ويژگى هاى خانه فاطمهعليهاالسلام
۱. موقعيت جغرافيايى اين خانه
در طرف شرق مسجد پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
، هم رديف ديگر حجره هاى رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم
و در وسط آن ها قرار داشت. به گفته نويسنده مدينه شناسى: با توجه به ديگر گفته هاى ثبت شده، مسلم است كه خانه فاطمهعليهاالسلام
بين مربع قبر و ستون تهجد بوده است. (۵۹)
مردى به عبدالله بن عمر گفت: درباره على بن ابى طالبعليهالسلام
برايم سخن بگو.
عبدالله گفت: اگر مى خواهى بدانى كه مقام و منزلت علىعليهالسلام
نزد رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم
چه اندازه بود، پس نظر كن به خانه اش نسبت به خانه هاى پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
، سپس با دست خود به خانه على و فاطمهعليهاالسلام
اشاره كرد و گفت: اين خانه اوست كه در وسط خانه هاى پيامبر خداصلىاللهعليهوآلهوسلم
قرار گرفته است. (۶۰)
۲- مساحت خانه فاطمهعليهاالسلام
بتنونى در الرحلة الحجازية مى نويسد: طول خانه فاطمهعليهاالسلام
از طرف جنوب ۵/۱۴، از طرف شمال ۱۴ متر و از طرف شرق ۵/۷ متر مى باشد. (۶۱)
۳- اهدايى خدا و رسول پيامبر بزرگوارصلىاللهعليهوآلهوسلم
از همان ابتداى ورود به مدينه در فكر احداث چنين حجره اى براى حضرت فاطمهعليهاالسلام
بود. بدين جهت كه حجره هايى را در طرف شرق مسجد براى همسران خود احداث كرد، براى فاطمهعليهاالسلام
اين حجره را ساخت.
ام سلمه در روايتى كه درباره عروسى حضرت فاطمهعليهاالسلام
است مى گويد:... آن گاه پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
دختر خود، فاطمهعليهاالسلام
و همچنين علىعليهالسلام
را در پيش خود خواند و دست علىعليهالسلام
را در دست راست و دست فاطمهعليهاالسلام
را در دست چپ گرفت و به سينه خود گذارد و در ميان دو چشم آن دو را بوسه زد. آن گاه به علىعليهالسلام
فرمود: على جان! خوب همسرى دارى و به فاطمهعليهاالسلام
فرمود اى فاطمه! تو هم خوب همسرى دارى. سپس از جاى برخاسته و پيشاپيش آن دو راه افتاد تا اين كه آن دو را به خانه اى كه از پيش براى آن ها ساخته بود، وارد كرد.
سپس هنگام خروج از خانه، در حالى كه دستگيره در را گرفته بود، فرمود: «طهر كما الله و طهر نسلكم
... خداوند شما و نسلتان را پاك گرداند.» (۶۲)
۴- راهى به بيرون جز از مسجد نداشت
از ديگر ويژگى هاى اين خانه اين بود كه هيچ گونه راهى به بيرون جز از طريق مسجد نداشت. بدون شك در اين كار عنايتى بود. شايد راز اين عمل براى مسلمانان آشكار نگرديد.
سيد محمد باقر نجفى مى نويسد: همگى مورخان اذعان دارند كه خانه على در ديگرى جز آنچه كه به سوى مسجد باز مى شد، نداشت. (۶۳)
۵- خانه رفيع و پر نور
از ديگر ويژگى هاى اين خانه اين است كه همانند ديگر مساجد و خانه هاى پيامبران، از نورانيت و جلال و شكوه خاصى برخوردار و از خانه هايى بود كه قرآن مجيد درباره آن ها فرمود:
«فى بيوت اذان الله ترفع و يذكر فيها اسمه
(۶۴)؛ در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه (قدر و منزلت )آنها رفعت يابد و نامش در آن ها ياد شود.»
در روايتى كه در ذيل آيه فوق آمده است، انس از بريده نقل مى كند: هنگامى كه پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
اين آيه را تلاوت مى كرد، مردى از جاى برخاست و گفت: مقصود از اين خانه ها كدام خانه هاست؟
پيامبر فرمود: خانه هاى پيامبران. ابوبكر گفت: «يا رسول الله! هذا البيت منها و اءشار الى بيت على و فاطمه
عليهاالسلام
. قال نعم و أفضلها
؛ در حالى كه با دست خود به خانه على و فاطمهعليهاالسلام
اشاره مى كرد گفت: آيا اين خانه از جمله آن خانه ها است؟ حضرت فرمود: آرى. بلكه اءفضل از همه آن ها است.» (۶۵)
۶- محل نماز و عبادت پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
خانه فاطمهعليهاالسلام
استراحت گاه موقت پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
هنگام ديدار از يگانه گهرش بوده، جاى جاى اين خانه قدمگاه، محل نشستن، محل عبادت و سجده گاه وجود مقدس نبى اكرم بود.
حضرت علىعليهالسلام
فرمود: روزى پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
به ديدار ما آمد، ما نيز حريره اى (۶۶) برايش آماده كرديم و ام ايمن هم ظرفى از ماست، كره و مقدارى خرما به ما هديه كرد. پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
از جاى برخاست، وضو ساخت، به سوى قبله ايستاد و مدتى دعا كرد. آن گاه با چشمانى پر از اشك، سر به سجده گذارد.
هيبت و عظمت پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
مانع شد كه علت گريه اش را بپرسم. فرزندم حسن، از جاى جست و گفت: پدر جان! كارهايى را ديدم انجام دادى كه پيش از اين انجام نداده بودى.
پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
فرمود: فرزندم من امروز با ديدن شما آن قدر خوشحال شدم كه پيش از اين، چنين شادمانى به من دست نداده بود. اينك جبرئيل آمد و به من خبر داد كه همه شما كشته خواهيد شد و محل دفن شما هم دور از يكديگر خواهد بود.
با شنيدن اين خبر براى شما دعا كردم.
امام حسينعليهالسلام
عرض كرد: اى رسول الله!با اين وصف كه قبرهاى ما از هم جدا مى باشد، پس چه كسى به زيارت قبور ما مى آيد؟
پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
فرمود: گروهى از امتم كه كمك و صله مرا دوست مى دارند. پس در روز قيامت به زيارت اين دسته خواهم رفت و بازوانشان را گرفته و آن ها را از گرفتارى ها و سختى هاى روز قيامت نجات خواهم داد. (۶۷)
۷- زادگاه امام حسن و امام حسينعليهالسلام
ترديدى نيست كه زادگاه امام حسن، امام حسين، زينب كبرى و ام كلثوم: در اين خانه است اما نسبت به ساير امامان: بعيد به نظر مى رسد كه زادگاهشان در خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
بوده باشد، زيرا در زمان عبدالملك بن مروان كه حسن بن حسنعليهالسلام
در آن جا سكونت داشت، او را از خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
بيرون نمودند و خانه را به بهانه توسعه مسجد پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
ويران كردند. (۶۸)
همچنين بعيد است كه امام زين العابدينعليهالسلام
هم در آن جا ديده به جهان گشوده باشد، زيرا آن حضرت در سال (۳۸ هجرى. قمرى ) به دنيا آمد و پدرش امام حسينعليهالسلام
، در آن سال همراه حضرت علىعليهالسلام
در كوفه بود. بنابراين به نظر مى رسد كه امام سجادعليهالسلام
در كوفه به دنيا آمده باشد اما چنين سخنى را كسى نگفته است.
بنابراين احتمال ها كه حضرت امام سجادعليهالسلام
در سال (۳۴، ۳۵ يا ۳۶هجرى. ق )به دنيا آمده باشد، مى توان گفت حضرت در مدينه به دنيا آمده اما باز هم بعيد است كه در خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
بوده است، زيرا امام حسينعليهالسلام
در آن وقت در خانه حضرت فاطمه زندگى نمى كرد.
۸- محل رفت و آمد فرشتگان
امام باقرعليهالسلام
فرمود: خانه علىعليهالسلام
و فاطمهعليهاالسلام
بخشى از حجره پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
است و سقف آن خانه، عرش پروردگار مى باشد. محل فرود وحى و رفت و آمد فرشتگانى است كه هر صبح و شام و هر ساعت و لحظه، با آوردن پيام در حال آمد و شد هستند.
آن جا خانه اى است كه هرگز رفت و آمد فرشتگان در آن، پايانى ندارد. گروهى فرود مى آيند و گروه ديگر بالا مى روند. پروردگار عالميان پرده را از آسمان ها براى حضرت ابراهيمعليهالسلام
كنار زد و به نور باصره اش قوت بخشيد، تا نگاهش به عرش افتاد.
همچنين خداوند به ديد چشم محمد، على، فاطمه، حسن، حسين: قدرت بيشترى داد؛ و آن ها عرش پروردگار را از خانه هاى خود مى ديدند و هرگز سقفى براى خانه هايشان جز عرش پروردگار نمى ديدند.... (۶۹)
آرى بسيارى از آيات الهى به وسيله، امين وحى در همين خانه بر پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
نازل گشت. جريان حديث كسا و آمدن جبرئيل نيز در همين خانه بود. (۷۰)
۹- سلام پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
براهل خانه
پس از آن كه آيه(
وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا
)
(۷۱)بر پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
نازل گشت، آن حضرت چهل روز (۷۲)، شش ماه (۷۳)، هشت ماه (۷۴) يا نه ماه (۷۵)در هر صبح و شام به سوى خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
مى رفت و دستگيره در خانه را مى گرفت و پس از سلام بر اهل آن خانه، به دستور آيه عمل مى نمود و مى فرمود: «الصلاة يرحمكم الله
» (۷۶) و سپس اين آيه را تلاوت مى فرمود: «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس أهل البيت و يطهركم تطهيرا
.» (۷۷)
ابو الحمراء مى گويد: چهل روز پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
را ديدم كه هر روز صبح به طرف در خانه على و فاطمهعليهاالسلام
مى آمد و دستگيره در را مى گرفت و مى فرمود: «السلام عليكم اهل البيت و رحمة الله و بركاته. الصلاة يرحمكم الله. انما يريدالله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا
» (۷۸)
قندوزى حنفى پس از ذكر اين حديث مى گويد: اين حديث از ۳۰۰نفر از صحابه و ياران پيامبر روايت شده است. (۷۹)
۱۰- بسته شدن در خانه ها جز خانه فاطمهعليهاالسلام
ياران رسول خدا آن گاه كه مى بيند در خانه علىعليهالسلام
و فاطمهعليهاالسلام
به مسجد باز مى شود، هر يك از خانه خود درى به مسجد باز مى كنند. ديرى نگذشت كه فرمان رسول خداصلىاللهعليهوآلهوسلم
آمد كه تمام درها بايد بسته شود جز در خانه علىعليهالسلام
. موج اعتراض بالا گرفت اما پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
قاطعانه بر موضوع پافشارى كرد و تمام درها، حتى پنجره ها را، جز در خانه علىعليهالسلام
بست.
زيد بن ارقم مى گويد: برخى از ياران از حضرت خواستند كه اجازه دهد، درها همچنان باز بماند. پيامبرصلىاللهعليهوآلهوسلم
از جاى برخاست و پس از حمد و ثناى الهى فرمود:
به من دستور داده شد كه درها، جز در خانه علىعليهالسلام
را ببندم. حال مى بينم كه برخى از شما سخن گفته ايد اما اين را بدانيد كه سوگند به خدا! اين من نبودم كه در خانه اى را بسته يا باز كرده باشم، بلكه دستورى بود كه من از آن پيروى كردم. (۸۰)
حديث ياد شده از احاديث مسلم شيعه و سنى است و تا كنون كسى بر صحت آن اشكال نگرفته جز ابن الجوزى كه آن را در رديف احاديث موضوعه و ساخته رافضى ها خوانده است اما ابن حجر عسقلانى در كتاب فتح البارى در شرح صحيح بخارى در رد گفته ابن الجوزى اظهار مى دارد:
«أخطاء فى ذلك شنيعا فانه سلك فى ذلك رد الأحاديث الصحيحة بتو همه المعارضة
؛ وى خطاى زشتى را در اين كتاب مرتكب شده است، زيرا به بهانه تعارض، بسيارى از احاديث صحيح را رد كرده است.» (۸۱)
۱۱- احترام ويژه امامان
گر چه در زمان معصومينعليهمالسلام
به ويژه از اواخر زمان امام سجادعليهالسلام
به بعد، خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
را به بهانه توسعه مسجد ويران كردند اما جايگاه خانه معلوم و مشخص بود و مردم بدون هيچ تقيه اى، نسبت به خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
احترام ويژه اى قائل بودند.
امام جوادعليهالسلام
هر روز مقارن اذان ظهر، نخست به زيارت رسول اللهصلىاللهعليهوآلهوسلم
مى رفت، سپس به طرف خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
مى رفت و كفش هاى خود را بيرون مى آورد و وارد خانه حضرت فاطمهعليهاالسلام
مى گشت و در آن جا نماز مى گذارد. (۸۲)