شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

حدیث - ۶۱

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

السِّواکُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ إلاَّ السَّامَ ، وَالسَّامُ : المَوتُ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مسواک ، شفای هر دردی است ، مگر سام ، و سام ، مرگ است

إتحاف السادة المتّقین ، جلد ۲ ، صفحه ۳۵۰ عن عائشة ، کنز العمّال ، جلد ۹ ، صفحه ۳۱۱ ، حدیث - ۲۶۲۶۴ نقلاً عن الفردوس دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۲

حدیث - ۶۲

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

السِّواکُ فِی الفَمِ یُثَبِّتُ الأَضراسَ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مسواک ، دندان‌ها را در دهان تثبیت می‌کند

الفردوس ، جلد ۳ ، صفحه ۳۱۱ ، حدیث - ۴۹۳۷ عن حذیفة بن الیمان ، کنز العمّال ، جلد ۶ ، صفحه ۶۴۶ ، حدیث - ۱۷۲۰۸ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۰

حدیث - ۶۳

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

تَسَوَّکوا ؛ فَإِنَّ السِّواکَ مَطهَرَةٌ لِلفَمِ ، مَرضاةٌ لِلرَّبِّ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مسواک بزنید ؛ چرا که مسواک ، مایه پاکیزگی دهان و خشنودی پروردگار است

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۵ ، حدیث - ۴ عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق عن الإمام علیّ علیهماالسلام ولیس فیه «تسوّکوا فإنّ» ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۰ در المعجم الکبیر ، به جای «مایه پاکیزگی» ، عبارت «خوش‌بو کننده» آمده است

حدیث - ۶۴

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

السِّواکُ یَزِیدُ الرَّجُلَ فَصاحَةً

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مسواک زدن ، بر زبان آوری مرد می‌افزاید

بحار الأنوار : ۷۶ / ۱۳۵ / ۴۸ منتخب میزان الحکمة : ۲۸۸

حدیث - ۶۵

الإمام علیعليه‌السلام :

ثَلاثٌ یُذهِبنَ البَلغَمَ ویَزِدن فِی الحِفظِ : السِّواکُ ، وَالصَّومُ ، وقِراءَةُ القُرآنِ

امام علیعليه‌السلام :

سه چیز ، بلغم را از میان می‌بَرَد و حافظه را افزون می‌کند: مسواک زدن ، روزه گرفتن و قرائت قرآن.

مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۱۹ ، حدیث - ۲۸۷ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۲۵۴

حدیث - ۶۶

الإمام الباقرعليه‌السلام :

السِّواکُ یَذهَبُ بِالبَلغَمِ ، ویَزیدُ فِی العَقلِ

امام باقرعليه‌السلام :

مسواک زدن ، بَلغَم را می‌بَرَد و عقل را افزون می‌کند.

ثواب الأعمال ، صفحه ۳۴ ، حدیث - ۳عن یحیی أبی البلاد دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۲۴۶

حدیث - ۶۷

الإمام الباقرعليه‌السلام :

السِّواکُ یَذهَبُ بِالبَلغَمِ ، ویَزیدُ فِی العَقلِ

امام باقرعليه‌السلام :

مسواک زدن ، بلغم را از میان می‌بَرَد و عقل را افزون می‌سازد

ثواب الأعمال ، صفحه ۳۴ ، حدیث - ۳ عن یحیی أبی البلاد دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۲

حدیث - ۶۸

الإمام علیّعليه‌السلام :

ثَلاثٌ یُذهِبنَ البَلغَمَ ویَزِدنَ فِی الحِفظِ : السِّواکُ ، وَالصَّومُ ، وقِراءَةُ القُرآنِ

امام علیعليه‌السلام :

سه چیز ، بلغم را از میان می‌بَرَد و حافظه را افزون می‌کند : مسواک زدن ، روزه گرفتن و قرائت قرآن

مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۱۹ ، حدیث - ۲۸۷ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۶

حدیث - ۶۹

الإمام الرضاعليه‌السلام :

السِّواکُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ ، ویَذهَبُ بِالدَّمعَةِ

امام رضاعليه‌السلام :

مسواک زدن ، دیده را جلا می‌بخشد ، مو بر می‌رویاند و اشکْ‌ریزش را از میان می‌بَرَد

مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۱۸ ، حدیث - ۲۷۹ ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۳۷ نقلاً عن طبّ الأئمّة لابنی بسطام دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۲

حدیث - ۷۰

الإمامُ الرِّضاعليه‌السلام :

السِّواکُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ ، ویَذهَبُ بِالدَّمعَةِ

امام رضاعليه‌السلام :

مسواک زدن ، نور چشم را زیاد می‌کند و مو را پرپشت می‌کند و آبریزش چشم را برطرف می‌سازد

بحار الأنوار : ۷۶ / ۱۳۷ / ۴۸ منتخب میزان الحکمة : ۲۸۸

حدیث - ۷۱

الإمام الصادقعليه‌السلام :

السِّواکُ یَذهَبُ بِالدَّمعَةِ ، ویَجلُو البَصَرَ

امام صادقعليه‌السلام :

مسواک زدن ، اشکْ‌ریزش را می‌بَرَد و دیده را جلا می‌دهد

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۳۳ ، حدیث - ۴۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۰۴

حدیث - ۷۲

الإمام الصادقعليه‌السلام :

لِکُلِّ شَیءٍ طَهورٌ ، وطَهورٌ الفَمِ السِّواکُ

امام صادقعليه‌السلام :

هر چیز را پاک‌کننده‌ای است و پاک‌کننده دهان ، مسواک است

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۲۷ ، حدیث - ۵ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۲

حدیث - ۷۳

الإمام الصادقعليه‌السلام :

عَلَیکُم بِالسِّواکِ ؛ فَإِنَّهُ یُذهِبُ وَسوَسَةَ الصَّدرِ

امام صادقعليه‌السلام :

بر شما باد مسواک زدن ؛ چرا که وسوسه دل را از میان می‌بَرَد

الأمالی للطوسی ، صفحه ۶۶۷ ، حدیث - ۱۳۹۶ عن أبی غندر ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۳۹ ، حدیث - ۵۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۲

حدیث - ۷۴

الإمام الصادقعليه‌السلام :

ثَلاثٌ یُذهِبنَ النِّسیانَ ویُحدِثنَ الذُّکرَ : قِراءَةُ القُرآنِ ، وَالسِّواکُ ، وَالصِّیامُ

امام صادقعليه‌السلام :

سه چیز ، فراموشی را از میان می‌بَرَد و حافظه به بار می‌آورد : قرائت قرآن ، مسواک زدن و روزه گرفتن

بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۶۶ ، حدیث - ۳۹ وص ۲۷۵ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۶ در السرائر به جای «حافظه به بار می‌آورد» ، عبارت «فکر را تیز می‌کند» آمده است

حدیث - ۷۵

مَنِ استَنجی بِالسُّعدِ بَعدَ الغائِطِ وغَسَلَ بِهِ فَمَهُ بَعدَ الطَّعامِ لَم تُصِبهُ عِلَّةٌ فی فَمِهِ ، ولا یَخافُ شَیئا مِن أریاحِ البَواسیرِ

هر کس پس از قضای حاجت ، با مُشکک ، آلودگی مخرج را بزداید و پس از غذا خوردن نیز دهان خویش را با مُشکک بشوید ، نه بیماری‌ای از بیماری‌های دهان به او می‌رسد و نه از باد بواسیر می‌ترسد

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۳۷۸ ، حدیث - ۳ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۶ ، صفحه ۴۳۵ ، حدیث - ۵ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۴۴۶

حدیث - ۷۶

الإمام الکاظمعليه‌السلام :

السِّواکُ فِی الخَلاءِ یورِثُ البَخَرَ

امام کاظمعليه‌السلام :

مسواک زدن در آبریزگاه ، بد بویی دهان را در پی می‌آورد

کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد ۱ ، صفحه ۵۲ ، حدیث - ۱۱۰ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۹۶

حدیث - ۷۷

الإمام الصادقعليه‌السلام :

إیّاکَ وَالسِّواکَ فِی الحَمّامِ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ وَباءَ الأَسنانِ

امام صادقعليه‌السلام :

از مسواک زدن در حمّام ، حذر کن ؛ چرا که وبای دندان‌ها را در پی می‌آورد

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۷۱ ، حدیث - ۵ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۹۶

حدیث - ۷۸

الإمام علیّعليه‌السلام :

نَهی رَسولُ اللّه‌ِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم . . عَنِ السِّواکِ فِی الحَمّامِ

امام علیعليه‌السلام :

پیامبر خدا از مسواک زدن در حمّام ، نهی فرمودند

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۳۲۸ ، حدیث - ۱ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۹۶

حدیث - ۷۹

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

الأَصابِـعُ تَجری مَجرَی السِّواکِ ، إذ لَم یَکُن سِواکٌ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

اگر مسواکی نباشد ، انگشتان نیز در حکم مسواک‌اند

کنز العمّال ، جلد ۹ ، صفحه ۳۱۱ ، حدیث - ۲۶۱۶۸ ۱ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۸۲

حدیث - ۸۰

الإمام الباقرعليه‌السلام :

أدنَی السِّواکِ أن تَدلُکَ بِإِصبَعِکَ

امام باقرعليه‌السلام :

کمترین مسواک ، آن است که با انگشت خویش ، مالِش دهی

الکافی ، جلد ۳ ، صفحه ۲۳ ، حدیث - ۵ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۸۲

حدیث - ۸۱

الإمام الصادقعليه‌السلام :

مِن سُنَنِ المُرسَلینَ السِّواکُ

امام صادقعليه‌السلام :

مسواک زدن ، از سنّتهای فرستادگان [الهی] است

الکافی ، جلد ۳ ، صفحه ۲۳ ، حدیث - ۲

حدیث - ۸۲

الإمام الصادقعليه‌السلام :

مِن أخلاقِ الأَنبِیاءِعليهم‌السلام السِّواکُ

امام صادقعليه‌السلام :

مسواک زدن ، از سنّت‌های پیامبران است

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۵ ، حدیث - ۱

حدیث - ۸۳

الإمامُ الباقرُعليه‌السلام :

إنّ السِّواکَ فی السَّحَرِ قَبلَ الوُضُوءِ مِنَ السُّنَّةِ

امام باقرعليه‌السلام :

مسواک زدن در سحرگاه ، پیش از وضو گرفتن، جزء سنّت است

الفقیه : ۱ / ۴۸۰ / ۱۳۹۰ ، منتخب میزان الحکمه: ۲۸۸

حدیث - ۸۴

الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام

لَمّا سُئلَ : أتَری هذا الخَلقَ کُلَّهُ مِنَ الناسِ ؟: فقالَ : ألْقِ مِنهُمُ التارِکَ للسِّواکِ

امام صادقعليه‌السلام

در پاسخ به این سؤال که : آیا این خلایق همه در شمار آدمیانند ؟- فرمودند: افرادی را که مسواک نمی‌زنند از شمار آنها بینداز

بحار الأنوار : ۷۶ / ۱۲۸ / ۱۱

حدیث - ۸۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

الوُضوءُ شَطرُ الإیمانِ ، والسِّواکُ شَطرُ الوُضوءِ

وضو ، بخشی از ایمان است و مسواک زدن بخشی از وضو

کنزالعمّال : ۲۶۲۰۰

حدیث - ۸۶

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فی وصیَّتِهِ لعلیٍّعليه‌السلام :

یا علیُّ ، علَیکَ بالسِّواکِ ، وإن استَطَعتَ أن لا تُقِلَّ مِنهُ فافعَلْ ، فإنَّ کُلَّ صلاةٍ تُصَلِّیها بالسِّواکِ تَفضُلُ علی التی تُصَلِّیها بغَیرِ سِواکٍ أربَعینَ یَوما

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در سفارش به علیعليه‌السلام ، می‌فرمایند :

ای علی ! بر تو باد به مسواک زدن ؛ اگر توانستی که از این کار کم نکنی چنین کن ؛ زیرا هر نمازی که با مسواک زدن بخوانی از چهل روز نمازی که بی‌مسواک زدن بگزاری برتر است

البحار : ۷۶ / ۱۳۷ / ۴۸

حدیث - ۸۷

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

فی وصیَّتِهِ لعلیٍّعليه‌السلام : علَیکَ بالسِّواکِ عِندَ کُلِّ وُضوءٍ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در سفارش به علیعليه‌السلام ، می‌فرمایند :

بر تو باد به مسواک زدن با هر وضویی

البحار : ۷۷ / ۶۹ / ۸

حدیث - ۸۸

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

خَلِّلوا لِحاکُم ، وقُصّوا أظافیرَکُم ؛ فَإِنَّ الشَّیطانَ یَجری ما بَینَ اللَّحمِ وَالظُّفرِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

میان ریش خود را تمیز کنید و ناخن‌هایتان را بگیرید ؛ زیرا شیطان ، میان گوشت و ناخن ، روان می‌شود

کنز العمّال ، جلد ۹ ، صفحه ۳۰۱ ، حدیث - ۲۶۱۰۱ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۵۰

حدیث - ۸۹

الإمام الباقرعليه‌السلام :

إنَّما قُصَّ الأَظفارُ ؛ لِأَنَّها مَقیلُ الشَّیطانِ ، ومِنهُ یَکونُ النِّسیانُ

امام باقرعليه‌السلام :

ناخن‌ها را از آن رو باید کوتاه کرد که جایگاه شیطان است و فراموشی ، از آن سرچشمه می‌گیرد

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۰ ، حدیث - ۶ ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۲۳ ، حدیث - ۱۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۵۲

حدیث - ۹۰

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن قَلَّمَ أظفارَهُ یَومَ السَّبتِ ویَومَ الخَمیسِ وأخَذَ مِن شارِبِهِ عوفِیَ مِن وَجَعِ الضِّرسِ ، ووَجَعِ العَینِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر کس در روز پنج‌شنبه و شنبه ، ناخن‌های خود را کوتاه کند و قدری از سبیل خود بگیرد ، از دندانْ درد و دردِ چشمْ در امان باشد.

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۲۰ ، حدیث - ۷ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۲۸۶

حدیث - ۹۱

الإمام الباقرعليه‌السلام :

مَن أدمَنَ أخذَ أظفارِهِ کُلَّ خَمیسٍ لَم تَرمَد عَینُهُ

امام باقرعليه‌السلام :

هر کس به گرفتن ناخن در هر پنج‌شنبه مداومت ورزد ، چشمْ‌درد نمی‌گیرد.

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۱ ، حدیث - ۱۴ ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۲۱ ، حدیث - ۱۰ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۲۸۶

حدیث - ۹۲

الإمام الصادقعليه‌السلام :

تَقلیمُ الأَظفارِ یَومَ الجُمُعَةِ یُؤمِنَ مِنَ الجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، وَالعَمی ، وإن لَم تَحتَج فَحُکَّها

امام صادقعليه‌السلام :

کوتاه کردن ناخن‌ها در روز جمعه از جذام و پیسی و کوری ایمنی می‌دهد ؛ اگر هم نیازی به کوتاه کردن نبود ، آنها را [کمی] بسای

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۰ ، حدیث - ۲ ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۱۰ ، حدیث - ۶ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۵۴

حدیث - ۹۳

الإمام الصادقعليه‌السلام :

أخذُ الشّارِبِ وَالأَظفارِ مِنَ الجُمُعَةِ إلَی الجُمُعَةِ أمانٌ مِنَ الجُذامِ.

امام صادقعليه‌السلام :

گرفتن سبیل و ناخن‌ها از جمعه تا جمعه ، مایه ایمنی از جذام است

الکافی ، جلد ۳ ، صفحه ۴۱۸ ، حدیث - ۷ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۵۴

حدیث - ۹۴

الإمام الصادقعليه‌السلام :

خُذ مِن شارِبِکَ وأظفارِکَ فی کُلِّ جُمُعَةٍ ؛ فَإِن لَم یَکُن فیها شَیءٌ فَحُکَّها لا یُصیبُکَ جُنونٌ ولا جُذامٌ ولا بَرَصٌ

امام صادقعليه‌السلام :

در هر جمعه ، اندکی از سبیل و ناخن‌های خود را بگیر؛ و اگر هم چیزی وجود نداشته باشد ، آن را [کمی] بسای ، دیوانگی ، جذام و پیسی به تو نمی‌رسد.

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۰ ، حدیث - ۳

حدیث - ۹۵

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن قَلَّمَ أظافیرَهُ یَومَ الجُمُعَةِ لَم تَشعَث أنامِلُهُ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر کس روز جمعه ناخن‌های خود را کوتاه کند ، سرانگشت‌هایش آشفته نشود

بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۲۲ ، حدیث - ۱۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۵۴

حدیث - ۹۶

الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام :

إنّ أستَرَ وأخفی ما یُسَلَّطُ الشَّیطانُ مِنِ ابنِ آدَمَ أن صارَ أن یَسکُنَ تَحتَ الأظافِیرِ

امام صادقعليه‌السلام :

پنهان‌ترین و ناپیداترین راهی که از آن شیطان بر آدمی مسلط می‌شود ، لانه کردن او در زیر ناخنهاست

الکافی : ۶ / ۴۹۰ / ۷

حدیث - ۹۷

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

تَقلیمُ الأَظفارِ ؛ یَمنَعُ الدّاءَ الأَعظَمَ ، ویُدِرُّ الرِّزقَ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

کوتاه کردن ناخن‌ها ، مانع [بروز] درد بزرگ می‌شود و روزی را سرشار می‌سازد

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۴۹۰ ، حدیث - ۱ ، بحارالأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۱۱۹ ، حدیث - ۲ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۱۱۶

حدیث - ۹۸

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن أخَذَ مِن شارِبِهِ و أظفارِهِ فی کُلِّ جُمُعَةٍ ، أدخَلَ اللّه‌ُ فیهِ شِفاءً ، وأخرَجَ مِنهُ داءً

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر کس در هر جمعه ، قدری از سبیل و ناخن‌های خود را بگیرد ، خداوند به [بدن] او شفایی نهد و دردی از او برون بَرَد

مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۵۲ ، حدیث - ۳۹۶ وح ۳۹۸ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۱۱۶

حدیث - ۹۹

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

تَقلیمُ الأظفارِ یَمنَعُ الداءَ الأعظَمَ ، و یُدِرُّ الرِّزقَ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

کوتاه کردن ناخنهـا از درد بزرگ جلوگیری می‌کند و روزی را زیــاد می‌گرداند

الکافی : ۶ / ۴۹۰ / ۱

حدیث - ۱۰۰

الإمام الکاظمعليه‌السلام :

خَمسٌ مِنَ السُّنَنِ فِی الرَّأسِ ، وخَمسٌ فِی الجَسَدِ ؛ فَأَمَّا الَّتی فِی الرَّأسِ: فَالسِّواکُ ، وأخذُ الشّارِبِ، وفَرقُ الشَّعرِ، وَالمَضمَضَةُ، وَالاِستِنشاقُ

وأمَّا الَّتی فِی الجَسَدِ : فَالخِتانُ ، وحَلقُ العانَةِ ، ونَتفُ الإِبطَینِ ، وتَقلیمُ الأَظفارِ ، وَالاِستِنجاءُ

امام کاظمعليه‌السلام :

پنج چیز درباره سر و پنج چیز هم درباره تن از سنّت‌هاست : امّا آنچه درباره سر است ، مسواک زدن ، گرفتن سبیل ، از هم گشودن موها از میانه سر ، آب در دهان چرخاندن ، و آب در بینی چرخاندن است

آنچه نیز درباره تن است ، ختنه کردن ، تراشیدن موی زهار ، زدودن موهای زیر بغل ، کوتاه کردن ناخن‌ها و زدودن پلیدی مخرج است

الخصال ، صفحه ۲۷۱ ، حدیث - ۱۱ ، بحار الأنوار ، جلد ۷۶ ، صفحه ۶۷ ، حدیث - ۱ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۳۶

حدیث - ۱۰۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

الطَّهاراتُ أربَعٌ : قَصُّ الشّارِبِ ، وحَلقُ العانَةِ ، وتقَلیمُ الأَظافِرِ ، وَالسِّواکُ

پاکیزگی‌ها ، چهار چیز است : کوتاه کردن سبیل ، تراشیدن موی زَهار ، گرفتن ناخن‌ها ، و مسواک زدن

کنز العمّال ، جلد ۶ ، صفحه ۶۵۴ ، حدیث - ۱۷۲۳۳ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۷۴

حدیث - ۱۰۲

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

طَهِّروا هذهِ الأجسادَ طَهَّرَکُمُ اللّه؛ فإنّهُ لَیسَ عَبدٌ یَبیتُ طاهِرا إلاّ باتَ مَعَهُ مَلَکٌ فی شِعارِهِ ، ولا یَتَقَلَّبُ ساعَةً مِن اللّیلِ إلاّ قالَ : اللّهُمّ اغفِرْ لعَبدِکَ فإنّهُ باتَ طاهِرا

این بدن‌هارا پاکیزه سازید، خداوند شما را پاکیزه گرداند ؛ زیرا هیچ بنده‌ای نیست که شب با بدنی پاکیزه بخوابد مگر این که فرشته‌ای در میان جامه او با وی می‌خوابد و هیچ ساعتی از شب از این پهلو به آن پهلو نمی‌چرخد مگر این که آن فرشته گوید : خدایا ، بنده‌ات را بیامرز ؛ زیرا که با بدنی پاکیزه خوابیده‌است

کنز العمّال : ۲۶۰۰۳

حدیث - ۱۰۳

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

لا تُبَیِّتوا القُمامَةَ فی بُیوتِکُم وأخرِجوها نَهارا؛ فإنّها مَقعَدُ الشَّیطانِ

زباله را شب در خانه‌های خود نگه ندارید و آن را در روز به بیرون از خانه منتقل کنید ؛ زیرا زباله نشیمنگاه شیطان است

الفقیه : ۴ / ۵ / ۴۹۶۸ منتخب میزان الحکمه : ۵۶۰

حدیث - ۱۰۴

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

لَمّا أبصَرَ رجُلاً شَعثا شَعرُ رأسِهِ ، وَسخَةً ثِیابُهُ ، سَیّئةً حالُهُ: مِن الدِّینِ المُتعَةُ وإظهارُ النِّعمَةِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آنگاه که مردی را با موهایی ژولیده و جامه‌ای چرکین و سر و وضعی نامرتّب دیندد فرمودند: استفاده از نعمت‌های خدا و آشکار ساختن نعمت جزو دین است

الکافی : ۶ / ۴۳۹ / ۵

حدیث - ۱۰۵

ثَلاثَةٌ یَفرَحُ بِهِنَّ الجِسمُ ویَربو : الطِّیبُ ، ولِباسُ اللَّیِّنِ ، وشُربُ العَسَلِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

سه چیز است که تن ، به واسطه آنها شاداب می‌شود و رشد می‌کند : بوی خوش ، جامه نرم و نوشیدن عسل

بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۹۵ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۹۴

حدیث - ۱۰۶

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

الطِّیبُ یَسُرُّ ، والعَسَلُ یَسُرُّ ، وَالنَّظَرُ إلَی الخُضرَةِ یَسُرُّ ، وَالرُّکُوبُ یَسُرُّ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

بوی خوش ، شادی می‌آورد عسل ، شادی می‌آورد نگریستن به سبزه ، شادی می‌آورد و سواری ، شادی می‌آورد

صحیفة الإمام الرضاعليه‌السلام ، صفحه ۲۳۹ ، حدیث - ۱۴۴ ، دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۹۶

حدیث - ۱۰۷

الإمام الصادقعليه‌السلام :

ثَلاثَةٌ یُسمِنَّ وثَلاثَةٌ یَهزِلنَ : فَأَمَّا الَّتی یُسمِنَّ : فَإِدمانُ الحَمّامِ ، وشَمُّ الرّائِحَةِ الطَّیِّبَةِ ، ولُبسُ الثِّیابِ اللَّیِّنَةِ . .

امام صادقعليه‌السلام :

سه چیز چاق می‌کند و سه چیز دیگر ، لاغر می‌کند : آنچه چاق می‌کند ، عبارت است از : پیوسته حمّام کردن ، استشمام بوی خوش ، پوشیدن جامه نرم .

الخصال ، صفحه ۱۵۵ ، حدیث - ۱۹۴ ، مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۲۷ ، حدیث - ۳۰۹

حدیث - ۱۰۸

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

لِکُلِّ شَیءٍ حیلَةٌ ، وحیلَةُ الصِّحَّةِ فِی الدُّنیا أربَعُ خِصالٍ : قِلَّةُ الکَلامِ ، و قِلَّةُ المَنامِ ، و قِلَّةُ المَشیِ ، و قِلَّةُ الطَّعامِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر کاری را چاره‌ای است و چاره تن‌درستی در دنیا ، چهار چیز است : کم سخن گفتن ، کم خفتن ، کم راه رفتن و کم خوردن

بحار الأنوار ، جلد ۸ ، صفحه ۱۴۴ ، حدیث - ۶۷ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۹۲

حدیث - ۱۰۹

الإمامُ الصّادقُعليه‌السلام :

النَّعیمُ فی الدُّنیا الأمنُ وصِحَّةُ الجِسمِ ، وتَمامُ النِّعمَةِ فی الآخِرَةِ دُخولُ الجَنّةِ ، وما تَمَّتِ النِّعمَةُ علی عَبدٍ قَطُّ لَم یَدخُلِ الجَنَّةَ

امام صادقعليه‌السلام :

نعمت دنیا ، امنیّت و تندرستی است و نعمت کامل در آخرت ، وارد شدن به بهشت است و بنده‌ای‌که به بهشت نرود هرگز نعمت بر او کامل نشده‌است.

معانی الأخبار : ۴۰۸ / ۸۷

حدیث - ۱۱۰

رسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن أمسی وأصبحَ وعِندَهُ ثَلاثٌ فقد تَمَّت علَیهِ‌النِّعمَةُ فی الدُّنیا : مَن‌أصبَحَ وأمسی مُعافیً فی بَدَنِهِ ، آمِنا فی سَرْبهِ ، عِندَهُ قُوتُ یَومِهِ ، فإن کانَت عِندَهُ الرّابِعَةُ فَقد تَمَّت علَیهِ النِّعمَةُ فی الدُّنیا والآخِرَةِ ؛ وهُو الإیمانُ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر که شب و روز خود را سپری کند و از سه چیز برخوردار باشد نعمت دنیا بر او تمام شده است : کسی که صبح و شامش را در تندرستی و آسایش خاطر گذراند و خوراک روز خود را داشته باشد و اگر چهارمین نعمت را هم داشته باشد ، نعمت دنیا و آخرت را کامل دارد و آن(چهارمین) نعمت ایمان است

تحف العقول : ۳۶

حدیث - ۱۱۱

امام علیعليه‌السلام :

الدُّهنُ یُلَیِّنُ البَشَرَةَ ، ویَزیدُ فِی الدِّماغِ ، ویُسَهِّلُ مَجارِیَ الماءِ ، ویُذهِبُ القَشَفَ ، ویُسفِرُ اللَّونَ

روغن ، پوست را نرم می‌کند ، بر توان مغز می‌افزاید ، مجاری آب را در بدن می‌گشاید ، کثافت پوست را از میان می‌برد و رنگ را روشن می‌کند.

الکافی ، جلد ۶ ، صفحه ۵۱۹ ، حدیث - ۱ وح ۴ ، مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۱۱ ، حدیث - ۲۴۸

حدیث - ۱۱۲

امام حسینعليه‌السلام :

قالَ لی رَسولُ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ ، وَاکتَحِل وَترا یُضِئ لَکَ بَصَرُکَ ، وَادَّهِن غِبّا تَتَشَبَّه بِسُنَّةِ نَبِیِّکَ

پیامبر خدا به من فرمودند: «فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید ، به شمارِ دفعات فرد ، سرمه بکش تا چشمانت روشن شود و یک روز در میان ، روغن بزن تا به سنّت پیامبر خویش ، عمل کرده باشی».

دعائم الإسلام ، جلد ۲ ، صفحه ۱۶۴ ، حدیث - ۵۹۱ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۰۰

حدیث - ۱۱۳

رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن کَثُرَ هَمُّهُ ، سَقِمَ بَدَنُهُ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

هر کس اندوه (و دغدغه‌اش) فراوان شود ، بدنش بیمار گردد

الأمالی للطوسی ، صفحه ۵۱۲ ، حدیث - ۱۱۱۹

حدیث - ۱۱۴

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَن أکَلَ الطَّعامَ عَلَی النَّقاءِ ، وأجادَ الطَّعامَ تَمَضُّغاً ، وتَرَکَ الطَّعامَ وهُوَ یَشتَهیهِ ، ولَم یَحبِسِ الغائِطَ إذا أتی ؛ لَم یَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ

هر کس در گرسنگی کامل ، غذا بخورد ، غذا را خوب بجَوَد ، در حالی که هنوز میل خوردن دارد ، غذا را وا گذارد و چون احساس قضای حاجت کرد ، آن را محبوس ندارد ، به هیچ بیماری‌ای جز بیماری مرگ ، مبتلا نمی‌شود

مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۳۱۴ ، حدیث - ۱۰۰۳ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۶ ، صفحه ۴۲۲ ، حدیث - ۳۷

حدیث - ۱۱۵

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

تَوَقَّوُا البَردَ فی أوَّلِهِ ، و تَلَقَّوهُ فی آخِرِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَفعَلُ فی الأَبدانِ کَفِعلِهِ فِی الأَشجارِ ؛ أوَّلُهُ یُحرِقُ ، و آخِرُهُ یُورِقُ

از سرما در آغازش بپرهیزید و در پایانش استقبال کنید ؛ چه ، سرما با بدن ، همان کاری را می‌کند که با درختان می‌کند : در آغازش می‌سوزانَد و در پایانش شاخ و برگ می‌رویانَد

نهج‌البلاغه ، حکمت ۱۲۸ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۷۱ ، حدیث - ۶۸ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۱۰۶

حدیث - ۱۱۶

امام علیعليه‌السلام :

الهَمُّ یُذیبُ الجَسَدَ

اندوه ، تن را ذوب می‌کند

غرر الحکم ، حدیث - ۱۰۳۹ ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه ۳۳ ، حدیث - ۵۹۵

حدیث - ۱۱۷

امام علیعليه‌السلام :

الهَمُّ یُنحِلُ البَدَنُ

اندوه ، تن را نحیف می‌کند

غرر الحکم ، حدیث - ۳۶۷ ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه ۳۳ ، حدیث - ۵۹۵ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۱۰۶

حدیث - ۱۱۸

امام علیعليه‌السلام :

الحُزنُ یَهدِمُ الجَسَدَ

امام علیعليه‌السلام :

اندوه ، بدن را فرسوده می‌کند

غرر الحکم ، حدیث - ۶۰۹ ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه ۳۲ ، حدیث - ۵۶۳ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۱۰۶

حدیث - ۱۱۹

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

بَشِّرِ المَحرورینَ بِطولِ العُمُرِ

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

گرمْ مزاجان را به درازی عمر ، مژده ده

بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۲۹۰

حدیث - ۱۲۰

مَن نَظَّفَ ثَوبَهُ ، قَلَّ هَمُّهُ ؛

هر کس جامه خویش را تمیز کند، اندیشه و اندوهش کم شود

بحار الأنوار ، جلد ۷۸ ، صفحه ۹۳ ، حدیث - ۱۰۴

حدیث - ۱۲۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

غَسلُ الثِّیابِ ؛ یُذهِبُ الهَمَّ وَالحُزنَ ، و هُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ ؛

شستن جامه ، اندوه و غم را می‌بَرَد و مایه طهارت برای نماز است

الخصال ، صفحه ۶۱۲ ، حدیث - ۱۰