مهدی موعود در منابع اهل تسنن
روایاتی که پیرامون بنیانگذار حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی مهدی موعود، قائم آل محمدصلىاللهعليهوآلهوسلم
در منابع معتبر اهل تسنن آمده است، دست کم از روایات شیعیان نمی باشد و حتی در صحاح سته که معتبرترین کتاب روایتی اهل تسنن است روایات مهدیعليهالسلام
به شرح زیر آمده است:
۱- صحیح بخاری، جلد چهارم کتاب الاحکام و باب نزول عیسی بن مریم.
۲- صحیح مسلم، جلد اول، باب الفتن و اشراط الساعه و باب نزول عیسی.
۳- سنن ابن ماجه، جلد دوم، باب خروج المهدی.
۴- سنن ابی داود، جلد دوم کتاب المهدی.
۵- سنن ترمذی، باب ما جاء فی المهدی.
همچنین مسند احمد، پیشوای حنبلی ها و دیگر سنن و جوامع اهل تسنن روایات حضرت مهدیعليهالسلام
را احتواء کرده است.
استاد علی محمد دخیل اسامی ۲۰۵ کتاب از بزرگان علمای سنی را در کتاب خود الامام المهدی آورده است که تعداد ۳۰ نفر آنها مستقلاً درباره حضرت ولی عصر - عجل الله تعالی فرجه الشریف - کتاب نوشته اند، و ۳۱ نفرشان فصلی را در کتابهای خود به روایات حضرت مهدی اختصاص داده اند و ۱۴۴ نفرشان به تناسبهای مختلف روایات مهدی را در کتابهای خود آورده اند.
اگر بخواهیم اسامی همه این کتابها را نقل کنیم، سخن به درازا می کشد، از این رهگذر فقط کتابهایی که مستقلاً درباره حضرت ولی عصرعليهالسلام
از بزرگان اهل سنت به رشته تحریر آمده است، به ترتیب حروف تهجی نام می بریم:
۱- ابزار الوهم من کلام ابن حزم، تألیف احمد بن صدیق بخاری.
۲- ابزار الواهم المکنون من کلام ابن خلدون، تألیف احمد بن محمد بن صدیق حضرمی، متوفای ۱۳۸۰ه
۳- اتحاف الجماعه بما جاء فی الفتن و الملاحم و اشراط الساعه -۲ جلدی - تألیف شیخ حمود بن عبد الله تویجری - معاصر -
۴- احادیث اشراط الساعه الصغری، تألیف صالح بن محمد دخیل الله - معاصر -
۵- الاحادیث القاضیه بخروج المهدی، تألیف محمد بن اسماعیل امیر یمانی، متوفای ۷۵۱ ه
۶- الاحادیث الوارده فی المهدی، تألیف ابوبکر بن خثیمه، متوفای ۲۷۹ ه
۷- الأحادیث الوارده بشأن الدجال، تألیف احمد بن عیسی بن الهادی - معاصر -
۸- الأحادیث الوارده فی شأن المهدی، تألیف شیخ عبدالعلیم بن عبدالعظیم بستوی - معاصر -
۹- احادیث و کلمات حول الامام المنتظر، تألیف سید عبدالله غریفی - معاصر -
۱۰- الاحتجاج بالأثر علی من انکر المهدی المنتظر، تألیف شیخ حمود بن عبدالله تویجری - معاصر -
۱۱- احوال صاحب الزمان، تألیف سعدالدین حموئی، متوفای ۶۵۰ ه
۱۲- احوال مهدی آخرالزمان، تألیف متقی هندی، متوفای ۹۷۵ ه
۱۳- اخبار الدوله فی ظهور المهدی، تألیف احمد بن ابراهیم، ابن جزار قیروانی، متوفای ۴۰۰ ه
۱۴- اخبار المهدی، تألیف ابوالعلاء همدانی، متوفای ۵۵۶۹ ه
۱۵- اخبار المهدی، تألیف بدرالدین حسن بن محمد بن صالح نابلسی، متوفای ۷۷۲ ه
۱۶- اخبار المهدی، تألیف عبدالعزیز بن یحیی جلودی، متوفای ۳۰۲ ه یا ۳۳۲ ه
۱۷- اخبار المهدی، تألیف ابونعیم اصفهانی، متوفای ۴۳۰ ه
۱۸- اخبار المهدی، تألیف حماد بن یعقوب رواجنی.
۱۹- اخبار المهدیه، تألیف ابوبکر صنهاجی.
۲۰- اربعین حدیث فی المهدی، تألیف ابونعیم اصفهانی، متوفای ۴۳۰ ه
۲۱- اربعین حدیث فی المهدی، تألیف ابوالعلاء همدانی، متوفای ۵۶۹ ه
۲۲- ارشاد المستهدی فی نقل بعض الاحادیث و الاثار الوارده فی شأن الامام المهدی، تألیف محمد علی حسین بکری مدنی.
۲۳- الاشاعه لاشراط الساعه، تألیف محمد بن رسول برزنجی شافعی، متوفای ۱۱۰۳ ه
۲۴- اشراط الساعه، تألیف ابو محمد عبدالغنی مقدسی جماعلی حنفی، متوفای ۶۰۰ ه
۲۵- اشراط الساعه، تألیف احمد بن فقیه شافعی.
۲۶- اشراط الساعه، تألیف یوسف بن عبدالله بن یوسف وابل.
۲۷- اشراط الساعه الصغیری و الکبری، تألیف شیخ امین حاج محمد احمد - معاصر -
۲۸- اشراط الساعه و خروج المهدی، تألیف علی بن محمد میلی جمالی مغربی مالکی، متوفای ۱۲۴۸ ه
۲۹- اصح ما وردفی المهدی و عیسی، تألیف شیخ محمد حبیب الله شنقیطی جکنی، متوفای ۱۳۶۳ ه
۳۰- اعتقاد اهل القرآن فی نزول المسیح ابن مریم آخرالزمان، تألیف شیخ محمد عربی مغربی.
۳۱- اقامه البرهان علی نزول عیسی فی آخرالزمان، تألیف ابوالفضل عبد الله بن محمد بن صدیق ادریسی غماری - معاصر -
۳۲- اقامه البرهان فی الرد علی من انکر خروج المهدی و الدجال و نزول المسیح فی آخر الزمان، تألیف حمود بن عبدالله تویجری - معاصر -
۳۳- امارات الساعه، تألیف شاه رفیع الدین دهلوی.
۳۴- البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، تألیف ملا علی متقی هندی، متوفای ۹۷۵ ه
۳۵- البرهان، فی علامات مهدی آخرالزمان، تألیف جلال الدین سیوطی، متوفای ۹۱۱ ه
۳۶- البیان فی اخبار صاحب الزمان، تألیف محمد بن یوسف گنجی شافعی، متوفای ۶۵۸ ه
۳۷- بین یدی الساعه، تألیف دکتر عبد الباقی احمد محمد سلامه - معاصر -
۳۸- تحدیق النظر فی اخبار المهدی المنتظر، تألیف محمد بن عبدالعزیز بن مانع، متوفای ۱۳۸۵ ه
۳۹- تلخیص البیان فی علامات مهدی آخرالزمان، تألیف ابن کمال پاشاحنفی، متوفای ۹۴۰ ه
۴۰- تلخیص البیان فی اخبار مهدی آخرالزمان، تألیف ملا علی متقی، متوفای ۹۷۵ ه
۴۱- تنبیه الوسنان الی اخبار مهدی آخرالزمان، تألیف احمد نوبی، متوفای ۱۰۳۷ ه
۴۲- التوضیح فی تواتر ما جاء فی المنتظر و الدجال و المسیح، تألیف شوکانی
۴۳- ثلاثه ینتظر هم العالم: عیسی، الدجال و المهدی المنتظر، تألیف شیخ عبداللطیف عاشور - معاصر -
۴۴- جامع لاخبار و الاقول فی المسیح الدجال، تألیف عبدالرزاق عید الرعود.
۴۵- جزء فی المهدی، تألیف ابوحسین ابن المنادی، متوفای ۳۳۶ ه.
۴۶- جزء فی المهدی، تألیف عمادالدین ابن کثیر، متوفای ۷۷۴ ه.
۴۷- الجواب المقنع المحرر، فی الراد علی من طغی و تبحر، بدعوی انه عیسی او المهدی المنتظر، تألیف محمد حبیب الله بن مایانی جکنی شنقیطی، متوفای ۱۳۶۳ ه.
۴۸- دجال از دیدگاه اسلام و سایر ادیان، - ترکی استانبولی - تألیف دکتر زکی ساری توپراق - معاصر -
۴۹- دراسات المرویات بشأن الدجال فی الکتب السته، تألیف احمد ابن عیسی احمد هادی عمر - معاصر -
۵۰- ذکرالمهدی و نعوته، تألیف ابو نعیم اصفهانی، متوفای ۴۳۰ ه.
۵۱- الرعد علی من حکم و قضی، ان المهدی جاء و مضی، تألیف ملا علی قاری، متوفای ۱۰۱۴ ه
.
۵۲- الرد علی من حکم و قضی بان المهدی جاء و مضی، تألیف متقی هندی، متوفای ۱۰۱۴ ه.
۵۳- الرد علی من کذب بالأ حادیث الصحیحه الوارده فی المهدی، تألیف شیخ عبدالمحسن عباد - معاصر -.
۵۴- رساله فی رد من انکران عیسیعليهالسلام
اذا نزل یصلی خلف المهدی، تألیف جلال الدین سیوطی، متوفای ۹۱۱ ه.
۵۵- رساله فی علامات المهدی، تألیف جلاالدین سیوطی، متوفای ۹۱۱ ه.
۵۶- رساله فی الفتن و الملاحم و اشراط الساعه، تألیف ابوعبیده ماهر بن صالح آل مبارک.
۵۷- رساله فی المهدی، تألیف جعفر بن حسن بن عبدالکریم برزنجی، متوفای ۱۱۷۹ ه.
۵۸- رساله فی المهدی، تألیف متقی هندی، متوفای ۹۷۵ ه.
۵۹- رساله فی المهدی تألیف ابن کثیر دمشقی، متوفای ۷۷۴ ه.
۶۰- رساله فی المهدی، تألیف ادریس بن محمد بن حمدون عراقی فارسی، متوفای ۱۱۸۳ ه.
۶۱- رساله فی المهدی، تألیف احمد بربیر، متوفای ۱۲۲۶ ه.
۶۲- روض وردی فی اخبار المهدی، تألیف جعفر بن حسن برزنجی شافعی، متوفای ۱۱۷۹ ه
۶۳- السر فی عور الدجال، تألیف عبدالرحمن بن عبدالله اندلسی سهیلی، متوفای ۵۸۱ ه
۶۴- سید البشر یتحدث عن المهدی المنتظر، تألیف شیخ حامد محمود محمد لیمود - معاصر -
۶۵- صاحب الزمان، تألیف ابوالعنبس محمد بن اسحاق، متوفای ۲۷۵ ه
۶۶- الصحیح المسند من احادیث الفتن و الملاحم و الشراط الساعه، تألیف مصطفی عدودی - معاصر -
۶۷- طریق احادیث المهدی، تألیف حافظ ولی الدین ابوزرعه عراقی، متوفای ۸۲۶ ه.
۶۸- العرب الوارد فی اخبار المهدی، تألیف جلال سیوطی متوفای ۹۱۰ ه
.
۶۹- العرف الوردی فی اخبار المهدی، تألیف یوسف بن یحیی دمشقی شافعی، متوفای ۶۸۵ ه
.
۷۰- العرب الوردی فی دلایل المهدی، تألیف عبدالرحمان بن مصطفی، عیدروس یمنی، متوفای ۱۱۹۲ ه
۷۱- العطر الوردی، فی شرح القطر الشهدی، فی اوصاف المهدی، تألیف محمد بن محمد بن احمد بلبیسی، متوفای ۱۳۰۸ ه.
۷۲- عقد الدرر فی اخبار المهدی المنتظر، تألیف یوسف بن یحیی دمشقی شافعی، متوفای ۶۸۵ ه
.
۷۳- عقد الدرر فی تحقیق القول بالمهدی المنتظر، تألیف احمد بن زینی دحلان.
۷۴- عقیده الاسلام فی رفع سیدنا عیسی و نزوله فی آخرالزمان، تألیف محمد ضیاءالدین کردی.
۷۵- عقیده اهل الاسلام فی نزول عیسی، تألیف البوالفضل عبدالله بن صدیق غماری - معاصر -
۷۶- عقیده اهل السنه و الاثر فی المهدی المنتظر، تألیف شیخ عبدالمحسن عباد - معاصر -
۷۷- علائم الظهور، تألیف علی بن حسام الدین متقی هندی، متوفای ۹۷۵ ه ۷۸- علامات الساعه الصغری و الکبری، تألیف لیلی مبروک - معاصر -
۷۹- علامات الساعه فی القرآن و السنه، تألیف شیخ جزاع شمری - معاصر -
۸۰- علامات قیام الساعه الصغری و الکبری، تألیف یوسف بن اسماعیل نبهانی، متوفای ۱۳۵۰ ه
۸۱- علامات القیامه الکبری، من بعثه النبی حتی نزول عیسی، تألیف شیخ عبدالله حجاج - معاصر -
۸۲- علامت المهدی، تألیف صدرالدین قونوی، متوفای ۶۷۲ ه
۸۳- علامات یوم القیامه، تألیف ابوعبدالله محمد بن احمد انصاری قرطبی، متوفای ۶۷۱ ه
۸۴- العواصم عن الفتن القواصم، تألیف ابن بریده.
۸۵- فتح المنان شرح الفوز والامان فی مدح صاحب الزمان، تألیف احمد بن علی بن عمر بن صالح عدوی منینی، متوفای ۱۱۷۳ ه
۸۶- الفتن، تألیف ابو عبدالله نعیم بن حماد مروزی، متوفای ۲۸۸ ه
۸۷- الفتن، تألیف ابوصالح احمد بن عیسی سلیلی - قرن چهارم -
۸۸- الفتن، تألیف ابو عمرو، عثمان بن سعید دانی، متوفای ۴۴۴ ه
۸۹- الفتن و الملاحم الواقعه فی آخرالزمان، تألیف ابن کثیر، متوفای ۷۷۴ ه
الفتوی فی مسأله المهدی المنتظر، شیخ منتصرکتابی
۹۱- فرائد الفوائد، تألیف مرعی بن یوسف کرمی مقدسی، متوفای ۱۰۳۱ ه
۹۲- فصل المقال فی رفع عیسیعليهالسلام
حیاً، و فی نزوله و قتله الدجال، تألیف دکتر محمد خلیل هراس
۹۳- القطر الشهدی فی اوصاف المهدی، تألیف احمد بن احمد حلوانی شافعی، متوفای ۱۳۰۸ ه
۹۴- القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر، تألیف شهاب الدین احمد بن محمد ابن حجر مکی، متوفای ۹۷۳ ه
۹۵- کتاب المهدی، برهان الدین، ابراهیم بن محمد حنبلی، مشهور به ابن قیم جوزیه، متوفای ۷۶۷ ه
۹۶- کتاب المهدی ابوموسی عیسی بن مهران مستعطف.
۹۷- مختصر الاخبار المشاعه فی الفتن و اشراط الساعه و اخبار المهدی، تألیف شیخ عبدالله بن سلیمان مشعل - معاصر -
۹۸- مختصر القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر، تألیف ابن حجر هیثمی، متوفای ۹۷۳ ه
۹۹- مرآه الفکر فی المهدی المنتظر، تألیف مرعی بن یوسف مقدسی، متوفای ۱۰۳۱ ه
۱۰۰- مسأله فی الغیبه، تألیف قاضی عبدالجبار معتزلی، متوفای ۴۱۵ ه
۱۰۱- المسیح عیسی، نزوله فی آخرالزمان و قتاله الدجال، تألف مصطفی عبد القادر عطا - معاصر -
۱۰۲- مشاهده الایات فی اشراط الساعه و ظهور العلامات، تألیف محمد بن مؤید حموینی، متوفای ۶۵۰ ه
۱۰۳- المشرب الوردی فی مذهب المدی، تألیف ملا علی قاری متوفای ۱۰۱۴ ه
۱۰۴- مشرق الأکوان، تألیف سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی، متوفای ۱۲۴۹ ه
۱۰۵- الملاحم، تألیف ابوالحسن، احمد بن جعفر بن محمد، ابن المنادی، متوفای ۳۳۶ ه
۱۰۶- مناقب المهدی، تألیف ابو نعیم اصفهانی، متوفای ۴۳۰ ه
۱۰۷- من روی من طرق اصحاب الحدیث، ان المهدی من ولد الحسینعليهالسلام
، تألیف ابو علی احمد بن محمد بن احمد جرجانی، (مقیم مصر)
۱۰۸- من علامات القیامه الکبری: المسیح الدجال و اسرار الساعه، تألیف محمد احمد سفارینی، متوفای ۱۱۸۸ ه
۱۰۹- مهدویت (ترکی استانبولی)، تألیف ایلهان عونی - معاصر -
۱۱۰- مهدویت و اشغال کعبه (ترکی)، تألیف احمد فاروق (معاصر)
۱۱۱- المهدی، تألیف عمادالدین ابوالفداء اسماعیل بن عمر، ابن کثیر، متوفای ۷۷۴ ه
۱۱۲- المهدی، تألیف ابن قیم جوزیه، متوفای ۷۵۱ ه
۱۱۳- المهدی، تألیف ابو داود (صاحب سنن) متوفای ۲۷۵ ه
۱۱۴- المهدی، تألیف ادریس العراقی المغربی.
۱۱۵- مهدی آل الرسول، تألیف علی بن ساطان محمد هروی حنفی.
۱۱۶- المهدی الی ما ورد فی المهدی، تألیف محمد بن طولون، متوفای ۹۳۵۵ ه
۱۱۷- المهدی حقیقه لاخراقه، تألیف محمد بن احمد بن اسماعیل - معاصر -
۱۱۸- المهدی قیاده و فکره، تألیف ابراهیم عبدالرحمن عیسی
۱۱۹- المهدی المنتظر، تألیف ابراهیم مشوخی - معاصر -
۱۲۰- المهدی المنتظر، تألیف جهیمان بن محمد بن سیف عتیبی، متوفای ۱۴۰۰ ه
۱۲۱- المهدی المنتظر، تألیف ابوالفضل عبدالله بن محمد بن صدیق غماری - معاصر -
۱۲۲- المهدی المنتظر، تألیف عبدالله حجاج - معاصر -
۱۲۳- المهدی المنتظر بین الحقیقه و الخرافه، تألیف عبدالقادر احمد عطا.
۱۲۴- المهدی المنتظر بین العقیده الدینیه و المضمون السیاسی، تألیف محمد فریده حجاب - معاصر -
۱۲۵- المهدی المنتظر و فی المیزان، تألیف عبدالمعطی عبد المقصود.
۱۲۶- المهدی المنتظر و من ینتظرونه، تألیف عبدالکریم خطیب
۱۲۷- المهدی و اشراط الساعه، تألیف محمد علی صابونی - معاصر-
۱۲۸- المهدیه فی الاسلام منذاقدم العصور حتی الیوم، تألیف سعد محمد حسن - معاصر-
۱۲۹- المهدیه فی الاسلام، تألیف یوسف کرم.
۱۳۰- نبأالدجال، تألیف شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی، متوفای ۷۴۸ ه
۱۳۱- النجم الثاقب، تألیف زبیدی و عقیلی.
۱۳۲- النجم الثاقب فی بیان ان المهدی من اولاد ابی طالب تألیف شمس الدین محمد بن محمد بن عبدالرحمن بن علی بهسینی عقیلی خلوتی شافعی، متوفای ۱۰۰۱ ه
.
۱۳۳- نصیحه النبوه فی النجاه من الفتن، تألیف محمد عبدالرحمن عوض -معاصر-
۱۳۴- نظره عابره مزاعم من ینکر نزول عیسی قبل الاخره، تألیف محمد زاهد کوثری
۱۳۵- نظره فی احادیث المهدی، تألیف محمد خضر حسین مهدی، متوفای ۱۳۷۷ ه
۱۳۶ - نظریه مهدی (اردو)، تالیف محمد حسن لطفی -معاصر -
۱۳۷ - النظم الواضح المبین، تألیف عبدالقادر بن محمد سالم.
۱۳۸- نعت المهدی، تألیف ابونعیم اصفهانی، متوفای ۴۳۰ ه
۱۳۹- الهدایه المهدویه، تألیف ابوالرجا محمد هندی، متوفای ۱۲۹۰ ه
۱۴۰- الهدیه الندیه، للامه المحمدیه فیما جاء فی فضل الذات المهدیه، تألیف قطب الدین مصطفی بن کمال الدین حنفی، متوفای ۱۱۶۲ ه.
در پایان گفتار، تذکر این نکته لازم است که در کتابهای اهل تسنن که روایات حضرت مهدیعليهالسلام
را آورده اند، به نقل روایات کلی اکتفا نشده، بلکه از اوصاف و خصوصیات آن حضرت نیز بحث شده است. مثلاً در دهها کتاب از دانشمندان سنی، تصریح شده که مهدی موعود فرزند بلافصل حضرت امام حسن عسکریعليهالسلام
می باشد.