اعتراف دانشمندان عامه
مشهور در ميان مورخان و محدثان اين است كه ولادت با سعادت آن كعبه مقصود و قبله موعود در پگاه روز جمعه ۱۵ شعبان ۲۵۵ هجرى واقع شده كه اينك يك هزار و يك صد و شصت و سه سال از آن روز پر شكوه مى گذرد.
اصل ولادت حضرت مهدى - عجل الله تعالى فرجه الشريف - از ضروريات مذهب و از مسلمات تاريخ است و گذشته از امامان معصوم، عالمان، مورخان و محدثان شعيه، بسيارى از مورخان و محدثان اهل سنت نيز به آن اعتراف كرده، در كتابهاى پرارج خود به آن تصريح كرده اند كه گفتار تعدادى از آنها را به عنوان نمونه در اينجا مى آوريم:
اين گروه از علماى اهل سنت انصاف به خرج داده، تاريخ تولد حضرت ولى عصر روحى فداه را دقيقا همانند علماى شعيه در ۱۵ شعبان ۲۵۵ هجرى نوشته اند كه در اين فرصت كوتاه به تعدادى از آنها دست يافتيم و اينك اسامى بيست تن از آنها به ترتيب تقدم زمانى:
۱ - ابوبكر احمد بن حسين بن على بيهقى شافعى، متوفاى ۴۵۸ ه. در كتاب شعب الايمان
۲ - شمس الدين احمد بن محمد، ابن خلكان، متوفاى ۶۸۱ ه
.
۳ - حمد الله بن ابى بكر بن احمد بن نصر مستوفى، متوفاى حدود ۷۵۰ ه
.
۴ - ابوالوليد محمد ابن شحنه حنفى، متوفاى ۸۱۵ ه
.
۵ - حافظ محمد بن محمد بن محمود نجار، معروف به خواجه پارسا، متوفاى ۸۲۲ ه در كتاب فصل الخطاب.
۶ - على بن محمد بن احمد، معروف به ابن صباغ، متوفاى ۸۵۵ ه.
۷ - غياث الدين بن همام الدين، معروف به خواند مير، متوفاى ۹۴۲ ه.
۸ - شمس الدين، محمد ابن طولون دمشقى حنفى، متوفاى ۹۵۳ ه.
۹ - عبدالوهاب شعرانى شافعى، متوفاى ۹۷۳ ه.
۱۰ - احمد ابن حجر هيثمى مكى، متوفاى ۹۷۴ ه.
۱۱ - سيد جمال الدين عطاءالله بن سيد غياث الدين محدث صاحب كتاب روضه الاءحباب متوفاى ۱۰۰۰ ه.
۱۲ - احمد بن يوسف دمشقى قرمانى، متوفاى ۱۰۱۹ ه.
۱۳ - عبدالله بن محمد بن عامر شبراوى شافعى، متوفاى بعد از ۱۱۵۴ ه.
۱۴ - محمد بن احمد سفارينى نابلسى حنبلى، متوفاى ۱۱۸۸ ه.
۱۵ - مؤ من بن حسن بن مؤ من شبلنجى، متوفاى بعد از ۱۲۹۰ ه.
۱۶ - سليمان بن ابراهيم قندوزى حنفى، متوفاى ۱۲۹۴ ه.
۱۷ - حسن عدوى حمزاوى مالكى مصرى، متوفاى ۱۳۰۳ ه.
۱۸ - شهاب الدين احمد بن احمد حلوانى، متوفاى ۱۳۰۸ ه.
۱۹ - قاضى بهلول بهجت افندى، متوفاى ۱۳۵۰ ه
۲۰ - خيرالدين زركلى، متوفاى ۱۳۹۶ ه.
نامبردگان كه همگى از مشاهير علماى اهل سنت هستند، در آثار گرانقدر خود تصريح كرده اند كه ولادت حضرت ولى عصر - عجل الله تعالى فرجه الشريف - در شب جمعه ۱۵ شعبان ۲۵۵ هجرى واقع شده است.
برخى ديگر از علماى اهل سنت روز و ماه آن را تعيين نكرده اند، ولى تصريح كرده اند كه حضرت مهدىعليهالسلام
در سال ۲۵۵ هجرى جهان را با نور خود منور فرموده است، كه از آن جمله است:
۱ - عمادالدين اسماعيل ابوالفداء، متوفاى ۷۳۲ ه.
۲ - زين الدين عمر بن منفطر، ابن وردى، متوفاى ۷۴۹ ه.
برخى از آنان همه مشخصات را دقيقا همانند شيعيان نوشته اند، جز اينكه به جاى نيمه شعبان، نيمه رمضان ۲۵۵ ه ثبت كرده اند، كه از آن جمله است: عبدالرحمن صوفى از مشايخ شاه ولى الله دهلوى، در كتاب الانتباه فى سلاسل اولياءالله
.
و برخى از آنها ميلاد مسعود آن مهر تابان را در سالهاى ۲۵۸ و ۲۵۹ نوشته اند كه از آن جمله است:
۱ - ابن ارزق فارقى، متوفاى ۵۹۰ ه كه در كتاب تاريخ ميافارقين ولادت آن حضرت را در ۱۹ ربيع الاول ۲۵۸ ه نوشته است.
۲ - كمال الدين محمد ابن طلحه شافعى، متوفاى ۶۵۲ ه كه ولادت آن حضرت را در ۲۳ رمضان ۲۵۸ ه نوشته است.
۳ - حسين بن محمد بن حسن مالكى دياربكرى، متوفاى ۹۶۶ ه كه او نيز ۲۳ رمضان ۲۵۸ ه را قيد كرده است.
۴ - شمس الدين سامى افندى، متوفاى ۱۳۲۲ ه كه ولادت آن كعبه مقصود را در سال ۲۵۹ ه نوشته است.
گروهى از علماى اهل سنت در كتابهاى خود به تناسبهاى مختلف از حضرت بقيه الله (روحى و ارواح العالمين لتراب مقدمه الفدا) گفتگو كرده اند و تصريح نموده اند كه او فرزند بلافصل امام حسن عسكرىعليهالسلام
مى باشد.
اينها اگرچه از تاريخ دقيق تولد حضرت ولى عصر - عجل الله تعالى فرجه الشريف - بحث نكرده اند، ولى نظر به اين كه در مورد وفات امام حسن عسكرىعليهالسلام
هيچ اختلاف نيست و همه مورخان شيعه و سنى وفات آن حضرت را به سال ۲۶۰ هجرى نوشته اند، لذا محدثان و مورخانى كه تصريح مى كنند كه حضرت مهدى فرزند بلافصل امام حسن عسكرى است، در واقع اعتراف مى كنند كه حضرت مهدىعليهالسلام
پيش از آن تاريخ ديده به جهان گشوده است.
اين اعترافها مشت محكمى است بر دهان ياوه گويانى كه نغمه مهدى نوعى ساز مى كنند!
به دليل اهميت اين معنى، فهرست اعترافات تعدادى از بزرگان علماى اهل سنت را كه تصريح كرده اند حضرت مهدى فرزند بلافصل امام حسن عسكرى است به ترتيب تقدم زمانى در اينجا مى آوريم:
۱ - حافظ ابو محمد بلاذرى، متوفاى ۳۳۹ ه كه قسمت اعظم عمر خود را در غيبت صغرى سپرى كرده و ده سال هم از غيبت كبرى را درك نموده است، به پيشگاه آن مهر تابان تشرف يافته، به استماع حديثى از آن بزرگوار مفتخر شده است.
متن اين حديث را عبدالعزيز دهلوى، متوفاى ۱۲۳۹ ه كه از دشمنان سرسخت عالم تشيع است، در كتاب نزهه از پدرش شاه ولى الله دهلوى نقل مى كند، كه او نيز در كتاب مسلسلات با سلسله سندش از ابن عقله، از بلاذرى نقل كرده است.
۲ - على بن حسين مسعودى، متوفاى ۳۴۶ ه كه قسمتى از غيبت صغرى را درك نموده، به هنگام بحث از امام حسن عسكرىعليهالسلام
مى نويسد: او پدر مهدى منتظر، امام دوازدهم شيعيان است.
۳ - ابوعبدالله محمد بن احمد بن يوسف خوارزمى، متوفاى ۳۸۳ ه از حضرت مهدىعليهالسلام
به عنوان فرزند بلافصل امام حسن عسكرىعليهالسلام
نام برده و سلسله نسب آن حضرت را تا اميرمؤ منانعليهالسلام
برشمرده است.
۴ - يحيى بن سلامه خصكفى شافعى، متوفاى ۵۵۳ ه در قصيده داليه خود، اسامى مقدس ۱۲ امام معصوم را به نظم درآورده و بعد از امام حسن عسكرىعليهالسلام
از حضرت ولى عصرعليهالسلام
و غيبت آن حضرت بحث كرده است.
متن قصيده او را قندورزى نقل كرده است.
۵ - ابو محمد عبدالله بن احمد ابن خشاب، متوفاى ۵۶۷ ه در كتاب تاريخ مواليد تصريح مى كند كه خلف صالح از فرزندان امام حسن عسكرى است و نام مادرش نرجس و يا سوسن است.
۶ - موفق بن احمد مكى، متوفاى ۵۶۸ ه و مشهور به: اخطب خوارزم با سلسله اسناد خود از رسول اكرمصلىاللهعليهوآلهوسلم
روايت مى كند كه در شب معراج انوار تابناك امامان معصوم را در سمت راست عرش مشاهده كرده، اسامى فرد فرد آنها را بيان نموده، سپس مى فرمايد: مهدى در ميان آنها چون ستاره اى فروزان مى درخشيد، خداوند فرمود: اى محمد! اينها حجتهاى من هستند و او منتقم عترت تست، كه به عزت و جلال خود سوگند: او حجت واجبه بر دوستان من است، و انتقام گيرنده از دشمنان من است.
۷ - كمال الدين محمد ابن طلحه شافعى، متوفاى ۶۵۰ ه تصريح كرده كه خلف صالح مهدى منتظرعليهالسلام
فرزند بلافصل امام حسن عسكرىعليهالسلام
است.
آنگاه نسب او را تا حضرت علىعليهالسلام
برشمرده است.
۸ - شمس الدین یوسف بن قزاغلی حنفی، معروف به سبط این جوزی، و متوفای ۶۵۴ ه تصریح کرده که آن کعبه مقصود فرزند بلافصل امام حسن عسکریعليهالسلام
است و سلسله نسب آن حضرت را تا حضرت علیعليهالسلام
برشمرده است.
۹ - محمد بن یوسف گنجی شافعی، متوفای ۶۵۸ ه هنگامی که از زندگانی امام حسن عسکریعليهالسلام
بحث می کند می نویسد: از او فقط یک پسر باقی ماند و او امام منتظر صلوات الله علیه است.
نامبرده در کتاب پرارج البیان فی اخبار صاحب الزمان بابی را به پاسخ شبهات اختصاص داده، با دلایل قطعی اثبات کرده که حضرت مهدیعليهالسلام
از روزی که غائب شده تا به امروز زنده است، و چنین عمر طولانی از نظر عقل و شرع هیچ مانعی ندارد.
۱۰ - عزالدین علی ابن اثیر متوفای ۶۳۰ ه در تاریخ پر ارج کامل به هنگام بحث از امام حسن عسکریعليهالسلام
تصریح می کند که او پدر مهدی منتظر است.
۱۱ - محی الدین ابن عربی، متوفای ۶۳۷ ه در فتوحات مکیه باب ۳۶۶ می گوید:
مهدی از عترت رسول خداست. او از فرزندان حضرت فاطمه است.
جدش حسین بن علی است. پدر او امام حسن عسکری، پسر امام علی النقی، پسر امام محمد تقی، پسر امام رضا، پسر امام کاظم، پسر امام صادق، پسر امام باقر، پسر امام زین العابدین، پسر امام حسین، پسر امام علی رضی عنه الله است.
این فراز از گفتار ابن عربی در نسخه های چاپی فتوحات تحریف شده است.
ولی نسخه های تحریف نشده آن در اختیار بزرگان اهل سنت بوده، و در کتابهایشان منعکس است، که به دو نمونه آن دست یافته ایم.
۱ - امام عبدالوهاب شعرانی، متوفای ۹۷۳ ه متن کامل باب ۳۶۶ فتوحات مکیه را آورده.
۲- شیخ حسن عدوی حمزاوی، متوفای ۱۳۰۳ ه نیز قسمت عمده این باب را بدون کم و کاست آورده است.
دسترسی این دو دانشمند به متن تحریف نشده فتوحات درقرنهای دهم و سیزدهم نشانه آن است که در طول قرنها نسخه های آن سالم بوده، بعد از پیدایش چاپ به تحریف آن دست یازیده اند.
تحریف آثار گذشتگان جنایت بسیار بزرگی است که قدر و اعتبار میراث گرانبهای جهان اسلام را زیر سؤال می برد که با کمال تأسف در چند کشور از جمله مصر رائج می باشد
!
۱۲ - ابراهیم بن محمد جوینی، متوفای ۷۰۳ ه حدیثی را روایت می کند که تصریح دارد بر اینکه امام بعد از امام حسن عسکریعليهالسلام
، فرزند برومندش قائم منتظر - عجل الله تعالی فرجه الشریف - است، که به هنگام ظهور بر سراسر جهان هستی فرمانروائی خواهد داشت.
وی همچنین از رسول اکرمصلىاللهعليهوآلهوسلم
روایت می کند که در شب معراج انوار طیبه علی و فاطمه و دیگر امامان معصوم را در طرف راست عرش مشاهده نموده، که همگی صف کشیده به عبادت حق تعالی پرداخته اند و مهدی در میان آنها چون ستاره درخشانی تجلی می کند.
۱۳ - صلاح الدین صفوی، متوفای ۷۴۶ ه در کتاب شرح دائره تصریح می کند که مهدی موعود دوازدهمین امام معصوم است که ا ول آنها علی بن ابی طالب و آخر آنها حضرت مهدی است.
۱۴ - ابوعبدالله عفیف الدین اسعد بن علی بن سلیمان یافعی شافعی، متوفای ۷۶۸ ه در پیرامون امام حسن عسکریعليهالسلام
بحث می کند و در پایان می نویسد: او پدر امام منتظر و صاحب سرداب است.
۱۵ - عبدالله بن محمد مطیری شافعی، در کتاب الریاض الزاهره تصریح می کند که او پسر امام حسن عسکریعليهالسلام
، صاحب شمشیر و قائم منتظر است و برای او دو غیبت است.
۱۶ - شمس الدین ابوعبدالله محمد بن احمد ذهبی شافعی، متوفای ۸۰۴ ه تصریح کرده که حضرت بقیه الله روحی فداه فرزند امام حسن عسکریعليهالسلام
است و هنوز زنده است، تا خداوند فرمان ظهور دهد و زمین را پر از عدل فرماید.
۱۷ - ابوالمعالی محمد بن عبدالله بن مبارک رفاعی مخزومی، متوفای ۸۸۵ ه در کتاب صلاح الاخبار فی نسب الساده الفاطمیه الاطهار تصریح می کند که ولی الله اعظم امام زمانعليهالسلام
فرزند بلافصل امام حسن عسکریعليهالسلام
است.
۱۸ - عبدالرحمن بن احمد بن قوام الدین شافعی، معروف به جامی، متوفای ۸۹۸ ه در کتاب پرارج شواهد النبوه داستان ولادت آن حضرت را مشروحاً نوشته، واز عده ای از اصحاب امام حسن عسکریعليهالسلام
نام برده که در عهد امام حسن عسکریعليهالسلام
به دیدار آن جمال الهی نائل گشته اند. آنگاه سخنان خود را با اشعار نغزی حسن ختام داده که مطلعش این است:
بیا ای امام هدایت شعار
|
|
که بگذشت از حد غم انتظار
|
ز روی همایون برافکن نقاب
|
|
عیان ساز رخسار چون آفتاب
|
۱۹ - احمد بن حجر هیثمی مکی، متوفای ۹۷۴ ه در کتاب الصواعق المحرقه که آن را به عنوان رد بر شیعیان نوشته، شرح حال کوتاهی از امامان معصومعليهالسلام
آورده، در پایان شرح حال امام حسن عسکریعليهالسلام
می نویسد:
به سن ۲۸ سالگی در سامرا درگذشت و در کنار پدرش به خاک سپرده شد، گفته می شود او نیز به وسیله سم از دنیا رفته است.
سپس می افزاید: جز فرزندش ابوالقاسم محمد حجت جانشینی بر جای نگذاشت، که به هنگام وفات پدرش پنجساله بود، ولکی در آن سن و سال خداوند حکمت به او عطا فرموده بود.
۲۰ - محمد بن علی صبان مصری شافعی، متوفای ۱۲۰۶ ه نیز تصریح کرده که آن مهر تابان فرزند بلافصل امام حسن عسکریعليهالسلام
است و سلسله نسب او را تا امیرمؤمنانعليهالسلام
نوشته، قسمتی از مناقب آن حضرت را برشمرده است.
اینها گروهی از بزرگان اهل سنت هستند که در کتابهای خود در مورد حضرت مهدیعليهالسلام
به کلی گوئی اکتفا نکرده اند، بلکه به صراحت گفته اند که مهدی موعود فرزند بلافصل امام حسن عسکریعليهالسلام
است. اما در مورد اصل مهدویت حتی یک نفر هم یافت نمی شود که منکر ظهور مصلح جهانی در آخر الزمان باشد. در این زمینه روایتی نیز از رسول اکرمصلىاللهعليهوآلهوسلم
در کتب اهل سنت نقل شده که هر کس حضرت مهدی را انکار کند کافر است، و گروهی از علمای اهل سنت بر طبق آن فتوی داده اند. متن حدیث این است:
ابوبکر اسکاف در فوائد الاخبار و ابوالقاسم سهیلی در شرح السیره روایت کرده اند از جابر بن عبدالله انصاری که رسول اکرمصلىاللهعليهوآلهوسلم
فرمود: من کذب بالمهدی فقد کفر:
هر کس حضرت مهدی را انکار کند کافر است.
داستان ولادت حضرت بقیه الله روحی و ارواح العالمین له الفدا در احادیث شیعه با شرح و تفصیلات بیشتری منعکس شده است.
قدیمی ترین کتابی که مشروح داستان ولادت آن حضرت را نوشته، کتاب پر ارج غیبت از فضل بن شاذان است.
فضل بن شاذان ازدی، از اصحاب امام رضاعليهالسلام
، عمر طولانی و با برکتی داشت، که همه آن را در دفاع از حریم تشیع سپری کرد و بیش از ۱۸۰ جلد کتاب پر ارج از خود به یادگار گذاشت و سرانجام درسال ۲۶۰ ه دیده از جهان فروبست.
وی در کتاب غیبت خود ولادت آن مهر تابان را از امام حسن عسکریعليهالسلام
چنین نقل می کند:
ولی خدا، حجت خدا و خلیفه او بعد از من، در شب ۱۵ شعبان به سال ۲۵۵ به هنگام طلوع فجر، به صورت ختنه شده متولد گردید.
نخستین کسی که او را شستشو داد، رضوان خازن بهشت بود که با جمعی از فرشتگان مقرب او را با آب کوثر و سلسبیل شستشو داد و سپس عمه ام حکیمه او را شستشو داد.
امام حسن عسکریعليهالسلام
در شب ولادت امام زمانعليهالسلام
از یک زن صالحه ای که شیعه نبود به عنوان قابله دعوت فرمود تا در آن لحظات حساس حضور داشته باشد و در میان قوم خود حجت باشد، چنانکه خداوند گروهی از بستگانش را به دست او هدایت نمود.
دودمان امامت را یک طرف تلاش می کرد که خبر ولادت آن مهر تابان را مکتوم بدارد تا به گوش جاسوسان رژیم نرسد، و از یک طرف سعی می کرد که این خبر مسرت بخش به همه خانه های شیعیان برسد، از این رهگذر نامه ها نوشته به شهرها فرستادند، گوسفندها خریده به خانه های شیعیان فرستادند تا به عنوان عقیقه حضرت مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف - ذبح کرده، اطعام کنند.
امام حسن عسکریعليهالسلام
در فرصتهای متناسب، مولود مسعود را به اصحاب خود عرضه می کرد، تا آن کعبه موعود را با دیدگان خود ببیند و از تولدش آگاه شوند و در کشاکش روزگار دچار شک و تردید نشوند.
فهرست این دیدارها را در مقدمه جزیره خضرا آورده ایم، امیدواریم در فرصتی دیگر در این زمینه به تفصیل سخن بگوئیم.