حديث شماره : ١٥٢

عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ كَتَبَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِلَى الشِّيعَةِ لَيَعْطِفَنَّ ذَوُو السِّنِّ مِنْكُمْ وَ النُّهَى عَلَى ذَوِى الْجَهْلِ وَ طُلَّابِ الرِّئَاسَةِ أَوْ لَتُصِيبَنَّكُمْ لَعْنَتِى أَجْمَعِينَ

(١٥٢ - محمد بن مسلم گويد: امام صادقعليه‌السلام (نامه ذيل را) به شيعيان نوشت :

بايد سالمندان شما و خردمندان به نادانان و رياست طلبان توجه كنند (و آنها را به هر نحو كه مى توانند از كارهاى خلاف باز دارند) وگرنه لعنت من به همه شماها خواهد رسيد. )

حديث شماره : ١٥٣

مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ جَمِيعاً عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِى حَمَّادٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ الْكُوفِيِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ الدِّينَ دَوْلَتَيْنِ دَوْلَةً لاِدَمَعليه‌السلام وَ دَوْلَةً لِإِبْلِيسَ فَدَوْلَةُ آدَمَ هِيَ دَوْلَةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُعْبَدَ عَلَانِيَةً أَظْهَرَ دَوْلَةَ آدَمَ وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يُعْبَدَ سِرّاً كَانَتْ دَوْلَةُ إِبْلِيسَ فَالْمُذِيعُ لِمَا أَرَادَ اللَّهُ سَتْرَهُ مَارِقٌ مِنَ الدِّينِ

(١٥٣ - مردى از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه حضرت فرمود: همانا خداى عزوجل براى دين (وديندارى ) دو دولت قرار داده يكى دولت آدمعليه‌السلام و ديگرى دولت شيطان ، و دولت آدم همان دولت خداى عزوجل مى باشد پس هرگاه خداى عزوجل اراده فرمايد كه به طور آشكارا پرستش شود دولت آدمعليه‌السلام را پيروز گرداند، و هر گاه خدا بخواهد كه در پنهانى پرستش شود دوران دولت شيطان پيش آيد، و هر آنكس آشكار سازد آنچه را خدا پنهانى آن را خواسته از دين (مجلسىرحمه‌الله گويد: يعنى از كمال دين ) بيرون رفته است (يعنى در جاى تقيه وظيفه دينى همان تقيه است و خلاف تقيه عمل كردن موجب خروج از دين يا كمال آن گردد). )

حديث شماره : ١٥٤

(حَدِيثُ النَّاسِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ )

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ قَالَ يَا جَابِرُ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ جَمَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ لِفَصْلِ الْخِطَابِ دُعِيَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ دُعِيَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام فَيُكْسَى رَسُولُ اللَّهِ ص حُلَّةً خَضْرَاءَ تُضِى ءُ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ يُكْسَى عَلِيٌّعليه‌السلام مِثْلَهَا وَ يُكْسَى رَسُولُ اللَّهِ ص ‍ حُلَّةً وَرْدِيَّةً يُضِى ءُ لَهَا مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ يُكْسَى عَلِيٌّعليه‌السلام مِثْلَهَا ثُمَّ يَصْعَدَانِ عِنْدَهَا ثُمَّ يُدْعَى بِنَا فَيُدْفَعُ إِلَيْنَا حِسَابُ النَّاسِ فَنَحْنُ وَ اللَّهِ نُدْخِلُ أَهْلَ الْجَنَّةِ الْجَنَّةَ وَ أَهْلَ النَّارِ النَّارَ ثُمَّ يُدْعَى بِالنَّبِيِّينَعليه‌السلام فَيُقَامُونَ صَفَّيْنِ عِنْدَ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى نَفْرُغَ مِنْ حِسَابِ النَّاسِ فَإِذَا دَخَلَ أَهْلُ الْجَنَّةِ الْجَنَّةَ وَ أَهْلُ النَّارِ النَّارَ بَعَثَ رَبُّ الْعِزَّةِ عَلِيّاًعليه‌السلام فَأَنْزَلَهُمْ مَنَازِلَهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ وَ زَوَّجَهُمْ فَعَلِيٌّ وَ اللَّهِ الَّذِي يُزَوِّجُ أَهْلَ الْجَنَّةِ فِى الْجَنَّةِ وَ مَا ذَاكَ إِلَى أَحَدٍ غَيْرِهِ كَرَامَةً مِنَ اللَّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ وَ فَضْلًا فَضَّلَهُ اللَّهُ بِهِ وَ مَنَّ بِهِ عَلَيْهِ وَ هُوَ وَ اللَّهِ يُدْخِلُ أَهْلَ النَّارِ النَّارَ وَ هُوَ الَّذِى يُغْلِقُ عَلَى أَهْلِ الْجَنَّةِ إِذَا دَخَلُوا فِيهَا أَبْوَابَهَا لِأَنَّ أَبْوَابَ الْجَنَّةِ إِلَيْهِ وَ أَبْوَابَ النَّارِ إِلَيْهِ

(حديث مردم در روز قيامت :

١٥٤ - جابر از امام باقرعليه‌السلام روايت كرده كه فرمود: اى جابر چون روز قيامت شود (و) خداى عزوجل اولين و آخرين را براى فصل خصومت گرد آورد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را بخوانند و اميرمؤ منانعليه‌السلام را نيز بخوانند، پس به رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم جامه اى سبز مى پوشانند كه در ميان مشرق و مغرب بدرخشد، و به علىعليه‌السلام نيز مانند آنرا بپوشانند، و جامه گلى ديگرى به رسول خدا بپوشانند كه مابين مشرق و مغرب از نور آن روشن شود و مانند آنرا به علىعليه‌السلام نيز بپوشانند و پس از آن آندو را بالا برند، آنگاه ما را بخوانند و حساب مردم را بدست ما دهند، و ما به خدا سوگند اهل بهشت را به بهشت بريم و اهل دوزخ را به دوزخ ، سپس پيمبران را بخوانند و آنها در پيش عرش خداى عزوجل به دو صف بايستند تا وقتى كه ما از حساب مردم فارغ شويم ، و چون بهشتيان به بهشت روند، و دوزخيان به دوزخ وارد شوند پروردگار عزت ، علىعليه‌السلام را بفرستد تا بهشتيان را هر يك در جايگاه مخصوص به خودش منزل دهد و همسر برايشان تزويج كند، و به خدا سوگند علىعليه‌السلام است كه در بهشت همسران را به تزويج اهل بهشت در آورد و اينكار بدست ديگرى جز او نيست ، و اين كرامتى است از جانب خداى عز ذكره و فضيلتى است كه خداوند آن حضرت را بدان فضيلت و برترى داده و بدانوسيله بر او منت نهاده است ، و او است به خدا سوگند كسى كه دوزخيان را بدوزخ برد، و او است آن كسى كه درهاى بهشت را پس از ورود بهشتيان بر آنها مى بندد، زيرا اختيار درهاى بهشت بدست او است ، و اختيار درهاى دوزخ نيز بدست او است )

حديث شماره : ١٥٥

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ عَنْبَسَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ خَالِطُوا النَّاسَ فَإِنَّهُ إِنْ لَمْ يَنْفَعْكُمْ حُبُّ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَعليه‌السلام فِي السِّرِّ لَمْ يَنْفَعْكُمْ فِى الْعَلَانِيَةِ

(١٥٥ - عنبسه گويد: از امام صادقعليه‌السلام شنيدم كه مى فرمود: با مردم (يعنى عامه ) آميزش كنيد زيرا اگردوستى و محبت على و فاطمهعليهما‌السلام در پنهانى به شما سودى ندهد در آشكارا نيز براى شما سود بخش نيست )

حديث شماره : ١٥٦

جَعْفَرٌ عَنْ عَنْبَسَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِيَّاكُمْ وَ ذِكْرَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَعليه‌السلام فَإِنَّ النَّاسَ لَيْسَ شَيْءٌ أَبْغَضَ إِلَيْهِمْ مِنْ ذِكْرِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ ع

(١٥٦ - و نيز عنبسه از آنحضرتعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: بر شما باد كه نام على و فاطمهعليهما‌السلام را زنده كنيد (و زنده نگاه داريد) زيرا در نزد مردم (يعنى سنيان ناصبى ) چيزى مبغوض تر از نام على و فاطمهعليهما‌السلام نيست )

حديث شماره : ١٥٧

جَعْفَرٌ عَنْ عَنْبَسَةَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ ذِكْرُهُ إِذَا أَرَادَ فَنَاءَ دَوْلَةِ قَوْمٍ أَمَرَ الْفَلَكَ فَأَسْرَعَ السَّيْرَ فَكَانَتْ عَلَى مِقْدَارِ مَا يُرِيدُ

(١٥٧ - جابر از امام باقرعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: همانا خداى عزذكره هرگاه بخواهد دولت و سلطنت ملتى را از بين ببرد به فلك دستور دهد تا به تندى و سرعت بگردد و به همان مقدار و اندازه اى كه خواهد مقرر دارد. )

حديث شماره : ١٥٨

جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِى شِبْلٍ قَالَ دَخَلْتُ أَنَا وَ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ عَلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام فَقَالَ لَهُ سُلَيْمَانُ بْنُ خَالِدٍ إِنَّ الزَّيْدِيَّةَ قَوْمٌ قَدْ عُرِفُوا وَ جُرِّبُوا وَ شَهَرَهُمُ النَّاسُ وَ مَا فِى الْأَرْضِ مُحَمَّدِيٌّ أَحَبُّ إِلَيْهِمْ مِنْكَ فَإِنْ رَأَيْتَ أَنْ تُدْنِيَهُمْ وَ تُقَرِّبَهُمْ مِنْكَ فَافْعَلْ فَقَالَ يَا سُلَيْمَانَ بْنَ خَالِدٍ إِنْ كَانَ هَؤُلَاءِ السُّفَهَاءُ يُرِيدُونَ أَنْ يَصُدُّونَا عَنْ عِلْمِنَا إِلَى جَهْلِهِمْ فَلَا مَرْحَباً بِهِمْ وَ لَا أَهْلًا وَ إِنْ كَانُوا يَسْمَعُونَ قَوْلَنَا وَ يَنْتَظِرُونَ أَمْرَنَا فَلَا بَأْسَ

(١٥٨ - ابوشبل گويد: من و سليمان بن خالد خدمت امام صادقعليه‌السلام شرفياب شديم و سليمان بن خالد به آنحضرت عرض كرد: همانا طائفه زيديه مردمى معروف و با تجربه هستند و مردم نيز آنها را مشهور كرده اند، هيچ يك از افراد امت محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نيست كه نزد آن ها محبوبتر از شما باشد، اگر صلاح بدانيد آنها را به خود نزديك سازيد و متوجه خويشتن كنيد؟

حضرت فرمود: اى سليمان بن خالد اگر اين مردمان سبك مغز بخواهند ما را از علم و دانش خود باز دارند و به سوى وادى نادانى خود كشند نه خوش ‍ آمدى بر آنها باد و نه خودى باشند، و اگر گفتار ما را گوش كنند و چشم به راه امر (ظهور و خروج ) ما باشند باكى نيست )

حديث شماره : ١٥٩

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ انْقَطَعَ شِسْعُ نَعْلِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام وَ هُوَ فِى جَنَازَةٍ فَجَاءَ رَجُلٌ بِشِسْعِهِ لِيُنَاوِلَهُ فَقَالَ أَمْسِكْ عَلَيْكَ شِسْعَكَ فَإِنَّ صَاحِبَ الْمُصِيبَةِ أَوْلَى بِالصَّبْرِ عَلَيْهَا

(١٥٩ - از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده اند كه آنحضرت در تشييع جنازه اى (هم چنانكه مى رفت ) بندنعلينش گسيخت ، پس مردى بند نعلين خود را آورد كه به آنجناب بدهد حضرت بدو فرمود: آنرا براى خودت نگهدار، زيرا مصيبت زده بشكيبائى در آن مصيبت سزاوارتر است (از ديگران ).

شرح :

يعنى براى من كه به گسيختن بند نعلين مبتلا شده ام صبر آسانتر است از تو كه دچار اين پيش آمد نشده اى ، و صبر بر آن براى تو ناگوارتر از من است )

حديث شماره : ١٦٠

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الْحِجَامَةُ فِى الرَّأْسِ هِيَ الْمُغِيثَةُ تَنْفَعُ مِنْ كُلِّ دَاءٍ إِلَّا السَّامَ وَ شَبَرَ مِنَ الْحَاجِبَيْنِ إِلَى حَيْثُ بَلَغَ إِبْهَامُهُ ثُمَّ قَالَ هَاهُنَا

(١٦٠ - از امام صادقعليه‌السلام روايت شده كه فرمود: حجامت كردن در سر - مغيثه - (يعنى فريادرس از دردها)است كه (انسانرا) از هر دردى سود بخشد جز مرگ (سپس براى نشان دادن جاى حجامت ) وجب كرد از ابروها تا به جائى كه انگشت بزرگ دستش رسيد و فرمود: اينجاى سر. )

حديث شماره : ١٦١

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مَرْوَكِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ رِفَاعَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ أَ تَدْرِى يَا رِفَاعَةُ لِمَ سُمِّيَ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً قَالَ قُلْتُ لَا أَدْرِى قَالَ لِأَنَّهُ يُؤْمِنُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُجِيزُ [ اللَّهُ ] لَهُ أَمَانَهُ

(١٦١ - رفاعة گويد: امام صادقعليه‌السلام به من فرمود: اى رفاعه هيچ ميدانى چرا مؤ من را مؤ من ناميدند؟ عرض كردم : نه ، فرمود: براى آنكه او ايمان به خداى عزوجل آورده و خدا هم امان نامه او را امضاء مى كند. )

حديث شماره : ١٦٢

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ حَنَانٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَنَّهُ قَالَ لَا يُبَالِى النَّاصِبُ صَلَّى أَمْ زَنَى وَ هَذِهِ الْآيَةُ نَزَلَتْ فِيهِمْ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ تَصْلى ناراً حامِيَةً

(١٦٢ - حنان گويد: امام صادقعليه‌السلام فرمود: فايده ندارد براى ناصبى (دشمن علىعليه‌السلام و اولادمعصومش (عليهم‌السلام ) چه نماز بخواند يا زنا كند، و اين آيه هم درباره او نازل گشته كه فرمايد (...كار كرده و ناصبى است ، داخل آتشى سوزان شوند) (سوره غاشيه آيه ٤-٥). )

حديث شماره : ١٦٣

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ وَ يَزِيدَ بْنِ حَمَّادٍ جَمِيعاً عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ فِيمَا أَظُنُّ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَنَّهُ قَالَ لَوْ أَنَّ غَيْرَ وَلِيِّ عَلِيٍّعليه‌السلام أَتَى الْفُرَاتَ وَ قَدْ أَشْرَفَ مَاؤُهُ عَلَى جَنْبَيْهِ وَ هُوَ يَزُخُّ زَخِيخاً فَتَنَاوَلَ بِكَفِّهِ وَ قَالَ بِسْمِ اللَّهِ فَلَمَّا فَرَغَ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ كَانَ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنْزِيرٍ

(١٦٣ - بگمانم عبدالله بن سنان است كه از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده فرمود: اگر به راستى جز دوست علىعليه‌السلام كسى به شط فرات در آيد و آب آن به دو پهلوى او برسد و از زيادى برق زند و او يك مشت از آن آب بردارد و هنگام نوشيدن (بسم الله ...) نيز بگويد، و پس از آشاميدن (الحمد لله ) هم بگويد (براى او در حرمت چون ) خون ريخته يا گوشت خوك است )

حديث شماره : ١٦٤

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ رَجُلٍ ذَكَرَهُ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ لِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام كَيْفَ صَنَعْتُمْ بِعَمِّى زَيْدٍ قُلْتُ إِنَّهُمْ كَانُوا يَحْرُسُونَهُ فَلَمَّا شَفَّ النَّاسُ أَخَذْنَا جُثَّتَهُ فَدَفَنَّاهُ فِى جُرُفٍ عَلَى شَاطِئِ الْفُرَاتِ فَلَمَّا أَصْبَحُوا جَالَتِ الْخَيْلُ يَطْلُبُونَهُ فَوَجَدُوهُ فَأَحْرَقُوهُ فَقَالَ أَ فَلَا أَوْقَرْتُمُوهُ حَدِيداً وَ أَلْقَيْتُمُوهُ فِى الْفُرَاتِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ

(١٦٤ - سليمان بن خالد گويد: امام صادقعليه‌السلام به من فرمود: به عمويم زيد چه كرديد؟

عرض كردم : آنان (يعنى پاسبانان حكومت ) از جنازه اش پاسبانى مى كردند، و چون مردم كم شدند (و خلوت شد شب هنگام ) ما پيكرش را برگرفتيم و در حاشيه جوئى در كنار شط فرات به خاك سپرديم ، و چون صبح شد اسب سواران به جستجو پرداختند و او را بيافته و (بيرون آورده ) سوزاندند.

حضرت فرمود: چرا آهن بدو نبستيد و در شط فراتش نينداختيد؟ درود خدا بر او باد، و خدا كشنده اش را لعنت كند. )

حديث شماره : ١٦٥

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ ذِكْرُهُ أَذِنَ فِى هَلَاكِ بَنِى أُمَيَّةَ بَعْدَ إِحْرَاقِهِمْ زَيْداً بِسَبْعَةِ أَيَّامٍ

(١٦٥ - و از آنحضرتعليه‌السلام روايت شده كه فرمود: به راستى خداى عزذكره هفت روز پس از آنكه بنى اميه پيكر زيد را سوزاندند اجازه نابودى بنى اميه را صادر كرد. )

حديث شماره : ١٦٦

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ لَيَحْفَظُ مَنْ يَحْفَظُ صَدِيقَهُ

(١٦٦ - عبيدبن زراره از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: همانا خداى جل ذكره نگهدارى كند ازكسيكه رفيقش را (در حضور و غياب ) نگهدارى كند. )

حديث شماره : ١٦٧

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ كُنْتُ قَاعِداً مَعَ أَبِى الْحَسَنِ الْأَوَّلِعليه‌السلام وَ النَّاسُ فِى الطَّوَافِ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ فَقَالَ يَا سَمَاعَةُ إِلَيْنَا إِيَابُ هَذَا الْخَلْقِ وَ عَلَيْنَا حِسَابُهُمْ فَمَا كَانَ لَهُمْ مِنْ ذَنْبٍ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَمْنَا عَلَى اللَّهِ فِى تَرْكِهِ لَنَا فَأَجَابَنَا إِلَى ذَلِكَ وَ مَا كَانَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ النَّاسِ اسْتَوْهَبْنَاهُ مِنْهُمْ وَ أَجَابُوا إِلَى ذَلِكَ وَ عَوَّضَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ

(١٦٧ - سماعه گويد: در دل شبى در (مسجدالحرام ) خدمت امام كاظمعليه‌السلام نشسته بودم و مردم مشغول طواف بودند پس آنحضرت به من فرمود: اى سماعه باز گشت خلق (در قيامت ) به سوى ما است و حسابشان با ما است ، پس آن گناهانى كه آنها ميان خود و مردم دارند (از حقوق و مظالم ) ما از مردم (و صاحبان حق ) بخواهيم كه حقوقشان را ببخشند و آنها نيز بپذيرند و خداى عزوجل بدانها عوض دهد.

شرح :

مجلسىرحمه‌الله گويد: اين كلام منافاتى با آيه شريفه ندارد كه فرموده (همانا به سوى ما است بازگشتشان ...) بلكه مفسر و بيان كننده آن است (كه مقصود بازگشتشان به سوى حجج ما است ) و اين خود شايع است كه ملوك و سلاطين كار بندگانشان را به خود نسبت دهند. )

حديث شماره : ١٦٨

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ سُلَيْمَانَ الْمُسْتَرِقِّ عَنْ صَالِحٍ الْأَحْوَلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ آخَى رَسُولُ اللَّهِ ص بَيْنَ سَلْمَانَ وَ أَبِى ذَرٍّ وَ اشْتَرَطَ عَلَى أَبِى ذَرٍّ أَنْ لَا يَعْصِيَ سَلْمَانَ

(١٦٨ - صالح احول گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه مى فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ميان سلمان و ابوذر عقد اخوت و برادرى برقرار كرد و با ابى ذر شرط فرمود كه نافرمانى سلمان را نكند. )

حديث شماره : ١٦٩

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ خَطَّابِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِيرَةِ قَالَ لَقِيَنِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام فِى طَرِيقِ الْمَدِينَةِ فَقَالَ مَنْ ذَا أَ حَارِثٌ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ أَمَا لَأَحْمِلَنَّ ذُنُوبَ سُفَهَائِكُمْ عَلَى عُلَمَائِكُمْ ثُمَّ مَضَى فَأَتَيْتُهُ فَاسْتَأْذَنْتُ عَلَيْهِ فَدَخَلْتُ فَقُلْتُ لَقِيتَنِى فَقُلْتَ لَأَحْمِلَنَّ ذُنُوبَ سُفَهَائِكُمْ عَلَى عُلَمَائِكُمْ فَدَخَلَنِى مِنْ ذَلِكَ أَمْرٌ عَظِيمٌ فَقَالَ نَعَمْ مَا يَمْنَعُكُمْ إِذَا بَلَغَكُمْ عَنِ الرَّجُلِ مِنْكُمْ مَا تَكْرَهُونَ وَ مَا يَدْخُلُ عَلَيْنَا بِهِ الْأَذَى أَنْ تَأْتُوهُ فَتُؤَنِّبُوهُ وَ تَعْذِلُوهُ وَ تَقُولُوا لَهُ قَوْلًا بَلِيغاً فَقُلْتُ [ لَهُ ] جُعِلْتُ فِدَاكَ إِذاً لَا يُطِيعُونَا وَ لَا يَقْبَلُونَ مِنَّا فَقَالَ اهْجُرُوهُمْ وَ اجْتَنِبُوا مَجَالِسَهُمْ

(١٦٩ - حارث بن مغيره گويد: امام صادقعليه‌السلام در راه مدينه به من برخورد و فرمود: كيستى ؟ آيا حارث هستى ؟ عرض كردم : آرى ، فرمود: بدانكه من گناه نابخردان شما را بگردن دانشمندانتان مى اندازم ؟

اين سخن را فرمود و از من گذشت ، من به نزدش رفتم و از او اجازه شرفيابى گرفته خدمتش رسيدم و عرض كردم : مرا ديدار كردى و فرمودى : همانا من گناه نابخردانتان را بگردن دانشمندانتان مى اندازم و اين سخن شما بسختى مرا نگران كرده ؟ فرمود: آرى چه چيز جلوگيرى مى كند شما را از اينكه وقتى از شخصى سخنى به شما رسد كه موجب ناراحتى شما و آزار ما گردد، به نزد او برويد و او را بر آن سخن سرزنش و توبيخ كنيد و به طور رسا و آشكار با او گفتگو كنيد؟ بدان حضرت عرض كردم : قربانت ! در اينصورت اينگونه افراد پيروى ما را نمى كنند و از ما نمى پذيرند؟ فرمود: شما هم از آنها كناره گيرى كنيد و از نشست و برخاست با آنها دورى كنيد؟ )

حديث شماره : ١٧٠

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ سَيَابَةَ بْنِ أَيُّوبَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِيدِ وَ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ يَرْفَعُونَهُ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ يُعَذِّبُ السِّتَّةَ بِالسِّتَّةِ الْعَرَبَ بِالْعَصَبِيَّةِ وَ الدَّهَاقِينَ بِالْكِبْرِ وَ الْأُمَرَاءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهَاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجَّارَ بِالْخِيَانَةِ وَ أَهْلَ الرَّسَاتِيقِ بِالْجَهْلِ

(١٧٠ - از اميرمؤ منانعليه‌السلام نقل كنند كه فرمود: شش طائفه اند كه خداى عزوجل به شش خصلت (ناپسند)عذاب كند: عرب را به عصبيت (و تعصب كشى هاى بيجاى قومى و عربى گرى ) و دهبانان را به تكبر و سر بزرگى كردن ، و اميران را به جور و تعدى ، و فقيهان را به حسد و رشگ بردن ، بازرگانان و پيشه وران را به خيانت و دهاتيان را به جهل و نادانى )

حديث شماره : ١٧١

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامٍ وَ غَيْرِهِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَا كَانَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص مِنْ أَنْ يُظِلَّ خَائِفاً جَائِعاً فِى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

(١٧١ - هشام و ديگران از امام صادقعليه‌السلام روايت كنند كه فرمود: چيزى نزد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم محبوبتر از اين نبود كه ترسان گرسنه اى را در راه خداى عزوجل پناه دهد و زير بال گيرد. )

حديث شماره : ١٧٢

عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِى عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ وَ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ وَ سَلَمَةَ بَيَّاعِ السَّابِرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِعليه‌السلام إِذَا أَخَذَ كِتَابَ عَلِيٍّعليه‌السلام فَنَظَرَ فِيهِ قَالَ مَنْ يُطِيقُ هَذَا مَنْ يُطِيقُ ذَا قَالَ ثُمَّ يَعْمَلُ بِهِ وَ كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ حَتَّى يُعْرَفَ ذَلِكَ فِى وَجْهِهِ وَ مَا أَطَاقَ أَحَدٌ عَمَلَ عَلِيٍّعليه‌السلام مِنْ وُلْدِهِ مِنْ بَعْدِهِ إِلَّا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع

(١٧٢ - عبدالرحمن ، و حفص ، و سلمة از امام صادقعليه‌السلام روايت كنند كه فرمود: على بن الحسينعليهما‌السلام چنان بود كه هرگاه نامه كارهاى علىعليه‌السلام (و عبادتها و ساير كارهاى خير او) و را بدست مى گرفت و در آن نظر مى كرد مى فرمود: كيست كه طاقت اينكارها را داشته باشد! كيست كه طاقت اينكارها را داشته باشد! كيست كه طاقت اينها را داشته باشد! و سپس آن كارها را انجام مى داد، و چنان بود كه هر گاه به نماز مى ايستاد، رنگش دگرگون مى شد بطورى كه اثر آن در چهره اش ديده مى شد، و پس از علىعليه‌السلام كسى از فرزندانش طاقت انجام كارهاى او را جز على بن الحسينعليهما‌السلام نداشت )

حديث شماره : ١٧٣

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنِ الْحَسَنِ الصَّيْقَلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ إِنَّ وَلِيَّ عَلِيٍّعليه‌السلام لَا يَأْكُلُ إِلَّا الْحَلَالَ لِأَنَّ صَاحِبَهُ كَانَ كَذَلِكَ وَ إِنَّ وَلِيَّ عُثْمَانَ لَا يُبَالِي أَ حَلَالًا أَكَلَ أَوْ حَرَاماً لِأَنَّ صَاحِبَهُ كَذَلِكَ قَالَ ثُمَّ عَادَ إِلَى ذِكْرِ عَلِيٍّعليه‌السلام فَقَالَ أَمَا وَ الَّذِي ذَهَبَ بِنَفْسِهِ مَا أَكَلَ مِنَ الدُّنْيَا حَرَاماً قَلِيلًا وَ لَا كَثِيراً حَتَّى فَارَقَهَا وَ لَا عَرَضَ لَهُ أَمْرَانِ كِلَاهُمَا لِلَّهِ طَاعَةٌ إِلَّا أَخَذَ بِأَشَدِّهِمَا عَلَى بَدَنِهِ وَ لَا نَزَلَتْ بِرَسُولِ اللَّهِ ص ‍ شَدِيدَةٌ قَطُّ إِلَّا وَجَّهَهُ فِيهَا ثِقَةً بِهِ وَ لَا أَطَاقَ أَحَدٌ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ عَمَلَ رَسُولِ اللَّهِ ص بَعْدَهُ غَيْرُهُ وَ لَقَدْ كَانَ يَعْمَلُ عَمَلَ رَجُلٍ كَأَنَّهُ يَنْظُرُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ لَقَدْ أَعْتَقَ أَلْفَ مَمْلُوكٍ مِنْ صُلْبِ مَالِهِ كُلُّ ذَلِكَ تَحَفَّى فِيهِ يَدَاهُ وَ تَعْرَقُ جَبِينُهُ الْتِمَاسَ وَجْهِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْخَلَاصِ مِنَ النَّارِ وَ مَا كَانَ قُوتُهُ إِلَّا الْخَلَّ وَ الزَّيْتَ وَ حَلْوَاهُ التَّمْرُ إِذَا وَجَدَهُ وَ مَلْبُوسُهُ الْكَرَابِيسُ فَإِذَا فَضَلَ عَنْ ثِيَابِهِ شَيْءٌ دَعَا بِالْجَلَمِ فَجَزَّهُ

(١٧٣ - حسن صيقل گويد: شنيدم از امام صادقعليه‌السلام كه فرمود: دوست علىعليه‌السلام كسى است كه جز مال حلال نخورد، زيرا خود (علىعليه‌السلام اينطور بود، و دوست عثمان هم كسى است كه باكى ندارد حلال بخورد يا حرام زيرا خود او (يعنى عثمان ) چنان بود.

سپس به سخن خود درباره علىعليه‌السلام برگشته فرمود: هان ! سوگند بدانكه جان على را گرفت او چيزى از مال حرام دنيا نخورد چه كم و چه زياد تا وقتى كه از اين دنيا رفت ، و هيچگاه اتفاق نيفتاد كه دو كار برايش ‍ پيش آمد كند كه هر دوى آنها اطاعت و فرمانبردارى خدا باشد جز آنكه هر كدام انجامش بر بدن او سخت تر بود آن را انتخاب مى فرمود، و هيچگاه پيش آمد ناگوار و سختى براى رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اتفاق نيفتاد جز آنكه علىعليه‌السلام را براى سر و صورت دادن آن مى فرستاد به خاطر آن اعتماد و وثوقى كه به او داشت ، و پس از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم احدى از اين امت طاقت انجام كار رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را جز او نداشت ، و هنگام عبادت و كار (هاى ديگر همچون مردى كار مى كرد كه گويا به بهشت و دوزخ مى نگرد (و آندو را جلوى چشم خود مى بيند)، و همانا آنجناب از مال خالص خود هزار برده (خريد و) آزاد كرد و پول همه آنها را از دسترنج خود و عرق جبينش تهيه كرده بود، و تمام را به خاطر خداى عزوجل (و خوشنودى او) و نجات يافتن از آتش دوزخ انجام داد، و خوراكش جز سركه و زيتون نبود، و شيرينى او تنها همان خرما بود آنهم اگر بدستش مى رسيد، و جامه اش كرباس بود، و هرگاه چيزى از آن جامه زياد مى آمد قيچى مى خواست و آن را قيچى مى كرد. )