شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

آداب و مستحبات نماز جمعه عبارتند از:

١. مستحب است كه در هنگام خطبه نماز جمعه ، مردم ساكت باشند و از حرف زدن بپرهيزند، كه صحبت كردن در وقت خطبه ها مكروه است(٣٧٧)

٢. مستحب است كه امام حمد و سوره را با صداى بلند بخواند.(٣٧٨)

٣. در ركعت اول بعد از حمدسوره جمعه و در ركعت دوم ، مستحب است كه سوره منافقون خوانده شود.(٣٧٩)

٤. مستحب است كه دو خطبه نماز جمعه ، در وقت ظهر خوانده شود.(٣٨٠)

٥. در خطبه اول مستحب است كه حمد الهى ، به لفظ جلاله (اللّه ) باشد.(٣٨١)

٦. مستحب است كه در خطبه دوم ، امام جمعه پس از درود بر پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله به ائمه معصومين نيز درود بفرستد و براى مومنين استغفار كند.(٣٨٢)

٧. مستحب است كه خطبه هاى منسوب به اميرالمومنينعليه‌السلام يا آنچه از ائمه معصومينعليهم‌السلام وارد شده انتخاب شود.(٣٨٣)

٨. شايسته است امام خطيب ، بليغ باشد و به تناسب اوضاع و احوال سخن بگويد و عبارات فصيح و روان به كار برد. مصالح اسلام و مسلمين را تشخيص بدهد. چنان شجاع باشد كه در راه خدا از ملامت و نكوهش ‍ احدى بيم به خود راه ندهد، از پرگويى و شوخى و بيهوده گويى بپرهيزد.(٣٨٤)

٩. مستحب است كه امام خطيب در زمستان و تابستان ، عمامه داشته باشد.(٣٨٥)

١٠. مستحب است كه امام خطيب در زمستان و تابستان ، ردايى از برد يمنى يا (عدنى ) بپوشد و خود را بيارايد.(٣٨٦)

١١. مستحب است كه امام خطيب ، تميزترين لباس هاى خود را بپوشد و خود را خوش بو كند، به طورى كه با وقار و سكينه باشد.(٣٨٧)

١٢. مستحب است كه امام قبل از خطابه ، هنگامى كه مؤ ذن اذان مى گويد او بر منبر نشسته باشد، تا اذان به پايان برسد.(٣٨٨)

١٣. مستحب است كه امام جمعه هنگام صعود به منبر خطابه ، روبه روى مردم بايستد و سلام كند، مردم نيز با چهره هاى خود از او استقبال كنند.(٣٨٩)

١٤. مستحب است كه امام خطيب ، به چيزى از قبيل كمان و شمشير (اسلحه ) و عصا تكيه كند.(٣٩٠)

١٥. مستحب است كه مردم نيز خود را روبه روى امام خطيب قرار دهند.(٣٩١)

١٦. مستحب است كه امام خطيب در هنگام موعظه و سفارش به تقوا، صداى خود را چنان بلند نمايد كه همه حاضرين مواعظ او را بشنوند. در مجامع بزرگ نيز توسط بلندگوها به خطبه بپردازد تا تشويق و تحذير و مسائل مهمه را به گوش همگان برساند.(٣٩٢)

١٧. مستحب است كه امام در حال خطبه ، سخنى غير مربوط به خطبه ها نگويد.(٣٩٣)

١٨. مستحب است كه امام و مستمعين در حال خطبه ، واجد طهارت كامل (كه براى نماز معتبر است ) باشند.(٣٩٤)

١٩. مستحب است كه ماءمومين در حال خطبه ، روبه روى امام بوده و بيش از مقدارى كه در نماز مى توانند خود را از قبله منحرف كنند، رو بر نگردانند.(٣٩٥)

٢٠. احتياط مستحب آن است كه قبل از اقامه نماز جمعه مطمئن شوند كه در كمتر از حد مقرر، نماز جمعه ديگرى قبل از آنها و يا مقارن آنها برگزار نشده و نمى شود.(٣٩٦) (حد مقرر يك فرسخ است ؛ نبايد در فاصله اى كمتر از يك فرسخى آن نماز جمعه ديگرى منعقد شود).(٣٩٧)

٢١. مستحب است كه امام جمعه از شبهات اجتناب كند.

٢٢. مستحب است كه امام جمعه ، مواظب بر نمازهاى خود در وقتشان باشد.

٢٣. مستحب است كه امام جمعه محرمات حتى مكروهات را ترك نمايد.

٢٤. مستحب است كه امام جمعه بر انجام اوامر الهى حتى مستحبات حريص باشد.

٢٥. مكروه است كه خطيب در حال خطبه سخن ديگر غير از خطبه بگويد.(٣٩٨)

٢٦. حرف زدن ماءمومين در هنگام ايراد خطبه ها مكروه است(٣٩٩)

آداب نماز آيات

نمازايات به واسطه چهار چيز واجب مى شود: اول : گرفتن خورشيد، دوم : گرفتن ماه ، اگر چه مقدار كمى از خورشيد و ماه گرفته شود و كسى هم از آن نترسد. سوم : زلزله اگر چه كسى هم نترسد. چهارم : رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ و مانند اينها، در صورتى كه بيشتر مردم بترسند.(٤٠٠)

دستورالعمل نماز آيات نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد. دستور آن نيز اين است كه انسان بعد از نيت تكبير بگويد و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع برود و سر از ركوع بردارد و دوباره يك حمد و يك سوره بخواند. باز به ركوع برود تا پنج مرتبه ، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم ، دو سجده نمايد و برخيزد. ركعت دوم را هم مثل ركعت اول به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.(٤٠١)

همچنين مى تواند به جاى خواندن سوره تمام ، يك سوره را پنج قسمت كند و يك آيه يا بيشتر از آن را بخواند و به ركوع برود و سر بردارد و بدون اين كه حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع برود؛ همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد.(٤٠٢)

آداب نماز آيات عبارتند از:

١. در نماز آيات مستحب است كه به جاى اذان و اقامه ، سه مرتبه به قصد اميد ثواب ، بگويد:الصلاة(٤٠٣)

٢. مستحب است كه نمازگزار بعد از ركوع پنجم و دهم بگويد:سمع اللّه لمن حمده.(٤٠٤)

٣. مستحب است نمازگزار پيش از هر ركوع و بعد از آن تكبير بگويد؛ ولى بعد از ركوع پنجم و دهم ، گفتن تكبير مستحب نيست(٤٠٥)

٤. مستحب است كه انسان پيش از ركوع دوم ، چهارم ، ششم ، هشتم و دهم ، قنوت بخواند و اگر فقط يك قنوت ، پيش از ركوع دهم بخواند كافى است(٤٠٦)

٥. مستحب است كه حمد و سوره نماز آيات به (بلند) خوانده شود.(٤٠٧)

٦. در نماز آيات مخصوصا براى كسوف خورشيد مستحب است كه انسان نمازش را طول بدهد.(٤٠٨)

٧. مستحب است كه در نماز آيات خصوصا در كسوف خورشيد، سوره هاى طولانى مانند يس ، روم و كهف و امثال آن خوانده شود.(٤٠٩)

٨. مستحب است كه نمازگزار بعد از نماز آيات تا باز شدن قرص ، در محل نماز بنشيند و مشغول دعا و ذكر شود.(٤١٠)

٩. اگر تا باز شدن قرص وقت است مستحب است كه نماز را دوباره خواند.(٤١١)

١٠. مستحب است كه نماز آيات به جماعت خوانده شود.(٤١٢)

١١. براى قضاى نماز آيات ، مستحب است كه نمازگزار غسل كند.(٤١٣)

آداب مسجد

١. رفتن به مسجد با حالت وقار و آرامش

٢. در وقت بيرون رفتن از خانه به قصد مسجد بگويد:بسم اللّه الذى خلقنى فهو يهدين والذى هو يطعمنى و يسقين و اذا مرضت فهو يشفين والذى يميتنى ثم يحيين والذى اءطمع ان يغفرلى خطيئتى يوم الدين رب هب لى حكما و اءلحقنى بالصالحين واجعل لى لسان صدق فى الاخرين واجعلنى من ورثة جنة النعيم واغفر لاءبى به نام خدايى كه مرا آفريد، پس مرا راهنمايى كرد و به من خوراك داد و به من آب نوشاند و چون بيمار شدم ، شفايم بخشيد؛ آن كه مرا بميراند و سپس زنده ام كند و آن كه طمع دارم تا گناهانم را در روز جزا بيامرزد. پروردگارا! مقامى به من ببخش و مرا به نيكان برسان و براى من زبان راستگويى در پسينيان مقرر كن ! مرا از وارثان بهشت پر از نعمت قرار بده و پدرم را بيامرز!(٤١٤)

٣. هنگام داخل شدن در مسجد ته كفش و چيزهايى كه همراه دارد، مثل عصا و... را نگاه كند تا نجاستى به آن نباشد.(٤١٥)

٤. هنگام داخل شدن در مسجد، اول پاى راست را بگذارد.(٤١٦)

٥. هنگام داخل شدن در مسجد بگويد:بسم اللّه و بالله و من اللّه و الى اللّه و خير الاسماء كلها لله توكلت على اللّه و لا حول و لا قوة الا بالله اللهم صل على محمد و آل محمد وافتح لى اءبواب رحمتك و توبتك و اءغلق عنى اءبواب معصيتك واجعلنى من زوارك و عمار مساجدك و ممن يناجيك فى الليل و النهار و من الذين هم فى صلواتهم خاشعون و ادحرعنى الشيطان الرجيم و جنود ابليس اءجمعين به نام خدا، به ذات خدا، از خدا و به سوى خدا و بهترين نام ها همه از آن خداست توكل مى كنم بر خدا جنبش و نيرويى نيست ، مگر به وسيله خدا. خدايا! بر محمد و آل محمد رحمت بفرست و درهاى رحمت و توبه ات را بر من بگشا و درهاى گناه را بر من ببند و مرا از زائرانت و آبادكنندگان مسجدهايت و از كسانى كه تو را در شب و روز راز مى گويند و از كسانى كه در نمازشان خاشع اند، قرار بده و از من شيطان رجيم و لشكر ابليس را جميعا بران !(٤١٧)

٦. قبل از نشستن در مسجد، نماز تحيت (كه حداقل دو ركعت است ) بخواند؛(٤١٨) به قصد تحيت و احترام مسجد. البته اگر نماز واجب يا مستحب ديگرى هم خوانده شود كافى است ؛(٤١٩) حتى اگر چند دفعه هم داخل مسجد شود، مستحب است كه در هر دفعه نماز تحيت بخواند، اگر چه فاصله دفعات با يكديگر خيلى كم باشد.(٤٢٠)

٧. مستحب است كسى كه به مسجد مى رود لباس پاكيزه و قيمتى بپوشد و خود را خوش بو نمايد.(٤٢١)

٨. موقع بيرون آمدن از مسجد، اول پاى چپ را بيرون بگذارد.(٤٢٢)

٩. بهتر است نمازگزار از همه زودتر وارد مسجد شود و ديرتر از همه خارج شود.(٤٢٣)

١٠. تميز كردن مسجد و روشن كردن چراغ آن(٤٢٤)

١١. مستحب است كه زن در خانه اش نماز بخواند و فضيلتش بيشتر از نماز در مسجد است ، مگر اين كه خود را كاملا از نامحرم حفظ كند كه در اين صورت بهتر است در مسجد نماز بخواند.(٤٢٥)

١٢. ساختن مسجد و تعمير مسجدى كه رو به خرابى باشد، مستحب است(٤٢٦)

١٣. مستحب است كه مسجد را بى سقف بسازند يا لااقل قسمتى از آن را بى سقف بسازند.(٤٢٧)

١٤. مستحب است كه وضوخانه و مستراح در بيرون مسجد باشد.(٤٢٨)

١٥. ساختن مناره براى اذان گفتن مستحب است (البته در كنار ديوار مسجد و متصل به آن ، نه در وسط مسجد).(٤٢٩)

١٦. مستحب است كه مناره بلندتر از ديوار مسجد (پشت بام مسجد) ساخته نشود، بلكه مساوى با آن باشد.(٤٣٠)

١٧. زياد به مسجد رفتن و رفتن به مسجدى كه نمازگزار ندارد، مستحب است(٤٣١)

١٨. غذا نخوردن ، مشورت نكردن ، همسايه نشدن ، زن نگرفتن و زن ندادن به كسى كه در مسجد حاضر نمى شود از مستحبات مى باشد.(٤٣٢)

مكروهات مربوط به مسجد

١. عبور از مسجد به عنوان محل عبور، بدون آن كه در آنجا نماز بخواند.(٤٣٣)

٢. انداختن آب بينى و دهان در مسجد.(٤٣٤)

٣. بالا بردن مناره ها بالاتر از پشت بام مسجد.(٤٣٥)

٤. خوابيدن در مسجد، مگر در حال ناچارى(٤٣٦)

٥. فرياد زدن در مسجد و صدا را بلند كردن ، مگر براى اذان(٤٣٧)

٦. خريد و فروش در مسجد.(٤٣٨)

٧. خواندن شعرى كه نصيحت و مانند آن نباشد(٤٣٩) و سخن گفتن از امور دنيا در مسجد.(٤٤٠)

٨. طلب كردن گمشده اى در مسجد.(٤٤١)

٩. رفتن به مسجد براى كسى كه پياز، سير و مانند اينها را خورده است و بوى دهانش مردم را اذيت مى كند.

١٠. راه دادن بچه (بچه غير مميز و بچه اى كه اطمينان به طهارت او نيست ) و راه دادن ديوانه هم به مسجد مكروه است(٤٤٢)

١١. نقاشى چيزهايى كه روح ندارد، مثل گل و بوته در مسجد.(٤٤٣)

١٢. كراهت دارد موقعى كه امام جماعت مشغول به نماز واجب است و يا نماز جماعت در حال اقامه يا در شرف اقامه است ، نماز تحيت خوانده شود.(٤٤٤)

١٣. بلند ساختن ديوار مساجد، بلندتر از معمول و عرف ، مكروه است(٤٤٥)

١٤. كشتن شپش در مسجد مكروه است و اگر آن را بكشد، بايد با ريختن خاك آن را دفن كند.(٤٤٦)

١٥. ساختن تير و تراشيدن آن در مسجد مكروه است(٤٤٧)

١٦. اگر همسايه مسجد عذرى نداشته باشد، مكروه است در غير مسجد نماز بخواند.(٤٤٨)

١٧. قضاوت كردن در مسجد كراهت دارد. زيرا ممكن است قاضى خطا كند؛ در حالى كه مسجد مكان شريفى است كه سزاوار است در آن خطا واقع نشود. اما اين كه حضرت علىعليه‌السلام در مسجد كوفه محلى براى قضاوت داشتند به خاطر آن است كه ايشان معصوم بودند و خطايى از او سر نمى زد.(٤٤٩) البته شايد هم بتوان گفت كه قضاوتى مكروه است كه با كشمكش ، سر و صدا، فحش و ناسزا همراه باشد يا قضاوتى مكروه است كه دائمى باشد و يا قضاوتى كه قاضى فقط به جهت آن به مسجد بيايد.(٤٥٠)

١٨. تعطيل كردن مساجد مكروه است(٤٥١)

ترتيب اولويت مساجد از نظر ثواب

١. مسجدالحرام

٢. مسجدالنبى در مدينه منوره

٣. مسجد كوفه

٤. مسجد بيت المقدس

٥. مسجد جامع هر شهر.

٦. مسجد محله

٧. مسجد بازار(٤٥٢)

- خواندن نماز در حرم امامانعليهم‌السلام مستحب ، بلكه بهتر از مسجد است و خواندن نماز در حرم اميرالمومنينعليه‌السلام برابر با دويست هزار نماز است(٤٥٣)

مكان هاى مكروه براى اقامه نماز

١. حمام

٢. زمين نمك زار.

٣. مقابل درى كه باز است

٤. جاده ، خيابان و كوچه ؛ اگر براى كسانى كه عبور مى كنند زحمت نباشد و اگر زحمت باشد، حرام است ، ولى نماز باطل نيست

٥. مقابل آتش و چراغ

٦. آشپزخانه و هر كجا كه كوره آتش باشد.

٧. مقابل چاه و چاله اى كه محل بول است

٨. روبه روى عكس و مجسمه انسان يا حيوان ، مگر آن كه روى آن پرده بكشند.

٩. جايى كه عكس باشد؛ هر چند روبه روى نمازگزار نباشد.

١٠. اطاقى كه شخص جنب در آن باشد.

١١. مقابل قبر، روى قبر و بين دو قبر.

١٢. قبرستان(٤٥٤)

١٣. رختكن حمام

١٤. محل ريختن زباله

١٥. محل كشتن گوسفند و امثال آن

١٦. جايى كه در آن ادرار مى كنند؛ هر چند پشت بام باشد.

١٧. محلى كه مخصوص نگه داشتن مسكرات است

١٨. محل استراحت شتر، اسب ، قاطر، الاغ ، گاو و گوسفند.

١٩. روى لانه مورچه

٢٠. مجراى آب ؛ هر چند فعلا احتمال آمدن آب داده نشود.

٢١. در سرزمينى كه در قرون گذشته عذاب خدا در آن جا نازل شده است

٢٢. روى يخ و برف

٢٣. آتشكده زرتشتيان ، بلكه در هر مكانى كه براى افروختن آتش درست شده باشد.

٢٤. مقابل قرآن و كتابى كه باز باشد.

٢٥. مقابل ديوارى كه رطوبت مستراح در آن ظاهر شده باشد، مگر آن كه آن را بپوشانند.(٤٥٥)

نمازهاى مستحبى امام موسى بن جعفر عليه‌السلام مى فرمايند:

انجام نمازهاى مستحبى ، مؤ منان را به خداوند نزديك مى نمايد.(٤٥٦)

در اينجا بعضى از نمازهاى مستحبى را با دستورالعملشان ذكر مى كنيم ؛ ان شاءاللّه كه با به جا آوردن هر يك از آنها، به خداوند نزديك تر شويم

نمازهاى مستحبى شبانه روز نافله هاى شبانه روز

الف ) نافله هاى روزانه :

١. نافله نماز صبح ، قبل از نماز صبح ، دو ركعت مى باشد.

٢. نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر، هشت ركعت مى باشد.

٣. نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، هشت ركعت مى باشد.

٤. نافله نماز مغرب ، بعد از نماز مغرب ، چهار ركعت است

٥. نافله نماز عشا، بعد از نماز عشا، دو ركعت است(٤٥٧)

ب ) نافله هاى شب :

١. هشت ركعت نماز شب

٢. دو ركعت نماز شفع

٣. يك ركعت نماز وتر.

پس تعداد نافله ها سى و چهار ركعت ، مى باشد.

* تمام نمازهاى مستحبى به صورت دو ركعتى خوانده مى شود؛ مگر نماز وتر در نماز شب كه يك ركعت است و نماز اعرابى ، كه به صورت يك دو ركعتى و دو چهار ركعتى ، خوانده مى شود.(٤٥٨)

* در نمازهاى مستحبى ، غير از چند نماز، خواندن سوره واجب نيست(٤٥٩)

* نبايد نافله ظهر و عصر را در سفر خواند؛ ولى نافله عشا را به نيت اين كه شايد مطلوب باشد، مى توان به جا آورد.(٤٦٠)

* نماز مستحبى را مى شود در حال راه رفتن و سوارى خواند؛ در اين حال لازم نيست رو به قبله باشد.(٤٦١)

نماز شب :

مجموعا يازده ركعت است :

الف ) هشت ركعت آن دو ركعت ، دو ركعت ، مانند نماز صبح خوانده مى شود كه به نيت نماز شب مى باشد.

ب ) دو ركعت آن ، نماز شفع است بهتر است كه در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.

ج ) يك ركعت آن نماز وتر است بعد از حمد، سه بار سوره توحيد، يك بار سوره فلق و يك بار هم سوره ناس خوانده مى شود. مى توان يك سوره تنها نيز خواند. سپس دستها را به قنوت برداشته و براى چهل مؤ من دعا و طلب مغفرت نموده و هفتاد مرتبه گفته شود:استغفر اللّه ربى و اتوب اليه آنگاه هفت بار گفته شود:هذا مقام العائذبك من الناراين است مقام كسى كه از آتش قيامت به تو پناه مى برد. پس از آن سيصد مرتبه گفته مى شود:العفوو سپس بگويد:رب اغفرلى و ارحمنى و تب على انك انت التواب الغفور الرحيم.(٤٦٢)

وقت نماز شب ، از نيمه شب تا فجر صادق است و هنگام سحر، از ساير مواقع بهتر است (تمام ثلث آخر شب ، سحر محسوب مى شود). افضل از آن ، خواندن نماز شب ، نزديكيهاى فجر است(٤٦٣)

مستحب است كه نماز شب را بلند بخوانند، تا اگر از خانواده اش كسى مى خواهد براى نماز شب برخيزد، بيدار شود. بديهى است كه در صورت ريا، ديگر استحبابى بر بلند خواندن مترتب نخواهد بود.(٤٦٤)

نماز غفيله

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هنگام غفلت نماز مستحبى بخوانيد، گر چه دو ركعت نماز كوتاه باشد، زيرا اين دو ركعت انسان را به بهشت وارد مى كند. عرض شد يا رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله هنگام غفلت چه وقت است ؟ فرمود: ميان مغرب و عشا.

كيفيت نماز غفيله امام صادقعليه‌السلام فرمود: ميان مغرب و عشا، دو ركعت نماز بخوانيد؛ در ركعت اول بعد از حمد، اين آيه را بگويد:و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن اءن لن نقدر عليه فنادى فى ظلمات اءن لا اله الا اءنت سبحانك انى كنت من الظالمين فاستجبناله و نجيناه من الغم و كذالك ننجى المؤ منين و ذوالنون (صاحب ماهى ، منظور حضرت يونس است ) چون خشمگين رفت ، پنداشت هرگز بر او تنگ نخواهيم گرفت پس در ظلمات ندا كرد: جز تو خدايى نيست ، تو منزهى ! همانا من از ستمكارانم پس او را اجابت كرديم و از غم رهايى اش داديم و مومنين را اين چنين رها مى گردانيم

سپس در ركعت دوم بعد از حمد، آيات زير را بگويد:و عنده مفاتيح الغيب لا يعلمها الا هو و يعلم ما فى البر و البحر و ما تسقط من ورقة الا يعلمها و لا حبة فى ظلمات الاءرض و لا رطب و لا يابس الا فى كتاب مبين و كليدهاى غيب نزد اوست و جز او كسى آن را نمى داند و آنچه در خشكى و درياست مى داند و برگى بر زمين نمى افتد و هيچ دانه اى در تاريكيهاى زمين نيست ، مگر آن كه از آن آگاه است و تر و خشكى نيست مگر كه در كتاب روشن ثبت شده است

بعد دستها را به قنوت برداشته و اين دعا را مى خواند:اللهم انى اسئلك بفاتيح الغيب التى لا يعلمها الا انت ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تفعل بى كذا و كذا.

و به جاى اين كلمات (كذا و كذا) حاجات خود را به هر زبانى كه بتواند از خدا بخواهد و پس از آن بگويد:اللهم انت ولى نعمتى و القادر على طلبتى تعلم حاجتى فاءسئلك بحق محمد و آله عليه و عليهم‌السلام لما قضيتها لى بارالها! تو را به اسرار غيب ، كه جز تو كسى آن را نمى داند، سوگند مى دهم كه بر محمد و دودمان او درود فرستى و درباره من چنين و چنان كن بارالها! تو ولى نعمت منى و به برآوردن نياز من توانايى دارى و حاجت مرا مى دانى سوگند به حق محمد و آلش كه بر او و بر آنان درود باد كه حاجت مرا برآورى(٤٦٥)

5 -آداب معنوى نماز ائمه معصومين عليهم‌السلام

١. نماز حضرت رسول صل الله عليه و آله

دو ركعت است ؛ در هر ركعت بعد از حمد، پانزده مرتبه سوره قدر و در هر يك از ركوع و بعد از سر برداشتن از آن و در سجود و بعد از سر برداشتن از آن و در سجده دوم و بعد از سر برداشتن از آن پانزده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و بعد از آن ، ركعت دوم نيز مثل ركعت اول انجام مى شود.

٢. نماز حضرت على عليه‌السلام

چهار ركعت است به دو تشهد و دو سلام در هر ركعت بعد از حمد، پنجاه مرتبه سوره توحيد خوانده مى شود.

٣. نماز حضرت فاطمه عليها‌السلام

دو ركعت است ؛ در ركعت اول بعد از حمد، صد مرتبه سوره قدر و در ركعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحيد خوانده و بعد از فارغ شدن از نماز تسبيحات حضرت زهراعليها‌السلام انجام مى شود. اين نماز افضل نمازهاى مستحبى است و در اول شب ذى الحجه مؤكد است نماز ديگر آن است كه چهار ركعت نماز خوانده شود و به دو سلام ، در ركعت اول بعد از حمدپنجاه مرتبه سوره توحيدو در ركعت دوم بعد از حمدالعاديات پنجاه مرتبه و در ركعت سوم بعد از حمداذا زلزلت پنجاه مرتبه و در ركعت چهارم بعد از حمداذا جاء نصراللّه پنجاه مرتبه خوانده شود.

٤. نماز امام حسن عليه‌السلام

در روز جمعه خوانده مى شود و چهار ركعت است و مانند نماز اميرالمومنينعليه‌السلام مى باشد. نماز ديگر در روز جمعه خوانده مى شود و آن هم چهار ركعت است ؛ در هر ركعت بعد از يك حمد، بيست و پنج مرتبه توحيد خوانده مى شود.

٥. نماز امام حسين عليه‌السلام

چهار ركعت است ؛ در هر ركعت سوره فاتحه پنجاه مرتبه ، سوره توحيد پنجاه مرتبه ، در ركوع ، فاتحه و توحيد هر يك ده مرتبه و چون از ركوع سر برداشته شود هر يك ده مرتبه و همچنين دو سجده اولى و در بين دو سجده و در سجده دوم هر يك ده مرتبه و چون از چهار ركعت نماز فارغ و سلام گفته شد، اين دعا بايد خوانده شود:اللهم انت الذى اءستجبت لادم و حواء...تا آخر دعا كه طولانى است

٦. نماز امام زين العابدين عليه‌السلام

چهار ركعت است ؛ در هر ركعت حمد يك مرتبه و توحيد صد مرتبه بايد خوانده شود.

٧. نماز حضرت محمد باقر عليه‌السلام

دو ركعت است ؛ در هر ركعت ، يك مرتبه حمد وسبحان اللّه و الحمدلله و لا اله الا اللّه و اللّه اكبرصد مرتبه قرائت مى شود.

٨. نماز حضرت صادق عليه‌السلام

دو ركعت است ؛ در هر ركعت حمد يك مرتبه و آيه شهد اللّه ...صد مرتبه ذكر مى شود.

٩. نماز امام كاظم عليه‌السلام

دو ركعت است ؛ در هر ركعت حمد يك مرتبه و توحيد دوازده مرتبه خوانده مى شود. دعاى آن حضرت در مفاتيح الجنان آمده است

١٠. نماز امام رضا عليه‌السلام

شش ركعت است ؛ در هر ركعت ، حمد يك مرتبه و بعد از حمدهل اءتى على الانسان ...ده مرتبه قرائت مى شود. (دعاى حضرت در مفاتيح الجنان ذكر شده است ).

١١. نماز حضرت جواد عليه‌السلام

دو ركعت است ؛ در هر ركعت ، حمد يك مرتبه و توحيد هفتاد مرتبه است (دعاى حضرت در مفاتيح الجنان ذكر شده است ).

١٢. حضرت هادى عليه‌السلام

دو ركعت است ؛ در ركعت اول ، حمد و يس و در ركعت دوم حمد و الرحمن خوانده مى شود.

١٣. نماز امام حسن عسگرى عليه‌السلام

چهار ركعت است ؛ دو ركعت اول بعد از حمد، پانزده مرتبه سوره زلزلت و در دو ركعت آخر بعد از حمد، پانزده مرتبه توحيد خوانده مى شود.

١٤. نماز حضرت صاحب الزمان (عج )

دو ركعت است ؛ در هر ركعت ، حمد يك مرتبه واياك نعبد و اياك نستعينصد مرتبه تكرار مى شود؛ بعد از آن ، ادامه سوره حمد و سوره توحيد خوانده مى شود. سپس دعاى فرج قرائت مى شود:اللهم عظم البلاء و برح الخفاء....(٤٦٦)

مختصرى از تاريخچه مسجد مقدس جمكران

شيخ حسن بن مثله جمكرى مى گويد: من شب سه شنبه هفدهم ماه مبارك رمضان سال ٣٩٣ و به قولى ٣٧٣ در خانه خود خوابيده بودم كه ناگاه جماعتى از مردم به در خانه من آمدند. مرا از خواب بيدار كردند و گفتند: برخيز و طلب مهدى (عج ) را اجابت كن كه تو را مى خواند. مرا به محلى كه اكنون مسجد جمكران است آوردند. نگاه كردم تختى ديدم كه فرشى نيكو بر آن گسترده شده و جوانى سى ساله روى آن تخت تكيه بر بالش كرده و پيرمردى هم پيش او نشسته است پيرمرد حضرت خضرعليه‌السلام بود، كه مرا پيش خود نشاند. حضرت مهدىعليه‌السلام مرا به نام خواند و فرمود: برو به حسن مسلم - كه در اين زمين كشاورزى مى كند - بگو كه اين زمين شريفى است و حق تعالى آن را از زمينهاى ديگر برگزيده است و ديگر نبايد در آن كشاورزى كنند. حسن مثله گفت : سيدى و مولاى ! لازم است كه من دليل و نشانه اى داشته باشم و الا مردم حرف مرا قبول نمى كنند. آقا فرمودند: تو برو آن رسالت را انجام بده ! ما خودمان نشانه هايى بر آن قرار مى دهيم پيش سيد ابواحسن برو و به او بگو: حسن مسلم را احضار كند و سود چند ساله را كه از زمين به دست آورده است وصول كند و با آن پول ، مسجد را بنا كنند. به مردم نيز بگو به اين مكان رغبت كنند و آن را عزيز دارند. و چهار ركعت نماز در آن گزارند. دو ركعت اول به نيت نماز تحيت مسجد است ، كه در هر ركعت آن يك مرتبه سوره حمد و هفت مرتبه سوره توحيد خوانده مى شود و در حالت ركوع و سجود هم هفت مرتبه ذكر را تكرار كنند.

دو ركعت دوم به نيت نماز امام صاحب الزمان (عج ) خوانده مى شود؛ بدين صورت كه سوره حمد را شروع مى كنيم و چون به اياك نعبد و اياك نستعين مى رسيم ، اين آيه شريفه را صد مرتبه تكرار مى كنيم و بعد از آن بقيه سوره حمد را مى خوانيم بعد از پايان حمد، سوره توحيد را يك بار مى خوانيم و به ركوع مى رويم ذكر ركوع را هفت مرتبه پشت سر هم تكرار مى كنيم و ذكر هر كدام از سجده ها نيز هفت مرتبه است ركعت دوم نيز به همين گونه است چون نماز به پايان رسيد و سلام داده شد يك بار گفته مى شودلا اله الا اللّه و به دنبال آن تسبيحات حضرت زهراعليها‌السلام ، خوانده و بعد از آن به سجده رفته و صد بار صلوات فرستاده مى شود.

امام مهدىعليه‌السلام فرمودند:هر كس اين دو ركعت نماز (نماز امام صاحب الزمان ) را در اين مكان (مسجد جمكران ) بخواند، مانند آن است كه دو ركعت نماز در كعبه خوانده باشد.(٤٦٧)

نماز هديه معصومين عليهم‌السلام

١. هشت ركعت نماز در روز جمعه به جا آورد؛ يعنى بعد از هر دو ركعت ، سلام بگويد. چهار ركعت آن را هديه به حضرت رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله و چهار ركعت ديگر را به حضرت فاطمهعليها‌السلام هديه نمايد.

٢. در روز دوشنبه چهار ركعت نماز بخواند و به حضرت اميرالمومنينعليه‌السلام هديه نمايد.

٣. هر روز از هفته را چهار ركعت بخواند و به امامى هديه كند، به ترتيب آن ها تا آنكه در روز پنج شنبه چهار ركعت به امام جعفر صادقعليه‌السلام هديه گرداند.

٤. در روز شنبه چهار ركعت به حضرت امام موسىعليه‌السلام هديه كند.

٥. هر روز چهار ركعت نماز بخواند و به امامى هديه نمايد؛ به ترتيب ، تا روز پنج شنبه چهار ركعت را هديه امام عصرعليه‌السلام كند و مابين هر دو ركعت از اين نمازها، اين دعا را بخواند:اللهم انت السلام منك السلام ...كه در مفاتيح الجنان آمده است(٤٦٨)

نماز زيارت معصومين عليهم‌السلام

حداقل آن دو ركعت است كه ثواب آن به آن معصومى كه به زيارتش ‍ رفته اند، هديه مى شود. وقت آن نيز بعد از داخل شدن به حرم و سلام كردن به معصومعليه‌السلام يعنى بعد از زيارت او است ناگفته نماند كه تاءخير نماز از زيارت در صورتى است كه از نزديك امام را زيارت كند؛ ولى اگر از دور و از شهر خودش بخواهد زيارت كند بايد نماز را قبل از زيارت بخواند. افضل مكان ها در حرم ، بالاى سر حضرت است

١. نماز زيارت حضرت رسول صل الله عليه و آله

از راه دور: چهار ركعت نماز زيارت است به دو سلام (فرقى نمى كند چه سوره اى بخواند) بعد از نماز نيز تسبيح حضرت فاطمه زهراعليها‌السلام بگويد.(٤٦٩)

٢. نماز زيارت ائمه بقيع عليهم‌السلام

شيخ طوسى در تهذيب فرمود: بعد از آن هشت ركعت نماز زيارت بخوان يعنى براى هر امامى دو ركعت(٤٧٠)

٣. نماز اميرالمومنين عليه‌السلام

شش ركعت نماز به جا آور! دو ركعت آن را هديه به اميرالمومنينعليه‌السلام كن ! در ركعت اول بعد از حمد، سوره رحمن بخوان و در ركعت دوم سوره يس بعد از نماز تسبيح حضرت زهراعليها‌السلام را بخوان ، از خدا طلب آمرزش و براى خود دعا كن و چهار ركعت ديگر را به نيت هديه به حضرت آدم و نوح بخوان ، سجده شكر به جا آور.(٤٧١)

٤. نماز بعد از زيارت عاشورا

دو ركعت است و مانند نماز صبح خوانده مى شود.

سه نماز ديگر نماز جعفرطيار(٤٧٢) از مستحبات مؤ كد و از نمازهاى مشهور بين عامه و خاصه است از چيزهايى است كه پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله به خاطر محبت و بزرگوارى نسبت به پسر عموى خود هنگام بازگشت از سفرش به او عطا فرمود. همچنين از امام صادقعليه‌السلام نقل است كه در روز فتح خيبر، هنگامى كه جعفر از حبشه آمد، پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله به او فرمود: آيا جايزه اى به تو ندهم ؟ آيا بخششى به تو نداشته باشم ؟ آيا به تو هديه اى نكنم ؟ پس ‍ جعفر گفت : چرا يا رسول اللّهصلى‌الله‌عليه‌وآله ! حضرت صادقعليه‌السلام فرمود: مردم گمان كردند كه پيغمبر به او طلا يا نقره مى دهد، لذا گردنها را كشيدند تا ببينند چه مى دهد. پس پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: چيزى به تو عطا مى كنم كه اگر آن را هر روز انجام دهى ، برايت از دنيا و آنچه در آن است ، بهتر خواهد بود و اگر هر دو روز يك مرتبه به آن عمل كنى ، خداوند گناه بين آن دو روزت را مورد مغفرت قرار مى دهد، يا اگر در هر جمعه يا هر ماه يا هر سالى عمل نمايى خداوند گناه بين آنها را مى بخشد. با فضيلت ترين وقت خواندن نماز جعفر طيار روز جمعه ، وقت بالا آمدن آفتاب است