تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنین عليهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.

لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.

آیین دلبری

نویسنده: مهدی صدری.

سرآغاز

فرهیختگان عالم بشری برای ایجاد جامعه ای پویا، بانشاط و آرام، به وضع قوانینی مبادرت نمودند تا در پرتو آن قوانین، انسان ها بتوانند بهترین و بیشترین بهره و لذت را از عمر و زندگی خویش ببرند. که قوانین راهنمایی و رانندگی از جمله این قوانین است.

این قانون این امکان را می دهد که اتومبیل، وسیله راحتی، رفاه، آسایش و آرامش ما باشد؛ و اگر این قوانین شادی بخش نبودند، اتومبیل به یکی از مخوف ترین سلاح های مرگبار برای انسان تبدیل می شد.

آیا تا به حال اندیشیده اید که از چه رو امر ازدواج، مسألۀ مهمی است و چرا ازدواج می کنیم؟ باید گفت ما ازدواج می کنیم تا به آرامش که آرزوی دیرینه بشر است، برسیم. هدفی که برای رسیدن به آن، قوانین را ایجاد کرده ایم. هدفی که زندگی بدون آن برای انسان محال است، همانگونه که زندگی بدون آب برای ماهی.

خداوند دانا، اثر مهم و معجزه آسای ازدواج را این چنین بیان می فرماید: و از نشانه های او این است که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید، تا در کنار آنان آرامش بیابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ و در این نشانه هایی است برای کسانی که تفکر می کنند.(۱)

ما ازدواج می کنیم تا از بیماری های روحی و جنسی در امان باشیم. تحقیقات نشان داده اند که میزان اینگونه بیماری ها در انسان های مجرد بیش از متأهلین است؛ از این رو ادیان مختلف به ازدواج بسیار سفارش می کنند.

_____________________________________

۱- روم، آیه ۲۱.

ما ازدواج می کنیم تا در کنار هم و با یاری یکدیگر، پله های ترقی و پیشرفت را یکی پس از دیگری طی کنیم و به موفقیت و بهروزی که آرزوی تمامی انسان ها است، دست یابیم. کم نبودند و نیستند بزرگان و نام آورانی که پیشرفت و سعادت خود را مدیون همسران دلسوز و مهربان و یاری رسان خویش می دانند.

ازدواج می کنیم تا دوستی مهربان، صدیق و باوفا برای خود داشته باشیم؛ دوستی که هیچ گاه ما را رها نکند و در زندگی تکیه گاه مطمئنی برایمان باشد. دوستی که محرم اسرار ما باشد. دوستی که مشاوری امین و چاره ساز مشکلات ما باشد. کسی که از جان و دل یکدیگر را دوست داشته باشیم.

ازدواج می کنیم تا شهد شیرین و گوارای عشق را بچشیم و بچشانیم؛ و این نیاز اساسی بشر، دوست داشتن و دوست داشته شدن را برآورده سازیم. نیازی که در صورت برآورده نشدن، آرامش، این گنجینه پربها را نخواهیم یافت.

ازدواج می کنیم تا صاحب فرزند شویم؛ و آمال و آرزوهای خود را در وجود آنان خلاصه ببینیم؛ و آنان را چنان تربیت کنیم تا به مراتبی دست یابند که باعث افتخارمان گردند.

ازدواج می کنیم تا در سفر دنیا، خوش و خرم باشیم و بتوانیم پلی برای رسیدن به بهشت بنا کنیم؛ و خود را از کمند شیطان

برهانیم. در این باره پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم این چنین می فرماید: هر جوانی که در دوره ی جوانی خود ازدواج کند، شیطان فریاد برآورد که وای بر او! دین خود را از گزند من حفظ کرد.(۱)

آرامش، عشق، شادی، شور، بهروزی، کامیابی و خوش بختی زمانی به ما لبخند می زند و در کنار ما به سر خواهد برد که بدانیم چگونه باید با یار و دلدار خود رفتار کنیم. راز دلبری را بدانیم و باید که رفتار عاشقانه و چگونگی دل بردن از یار و به طور خلاصه، برای تداوم عشق فی مابین آیین دلبری را بیاموزیم و به کار بندیم.

برای دست یافتن به رؤیاها و آرزوهایی که تا قبل از ازدواج در سر خویش پرورانده ایم، باید راز دلبری را فراگیریم و آیین دلبری را به کار بندیم؛ آنگاه است که خود و همسر و فرزندانمان را از داشتن یک زندگی آرام، دلنشین، شادی بخش و رؤیایی بهره مند می سازیم.

مجال سخن در این باره بسیار است. اما باید به این رازها پرداخت. اگر چه قلم زدن درباره این اسرار زمان بسیاری می طلبد. خلاصه ای از این آیین، از این قرارند:

_____________________________________

۱- میزان الحکمه، ج ۵، ص ۲۲۵۱، ح ۷۸۰۵.

۱- راستی و راستگو بودن

راستی، خالق اعتماد است و اعتماد، ستون و پایه اصلی زندگی زناشویی است. با فرود آمدن کژی و برون رفتن اعتماد از خانه عشاق، کلبه ی عاشقانه آنان که باید در آن نغمت عشق شنیده شود، از هم فرو می پاشد. عشقی که آرامش و شور و نشاط و شادی را برای آنان و فرزندان و جامعه آنان به ارمغان می آورد؛ و چنان فردوسی برای آنان برپا می کند که اگر هزاران سال در کنار یکدیگر از عشق بنوشند، از مستی آن سیر نمی گردند. اگر اعتماد از بین برود، زن و مرد مانند دو کارآگاه مشغول جستجو از یکدیگر می شوند. هر دو به هم به دید مجرم نگاه می کنند و زندگی آنها دچار آشفتگی می شود. چرا که شرط اول پلیس بودن، شک است. همه از دیدگاه پلیس مجرم هستند، مگر آنکه عکس آن ثابت شود.

شک مانند زلزله ای ویرانگر، بی رحمانه کلبه عشاق را به لرزه در آورده و آن را بر روی ساکنانش ویران می کند و فقط دنیایی از غم و اندوه برای عشاق دیروز و فارقان امروز به یادگار می گذارد.

شک، خالق خیانت است. بسیارند همسرانی که به دلیل شک به همسر و این که شاید وی دل در گرو اغیار نهاده است، دست به انتقام زدند و دامن خویش را آلوده ساختند؛ در صورتی که آنان

___________________________________

۱- مثنوی معنوی.

یقین نداشتند و تنها شک داشتند. شک، خزانی است که بر باغ زندگی به ناگهان فرود می آید و یکایک گل های آن را پر پر می سازد. بلبل عاشق را از گل محبوب دور می کند و بی رحمانه کاشانه عاشق را ویران می نماید.

بسیاری از جدایی ها و دلشکستگی همسران به دلیل شک است. این وهم و خیال که شاید همسرم به غیر از من به کسی دیگر دل بسته است.

همسران باید یقین داشته باشند که مورد توجه خاص و محبوب یکدیگر هستند، تا عشق، این عطیه الهی، بین آنها مستحکم گردد و مهمان فرخنده خانه آنان شود. اگر یکی از همسران به عدم صداقت و کژگویی دیگری پی ببرد، یقیناً به عشق میانشان شک خواهد کرد و تمامی روابط عاشقانه خود را سست و بر پایه دروغ خواهد دانست. وی پس از کشف عدم صداقت همسر، به خود حق می دهد که اعتماد را از دل بیرون کند.

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم دربارۀ اهمیت صداقت و راست گویی این چنین می فرمایند: چون در دوستت صداقت دیدی، به او امیدوار باش، وگرنه به او امیدی مبند. (۲)

____________________________________

۱- انوری ابیوری.

۲- نهج الفصاحه، ص۲۲۷، ح ۱۹۹۸.

دروغ و کژگویی، تندبادی است که کانون گرم خانواده را سرد و مجروح می سازد. عدم صداقت و یک رنگی، ناپسند و جفا کارانه است و برای ادامه زندگی خسارت جبران ناپذیری به همراه دارد. دروغ آنچنان پیوند آسمانی عشق را در هم می شکند که دیگر کسی را یارای بازسازی اش نخواهد بود. برای جلوگیری از این عقوبت، باید از ابتدای مرحله آشنایی، صداقت و راستی روش و منش فرد قرار گیرد و تمام حقایقی که در زندگی زن و مرد است و دانستن آن حق همسر است، بدون پنهان کاری، به دیگری عرضه گردد که آشکار شدن حقایق پنهان، اگر چه مهم و زیانبار هم نباشند، باعث اختلال در زندگی و کم شدن محبت می شود. با دروغ و پنهان کردن حقایق، به جای راستی و صداقت، اگر چه ممکن است هر کسی به خواستۀ خود برسد و طرف مقابل خود را شیفته خویش سازد، اما زمانی که حقیقت آشکار گردد، ویرانی درپی خواهد آمد.

زمانی که یکی از همسران متوجه شود که دیگری با او از در کژی و کژ گویی وارد شده و حقایق را برای وی بیان نکرده است، ممکن است نسبت به زندگی مشترک و فرزندان دلسرد گردد و نتواند با درد بی اعتمادی، زندگی کند و اگر هم به ناچار مجبور به ادامه زندگی باشد، عاشقانه زندگی نخواهد کرد. ممکن است که او با دل شکسته و قلب رنجور به زندگی مشترک خویش ادامه دهد، اما همانند اسیری خواهد بود که چاره ای جز زندگی در اسارت ندارد! به یقین با خود خواهد اندیشید که چرا شریک زندگی اش، همسر نازنینش با او رو راست نبوده و پاسخ خوبی، زیبایی، یکرنگی، صداقت و راستی او را با دروغ و حقه داده است! اعتماد به سختی به دست می آید ولی به آسانی از دست می رود.

دربارۀ اثرات پرخیر و برکت راستی و راست گویی، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم این چنین می فرماید: بر شما باد به راستی؛ که آن دری است از درهای بهشت.(۱)

______________________________________

۱- میزان الحکمه، ج ۶، ص ۲۹۹۳، ح ۱۰۱۷۰.

۲- سلمان ساوجی

۲ - رفاقت

در ندامتگاه ها، شدیدترین مجازات، قراردادن مجرم در سلول انفرادی است این سخت ترین و شدیدترین شکنجه روحی روانی برای یک فرد است که اگر ادامه یابد، فرد دچار اختلالات روحی و روانی شده و حتی برای رهایی از این عذاب طاقت فرسا، ممکن است خودکشی کند. برای چنین فردی که مانند یک طوفان زده بر روی دریای خروشان، تنها آرزویش رسیدن به ساحل امید و رهایی از طوفان است، بودن در کنار دوستی است که روزها را با او به شب و شب ها را به صبح امید رساند.

از چه رو انسان از تنهایی و بی مونسی هراسان و لرزان است؟ به این دلیل که انسان موجودی اجتماعی است و خواهان برقراری ارتباط با دیگران و برخورداری از دوستانی با وفاست تا مونس تنهایی های او و غم خوار دردهای او باشند. از این روست که در برخی از روایات، از تنهایی و تنها به سر بردن و تنها غذاخوردن و به تنهایی در خانه خوابیدن، نهی شده است.

یکی از هزاران نتایج ازدواج، نجات و رهایی انسان از تنهایی و بی مونسی و یافتن دوست و همدم و همسری مهربان است.

___________________________________

۱- ابوسعید ابوالخیر.

آن هنگام که مرد و زن با صد شور و شعف، حلقه ازدواج را که نشانه ای از یک پیوند آسمانی است، در انگشت یکدیگر قرار می دهند و دست خود را به نشانه عشق می آرایند، دوست مهربان و باصفایی برای خود یافته اند که هرگاه احساس غربت و بی کسی دلشان را ناآرام کند، با نگاهی به دست خویش، به آنها یادآوری می شود که تنها نیستند. آنها با نهادن عسل در کام یکدیگر، اولین رفتار عاشقانه را تقدیم هم می نمایند؛ و مانند دو پرندۀ عاشق، از گلستان هم بهره گرفته، با مهربانی یکدیگر را به دوستی ابدی فرا می خوانند. با گرفتن دستان یکدیگر و گره زدن دلهایشان به هم، چنین شاعرانه، دوستی و مهر و محبت و عشق خویش را به همدیگر بیان می نمایند.

زن و مرد پیوند آسمانی و رؤیایی زناشویی را به جان می خرد، تا رفیق سفر برای خود داشته باشد و در سفر دنیوی خویش احساس بی کسی و تنهایی، باعث عذاب روح او نشود.

اگر بعد از ازدواج همچنان احساس تنهایی گریبان انسان را رها نکند و دیگر از شور و عشق و مستی خبری نباشد، شاید این حال زار نشانه ای است که اصل طلایی رفاقت را به فراموشی سپرده شده است. نگاه فرد به همسرش نباید نگاه یک همسر به همسر باشد، بلکه باید دید یک دوست به دوست باشد، تا همسران عاشقانه به هم نگاه کنند. چه بسیارند همسرانی که چنین دیدگاه زیبا و شاعرانه ای را نسبت به یکدیگر ندارند و خود را از یک زندگی رؤیایی محروم ساخته اند. آنان هیچ گاه از کابوس تنهایی نجات نمی یابند. با پیاده کردن این قانون از قوانین آیین دلبری هرچه بیش تر و بهتر فضای خانه خود را از عطر خوش و ناب عشق آکنده سازید و جان تازه ای به زندگی خویش ببخشید!

هم انیس شب من باشی و هم مونس روز هم رفیق سفرم گردی و هم یار حضر(۱)

برای این که همسر خود را دوست خود بدانید، باید چشمانتان را بسته و دو باره باز کنید و این بار گونه ای دیگر به او نگاه کنید. به او نه به دید همسر، بلکه به دید دوستی نازنین و مهربان بنگرید. حال که از منظری جدید به او نگاه کردید و او را دوست خود دانستید، می توانید با او یکدل و یک جان و هم زبان شوید. زن و شوهر باید برای رسیدن به مقام رفاقت و دوستی، امتیازات و کاستی های خود را نسبت به یکدیگر به فراموشی سپارند و هیچ کدام خود را برتر از دیگری نداند. هیچ یک احساس حاکمیت نداشته باشند و میان آنها باید سخن از رفاقت و دوستی و یکدلی و مهر و محبت باشد. در میان زن و شوهر باید عشق، سالار باشد. راز دلبری، عشق سالاری را بهترین گزینه برای داشتن یک زندگی

____________________________________

۱- ایرج میرزا.

رؤیایی به شما معرفی می کند؛ و شما دوست گرامی برای فراگیری مکتب عشق سالاری می تواند به کتاب راز دلبری مراجعه نمایید.

زن و شوهر باید بدانند که دو دوست و رفیق راه هستند و باید به هم عشق ورزند و مهر و دوستی خود را نثار یکدیگر و همدیگر را از جام زرین دوستی سیراب سازند. آنگاه است که از در کنار هم بودن، هیچ گاه دلزده و ملول و خسته نخواهند شد و اگر در بهترین کاخ های جهان در سر سبزترین نقاط در کنار هم به سر برند، همانگونه غرق شور و شعف هستند که در کلبه ای محقر باشند. چرا که آنان دوست یگدیگرند و تنها آرزوی دوست، وصال و خواسته وی، در کنار دوست بودن است، حال هرکجا که می خواهد باشد. درباره اثر دوستی در ندیدن کاستی ها و مشکلات مادی در زندگی زناشویی، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم این چنین می فرماید: هیچ جایی تنگ نیست برای دو کس که یکدیگر را دوست بدارند.(۱)

اگر دوستی و رفاقت بین همسران حاکم شود، هیچ چیز نخواهد توانست پیوند آنها را سست نماید.

______________________________________

۱- نهج الفصاحه، ص۲۱۹، ح۱۹۱۷.

۲- حافظ

۳- شجاعت در ابراز محبت

همسر عزیز ما، پربهاترین دارایی و سرمایه ما در این دنیا است. همیشه در کنار ما، یار و یاور، محرم رازها، شریک خوشی و ناخوشی، مهمان همیشگی خانه دل، همسفر ما و بهترین دوست ما است. اگر در حق همسرمان که گل زندگی می باشد، خطایی ناخودآگاه از ما سر زد، آیا نباید زانوی ادب بر زمین زده و سر به نشانه پشیمانی خم و زبان به عذرخواهی و دلجویی باز کنیم؟

پوزش خواهی و دلجویی از محبوب، نشانه بی باکی، دلاوی و شجاعت است. چرا که تنها دلیران هستند که می توانند نفس خود را واپس زده و لب به اعتراف خطای خود و پوزش طلبی باز نمایند. پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شجاع ترین مردم را این چنین معرفی می فرماید: شجاع ترین مردم کسی است که بر هوای نفس خویش غالب آید.(۱)

در زندگی دوستانه و عاشقانه با یگانه امید زندگی خود، شجاعت را منش و روش خود قرار دهیم و عیّار وار با همسر خویش زندگی کنیم تا از نسیم روح نواز عشق، حتی برای لحظه ای، محروم نگردیم. انسان جایزالخطا است. اما مهم جلوگیری از بروز خطا و اشتباه است. اگر ناخودآگاه دچار اشتباه گشتیم، پوزش خواهی و دلجویی را سخت و محال ندانیم. اگر از بد روزگار

____________________________________

۱- نهج الفصاحه، ص۲۷۹، ح۲۵۷۱.

و از روی غفلت، خطایی در حق همسر خود دچار شدیم و دل پاکش را غمگین نمودیم، با شجاعت، غرور و خودخواهی، از وی دلجویی کنیم. از او پوزش بطلبیم و سر را به نشانه پشیمانی خم کرده، دست عزیزش را به نشانه دلجویی ببوسیم که بزرگترین خطاها نیز قابل بخشایش هستند. به یقین بخشیده می شویم.

ابن سینای زمان ما، فیلسوف بزرگ مشرق زمین، علامه جعفری در اولین و آخرین سوءتفاهمی که بین ایشان و همسرشان رخ داد و بگو مگویی میان آنها رد و بدل شد، جناب علامه ده دقیقه سکوت کردند و سپس به سوی همسر خود رفتند، پوزش طلبیدند و خم شدند و دست معشوق خویش را بوسیدند. اینکه فیلسوف بزرگ مشرق زمین خم می شود و دست همسر خود را می بوسد، نشان این است که رسم عشق و عاشقی و همسر داری در میان بزرگان و عالمان، محترم است و باید که از ایشان راه زندگی را آموخت.(۲)

_____________________________________

۱- سلمان ساوجی.

۲- جاودان اندیشه، ص۲۲۰

۳- فخرالدین اسعد گرگانی.

یکی از مظاهر شجاعت، تقدیم با ارزش ترین دارایی به کسی است که دوستش می داریم. حال چه چیزی ممکن است در زندگی ارزشمندترین برای ما باشد؟ آیا طلا، پول، ملک و مادیات ارزشمندترین چیزها هستند؟ یقیناً خیر. تقدیم عشق و قلب است که شجاعت می طلبد. تقدیم محبت، نشانه بی باکی و دلاوری است.

دلاوران از انجام هیچ کاری ترس و واهمه ندارند، هر چند سخت باشد. سخت ترین کار برای انسان، گذشتن از دارایی و اموال است و هرچه ارزش آن دارایی بیش تر باشد، دل کندن از آن و بخشیدن آن سخت تر خواهد بود. کم هستند کسانی که بتوانند شجاعانه از مال و ثروت خویش در گذرند. در برخورد با همسر خود، بی باکانه و شجاعانه، بدون ترس و واهمه، بالاترین و برترین سرمایه و دارایی خویش را که همان دل صاف و بی کران می باشد، به وی تقدیم داریم. این کار عاشقانه از جانب هر دو طرف همسران، آنها را در نظر هم جذاب تر و شجاع تر می نمایاند از این رو حضرت علیعليه‌السلام شجاع ترین مردم را بخشنده ترین آنها می داند.(۱)

شما بالاترین ثروت و دارایی خویش را به همسرتان تقدیم نموده اید. این بالاترین متاعی است که می توانستید به همسرتان بخشید و هیچ کس جز شما توانایی بخشایش چنین گنج

______________________________________

۱- میزان الحکمه، ج۶، ص۲۶۷۹، ح۹۱۶۴.

پربهایی را به همسرتان ندارد، بنابراین در دیدگاه همسرتان شما شجاعت ترین فرد می باشید.

بذل و بخشایش عشق به همسر، راه به دست آوردن دل اوست. چرا که ازدواج داد و ستد است: دل دادن و دل گرفتن، راستی کردن و راستی دیدن، گذشت کردن و گذشت دیدن، یاری کردن و یاری دیدن، صبر کردن و صبوری دیدن؛ و از همه مهم تر عشق ورزیدن و مورد عشق واقع شدن.

____________________________________

۱- شهریار.

۴ - بخشایش

در زندگی هر زوجی ممکن است بگو مگو رخ داده باشد. این مسأله طبیعی است، زیرا انسان ها با هم در مواردی اختلاف عقیده و نظر دارند. تربیت ها متفاوت است و نگرش افراد نسبت به مسایل مختلف، متفاوت می باشد. اینکه زن و شوهر اختلاف نظر داشته باشند، امری عادی محسوب می شود. تنها زن و شوهر شیدا پیشه که هیچ گاه یکدیگر را مورد بی مهری قرار ندادند و دل یکدیگر را نیازردند و همواره مستانه زندگی کردند، امیر بر حق، حضرت علیعليه‌السلام و همسر بزرگوارشان، حضرت فاطمهعليها‌السلام هستند.

گاهی در زندگی همسران کدورت و اختلافاتی رخ می دهد و در حق یکدیگر خطا و جفا می کنند. البته انسان جایزالخطاست و اینکه اساساً در واقعیت زندگی می کند، نه در رؤیاها. اگر همسران، کوتاهی یکدیگر را نبخشند، دیگر خانواده ای باقی نمی ماند.

همسر ما ارزشمندترین دارایی یعنی قلب بی کرانش را به ما هدیده داده است، ولی با تمامی محبت، عشق و علاقه ای که وجود دارد، امکان این که گاهی اوقات بنابر دلایلی چون غم و اندوه، استرس، سوءتفاهم، غفلت و بسیاری مورد دیگر، متوجه رفتار ناپسند خویش نبوده، در حق او جفا کنیم، وجود دارد. در این مواقع باید عاشقانه از خطای هم درگذریم و پوزش یکدیگر را قبول نماییم. این راه و رسم دلبری است که باید بیاموزیم.

همسر عاشق، مانند مادر است. مادر، هر آنچه هم که فرزند در حقش جور و جفا کند، ذره ای از مهر و محبتش کم نمی شود؛ زمانی که فرزند پی به ناسپاسی و بی وفایی خویش ببرد و به رسم دلجویی و عذرخواهی، بوسه ای بر دستان پر مهر مادر بزند، وی از خطا و جرم او در می گذرد. چرا که مادر عاشق است.

اگر همسران نتوانند از خطای یکدیگر چشم پوشی کنند، این بدین معناست که یکدیگر را از مهر و محبت خویش محروم ساخته اند و باعث این احساس می گردند که عشق آنها به پایان رسیده است. عاشق از خطای معشوق در می گذرد، اگر چه دردناک باشد. این راه و رسم عشق و عاشقی است.

همه می دانیم که انسان ترکیبی از خوبی ها و بدی هاست؛ و به هیچ رو مطلق نیست. گاه پیش می آید که انسان از روی غفلت، جفایی در حق دیگری مرتکب می شود و سپس پوزش می طلبد. رسم انسانیت، بخشایش است. این مسأله در میان همسران نیز رخ می دهد. ولی آنها باید بدانند که باغبان در حق گل خویش به عمد جفا نمی کند. اگر از اتفاق، خطایی از او سرزد، پس از فهمیدن خطای خود، دوباره از گل ها مراقبت کرده، دلجویی می کند و سرزندگی و شادابی را به وی باز می گراند.

_____________________________________

۱- سعدی.

البته درس عشق را باید از مکتب پروردگار بیاموزیم. او آنچنان عاشق بندگان خویش است که اگر بزرگ ترین و بدترین جرم و خطایی از وی سرزند، مهربانانه بنده عصیان گر را مورد مهر و بخشایش خویش قرار می دهد. پوزش او را می پذیرد. چرا که او بندگانش را بسیار دوست می دارد. چه زیبا می فرماید خداوند بخشایش گر مهربان در مورد بخشایش: «پس گذشت کن، گذشتی نیکو.»(۱) بخشودن، مهر و محبت و عشق و علاقه را در دل همسران صد چندان می سازد. این رفتار عاشقانه، به دوست مهربان، محبوب باوفا و همسر بی نظیر این مسأله را اثبات می کند که وی را دوست می دارید و دوستان می توانند از جور و جفای دوستان خویش درگذرند. زن و شوهر در برخوردهای دلجویانه از یکدیگر، دوستی و محبت خود را به هم نشان می دهند و شیرینی گذشت از جانب طرفین، کامشان را شیرین می کند. با منش و روش قرار دادن بخشایش، در هر زمانی آرامش از دست رفته، باز می گردد.

___________________________________

۱- حجر، آیه ۸۵.

۲- ادیب الممالک فراهانی.

البته پس از برقراری آرامش بر دل ها و محیط خانه، چه بهتر است که علت های گذشته، یادآوری نگردند. امام سجادعليه‌السلام آیه «پس گذشت کن، گذشتی نیکو» را این چنین تفسیر می نماید: مقصود، گذشت بدون سرزنش است.(۱)

________________________________________

۱- میزان الحکمه، ج۸، ص۳۸۲۷، ص۱۳۲۰۰.

۵ - عیب پوشی

انسان از آغاز تاریخ مایل به پوشاندن جسم خود بوده است. وی در گذر زمان به اختراع پارچه دست یافت و لباس را به صورت امروزی برای پوشش خود ابداع کرد. لباس نه تنها عیوب انسان را می پوشاند، بلکه نازیبایی های او را تبدیل به زیبایی نموده، وقار و جلوه خاصی به او می بخشد. لباس زیبا، زیبایی را دو چندان می سازد و عشق را در دل عاشقان بیشتر می کند.

همه ما کاستی ها و نقص هایی در خود و رفتار خویش داریم که نمی خواهیم دیگران بدانند. از این روست که بیان عیوب و کاستی های دیگران، گناه بزرگ و نابخشودنی است. چرا که آبروی افراد با این عمل ناشایست از میان می رود و خجالت و غم و اندوه به جای می گذارد.

بعد از آفریدگار مهربان، تنها کسی که خبر از کاستی های ما دارد، همسر مهربان ما می باشد که در زندگی دوست و همراه ماست. دوستان آبرو و عزت و وقار دوست را از آن خود می دانند، همانگونه که بی آبرویی و سرشکستگی دوست را از آن خود می داند. شریک زندگی ما، بر کاستی ها و عیوب ما آگاه است و با

________________________________________

۱- اوحدی مراغه ای

دانستن و شناختن این عیوب و نادیده گرفتن آنهاست که زن و مرد عشق را به یکدیگر ثابت می کنند. آنها می دانند که در کنار هم بودن، کاستی هایشان را جبران می کند و ایشان را کامل می سازد.

زن و مرد باید مانند لباسی زیبا و فاخر بر قامت یکدیگر، زشتی های یکدیگر را بپوشانند و زیبایی ها را صد چندان کنند. خالق زیبایی ها سفارش می کند که آبروی یکدیگر را حفظ کنیم و عیوب و زشتی های همدیگر را بپوشانیم: زنان شما لباس شما هستند و شما لباس آنان.(۱)

ازدواج در پرتو عشق، مسیر تکامل روحانی را هموار می کند و راه سعادت را می نمایاند تا از گردنه های پرپیچ و خطرناک زندگی بتوان به سلامت به منزل مقصود رسید. دست در دست هم با کمک رفیق و همسر خویش، کاستی ها و نازیبایی های خود را چون کیمیاگران به زیبایی های خیره کننده تبدیل کنیم!

همسران عاشق، زیبایی ها و کمالات و خوبی های یکدیگر را نشان می دهند و با این رفتار عاشقانه، برای خود، آبرو، عزت، شکوه

______________________________________

۱- بقره، آیه ۱۸۷.

۲- صائب تبریزی

و وقار می خرند. آنان نیک می دانند که آبرو و شکوه همسرشان، افتخار و عزت آنان نیز هست؛ و اگر عیوب همسرشان را برای اغیار بازگو نمایند، از وقار و شکوه خویش کاسته اند و همچنین یار مهربان خویش را غمگین و خجول ساخته اند و اینکه مقابله به مثل را برای طرف دیگر، ممکن کرده اند.

البته که هیچ کس به طور مطلق کامل نیست. آیا ممکن است تمام وجود کسی، زیبایی، حسن، کمال، شکوه و افتخار باشد؟ تنها گل بی عیت و خار، خداوند و چهارده معصوم می باشند. هر انسانی عیوبی دارد، همانگونه که کمال و زیبایی دارد. برای کمرنگ جلوه کردن عیوب پنهانی خود، عیوب همسر خود را نادیده بینگاریم! البته نادیده گرفتن عیوب همسر و پوشاندن آنها، به معنی گوشزد ننمودن به وی نیست. زن و شوهری که از جان و دل یکدیگر را دوست دارند، خواهان پیشرفت و ترقی و سعادت و بهروزی و کامیابی یکدیگر نیز هستند. آنها باید به تصحیح عیوب و کاستی های یکدیگر، با کمک و یاری هم، نازیبایی ها را تبدیل به زیبایی و کمال و افتخار کنند. زن و شوهر بسان آیینه اند. آینه زشتی و زیبایی را به یک اندازه نشان می دهد. اگر زن و شوهر عیوب یکدیگر را به هم گوشزد نکنند و برای برطرف نمودن آنها، کمک و یاری نرسانند، حق دوستی را به جا نیاورده اند. حضرت علیعليه‌السلام یکی از نشا نه های دوست را این چنین بیان می فرماید: هر که عیوب تو را به تو نشان دهد، او دوست صمیمی توست و هر که آنها را از تو مخفی نگه دارد، او دشمن توست.(۱)

البته گاهی بیان عیب ها برای برطرف کردن آنها، باعث دلخوری و ناراختی می شود. بیان کاستی ها و زشتی ها، نیاز به هنر و مهارت دارد. برای در میان گذاشتن آنها باید شرایطی را رعایت کرد تا به طور کامل مورد قبول طرف مقابل واقع شود. اول آنکه، قبل از بیان کاستی ها و عیوب همسرمان، زیبایی ها، خوبی و کمالات وی را عاشقانه برای وی بیان نموده، احساس خویش را از بودن در کنار چنین همسر نیکویی با کلامی مهربانانه بیان نماییم. باید در انتخاب مکان مناسب دقت شود. در هر مکان و محیطی نمی توان عیوب همسر را به وی گوشزد نمود. باید مکانی خلوت، آرام و عاشقانه برای این مهم انتخاب شود. خلوتی عاشقانه که تنها عشق، بعنوان نفر سوم در کنار همسران باشد. به عنوان نمونه اتاق خواب، مکانی است که شرایط آن در دست خود افراد است. نور اتاق خواب، درجه حرارت و نوای انتخابی آن را به گونه ای تنظیم کنید هرچه بیشتر محیط عاشقانه تر و زیباتر شود. در لباس پوشیدن و آراستن خود سلیقه به خرج دهید تا اثرگذاری پند و اندرز شما دو چندان شود.

____________________________________

۱- میزان الحکمه، ج۹، ص۴۲۲۳، ح ۱۴۶۸۸

زمانی را برای پند و اندرز و یاری رساندن به همسرتان انتخاب نمایید که او در بهترین حالت روحی و روانی و جسمی به سر برد و هیچ گونه اضطراب، ناراحتی و غم و درد در وی نباشد. یکی از بهترین زمان های پیشنهادی، هنگامی است که آتش عشق در وجود هر دو طرف شعله ور و از مهر و محبت لبریز شده باشد. در این حالت است که هر کسی آماده پذیرفتن پند و اندرز و ایجاد تغییر و تحول در رفتار است.

چگونگی بیان نمودن کاستی ها به طرف مقابل بسیار تعیین کننده است. بیان باید شیرین، دلنشین، جذاب، زیبا، آرامش بخش، محرمانه، عاشقانه، دوستانه و مشفقانه باشد؛ چرا که همۀ انسان ها شیفتۀ گفتار نیکو هستند. اگر اندرز به نیکویی بیان نشود، به یقین اثری نخواهد داشت و در نتیجه تغییری در رفتار همسر مشاهده نخواهد شد. برای این که بهتر با نحوه بیان شیرین و شیوا و جذاب آشنا شوید، به کتاب راز دلبری مراجعه نمایید.

تا جایی که امکان دارد، از تکرار پند و اندرز بپرهیزید. چرا که انسان، فهیم است و همیشه گفته اند: اگر در خانه کس است، یک حرف بس است! اگر نیاز به تکرار باشد، اجازه دهید مدت زمانی بگذرد و اگر تحولی مشاهده نشد، باز با همان شرایط گذشته، به یاری همسرتان ادامه دهید. البته برخی رفتارها، سال ها همراه شخص بوده اند و تغییر آنها گاهی مشکل است. بنابراین زمان کافی برای ایجاد تغییر و تحول را در نظر بگیرید.