قرض خود را نپردازد، در مقابل آن از اعمال نيک او بر مي‌دارند، زيرا در آن روز دينار و درهمي نيست.


نهج الفصاحه، ح ۱۶۰۹.





حديث - ۳۹۳۳


اِتَّقوا دَعْوَةَ الْمُعْسِرِ؛


بترسيد، از نفرين تنگدست.


کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۲۰، ح ۱۵۴۲۴.





حديث - ۳۹۳۴


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


وَ اغْتَنِمْ مَنِ اسْتَقْرَضَکَ في حالِ غِناکَ لِيَجْعَلَ قَضاءَهُ لَکَ في يَوْمِ عُسْرَتِکَ؛


غنيمت بدان کسي را که در زمان توانگريت از تو قرض بخواهد تا در روز تنگدستي‌ات (قيامت) بپردازد.


نهج البلاغه، از نامه ۳۱.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۳۵


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


... فَاِنْ اَعْطاهُ اَکْثَرَ مِمّا اَخَذَهُ مِنْ شَرْطٍ بَيْنَهُما فَهُوَ مُباحٌ لَهُ، وَ لَيْسَ لَهُ عِنْدَ اللّه‌ِ ثَوابٌ فيما اَقْرَضَهُ؛


اگر قرض گيرنده بدون قرار قبلي، سودي به قرض دهنده بدهد مُباح است، ولي آن قرض دهنده پاداشي از خدا نخواهد گرفت.


بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۵۷، ح ۱.





حديث - ۳۹۳۶


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


لاَِنْ اُقْرِضَ قَرْضا اَحَبُّ اِلَيَّ مِنْ اَنْ اَصِلَ بِمِثْلِهِ؛


مالي را قرض بدهم، بيشتر دوست دارم تا آن را ببخشم.


بحارالانور، ج ۱۰۳، ص ۱۳۹، ح ۵





حديث - ۳۹۳۷


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ أَرادَ تُسْتَجابُ دَعْوَتُهُ وَأَنْ تُکْشَفَ کُرْبَتُهُ فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛


هر کس مي‌خواهد دعايش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.


کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۵، ح ۱۵۳۹۸.

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۳۸


امام رضاعليه‌السلام
مي فرمايند:


اِعْلَمْ أَنَّ مَنِ اسْتَدانَ دَيْنا وَنَوي قَضاءَهُ، فَهُوَ في أَمانِ اللّه‌ِ حَتّي يَقْضيَهُ، فَإنْ لَمْ يَنْوِ قَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ؛


کسي که قرض بگيرد در صورتي که تصميم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء کند ولي اگر تصميم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مي‌شود.


فقه الرضا، ص ۲۶۸.





حديث - ۳۹۳۹


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



کَمالايَحِلُ‌لِغَريمِکَ‌أَنْ‌يَمْطُلَکَ‌وَهُوَمُؤْسِرٌفَکَذلِکَ لايَحِلُّ لَکَ أَنْ تَعْسِرَهُ إِذا عَلِمْتَ أَنَّهُ مُعْسِرٌ؛


همان طور که براي آن کسي که از تو قرض گرفته جايز نيست که اداء آن را به تأخير بيندازد، پس براي تو هم جايز نخواهد بود که با اين‌که مي‌داني او تنگدست است از او مطالبه کني.


ثواب الاعمال، ص ۱۳۸.





حديث - ۳۹۴۰


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ أَقْرَضَ مَلْهوفافَأَحْسَنَ‌طِلْبَتَهُ‌اسْتَأْنَفَ‌الْعَمَلَ وَأَعْطاهُ اللّه‌ُ بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَلْفَ قِنْطارٍ مِنَ الْجَنَّةِ؛


هر کس به گرفتار و درمانده‌اي قرض بدهد و در پس گرفتن آن خوشرفتاري کند [گناهانش پاک شده] اعمالش را دوباره شروع مي‌کند و خداوند در برابر هر درهم، هزار قنطار (ثروتي فراوان) در بهشت به او عطا کند.


ثواب الاعمال، ص ۲۸۹.





حديث - ۳۹۴۱


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



إِنَّ اللّه‌َ تَعالي مَعَ الدّائِنِ حَتّي يَقْضيَ دَيْنَهُ مالَمْ يَکُنْ دَيْنُهُ فيما يَکْرَهُ اللّه‌ُ؛


خداوند يار قرض‌دار است تا قرض خود را بپردازد به‌شرط آن‌که قرض وي بر خلاف رضاي خدا نباشد.


نهج الفصاحه، ح ۷۳۳.





حديث - ۳۹۴۲


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند :



مَنْ أَخَذَ أَمْوالَ النّاسِ يُريدُ أَداءَها أَدَّي اللّه‌ُ عَنْهُ وَمَنْ أَخَذَها يُريدُ إِتْلافَها اَتْلَفَهُ اللّه‌ُ؛


هر کس اموال مردم را بگيرد و قصد پرداخت آن را داشته باشد خداوند آن را بپردازد (او را ياري مي‌کند) و هر کس اموال مردم را بگيرد و قصد تلف کردن داشته باشد خداوند آن را تلف کند.


نهج الفصاحه، ح ۲۹۷۹.





حديث - ۳۹۴۳


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
:



دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَيْتُ عَلي بابِها: اَلصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانيَةَ عَشَرَ فَقُلْتُ يا جَبْرَئيلُ کَيْفَ صارَتِ الصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانيَةَ عَشَرَ؟ قالَ: لأَِنَّ الصَّدَقَةَ تَقَعُ عَلي يَدِ الْغَنيِّ وَالْفَقيرِ وَالْقَرْضُ لايَقَعُ إِلاّ في يَدِ مَنْ يَحْتاجُ إِلَيْهِ؛


وارد بهشت شدم، ديدم بر در آن نوشته است (ثواب) صدقه ده برابر است و قرض هجده برابر. گفتم: اي جبرئيل چرا صدقه ده برابر و قرض هجده برابر است؟ گفت: زيرا صدقه به دست نيازمند و بي‌نياز مي‌رسد اما قرض جز به دست کسي که به آن نياز دارد، نمي‌رسد.


کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۰، ح ۱۵۳۷۳.





حديث - ۳۹۴۴


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَصْديقا لِلنّاسِ اَصْدَقُهُمْ حديث - ا وَ اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَکْذيبا اَکْذَبُهُمْ حديث - ا؛


هر کس راستگوتر است سخن مردم را بيشتر باور مي‌کند و هر کس دروغگوتر است مردم را بيشتر دروغگو مي‌داند.


نهج الفصاحه، ح ۵۹۱

	

	
	



	

		



حديث - ۳۹۴۵


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِکُلِّ ما سَمِعْتَ بِهِ، فَکَفي بِذلِکَ کَذِبا؛


هر چه را شنيدي براي مردم بازگو مکن، که همين براي دروغگويي (تو) کافي است.


نهج البلاغه، از نامه ۶۹





حديث - ۳۹۴۶


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



إِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ أَحَبَّ الْکَذِبَ فِي الصَّلاحِ وَ أبْغَضَ الصِّدْقَ فِي الْفَسادِ؛


خداوند عزوجل، دروغي را که باعث صلح و آشتي شود دوست دارد و از راستي که باعث فتنه شود بيزار است.


من لايحضره الفقيه، ج ۴، ص ۳۵۳، ح ۵۷۶۲.





حديث - ۳۹۴۷


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



عَلَيْکُمْ بِالصِّدْقِ فَاِنَّهُ مَعَ البِرِّ وَ هُما فِي الْجَنَّةِ وَ اِيّاکُمْ وَالْکِذْبَ فَاِنَّهُ مَعَ الْفُجورِ وَ هُما فِي النّارِ؛


شما را سفارش مي‌کنم به راستگويي، که راستگويي با نيکي همراه است و هر دو در بهشت‌اند و از دروغگويي بپرهيزيد که دروغگويي همراه با بدکاري است و هر دو در جهنم‌اند.


نهج الفصاحه، ح ۱۹۷۶.





حديث - ۳۹۴۸


رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم
مي فرمايند:



ثَلاثٌ يَقْبَحُ فيهِنَّ الصِّدْقُ: اَلنِّميمَةُ، وَ اِخبارُکَ الرَّجُلَ عَنْ اَهلِهِ بِما يَکْرَهُهُ، وَ تَکذيبُکَ الرَّجُلَ عَنِ الخَبَرِ؛


در سه چيز راستگويي زشت است: سخن‌چيني، خبر ناخوشايند دادن به مردي درباره زن و فرزندش و تکذيب کردن خبر کسي.


خصال، ص ۸۷ ، ح ۲۰.





حديث - ۳۹۴۹


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَقْبَحُ الصِّدقِ ثَناءُ الرَجُلِ عَلي نَفْسِهِ؛


زشت‌ترين راستگويي، تعريف انسان از خودش مي‌باشد.


غررالحکم، ج ۲، ص ۳۸۸، ح ۲۹۴۲.





حديث - ۳۹۵۰


امام موسي کاظمعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَداءُ الاَمانَةِ وَالصِّدْقُ يَجْلِبانِ الرِّزْقَ، وَالْخيانَةُ وَالْکَذِبُ يَجْلِبانِ الفَقْرَ وَ النِّفاقَ؛


اداي امانت و راستگويي روزي را زياد مي‌کند و خيانت و دروغگويي باعث فقر و نفاق مي‌شود.


بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۳۲۷.





حديث - ۳۹۵۱


امام صادقعليه‌السلام
مي فرمايند:


لا تَغْتَرّوا بِصَلاتِهِمْ وَلا بِصيامِهِمْ، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّوْمِ حَتّي لَوْ تَرَکَهُ اسْتَوْحَشَ ، وَلکِنِ اخْتَبِروهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحديث -وَأداءُ الأمانَةِ؛


فريب نماز و روزه مردم را نخوريد، زيرا آدمي گاه چنان به نماز و روزه خو مي‌کند که اگر آنها را ترک گويد، احساس ترس مي‌کند، بلکه آنها را به راستگويي و امانتداري بيازماييد.


کافي، ج۲، ص ۱۰۴، ح۲.





حديث - ۳۹۵۲


امام عليعليه‌السلام
مي فرمايند:


اَلصّادِقُ عَلي شَفا مَنْجاةٍ وَکَرامَةٍ وَالْکاذِبُ عَلي شُرُفِ مَهْواةٍ وَمَهانَةٍ؛


راستگو در آستانه نجات و بزرگواري است و دروغگو در لبه پرتگاه و خواري.


نهج البلاغه، خطبه ۸۶