حديث شماره : ١٠٤

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنْ عَنْبَسَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِذَا اسْتَقَرَّ أَهْلُ النَّارِ فِى النَّارِ يَفْقِدُونَكُمْ فَلَا يَرَوْنَ مِنْكُمْ أَحَداً فَيَقُولُ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ما لَنا لا نَرى رِجالًا كُنّا نَعُدُّهُمْ مِنَ الْأَشْرارِ أَتَّخَذْناهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصارُ قَالَ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ ذلِكَ لَحَقٌّ تَخاصُمُ أَهْلِ النّارِ يَتَخَاصَمُونَ فِيكُمْ فِيمَا كَانُوا يَقُولُونَ فِى الدُّنْيَا

(١٠٤ - عنبسة از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: هنگاميكه دوزخيان در دوزخ جايگيرشوند شما (شيعيان ) را گم كنند و يك تن از شما را نبينند، از اين رو به يكديگر گويند: (چه شد (و چرا) كه ما مردمانى را كه از اشرار مى شمرديم نمى بينيم ، آنها را مسخره مى كرديم يا ديدگان (از ديدنشان ) خيره گشته ...) و فرمود: و همين است گفتار خداى عزوجل (بدنبال آن ): (اين درست ستيزه اهل دوزخ است ) (سوره ص آيه ٦١ - ٦٣) كه آنها درباره شما ستيزه مى كنند در آنچيزى كه در دنيا مى گفتند. )

حديث شماره : ١٠٥

(حَدِيثُ إِبْلِيسَ )

أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ شُعَيْبٍ قَالَ قَالَ لِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام مَنْ أَشَدُّ النَّاسِ عَلَيْكُمْ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ كُلٌّ قَالَ أَ تَدْرِى مِمَّ ذَاكَ يَا يَعْقُوبُ قَالَ قُلْتُ لَا أَدْرِى جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِنَّ إِبْلِيسَ دَعَاهُمْ فَأَجَابُوهُ وَ أَمَرَهُمْ فَأَطَاعُوهُ وَ دَعَاكُمْ فَلَمْ تُجِيبُوهُ وَ أَمَرَكُمْ فَلَمْ تُطِيعُوهُ فَأَغْرَى بِكُمُ النَّاسَ

حديث ابليس :

(١٠٥ - يعقوب بن شعيب گويد: امام صادقعليه‌السلام به من فرمود: سخت گيرترين مردم با شما كيانند؟ گويد:عرض كردم : قربانت گردم ! همه ، فرمود: اى يعقوب مى دانى اين از كجا سرچشمه گرفته ؟ عرض كردم : نه قربانت ، فرمود: همانا شيطان آنانرا خواند و دعوتش را پذيرفتند و دستورشان داد آنها پيروى كردند، ولى شما را خواند نپذيرفتيد و دستورتان داد ولى پيرويش نكرديد از اينرو مردم را به شما شوراند؟ )

حديث شماره : ١٠٦

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِذَا رَأَى الرَّجُلُ مَا يَكْرَهُ فِى مَنَامِهِ فَلْيَتَحَوَّلْ عَنْ شِقِّهِ الَّذِى كَانَ عَلَيْهِ نَائِماً وَ لْيَقُلْ إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ ثُمَّ لْيَقُلْ عُذْتُ بِمَا عَاذَتْ بِهِ مَلَائِكَةُ اللَّهِ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِيَاؤُهُ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُهُ الصَّالِحُونَ مِنْ شَرِّ مَا رَأَيْتُ وَ مِنْ شَرِّ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

(١٠٦ - معاوية بن عمار از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: هرگاه كسى خواب بدى ديد بايد از آن پهلوئى كه خوابيده به پهلوى ديگر برگردد و بگويد( إِنَّمَا النَّجْوَىٰ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّـهِ وَعَلَى اللَّـهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ) (آيه ٩ سوره مجادله ) (يعنى تنها نجوى از شيطان است تا غمگين سازد كسانى را كه ايمان آورده اند ولى نتوانند بدانها زيانى زند جز به اذن خدا) و سپس بگويد:

عذت بما عادت به ملائكة الله المقربون و انبياؤ ه المرسلون و عباده الصالحون من شر ما رايت و من شرالشيطان الرجيم (يعنى پناه مى برم بدانچه پناه برند بدان فرشتگان مقرب خدا و پيمبران مرسل و بندگان شايسته اش از شر آن چه ديدم و از شر شيطان رانده ). )

حديث شماره : ١٠٧

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هَارُونَ بْنِ مَنْصُورٍ الْعَبْدِيِّ عَنْ أَبِي الْوَرْدِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِفَاطِمَةَعليه‌السلام فِى رُؤْيَاهَا الَّتِى رَأَتْهَا قُولِى أَعُوذُ بِمَا عَاذَتْ بِهِ مَلَائِكَةُ اللَّهِ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِيَاؤُهُ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُهُ الصَّالِحُونَ مِنْ شَرِّ مَا رَأَيْتُ فِى لَيْلَتِى هَذِهِ أَنْ يُصِيبَنِى مِنْهُ سُوءٌ أَوْ شَيْءٌ أَكْرَهُهُ ثُمَّ انْقَلِبِى عَنْ يَسَارِكِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ

(١٠٧ - ابوالورد از امام باقرعليه‌السلام روايت كرده كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به (دخترش ) فاطمهعليها‌السلام در آن خوابى كه ديده بود (به تفصيلى كه على بن ابراهيم در تفسير آيه ٩ از سوره مجادله ذكر كرده است ) به او فرمود: بگو: (پناه برم بدانچه پناه برند بدان فرشتگان مقرب خدا و پيمبران مرسل و بندگان شايسته اش از شر آنچه در اين شب در خواب ديدم از اينكه بواسطه آن بدى يا آنچه را خوش ندارم ، به من برسد) آنگاه سه بار از چپ بگردد.

(مجلسىرحمه‌الله استظهار كرده كه اصل (ثم اتفلى ) بوده بجاى (ثم انقلى ) يعنى سه بار از طرف چپ آب دهان خود را به زمين بيندازد). )

حديث شماره : ١٠٨

(حَدِيثُ مُحَاسَبَةِ النَّفْسِ )

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ أَنْ لَا يَسْأَلَ رَبَّهُ شَيْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَلْيَيْأَسْ مِنَ النَّاسِ كُلِّهِمْ وَ لَا يَكُونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ فَإِذَا عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ يَسْأَلْهُ شَيْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَحَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَيْهَا فَإِنَّ لِلْقِيَامَةِ خَمْسِينَ مَوْقِفاً كُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ ثُمَّ تَلَا فِى يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمّا تَعُدُّونَ

حديث محاسبه نفس :

(١٠٨ - حفص بن غياث گويد: امام صادقعليه‌السلام فرمود: هرگاه يكى از شما بخواهد (دعايش به اجابت رسد و) هر چه از خدا خواهد به او بدهد بايد از مردم يك سره اميدش را قطع كند، و هيچ اميدى نداشته باشد جز بدانچه در نزد خداى عزذكره است ، و چون خداى عزوجل چنين حالى از دل او بيند هرچه از او بخواهد به او عطا كند، پس خودتان حساب خود را بكشيد پيش از آنكه حسابتان را بكشند، زيرا براى قيامت پنجاه موقف (بازداشتگاه ) است كه مقدار هر موقفى هزار سال است سپس اين آيه را خواند: (در روزى كه اندازه اش هزار سال است از آنها كه شمار مى كنيد) (سوره سجده آيه ٥). )

حديث شماره : ١٠٩

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَنْ كَانَ مُسَافِراً فَلْيُسَافِرْ يَوْمَ السَّبْتِ فَلَوْ أَنَّ حَجَراً زَالَ عَنْ جَبَلٍ يَوْمَ السَّبْتِ لَرَدَّهُ اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ إِلَى مَوْضِعِهِ وَ مَنْ تَعَذَّرَتْ عَلَيْهِ الْحَوَائِجُ فَلْيَلْتَمِسْ طَلَبَهَا يَوْمَ الثَّلَاثَاءِ فَإِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِى أَلَانَ اللَّهُ فِيهِ الْحَدِيدَ لِدَاوُدَ ع

(١٠٩ - و نيز حفص از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه آنحضرت فرمود: هر كه خواهد به سفر برود روز شنبه مسافرت كن كه به راستى اگر در روز شنبه سنگى از كوهى كنده شود خداى عزذكره آن را بجايش باز گرداند، و هر كه راههاى حاجت بر او بسته شود بايد آنرا در روز سه شنبه بجويد زيرا روز سه شنبه روزى است كه خدا آهن را براى داودعليه‌السلام نرم كرد. )

حديث شماره : ١١٠

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَثَلُ النَّاسِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِذَا قَامُوا لِرَبِّ الْعَالَمِينَ مَثَلُ السَّهْمِ فِى الْقُرْبِ لَيْسَ لَهُ مِنَ الْأَرْضِ إِلَّا مَوْضِعُ قَدَمِهِ كَالسَّهْمِ فِى الْكِنَانَةِ لَا يَقْدِرُ أَنْ يَزُولَ هَاهُنَا وَ لَا هَاهُنَا

(١١٠ - و نيز آنحضرتعليه‌السلام روايت كرده كه فرمود: حكايت مردم در روز قيامت آن هنگاميكه در پيشگاه پروردگار جهانيان بايستند حكايت تير در تركش است كه در جائى كه ايستاده جز همان جاى پاى خود كه ايستاده جاى ديگرى (از شدت ازدحام ) ندارد، مانند تيرى كه در تركش ‍ است و نمى تواند از جاى خودش به اين سو و آن سو برود. )

حديث شماره : ١١١

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ حَفْصٍ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَتَخَلَّلُ بَسَاتِينَ الْكُوفَةِ فَانْتَهَى إِلَى نَخْلَةٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا ثُمَّ رَكَعَ وَ سَجَدَ فَأَحْصَيْتُ فِى سُجُودِهِ خَمْسَمِائَةِ تَسْبِيحَةٍ ثُمَّ اسْتَنَدَ إِلَى النَّخْلَةِ فَدَعَا بِدَعَوَاتٍ ثُمَّ قَالَ يَا أَبَا حَفْصٍ إِنَّهَا وَ اللَّهِ النَّخْلَةُ الَّتِى قَالَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ لِمَرْيَمَعليه‌السلام وَ هُزِّى إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا

(١١١ - و نيز حفص گويد: امام صادقعليه‌السلام را ديدم كه در نخلستانهاى كوفه گردش مى كرد پس به درخت خرمائى رسيد و در پاى آن وضو گرفت و مشغول ركوع و سجود شد و من شمردم در سجده اش پانصد بار سبحان الله گفت ، سپس برخاسته به درخت خرما تكيه كرد و دعائى خواند آنگاه فرمود: اى حفص اين است به خدا سوگند همان درخت خرمائى كه خداى عزوجل به مريمعليه‌السلام فرمود: (تنه درخت خرما را به سوى خود تكان بده خرماى تازه برايت به زمين ريزد) (سوره مريم آيه ٢٥).

شرح :

ظاهر اين است كه مقصود حضرت آن است كه اين درخت از تخم همان درخت به عمل آمده وگرنه چنانچه مورخين گفته اند جريان ولادت حضرت عيسىعليه‌السلام در بيت اللحم در سرزمين فلسطين بوده است ، و هم اكنون نيز آنجا مزار مسيحيان جهان است ، و احتمال اينكه خداى تعالى مريم را در آنحال به طى الارض به كنار فرات آورده باشد و دوباره بدان سرزمين برگردانده باشد چنانچه مجلسىرحمه‌الله احتمال داده - بعيد به نظر مى رسد. )

حديث شماره : ١١٢

حَفْصٌ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ عِيسَىعليه‌السلام اشْتَدَّتْ مَئُونَةُ الدُّنْيَا وَ مَئُونَةُ الْآخِرَةِ أَمَّا مَئُونَةُ الدُّنْيَا فَإِنَّكَ لَا تَمُدُّ يَدَكَ إِلَى شَيْءٍ مِنْهَا إِلَّا وَجَدْتَ فَاجِراً قَدْ سَبَقَكَ إِلَيْهَا وَ أَمَّا مَئُونَةُ الْآخِرَةِ فَإِنَّكَ لَا تَجِدُ أَعْوَاناً يُعِينُونَكَ عَلَيْهَا

(١١٢ - و نيز حفص از امام صادق عليه‌السلام روايت كند كه حضرت عيسىعليه‌السلام فرمود: (بدست آوردن )هزينه (و دارائى و توشه ) دنيا و آخرت هر دو سخت است ، اما هزينه دنيا چنان است كه به هر قسمت آن دست مى برى مى بينى كه شخص فاجر و بزهكارى پيش از تو بدان دست برده ، و اما هزينه آخرت را نيز كمك كارى نمى يابى كه تو را بر (تهيه ) آن كمك و يارى دهد. )

حديث شماره : ١١٣

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ أَيُّمَا مُؤْمِنٍ شَكَا حَاجَتَهُ وَ ضُرَّهُ إِلَى كَافِرٍ أَوْ إِلَى مَنْ يُخَالِفُهُ عَلَى دِينِهِ فَكَأَنَّمَا شَكَا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى عَدُوٍّ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ أَيُّمَا رَجُلٍ مُؤْمِنٍ شَكَا حَاجَتَهُ وَ ضُرَّهُ إِلَى مُؤْمِنٍ مِثْلِهِ كَانَتْ شَكْوَاهُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

(١١٣ - يونس بن عمار گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمود: هر مؤ منى كه حاجت و گرفتارى خود را به درگاه كافرى و يا به نزد كسى كه در دين و مذهب با او مخالفت دارد ببرد و به او شكوه حال خود كند، بمانند آن است كه شكايت خداى عزوجل را به نزد دشمنى از دشمنانش برده باشد و هر مرد مؤ منى كه شكايت و گرفتارى خود را به نزد مؤ منى مانند خود ببرد چنين كسى بدرگاه خداى عزوجل شكايت برده است )

حديث شماره : ١١٤

ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْوَلِيدِ بْنِ صَبِيحٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَعليه‌السلام أَنَّ آيَةَ مَوْتِكَ أَنَّ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ بَيْتِ الْمَقْدِسِ يُقَالُ لَهَا الْخُرْنُوبَةُ قَالَ فَنَظَرَ سُلَيْمَانُ يَوْماً فَإِذَا الشَّجَرَةُ الْخُرْنُوبَةُ قَدْ طَلَعَتْ مِنْ بَيْتِ الْمَقْدِسِ فَقَالَ لَهَا مَا اسْمُكِ قَالَتِ الْخُرْنُوبَةُ قَالَ فَوَلَّى سُلَيْمَانُ مُدْبِراً إِلَى مِحْرَابِهِ فَقَامَ فِيهِ مُتَّكِئاً عَلَى عَصَاهُ فَقُبِضَ رُوحُهُ مِنْ سَاعَتِهِ قَالَ فَجَعَلَتِ الْجِنُّ وَ الْإِنْسُ يَخْدُمُونَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِى أَمْرِهِ كَمَا كَانُوا وَ هُمْ يَظُنُّونَ أَنَّهُ حَيٌّ لَمْ يَمُتْ يَغْدُونَ وَ يَرُوحُونَ وَ هُوَ قَائِمٌ ثَابِتٌ حَتَّى دَبَّتِ الْأَرَضَةُ مِنْ عَصَاهُ فَأَكَلَتْ مِنْسَأَتَهُ فَانْكَسَرَتْ وَ خَرَّ سُلَيْمَانُ إِلَى الْأَرْضِ أَ فَلَا تَسْمَعُ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَمّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ ما لَبِثُوا فِى الْعَذابِ الْمُهِينِ

(١١٤ - وليدبن صبيح از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه خداى عزوجل به سليمان بن داودعليه‌السلام وحى فرمود: كه نشانه مرگ تو بيرون آمدن درختى است در بيت المقدس كه بدان (خرنوبه ) گويند، روزى سليمان متوجه شد كه درخت ( خرنوبه ) بيرون آمده از آن پرسيد: چه نام دارى ؟ گفت : (خر نوبه )!

سليمان به سوى محراب خود برگشت و در همانجا تكيه به عصا ايستاد، و در همان ساعت قبض روحش شد، پس جن و انس همچنان خدمت او را مى كردند و كوشش در انجام كارش داشتند چنانچه پيش از آن چنان بودند و گمان مى كردند كه او زنده است و نمرده و هر صبح و شام مى ديدند كه او ايستاده و پابرجاست تا اينكه موريانه در عصا پيدا شد و آن را خورد و در نتيجه عصا بشكست و سليمان به روى زمين در افتاد، آيا نشنيده اى گفتار خداى عزوجل را: (و چون به رو در افتاد بر جنيان روشن شد كه اگر غيب مى دانستند در رنج خفت انگيز نميماندند) (سوره سبا آيه ١٤). )

حديث شماره : ١١٥

ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَدِيرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ أَخْبَرَنِى جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ الْمُشْرِكِينَ كَانُوا إِذَا مَرُّوا بِرَسُولِ اللَّهِ حَوْلَ الْبَيْتِ طَأْطَأَ أَحَدُهُمْ ظَهْرَهُ وَ رَأْسَهُ هَكَذَا وَ غَطَّى رَأْسَهُ بِثَوْبِهِ لَا يَرَاهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ

(١١٥ - امام باقرعليه‌السلام فرمايد: جابربن عبدالله به من خبر داد كه مشركان (مكه ) چنان بودند كه هنگاميكه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اطراف خانه كعبه طواف مى كرد يكى از آنها كمرش را خم مى كرد و سرش را به زير مى انداخت و آن را به جامه خود مى پوشيد كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم او را نبيند پس اين آيه نازل شد: (هان كه آنها دلهاى خود بر مى تابند تا حال خويش را از او مخفى دارند بدانيد كه وقتى جامه بر سر كشند خدا مى داند آنچه را نهان كنند و آنچه را آشكار سازند) (سوره هود آيه ٥). )

حديث شماره : ١١٦

ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ الْأَحْوَلِ عَنْ سَلَّامِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْجَنَّةَ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ النَّارَ وَ خَلَقَ الطَّاعَةَ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ الْمَعْصِيَةَ وَ خَلَقَ الرَّحْمَةَ قَبْلَ الْغَضَبِ وَ خَلَقَ الْخَيْرَ قَبْلَ الشَّرِّ وَ خَلَقَ الْأَرْضَ قَبْلَ السَّمَاءِ وَ خَلَقَ الْحَيَاةَ قَبْلَ الْمَوْتِ وَ خَلَقَ الشَّمْسَ قَبْلَ الْقَمَرِ وَ خَلَقَ النُّورَ قَبْلَ الظُّلْمَةِ

(١١٦ - سلام بن مستنير از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: همانا خداى عزوجل بهشت را پيش ازدوزخ آفريد، و فرمانبردارى را پيش ‍ از نافرمانى ، و رحمت را پيش از خشم ، و خير را قبل از شر، و زمين را پيش ‍ از آسمان ، و مرگ را پيش از زندگى ، و خورشيد را پيش از ماه ، و روشنى را پيش از تاريكى )

حديث شماره : ١١٧

عَنْهُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَيْرَ يَوْمَ الْأَحَدِ وَ مَا كَانَ لِيَخْلُقَ الشَّرَّ قَبْلَ الْخَيْرِ وَ فِى يَوْمِ الْأَحَدِ وَ الْإِثْنَيْنِ خَلَقَ الْأَرَضِينَ وَ خَلَقَ أَقْوَاتَهَا فِى يَوْمِ الثَّلَاثَاءِ وَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ يَوْمَ الْأَرْبِعَاءِ وَ يَوْمَ الْخَمِيسِ وَ خَلَقَ أَقْوَاتَهَا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِى سِتَّةِ أَيّامٍ

(١١٧ - عبدالله بن سنان گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمود: همانا خداوند خير و خوبى را در روزيكشنبه آفريد و خدا چنان نبود كه شر و بدى را پيش از خير و خوبى بيافريند و در روز يكشنبه و دوشنبه زمينها را آفريد، و در روز سه شنبه قوت و روزى آنها را آفريد، و آسمانها را روز چهارشنبه و پنجشنبه آفريد و قوتها را در روز جمعه خلق فرمود و اين است گفتار خداى عزوجل : (آفريد آسمانها و زمين و آنچه را در ما بين آن دو است در شش روز) (سوره سجده آيه ٤). )

حديث شماره : ١١٨

ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ حَنَانٍ وَ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قُلْتُ لَهُ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لاتَجِدُ أَكْثَرَهُمْ ش اكِرِينَ قَالَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام يَا زُرَارَةُ إِنَّهُ إِنَّمَا صَمَدَ لَكَ وَ لِأَصْحَابِكَ فَأَمَّا الْآخَرُونَ فَقَدْ فَرَغَ مِنْهُمْ

(١١٨ - زراره گويد: از آن حضرت (ظاهرا مقصود امام صادقعليه‌السلام است ) پرسيدم (معناى ) گفتار خداى عزوجل را (كه از شيطان حكايت كند): (من سر راه راست تو براى آنها (در كمين ) مى نشينم ، آنگاه از جلوى رويشان و از پشت سرشان و از راستشان و از چپشان بر آنها مى تازم و بيشترشان را سپاسگذار نخواهى يافت ) (سوره اعراف آيه ١٧).

امام باقرعليه‌السلام فرمود: اى زراره بدانكه شيطان همانا در كمين تو و هم مسلكان تو است ، و اما از مردم ديگر فراغت يافته (و خيالش از آنها آسوده است ). )

حديث شماره : ١١٩

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ الْحَلَبِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ بَدْرِ بْنِ الْوَلِيدِ الْخَثْعَمِيِّ قَالَ دَخَلَ يَحْيَى بْنُ سَابُورَ عَلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام لِيُوَدِّعَهُ فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَمَا وَ اللَّهِ إِنَّكُمْ لَعَلَى الْحَقِّ وَ إِنَّ مَنْ خَالَفَكُمْ لَعَلَى غَيْرِ الْحَقِّ وَ اللَّهِ مَا أَشُكُّ لَكُمْ فِى الْجَنَّةِ وَ إِنِّى لَأَرْجُو أَنْ يُقِرَّ اللَّهُ لِأَعْيُنِكُمْ عَنْ قَرِيبٍ

(١١٩ - بدر بن وليد خثعمى گويد: يحيى بن سابور براى خدا حافظى خدمت امام صادقعليه‌السلام شرفياب شدحضرت به او فرمود: به راستى كه شما بر حق هستيد و به راستى كه هر كه با شما مخالف است بر باطل است ، به خدا سوگند من درباره بهشت رفتن شما شكى ندارم ، و من اميدوارم كه خداوند چشم شما را به همين زودى روشن گرداند. )

حديث شماره : ١٢٠

يَحْيَى الْحَلَبِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِى بَصِيرٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ رَأَيْتَ الرَّادَّ عَلَيَّ هَذَا الْأَمْرَ فَهُوَ كَالرَّادِّ عَلَيْكُمْ فَقَالَ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَنْ رَدَّ عَلَيْكَ هَذَا الْأَمْرَ فَهُوَ كَالرَّادِّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص وَ عَلَى اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ الْمَيِّتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ شَهِيدٌ قَالَ قُلْتُ وَ إِنْ مَاتَ عَلَى فِرَاشِهِ قَالَ إِى وَ اللَّهِ وَ إِنْ مَاتَ عَلَى فِرَاشِهِ حَيٌّ عِنْدَ رَبِّهِ يُرْزَقُ

(١٢٠ - ابوبصير گويد: به حضرت عرض كردم : قربانت گردم به نظر شما هر كس امر امامت را رد كند شما را رد كرده ؟فرمود: اى ابا محمد (كنيه ديگر ابوبصير است ) هر كس اين امر امامت را بر تو رد كرد او همانند كسى است كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و خداى تبارك و تعالى را رد كرده ، اى ابا محمد به راستى هر كه از شما بر اين امر بميرد شهيد است ، عرض كردم : اگر چه در بستر خود (به مرگ طبيعى ) بميرد؟ فرمود: آرى به خدا سوگند اگر هم در بستر خود بميرد در پيشگاه پروردگار خود زنده است و روزى مى خورد. )

حديث شماره : ١٢١

يَحْيَى الْحَلَبِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ حَبِيبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ أَمَا وَ اللَّهِ مَا أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ أَحَبَّ إِلَيَّ مِنْكُمْ وَ إِنَّ النَّاسَ سَلَكُوا سُبُلًا شَتَّى فَمِنْهُمْ مَنْ أَخَذَ بِرَأْيِهِ وَ مِنْهُمْ مَنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ وَ مِنْهُمْ مَنِ اتَّبَعَ الرِّوَايَةَ وَ إِنَّكُمْ أَخَذْتُمْ بِأَمْرٍ لَهُ أَصْلٌ فَعَلَيْكُمْ بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اشْهَدُوا الْجَنَائِزَ وَ عُودُوا الْمَرْضَى وَ احْضُرُوا مَعَ قَوْمِكُمْ فِى مَسَاجِدِهِمْ لِلصَّلَاةِ أَ مَا يَسْتَحْيِى الرَّجُلُ مِنْكُمْ أَنْ يَعْرِفَ جَارُهُ حَقَّهُ وَ لَا يَعْرِفَ حَقَّ جَارِهِ

(١٢١ - حبيب گويد: شنيدم امام صادقعليه‌السلام مى فرمود: هان به خدا سوگند كه هيچيك از مردم در نزد من محبوبتر از شما نيست ، و همانا مردم هر كدام به راهى رفتند، پس برخى راى خود را مورد عمل قرار دادند و برخى پيرو دلخواه خود و برخى نيز متابعت از روايت كردند، و شما به امرى دست زده ايد كه اصل و ريشه اى دارد، پس بر شما باد كه پارسا و كوشا باشيد، جنازه ها را تشييع كنيد و از بيماران عيادت كنيد و با مردم خود براى نماز در مسجد حاضر شويد، آيا شرم نكند مردى از شماها كه همسايه اش ‍ حق همسايگى را نسبت به او رعايت كند ولى او حق همسايه را نشناسد؟!)

حديث شماره : ١٢٢

عَنْهُ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ مَالِكٍ الْجُهَنِيِّ قَالَ قَالَ لِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَا مَالِكُ أَ مَا تَرْضَوْنَ أَنْ تُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ تُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَ تَكُفُّوا وَ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ يَا مَالِكُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ قَوْمٍ ائْتَمُّوا بِإِمَامٍ فِى الدُّنْيَا إِلَّا جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَلْعَنُهُمْ وَ يَلْعَنُونَهُ إِلَّا أَنْتُمْ وَ مَنْ كَانَ عَلَى مِثْلِ حَالِكُمْ يَا مَالِكُ إِنَّ الْمَيِّتَ وَ اللَّهِ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ لَشَهِيدٌ بِمَنْزِلَةِ الضَّارِبِ بِسَيْفِهِ فِى سَبِيلِ اللَّهِ

(١٢٢ - مالك جهنى گويد: امام صادقعليه‌السلام به من فرمود: اى مالك آيا خوشنود نيستيد كه نماز بخوانيد وزكات بپردازيد و خوددار (از گناهان ) باشيد و به بهشت برويد؟ اى مالك هيچ مردى نيستند كه در دين از كسى پيروى كنند جز آنكه روز قيامت آن پيشوا آن مردم را لعنت كند و آنان نيز او را لعنت كنند جز شما و هر كه هم عقيده شما است ، اى مالك به راستى كه به خدا سوگند هر كه از شما بر اين امر (و عقيده ) بميرد شهيد مرده و همانند آن كسى است كه در راه خدا شمشير زده است )

حديث شماره : ١٢٣

يَحْيَى الْحَلَبِيُّ عَنْ بَشِيرٍ الْكُنَاسِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ وَصَلْتُمْ وَ قَطَعَ النَّاسُ وَ أَحْبَبْتُمْ وَ أَبْغَضَ النَّاسُ وَ عَرَفْتُمْ وَ أَنْكَرَ النَّاسُ وَ هُوَ الْحَقُّ إِنَّ اللَّهَ اتَّخَذَ مُحَمَّداً ص عَبْداً قَبْلَ أَنْ يَتَّخِذَهُ نَبِيّاً وَ إِنَّ عَلِيّاًعليه‌السلام كَانَ عَبْداً نَاصِحاً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَنَصَحَهُ وَ أَحَبَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَحَبَّهُ إِنَّ حَقَّنَا فِى كِتَابِ اللَّهِ بَيِّنٌ لَنَا صَفْوُ الْأَمْوَالِ وَ لَنَا الْأَنْفَالُ وَ إِنَّا قَوْمٌ فَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ طَاعَتَنَا وَ إِنَّكُمْ تَأْتَمُّونَ بِمَنْ لَا يُعْذَرُ النَّاسُ بِجَهَالَتِهِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً عَلَيْكُمْ بِالطَّاعَةِ فَقَدْ رَأَيْتُمْ أَصْحَابَ عَلِيٍّعليه‌السلام ثُمَّ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ فِى مَرَضِهِ الَّذِى تُوُفِّيَ فِيهِ ادْعُوا لِي خَلِيلِي فَأَرْسَلَتَا إِلَى أَبَوَيْهِمَا فَلَمَّا جَاءَا أَعْرَضَ بِوَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ ادْعُوا لِى خَلِيلِى فَقَالَا قَدْ رَآنَا لَوْ أَرَادَنَا لَكَلَّمَنَا فَأَرْسَلَتَا إِلَى عَلِيٍّعليه‌السلام فَلَمَّا جَاءَ أَكَبَّ عَلَيْهِ يُحَدِّثُهُ وَ يُحَدِّثُهُ حَتَّى إِذَا فَرَغَ لَقِيَاهُ فَقَالَا مَا حَدَّثَكَ فَقَالَ حَدَّثَنِى بِأَلْفِ بَابٍ مِنَ الْعِلْمِ يُفْتَحُ كُلُّ بَابٍ إِلَى أَلْفِ بَابٍ

(١٢٣ - بشير كناسى گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمود: شما (ارتباط را) پيوست كرديد و مردم ديگر (آنرا) بريدند، و شما دوست داشتيد و مردم دشمنى كردند، و شما شناختيد و مردم ديگر انكار كردند به اينكه حق همان بود (كه آنها انكار كردند).

همانا خداوند محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را بنده خود قرار داد پيش از آنكه پيامبرش كند، و همانا علىعليه‌السلام بنده خير خواهى بود براى خداى عزوجل و خدا هم خيرخواهى او را كرد، و او خداى عزوجل را دوست داشت ، خدا هم او را دوست داشت ، همانا حق ما در كتاب خدا روشن و آشكار است ، از ما است برگزيده اموال ، و از ما است انفال (غنيمتهاى جنگى ) و همانا مائيم آن مردمى كه خداى عزوجل فرمانبردارى ما را واجب فرمود، و به راستى شما به پيشوايانى اقتداء كرده ايد كه مردم در مورد نادانى (و نشناختن ) آنها معذور نيستند، و رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هر كه بميرد و امام و پيشوايى نداشته باشد به مرگ زمان جاهليت مرده است ، بر شما باد به فرمانبردارى كه همانا شما اصحاب علىعليه‌السلام را ديده ايد (و فرمانبرداران. يا نافرمانان آنحضرت را ديده ايد). سپس فرمود: همانا رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در همان بيمارى كه بدان از اينجهان رفت فرمود: خليل (و يار با وفاى ) مرا نزدم بخوانيد، آن دو زن (عايشه و حفصه ) به سوى پدران خويش فرستادند، و چون آن دو آمدند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم رو از آن دو بگرداند سپس (دوباره ) فرمود: خليلم را به نزدم بخوانيد آندو گفتند: ما را كه ديد و اگر مقصودش ما بوديم با ما سخن مى گفت :، آندو زن (كه چنان ديدند) به دنبال علىعليه‌السلام فرستادند و چون آنجناب آمد سر خود را به طرف صورت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم خم كرد و با او سخن گفت ، و او نيز با آنجناب سخن گفت تا چون سخن آن دو به پايان رسيد، آن دو نفر آنحضرت را ديدار كردند و به او گفتند: چه سخنى با تو مى گفت ؟ علىعليه‌السلام فرمود: هزار درب علم را برايم گفت كه از هر درى هزار در ديگر گشوده شود. )

حديث شماره : ١٢٤

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْهَيْثَمِ بْنِ أَبِى مَسْرُوقٍ النَّهْدِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ بْنِ بَزِيعٍ قَالَ قُلْتُ لِلرِّضَاعليه‌السلام إِنَّ النَّاسَ رَوَوْا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ إِذَا أَخَذَ فِى طَرِيقٍ رَجَعَ فِى غَيْرِهِ فَهَكَذَا كَانَ يَفْعَلُ قَالَ فَقَالَ نَعَمْ فَأَنَا أَفْعَلُهُ كَثِيراً فَافْعَلْهُ ثُمَّ قَالَ لِى أَمَا إِنَّهُ أَرْزَقُ لَكَ

(١٢٤ - موسى بن عمربن بزيع گويد: به حضرت رضاعليه‌السلام عرض ‍ كردم : مردم روايت كنند كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چون به راهى مى رفت از راه ديگر بر مى گشت (و از همان راهى كه رفته بود بر نمى گشت )؟ راستى اينطور است (و اين روايت راست است )؟ فرمود: آرى من هم بسيارى از اوقات همين كار را مى كنم و تو هم اينكار را بكن ، سپس ‍ فرمود: بدان كه اين كار روزى بخش تر است براى تو. )

حديث شماره : ١٢٥

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ الْأَوَّلِعليه‌السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ الرَّجُلُ مِنْ إِخْوَانِى يَبْلُغُنِى عَنْهُ الشَّيْءُ الَّذِي أَكْرَهُهُ فَأَسْأَلُهُ عَنْ ذَلِكَ فَيُنْكِرُ ذَلِكَ وَ قَدْ أَخْبَرَنِى عَنْهُ قَوْمٌ ثِقَاتٌ فَقَالَ لِى يَا مُحَمَّدُ كَذِّبْ سَمْعَكَ وَ بَصَرَكَ عَنْ أَخِيكَ فَإِنْ شَهِدَ عِنْدَكَ خَمْسُونَ قَسَامَةً وَ قَالَ لَكَ قَوْلًا فَصَدِّقْهُ وَ كَذِّبْهُمْ لَا تُذِيعَنَّ عَلَيْهِ شَيْئاً تَشِينُهُ بِهِ وَ تَهْدِمُ بِهِ مُرُوءَتَهُ فَتَكُونَ مِنَ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ فِى كِتَابِهِ إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفاحِشَةُ فِى الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

(١٢٥ - محمدبن فضيل گويد: به حضرت موسى بن جعفرعليه‌السلام عرض كردم : قربانت گردم گاهى از برادران دينى ما سخنى بگوش من مى رسد كه ناراحت مى شوم و چون از خودش مى پرسم منكر مى شود با اينكه مردمان موثق و مورد اعتمادى آنرا از قول او براى من نقل كرده اند؟ امام فرمود: اى محمد گوش و چشمت را در مورد برادر دينيت دروغگو شمار (و به هر اندازه مى توانى كار او را حمل بر صحت كن ) و اگر پنجاه نفر شاهد قسم خور (كه در موارد خاصى قسم مى خوردند و مورد قبول واقع مى شود) در حضور تو نسبت به او قسم خوردند ولى خود او سخن ديگرى گفت پس تو شخص او را تصديق كن و آنها را دروغگو بشمار، مبادا چيزى را بر زيان او افشاء كنى كه موجب عيب و زشتى او گردد و آبرويش را ببرد، و در نتيجه از زمره كسانى شوى كه خداوند در قرآنش فرمود: (كسانيكه شهرت كار بد را درباره مؤ منان دوست دارند آنها را است عذابى دردناك ) (سوره نور آيه ١٨). )