١ - ايمان و عمل صالح
(
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
)
;
كسانى كه ايمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند، ياران بهشت اند و جاودانه در آن خواهند ماند.
٢ - تقوا
(تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيّاً
);
اين همان بهشتى است كه ما به ارث به بندگان پرهيزكار خود مى بخشيم.
٣ - ترك هوا پرستى
(
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى
)
;
و اما آن كس كه از مقام پروردگارش بترسد و نفس را از هوا و هوس باز دارد، بهشت جايگاه اوست.
٤ - سابقان در ايمان
(
وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
)
;
و پيش گامانِ پيش گام، آنها مقربان اند و در باغ هاى پر نعمت بهشت جاى دارند.
٥ - صابران
(
سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ
)
;
درود بر شما به خاطر صبرى كه داشتيد.
٦ - ايمان و استقامت
(
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ أُولئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
)
;
كسانى كه گفتند: پروردگار ما الله است، سپس استقامت به خرج دادند، پس نه ترسى بر آنهاست و نه غمى; آنها اصحاب بهشت اند و جاودانه در آن مى مانند; اين پاداش اعمالى است كه انجام داده اند.
٧ - اطاعت كنندگان از خداوند و رسول خدا
(
تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّات تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
)
;
اين ها احكام الهى است; هر كس اطاعت خدا و رسولش را كند، او را در باغ هايى از بهشت وارد مى سازد كه همواره از زير درختانش نهرها جارى است; جاودانه در آن مى مانند و اين پيروزى بزرگى است.
٨ - اخلاص در عمل
(
ومَا تُجْزَوْنَ إِلاَّ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِلاَّ عِبَادَ اللَّهِ الْمُـخْلَصِينَ أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ فَوَاكِهُ وَهُم مُّكْرَمُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
)
;
شما جز به همان اعمالى كه انجام مى داديد، جزا داده نمى شويد، مگر بندگان مخلص خدا، كه براى آنها رزقى معين است، ميوه هاى گوناگون; و آنها مورد احترام اند در باغ هاى پر نعمت بهشت.
٩ - صدق و راستى
(
هذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً رَضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
)
;
امروز روزى است كه راست گفتن راست گويان به آنها سود مى بخشد. براى آنها باغ هايى از بهشت است كه از زير درختانش نهرها جارى است و جاودانه در آن خواهند بود، خداوند از آنان خوشنود است و آنان]نيز[از او خوشنودند; اين است رستگارى بزرگ.
١٠ - تولّى و تبرّى
(
لاَ تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ
)
;
هيچ جمعيتى را كه ايمان به خدا و روز قيامت دارد نمى يابى كه با دشمنان خدا و رسولش دوستى كنند، هر چند پدران يا فرزندان يا برادران يا خويشان آنها باشند.
اعراف و اصحاب آن قرآن علاوه بر اصحاب بهشت و جهنم، به معرفى اصحاب اعراف و اعرافيان نيز پرداخته است و به صورت «عَلَى الاَعْرافِ» و «اَصْحابُ الاَعْرافِ» بدان اشاره كرده است. از اين آيات استفاده مى شود كه اعراف مقام بلندى است كه ميان بهشت و دوزخ قرار گرفته است و افرادى كه در آن جاى دارند، بر همه ى بهشتيان و دوزخيان مشرف اند; پس، اولا، اعراف موقعيت و جايگاهى مستقل از بهشت و دوزخ است; ثانياً، صاحبان اعراف داراى آگاهى خاصى هستند و از سرنوشت اهل محشر مطلع اند; و اين ناشى از كمالات معنوى و مراتب و درجات آنهاست; ثالثاً، صالحان، انبيا و اولياى الهى و افراد عادى و صالح هر امت در زمره ى اعرافيان هستند.
و اما آيات مربوط به اعراف عبارت اند از:
(
وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيَماهُمْ وَنَادَوا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ
)
; در ميان بهشتيان و دوزخيان حجابى است و بر بالاى اعراف مردانى هستند كه همگان را به سيمايشان مى شناسند. آنان به بهشتيان كه هنوز وارد بهشت نشده اند و اميد ورود به آن را دارند، درود مى فرستند.
(
وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالاً يَعْرِفُونَهُم بِسِيَماهُم قَالُوا مَاأَغْنَى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ
)
; اهل اعراف به مردانى كه آنان را به سيمايشان مى شناسند، مى گويند: اموالى كه گرد آورديد و آنچه كه به آن كبر مىورزيديد، شما را در چنين روزى بى نياز نساخت.
____________________________