شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

برنامه امامعليه‌السلام در زندان

مرحوم قطب الدّين راوندى، طبرى و برخى ديگر از بزرگان به نقل از ابوهاشم جعفرى حكايت كند:

در آن دورانى كه من با عدّه اى ديگر از سادات در زندان معتصم عبّاسى به سر مى بردم، حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام نيز با ما زندانى بود.

حضرت به طور دائم روزه داشت و يكى از غلامانش هنگام افطار مقدارى غذا براى آن حضرت مى آورد، همين كه موقع افطار مى رسيد و مى خواست غذا ميل نمايد، ما را در كنار خود دعوت مى نمود و همگى با آن حضرت افطار مى كرديم.

روزى از روزها من روزه بودم و ضعف شديدى مرا فرا گرفته بود، آن روز را من به تنهائى با مقدارى كَعك افطار كردم؛ و قسم به خداوند سبحان! كه كسى از اين جريان من اطّلاعى نداشت، سپس آمدم و در جمع افراد، كنار حضرت نشستم.

امامعليه‌السلام به يكى از افراد دستور داد: مقدارى غذا براى ابوهاشم بياور تا ميل كند، گر چه افطار كرده است.

پس من خنده ام گرفت، فرمود: اى ابوهاشم! چرا خنده مى كنى؟

و سپس افزود: هر موقع در خود احساس ضعف كردى، مقدارى گوشت تناول كن تا نيرو يابى و تقويت بشوى، ضمناً توجّه داشته باش كه در كَعك هيچ قوّتى نيست.

بعد از آن به حضرت عرضه داشتم: همانا خدا و پيامبر و شما اهل بيت رسالت، صادق و با حقيقت هستيد.

ابوهاشم جعفرى در ادامه حكايت افزود: در آن روزى كه خداوند متعال مقدّر كرده بود كه امام عسكرىعليه‌السلام از زندان آزاد شود، ممورى آمد و به حضرت اظهار داشت: آيا ميل دارى كه امروز نيز براى شما - همانند روزهاى قبل - افطارى بياورم؟

امامعليه‌السلام فرمود: مانعى نيست، آن را بياور، ولى فكر نمى كنم كه فرصت باشد، از آن بخورم.

پس ماءمور، مقدار غذائى را همانند قبل براى حضرت آورد؛ ولى نزديك غروب در حالى كه حضرت روزه بود، آزاد شد و به ما فرمود: افطار مرا ميل كنيد، گوارايتان باد(٣٠)

تأثير معنويت، پيش بينى آزادى

در آن زمانى كه امام حسن عسكرى صلوات اللّه عليه در زندان معتصم عبّاسى قرار داشت، ماءمورين زندان، انواع و اقسام شكنجه هاى جسمى و روحى را براى حضرت اجرا مى كردند.

روزى عدّه اى از جاسوس ها و مأمورين حكومتى، وارد بر زندانبانِ امام حسن عسكرىعليه‌السلام شدند و گفتند: تا مى توانى بر او سخت گيرى كن و او را تحت فشارهاى گوناگون قرار بده.

زندانبان - كه شخصى به نام صالح بن وصيف بود - گفت: نمى دانم چگونه و با چه وسيله اى او را تحت شكنجه و فشار قرار بدهم!

همين دو سه روز قبل، دو نفر از افراد فاسد و شرور را - جهت شكنجه و آزار او - به زندان فرستادم.

وليكن هر دو نفرشان دگرگون شدند و اهل نماز و روزه و عبادت قرار گرفتند، آن هم با حالتى عجيب و حيرت انگيز، وقتى آن دو نفر را احضار كردم و به آن ها گفتم: شما دو نفر نتوانستيد آن مرد را تحت فشار قرار دهيد و او را منحرف كنيد؟

گفتند: تو فكر مى كنى كه او يك مرد عادى است؟

او به طور دائم روزه مى گيرد و نماز به جا مى آورد و تمام شب مشغول عبادت و مناجات مى باشد و حاضر نيست، سخنى به جز ذكر خدا بگويد، هنگامى كه نزد او مى رفتيم تمام بدن ما به لرزه مى افتاد و حالات او، ما را نيز دگرگون كرد.

وقتى مامورين حكومت، اين مطالب را از زندانبانِ امام حسسن عسكرىعليه‌السلام شنيدند با سرافكندگى خاموش شدند و برگشتند(٣١)

همچنين مرحوم كلينى، طبرسى، ابن حمزه طوسى و... به نقل از ابوهاشم جعفرى حكايت كند:

در آن زمانى كه در زندان بودم، چون مرا با زنجير بسته بودند، بى طاقت شدم و ناراحتى خود را در ضمن نامه اى به امام حسن عسكرىعليه‌السلام نوشته و برايش ارسال نمودم.

امامعليه‌السلام در جواب فرمود: همين امروز آزاد خواهى شد و نماز ظهر را در منزل خود به جا مى آورى، لحظاتى بعد از آن مامورى آمد و مرا آزاد كرد.

و چون در فشار زندگى قرار داشتم خواستم قبل از آزادى خود، نامه اى ديگر براى حضرت بفرستم و تقاضاى مقدارى پول كنم، وليكن شرم و حيا مانع شد و تقاضاى خود را ننوشتم.

همين كه به منزل رسيدم و طبق پيش بينى حضرت، نماز ظهر را در منزل خواندم، شخصى مقدار صد دينار آورد و اظهار داشت: اين مقدار را حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام به همراه نامه اى فرستاده است.

نامه را گرفتم و گشودم، در آن مرقوم فرموده بود: شرم و حيا را كنار بگذار و هر موقع نياز پيدا كردى، درخواست كن كه آنچه دوست داشته باشى به آن خواهى رسيد.

و مرحوم طبرسى افزوده است كه در سال ٢٥٨ به همراه عدّه اى از سادات و نيز امام حسن عسكرى صلوات اللّه عليه در زندان معتزّ - خليفه عبّاسى - بوده اند(٣٢)

مرگ چهار دختر با يك كيسه پول

يكى از اهالى كوفه كه معروف به احمد بن صالح بود حكايت كند:

من داراى چهار دختر بودم و نسبت به مخارج و هزينه زندگى آن ها سخت در مضيقه بودم و توان تمين مايحتاج آن ها را نيز نداشتم.

در سال ٢٥٩ عازم شهر سامراء گشتم و چون به سامراء رسيدم، به منزل حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام وارد شدم تا شايد توسّط آن حضرت، كمكى بشوم و بتوانم با كمك حضرت لباس و آذوقه اى براى آن ها تهيّه كنم.

همين كه وارد منزل حضرت شدم، بدون آن كه سخنى بگويم، به من خطاب نمود و فرمود: اى احمد! دخترانت در چه وضعيّتى هستند؟

عرض كردم: در خير و خوبى و سلامتى.

امامعليه‌السلام فرمود: يكى از آن ها كه آمنه نام دارد، همين امروز از دار دنيا رفت، و آن ديگرى كه به نام سكينه است فردا مى ميرد، و دوتاى ديگر آن ها - يعنى؛ خديجه و فاطمه - در اوّلين روز همين ماهى كه در پيش است از دنيا مى روند.

و چون با شنيدن اين خبر گريان شدم، امامعليه‌السلام اظهار داشت: براى چه گريه مى كنى؟

آيا براى دلسوزى و غم مرگ آن ها گريان شدى؟

و يا براى آن كه در كنار آن ها نيستى و نمى توانى آن ها را كفن و دفن نمائى، اين چنين گريه مى كنى؟

عرض كردم: هنگامى كه از نزد آن ها آمدم هيچ گونه خرجى و لباس و خوراك نداشتند.

حضرت فرمود: بلند شو، ناراحت نباش، من به وكيل خود - عثمان بن سعيد - گفته ام: مقدارى پول براى تجهيز كفن و دفن آن ها بفرستد و چون هزينه خاك سپارى آن ها انجام گرديد، هنوز ته كيسه، مبلغ سه هزار درهم باقى مى ماند و اين همان مقدارى است كه تو براى درخواست آن آمده اى.

گفتم: اى سرورم! قصد داشتم مبلغ سه هزار درهم از شما تقاضا كنم براى جهيزيّه و ازدواج آن ها؛ وليكن شما آن را هزينه رفتن به خانه آخرتشان قرار دادى.

به هر حال مدّتى در سامراء ماندم تا اوّلين روز ماه فرا رسيد و دو مرتبه خدمت حضرت رسيدم، همين كه در محضر ايشان نشستم، فرمود: اى احمد بن صالح، خداوند تو را در مرگ چهار دخترت صبر و سلامتى دهد، ديگر صلاح نيست اينجا بمانى، حركت كن و به سمت كوفه روانه شو.

پس حركت كردم و چون به كوفه رسيدم، دريافتم كه تمام غيب گوئى هاى حضرت، صحّت داشت و مقدار سه هزار درهم در كيسه، براى من باقى مانده بود كه آن ها را بين فقراء و مستمندان تقسيم كردم.(٣٣)

به جاى اسب، يك قاطر تندرو

همچنين مرحوم قطب الدّين راوندى، طبرسى و بعضى ديگر از بزرگان به گفته يكى از نوادگان امام سجّادعليه‌السلام - به نام علىّ بن زيد - حكايت كنند:

مرا اسبى چابك و زيبااندام بود، كه بسيار آن را دوست مى داشتم و افراد در مجالس و مجامع، آن را زبان زد خود قرار مى دادند.

روزى به محضر مبارك امام حسن عسكرىعليه‌السلام وارد شدم، حضرت ضمن فرمايشاتى اظهار نمود: اسبى كه دارى در چه حالى است؟

عرضه داشتم: اسب را دارم و هم اكنون سوار آن شدم و تا منزل شما آمده ام و آن را جلوى منزل شما بسته ام.

بعد از آن فرمود: همين امروز قبل از آن كه خورشيد غروب كند، اگر توانستى اسب خود را بفروش و يا با ديگرى تبديل كن و سعى نما كه در اين امر تخير نيندازى.

در همين بين، يك نفر وارد مجلس شد و حضرت كلام خود را قطع نمود و ديگر مطلبى بيان نكرد و من از جاى خود بلند شدم و در حالى كه در فكر فرو رفته بودم، از منزل حضرت خارج و روانه منزل خود شدم و جريان فرمايش امامعليه‌السلام را براى برادرم بازگو كردم.

برادرم گفت: من درباره پيش بينى امام حسن عسكرىعليه‌السلام چيزى نمى دانم.

با اين حال، تصميم گرفتم كه اسب را بفروشم و در بين افراد اعلان كردم اسب من در معرض فروش است، ولى چون غروب آفتاب فرا رسيد و نماز مغرب را به جا آوردم، پيش خدمتم آمد و گفت: اى سرورم! همين الا ن اسب، صداى عجيبى كرد و افتاد و مُرد.

بسيار ناراحت و غمگين شدم و فهميدم كه حضرت در فرمايش خود چنين موضوعى را پيش بينى نموده بود تا ضررى بر من وارد نشود.

پس از گذشت چند روزى خواستم كه به محضر مبارك امامعليه‌السلام شرفياب شوم، با خود گفتم: اى كاش يك حيوانى مَركب سوارى داشتم تا سوار آن مى شدم.

وقتى وارد مجلس حضرت شدم و نشستم پيش از آن كه سخنى بگويم، فرمود: بلى، ما به جاى آن اسب، حيوانى به تو خواهيم داد؛ و سپس به غلام خود - كه كُميت نام داشت - دستور داد و فرمود: قاطر مرا تحويل علىّ بن زيد بده.

و سپس به من خطاب كرد و فرمود: اين قاطر، از اسب تو عمرش بيشتر و تندروتر خواهد بود(٣٤)

چه قسمتى از گوسفند لذيذتر است

در زمان امام حسن عسكرى صلوات اللّه عليه دو نفر به نام هاى احمد و عبّاس با يكديگر درباره استقرار اعضاء بدن روى زمين در حال سجده و چگونگى آن در حال نماز اختلاف پيدا كردند.

احمد گويد: چون در اين مشاجره به نتيجه اى نرسيديم كه آيا بينى هم هنگام سجده بايد روى زمين قرار گيرد، يا خير؟

عازم منزل امام عسكرىعليه‌السلام شديم.

در بين راه در حالى كه حضرت سوار مركب خود بود، برخورد كرديم، همين كه حضرت متوجّه ما شد، ايستاد و روى خود را به طرف ما نمود و سپس ‍ انگشت سبّابه خود را بر پيشانى نهاد و اشاره نمود كه سجده فقط به وسيله پيشانى تحقّقق مى يابد، نه به وسيله بينى؛ و بعد از آن به راه خود ادامه داد و رفت.

پس از مدّتى كه از اين جريان گذشت، نيز بر سر گوشت مشاجره شد كه كدام قسمت گوشت گوسفند لذيذتر و سالمتر است، كه همچنين به نتيجه نرسيديم.

ناگهان خادم حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام بر ما وارد شد و بدون آن كه ما سخنى بگوئيم و يا سؤالى كرده باشيم، خادم حضرت قطعه گوشت گوسفندى كه كِتف و دست حيوان بود از جلوى ما برداشت و گفت:

مولايم فرمود: آن قسمتى كه نزديك به سر و گردن باشد، سالمتر و لذيذتر است و آغشته به مراض نمى باشد، و امّا ران را نصيحت نمود كه حتى الا مكان استفاده نشود.(٣٥)

احمد گويد: امامعليه‌السلام بدون آن كه ما سؤالى كرده باشيم و يا پيامى داده باشيم، در جريان امور قرار داشت و براى تقويت قلوب و از بين بردن هر گونه شكّى پاسخ ما را مطرح فرمود و رفع مشاجره گرديد(٣٦)

آشنائى به تمام لغات و زبان ها و ديگر علوم

مرحوم شيخ مفيد، كلينى، راوندى و يعضى ديگر از بزرگان در كتاب هاى خود آورده اند:

يكى از خادمان حضرت ابوالحسن، امام علىّ هادىعليه‌السلام - به نام نصير خادم - حكايت كند:

بارها به طور مكرّر مى ديدم و مى شنيدم كه حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام در حيات پدر بزرگوارش با افراد مختلف، به لُغت و لهجه تركى، رومى، خزرى و... سخن مى گويد.

مشاهده اين حالات، براى من بسيار تعجّب آور و حيرت انگيز بود و با خود مى گفتم: اين شخص - يعنى؛ امام عسكرىعليه‌السلام در شهر مدينه به دنيا آمده و نيز خانواده و آشنايان او عرب بوده و هستند، جائى هم كه نرفته است، پس چگونه به تمام لغت ها و زبان ها آشنا است و بر همه آن ها تسلّط كامل دارد؟! تا آن كه پدرش امام هادىعليه‌السلام به شهادت رسيد؛ و باز هم مى ديدم كه فرزندش، حضرت ابومحمّد عسكرىعليه‌السلام با طبقات مختلف و زبان ها و لهجه هاى گوناگون سخن مى گويد، روز به روز بر تعجّب من افزوده مى گشت كه از چه طريقى و به چه وسيله اى حضرت به همه زبان ها آشنا شده است؟!

تا آن كه روزى در محضر مبارك آن حضرت نشسته بودم و بدون آن كه حرفى بزنم، فقط در درون خود، اين فكر را گذراندم كه حضرت چگونه به همه لغت ها و زبان ها آگاه و آشنا شده است؟!

كه ناگهان امام حسن عسكرىعليه‌السلام به من روى كرده و مرا مورد خطاب قرار داد و فرمود: خداوند تبارك و تعالى حجّت و خليفه خود را كه براى هدايت و سعادت بندگانش تعيين نموده است داراى خصوصيّات و امتيازهاى ويژه اى مى باشند، همچنين علم و آشنائى به تمام لهجه ها و لغت ها حتّى به زبان حيوانات را دارند.

و نيز معرفت به نَسَب شناسى و آشنائى به تمام حوادث و جريانات گذشته و آينده را كه خداوند متعال از باب لطف به حجّت و خليفه خود عطا كرده است، دارند به طورى كه هر لحظه اراده كنند، همه چيز و تمام جريانات را مى داند.

سپس امام حسن عسكرىعليه‌السلام در ادامه فرمايشاتش افزود: چنانچه اين امتيازها و ويژگى ها نبود، آن وقت فرقى بين آن ها و ديگر مخلوق وجود نداشت؛ و حال آن كه امام و حجّت خداوند بايد در تمام جهات از ديگران برتر و والاتر باشد(٣٧)

بقاء آثار حركات بر اشياء

يكى از راويان حديث به نام ابوالحسن، علىّ بن عاصم كوفى - كه نابينا بوده است - حكايت نمايد:

روزى در شهر سامراء خدمت حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام شرفياب شدم و روى زيراندازى نشستم كه بسيار نرم و لطيف بود، به حضرت عرض كردم: اين چيست و از كجا آورده ايد؟

امامعليه‌السلام فرمود: اى عاصم! روى چيزى قدم نهاده اى و نشسته اى كه بسيارى از پيامبران الهى و اوصياء و امامان: بر آن قدم نهاده و روى آن نشسته اند.

عرضه داشتم: اى مولا و سرورم! به احترام اين پوستى كه روى آن قدم نهادم، بعد از اين لحظه با خود تعهّد مى نمايم تا زمانى كه زنده باشم، ديگر كفشى را نپوشم.

عاصم كوفى افزود: بعد از آن كه امام حسن عسكرىعليه‌السلام مطالب مهمّى را پيرامون آن پوست حيوانى - كه به عنوان فرش از آن استفاده مى شد - مطرح فرمود.

من بدون آن كه چيزى را بر زبان خود جارى كنم، بلكه فقطّ در فكر و ذهن خود گذراندم و گفتم كه: اى كاش امكان داشت من آثار نبياء و وصياءعليهم‌السلام را مى ديدم.

در اين افكار بودم، كه ناگهان متوجّه گشتم منزل حضرت، غرق در انواع نورهاى رنگارنگ شده و نظر مرا به خود جلب كردند.

سپس امامعليه‌السلام به من فرمود: اى عاصم! آيا مايل هستى كه آثار قدم هاى پيامبران الهى و امامانعليهم‌السلام را - كه بر اين فرش قدم نهاده اند - مشاهده كنى؟

عرضه داشتم: بلى، یا ابن رسول اللّه! اى مولا و سرورم! بسيار علاقه دارم كه آن ها را مشاهده نمايم.

پس از آن، حضرت با دست مبارك خويش بر صورت و چشم هايم كشيد و بينائى چشم هايم را باز يافتم.

ناگهان قدم هاى بسيارى را روى آن فرش ديدم و امام عسكرىعليه‌السلام جاى پاى هر يك از پيامبران و امامان را از حضرت آدم تا آخرين پيامبر حضرت محمّد صلوات اللّه عليهم اجمعين؛ و همچنين اثر جاى پاى اميرالمؤمنين علىّعليه‌السلام را تا آخرين معصوم يعنى؛ حضرت مهدى موعودعليه‌السلام معرّفى و به من ارائه نمود(٣٨)

عاصم كوفى افزود: بعد از مشاهده آن آثار، بدون آن كه امام عسكرىعليه‌السلام متوجّه شود، با خود گفتم: اين ها خيالات و توهّمات است كه من احساس مى كنم، ناگهان حضرت به من خطاب نمود: اى اصم! نَه، اين ها خيالات و توهّمات نيست، بلكه عين حقيقت مى باشد.

و سپس امام عسكرىعليه‌السلام در ادامه فرمايشات خود فرمود: تمامى پيامبران الهىعليهم‌السلام يكصد و بيست و چهار هزار نفر بوده اند، كه هر كدام ايشان داراى وصىّ و خليفه هستند؛ و اوصياء پيامبر خاتم صلوات اللّه عليهم، نيز دوازده نفر مى باشند.

پس هركس به آن ها بيفزايد يا از آن ها كسر نمايد و يا حتّى، چنانچه درباره يكى از آن ها شكّ داشته باشد، همانند شكّ درباره خداوند متعال و إنكار او مى باشد.

در پايان، امام عسكرىعليه‌السلام به من فرمود: اى عاصم! چشم هاى خود بر هم بگذار؛ و من نيز طبق دستور حضرت چشم هايم را بستم و همانند قبل نابينا گشتم و ديگر جائى را نمى ديدم؛ و در نهايت از آن حضرت تشكّر كردم و سپاس به جاى آوردم كه مرا هدايت و راهنمائى فرمود

آگاهى از تصميم و كمك قابل توجّه

همچنين مرحوم شيخ مفيد، كلينى و بعضى ديگر از بزرگان رضوان اللّه تعالى عليهم آورده اند:

يكى از نوه هاى امام موسى كاظمعليه‌السلام به نام محمّد حكايت كند:

در روزگارى، زندگى بر ما سخت شد و به جهت تنگ دستى ديگر توان تمين هزينه هاى لازم زندگى را نداشتم.

در يكى از روزها پدرم علىّ بن ابراهيم - كه فرزند موسى بن جعفرعليه‌السلام است - اظهار داشت: به شهر سامراء برويم، نزد حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام تا شايد به ما كمكى نمايد؛ و در نتيجه بتوانيم زندگى عادى خود را سپرى نمائيم.

گفتم: آيا آن حضرت را مى شناسى؟

پدرم در جواب گفت: خير، او را نديده ام و نمى شناسم؛ بلكه فقط اوصاف او را شنيده ام.

در هر صورت با توكّل به خداوند متعال حركت كرديم؛ در مسير راه، پدرم گفت: چقدر خوب است كه حضرت مقدار پانصد درهم به ما عطا نمايد تا دويست درهم آن را لباس و پوشاك خريدارى كنيم و دويست درهم براى آرد و آذوقه و يكصد دينار بقيّه اش را جهت ديگر هزينه هاى زندگى خود و خانواده مان باشد.

پس از صحبت پدرم، من نيز در فكر و ذهن خويش گذراندم كه اى كاش سيصد دينار هم به من عطا نمايد تا الاغى را براى سوارى، خريدارى نموده و نيز مقدارى لباس تهيّه كنم و مقدارى هم براى ديگر مخارج و مايحتاج زندگى باشد.

وقتى وارد شهر سامراء شديم، به سمت منزل امام حسن عسكرىعليه‌السلام رفتيم؛ و چون جلوى منزل حضرت رسيديم، جمعيّت انبوهى جهت ملاقات و ديدار آن حضرت اجتماع كرده بودند.

متحيّر بوديم كه با آن جمعيّت چگونه مى توان با امامعليه‌السلام ملاقات كرد، در اين افكار بوديم كه ناگهان درب منزل حضرت باز شد و شخصى بيرون آمد و اظهار داشت: علىّ بن ابراهيم و فرزندش محمّد وارد منزل حضرت شوند.

همين كه داخل منزل رفتيم، امامعليه‌السلام را ديديم كه در گوشه اى نشسته است، پس سلام كرديم و در روبه روى حضرت نشستيم.

پس از آن كه حضرت جواب سلام داد، به پدرم، فرمود: اى علىّ بن ابراهيم! چرا تاكنون نزد ما نيامده اى؟

پدرم عرضه داشت: دوست نداشتيم مزاحم شما بشويم، مخصوصاً در اين موقعيّت حسّاسى كه به سر مى بريد.

و چون مقدارى در خدمت امامعليه‌السلام نشستيم، پس از صحبت هائى كه انجام گرفت، بلند شديم و خداحافظى كرديم و از محضر مبارك حضرت بيرون رفتيم.

بعد از آن كه از مجلس خارج شديم، بلافاصله غلام حضرت ما را صدا كرد و يك كيسه تحويل پدرم داد و گفت: اين پانصد درهم كه براى لباس و آرد و آذوقه و ديگر هزينه هاى زندگى خود و خانواده ات، كه مى خواستى و آرزو كرده بودى.

و سپس يك كيسه كوچك تر هم به من داد و گفت: اين سيصد درهم نيز براى خريد الاغ و لباس و مخارج منزل تو است.

و بعد از آن افزود: به همين زودى خيراتى به تو مى رسد.

پس از گذشت مدّتى كوتاه، به بركت امامعليه‌السلام ، همسر خوبى گرفتم و در يك معامله نيز هزار دينار سود بردم.(٤٠)

بهترين تأثير حجامت در بدترين اوقات

مرحوم كلينى، راوندى، شيخ حرّ عاملى و برخى ديگر از بزرگان در كتاب هاى خويش آورده اند:

در يكى از روزها حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام شخصى را - هنگام وقت ظهر - به دنبال يكى از پزشكان نصرانى فرستاد تا نزد وى آيد.

همين كه پزشك نصرانى به محضر حضرت وارد شد، امامعليه‌السلام به وى دستور داد: فلان رگ مرا بزن.

پزشك گويد: امامعليه‌السلام رگى را به من معرّفى نمود كه هرگز نام آن را نشنيده و نمى شناختم، به همين جهت با خود گفتم: خيلى عجيب است كه چنين شخصيّتى معروف مى خواهد در بدترين اوقات، حجامت كند و رگ بزند، آن هم به وسيله رگى كه شناخته شده نيست.

به هر حال امر حضرت را اطاعت كردم و همان رگى را كه معرّفى نمود زدم و خون جارى گشت؛ و پس از لحظاتى روى آن را بستم.

بعد از آن، فرمود: همين جا در منزل منتظر بمان تا تو را خبر نمايم، چون نزديك عصر فرا رسيد مرا صدا نمود و دستور داد: همان رگ را باز كن تا خون بيايد.

من نيز دستور آن حضرت را انجام دادم و چون مقدارى خون داخل طشت ريخته شد، فرمود روى رگ را ببند و همين جا منتظر باش تا مجدّداً تو را خبر كنم.

همين كه نيمه شب شد، مرا صدا زد و اظهار داشت: بيا روى رگ را باز كن تا باز هم خون بيايد.

در اين لحظه، من بيشتر از اوّل تعجّب كردم و با خود گفتم: اين چه كارى است كه انجام مى دهد؟!

ولى خجالت كشيدم كه علّت آن را جويا شوم، بالا خره دستور حضرت را عملى كردم؛ وليكن در اين مرتبه خونى سفيد رنگ - همانند نمك - از بدن حضرت خارج شد كه تعجّب مرا چند برابر نمود، سپس فرمود: روى آن را ببند و همين جا در منزل منتظر باش.

چون صبح شد به يكى از افراد منزل، دستور داد كه مبلغ سه دينار به من تحويل دهد، آن را گرفتم و از منزل خارج شده و از آن جا مستقيماً نزد استاد خود بخت يشوع نصرانى - آمدم و جريان را برايش تعريف كردم.

وقتى استادم، مطالب مرا شنيد، بسيار تعجّب كرد و گفت: به خدا سوگند! نمى فهمم چه مى گوئى!؟

و در علم طبّ و حجامت تاكنون چنين مطلب و روشى را نديده و نشنيده ام، بايد پيش فلان طبيب فارسى برويم تا ببينيم او در اين باره نظرش ‍ چيست و چه مى گويد.

پس از آن، از شهر سامراء عازم شهر بصره شديم و از بصره به وسيله قايق، مسير اهواز را پيموديم تا وارد اهواز گشتيم و روانه منزل پزشك معروف اهوازى شديم و تمام جريان را برايش بازگو كرديم.

او هم پس از آن كه مطالب ما را شنيد، با حالت تعجّب به ما نگاه كرد و گفت: چند روزى به من مهلت دهيد.

من پس از چند روز كه به او مراجعه كردم، اظهار داشت: آنچه را مطرح كردى، غير از حضرت عيسى مسيحعليه‌السلام كسى ديگر چنين كارى نكرده است و اين كار دوّمين مرتبه مى باشد كه به دست دوّمين نفر انجام گرفته است.

و در نهايت، آن پزشك نصرانى اسلام آورد و تا زمانى كه امام حسن عسكرىعليه‌السلام زنده بود، در خدمت آن حضرت بود(٤١)

مُهر امامت بر ريگ ها

مرحوم شيخ طوسى، راوندى، ابن شهرآشوب و برخى ديگر از بزرگان رضوان اللّه عليهم به نقل از داود بن قاسم جعفرى معروف به ابوهاشم جعفرى حكايت كنند:

روزى در محضر مبارك حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام نشسته بودم، كه شخصى از اهالى يمن اجازه ورود خواست و حضرت اجازه ورود داد.

پس از لحظه اى، مردى زيبا اندام و بلند قد وارد شد و به امامعليه‌السلام سلام كرد و حضرت جواب او را داد و فرمود: بنشين.

سپس آن مرد كنار من آمد و نشست و من بدون آن كه با كسى سخن بگويم، در ذهن خويش گذراندم و باخود گفتم: اى كاش مى دانستم كه اين مرد كيست و از كجا آمده است؟

پس ناگهان امام عسكرىعليه‌السلام مرا مخاطب قرار داد و فرمود: اى ابوهاشم! اين فرزند همان اَعرابيّه اى است كه به نام اُمّ غانم يمانيّه، معروف مى باشد كه ريگ ها را نزد پدران من مى برد و ايشان، بر آن ريگ ها مُهر امامت مى زدند.

بعد از آن، حضرت به آن شخص يمنى رو كرد و فرمود: ريگ هائى را كه آورده اى، بياور.

پس آن مرد، مقدارى ريگ در آورد و خدمت امامعليه‌السلام نهاد؛ و حضرت با مُهر امامت خويش، همچون پدران بزرگوارش بر آن ريگ ها مُهر امامت خود را زد.

ابوهاشم جعفرى در ادامه سخن خود گفت: مثل اين كه هم اكنون من اثر و نوشته مهر امام عسكرىعليه‌السلام را بر آن ريگ دارم مى بينيم كه نوشته است:

((الحسن بن علىّ)).

بعد از آن، به شخص يمنى خطاب كرده و گفتم: آيا تاكنون حضرت ابومحمّدعليه‌السلام را ديده اى؟

در جواب اظهار داشت: خير، به خدا سوگند! كه تاكنون همديگر را نديده ايم، همانا مدّت زمانى است كه من شيفته ديدار و زيارت وجود مباركش مى باشم، تا آن كه جوانى - كه تا به حال او را نديده بودم - نزد من آمد و اظهار داشت: برخيز كه به آرزوى خويش رسيده اى، و اكنون مى بينى كه در محضر مقدّس و مبارك ايشان حضور دارم.

ابوهاشم جعفرى در پايان افزود: سپس از جاى خود برخاست و به حضرت خطاب نمود و گفت: من شهادت مى دهم كه تو همچون اميرالمؤمنين علىّ و ديگر ائمّه اطهار صلوات اللّه عليهم، بر حقّ بوده و مى باشيد؛ همانا كه حكمت الهى و امامت، در اين زمان به تو منتهى گشته است؛ چون شما ولىّ خدا هستى.

سپس ابوهاشم گفت: از اسمش سؤال كردم؟ در پاسخ گفت: نام من مهجع بن صلت بن عقبة بن سمعان بن غانم بن اُمّ غانم مى باشد، فرزند همان زن يمانيّه اى كه به صاحب ريگ معروف است.(٤٢)

بعد از آن ابوهاشم جعفرى اشعارى را در اين باره سرود(٤٣)

دو نوع پوشش و اظهار حجّت

عدّه اى از اهالى كوفه براى تحقيق و بررسى پيرامون مسئله امام و حجّت خداوند متعال، شخصى را به نام كامل - فرزند ابراهيم مدنى - به شهر سامراء فرستادند.

كامل گويد: هنگام حركت با خود گفتم: كسى نمى تواند وارد بهشت شود، مگر آن كه همانند من معرفت و لياقت داشته باشد و به سمت سامراء حركت نمودم.

موقعى كه به سامراء رسيدم و به منزل سرورم حضرت ابومحمّد، امام حسن عسكرىعليه‌السلام وارد شدم، حضرت را ديدم كه لباسى سفيد و نرم و لطيف پوشيده است، در ذهن خود گفتم: حضرت اين نوع لباس لطيف را مى پوشد؛ ليكن به ماها دستور مى دهد تا لباسى همانند فقيران و تهى دستان بپوشيم.

در همين افكار بودم، بدون آن كه مطلبى را ظاهر سازم و يا سخنى بگويم، كه ناگهان امامعليه‌السلام نگاهى بر من انداخت و تبسّمى نمود؛ و پس از آن آستين خود را بالا زد و اظهار داشت: اى كامل! نگاه كن.

هنگامى كه نگاه كردم، متوجّه شدم كه حضرت زير لباس هايش، لباسى زِبر و خشن پوشيده است.

سپس فرمود: اين نوع لباسى را كه در ظاهر مى بينى، براى حفظ موقعيّت اجتماعى شماها است و آن ديگرى را كه در زير لباس هايم مى بينى، براى خود پوشيده ام.

كامل گويد: نسبت به افكار غلطى كه برايم پيش آمده بود، بسيار شرمنده و سرافكنده شدم و سر جاى خود نشستم.

پس از گذشت لحظه اى، ناگهان متوجّه شدم كه نسيمى به وزيدن گرفت و با وزش باد، پرده اى كه جلوى درب خروجى آويزان كرده بودند كنار رفت؛ و در همين بين، چشمم بر كودكى رشيد افتاد، در سنين چهارده سالگى كه همانند ماه، روشن و نورانى بود.

آن گاه كودك مرا صدا نمود: اى كامل بن ابراهيم!

من با شنيدن اين سخن تعجّب كرده و بر خود لرزيدم و گفتم: بله، بله، اى سرورم! چه مى فرمائى!؟

فرمود: آمده اى تا درباره حجّت خدا تحقيق كنى! و اين كه مى خواهى بدانى آيا كسانى امثال تو وارد بهشت مى شوند؟

اظهار داشتم: بلى، قسم به خدا! به همين منظور آمده ام.

بعد از آن فرمود: و نيز آمده اى تا درباره طايفه مفوّضه و عقائدشان تحقيق و بررسى نمائى؟

سپس در ادامه فرمايش خود افزود: اى كامل! آن ها دروغ مى گويند، قلب هاى ما اهل بيت - عصمت و طهارت - جايگاه اراده و مشيّت الهى است و ما چيزى بدون اراده و بدون مشيّت خداوند متعال نمى دانيم، پس ‍ چنانچه او اراده نمايد، ما نيز اراده مى كنيم.

پس از آن پرده به حالت اوّل خود بازگشت و ديگر آن مولود عزيز - مهدى موعودعليه‌السلام را نديدم.

بعد از اين جريان، حضرت ابومحمّد، امام عسكرىعليه‌السلام نيز تبسّمى نمود و اظهار داشت: اى كامل! ديگر منتظر چه هستى؟

آيا درباره حجّت خداوند به نتيجه نرسيدى؟!

آن كودكى را كه مشاهده نمودى، مهدى و حجّت خدا بعد از من مى باشد و آنچه را كه تو در فكر و ذهن خود گذرانده بودى، برايت بازگو كرد؛ و نيز پاسخ مطالب تو را داد.

پس از جاى خود برخاستم و با خوشحالى و سرور از اين كه توانستم به مقصود خود دست يابم از محضر مقدّس و مبارك حضرت خداحافظى كرده و بيرون آمدم.(٤٤)