بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (سیاسی) جلد ۱۳

بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام   (سیاسی)33%

بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام   (سیاسی) نویسنده:
گروه: کتابخانه حدیث و علوم حدیث

جلد ۱ جلد ۲ جلد ۳ جلد ۴ جلد ۵ جلد ۶ جلد ۷ جلد ۸ جلد ۹ جلد ۱۰ جلد ۱۱ جلد ۱۲ جلد ۱۳ جلد ۱۴ جلد ۱۵
  • شروع
  • قبلی
  • 78 /
  • بعدی
  • پایان
  •  
  • دانلود HTML
  • دانلود Word
  • دانلود PDF
  • مشاهدات: 8356 / دانلود: 3819
اندازه اندازه اندازه
بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام   (سیاسی)

بانک احادیث اهل بیت عليهم السلام (سیاسی) جلد ۱۳

نویسنده:
فارسی

این کتاب در موسسه الحسنین علیهما السلام تصحیح و مقابله شده است.

تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.

.

.بانک احادیث اهل بیتعليه‌السلام

(سیاسی)

واحد تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.

.

حاکم

حدیث - ۱

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه نظام (و انسجام) اسلام است.

«امالی مفید، ج ۱, ص ۱۴, ح ۲»

حدیث - ۲

قال الامام علیعليه‌السلام : و مکان القیم بالامر مکان النظام من الخرز یجمعه و یضمه فإذا انقطع النظام تفرق الخرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره أبدا.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته‌ای است که دانه‌ها را بهم پیوند داده و جمع می‌کند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانه‌ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.

«نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶»

حدیث - ۳

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَنْ وَلی مِنْ اُمورِ الْمُسْلِمینَ شَیْئا فَحَسُنَتْ سیرَتُهُ رُزِقَ الْهَیْبَةَ فی قُلوبِهِمْ وَ اِذا عَدَلَ فیهِمْ مُدَّ فی عُمُرِهِ.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : هر کس اداره بخشی از امور مسلمانان را بر عهده بگیرد و رفتارش خوب باشد، در دل های آنان هیبت می یابد و اگر در میان آنان به عدالت رفتار کند، عمرش افزون می گردد.

«ذیل تاریخ بغداد، ج ۲، ص ۱۳۶، ح ۴۱۹»

حدیث - ۴

امام علیعليه‌السلام :

العَدلُ قِوامُ الرَّعِیَّةِ وجَمالُ‌الوُلاةِ

عدالت، برپادارنده مردم و زیور حکمرانان است.

غرر الحکم : ۱۹۵۴ منتخب میزان الحکمة : ۳۶۰

حدیث - ۵

الامام علیعليه‌السلام

مِن کِتابهِ لِلأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ: وَلْیَکُنْ أبعَدَ رَعِیَّتِکَ مِنکَ ، وأشنَأهُم عِندَکَ ، أطلَبُهُم لِمَعایِبِ النّاسِ ؛ فإنَّ فی النّاسِ عُیوبا ،الوالی أحَقُّ مَن سَتَرَها ، فلا تَکشِفَنَّ عَمّاغابَ عَنکَ مِنها

امام علیعليه‌السلام . در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر فرمودند: باید دورترین افراد ملت از تو و دشمن‌ترین آنها نزد تو ، عیبجوترین آنها از مردم باشد ؛ زیرا مردم (خواه ناخواه) عیبهایی دارند و زمامدار سزاوارترین کس به پوشاندن آنهاست بنابراین ، درباره آن دسته از عیبهای مردم که بر تو پوشیده‌است ، پی‌جویی و کنجکاوی مکن

نهج البلاغة : الکتاب ۵۳ منتخب میزان الحکمة : ۴۲۰

حدیث - ۶

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَن مَدَحَ سُلطانا جائرا وتَخَفَّفَ وتَضَعضَعَ لَهُ طَمَعا فیهِ کانَ قَرینَهُ إلَی النّارِ

هر کس حکمران ستمگری را مـدح گـوید و از سرِ چشمداشت به او ، خود را در برابرش خفیف و خوار گرداند ، همسفر او به سوی آتش باشد

أمالی الصدوق : ۳۴۷ / ۱

حدیث - ۷

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

النَّظَرُ إلَی العالِمِ عِبادَةٌ ،والنَّظَرُ إلَی الإمامِ المُقسِطِ عِبادَةٌ ، وَالنَّظَرُ إلَی الوالِدَینِ بِرَأفَةٍ وَرحمَةٍ عِبادَةٌ ، وَالنَّظَرُ إلی أخٍ تَوَدُّهُ فی اللّه عز و جل عِبادَةٌ

نگریستن به دانشمند عبادت است ، نگریستن به پیشوای دادگر عبادت است ، نگاهِ دلسوزانه و مهرآمیز به پدر و مادر عبادت است و نگریستن به برادری که برای خداوند عز و جل دوستش داری عبادت است

أمالی الطوسیّ : ۴۵۴ / ۱۰۱۵ منتخب میزان الحکمة : ۳۵۴

حدیث - ۸

امام علیعليه‌السلام :

إنَّ فی سلطانِ اللّه عِصمَةً لأِمرِکُم، فَأعطُوهُ طاعَتَکُم غَیرَ مُلَوَّمَةٍ (مُتَلَوِّمِینَ) ولا مُستَکرَهٍ بها، واللّه لَتَفعَلُنَّ أو لَیَنقُلَنَّ اللّه عَنکُم سلطانَ الإسلامِ، ثُمَّ لا یَنقُلُهُ إلَیکُم أبدا حتّی یَأرِزَ الأمرُ إلی غَیرِکُم؛

همانا سلطان خدا مایه نگهداری و سامان یافتن کار شماست؛ پس بی درنگ و با میل و اختیار او را اطاعت کنید. سوگند به خدا که یا این کار را می‌کنید یا خداوند سلطان اسلام را از شما می‌گیرد و دیگر هرگز آن را به شما منتقل نمی‌کند، تا به دست دیگری سپرده شود

نهج البلاغة : الخطبة ۱۶۹ منتخب میزان الحکمة : ۲۷۸

حدیث - ۹

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

قـالَ اللّه عز و جل : إذا عَـصانی مِن خَلقی مَن یَعرِفُنی سَلَّطتُ علَیهِ مِن خَلقی مَن لا یَعرِفُنی؛

خداوند عز و جل فرمود: هرگاه از خلق من کسی که مرا می‌شناسد نافرمانیم کند، از میان خلق خود کسی را که مرا نمی‌شناسد بر او مسلّط گردانم

الفقیه : ۴ / ۴۰۴ / ۵۸۷۱ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۶

حدیث - ۱۰

امام علیعليه‌السلام :

شَرُّ الوُلاةِ مَن یَخافُهُ البَریءُ ؛

بدترین حکمرانان ، کسی است که بیگناه از او بترسد

غرر الحکم : ۵۶۸۷ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۶

حدیث - ۱۱

امام علیعليه‌السلام :

سَبُعٌ أکُولٌ حَطُومٌ خَیرٌ مِن والٍ‌ظَلُومٍ غَشُوم ؛

جانور درنده پُرخور بی‌رحم، بهتر از حکمران ستمگر دژخیم است

غرر الحکم : ۵۶۲۶ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۶

حدیث - ۱۲

امام علیعليه‌السلام :

لاَبُدّ لِلنَّاسِ مِنْ أمِیرٍ بَرٍّ أوْ فَاجِرٍ ، یَعْمَلُ فِی إمْرَتِهِ المُؤْمِنُ وَیَسْتَمْتِعُ فِیهَا الکَافِرُ ، وَیُبَلِّغُ اللّه‌ُ فِیهَا الأجَلَ ، ویُجْمَعُ بِهِ الفَیْءُ ، وَیُقَاتَلُ بهِ‌العَدُوُّ ، وَتَأمَنُ بِهِ السُّبُلُ ، وَیُؤْخَذُ بِهِ لِلضّعِیفِ مِنَ‌القَوِیِّ ، حَتّی یَسْتَرِیحَ بَرٌّ وَیُسْتَراحَ مِنْ فَاجِرٍ ؛

مــردم را ناچار فرمانروایی باید ؛ نیکوکار یا تبهکار ؛ زیرا در حکومت او فرد با ایمان کار خویش (اطاعت خدا) می‌کند و کافر بهره خویش می‌برد و خداوند با وجود حکومت هرکس را به اجل مقدّر می‌رساند و به وسیله او مالیاتها جمع‌آوری می‌شود و با دشمن جنگیده می‌شود و راهها ایمن می‌گردد و حقّ ناتوان از زورمند ستانده می‌شود و نیکوکار آسایش می‌بیند و از تبهکار در امان می‌مانند

بحار الأنوار : ۷۵ / ۳۵۸/ ۷۲ منتخب میزان الحکمة : ۲۶

حدیث - ۱۳

رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

لِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ سَمُرَةَ: یا عبدَالرَّحمنِ بنَ سَمُرَةَ ، لاتَسألِ الإمارَةَ ؛ فإنَّکَ إذا اُعطِیتَها عَن مَسألَةٍ وُکِلتَ فیها إلی نَفسِکَ ، وإنْ اُعطِیتَها عَن غَیرِ مَسألَةٍ اُعِنتَ علَیها

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به عبدالرحمن بن سمره فرمودند:

ای عبدالرحمن‌بن سمره ، داوطلب امارت مشو ؛ زیرا اگر با تقاضای تو این منصب به تو سپرده شود در اداره آن به خودت واگذار می‌شوی و اگر بدون تقاضای تو به تو واگذار شود ، در اداره آن یاری می‌شوی

سنن أبی داود : ۲۹۲۹ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۸

حدیث - ۱۴

امام صادقعليه‌السلام :

ثَلاثَةٌ تَجِبُ علی السُّلطانِ لِلخاصَّةِ والعامَّةِ: مُکافأةُ الُمحسِنِ بالإحسانِ لِیَزدادُوا رَغبَةً فیهِ ، وتَغَمُّدُ ذُنوبِ المُسیءِ لِیَتُوبَ ویَرجِعَ عَن غَیِّهِ (عَتبهِ) ، وتَألُّفُهُم جَمیعا بالإحسانِ والإنصافِ ؛

سـه چیز اسـت کـه بـر زمامدار واجب است درباره خواص و عوام رعایت کند : پاداش نیکوکار را به نیکی دادن تا بر رغبت مردم به کارهای نیک افزوده شود ، پوشاندن گناهان بدکار تا توبه کند و از گمراهی و انحراف خود برگردد و ایجاد الفت میان همه آنان از طریق احسان و رعایت انصاف و داد

تحف العقول : ۳۱۹ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۸

حدیث - ۱۵

حَقٌّ علی الإمامِ أنْ یَحْکُمَ بما أنْزَلَ اللّه‌ُ وأنْ یُؤدّیَ الأمانةَ ، فإذا فَعَلَ فَحَقٌّ علی النّاسِ أنْ یَسْمَعوا لَهُ وأنْ یُطیعوا وأنْ یُجیبوا إذا دُعوا

امام وظیفه دارد بر اساس کتاب خدا حکومت کند و امانت را ادا نماید چون چنین کند مردم وظیفه دارند سخنش بشنوند ، فرمانش ببرند و هرگاه آنان را فرا خواند ، اجابت کنند

کنز العمّال : ۱۴۳۱۳ منتخب میزان الحکمة : ۳۲

حدیث - ۱۶

الامام علیعليه‌السلام

فِی کِتابِه إلَی ابنِ عبّاسٍ: أمّا بَعْدُ ، فَلاَ یَکُنْ حَظُّکَ فِی وِلاَیتِکَ مَالاً تَسْتَفِیدُهُ ، وَلاَ غَیْظا تَشْتَفِیهِ ، وَلکنْ إمَاتَهُ بَاطِلٍ وإحْیَاءُ حَقٍّ

امام علیعليه‌السلام

در نامه خود به ابن عباس: امّا بعد ؛ مبادا بهره تو از حکومتت به دست آوردن مالی یا فرو نشاندن خشمی باشد بلکه باید بهره‌ات میراندن باطل باشد و زنده‌کردن حقّ

بحار الأنوار : ۴۰ / ۲۳۸ / ۱۰ منتخب میزان الحکمة : ۲۶

حدیث - ۱۷

امام صادقعليه‌السلام :

مَـن تَـوَلّی أمرا مِن‌اُمورِ النّاسِ فَـعَدَلَ وفَتَحَ بابَهُ ورَفَعَ شَرَّهُ ونَظَرَ فی اُمورِ النّاسِ ، کانَ حَقّا علَی اللّه عز و جل أن یُؤمِنَ رَوعَتَهُ یَومَ القِیامَةِ ویُدخِلَهُ الجَنَّةَ ؛

هر کس زمام امری از امور مردم را به‌دست گیرد و عدالت پیشه کند و درِ خانه خود را به روی مردم بگشاید و شرّ نرساند و به امور مردم رسیدگی کند ، بر خداوند عز و جل است که در روز قیامت او را از ترس و هراس ایمن گرداند و به بهشتش بَرَد

بحار الأنوار : ۷۵ / ۳۴۰ / ۱۸

حدیث - ۱۸

امام‌علیعليه‌السلام :

أحسَنُ المُلوکِ حالاً مَن حَسُنَ عَیشُ النّاسِ فی عَیشِهِ ، وعَمَّ رعِیَّتَهُ بعَدلِهِ ؛

نکوحال‌ترین شاهان، کسی است که مردم در روزگار او به نیکی زندگی کنند و عدالتش را در میان رعیّت خود بگستراند

غرر الحکم : ۳۲۶۱ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۱۹

امام صادقعليه‌السلام :

أفضَلُ المُلوکِ مَن‌اُعطِیَ ثلاثَ خِصالٍ : الرّأفةَ ، والجُودَ ، والعَدلَ ؛

برترین شهریاران کسی است که سه خصلت داشته باشد : مهربانی ، بخشندگی و دادگری

تحف العقول : ۳۱۹ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۲۰

امام علیعليه‌السلام :

خَیرُ المُلوکِ مَن أماتَ الجَورَ وأحیا العَدلَ ؛

بهترین پادشاهان ، آن است که بیداد را بمیراند و دادگری را زنده سازد

غرر الحکم : ۵۰۰۵ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۲۱

امام علیعليه‌السلام :

أجَلُّ المُلوکِ مَن مَلَکَ نفسَهُ وبَسَطَ العَدلَ ؛

ارجمندترین شهریاران کـسی اسـت که بـر نفس خود شهریاری کند و عدالت را بگستراند

غرر الحکم : ۳۲۰۶ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۲۲

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنَّ مِن تَعظیمِ جَلالِ‌اللّه عز و جل کَرامَةَ ذی الشَّیبهِ ، وحامِلِ القُرآنِ ، والإمامِ العادِلِ ؛

احترام نـهادن بـه ریـش سـفید و قـرآن دان و پیشوای دادگر، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است

کنزالعمّال : ۲۵۵۰۷ منتخب میزان الحکمة : ۳۸۴

حدیث - ۲۳

امام علیعليه‌السلام :

أفضَلُ عِبادِ اللّه عِندَ اللّه إمامٌ عادِلٌ ، هُدِیَ وهَدَی ، فَأقامَ سُنَّةً مَعلومَةً ، وأماتَ بِدعَةً مَجهولَةً ؛

برترین بندگان خدا نزد خداوند، پیشوای دادگری است که رهیافته باشد و رهنما پس ، سنّتی شناخته شده را بر پا دارد و بدعتی ناشناخته را بمیراند

نهج البلاغة : الخطبة ۱۶۴ منتخب میزان الحکمة : ۴۴۸

حدیث - ۲۴

امام علیعليه‌السلام :

السُّلطانُ وَزَعَهُ اللّه فی أرضِهِ؛

فرمانروایان، پاسداران احکام خدا در زمـین اویند

نهج البلاغة : الحکمة ۳۳۲ منتخب میزان الحکمة : ۲۷۸

حدیث - ۲۵

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

السُّلطانُ العادِلُ المُتَواضِعُ ظِلُّ اللّه ورُمحُهُ فی الأرضِ ؛

سلطانِ دادگرِ فروتن، سایه خدا و نیزه او در زمین است

کنزالعمّال : ۱۴۵۸۹ منتخب میزان الحکمة : ۲۷۸

حدیث - ۲۶

امام علیعليه‌السلام :

العُلَماءُ حُکّامٌ عَلَی‌النّاسِ؛

عالمان ، فرمانروای بر مردمند.

غرر الحکم : ۵۰۷ منتخب میزان الحکمة : ۴۰۲

حدیث - ۲۷

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

ثَلاثَةٌ لا یَستَخِفُّ بِحَقِّهِم إلاّ مُنافِقٌ بَیِّنُ النِّفاقِ : ذو الشَّیبهِ فی الإسلامِ ، والإمامُ المُقسِطُ ، ومُعَلِّمُ الخَیرِ؛

سه کس‌اند که جز منافقی که نفاقش آشکار است درحقّ آنان بی‌حرمتی نکند : ریش سفید اسلام ، پیشوای دادگر و آموزگار خوبیها.

کنزالعمّال : ۴۳۸۱۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۰۰

حدیث - ۲۸

امام صادقعليه‌السلام :

یُـهلِکُ اللّه سِـتّا بِسِتٍّ : الاُمَراءَ بـالجَورِ ، والعَربَ بالعَصَبیَّةِ ، والدَّهاقِینَ بالکِبرِ ، والتُّجّارَ بالخِیانَةِ ، وأهلَ الرُّستاقِ بالجَهلِ ، والفُقَهاءَ بالحَسَدِ ؛

خداوند شش گروه را به سبب شش خصلت نابود می‌کند : فرمانروایان را به سبب ستمگری ، عرب‌ها را به سبب تعصّب ، ملاّکان را به سبب کبر ، بازرگانان را به سبب خیانت ، روستاییان را به سبب نادانی و فقیهان را به سبب حسادت

بحار الأنوار : ۷۸ / ۲۰۷ / ۶۷

حدیث - ۲۹

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ وَلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛

کسی که خود را پیشوای مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آن‌که دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب‌آموز خود بیش از آموزگار و ادب‌آموز مردم، شایسته تجلیل است.

غرر الحکم، ح ۷۰۱۶

حدیث - ۳۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مَن عَمِلَ بِالحَقِّ مالَ إلَیهِ الخَلقُ ؛

هر که به حق عمل کند ، مردم به او روی می‌آورند

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۸۶۴۶

حدیث - ۳۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

فَضِیلَةُ السُّلطانِ عِمارَةُ البُلدانِ ؛

فضیلت مندی حاکم ، مایه آبادی شهرهاست

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۶۵۶۲

حدیث - ۳۲

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

اَلجُنُودُ عِزُّ الدِّینِ وَ حُصُونُ الوُلاةِ ؛

لشکریان، مایه عزّت دین و دژهای حاکمان‌اند

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۱۹۵۳

حدیث - ۳۳

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

آلَةُ الرِّئاسَةِ سِعَةُ الصَّدرِ ؛

سعه‌صدر، ابزار ریاست است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۱۲۵۶

حدیث - ۳۴

امام علیعليه‌السلام :

فیما کَتَبَهُ للأشتَرِ حینَ وَلاّهُ مِصرَ: واعْلَمْ مَع ذلکَ أنّ فی کثیرٍ مِنهُم التُجّار وذَوِی الصَناعاتِ ضِیقا فاحِشا ، وشُحّا قَبیحا ، واحْتِکارا للمَنافِعِ ، وتَحَکُّما فی البِیاعاتِ ، وذلکَ بابُ مَضَرَّةٍ للعامَّةِ ، وعَیْبٌ علی الوُلاةِ ، فامْنَعْ مِن الاحْتِکارِ ؛ فإنَّ رسولَ اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مَنعَ مِنهُ؛

در فرمان زمامداری مصر به مالک اشتر : با این همه ، بدان که بسیاری از آنان تجّار و صاحبان صنعت در داد و ستد بیش از اندازه سختگیرند و بخل ورزی ناپسندی دارند و به منظور سود بیشتر کالا را احتکار می‌کنند و به دلخواه نرخ گران می‌بندند و این کار برای توده مردم زیانبار و برای حکمرانان عیب و ننگ است بنابراین ، از احتکار جلوگیری کن ؛ زیرا که رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از آن منع فرموده است

نهج البلاغه: الکتاب ۵۳ و منتخب میزان الحکمة : ۱۶۰

حدیث - ۳۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من ولّی شیئا من أمور المسلمین لم ینظر اللَّه فی حاجته حتّی ینظر فی حوائجهم؛

هر که چیزی از امور مسلمانان را به عهده گیرد خدا در حاجت وی ننگرد تا وی در حوائج مسلمانان بنگرد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۳۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

من عامل النّاس فلم یظلمهم و حدّثهم فلم یکذبهم و وعدهم فلم یخلفهم فهو ممّن کملت مروّته و ظهرت عدالته و وجبت أخوّته و حرمت غیبته؛

هر که زمامدار مردم شود و ستمشان نکند و با آنها سخن کند و دروغشان نگوید و وعده شان دهد و تخلف نکند وی از جمله کسانی است که مروتش به کمال رسیده و عدالتش نمایان گشته و برادری با وی واجب و غیبتش حرام است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۳۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما من أمیر عشره إلّا و هو یؤتی به یوم القیمه مغلولا حتّی یفکّه العدل أو یوبقه الجور؛

هر که زمام دار ده تن باشد روز قیامت در غل بیارندش تا عدالت غل او باز کند یا ستم هلاکش کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۳۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما من إمام یعفو عند الغضب إلّا عفی اللَّه عنه یوم القیامه؛

هر پیشوائی که هنگام خشم ببخشد خدا روز قیامت او را ببخشد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۳۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ما من أحد أفضل عند اللَّه من إمام إن قال صدق و إن حکم عدل؛

هیچ کس نزد خدا از پیشوائی که چون گوید راست گوید و چون حکم کند عدالت کند برتر نیست.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

العدل حسن و لکن فی الامراء أحسن، السّخاء حسن و لکن فی الأغنیاء أحسن، الورع حسن و لکن فی العلماء أحسن، الصّبر حسن و لکن فی الفقراء أحسن، التّوبه حسن و لکن فی الشّباب أحسن، الحیاء حسن و لکن فی النّساء أحسن؛

عدالت نیک است ولی از زمامداران نیکوتر است، سخاوت نیک است ولی از اغنیا نیکوتر است، تقوی نیک است ولی از علما نیکوتر است صبر نیک است ولی از فقرا نیکوتر است. توبه نیک است ولی از جوانان نیکوتر است شرم نیک است ولی از زنان نیکوتر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

صنفان من النّاس إذا صلحا صلح النّاس و إذا فسدا فسد النّاس العلماء و الامراء؛

دو گروه از مردمند که اگر صالح بودند مردم به صلاح آیند و اگر فاسد بودند به فساد گرایند، دانشوران و زمامداران.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خیار أئمّتکم الّذین تحبّونهم و یحبّونکم و تصلّون علیهم و یصلّون علیکم و شرار أئمّتکم الّذین تبغضونهم و یبغضونکم و تلعنونهم و یلعنونکم؛

بهترین پیشوایان شما کسانی هستند که آنها را دوست دارید و شما را دوست دارند. شما آنها را دعا کنید و آنها نیز شما را دعا کنند و بدترین پیشوایان شما کسانی هستند که آنها را دشمن دارید و شما را دشمن دارند و آن ها را نفرین کنید و شما را نفرین کنند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

خمس هنّ من قواصم الظّهر: عقوق الوالدین و المرأه یأتمنها زوجها تخونه و الإمام یطیعه النّاس و یعصی اللَّه و رجل وعد عن نفسه خیرا فأخلف و اعتراض المرء فی أنساب النّاس؛

پنج چیز کمر شکن است، بد رفتاری با پدر و مادر و زنی که شوهرش بدو اطمینان دارد ولی بدو خیانت کند و پیشوائی که مردم او را اطاعت کنند ولی او خدا را اطاعت نکند و مردی که وعده دهد و تخلف کند و بد گوئی شخص در باره نسب مردم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاثه لا یستخفّ بحقّهم إلّا منافق ذو الشّیبه فی الإسلام و ذو العلم و إمام مقسط؛

سه کسند که هر که تحقیرشان کند منافق است آن که مویش در اسلام سپید شده باشد و دانشمند و پیشوای دادگستر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۴۵

امام علیعليه‌السلام فرموند:

مکان القیم بالامر مکان النظام من الخرز یجمعه و یضمه فإذا انقطع النظام تفرق الخرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره أبدا.

جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را بهم پیوند داده و جمع می کند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانه ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.

نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶

حدیث - ۴۶

قال النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام.

پیامبر اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند:

از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه وحدت امت اسلام است.

امالی مفید، جلد ۱ ص ۱۴ مجلس ۲ حدیث - ۲

حدیث - ۴۷

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

مردم هر شهری به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کنند و اگر آن سه را نداشته باشند گرفتار سرگردانی می‌شوند: دین‌شناسِ دانایِ پرهیزکار، حاکم نیکوکاری که مردم از او اطاعت کنند و پزشک دانای مورد اعتماد.

تحف العقول، ص ۳۲۱.

حدیث - ۴۸

امام صادقعليه‌السلام می فرمایند:

وَ لَیْسَ یُحَبُّ لِلْمُلوکِ أَنْ یُفَرِّطوا فی ثَلاثٍ: فی حِفْظِ الثُّغورِ وَ تَفَقُّدِ الْمَظالِمِ وَ اخْتیارِ الصّالِحینَ لاَِعْمالِهِمْ؛

حاکم سزاوار نیست که در سه کار کوتاهی کند: حفظ مرزها، رسیدگی به حقوق پایمال شده و انتخاب افراد شایسته برای کارهایشان.

تحف العقول، ص ۳۱۹.

حدیث - ۴۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

صِنْفانِ مِنْ اُمَّتی اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتی وَ اِذا فَسَدا، فَسَدَتْ اُمَّتی، قیلَ یا رَسولَ اللّه‌ِ وَ مَنْ هُما؟ قالَ: اَ لْـفُقَهاءُ وَ الاُْمَراءُ؛

دو گروه از امّت من اگر صالح شوند، امّتم صالح می‌شوند و اگر فاسد شوند، امّتم فاسد می‌شوند. عرض شد ای رسول خدا آن دو گروه کدامند؟ فرمودند: عالمان و حاکمان.

خصال، ص ۳۷.

حدیث - ۵۰

امام علیعليه‌السلام :

خَیْرُ الْمُلوکِ مَنْ اَماتَ الْجَوْرَ وَ اَحْیَی الْعَدْلَ؛

بهترین فرمانروا کسی است که ظلم را از بین ببرد و عدل را زنده کند.

غررالحکم، ج۳، ص ۴۳۱، ح ۵۰۰۵

حدیث - ۵۱

امام علیعليه‌السلام :

اِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ فَرَضَ عَلی اَئِمَّةِ الْعَدْلِ اَنْ یُقَدِّروا اَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النّاسِ کَیْلا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقیرِ فَقْرُهُ؛

خداوند عزوجل بر پیشوایان عادل واجب کرده که سطح زندگی خود را با مردم ناتوان برابر کنند تا فقیر را، فقرش برآشفته نکند.

نهج البلاغه، خطبه ۲۰۹.

حدیث - ۵۲

امام علیعليه‌السلام :

قُلوبُ الرَّعِیَّةِ خَزائِنُ راعیها فَما اَوْدَعَها مِنْ عَدْلٍ اَوْ جَوْرٍ وَجَدَهُ؛

دلهای مردم صندوقچه‌های حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.

غررالحکم، ج۴، ص ۵۲۱، ح ۶۸۲۵.

حدیث - ۵۳

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

هر چیزی آفتی دارد که مایه فساد آن می شود و آفت این دین زمامداران بدند.

(نهج الفصاحه ، ح ۲۲۵۵)

حدیث - ۵۴

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند :

آفت دین سه چیز است : دانای بدکار، پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

(نهج الفصاحه ، ح ۴)

حدیث - ۵۵

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

وقتی زنا رواج گیرد زلزله پیدا شود ، وقتی حاکمان ستم کنند باران کم شود

نهج الفصاحه ، حدیث - ۲۱۹

حدیث - ۵۶

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

تِسْعَةُ اَشْیاءَ قَبیحةٌ وَ هِیَ مِنْ تِسْعَةِ اَنـْفُسٍ اَقبَحُ مِنها مِنْ غَیْرِهِمْ: ضیقُ الذَّرْعِ مِنَ الْـمُلوکِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الاَْغْنیاءِ وَ سُرْعَةُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَماءِ وَ الصِّبا مِنَ الْکُهولِ وَ الْقَطیعَةُ مِنَ الرُّؤوسِ وَ الْکِذْبُ مِنَ الْـقُضاةِ وَ الزَّمانَةُ مِنَ الاَْطِبّاءِ وَ الْبَذاءُ مِنَ النِّساءِ وَ الطَّیشُ مِن ذَوِی السُّلْطانِ؛

نُه چیز زشت است، اما از نه گروه زشت‌تر: درماندگی و ناتوانی از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمی از دانشمندان؛ حرکات بچگانه از میانسالان؛ جدایی حاکمان از مردم؛ دروغ از قاضیان؛ بیماری کهنه از پزشکان؛ بدزبانی از زنان و سختگیری و ستمگری از سلاطین.

دعائم الإسلام، ج ۱، ص ۸۳

حدیث - ۵۷

امام علیعليه‌السلام می فرمایند:

مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ وَلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛

کسی که خود را پیشوای مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آن‌که دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب‌آموز خود بیش از آموزگار و ادب‌آموز مردم، شایسته تجلیل است.

غرر الحکم، ح ۷۰۱۶.

حدیث - ۵۸

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

قُلوبُ الرَّعِیةِ خَزائِنُ راعیها فَما اَودَعَها مِن عَدلٍ اَو جَورٍ وَجَدَهُ

دلهای مردم صندوقچه‌های حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.

(غررالحکم، ج۴، ص ۵۲۱، ح ۶۸۲۵)

حدیث - ۵۹

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

از کسی که خداوند ولی امر شما کرده، شنوایی و اطاعت داشته باشید که او رشته ی کار اسلام است.

میزان الحکمه، ج۱، ص ۲۰۸.

حدیث - ۶۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاثه لا یردّ اللَّه دعاءهم: الذّاکر اللَّه کثیرا و المظلوم و الإمام المقسط؛

سه کسند که خدا دعایشان را رد نمی کند آن که فراوان یاد خدا کند و ستمدیده و پیشوای دادگر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

ثلاثه لا تحرم علیک أعراضهم المجاهر بالفسق و الإمام الجائر و المبتدع؛

سه کسند که آبرویشان محترم نیست: آن که به فسق تجاهر کند و پیشوای ستمگر و بدعت گذار.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

تعوّذوا باللَّه من ثلاث فواقر: جار سوء إن رأی خیرا کتمه و إن رأی شرّا أذاعه و زوجه سوء إن دخلت علیها لسنتک و إن غبت عنها خانتک و إمام سوء إن أحسنت لم یقبل و إن أسأت لم یغفر؛

از سه چیز به خدا پناه ببرید که کمر شکن است: همسایه بد که اگر خیری ببیند مستور دارد و اگر بدی ببیند منتشر سازد و همسر بدی که اگر پیش وی باشی بد زبانی کند و اگر پیش وی نباشی به تو خیانت کند و پیشوای بدی که اگر نیکی کنی نپذیرد و اگر بدی کنی نبخشد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما وال ولی من أمر أمّتی بعدی أقیم علی الصّراط و نشرت الملائکه صحیفته فإن کان عادلا نجّاه اللَّه بعدله و إن کان جائرا انتفض به الصّراط انتفاضه تزایل بین مفاصله حتّی یکون بین عضوین من أعضائه مسیره مائه عام ثمّ ینخرق به الصّراط؛

هر زمامداری که پس از من کار امت مرا به دست گیرد روز رستاخیز بر صراط متوقف شود و فرشتگان نامه اعمال او را بگشایند اگر عادل باشد خداوند او را به وسیله عدلش نجات دهد و اگر ستمگر باشد صراط زیر پای او چنان بلرزد که بندهای او را از هم جدا کند چنان که میان دو عضو او صد سال راه فاصله باشد سپس از صراط بیفتد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۴

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما وال ولی فلان و رفق رفق اللَّه تعالی به یوم القیامه؛

هر کس به زمامداری برسد و با مردم به ملایمت و مدارا رفتار کند، خداوند روز قیامت با او مدارا کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۵

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما وال ولی شیئا من أمر أمّتی فلم ینصح لهم و یجتهد لهم کنصیحته و جهده لنفسه کبّه اللَّه تعالی علی وجهه یوم القیامه فی النّار؛

هر زمامداری چیزی از کار امت مرا به دست گیرد و در کار آنها مثل کارهای خصوصی خود دلسوزی و کوشش نکند، روز رستاخیز خداوند او را وارونه در آتش اندازد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۶

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أیّما راع استرعی رعیّه فلم یحطها بالأمانه و النّصیحه ضاقت علیه رحمه اللَّه تعالی الّتی وسعت کلّ شی ء؛

هر کس سرپرستی گروهی را به عهده گیرد و در کار آنها به امانت و دلسوزی رفتار نکند، رحمت خدا که شامل همه چیز است به او نمی رسد.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۷

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ أخوف ما أخاف علی أمّتی الأئمّه المضلّون؛

بیش از هر چیز بر امت خود از پیشوایان گمراه کننده بیم دارم.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۸

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إنّ أحبّ النّاس إلی اللَّه تعالی یوم القیامه و أدناهم منه مجلسا إمام عادل و أبغض النّاس إلی اللَّه تعالی و أبعدهم منه إمام جائر؛

محبوبترین مردم در نظر خدا روز قیامت و نزدیکتر از همه به او پیشوای دادگستر است و منفور ترین مردم و دورتر از همه به او پیشوای ستمگر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۶۹

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

اللّهمّ من ولی من أمر أمّتی شیئا فشقّ علیهم فاشقق علیه و من ولی من أمر أمّتی شیئا فرفق بهم فارفق به؛

خدایا هر کس عهده دار کار امت من شد و بر آنها سخت گرفت بر او سخت گیر و هر کس عهده دار کار امت من شد و با آنها مدارا کرد با او مدارا کن.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۰

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أشدّ النّاس عذابا یوم القیامه إمام جائر؛

روز رستاخیز عذاب پیشوای ستمگر از همه کس سخت تر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۱

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أربعه یبغضهم اللَّه تعالی: البیّاع الحلّاف و الفقیر المختال و الشّیخ الزّانی و الإمام الجائر؛

چهار کس را خداوند دشمن دارد، فروشنده قسم خور، فقیر متکبر و پیر زنا کار و پیشوای ستمگر.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۲

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

إدرءوا الحدود عن المسلمین ما استطعتم فإنّ الإمام لأن یخطی فی العفو خیر من أن یخطی فی العقوبه؛

تا آنجا که می توانید مجازات ها را از مسلمانان باز دارید زیرا اگر پیشوائی در بخشش خطا کند بهتر از آن است که در مجازات خطا کند.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۳

پیامبراکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

أخذ الأمیر الهدیّه سحت و قبول القاضی الرّشوه کفر؛

هدیه گرفتن امیر نارواست و رشوه گرفتن قاضی کفر است.

نهج الفصاحه

حدیث - ۷۴

قال رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

النّظر الی العالم عبادة، و النّظر الی الامام المقسط عبادة، و النّظر الی الوالدین برأفة و رحمة عبادة، و النّظر الی أخ تَوَدُه فی اللّه عزّوجّل عبادةَ؛

نگریستن به دانشمند عبادت است، نگریستن به پیشوای دادگر عبادت است، نگاه دلسوزانه و مهرآمیز به پدر و مادر عبادت است و نگریستن به برادری که برای خدای عزوجل دوستش داری عبادت است.

أمالی الطوسّی: ۴۵۴ / ۱۰۱۵.

حدیث - ۷۵

رسول اکرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم می فرمایند:

از کسی که خداوند ولی امر شما کرده، شنوایی و اطاعت داشته باشید که او رشته ی کار اسلام است.

میزان الحکمه، ج۱، ص ۲۰۸.

حدیث - ۷۶

قال الامام علیعليه‌السلام : زَکاةُ السُّلطانِ اِغاثَةُ المَلهُوفِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: زکات فرمانروایی، فریادرسی گرفتاران است.

«مستدرک الوسائل، ج ۷، ص ۴۶»

حکومت، مدیریت و خدمت

حدیث - ۱

قال امام الرضاعليه‌السلام : ما ذِئبانِ ضارِیانِ فی غَنَمٍ قَد تَفَرَّّقَ رُعاتُها بِاَضَرَّ فی دینِ المُسلِمٍ مِن طَلَبِ الرّیاسَة.

امام رضاعليه‌السلام فرمودند: زیانی که دو گرگ گرسنه به گله گوسفندی بی چوپان می زنند از زیان ریاست طلبی در دین مسلمانان بیش تر نیست.

«بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۱۴۵»

حدیث - ۲

قال الباقرعليه‌السلام إلی عمر بن عبد العزیز: اِفتَحِ البابَ وَ سَهِّلِ الحِجابَ وَ اُنصُرِ المُظلومَ وَ رَدِّ المَظالِمَ.

امام باقرعليه‌السلام به عمر بن عبد العزیز فرمودند: در را به روی مردم باز کن و دسترسی مردم را به خودت آسان گردان و ستمدیده را یاری کن و حق ستمدیدگان را به آنان برگردان.

«بحار الأنوار، ج ۴۶، ص ۳۴۶»

حدیث - ۳

قال الامام الصادقعليه‌السلام : اِیاکَ وَ الرّیاسَةَ فَما طَلَبَهَا اَحَدٌ اِلاّ هَلَکَ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: از ریاست طلبی دوری کن که هر که آن را طلب کند، نابود می شود.

«بحار الأنوار، ج ۱۴، ص ۴۷»

حدیث - ۴

قال الامام الصادقعليه‌السلام : اِیاکُم وَ هؤُلاءِ الرُّؤَساءِ الَّذینَ یتَرئَّسونَ فَوَ اللهِ ما خَفَقَتِ النِّعالُ خَلفَ رَجُلٍ اِلاّ هَلَکَ وَ اَهلَکَ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: از رئیس هایی که دوست دارند ریاست کنند، پرهیز کنید. سوگند به خدا، هر مردی کفش ها پشت سر او به صدا در آیند هم خودش هلاک شود و هم آنان که به دنبال او راه می روند (و او را به ریاست قبول دارند).

«بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۱۵۰»

حدیث - ۵

قال موسی بن جعفرعليه‌السلام : اِنَّ السُلطانَ العادِلَ بِمَنزِلَةِ الوالِدِ الرَّحیمِ.

امام کاظمعليه‌السلام فرمودند: فرمانروای عادل، به منزلة پدر مهربان است.

«وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۴۷۲»

حدیث - ۶

قال الامام الصادقعليه‌السلام : مَن تَوَلّی اَمراً مِن اُمُورِ النّاسِ وَ فَتَحَ بابَهُ وَ رَفَعَ سِترَهُ وَ نَظَرَ فی اُمُورِ النّاسِ کانَ حَقًّا عَلَی اللهِ اَن یؤمِنَ رَوعَتَهُ یومَ القِیامَةِ وَ یدخِلَهُ الجَنّةَ.

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: کسی که کاری از کارهای مردم به عهده اش گذاشته شود و او درِ محل کار خود را روی مردم باز کند، پرده ها و موانع را کنار بزند و با دقت به فکر اصلاح امور مردم باشد، بر خداوند است که روز قیامت او را در امان قرار دهد و به بهشت برد. «بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۴۰»

حدیث - ۷

قال الامام علیعليه‌السلام : اَلرِّشا فِی الحُکمِ الکُفرُ بِاللهِ العَظیمِ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: رشوه گرفتن در حکم کفر به خدای بزرگ است.

«الکافی، ج ۵، ص ۱۲۷»

حدیث - ۸

قال الامام علیعليه‌السلام : تَجاوَز مَعَ القُدرَةِ وَ اَحسِن مَعَ الدَّولَةِ تَکمُلُ لَکَ السِّیادَةَ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: در موقع اقتدار گذشت کن و زمانی که به مقام رسیدی، نیکی کن تا ریاست و آقایی تو کامل شود.

«مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۴۷»

حدیث - ۹

قال الامام علیعليه‌السلام : اِعلَم اِنَّ الشّاغِلَ بِالصَّغیرِ یخِلُّ بِالمُهِمِّ وَ اِفرادُ المُهِمُّ بِالشُّغلِ یاتی عَلَی الصَّغیرِ و یلحِقُهُ بِالکَبیرِ فابدَا بِالمُهِمِّ وَ لا تَنسَ النَّظَرَ فِی الصَّغیرِ وَ اجعَلِ الاُموُرِ الصِّغارَ مَن یجمَعُها وَ یعِرَّ مِنها عَلَیکَ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: بدان که اگر فقط به کارهای کوچک و کم اهمیت بپردازی از کارهای مهم و حیاتی باز خواهی ماند؛ چنان که پرداختن به کارهای مهم، امور کوچک را از یاد می برد و آنها نیز به مشکل و کار مهم تبدیل می شوند. پس ضمن اولویت دادن و پرداختن به امور مهم، از مسائل جزئی نیز به کلی غافل مشو و کارهای کوچک را واگذار به کسی که تو را کفایت کند.

«بحار الأنوار، ج ۱۷، ص ۴۲۴»

حدیث - ۱۰

قال الامام علیعليه‌السلام : اَمّا لا یکُن حَظُّکَ فی وِلایتِکَ ما لا تَستَفیدُهُ وَ لا غَیضاً تَشتَفیهِ وَلکِن اَمانَةُ باطِلٍ وَ اِحیاءُ حَقٍّ.

امام علیعليه‌السلام (به ابن عباس) فرمودند: مبادا هدف تو از فرمانروایی، سودجویی و جمع مال، یا خنک کردن خشمی باشد. بلکه باید هدف تو از بین بردن باطل و احیای حق باشد.

«مناقب، ج ۲، ص ۱۰۱»

حدیث - ۱۱

قال الامام علیعليه‌السلام : مَنِ اختالَ فی وِلایتِهِ اَبانَ عَن حِماقَتِهِ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: کسی که به مقام خود مغرور شود پرده از حماقت خود برداشته است.

«غرر الحکم، ص ۳۴۶»

حدیث - ۱۲

قال الامام علیعليه‌السلام : وَ اِنَّ عَمَلَکَ لَیسَ لَکَ بِطُعمَةِ وَ لکِنَّهُ فی عُنُقِکَ اَمانَةٌ.

امام علیعليه‌السلام (به اشعث) فرمودند: این مقام برای تو طعمه نیست بلکه امانتی است در گردن تو.

«بحار الأنوار، ج ۳۲، ص ۳۶۱»

حدیث - ۱۳

قال الامام علیعليه‌السلام : دَخَلتُ بِلادَکُم بِاَشمالی هذِهِ وَ رِحلَتی وَ راحِلَتی هاهِی فَاِن اَنَا خَرَجتُ مِن بِلادِکُم بِغَیرِ ما دَخَلتُ فَاَنَا مِنَ الخائِنینَ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: آن روز که به شهر شما آمدم، با این لباس پشمی و مرکب سواری و کوله بارم آمدم. اگر روزی که خواستم از شهر شما بروم، بیش تر از آن چه با خود داشتم بردم از خیانت کارانم.

«بحار الأنوار، ج ۴۰، ص ۳۲۶۵»

حدیث - ۱۴

قال الامام علیعليه‌السلام : جُودُ الوُلاةِ بِقیء المُسلِمینَ جَورٌ وَ خَتَرٌ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: بذل و بخشش کارگزاران از بیت المال، ظلم و خیانت است.

«غرر الحکم، ص ۳۴۳»

حدیث - ۱۵

قال الامام علیعليه‌السلام : اَدِقُّوا اَقلامَکُم قارِبُوا بَینَ سُطُورِکُم وَ احذِفُوا عنّی فُضُولَکُم وَاقصُدُ واقصد المَعانی وَ اِیاکُم وَ الاِکثارَ فَاِنَّ اَموالَ المُسلِمینَ لا تَحتَمِلُ الاَضرارَ.

امام علیعليه‌السلام (به کارگزاران خود) فرمودند: نوک قلم ها را تیز کنید، سطرها را نزدیک هم قرار دهید، مطالب اضافی را از متن حذف کنید، فقط مسائل لازم را بنویسید و از زیاده روی در نوشتن بپرهیزید، زیرا اموال مسلمانان تحمل ضرر و زیان را ندارد.

«وسائل الشیعه، ج ۱۷، ص ۴۰۴»

حدیث - ۱۶

قال الامام علیعليه‌السلام : مَن لَم ینصِفِ المَظلوُمَ مِنَ الظّالِمِ سَلَبَهُ اللهُ قُدرَتَهُ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: هر صاحب قدرتی که داد مظلوم را از ظالم نگیرد و به یاری مظلوم نشتابد، خداوند قدرتش را از او می گیرد.

«غرر الحکم، ص ۳۴۱»

حدیث - ۱۷

قال الامام علیعليه‌السلام : مِن اَماراتِ الدَّولَةِ الیقظَةُ لِحَراسَةِ الاُمُورِ.

امام علیعليه‌السلام فرمودند: از نشانه های (لیاقت و شایستگی) دولت، بیداری و هوشیاری برای حفظ و حراست امور است.

«غرر الحکم، ص ۳۴۱»

حدیث - ۱۸

قال الامام علیعليه‌السلام : اِنَّ شَرَّ وُزَرائِکَ مَن کانَ لِلأشرارِ قَبلَکَ وَزیراً وَ مَن شَرِکَهُم فِی الآثامِ.

امام علیعليه‌السلام (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: بدترین وزیران و کارگزاران تو کسانی اند که در نظام باطل گذشته وزیر (و مسئول) بوده اند و در گناهان آنان دست داشتند.

«نهج البلاغه، نامه ۵۳»

حدیث - ۱۹

قال الامام علیعليه‌السلام : تَوَلِّی ألاَراذِلِ وَ الاَحداثِ الدُّوَلَ دَلیلٌ عَلی اِنحلالِها و اِدبارِها.

امام علیعليه‌السلام فرمود: هرگاه آدم های پست و کم تجربه دولت ها را به دست گیرند، نشان انحلال و شکست آن دولت ها خواهد بود.

«غرر الحکم، ص ۳۴۵»

حدیث - ۲۰

قال الامام علیعليه‌السلام : یستَدَلَّ عَلَی ادبارِ الدُّوَلِ بِاَربَعٍ: تَضییعِ الاُصولِ وَ التَّمَسُّکِ بِالفُرُوعِ وَ َتقدیمِ الاَراذِلِ وَ تَاخیرِ الاَفاضِلِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: چهار چیز باعث شکست دولت ها می شود: ضایع کردن اصول (مسائل مهم) و سرگرم شدن به فروع (امور کم اهمیت) و و به کار گماردن آدم های پست و کنار گذاردن انسان های فاضل.

«غرر الحکم، ص ۳۴۲»

حدیث - ۲۱

قال الامام علیعليه‌السلام : مَن رُفِعَ بِلا کِفاتِهِ وُضِعَ بِلا جِنایةِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: کسی که بدون شایستگی (مقامش) بالا رود، بدون جرم پایین کشیده شود.

«غرر الحکم، ص ۳۴۴»

حدیث - ۲۲

قال الامام علیعليه‌السلام : آلَةُ الرِّیاسَةِ سَعَةُ الصَّدرِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: ابزار ریاست، داشتن سعه صدر است.

«بحار الأنوار، ج ۸۲، ص ۳۵۷»

حدیث - ۲۳

قال الامام علیعليه‌السلام إلی قثم بن عباس: اَجلِس لَهُمُ العَصرَینِ وَ اَفتِ مُستَفتی وَ عَلِمِ الجاهِلَ وَ ذاکِرِ العالِمَ وَ لا یکُن لَکَ اِلَی النّاسِ سَفیرٌ اِلاّ لِسانُکَ وَ لا حاجِبٌ الاّ وَجهُکَ وَلا تَحجُبَنَّ ذا حاجَةٍ عَن لِقائِکَ بِها. امام علی -عليه‌السلام – به قثم بن عباس فرمود: عصرها بین مردم بنشین، به سؤالات شرعی آنان پاسخ ده و به نادانان بیاموز و با دانشمندان سخن بگو. نباشد سفیری بین تو و مردم جز زبانت و نیز حاجبی میان تو و آنان جز چهره خودت نباشد و هیچ صاحب حاجتی را از ملاقات با خودت محروم نساز.

«مستدرک الوسائل، ج ۹، ص ۳۵۸»

حدیث - ۲۴

قال الامام علیعليه‌السلام : وَ اَمّا بَعدُ فَلا تُطَوِّلُنَّ اِحتِجابَکَ عَن رَعِیتِکَ فَاِنَّ احتِجابَ الوُلاةِ عَنِ الرَّعِیهِ شُعبَةٌ مِنَ الضّیقِ وَ قِلَّةُ عِلمٍ بِالاُمُورِ.

امام علیعليه‌السلام (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: و اما بعد، فاصله ات را از مردم طولانی نکن، زیرا جدایی حاکمان از مردم باعث می شود حاکمان در تنگنا قرار بگیرند و به بسیاری از مسائل و امور آگاه نشوند.

«نهج البلاغه، نامه ۵۳»

حدیث - ۲۵

قال الامام علیعليه‌السلام : زَکاةُ السُّلطانِ اِغاثَةُ المَلهُوفِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: زکات فرمانروایی، فریادرسی گرفتاران است.

«مستدرک الوسائل، ج ۷، ص ۴۶»

حدیث - ۲۶

قال الامام علیعليه‌السلام : وَ اَشعِر قَلبَکَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِیةِ وَ المَحَبَّةَ لَهُم وَ اللُّطفَ بِهِم وَ لا تَکونَنَّ عَلَیهِم سَبُعاً ضارِیاً تَغتَنِمُ اَکلَهُم.

امام علیعليه‌السلام (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: دلت را از محبت به مردم و مهربانی و لطف در حق آنها پر گردان. مبادا مانند حیوان درنده در فکر دریدن آنان باشی.

«نهج البلاغه، نامه ۵۳»

حدیث - ۲۷

قال الامام علیعليه‌السلام : فَلیکُن اَحَبَّ الذَّخائِرِ اِلَیکَ ذَخیرةُ العَمَلِ الصّالِحِ فَاَملِک هَواکَ وَ شُحَّ بِنَفسِکَ.

امام علیعليه‌السلام (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: بیش ترین چیزی که برای خود ذخیره می کنی، عمل صالح باشد. پس بر نفس خود مالک باش و بخل بورز بر خودت (خود را به آسانی مفروش).

«نهج البلاغه، نامه ۵۳»

حدیث - ۲۸

قال الامام علیعليه‌السلام : مَن جَعَلَ مُلکَهُ خادِماً لِدینِهِ اِنقادَ لَهُ کُلُّ سُلطانٍ، وَ مَن جَعَلَ دینَهُ خادِمَاً لِمُلکِهِ طَمَعَ لَهُ کُلُّ اِنسانٍ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: هر کسی که مقام و قدرت خود را در خدمت دین قرار دهد، همه قدرت ها تسلیم او خواهند شد و هر که دین را در خدمت مقام خود قرار دهد، همه در او طمع کنند.

«غرر الحکم، ص ۳۴۴»

حدیث - ۲۹

قال الامام علیعليه‌السلام : «مِن حَقِّ الرّاعی اَن یختارَ لِرَّعیتِهِ ما یختارَهُ لِنَفسِهِ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: از حقوق مردم بر حاکمشان این است که حاکم هر امری را که برای خود صلاح می داند، برای جامعه و مردم خود نیز همان را بخواهد.

«غرر الحکم، ص ۳۴۴»

حدیث - ۳۰

قال الامام علیعليه‌السلام : زَکاةُ القُدرَةِ الاِنصافُ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: زکات قدرت، انصاف است.

«غرر الحکم، ص ۳۴۲»

حدیث - ۳۱

قال الامام علیعليه‌السلام : مَنِ اتَّخَذَ الحَقَّ لُجاماً اِتَّخَذَهُ النّاسُ اِماماً.

امام علیعليه‌السلام فرمود: هر که حق را پیش روی خود قرار دهد و بر محور حق حرکت کند، مردم او را به ریاست و زعامت می پذیرند.

«غرر الحکم، ص ۳۳۱»

حدیث - ۳۲

قال الامام علیعليه‌السلام : مَن طَلَبَ الرّئاسَة بِغَیرِ حَقٍ حُرِمَ الطّاعَة لَهُ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: هر که ناحق به دنبال ریاست باشد، اطاعت از او حرام است.

«تحف العقول، ص ۳۲۱»

حدیث - ۳۳

قال الامام علیعليه‌السلام : یحتاجُ الاِمامُ اَلی قَلبٍ عَقولٍ وَ لِسانٍ قَئُولٍ وَ جَنانٍ عَلی اِقامَةِ الحَقِّ صَئُولٍ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: رهبر نیازمند سه چیز است: قلب اندیشمند و متفکر، زبان گویا و دل پر جرئت و قاطع در برابر اجرای حق.

«غرر الحکم، ص ۳۴۰»

حدیث - ۳۴

قال الامام علیعليه‌السلام : صَیرِ الدّینَ حِصنَ دَولَتِکَ وَ الشُّکرَ حِزرَ نِعمَتِکَ فَکُلَّ دَولَةً یحوطُهَا الدّینُ لا تُغلَبُ وَ کُلُّ نِعمَةٍ یحرُزُهَا الشُّکرَُ لا تُسلَبُ.

امام علیعليه‌السلام فرمود: دین را دژ و حصار محکم حکومت خود قرار ده و با شکر گزاری، نعمت ها را حفظ کن؛ زیرا هر قدرتی که دین او را احاطه کرده باشد (عامل به دین باشد)، هرگز شکست نمی خورد و هر نعمتی که با سپاسگزاری همراه باشد، گرفته نمی شود.

«غرر الحکم، ص ۳۴۳»

حدیث - ۳۵

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَن وَلّی شَیئاً مِن اَمرِ اُمَّتی فَلَم ینصَح لَهُم وَ یجتَهِد لَهُم کَنَصیحَتِهِ لِنَفسِهِ کَبَّهُ اللهُ عَلی وَجهِهِ یومَ القِیامَةِ فِی النّارِ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: کسی که متولی کاری از کارهای امت من شود و همان طور که برای خود دل می سوزاند برای امت من دل نسوزاند و خیر خواهانه و با تلاش برای آنان قدم بر ندارد، خداوند در قیامت او را با صورت در آتش می اندازد.

«تاریخ بغداد، ج ۸، ص ۴۷۲»

حدیث - ۳۶

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اَصلِح وَزیرَکَ فَاِنَّهُ الَّذی یقُودُکَ اِلَی الجَنَّةِ اَوِ النّارِ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: وزیر خود را صالح گردان، زیرا همانا او کسی است که تو را به بهشت یا جهنم می برد.

«بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۱۶۶»

حدیث - ۳۷

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَنِ استَعمَلَ عامِلاً مِنَ المُسلِمینَ وَ هُوَ یعلَمُ اَنَّ فیهِم اَولَی بِذلِکَ مِنهُ وَ اَعلَمُ بِکِتابِ اللهِ وَ سُنَّةِ نَبِیهِ فَقَد خانَ اللهَ وَ رَسولَه وَ جَمیعَ المُسلِمینَ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هر که در میان چند مسلمان یک نفرشان را رئیس قرار دهد و بداند در میان آن چند نفر کسی بهتر و لایق تر و عالم تر به کتاب خدا و سنت نبیش است، به خدا و رسولش و همه مسلمانان خیانت کرده است.

«جامع الصغیر، ج ۱، ص ۴۵۵»

حدیث - ۳۸

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَن وَلّی شَیئاً مِن اُمُورِ المُسلِمینَ اِلاّ اُتِی بِهِ یومَ القِیامَة وَ یداهُ مَغلُولَتانِ اِلی عُنُقِهِ لا یفُکُّهُما اِلاّ عَدلٌ.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هر که ولایت و مسئولیت کاری از امور مسلمانان به او واگذار شود، روز قیامت او را در حالی که دستان او را به گردنش بسته اند می آورند و چیزی جز عدالت او را از غل و زنجیر آزاد نمی سازد.

«عوالی اللآلی، ج ۱، ص ۳۶۶»

حدیث - ۳۹

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : مَن اَحَبَّ اَن یتَمَثَّلَ لَهُ الرِّجالُ قِیاماً فَلیتَبَّوأ قعَدُهُ مِنَ النّار.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: کسی که دوست دارد مردم جلوی پای او بایستند، جایگاهش پر از آتش خواهد شد.

«بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۱۵۰»

حدیث - ۴۰

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : اَوَّلُ ما عُصِی بِهِ الله تَبارَکَ وَ تَعالی سِتُّ خِصالٍ: حُبُّ الدُّنیا وَ حُبُّ الرّیاسَة وَ حُبُّ الطَّعامِ وَ حُبُّ النِّساءِ وَ حُبُّ النُّومِ وَ حُبُّ الرّاحَة.

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: نخستین چیزی که موجب عصیان پروردگار گردید، شش گناه بود: دنیا طلبی، ریاست طلبی، شکم پرستی، شهوت پرستی، علاقه به خواب و راحت طلبی.

«بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۱۵۳»

حدیث - ۴۱

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

کَماتَکُونوا یُوَلّی علَیکُم ؛

هـر گونه شما بـاشید، هـمان گونه بر شمـا حکومت می‌شود

کنزالعمّال : ۱۴۹۷۲ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۶

حدیث - ۴۲

امام علیعليه‌السلام :

مَن‌جارَت وِلایَتُهُ زالَت‌دَولَتُهُ ؛

هرکه حکومتش ستمگرباشد، دولتش‌زوال پذیرد.

غرر الحکم : ۸۳۶۵ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۶

حدیث - ۴۳

امام علیعليه‌السلام :

إذا بَنَی المَلِکُ علی قَواعِدِ العَدلِ ودَعَمَ بدعائمِ العَقلِ ، نَصَرَ اللّه‌ُ مُوالِیَهُ وخَذَلَ مُعادِیَهُ ؛

هرگاه حکومت بر پایه‌های دادگری بنا شود و با ستون‌های خرد برپا گردد ، خداوند دوستداران آن را یاری رساند و دشمنانش را تنها و بی‌یاور گذارد

کذا ، ولعلّ کلمه «مُلکَهُ» سقطت من الحدیث - (کما فی هامش المصدر) .غرر الحکم : ۴۱۱۸ منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۴۴

امام علیعليه‌السلام :

آفـةُ المُـلوکِ سُوءُ السِّیرَةِ، آفـةُ الوُزَراءِ خُـبـثُ السَّریرَةِ ؛

آفتِ شاهان ، بدرفتاری است؛ آفتِ وزیران ، بدسگالی است

غرر الحکم : (۳۹۲۸- ۳۹۲۹) منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۴۵

امام علیعليه‌السلام :

مَن جَعَلَ مُلکَهُ خادِما لدِینِهِ انقادَ لَهُ کلُّ سُلطانٍ ، مَن جَعَلَ دِینَهُ خادِما لمُلکِهِ طَمِعَ فیهِ کلُّ إنسانٍ ؛

هرکس حکومت خود را در خدمت دینش قرار دهد ، هر سلطانی مطیع او شود ؛ هر کس دینش را در خدمت حکومتش در آورد ، هر انسانی در او طمع کند

غرر الحکم : (۹۰۱۶ـ۹۰۱۷) منتخب میزان الحکمة : ۵۱۴

حدیث - ۴۶

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

إنّا واللّه لانُوَلِّی علی هذاالعَمَلِ أحَدا سَألَهُ ، ولا أحَدا حَرَصَ علَیهِ ؛

به خدا سوگند ما کسی را که متقاضی این کار (حکومت)، یا بر آن حریص باشد، به این کار نمی‌گماریم

صحیح مسلم : ۳ / ۱۴۵۶ / ۱۴ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۸

حدیث - ۴۷

الامام علیعليه‌السلام

فیما کَتبَ للأشتَرِ لمَّا وَلاّهُ مِصرَ: ثُمّ انظُرْ فی اُمورِ عُمّالِکَ ، فاستَعمِلْهُمُ اختِبارا ، ولا تُوَلِّهِم مُحاباةً وأثَرَةً ؛ فإنَّهُما جِماعٌ مِن شُعَبِ الجَورِ والخِیانَةِ وتَوَخَّ مِنهُم أهلَ التَّجرِبةِ والحَیاءِ مِن أهلِ البُیوتاتِ الصّالِحَةِ ، والقَدَمِ فی الإسلامِ المُتَقَدِّمَةِ ؛

امام علیعليه‌السلام

در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر : دیگر آن که در کارهای کارگزارانت اندیشه و تأمّل کن و پس از آزمودنِ آنها ، ایشان را به کار گمار و به صرف جانبداری یا علاقه به کسی او را عهده‌دار کاری مکن ؛ زیرا این دو ، کانونِ انواع ستم و خیانت است کارگزاران خود را از میان افراد با تجربه و آبرومند و خاندان‌های‌نیک و خوشنام‌و پیشگام در اسلام انتخاب کن.

نهج البلاغة : الکتاب ۵۳ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۸

حدیث - ۴۸

پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم :

مَنِ استَعمَلَ غُلاما فی عِصابَةٍ فیها مَن هُو أرضی للّه مِنهُ فَقَد خانَ اللّه؛

هرکس‌از میان گروهی‌مردی را به کار گمارد در حالی که در بین آنها خداپسندتر از او وجود دارد، به خدا و رسول او و مؤمنان خیانت کرده‌است.

بحار الأنوار : ۲۳ / ۷۵ / ۲۴ منتخب میزان الحکمة : ۶۱۸

حدیث - ۴۹

امام علی(عليه‌السلام ) فرمودند:

لا نِعمَةَ أهنَأُ مِنَ الأمنِ ؛

هیچ نعمتی گواراتر از امنیّت نیست

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۱۰۹۱۱

حدیث - ۵۰

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

رَأسُ السِّیاسَةِ استِعمالُ الرِّفقِ ؛

سرلوحه سیاست ، به کار بردن مداراست

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۵۲۶۶

حدیث - ۵۱

امام علیعليه‌السلام فرمودند:

مِن أماراتِ الدَّولَةِ الیَقَظَةُ لِحِراسَةِ الأُمُورِ ؛

از نشانه‌های [پایداری] دولت ، بیداری برای حراست از امور است

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث - ۹۳۶۰


3

4

5

6