حديث شماره : ٤٦٨

عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِعليه‌السلام إِذَا سَافَرَ إِلَى الْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ تَزَوَّدَ مِنْ أَطْيَبِ الزَّادِ مِنَ اللَّوْزِ وَ السُّكَّرِ وَ السَّوِيقِ الْمُحَمَّصِ وَ الْمُحَلَّى

(٤٦٨ - عبدالله بن سنان از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: رسم حضرت على بن الحسين اين بود كه چون به سفر حج عمرة مى رفت از بهترين توشه ها به همراه خود برمى داشت ، مانند بادام و شكر و آردهاى نرم محمص و محلى )

حديث شماره : ٤٦٩

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ الْوَلِيدِ بْنِ صَبِيحٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَنَّهُ قَالَ دَخَلْتُ عَلَيْهِ يَوْماً فَأَلْقَى إِلَيَّ ثِيَاباً وَ قَالَ يَا وَلِيدُ رُدَّهَا عَلَى مَطَاوِيهَا فَقُمْتُ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام رَحِمَ اللَّهُ الْمُعَلَّى بْنَ خُنَيْسٍ فَظَنَنْتُ أَنَّهُ شَبَّهَ قِيَامِى بَيْنَ يَدَيْهِ بِقِيَامِ الْمُعَلَّى بَيْنَ يَدَيْهِ ثُمَّ قَالَ أُفٍّ لِلدُّنْيَا أُفٍّ لِلدُّنْيَا إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ بَلَاءٍ يُسَلِّطُ اللَّهُ فِيهَا عَدُوَّهُ عَلَى وَلِيِّهِ وَ إِنَّ بَعْدَهَا دَاراً لَيْسَتْ هَكَذَا فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ أَيْنَ تِلْكَ الدَّارُ فَقَالَ هَاهُنَا وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى الْأَرْضِ

(٤٦٩ - وليد بن صبيح گويد: روزى خدمت امام صادقعليه‌السلام شرفياب شدم آنحضرت چند تكه جامه نزد من انداخت و فرمود: اينها را به همان تائى كه داشته تا كن من (براى انجام فرمان او) در پيش روى آنحضرت بپا خاستم ، پس امام صادقعليه‌السلام فرمود: خداوند معلى بن خنيس ‍ را رحمت كند (معلى بن خنيس از اصحاب و از خدمتگزاران آنحضرت بود كه بدست داودبن على فرماندار مدينه كشته شد و حضرت در مرگ او بسيار ناراحت شدند).

من گمان كردم كه امامعليه‌السلام ايستادن مرا در برابرش به ايستادن معلى بن خنيس تشبيه كرده و به ياد او افتاده (كه دفعتا بر عفو او طلب رحمت مى كردند) سپس فرمود: اف بر اين دنيا اف بر اين دنيا، همانا دنيا خانه بلائى است كه خداوند در آن دشمنش را بر دوستش مسلط گرداند، و به راستى پس از اينجا خانه اى است كه چنين نيست من عرض كردم : قربانت آن خانه كجاست ؟ فرمود: اينجا و با دست اشاره به زمين كرد - (مجلسىرحمه‌الله گويد: يعنى قبر يا بهشت و دوزخ دنيا كه در زمان برزخ روح مؤ منان و كفار در آن قرار دارند با مقصود زمين در زمان حضرت قائمعليه‌السلام يا زمين قيامت است ). )

حديث شماره : ٤٧٠

مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ يُونُسَ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَلَائِكَةً يُسْقِطُونَ الذُّنُوبَ عَنْ ظُهُورِ شِيعَتِنَا كَمَا تُسْقِطُ الرِّيحُ الْوَرَقَ مِنَ الشَّجَرِ فِى أَوَانِ سُقُوطِهِ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ... وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَ اللَّهِ مَا أَرَادَ بِهَذَا غَيْرَكُمْ

(٤٧٠ - ابوبصير گويد: امام صادقعليه‌السلام فرمود: اى ابا محمد همانا خداى عزوجل فرشتگانى دارد كه گناهان را از دوش شيعيان ما بريزند چنانچه باد در فصل خزان برگها را از درخت بريزد، و همين است (معناى ) گفتار خداى عزوجل (آنانكه حاملان عرشند و آنها كه اطراف آن هستند) بستايش پروردگار خويش تسبيح گويند (و بدو ايمان دارند) و براى مؤ منان آمرزش طلب كنند) (سوره مؤ من آيه ٧) و به خدا سوگند از اين آيه جز شما را اراده نفرموده است )

حديث شماره : ٤٧١

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو الْخَطَّابِ فِى أَحْسَنِ مَا يَكُونُ حَالًا قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِذا ذُكِرَ اللّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فَقَالَ وَ إِذا ذُكِرَ اللّهُ وَحْدَهُ بِطَاعَةِ مَنْ أَمَرَ اللَّهُ بِطَاعَتِهِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ إِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ لَمْ يَأْمُرِ اللَّهُ بِطَاعَتِهِمْ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

(٤٧١ - زراره گويد: ابوالخطاب در آنزمانى كه بهترين حالات را از نظر مذهب و عقيده داشت - گفت : از امام صادقعليه‌السلام پرسيدم (از تفسير اين آيه ): (و چون خدا به تنهائى ياد شود دلهاى كسانى كه عقيده و ايمان به آخرت ندارند رميده گردد) (سوره زمر آيه ٤٥) فرمود: يعنى چون خدا به تنهائى ياد شود در مورد فرمان بردارى كسانى از آل محمد كه خداوند دستور فرمانبردارى آنانرا داده است رميده شود دلهاى آنانكه ايمان به آخرت ندارند، و چون ياد شود كسانى كه خدا دستور فرمان بردارى آنانرا نداده در آنوقت شادمان گردند.

شرح :

ابوالخطاب - چنانچه در ذيل حديث ٢٨٦ گذشت در ابتداى كار از اصحاب حضرت صادقعليه‌السلام بود و تدريجا درباره آنحضرت غلو كرده قائل به الوهيت آنحضرت گرديد، و روايات زيادى در ذم و لعن او صادر شد، و زراره حديث فوق را در آنزمانى كه هنوز قائل بالوهيت امام صادقعليه‌السلام نشده بود و عقيده اش مانند ساير اصحاب و شيعيان بود از او روايت كند و از اين جهت گويد: در آنزمانى كه بهترين حالات را از نظر عقيده داشت - يعنى پيش از اينكه غلو كند و ملعون واقع شود. )

حديث شماره : ٤٧٢

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ صَاحِبِ الشَّعِيرِ عَنْ كَثِيرِ بْنِ كَلْثَمَةَ عَنْ أَحَدِهِمَاعليه‌السلام فِى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَتَلَقّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى وَ أَنْتَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى وَ ارْحَمْنِى وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِى فَتُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى فِى قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَتَلَقّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ قَالَ سَأَلَهُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ وَ فَاطِمَةَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ

(٤٧٢ - كثير بن كلثمة از يكى از دو امام بزرگوار حضرت باقر يا حضرت صادقعليهما‌السلام روايت كرده كه درگفتار خداى عزوجل : (و آدم از پروردگار خويش سخنانى فرا گرفت ) (سوره بقره آيه ٣٧) فرمود: (آن سخنان اين بود كه ) گفت :

معبودى نيست جز تو منزهى تو خدايا و من به ستايشت اندرم و به خويشتن ستم كردم پس مرا بيامرز و تو بهترين آمرزندگانى معبودى نيست جز تو منزهى تو خدايا و من به ستايشت اندرم و به خويشتن بد كردم و به خود ستم كردم پس مرا بيامرز و توئى مهربانترين مهربانان ، معبودى نيست جز تو منزهى تو خدايا و به ستايشت اندرم ، به خويشتن بد كردم و بخود ستم كردم پس توبه ام را بپذير كه توئى توبه پذير مهربان

و در روايت ديگرى است كه آنحضرت در تفسير آيه فوق فرمود: آن سخنان اين بود كه از خدا (عفو خويش را) به حق محمد و على و حسن و حسين و فاطمه (عليهم‌السلام ) درخواست كرد. )

حديث شماره : ٤٧٣

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ الْخَزَّازِ عَنْ أَبِى بَصِيرٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ لَمَّا رَأَى إِبْرَاهِيمُعليه‌السلام مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ الْتَفَتَ فَرَأَى رَجُلًا يَزْنِى فَدَعَا عَلَيْهِ فَمَاتَ ثُمَّ رَأَى آخَرَ فَدَعَا عَلَيْهِ فَمَاتَ حَتَّى رَأَى ثَلَاثَةً فَدَعَا عَلَيْهِمْ فَمَاتُوا فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ إِلَيْهِ يَا إِبْرَاهِيمُ إِنَّ دَعْوَتَكَ مُجَابَةٌ فَلَا تَدْعُ عَلَى عِبَادِى فَإِنِّى لَوْ شِئْتُ لَمْ أَخْلُقْهُمْ إِنِّى خَلَقْتُ خَلْقِى عَلَى ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ عَبْداً يَعْبُدُنِى لَا يُشْرِكُ بِى شَيْئاً فَأُثِيبُهُ وَ عَبْداً يَعْبُدُ غَيْرِى فَلَنْ يَفُوتَنِى وَ عَبْداً عَبَدَ غَيْرِى فَأُخْرِجُ مِنْ صُلْبِهِ مَنْ يَعْبُدُنِى ثُمَّ الْتَفَتَ فَرَأَى جِيفَةً عَلَى سَاحِلِ الْبَحْرِ نِصْفُهَا فِى الْمَاءِ وَ نِصْفُهَا فِى الْبِرِّ تَجِى ءُ سِبَاعُ الْبَحْرِ فَتَأْكُلُ مَا فِى الْمَاءِ ثُمَّ تَرْجِعُ فَيَشُدُّ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ فَيَأْكُلُ بَعْضُهَا بَعْضاً وَ تَجِى ءُ سِبَاعُ الْبَرِّ فَتَأْكُلُ مِنْهَا فَيَشُدُّ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ فَيَأْكُلُ بَعْضُهَا بَعْضاً فَعِنْدَ ذَلِكَ تَعَجَّبَ إِبْرَاهِيمُعليه‌السلام مِمَّا رَأَى وَ قَالَ رَبِّ أَرِنِى كَيْفَ تُحْيِ الْمَوْتى قَالَ كَيْفَ تُخْرِجُ مَا تَنَاسَلَ الَّتِى أَكَلَ بَعْضُهَا بَعْضاً ق الَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلى وَ لكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِى يَعْنِى حَتَّى أَرَى هَذَا كَمَا رَأَيْتُ الْأَشْيَاءَ كُلَّهَا قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً فَقَطِّعْهُنَّ وَ اخْلِطْهُنَّ كَمَا اخْتَلَطَتْ هَذِهِ الْجِيفَةُ فِى هَذِهِ السِّبَاعِ الَّتِى أَكَلَ بَعْضُهَا بَعْضاً فَخَلَّطَ ثُمَّ جَعَلَ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْياً فَلَمَّا دَعَاهُنَّ أَجَبْنَهُ وَ كَانَتِ الْجِبَالُ عَشَرَةً

(٤٧٣ - ابوبصير از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه فرمود: هنگاميكه ابراهيمعليه‌السلام ملكوت آسمانها وزمين را ديد (چنانچه از امامعليه‌السلام تفسير شده يعنى پرده از جلو چشمش برداشته شد و آنچه در آسمانها و زمين است را مشاهده كرد) مردى را ديد كه زنا مى كند بر او نفرين كرد و او مرد، پس مرد ديگرى را هم چنان ديد (كه زنا مى كند) بر او نفرين كرد و او هم مرد، و هم چنان تا سه نفر را ديد و بر آنها نفرين كرد و مردند، پس خداى عزوجل به او وحى فرمود: اى ابراهيم همانا دعاى تو مستجاب است پس بر بندگان من نفرين مكن كه اگر من مى خواستم (از ابتداء) آنها را نمى آفريدم ، همانا من بندگانم را بر سه گونه آفريدم : يكى آن بنده اى كه مرا مى پرستد و چيزى را شريك من نسازد، پس او را پاداش نيك دهم ، و ديگر بنده اى كه غير مرا مى پرستد او نيز از دست من بيرون نرود، و سوم بنده اى كه غير مرا مى پرستد ولى از صلب او كسى را خلق كنم كه مرا مى پرستد.

پس از آن ابراهيم نگاه كرد و مردارى را در كنار دريا ديد كه نيمى از آن در آب و نيمى در خشكى است ، درندگان دريا را ديد كه مى آيند و از آن قسمت كه در دريا است مى خورند و مى روند و به همديگر حمله مى كنند و يكديگر را مى خورند، در اين هنگام بود كه ابراهيمعليه‌السلام از آنچه ديده بود در شگفت شده و گفت : (پروردگارا به من بنما كه چگونه مردگان را زنده مى كنى ) (سوره بقره آيه ٢٦٠) گفت : يعنى چگونه بيرون آورى در روز معاد آنچه از اين حيوانات توالد و تناسل كرده حيواناتى كه همديگر را خورده اند (و اينها كه گوشتشان با هم مخلوط و آميخته گشته چگونه هر كدام جداگانه در قيامت زنده شوند) خدا (فرمود: مگر ايمان نياورده اى ؟ گفت : چرا ولى مى خواهم دلم آرام و مطمئن گردد) يعنى همچنان كه همه چيز را به چشم مى بينم اين حقيقت را نيز به چشم خود بنگرم ، خدا (فرمود: چهار پرنده را بر گير و نزد خويش پاره پاره كن سپس بر هر كوهى پاره اى از آنها بگذار) (يعنى ) آنها را قطعه قطعه كن و با يكديگر بياميز چنانچه گوشت اين مردار در تن اين درندگان كه يكديگر را خوردند آميخته گرديد، تو هم چنين كن سپس بر سر كوهى پاره اى از آنها را بنه (آنگاه آنها را بخوان تا شتابان نزد تو آيند) و چون ابراهيم اينكار را كرد و آنها را خواند به نزدش آمدند، و عدد آن كوهها ده تا بود. )

حديث شماره : ٤٧٤

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام عَنِ الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ مِمَّا يَكُونَانِ فَقَالَ لِى يَا أَبَا أَيُّوبَ إِنَّ الْمِرِّيخَ كَوْكَبٌ حَارٌّ وَ زُحَلَ كَوْكَبٌ بَارِدٌ فَإِذَا بَدَأَ الْمِرِّيخُ فِى الِارْتِفَاعِ انْحَطَّ زُحَلُ وَ ذَلِكَ فِى الرَّبِيعِ فَلَا يَزَالَانِ كَذَلِكَ كُلَّمَا ارْتَفَعَ الْمِرِّيخُ دَرَجَةً انْحَطَّ زُحَلُ دَرَجَةً ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ حَتَّى يَنْتَهِيَ الْمِرِّيخُ فِي الِارْتِفَاعِ وَ يَنْتَهِيَ زُحَلُ فِي الْهُبُوطِ فَيَجْلُوَ الْمِرِّيخُ فَلِذَلِكَ يَشْتَدُّ الْحَرُّ فَإِذَا كَانَ فِى آخِرِ الصَّيْفِ وَ أَوَّلِ الْخَرِيفِ بَدَأَ زُحَلُ فِى الِارْتِفَاعِ وَ بَدَأَ الْمِرِّيخُ فِى الْهُبُوطِ فَلَا يَزَالَانِ كَذَلِكَ كُلَّمَا ارْتَفَعَ زُحَلُ دَرَجَةً انْحَطَّ الْمِرِّيخُ دَرَجَةً حَتَّى يَنْتَهِيَ الْمِرِّيخُ فِي الْهُبُوطِ وَ يَنْتَهِيَ زُحَلُ فِي الِارْتِفَاعِ فَيَجْلُوَ زُحَلُ وَ ذَلِكَ فِى أَوَّلِ الشِّتَاءِ وَ آخِرِ الْخَرِيفِ فَلِذَلِكَ يَشْتَدُّ الْبَرْدُ وَ كُلَّمَا ارْتَفَعَ هَذَا هَبَطَ هَذَا وَ كُلَّمَا هَبَطَ هَذَا ارْتَفَعَ هَذَا فَإِذَا كَانَ فِى الصَّيْفِ يَوْمٌ بَارِدٌ فَالْفِعْلُ فِى ذَلِكَ لِلْقَمَرِ وَ إِذَا كَانَ فِى الشِّتَاءِ يَوْمٌ حَارٌّ فَالْفِعْلُ فِى ذَلِكَ لِلشَّمْسِ هَذَا تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ وَ أَنَا عَبْدُ رَبِّ الْعَالَمِينَ

(٤٧٤ - سليمان بن خالد گويد: از امام صادقعليه‌السلام پرسيدم كه گرما و سرما از چه پيدا شود؟ فرمود: اى اباايوب همانا مريخ ستاره اى است گرم ، و زحل ستاره اى است سرد، پس هر گاه مريخ ارتفاع گيرد زحل پائين آيد و اين در وقت بهار است ، و اين دو به همين وضع پيش روند يعنى هرگاه يك درجه مريخ بالا رود يك درجه زحل پائين مى آيد در طور سه ماه تا اينكه مريخ به حد اعلاى ارتفاع خود رسد و زحل آخرين درجه انحطاط خود را طى كند و در اين وقت است كه مريخ به خوبى آشكار گردد و از اينرو گرما سخت شود، و چون آخر تابستان و اول پاييز شود زحل ارتفاع گيرد و مريخ شروع به هبوط كند و همچنان پيش روند يعنى به هر درجه كه زحل ارتفاع گيرد مريخ به همان درجه پائين آيد تا اينكه در اول زمستان و آخر پائيز است واز اينرو سرما سخت شود، و به هر اندازه آن يك ارتفاع گيرد اين ديگرى پائين آيد، و به هر اندازه اين پائين آيد آن يك بالا رود، و هر گاه در تابستان روز سردى شود اينكار مربوط به ماه است و هر گاه در زمستان روزى گرم شود آن هم از كارهاى خورشيد است ، اين است اندازه گيرى خداى عزيز دانا و منم بنده پروردگار جهانيان

شرح :

فيضرحمه‌الله در شرح اين حديث گويد: اين حديث منافات با اين مطلب ندارد كه پيدايش حرارت در تابستان بواسطه ارتفاع خورشيد است و سرماى زمستان به خاطر دورى آن ، زيرا ممكن است اين هر دو در سرما و گرما دخالت داشته باشند و يكى سبب آشكار و جلى باشد و ديگرى سبب پنهان و خفى ، و امامعليه‌السلام سبب خفى را به خاطر پنهان بودنش بيان فرموده و سبب جلى را به خاطر آشكار بودنش ذكر نفرموده

و مرحوم مجلسىرحمه‌الله گويد: ممكن است تاثير مريخ و زحل در سرما و گرما از نظر خاصيت آنها باشد نه از اينجهت سرايت گرما و سرما از آنها مانند تاثيرات ستارگان در زمين هنگام تقارن با يكديگر (و امثال آنها)...

و برخى گفته اند اين حديث از آن احاديثى است كه بايد علم آن را به خود اهل بيت (عليهم‌السلام ) وا گذاشت )

حديث شماره : ٤٧٥

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّكَ ثُمَّ مَاتَ فَقَدْ قَضَى نَحْبَهُ وَ مَنْ أَحَبَّكَ وَ لَمْ يَمُتْ فَهُوَ يَنْتَظِرُ وَ مَا طَلَعَتْ شَمْسٌ وَ لَا غَرَبَتْ إِلَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ بِرِزْقٍ وَ إِيمَانٍ وَ فِى نُسْخَةٍ نُورٍ

(٤٧٥ - عبدالله بن ميمون قداح از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به علىعليه‌السلام فرمود: يا على هر كه تو را دوست بدارد و بميرد كار خويش را انجام داده (و يا به آرزوى خود رسيده ) و هر كه دوستت بدارد و هنوز نمرده است او كسى است كه انتظار (سعادت خويش را) ببرد، و خورشيد طلوع و غروب نكند جز آنكه بروزى و ايمان بر او طلوع كند (و هر روز روزى و ايمان تازه اى بهره او گردد) و در نسخه اى بجاى (ايمان ) (نور) ذكر شده

شرح :

جمله (فقد قضى نحبه ...) اشاره است به آيه شريفه : (از جمله مؤ منان مردانى هستند كه به پيمان خويش با خدا وفا كرده اند، پس برخى از ايشان تعهد خويش بسر برده (و شهادت يافته )اند و برخى از ايشان منتظرند و هيچگونه تغييرى نيافته اند) (سوره احزاب آيه ٢٣). )

حديث شماره : ٤٧٦

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَيَأْتِى عَلَى أُمَّتِى زَمَانٌ تَخْبُثُ فِيهِ سَرَائِرُهُمْ وَ تَحْسُنُ فِيهِ عَلَانِيَتُهُمْ طَمَعاً فِى الدُّنْيَا وَ لَا يُرِيدُونَ بِهِ مَا عِنْدَ اللَّهِ رَبِّهِمْ يَكُونُ دِينُهُمْ رِيَاءً لَا يُخَالِطُهُمْ خَوْفٌ يَعُمُّهُمُ اللَّهُ مِنْهُ بِعِقَابٍ فَيَدْعُونَهُ دُعَاءَ الْغَرِيقِ فَلَا يَسْتَجِيبُ لَهُمْ

(٤٧٦ - سكونى از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: بزودى زمانى برامت من بيايد كه نهاد آنها بد، و ظاهرشان خوب باشد به خاطر طمع در دنيا و از اينكار پاداش نيكى كه در نزد خدا پروردگارشان هست نخواهند، دين آنها فقط خود نمائى است و خوف و ترسى در دل آنها نيست ، خداوند از اين رفتارشان آنها را به كيفرى دچار كند كه چون شخص غريق او را بخوانند ولى او اجابتشان نكند.

شرح :

مجلسىرحمه‌الله گويد: مانند استيلاء ستمكاران و بدعتگذاران و غيبت امام مهدى و غير آن از گرفتارى هائى كه مردم در اين زمانها بدان گرفتارند. )

حديث شماره : ٤٧٧

(حَدِيثُ الْفُقَهَاءِ وَ الْعُلَمَاءِ )

عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام كَانَتِ الْفُقَهَاءُ وَ الْعُلَمَاءُ إِذَا كَتَبَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ كَتَبُوا بِثَلَاثَةٍ لَيْسَ مَعَهُنَّ رَابِعَةٌ مَنْ كَانَتْ هِمَّتُهُ آخِرَتَهُ كَفَاهُ اللَّهُ هَمَّهُ مِنَ الدُّنْيَا وَ مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ أَصْلَحَ اللَّهُ عَلَانِيَتَهُ وَ مَنْ أَصْلَحَ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَصْلَحَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ

(حديث فقهاء و دانشمندان :

٤٧٧ - سكونى از امام صادقعليه‌السلام روايت كند كه امير مؤ منانعليه‌السلام فرمود: رسم فقهاء و دانشمندان اين بود كه چون به يكديگر نامه مى نوشتند سه جمله در آن بود كه چهارمى نداشت :

١ - (اين بود كه مى نوشتند): هر كه همت و اندوهش آخرتش باشد خداوند اندوه دنياى او را كفايت كند.

٢ - هر كه خود نهادش را اصلاح كند خداوند آشكار او را اصلاح گرداند.

٣ - هر كه ميان خود و خداى عزوجل را اصلاح كند خداى تبارك و تعالى ميان او و مردم را اصلاح كند. )

حديث شماره : ٤٧٨

الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ كَانَ رَجُلٌ بِالْمَدِينَةِ يَدْخُلُ مَسْجِدَ الرَّسُولِ ص ‍ فَقَالَ اللَّهُمَّ آنِسْ وَحْشَتِى وَ صِلْ وَحْدَتِى وَ ارْزُقْنِى جَلِيساً صَالِحاً فَإِذَا هُوَ بِرَجُلٍ فِى أَقْصَى الْمَسْجِدِ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ وَ قَالَ لَهُ مَنْ أَنْتَ يَا عَبْدَ اللَّهِ فَقَالَ أَنَا أَبُو ذَرٍّ فَقَالَ الرَّجُلُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ فَقَالَ أَبُو ذَرٍّ وَ لِمَ تُكَبِّرُ يَا عَبْدَ اللَّهِ فَقَالَ إِنِّى دَخَلْتُ الْمَسْجِدَ فَدَعَوْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُؤْنِسَ وَحْشَتِى وَ أَنْ يَصِلَ وَحْدَتِى وَ أَنْ يَرْزُقَنِى جَلِيساً صَالِحاً فَقَالَ لَهُ أَبُو ذَرٍّ أَنَا أَحَقُّ بِالتَّكْبِيرِ مِنْكَ إِذَا كُنْتُ ذَلِكَ الْجَلِيسَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ أَنَا وَ أَنْتُمْ عَلَى تُرْعَةٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى يَفْرُغَ النَّاسُ مِنَ الْحِسَابِ قُمْ يَا عَبْدَ اللَّهِ فَقَدْ نَهَى السُّلْطَانُ عَنْ مُجَالَسَتِى

(٤٧٨ - برخى از اصحاب ما از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده اند كه فرمود: مردى در مدينه به مسجد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در آمد و گفت : خدايا به وحشت من آرامش بخش ، و تنهائى مرا به همدمى خوب پيوند ده و همنشينى صالح روزيم گردان ، در اين هنگام مردى را در آخر مسجد ديد و بر او سلام كرده بدو گفت : اى بنده خدا تو كيستى ؟ پاسخ داد: من ابوذر هستم

آنمرد گفت : الله اكبر، الله اكبر. ابوذر بدان مرد گفت : اى بنده خدا چرا الله اكبر گفتى ؟ گفت : براى آنكه من به مسجد در آمدم و بدرگاه خداى عزوجل دعا كردم كه به وحشت من آرامش بخشد و بوسيله همدمى خوب از تنهائيم برهاند و هم نشينى صالح روزيم گرداند.

ابوذر گفت : من به گفتن الله اكبر سزاوارتر هستم كه چنين همنشينى براى تو باشم زيرا من از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شنيدم كه مى فرمود: من و شما در روز قيامت بر كنار بستانى باشيم تا خداوند از حساب خلايق فارغ شود، (ولى ) اى بنده خدا از نزد من برخيز كه سلطان (يعنى عثمان خليفه سوم ) از هم نشينى با من قدغن كرده )

حديث شماره : ٤٧٩

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَيَأْتِى عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا يَبْقَى مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا رَسْمُهُ وَ مِنَ الْإِسْلَامِ إِلَّا اسْمُهُ يُسَمَّوْنَ بِهِ وَ هُمْ أَبْعَدُ النَّاسِ مِنْهُ مَسَاجِدُهُمْ عَامِرَةٌ وَ هِيَ خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى فُقَهَاءُ ذَلِكَ الزَّمَانِ شَرُّ فُقَهَاءَ تَحْتَ ظِلِّ السَّمَاءِ مِنْهُمْ خَرَجَتِ الْفِتْنَةُ وَ إِلَيْهِمْ تَعُودُ

(٤٧٩ - سكونى از امام صادقعليه‌السلام از اميرمؤ منان روايت كرده كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود:روزگارى بر مردم بيايد كه از قرآن جز نشان (يا نوشته اى ) بجاى نماند، و از اسلام جز نامى نماند، مردم خود را مسلمان نامند در صورتيكه دورتر از همه كس بدان باشند، مسجدهاى آنان (در ظاهر) آباد است ولى (در باطن ) از هدايت (و حقيقت ) ويران ، فقهاى آنان بدترين فقهاى زير آسمان هستند، فتنه از نزد آنها بيرون آيد و به همانها نيز باز گردد. )

حديث شماره : ٤٨٠

الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَاعليه‌السلام بِخُرَاسَانَ وَ هُوَ يَقُولُ إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ وَرِثْنَا الْعَفْوَ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ وَرِثْنَا الشُّكْرَ مِنْ آلِ دَاوُدَ وَ زَعَمَ أَنَّهُ كَانَ كَلِمَةً أُخْرَى وَ نَسِيَهَا مُحَمَّدٌ فَقُلْتُ لَهُ لَعَلَّهُ قَالَ وَ وَرِثْنَا الصَّبْرَ مِنْ آلِ أَيُّوبَ فَقَالَ يَنْبَغِى قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَسْبَاطٍ وَ إِنَّمَا قُلْتُ ذَلِكَ لِأَنِّي سَمِعْتُ يَعْقُوبَ بْنَ يَقْطِينٍ يُحَدِّثُ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ قَالَ لَمَّا قَدِمَ أَبُو جَعْفَرٍ الْمَنْصُورُ الْمَدِينَةَ سَنَةَ قَتْلِ مُحَمَّدٍ وَ إِبْرَاهِيمَ ابْنَيْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ الْتَفَتَ إِلَى عَمِّهِ عِيسَى بْنِ عَلِيٍّ فَقَالَ لَهُ يَا أَبَا الْعَبَّاسِ إِنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ رَأَى أَنْ يَعْضِدَ شَجَرَ الْمَدِينَةِ وَ أَنْ يُعَوِّرَ عُيُونَهَا وَ أَنْ يَجْعَلَ أَعْلَاهَا أَسْفَلَهَا فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ هَذَا ابْنُ عَمِّكَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ بِالْحَضْرَةِ فَابْعَثْ إِلَيْهِ فَسَلْهُ عَنْ هَذَا الرَّأْيِ قَالَ فَبَعَثَ إِلَيْهِ فَأَعْلَمَهُ عِيسَى فَأَقْبَلَ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ دَاوُدَعليه‌السلام أُعْطِيَ فَشَكَرَ وَ إِنَّ أَيُّوبَعليه‌السلام ابْتُلِيَ فَصَبَرَ وَ إِنَّ يُوسُفَعليه‌السلام عَفَا بَعْدَ مَا قَدَرَ فَاعْفُ فَإِنَّكَ مِنْ نَسْلِ أُولَئِكَ

(٤٨٠ - محمد بن حسين يزيد گويد: از امام رضاعليه‌السلام هنگامى كه در خراسان بود شنيدم كه مى فرمود: ماخاندانى هستيم كه گذشت را از خاندان يعقوب و شكر و سپاسگزارى را از خاندان داود به ارث برده ايم

و (راوى يعنى محمد بن حسين ) معتقد بود كه كلمه ديگرى هم بوده و او فراموش كرده ، و من (يعنى على بن اسباط) به او گفتم : شايد فرمود: و صبر و شكيبائى را از خاندان ايوب به ارث برده ايم ؟

(محمد بن حسين ) در پاسخ گفت : بعيد نيست (كه همين جمله باشد).

على بن اسباط گويد: و جهت اينكه من اين جمله را گفتم آن بود كه از على بن يقطين شنيدم كه از برخى حديث مى كرد كه چون ابوجعفر منصور (خليفه عباسى ) در آنسالى كه محمد و ابراهيم فرزندان عبدالله بن حسن در آنسال كشته شدند به مدينه آمد به سوى عمويش على بن عيسى رو كرده گفت : اى ابا العباس اميرالمؤ منين (كه مقصود خودش بود) در نظر گرفته كه درختهاى مدينه را از بيخ بركند و چشمه هايش را كور كند و آن را زيرو رو سازد، على بن عيسى بدو گفت : اين عموزاده ات جعفربن محمد است كه هم اكنون در مدينه حضور دارد، كسى را به نزد او بفرست و نظريه خود را از او بپرس (كه آيا صلاح است چنين كارى بكنى يا نه ).

گويد: منصور كسى به نزد آنحضرت فرستاد و على بن عيسى جريان را به اطلاع آنجناب رسانيد و امام صادقعليه‌السلام به نزد منصور آمده به او فرمود: اى اميرالمؤ منين همانا داودعليه‌السلام را نعمت دادند و او سپاس ‍ گزارى كرد، و ايوبعليه‌السلام به بلا گرفتار شد و صبر كرد، و يوسفعليه‌السلام پس از آنكه بقدرت رسيد در گذشت ، توهم درگذر كه از نژاد آنهائى )