حديث شماره : ١٢٦

(حَدِيثُ مَنْ وُلِدَ فِى الْإِسْلَامِ )

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَبْدِ رَبِّهِ بْنِ رَافِعٍ عَنِ الْحُبَابِ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ مَنْ وُلِدَ فِى الْإِسْلَامِ حُرّاً فَهُوَ عَرَبِيٌّ وَ مَنْ كَانَ لَهُ عَهْدٌ فَخُفِرَ فِى عَهْدِهِ فَهُوَ مَوْلًى لِرَسُولِ اللَّهِ ص وَ مَنْ دَخَلَ فِى الْإِسْلَامِ طَوْعاً فَهُوَ مُهَاجِرٌ

حديث كسى كه در اسلام به دنيا آيد:

(١٢٦ - حباب بن موسى از امام باقرعليه‌السلام روايت كند كه آنحضرت فرمود: هر كه در اسلام بطور آزاد بدنيا آيد(و پدر و مادرش برده نباشند) او عربى است (و مانند ساير اعراب از حقوق مسلمانى برخوردار است ) و هر كه پيمانى با مسلمانان دارد و بدان پاى بند باشد او آزاد شده رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است ، و هر كه از روى رغبت و ميل مسلمان شود او از مهاجرين محسوب مى گردد. )

حديث شماره : ١٢٧

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَى وَ عِنْدَهُ ثَلَاثٌ فَقَدْ تَمَّتْ عَلَيْهِ النِّعْمَةُ فِى الدُّنْيَا مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَى مُعَافًى فِى بَدَنِهِ آمِناً فِى سَرْبِهِ عِنْدَهُ قُوتُ يَوْمِهِ فَإِنْ كَانَتْ عِنْدَهُ الرَّابِعَةُ فَقَدْ تَمَّتْ عَلَيْهِ النِّعْمَةُ فِى الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ هُوَ الْإِسْلَامُ

(١٢٧ - مسعدة بن صدقه از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هر كه صبح و شام كند و سه چيز داشته باشد نعمت دنيا بر او تمام است :

كسى كه صبح و شام كند و تندرست باشد، و امنيت داشته باشد، و خرجى و قوت آنروزش را هم داشته باشد (بر چنين كسى نعمت دنيا تمام است ) و اگر چهارمى را هم داشته باشد ديگر نعمت دنيا و آخرت هر دو بر او تمام مى شود، و آن نعمت چهارم دين اسلام است )

حديث شماره : ١٢٨

عَنْهُ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام [ عَنْ أَبِيهِعليه‌السلام ] أَنَّهُ قَالَ لِرَجُلٍ وَ قَدْ كَلَّمَهُ بِكَلَامٍ كَثِيرٍ فَقَالَ أَيُّهَا الرَّجُلُ تَحْتَقِرُ الْكَلَامَ وَ تَسْتَصْغِرُهُ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ رُسُلَهُ حَيْثُ بَعَثَهَا وَ مَعَهَا ذَهَبٌ وَ لَا فِضَّةٌ وَ لَكِنْ بَعَثَهَا بِالْكَلَامِ وَ إِنَّمَا عَرَّفَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ نَفْسَهُ إِلَى خَلْقِهِ بِالْكَلَامِ وَ الدَّلَالَاتِ عَلَيْهِ وَ الْأَعْلَامِ

(١٢٨ - مسعدة بن صدقه از امام صادقعليه‌السلام (از پدرش ‍عليه‌السلام روايت كند كه پس از سخنان زيادى كه به مردى فرمود بدو گفت : اى مرد تو سخن را بي مقدار و كوچك مى شمارى بدانكه خداى عزوجل رسولان خود را در هر مورد كه فرستاده با طلا و نقره نفرستاده بلكه آنها را با (سلاح ) سخن (و بيان ) مبعوث فرموده ، و خداى عزوجل نيز خود را با همان سخن و نشانه ها و راهنماهاى بدان (ببندگانش ) معرفى كرده است )

حديث شماره : ١٢٩

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص مَا خَلَقَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ خَلْقاً إِلَّا وَ قَدْ أَمَّرَ عَلَيْهِ آخَرَ يَغْلِبُهُ فِيهِ وَ ذَلِكَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا خَلَقَ الْبِحَارَ السُّفْلَى فَخَرَتْ وَ زَخَرَتْ وَ قَالَتْ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِى فَخَلَقَ الْأَرْضَ فَسَطَحَهَا عَلَى ظَهْرِهَا فَذَلَّتْ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الْأَرْضَ فَخَرَتْ وَ قَالَتْ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِي فَخَلَقَ الْجِبَالَ فَأَثْبَتَهَا عَلَى ظَهْرِهَا أَوْتَاداً مِنْ أَنْ تَمِيدَ بِمَا عَلَيْهَا فَذَلَّتِ الْأَرْضُ وَ اسْتَقَرَّتْ ثُمَّ إِنَّ الْجِبَالَ فَخَرَتْ عَلَى الْأَرْضِ فَشَمَخَتْ وَ اسْتَطَالَتْ وَ قَالَتْ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِي فَخَلَقَ الْحَدِيدَ فَقَطَعَهَا فَقَرَّتِ الْجِبَالُ وَ ذَلَّتْ ثُمَّ إِنَّ الْحَدِيدَ فَخَرَتْ عَلَى الْجِبَالِ وَ قَالَ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِى فَخَلَقَ النَّارَ فَأَذَابَتِ الْحَدِيدَ فَذَلَّ الْحَدِيدُ ثُمَّ إِنَّ النَّارَ زَفَرَتْ وَ شَهَقَتْ وَ فَخَرَتْ وَ قَالَتْ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِي فَخَلَقَ الْمَاءَ فَأَطْفَأَهَا فَذَلَّتْ ثُمَّ إِنَّ الْمَاءَ فَخَرَ وَ زَخَرَ وَ قَالَ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِى فَخَلَقَ الرِّيحَ فَحَرَّكَتْ أَمْوَاجَهُ وَ أَثَارَتْ مَا فِى قَعْرِهِ وَ حَبَسَتْهُ عَنْ مَجَارِيهِ فَذَلَّ الْمَاءُ ثُمَّ إِنَّ الرِّيحَ فَخَرَتْ وَ عَصَفَتْ وَ أَرْخَتْ أَذْيَالَهَا وَ قَالَتْ أَيُّ شَيْءٍ يَغْلِبُنِي فَخَلَقَ الْإِنْسَانَ فَبَنَى وَ احْتَالَ وَ اتَّخَذَ مَا يَسْتَتِرُ بِهِ مِنَ الرِّيحِ وَ غَيْرِهَا فَذَلَّتِ الرِّيحُ ثُمَّ إِنَّ الْإِنْسَانَ طَغَى وَ قَالَ مَنْ أَشَدُّ مِنِّى قُوَّةً فَخَلَقَ اللَّهُ لَهُ الْمَوْتَ فَقَهَرَهُ فَذَلَّ الْإِنْسَانُ ثُمَّ إِنَّ الْمَوْتَ فَخَرَ فِى نَفْسِهِ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَا تَفْخَرْ فَإِنِّى ذَابِحُكَ بَيْنَ الْفَرِيقَيْنِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَهْلِ النَّارِ ثُمَّ لَا أُحْيِيكَ أَبَداً فَتُرْجَى أَوْ تُخَافَ وَ قَالَ أَيْضاً وَ الْحِلْمُ يَغْلِبُ الْغَضَبَ وَ الرَّحْمَةُ تَغْلِبُ السُّخْطَ وَ الصَّدَقَةُ تَغْلِبُ الْخَطِيئَةَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام مَا أَشْبَهَ هَذَا مِمَّا قَدْ يَغْلِبُ غَيْرَهُ

(١٢٩ - و نيز آنحضرتعليه‌السلام فرموده : كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: خداى عزوجل هيچ مخلوقى نيافريده جز آنكه مخلوق ديگرى را بر او فرمانروا ساخته كه بر او چيره گردد، و اين چنان بود كه چون خداى تعالى درياهاى ژرف را آفريد به خود باليدند و بالا آمدند و گفتند: آن چيست كه بر ما پيروز گردد؟ خداوند زمين را آفريد و روى آن گستراند و دريا رام و خوار گشت ، پس زمين به خود باليد و گفت : چيست كه بر من پيروز گردد؟ خداوند كوهها را آفريد و چون ميخهائى بر پشت زمين پابرجا كرد كه مبادا آنچه را بر پشت خود دارد به اين سو و آن سو برد، پس زمين هم رام شد و به جاى خود قرار گرفت ، سپس كوهها بر زمين باليد و گردن كشى و سرافرازى كرده گفتند: چيست كه بر ما پيروز شود؟

خداوند آهن را آفريد كه آنرا تكه تكه كند، كوهها نيز آرام گرفته و رام شد، آهن بر كوهها باليد و گفت : چيست كه بر من پيروز گردد؟ خداوند آتش را آفريد و آهن را آب كرد پس آهن نيز رام و خوار گشت ، پس از آن آتش زبانه كشيد و به خود باليده گفت : چيست كه بر من پيروز شود؟ خداوند آب را آفريد آن را خاموش كرد و آتش نيز رام شد، آب به خود باليد و جوشش كرد و گفت : آن چيست كه بر من پيروز گردد؟ خداوند باد را آفريد تا امواج را به حركت در آورد و آنچه در زير آب است بجهاند و راه عبور را در مجارى آن بست پس آب نيز رام شد، باد بر خود باليد و وزيدن گرفت و دامن خود را (به روى دشت هامون ) پهن كرده گفت : آن چيست كه بر من پيروز گردد؟ خداوند انسانرا آفريد كه او (در برابرش ) ساختمان بنا كرد، و تدبيرى كرده وسيله اى فراهم ساخت كه از باد و غير آن خود را بپوشاند و بدين ترتيب باد هم رام شد، آنگاه (انسان سر بلند كرده ) طغيان كرد و گفت : كيست كه در نيرو از من سخت تر و محكمتر باشد؟ خدا مرگ را براى انسان آفريد و مرگ بر او چيره گشت و انسان نيز خوار و زبون گشت

مرگ نيز پيش خود بخويشتن باليد پس خداى عزوجل بدو فرمود: بر خويشتن مبال كه من تو را (در روز قيامت ) ميان دو گروه بهشتيان و دوزخيان سر مى برم و ديگر هرگز زنده ات نمى كنم كه مورد اميد يا بيم (بهشتيان و دوزخيان ) قرار گيرى

و نيز آنحضرت فرمود: بردبارى بر خشم چيره گردد، و مهر بر غضب ، و صدقه (كارهاى خير) بر خطا (و كارهاى بد) پيروز باشد، سپس امام صادقعليه‌السلام فرمود چه بسيار مانند اينها كه بر ديگرى پيروزند. )

حديث شماره : ١٣٠

عَنْهُ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ ص فَقَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِي فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَهَلْ أَنْتَ مُسْتَوْصٍ إِنْ أَنَا أَوْصَيْتُكَ حَتَّى قَالَ لَهُ ذَلِكَ ثَلَاثاً وَ فِى كُلِّهَا يَقُولُ لَهُ الرَّجُلُ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَإِنِّى أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ

(١٣٠ - مسعدة بن صدقة از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده كه فرمود: مردى به نزد پيغمبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آمد و به آنحضرت عرض كرد: اى رسول خدا مرا وصيتى و سفارشى بفرما! رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به آنمرد فرمود: اگر من سفارشى به تو بكنم آيا سفارشم را مى پذيرى ؟ و سه بار اين سخن را تكرار فرمود، و آنمرد هر سه بار در پاسخ مى گفت : آرى اى رسول خدا، رسول خدا در (بار چهارم ) به او فرمود: من تو را سفارش مى كنم كه هر گاه آهنگ كارى كردى سر انجام آنرا به خوبى بينديش پس اگر ديدى صلاح است آنرا انجام ده و اگر ديدى گمراهى و ضلال است صرفنظر كن )

حديث شماره : ١٣١

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ أَنَّ النَّبِيَّ ص قَالَ ارْحَمُوا عَزِيزاً ذَلَّ وَ غَنِيّاً افْتَقَرَ وَ عَالِماً ضَاعَ فِى زَمَانِ جُهَّالٍ

(١٣١ - و نيز رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: رحم كنيد بر (اين سه دسته ): عزيزى كه خوار گشته و توانگرى كه فقير و بينوا گرديده ، و عالمى كه در دوران جهال و نادانان گرفتار شده

مترجم گويد:

جلال الدين محمد بلخى اين حديث را به شعر در آورده :

حديث شماره : ١٣٢

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ لِأَصْحَابِهِ يَوْماً لَا تَطْعُنُوا فِى عُيُوبِ مَنْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ بِمَوَدَّتِهِ وَ لَا تُوَقِّفُوهُ عَلَى سَيِّئَةٍ يَخْضَعُ لَهَا فَإِنَّهَا لَيْسَتْ مِنْ أَخْلَاقِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ لَا مِنْ أَخْلَاقِ أَوْلِيَائِهِ قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِنَّ خَيْرَ مَا وَرَّثَ الْآبَاءُ لِأَبْنَائِهِمُ الْأَدَبُ لَا الْمَالُ فَإِنَّ الْمَالَ يَذْهَبُ وَ الْأَدَبَ يَبْقَى قَالَ مَسْعَدَةُ يَعْنِى بِالْأَدَبِ الْعِلْمَ قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِنْ أُجِّلْتَ فِى عُمُرِكَ يَوْمَيْنِ فَاجْعَلْ أَحَدَهُمَا لِأَدَبِكَ لِتَسْتَعِينَ بِهِ عَلَى يَوْمِ مَوْتِكَ فَقِيلَ لَهُ وَ مَا تِلْكَ الِاسْتِعَانَةُ قَالَ تُحْسِنُ تَدْبِيرَ مَا تُخَلِّفُ وَ تُحْكِمُهُ قَالَ وَ كَتَبَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِلَى رَجُلٍ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ الْمُنَافِقَ لَا يَرْغَبُ فِيمَا قَدْ سَعِدَ بِهِ الْمُؤْمِنُونَ وَ السَّعِيدُ يَتَّعِظُ بِمَوْعِظَةِ التَّقْوَى وَ إِنْ كَانَ يُرَادُ بِالْمَوْعِظَةِ غَيْرُهُ

(١٣٢ - و نيز مسعده گويد: شنيدم كه امام صادقعليه‌السلام روزى به اصحاب خود مى فرمود: كسى كه از راه دوستى به شما روى آورد با نقل عيبهاى او رنجيده خاطرش مكنيد، و كار بدى (اگر از او سراغ داريد) كه ذكرش او را سرافكنده مى كند بيادش نياوريد كه اينكار (زشت و اين عمل ناهنجار) از رفتار رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نيست و نه از رفتار اولياء خدا است

و نيز امام صادقعليه‌السلام فرمود: به راستى كه بهترين ارثى كه پدران براى پسرانشان مى گذارند ادب است نه مال ، زيرا مال از بين مى رود ولى ادب مى ماند، (مسعده كه راوى حديث است بگويد): مقصود از ادب علم است

و نيز امام صادقعليه‌السلام فرمود: اگر دو روز از عمرت باقى مانده يك روزش را صرف در آموختن ادب كن تا بوسيله آن براى روز مرگت كمك گيرى ، بدان حضرت عرض شد: اين كمك گرفتن (از ادب به هنگام مرگ ) چگونه است ؟ فرمود: تا به خوبى در مورد آنچه به جاى نهى بينديشى و محكم و پابرجايش سازى

و نيز گويد: امام صادقعليه‌السلام به مردى نوشت : (بسم الله الرحمن الرحيم ) اما بعد همانا كه شخص منافق (و دورو) رغبتى ندارد بدانچه مردمان با ايمان بوسيله آن سعادتمند شدند، و شخص سعادتمند پند گيرد به پرهيزكار (و همين پرهيزكارى براى او پند خوبى است ) و اگر چه مقصود از پند ديگرى باشد. )

حديث شماره : ١٣٣

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ أَخْبَرَنِى بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام يَا ابْنَ مُسْلِمٍ النَّاسُ أَهْلُ رِيَاءٍ غَيْرَكُمْ وَ ذَلِكُمْ أَنَّكُمْ أَخْفَيْتُمْ مَا يُحِبُّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَظْهَرْتُمْ مَا يُحِبُّ النَّاسُ وَ النَّاسُ أَظْهَرُوا مَا يُسْخِطُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَخْفَوْا مَا يُحِبُّهُ اللَّهُ يَا ابْنَ مُسْلِمٍ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى رَأَفَ بِكُمْ فَجَعَلَ الْمُتْعَةَ عِوَضاً لَكُمْ عَنِ الْأَشْرِبَةِ

(١٣٣ - محمد بن مسلم گويد: امام باقرعليه‌السلام فرمود: اى پسر مسلم مردم همگى اهل خودنمائى هستند جزشما، و اين بدانجهت است كه شما آنچه را خداى عزوجل دوست دارد پنهان مى كنيد و آنچه را مردم دوست دارند آشكار مى سازيد، ولى مردم (به عكس شما) آنچه را موجب خشم خداى عزوجل است آشكار مى كنند، و آنچه را خدا دوست دارد پنهان مى دارند.

اى پسر مسلم همانا خداى تبارك و تعالى نسبت به شما مهر ورزيده و متعه (عقد انتطاعى و به اصطلاح صيغه ) را براى شما بجاى نوشابه هاى الكلى (مانند نبيذ و فقاع و غيره كه اهل سنت آنها را حلال مى دانند) قرار داده است )

حديث شماره : ١٣٤

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ قَالَ قَالَ لِى أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَاعليه‌السلام قَالَ لِيَ الْمَأْمُونُ يَا أَبَا الْحَسَنِ لَوْ كَتَبْتَ إِلَى بَعْضِ مَنْ يُطِيعُكَ فِى هَذِهِ النَّوَاحِى الَّتِى قَدْ فَسَدَتْ عَلَيْنَا قَالَ قُلْتُ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنْ وَفَيْتَ لِى وَفَيْتُ لَكَ إِنَّمَا دَخَلْتُ فِى هَذَا الْأَمْرِ الَّذِى دَخَلْتُ فِيهِ عَلَى أَنْ لَا آمُرَ وَ لَا أَنْهَى وَ لَا أُوَلِّيَ وَ لَا أَعْزِلَ وَ مَا زَادَنِي هَذَا الْأَمْرُ الَّذِي دَخَلْتُ فِيهِ فِى النِّعْمَةِ عِنْدِى شَيْئاً وَ لَقَدْ كُنْتُ بِالْمَدِينَةِ وَ كِتَابِى يَنْفُذُ فِى الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لَقَدْ كُنْتُ أَرْكَبُ حِمَارِى وَ أَمُرُّ فِى سِكَكِ الْمَدِينَةِ وَ مَا بِهَا أَعَزُّ مِنِّى وَ مَا كَانَ بِهَا أَحَدٌ مِنْهُمْ يَسْأَلُنِى حَاجَةً يُمْكِنُنِى قَضَاؤُهَا لَهُ إِلَّا قَضَيْتُهَا لَهُ قَالَ فَقَالَ لِى أَفِى لَكَ

(١٣٤ - معمربن خلاد گويد: حضرت رضاعليه‌السلام به من فرمود: كه مامون به من گفت : خوب بود نامه هائى به انقلابيون كه پيرو دستور شمايند و در اين نواحى بر ما شورش كرده اند مى نوشتى (و آنها را به آرامش دعوت مى كردى )؟ من به او گفتم : يا اميرالمؤ منين اگر به قرارداد با من وفادار باشى من هم وفادارم ، و من كه زير بار اين مسئوليت (وليعهدى ) رفتم بدين شرط بود كه امر و نهى نكنم و كسى را عزل و نصب نكنم ، و اينكارى را كه قبول كردم هيچ بر نعمت (و شخصيت ) من نيفزود، و من در مدينه بودم و نامه ام در شرق و غرب نفوذ داشت و من سوار الاغم مى شدم و در كوچه هاى مدينه مى گذشتم و هيچ كس عزيزتر از من نبود، و كسى نبود كه از من درخواستى كند و من بتوانم آنرا برآورم جز آنكه حاجتش را برمى آوردم مامون (كه اين سخنان را شنيد) گفت : من به قرارداد با تو وفادارم )

حديث شماره : ١٣٥

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص ‍ حَقٌّ عَلَى الْمُسْلِمِ إِذَا أَرَادَ سَفَراً أَنْ يُعْلِمَ إِخْوَانَهُ وَ حَقٌّ عَلَى إِخْوَانِهِ إِذَا قَدِمَ أَنْ يَأْتُوهُ

(١٣٥ - سكونى از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: حق است به گردن مسلمان كه چون خواست به سفرى برود برادران دينى خود را با خبر سازد، و حق است به گردن برادران دينى او كه چون از سفر بازگشت به ديدنش بروند. )

حديث شماره : ١٣٦

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص خَلَّتَانِ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ فِيهِمَا مَفْتُونٌ الصِّحَّةُ وَ الْفَرَاغُ

(١٣٦ - و نيز فرمود كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده : دو خصلت است كه بسيارى از مردم در آن دو فريفته شده اند (يا آزمايش شوند): (يكى ) تندرستى ، و (ديگر) فراغت (و آسودگى ). )

حديث شماره : ١٣٧

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام مَنْ عَرَّضَ نَفْسَهُ لِلتُّهَمَةِ فَلَا يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ وَ مَنْ كَتَمَ سِرَّهُ كَانَتِ الْخِيَرَةُ فِى يَدِهِ

(١٣٧ - و نيز فرمود: كه اميرمؤ منانعليه‌السلام فرموده : هر كه خويشتن را در معرض تهمت قرار دهد نبايد كسى راكه به او بدگمان سرزنش كند، و هر كه راز خود را پنهان كند اختيار كارش بدست خود او است .)

حديث شماره : ١٣٨

الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ عَنْ شَاذَانَ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ مُوسَىعليه‌السلام قَالَ قَالَ لِى أَبِى إِنَّ فِى الْجَنَّةِ نَهَراً يُقَالُ لَهُ جَعْفَرٌ عَلَى شَاطِئِهِ الْأَيْمَنِ دُرَّةٌ بَيْضَاءُ فِيهَا أَلْفُ قَصْرٍ فِى كُلِّ قَصْرٍ أَلْفُ قَصْرٍ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ص وَ عَلَى شَاطِئِهِ الْأَيْسَرِ دُرَّةٌ صَفْرَاءُ فِيهَا أَلْفُ قَصْرٍ فِى كُلِّ قَصْرٍ أَلْفُ قَصْرٍ لِإِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ ع

(١٣٨ - شاذان از حضرت موسى بن جعفرعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: پدرم به من گفت : همانا در بهشت جوئى است كه نامش جعفر است ، و بر كنار آن جوى در (درخشان ) سفيديست كه در آن هزار قصر قرار دارد، و در هر قصرى هزار قصر است كه مخصوص محمد و آل محمد است و بر كناره چپ آن جوى در زردى است كه در آن هزار قصر است و در هر قصرى هزار قصر قرار دارد و آن از حضرت ابراهيم و آل ابراهيمعليه‌السلام است .)

حديث شماره : ١٣٩

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَا الْتَقَتْ فِئَتَانِ قَطُّ مِنْ أَهْلِ الْبَاطِلِ إِلَّا كَانَ النَّصْرُ مَعَ أَحْسَنِهِمَا بَقِيَّةً عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ

(١٣٩ - هشام بن سالم از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: هيچگاه دو گروه از اهل باطل به جنگ همديگر نروند جز آنكه پيروزى با آن گروهى است كه بهتر بدرد بقاى اسلام (و مسلمين ) بخورد. )

حديث شماره : ١٤٠

عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَدِيدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ جُبِلَتِ الْقُلُوبُ عَلَى حُبِّ مَنْ يَنْفَعُهَا وَ بُغْضِ مَنْ أَضَرَّ بِهَا

(١٤٠ - از امام صادقعليه‌السلام روايت كنند كه فرمود: دلها سرشته شده بر دوستى و محبت كسى كه بدانها سودرساند و بر دشمنى آنكس كه بدانها زيان رساند. )

حديث شماره : ١٤١

مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَىعليه‌السلام قَالَ أَخَذَ أَبِى بِيَدِى ثُمَّ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّ أَبِي مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّعليه‌السلام أَخَذَ بِيَدِي كَمَا أَخَذْتُ بِيَدِكَ وَ قَالَ إِنَّ أَبِى عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِعليه‌السلام أَخَذَ بِيَدِي وَ قَالَ يَا بُنَيَّ افْعَلِ الْخَيْرَ إِلَى كُلِّ مَنْ طَلَبَهُ مِنْكَ فَإِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِهِ فَقَدْ أَصَبْتَ مَوْضِعَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ مِنْ أَهْلِهِ كُنْتَ أَنْتَ مِنْ أَهْلِهِ وَ إِنْ شَتَمَكَ رَجُلٌ عَنْ يَمِينِكَ ثُمَّ تَحَوَّلَ إِلَى يَسَارِكَ فَاعْتَذَرَ إِلَيْكَ فَاقْبَلْ عُذْرَهُ

(١٤١ - على بن جعفر از برادرش حضرت موسى بن جعفرعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: پدرم دست مرا گرفت آنگاه به من فرمود: پسرم همانطور كه من دست تو را در دست گرفته ام پدرم محمدبن علىعليهما‌السلام دست مرا در دست گرفت و فرمود: همانا پدرم على بن الحسينعليهما‌السلام دست مرا گرفت و فرمود: پسرم هر كس كه از تو درخواست كار خير و نيكى كرد نسبت به او انجام بده زيرا اگر آن شخص سزاوار آن باشد، كه تو كار بجائى كرده اى و اگر هم سزاوار آن نباشد تو خود سزاوار آنى ، و اگر مردى از سمت راست به تو دشنام داد سپس به سمت چپت آمد و از تو معذرت خواهى كرد تو عذرش را بپذير. )

حديث شماره : ١٤٢

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ الْحَجَّالِ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ لِى أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام كَانَ كُلُّ شَيْءٍ مَاءً وَ كَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ فَأَمَرَ اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ الْمَاءَ فَاضْطَرَمَ نَاراً ثُمَّ أَمَرَ النَّارَ فَخَمَدَتْ فَارْتَفَعَ مِنْ خُمُودِهَا دُخَانٌ فَخَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ السَّمَاوَاتِ مِنْ ذَلِكَ الدُّخَانِ وَ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَرْضَ مِنَ الرَّمَادِ ثُمَّ اخْتَصَمَ الْمَاءُ وَ النَّارُ وَ الرِّيحُ فَقَالَ الْمَاءُ أَنَا جُنْدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ وَ قَالَتِ النَّارُ أَنَا جُنْدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ وَ قَالَتِ الرِّيحُ أَنَا جُنْدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى الرِّيحِ أَنْتِ جُنْدِيِّ الْأَكْبَرُ

(١٤٢ - محمد بن مسلم گويد: امام باقرعليه‌السلام به من فرمود: همه چيز (در ابتداى خلقت ) آب بود و عرش خدا نيز بر آب قرار داشت پس ‍ خداى عزذكره فرمان داد تا آن آب به صورت آتشى برافروخته شد، آنگاه به آتش دستور داد خموش گشت ، و از خموشى آن دودى برخاست ، پس ‍ خداى عزوجل از آن دود آسمانها را آفريد، و خداى عزوجل زمين را از خاكستر آن آفريد، پس آب و آتش و باد به نزاع برخاستند، آب گفت منم بزرگترين لشکر خدا، و آتش گفت : منم بزرگترين لشکر خدا، و باد گفت : منم بزرگترين لشکر خدا.

خداى عزوجل به باد وحى فرمود: كه توئى بزرگترين لشکر من )