حدیث - ۱۵۰

اِنَّ اللّه‌َ سُبْحانَهُ فَرَضَ فی أمْوالِ الاَْغْنیاءِ اَقْواتَ الْفُقَراءِ فَما جاعَ فَقیرٌ اِلاّ بِما مُتِّعَ بِهِ غَنیٌّ، وَ اللّه‌ُ تَعالی سائِلُهُمْ عَنْ ذلِکَ؛

خداوند سبحان غذای فقرا را در اموال ثروتمندان قرار داده است، پس هیچ فقیری در دنیا گرسنگی نمی‌کشد مگر این‌که ثروتمندی حق او را نداده باشد و خداوند از اغنیا در این باره خواهد پرسید.

نهج البلاغه صبحی صالح، حکمت ۳۲۸.

حدیث - ۱۵۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

اَحَبُّ الاَْعْمالِ اِلَی اللّه‌ِ مَنْ اَطْعَمَ مِنْ جوعٍ اَوْ دَفَعَ عَنْهُ مَغْرَما اَوْ کَشَفَ عَنْهُ کَرْبا؛

محبوب‌ترین کارها نزد خدا، سیر کردن گرسنه یا پرداختن بدهی یا برطرف کردن گرفتاری اوست.

نهج الفصاحه، ح۷۶.

حدیث - ۱۵۲

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

إذا أرادَ أَحَدُکُمْ أَنْ یُسْتَجابَ لَهُ فَلْیُطَیِّبْ کَسْبَهُ وَلْیَخْرُجْ مِنْ مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه‌َ لا یَرْفَعُ إِلَیْهِ دُعاء عَبْدٍ وَ فی بَطْنِهِ حَرامٌ أَوْ عِنْدَهُ مَظْلَمَةٌ لأِحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ؛

هر کس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کسب خود را حلال کند و حق مردم را بپردازد. دعای هیچ بنده‌ای که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسی بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمی‌رود.

بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۳۲۱، ح ۳۱.

حدیث - ۱۵۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مَعاشِرَ النّاسِ، اَلفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ ، وَاللّه‌ِ لِلرِّبا فی هذِهِ الاُْمَّةِ أخْفی مِنْ دَبیبِ النَّمْلِ عَلَی الصَّفا؛

ای مردم! ابتدا احکام را یاد بگیرید، سپس تجارت کنید! به خدا قسم که ربا در میان این امت ناپیداتر از حرکت مورچه بر روی تخته سنگ است.

بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۱۷، ح ۱۶.

حدیث - ۱۵۴

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

لَوْ اَنَّ رَجُلاً وَرِثَ مِنْ اَبیهِ مالاً وَ قَدْ عَرَفَ اَنَّ فی ذلِکَ الْمالِ رِبا وَلکِنْ قَدِ اخْتَلَطَ فِی التِّجارَةِ بِغَیْرِهِ حَلالٍ کانَ حَلالاً طَیِّبا فَلْیَأْکُلْهُ وَ اِنْ عَرَفَ مِنْهُ شَیْئا إنَّهُ رِبا فَلْیَأْخُذْ رَأْسَ مالِهِ وَلْیَرُدَّ الرِّبا؛

اگر کسی از پدرش مالی به ارث ببرد و بداند که در آن مال ربا وجود دارد، ولی مال ربوی با مال‌های دیگر مخلوط شده، آن مال برای او حلال و پاکیزه است و می‌تواند از آن استفاده کند، و اگر به ربوی بودن مقدار مشخصی از آن یقین دارد باید اصل مال را برای خود بردارد و مال ربوی را به صاحبش رد نماید.

کافی، ج ۵، ص ۱۴۵، ح ۴.

حدیث - ۱۵۵

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

وَ اغْتَنِمْ مَنِ اسْتَقْرَضَکَ فی حالِ غِناکَ لِیَجْعَلَ قَضاءَهُ لَکَ فی یَوْمِ عُسْرَتِکَ؛

غنیمت بدان کسی را که در زمان توانگریت از تو قرض بخواهد تا در روز تنگدستی‌ات (قیامت) بپردازد.

نهج البلاغه، از نامه ۳۱.

حدیث - ۱۵۶

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

... فَاِنْ اَعْطاهُ اَکْثَرَ مِمّا اَخَذَهُ مِنْ شَرْطٍ بَیْنَهُما فَهُوَ مُباحٌ لَهُ، وَ لَیْسَ لَهُ عِنْدَ اللّه‌ِ ثَوابٌ فیما اَقْرَضَهُ؛

اگر قرض گیرنده بدون قرار قبلی، سودی به قرض دهنده بدهد مُباح است، ولی آن قرض دهنده پاداشی از خدا نخواهد گرفت.

بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۵۷، ح ۱.

حدیث - ۱۵۷

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

لاَِنْ اُقْرِضَ قَرْضا اَحَبُّ اِلَیَّ مِنْ اَنْ اَصِلَ بِمِثْلِهِ؛

مالی را قرض بدهم، بیشتر دوست دارم تا آن را ببخشم.

بحارالانور، ج ۱۰۳، ص ۱۳۹، ح ۵

حدیث - ۱۵۸

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَنْ أَرادَ تُسْتَجابُ دَعْوَتُهُ وَأَنْ تُکْشَفَ کُرْبَتُهُ فَلْیُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛

هر کس می‌خواهد دعایش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.

کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۵، ح ۱۵۳۹۸.

حدیث - ۱۵۹

امام رضاعليه‌السلام می فرمایند:

اِعْلَمْ أَنَّ مَنِ اسْتَدانَ دَیْنا وَنَوی قَضاءَهُ، فَهُوَ فی أَمانِ اللّه‌ِ حَتّی یَقْضیَهُ، فَإنْ لَمْ یَنْوِ قَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ؛

کسی که قرض بگیرد در صورتی که تصمیم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء کند ولی اگر تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب می‌شود.

فقه الرضا، ص ۲۶۸.

حدیث - ۱۶۰

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَنِ احْتاجَ إِلَیْهِ أَخوهُ الْمُسْلِمُ فی قَرْضٍ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَیْهِ فَلَمْ یَفْعَلْ حَرَّمَ اللّه‌ُ عَلَیْهِ ریحَ الْجَنَّةِ؛

کسی که برادر مسلمانش در قرضی به او نیاز پیدا کند و او بتواند قرض بدهد و چنین نکند، خداوند بوی بهشت را بر او حرام می‌کند.

امالی صدوق، ص ۵۱۶.

حدیث - ۱۶۱

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَنْ أَقْرَضَ مَلْهوفافَأَحْسَنَ‌طِلْبَتَهُ‌اسْتَأْنَفَ‌الْعَمَلَ وَأَعْطاهُ اللّه‌ُ بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَلْفَ قِنْطارٍ مِنَ الْجَنَّةِ؛

هر کس به گرفتار و درمانده‌ای قرض بدهد و در پس گرفتن آن خوشرفتاری کند [گناهانش پاک شده] اعمالش را دوباره شروع می‌کند و خداوند در برابر هر درهم، هزار قنطار (ثروتی فراوان) در بهشت به او عطا کند.

ثواب الاعمال، ص ۲۸۹.

حدیث - ۱۶۲

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

إِنَّ اللّه‌َ تَعالی مَعَ الدّائِنِ حَتّی یَقْضیَ دَیْنَهُ مالَمْ یَکُنْ دَیْنُهُ فیما یَکْرَهُ اللّه‌ُ؛

خداوند یار قرض‌دار است تا قرض خود را بپردازد به‌شرط آن‌که قرض وی بر خلاف رضای خدا نباشد.

نهج الفصاحه، ح ۷۳۳.

حدیث - ۱۶۳

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

مَنْ أَخَذَ أَمْوالَ النّاسِ یُریدُ أَداءَها أَدَّی اللّه‌ُ عَنْهُ وَمَنْ أَخَذَها یُریدُ إِتْلافَها اَتْلَفَهُ اللّه‌ُ؛

هر کس اموال مردم را بگیرد و قصد پرداخت آن را داشته باشد خداوند آن را بپردازد (او را یاری می‌کند) و هر کس اموال مردم را بگیرد و قصد تلف کردن داشته باشد خداوند آن را تلف کند.

نهج الفصاحه، ح ۲۹۷۹.

حدیث - ۱۶۴

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَیْتُ عَلی بابِها: اَلصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانیَةَ عَشَرَ فَقُلْتُ یا جَبْرَئیلُ کَیْفَ صارَتِ الصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَالْقَرْضُ بِثَمانیَةَ عَشَرَ؟ قالَ: لأَِنَّ الصَّدَقَةَ تَقَعُ عَلی یَدِ الْغَنیِّ وَالْفَقیرِ وَالْقَرْضُ لایَقَعُ إِلاّ فی یَدِ مَنْ یَحْتاجُ إِلَیْهِ؛

وارد بهشت شدم، دیدم بر در آن نوشته است (ثواب) صدقه ده برابر است و قرض هجده برابر. گفتم: ای جبرئیل چرا صدقه ده برابر و قرض هجده برابر است؟ گفت: زیرا صدقه به دست نیازمند و بی‌نیاز می‌رسد اما قرض جز به دست کسی که به آن نیاز دارد، نمی‌رسد.

کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۰، ح ۱۵۳۷۳.

حدیث - ۱۶۵

حضرت رسوا اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

صَدَقَهُ السِّرِّ تُطْفِیءُ الْخَطیئَهَ، کَما تُطْفِیءُ الماءُ النّارَ، وَ تَدْفَعُ سَبْعینَ باباً مِنَ الْبَلاءِ؛

صدقه‌ای که محرمانه و پنهانی داده شود، سبب پاکی گناهان است، همان طوری که آب، آتش را خاموش می‌کند، همچنین صدقه هفتاد نوع بلا و آفت را بر طرف می‌نماید.

مستدرک الوسائل: ج ۷، ص ۱۸۴، ح ۷۹۸۴

حدیث - ۱۶۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

اَلصَّدَقَةُ عَلی وَجْهِها وَاصْطِناعُ الْمَعْروفِ وَ بِرُّ الْوالِدَیْنِ وَصِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزیدُ فِی الْعُمْرِ وَ تَقی مَصارِ عَ السُّوءِ؛

صدقه بجا، نیکوکاری، نیکی به پدر و مادر و صله رحم، بدبختی را به خوش‌بختی تبدیل و عمر را زیاد و از پیشامدهای بد جلوگیری می‌کند.

نهج الفصاحه، ح ۱۸۶۹

حدیث - ۱۶۷

امام باقرعليه‌السلام می فرمایند:

عبادت، هفتاد جزء است و از همه بهتر، کسب روزی حلال است.

الحدیث - ،ص ۱۰.

حدیث - ۱۶۸

پیامبر اعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

کسی که از دست‌رنج مشروع خود زندگی کند، در قیامت با پیامبران محشور می شود و پاداش می گیرد.

الحدیث - ، ص ۸.

حدیث - ۱۶۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اَلْبَیِّعانِ بِالخیارِ ما لَمْ یَتَفَرَّقا ـ او قال: حَتّی یَتَفَرَّقا ـ فَاِنْ صَدَقا وَ بَیَّنا بورِکَ لَهُما فی بَیْعِهِما وَ اِنْ کَـتَما وَ کَذِبا مُحِقَت بَرَکَةُ بَیْعِهِما؛

خریدار و فروشنده، تا از یکدیگر جدا نشده‌اند، اختیار [فسخ معامله را] دارند. اگر راست بگویند و [عیب را] آشکار بگویند، داد و ستد برای هر دو، برکت خواهد داشت، و اگر [عیب را [بپوشانند و دروغ بگویند برکت دادوستدشان خواهد رفت.

صحیح بخاری، ج ۳، ص ۱۰.

حدیث - ۱۷۰

امام علیعليه‌السلام :

اَلْبَرَکَةُ فی مالِ مَنْ آتَی الزَّکاةَ وَ واسَی الْمُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاَْقْرَبینَ؛

برکت در مال کسی است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یاری رساند و به خویشاوندان کمک نماید.

تحف العقول، ص ۱۷۲.

حدیث - ۱۷۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

باکِروا طَـلَبَ الرِّزْقِ وَ الْحَوائِجِ فَاِنَّ الغُدُوَّ بَرَکَةٌ وَ نَجاحٌ؛

در پی روزی و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزی است.

المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۴، ح۷۲۵۰

حدیث - ۱۷۲

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

کسی که در مال خود بر تو ایثار کند تو را بر خویش برگزیده (و شایسته نام ایثارگری است).

(غررالحکم و دررالکلم)

حدیث - ۱۷۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

آن که بخشش اموال بر او سهل باشد، امیدها به او رو کنند.

(شرح غررالحکم ، ج ۵، ص ۲۲۹)

حدیث - ۱۷۴

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

برخی (از اموال خود) را از پیش فرستید که به سود شما باشد (و به کارتان آید) و همه را به جای نگذارید که به زیان شما است.

غررالحکم ، باب آخرت

حدیث - ۱۷۵

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند :

هر کار نیکی صدقه است و هر چه مسلمان بر خویش و کسان خویش خرج کند در قبال آن برای او صدقه ای نویسند ؛ و هر چه مسلمان به وسیله آن آبروی خویش محفوظ دارد در قبال آن برایش صدقه ای نویسند.

نهج الفصاحه ، حدیث - ۲۱۷۳

حدیث - ۱۷۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

کسی که غذایش کم شد، هزینه زندگی برایش سبک خواهد شد.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث - ۱۷۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

دور اندیش کسی است که از ولخرجی و تبذیر بپرهیزد ، و اسرافکاری را خوش ندارد.

غررالحکم ، باب دور اندیشی

حدیث - ۱۷۸

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

وَ الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ وَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ فِی عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ فِی آجَالِهِمْ؛

صدقه دادن دارویی ثمر بخش است ، و کردار بندگان در دنیا ، فردا در پیش روی آنان جلوه گر است.

نهج البلاغه، حکمت ۷

حدیث - ۱۷۹

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیارُکُمْ اَحْسَنُکُمْ قَضاءً لِلدَّیْنِ؛

بهترین شما کسانی هستند که قرض خود را بهتر ادا کنند.

نهج الفصاحه، ح ۱۴۷۴.

حدیث - ۱۸۰

امام علیعليه‌السلام :

اِنَّ اللّه‌َ عزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُحْتَرِفَ الاَْمینَ؛

خداوند انسان شاغل امین را دوست دارد.

کافی، ج ۵، ص ۱۱۳، ح ۱.

حدیث - ۱۸۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اِنَّ اللّه‌َ یُحِبُّ الْعَبدَ اَنْ یَکُونَ سَهْلَ الْبَیْعِ وَ سَهْلَ الشِّراءِ وَ سَهْلَ القَضاءِ وَ سَهْلَ الاِقْتِضاءِ؛

خداوند بنده‌ای را که در خرید و فروش و قضاوت و پذیرش قضاوت آسان گیر باشد دوست دارد.

دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۱۷

حدیث - ۱۸۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اِنَّ اللّه‌َ یُحِبُّ الاِْنْفاقَ وَ یُبْغِضُ اْلاِقْتارَ، فَاَنْفِقْ وَ اَطْعِمْ وَ لا تُصَرْصِرْ فَیَعْسِرْ عَلَیْکَ الطَّلَبُ؛

خداوند خرج کردن را دوست دارد و با سخت خرج کردن دشمن است پس انفاق و اطعام کن و به ثروت اندوزی مپرداز که کسب ثروت تو را به سختی می‌اندازد.

بحارالأنوار، ج۶۴، ص ۲۸۲، ح ۴۳

حدیث - ۱۸۳

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

مَنْ تَصَدَّقَ فی یَوْمٍ اَو لَیْلَةٍ اِنْ کَانَ یَوْمٌ فَیَوْمٌ وَ اِنْ کانَ لَیْلَةٌ فَلَیْلٌ دَفَعَ اللّه‌ُ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُ الْهَمَّ وَ السَّبُعَ وَ میتَةَ السُّوءِ؛

هر کس در روز و یا شب صدقه بدهد اگر روز است روز و اگر شب است، شب خداوند از او غم و اندوه، درنده و مرگ بد را دور می‌کند.

ثواب الأعمال، ص ۱۴۰

حدیث - ۱۸۴

امام رضاعليه‌السلام می فرمایند:

بهترین مال آن است که صرف حفظ آبرو شود.

(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)

حدیث - ۱۸۵

امام رضاعليه‌السلام می فرمایند:

صدقه بده هرچند کم باشد زیرا هر کار کوچکی که صادقانه برای خدا انجام‌شود، بزرگ است.

(وسائل الشیعة ، ج ۱ ، ص ۸۷)

حدیث - ۱۸۶

امام رضاعليه‌السلام می فرمایند:

کسی که نعمت دارد باید که بر عیالش در هزینه وسعت بخشد.

(تحف العقول ، ص ۴۶۶)

حدیث - ۱۸۷

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

إنَّ القَصدَ یورِثُ الغِنی؛

میانه‌روی ، ثروتمندی می‌آورد.

الکافی، ج ۴ ، ص ۵۳

حدیث - ۱۸۸

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَةٍ وَ القَرضُ بِثَمانِیَةَ عَشرَ وَ صِلَةُ الْاِخوانِ بِعِشرینَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِاَربَعَةٍ وَ عِشرینَ؛

صدقه دادن، ده حسنه، قرض دادن، هجده حسنه، رابطه با برادران [دینی]، بیست حسنه و صله رحم، بیست و چهار حسنه دارد.

کافی، ج ۴، ص ۱۰، ح ۳

حدیث - ۱۸۹

پیامبر اعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

یاِقنَع بِما اُوتیتَهُ یَخِفَّ عَلَیکَ الحِسابُ؛

به آنچه به تو داده شده ، قناعت کن ، تا کار حسابرسی بر تو آسان شود.

اأعلام الدین ، ص ۳۴۴

حدیث - ۱۹۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اَلصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلاءَ وَ هِیَ اَنـْجَحُ دَواءٍ وَ تَدْفَعُ الْقَضاءَ وَ قَدْ اُبْرِمَ اِبراما وَ لا یَذْهَبُ بِالاَْدواءِ اِلاَّ الدُّعاءُ وَ الصَّدَقَةُ

صدقه بلا را برطرف می‌کند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضای حتمی را برمی‌گرداند و درد و بیماری‌ها را چیزی جز دعا و صدقه از بین نمی‌برد.

بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۱۳۷، ح ۷۱

حدیث - ۱۹۱

حضرت علیعليه‌السلام فرمودند:

اِغتَنِم مَنِ استَقرَضَکَ فی حالِ غِناکَ لِیجعَلَ قَضاءَهُ فی یومِ عُسرَتِکَ ؛

کسی را که در حال بی نیازی‌ات از تو قرض می خواهد، غنیمت شمار تا در وقت نیازت جبرانش کند

غررالحکم و دررالکلم، ح ۲۳۷۰

حدیث - ۱۹۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

سُوسُوا إِیمَانَکم بِالصَّدَقَةِ وَ حَصِّنُوا أَموَالَکم بِالزَّکاةِ وَ ادفَعُوا أَموَاجَ البَلَاءِ بِالدُّعَاءِ ؛

ایمان خود را با صدقه دادن و اموالتان را با زکات دادن نگاه دارید، و امواج بلا را با دعا از خود برانید.

(نهج البلاغه، حکمت ۱۴۶ )

حدیث - ۱۹۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَطیبُ العَیشِ القَناعَةُ؛

خوش‌ترین زندگی، زندگی با قناعت است.

(غررالحکم، ح ۲۹۱۸)

حدیث - ۱۹۴

حضرت علیعليه‌السلام فرمودند:

الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنجِحٌ وَ أَعمَالُ العِبَادِ فِی عَاجِلِهِم نُصبُ أَعینِهِم فِی آجَالِهِم؛

صدقه دادن دارویی ثمر بخش است ، و کردار بندگان در دنیا ، فردا در پیش روی آنان جلوه گر است.

(کافی، ج ۵، ص ۱۲۵، ح ۷ )

حدیث - ۱۹۵

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلبَرَکةُ فی مالِ مَن آتَی الزَّکاةَ وَ واسَی المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاَقرَبینَ؛

برکت در مال کسی است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یاری رساند و به خویشاوندان کمک نماید.

(تحف العقول، ص ۱۷۲)

حدیث - ۱۹۶

حضرت علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلبَرَکةُ فی مالِ مَن آتَی الزَّکاةَ وَ واسَی المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاَقرَبینَ؛

برکت در مال کسی است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یاری رساند و به خویشاوندان کمک نماید.

(تحف العقول، ص ۱۷۲)

حدیث - ۱۹۷

پیامبر اعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلصَّدَقَةُ عَلَی القَرابَةِ صَدَقَةٌ وصِلَةٌ؛

صدقه دادن به خویشاوندان، هم صدقه است و هم صله رحم.

(مسند احمد، ج ۴ ،ص ۱۷)

حدیث - ۱۹۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَنِ اقتَصَرَ عَلی بُلغَةِ الکفافِ فَقَدِ انتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفضَ الدَّعَةِ

هر کس به اندازه‌ای که او را کفایت می کند، قناعت کند، به آسایش و نظم می رسد و در آسودگی و رفاه منزل می گیرد.

(نهج البلاغه، حکمت ۳۷۱)

حدیث - ۱۹۹

پیامبر اعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

باکروا طَـلَبَ الرِّزقِ وَ الحَوائِجِ فَاِنَّ الغُدُوَّ بَرَکةٌ وَ نَجاحٌ

در پی روزی و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزی است.

(المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۴، ح ۷۲۵۰)

حدیث - ۲۰۰

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

إذا أرَدتَ أن یُثرِی اللهُ ما لَکَ فَزَکِّهِ.

هر گاه خواستی که خداوند دارایی تو را زیاد کند، زکات آن را بپرداز.

(بحار‌الأنوار، ج۹۶، ص۲۳)

حدیث - ۲۰۱

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

مَن أَرادَ تُستَجابُ دَعوَتُهُ وَأَن تُکشَفَ کربَتُهُ فَلیفَرِّج عَن مُعسِرٍ

هر کس می خواهد دعایش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.

(کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۵، ح ۱۵۳۹۸ )

حدیث - ۲۰۲

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

إذا أرَدتَ أن یُثرِی اللهُ ما لَکَ فَزَکِّهِ.

هر گاه خواستی که خداوند دارایی تو را زیاد کند، زکات آن را بپرداز.

(بحار‌الأنوار، ج۹۶، ص۲۳)

حدیث - ۲۰۳

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

القَنَاعَةُ مَالٌ لا یَنفَدُ؛

قناعت مالی است که تمام شدنی نیست.

(جهاد با نفس، ح ۲۹۹)

حدیث - ۲۰۴

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

مَن أَرادَ تُستَجابُ دَعوَتُهُ وَأَن تُکشَفَ کربَتُهُ فَلیفَرِّج عَن مُعسِرٍ؛

هر کس می خواهد دعایش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.

(کنزالعمال، ج ۶، ص ۲۱۵، ح ۱۵۳۹۸ )

حدیث - ۲۰۵

امام صادقعليه‌السلام فرمودند:

إذا أرادَ أَحَدُکم أَن یستَجابَ لَهُ فَلیطَیب کسبَهُ وَلیخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه‌َ لا یرفَعُ إِلَیهِ دُعاء عَبدٍ وَ فی بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛

هر کس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کسب خود را حلال کند و حق مردم را بپردازد. دعای هیچ بنده‌ای که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسی بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمی‌رود.

( بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۳۲۱، ح ۳۱ )

حدیث - ۲۰۶

حضرت علیعليه‌السلام فرمودند:

الکریمُ مَن صانَ عِرضَهُ بِمالِهِ وَ اللَّئیمُ مَن صانَ مالَهُ بِعِرضِهِ؛

بزرگوار کسی است که آبرویش را با مالش حفظ کند و فرومایه کسی است که مالش را با آبرویش حفظ کند.

(غرر الحکم و درر الکلم: ح ۲۱۵۹)

حدیث - ۲۰۷

حضرت رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلتّاجِرُ الاَمینُ الصَدوقُ المُسلِم مَعَ الشُّهَداءِ یومَ القیامَة؛

تاجر درستکار راستگوی مسلمان، روز رستاخیز با شهیدان است.

(کنز العمال ، ج ۴ ، ص ۷ ، ح ۹۲۱۶)

حدیث - ۲۰۸

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

أفضَلُ المَالِ مَا وُقِیَ بِهِ العِرضُی

بهترین مال آن است که آبرو با آن محفوظ ماند.

(بحار الأنوار، ج۷۸، ص۳۵۲)

حدیث - ۲۰۹

امام رضاعليه‌السلام فرمودند:

خَیرُ مالِ المَرءِ ذَخائِرُ الصَّدَقَةِی

بهترین مال انسان، اندوخته‌های صدقه است.

(تنبیه الخواطر، ج۲، ص۱۸۲)

حدیث - (۳۰۷)

حدیث - ۲۱۰

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خوشا بر آن کس که افزونیِ دارایی اش را انفاق کند و از افزون‌گویی زبانش جلوگیری کند !

تحف العقول ص۳۰

حدیث - ۲۱۱

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزء، اَفضَلُها جُزءً طَلَبُ الحَلالِ

عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.

(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)

حدیث - ۲۱۲

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

إنَّ الصَّدَقَة َلتُطفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ

صدقه، خشم پروردگار را فرو می‌نشاند.

(کنزالعمال، ح۱۶۱۱۴۳ )

حدیث - ۲۱۳

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

آن که میانه روی کند، تهی دست نخواهد شد.

نهج البلاغه، حکمت ۱۴۰.

حدیث - ۲۱۴

امام حسینعليه‌السلام می فرمایند:

قناعت مایه ی آسایش تن است.

بحارالانوار، ج۷۸، ص ۱۲۸.

حدیث - ۲۱۵

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

میوه ی قناعت، میانه روی در کسب و کار است و خویشنداری، از دست دراز کردن به سوی مردم.

غررالحکم، ح ۴۶۳۴.

حدیث - ۲۱۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

آن که میانه روی کند، تهی دست نخواهد شد.

نهج البلاغه، حکمت ۱۴۰.

حدیث - ۲۱۷

حضرت علیعليه‌السلام می فرمایند:

مواساة الأخ فی الله عزوجل تزید فی الرزق

کمک مالی به برادر دینی، روزی را زیاد می کند.

بحارالانوار، ج۷۴، ص ۳۵۹.

حدیث - ۲۱۸

حضرت رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اکثروا من الصدقة ترزقوا.

صدقه زیاد بدهید، تا خداوند به شما روزی دهد.

بحارالانوار، ج۷۷، ص ۱۷۶.

حدیث - ۲۱۹

حضرت امام حسینعليه‌السلام می فرمایند:

القنوع راحة الابدان.

قناعت مایه ی آسایش تن است.

بحارالانوار، ج۷۸، ص ۱۲۸.

حدیث - ۲۲۰

حضرت امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

من حسن بره أهل بیته زید فی رزقه.

هر که با خانواده ی خود نیکوکار باشد، روزیش زیاد می شود.

بحارالانوار، ج۷۶، ص ۶۰.

حدیث - ۲۲۱

قال الإمام الباقرعليه‌السلام : علیکم بالصدقة، فبکروا بها، فإنها تسود وجه إبلیس.

امام باقرعليه‌السلام فرمودند: بر شما باد به صدقه دادن، صدقه را صبح زود بدهید، همانا (صدقه) روی ابلیس را سیاه می کند.

«تحف العقول، ص ۲۹۸»

نبایدهای اقتصادی

حدیث - ۱

قال الامام الصّادقعليه‌السلام : إنّما الشَّحیح مَنْ منع حقَّ الله و أنفقَ فی غَیرِ حقِّ اللهِ عزّوجل.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: بخیل کسی است که از پرداخت حق خدا (مانند زکات و خمس) خودداری نموده، در راه غیر خدا بذل و بخشش می‌کند.

«معانی الاخبار، ص ۲۴۶»

حدیث - ۲

سُئلَ الامام الحسنعليه‌السلام عن البُخل، فقال: هو أنْ یَری الرَّجلُ ما أنفقهُ تَلَفاً و ما أمسَکَهُ شرَفا.

از امام حسنعليه‌السلام در مورد معنای بخل پرسیدند، حضرت فرمودند: بخل آن است که انسان آنچه را انفاق و خرج می‌کند از دست رفته و بیهوده بپندارد و آنچه را که نگه می‌دارد، مایه شرف و بزرگی بداند.

«بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۱۱۳»