شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فصل چهارم : در مقام شيعه نزد خدا و حقوق شايسته آنان

الفصل الرابع فى منزلة الشيعة عند الله وحقوقهم و ما يجب أ ن يكونواعليه

مِنْ كِتَابِ رَوْضَةِ الْوَاعِظِينَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام لِلْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ سَبْعَةُ حُقُوقٍ وَاجِبَاتٍ مَا فِيهَا حَقٌّ إِلَّا وَ عَلَيْهِ وَاجِبٌ إِنْ خَالَفَهُ خَرَجَ مِنْ وَلَايَةِ اللَّهِ وَ تَرَكَ طَاعَتَهُ وَ لَمْ يَكُنْ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ نَصِيبٌ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ حَدِّثْنِى مَا هِيَ قَالَ أَيْسَرُ حَقٍّ مِنْهَا أَنْ يُحِبَّ لَهُ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ وَ يَكْرَهَ لَهُ مَا يَكْرَهُ لِنَفْسِهِ وَ الْحَقُّ الثَّانِى أَنْ يَمْشِيَ فِى حَاجَتِهِ وَ يَبْتَغِيَ رِضَاهُ وَ لَا يُخَالِفَ قَوْلَهُ وَ الْحَقُّ الثَّالِثُ أَنْ تَصِلَهُ بِنَفْسِكَ وَ مَالِكَ وَ يَدِكَ وَ رِجْلِكَ وَ لِسَانِكَ وَ الْحَقُّ الرَّابِعُ أَنْ تَكُونَ عَيْنَهُ وَ دَلِيلَهُ وَ مِرْآتَهُ وَ قَمِيصَهُ وَ الْحَقُّ الْخَامِسُ أَنْ لَا تَشْبَعَ وَ يَجُوعُ وَ لَا تَلْبَسَ وَ يَعْرَى وَ لَا تَرْوَى وَ يَظْمَأُ وَ الْحَقُّ السَّادِسُ أَنْ تَكُونَ لَكَ امْرَأَةٌ وَ خَادِمٌ وَ لَيْسَ لِأَخِيكَ امْرَأَةٌ وَ لَا خَادِمٌ أَنْ تَبْعَثَ خَادِمَكَ فَيَغْسِلَ ثِيَابَهُ وَ يَصْنَعَ طَعَامَهُ وَ يُمَهِّدَ فِرَاشَهُ فَإِنَّ ذَلِكَ كُلَّهُ إِنَّمَا جُعِلَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ وَ الْحَقُّ السَّابِعُ أَنْ تُبِرَّ قَسَمَهُ وَ تُجِيبَ دَعْوَتَهُ وَ تَشْهَدَ جَنَازَتَهُ وَ تَعُودَهُ فِى مَرَضِهِ وَ تَشْخَصَ بِبَدَنِكَ فِى قَضَاءِ حَاجَتِهِ وَ لَا تُحْوِجَهُ إِلَى أَنْ يَسْأَلَكَ وَ لَكِنْ تُبَادِرُ إِلَى قَضَاءِ حَوَائِجِهِ فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ بِهِ وَصَلْتَ وَلَايَتَهُ بِوَلَايَتِكَ وَ وَلَايَتَكَ بِوَلَايَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: مؤمن بر مؤمن هفت حق واجب دارد: در بين آن هفت حق حقى نيست مگر اينكه بر او واجب باشد، اگر با آن حق مخالفت نمايد از ولايت خدا خارج شده و بندگيش را ترك نموده ، و براى خداوند در آن نصيبى نيست پرسيدم : فدايت شوم برايم بگو آن حقوق چيست ؟ فرمود: آسانترين آنها اين است كه دوست بدارى براى او آنچه را براى خودت دوست مى دارى ، و ناپسند شمارى برايش آنچه را براى خودت ناپسند مى شمارى

و حق دوم اينكه : او را در بر آوردن حاجتش همراهى نمايى و رضايت او را كسب كنى و مخالف سخنش عمل نكنى

و حق سوم اين است كه : به او با جان و مال و دست و پا و زبانت كمك كنى

و حق چهارم اينكه : چشم و راهنما و آينه و پيراهن او باشى

و حق پنجم اينكه : تو سير نباشى و او گرسنه ، پوشيده نباشى و او عريان ، سيراب نباشى و او تشنه

و حق ششم آنكه : اگر زنى دارى و خادمى و برادرت زن و خادم ندارد، خادمت را به خانه اش بفرست تا لباسهايش را بشويد، براى او غذا مهيا سازد و رختخوابش را آماده نمايد، همه اينها بين تو و بين او قرار داده شده

و حق هفتم اينكه : قسمش را بپذيرى و دعوتش را اجابت نمايى ، و بر جنازه اش حاضر شوى و اگر بيمار شد به عيادتش بروى ، و در بر آوردن حاجتش با جوارحت به او كمك كنى ، و نگذارى كه نيازى به سؤ ال كردن از تو داشته باشد، بلكه سريعا حاجتش را بر آورى ، هر گاه چنين نمودى ولايتش را به ولايت خود متصل نمودى و ولايت خودت را به ولايت خداوند وصل كرده اى

وَ قَالَعليه‌السلام يَنْبَغِى لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَكُونَ فِيهِ ثَمَانُ خِصَالٍ وَقُورٌ عِنْدَ الْهَزَاهِزِ صَبُورٌ عِنْدَ الْبَلَاءِ شَكُورٌ عِنْدَ الرَّخَاءِ قَانِعٌ بِمَا رَزَقَهُ اللَّهُ لَا يَظْلِمُ الْأَعْدَاءَ وَ لَا يَتَحَامَلُ لِلْأَصْدِقَاءِ بَدَنُهُ مِنْهُ فِى تَعَبٍ وَ النَّاسُ مِنْهُ فِى رَاحَةٍ إِنَّ الْعِلْمَ خَلِيلُ الْمُؤْمِنِ وَ الْحِلْمَ وَزِيرُهُ وَ الصَّبْرَ أَمِيرُ جُنُودِهِ وَ الرِّفْقَ أَخُوهُ وَ اللِّينَ وَالِدُهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: سزاوار است كه در مؤمن هشت خصلت باشد: هنگام حوادث لرزاننده باوقار باشد، هنگام گرفتارى شكيبا باشد، هنگام فراوانى نعمت شكرگزار باشد، نسبت به آنچه خداوند روزى او قرار داده قناعت ورزد، بر دشمنان ستم روا ندارد، بار خود را بر دوستان نيافكند، نفسش از او در رنج باشد و مردم از او آسوده باشند، علم و دانش ‍ دوست مؤمن است و شكيبايى وزير او و صبر فرمانده لشكريان اوست ، و مدارا و نرمش برادر اوست ، و نيكى كردن پدر اوست

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لِلْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ سَبْعَةُ حُقُوقٍ وَاجِبَةٍ مِنَ اللَّهِ تَعَالَى الْإِجْلَالُ لَهُ فِى عَيْنِهِ وَ الْوُدُّ لَهُ فِى صَدْرِهِ وَ الْمُوَاسَاةُ لَهُ فِي مَالِهِ وَ أَنْ يُحَرِّمَ غِيبَتَهُ وَ أَنْ يَعُودَهُ فِى مَرَضِهِ وَ أَنْ يُشَيِّعَ جَنَازَتَهُ وَ أَنْ لَا يَقُولَ فِيهِ بَعْدَ مَوْتِهِ إِلَّا خَيْراً

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: از سوى خدا براى مؤمن به عهده مؤمن هفت حق واجب قرار داده شده است : در چشم خود او را بزرگ شمارد، و در دلش او را دوست بدارد، در مالش با او همراهى كند، و غيبتش ‍ را حرام بداند، در هنگام بيمارى از او عيادت كند، به تشييع جنازه اش برود، و پس از مردنش جز نيكى در باره او نگويد.

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ سَاءَتْهُ سَيِّئَتُهُ وَ سَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ فَهُوَ مُؤْمِنٌ

پيامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اگر گناه كسى باعث ناراحتى او و عمل نيكش باعث خوشنودى او شود مؤمن است

قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام قَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ حِجَّةٍ مُتَقَبَّلَةٍ بِمَنَاسِكِهَا وَ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَةٍ لِوَجْهِ اللَّهِ وَ حُمْلَانِ أَلْفِ فَرَسٍ فِى سَبِيلِ اللَّهِ بِسُرُجِهَا وَ لُجُمِهَا وَ قَالَ مَنْ رَأَى أَخَاهُ عَلَى أَمْرٍ يَكْرَهُهُ وَ لَمْ يَرْدَعُهُ عَنْهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَقَدْ خَانَهُ وَ مَنْ لَمْ يَجْتَنِبْ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ يُوشِكْ أَنْ يَتَخَلَّقَ بِأَخْلَاقِهِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: بر آوردن نياز مؤمن بهتر از هزار حج مقبول با اعمال آن و آزاد كردن هزار بنده در راه خدا و هزار اسب با بار و زين و دهنه در راه خداست و فرمود: هر كس برادرش را در حالت ناراحت كننده اى ديد و او را از آن منع نكرد در حالى كه قادر بر اين كار بود؛ به او خيانت نموده ، و هر كس از دوستى با احمق دورى نكند خيلى زود هم اخلاق او مى شود.

وَ قَالَعليه‌السلام لَا يَنْفَكُّ الْمُؤْمِنُ مِنْ خِصَالٍ أَرْبَعٍ مِنْ جَارٍ يُؤْذِيهِ وَ شَيْطَانٍ يُغْوِيهِ وَ مُنَافِقٍ يَقْفُو أَثَرَهُ وَ مُؤْمِنٍ يَحْسُدُهُ قَالَ سَمَاعَةُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مُؤْمِنٌ يَحْسُدُهُ قَالَ يَا سَمَاعَةُ أَمَا إِنَّهُ أ شهدهم أَشَدُّهُمْ عَلَيْهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُ يَقُولُ الْقَوْلَ فِيهِ فَيُصَدِّقُ عَلَيْهِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: مؤمن از چهار خصلت جدا نيست ، از همسايه اى كه او را اذيّت كند، و شيطانى كه او را گمراه سازد، و منافقى كه دائما به دنبال او باشد، و مؤمنى كه بر او رشك ورزد. سماعه مى گويد: به امام عرض كردم : فدايت شوم ! مؤمنى كه به او حسادت مى كند؟ فرمود: اى سماعه ! اين مؤمن حسود از همه براى او سخت تر است ، گفتم :

چگونه چنين است ؟ فرمود: در باره او بد مى گويد و مردم باور مى كنند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا يُعَذِّبُ اللَّهُ أَهْلَ قَرْيَةٍ وَ فِيهَا مِائَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَا يُعَذِّبُ اللَّهُ أَهْلَ قَرْيَةٍ وَ فِيهَا خَمْسُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَا يُعَذِّبُ اللَّهُ أَهْلَ قَرْيَةٍ وَ فِيهَا عَشَرَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَا يُعَذِّبُ اللَّهُ أَهْلَ قَرْيَةٍ وَ فِيهَا خَمْسَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَا يُعَذِّبُ اللَّهُ أَهْلَ قَرْيَةٍ وَ فِيهَا رَجُلٌ وَاحِدٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: خداوند اهل آبادى را كه در آن صد مؤمن باشد عذاب نمى كند، خداوند مردم روستايى را كه در آن پنجاه مؤمن باشد عذاب نمى كند، خداوند اهل قريه اى را كه در آن ده مؤمن باشد عذاب نمى كند، خداوند اهل قريه اى را كه در آن پنج مؤمن باشد عذاب نمى نمايد، خداوند اهل قريه اى را كه در آن يك مرد مؤمن باشد عذاب نمى كند.

رُوِيَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله نَظَرَ إِلَى الْكَعْبَةِ وَ قَالَ مَرْحَباً بِالْبَيْتِ مَا أَعْظَمَكَ وَ مَا أَعْظَمَ حُرْمَتَكَ عَلَى اللَّهِ وَ اللَّهِ لَلْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنْكَ لِأَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ مِنْكَ وَاحِدَةً وَ مِنَ الْمُؤْمِنِ ثَلَاثَةً مَالَهُ وَ دَمَهُ وَ أَنْ يُظَنَّ بِهِ ظَنَّ السَّوْءِ

نقل شده كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله رو به كعبه نموده و فرمود: آفرين بر خانه ، چه چيز تو را با عظمت نموده ، و چه چيز حرمت تو را نزد خداوند بزرگ نموده ! بخدا قسم مؤمن حرمتش از تو بيشتر است ، زيرا خداوند از تو يك چيز را حرام شمرده و از مؤمن سه چيز را: مالش و خونش ‍ و اينكه نسبت به او كسى سوء ظن داشته باشد.

وَ قَالَ أَيْضاًصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ آذَى مُؤْمِناً فَقَدْ آذَانِى وَ مَنْ آذَانِى فَقَدْ آذَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ آذَى اللَّهَ فَهُوَ مَلْعُونٌ فِى التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ

و همچنين رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله مى فرمايد: هر كس مؤمنى را اذيت كند مرا اذيت نموده ، و هر كس مرا اذيت نمايد خداى عزّ و جل را اذيّت نموده ، و هر كس خدا را اذيّت نمايد مورد لعن تورات و انجيل و زبور و قرآن است

وَ قَالَ مَثَلُ الْمُؤْمِنِ كَمَثَلِ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَعْظَمُ حُرْمَةً عِنْدَ اللَّهِ وَ أَكْرَمُ عَلَيْهِ مِنْ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ وَ لَيْسَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ مُؤْمِنٍ تَائِبٍ وَ مُؤْمِنَةٍ تَائِبَةٍ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ يُعْرَفُ فِى السَّمَاءِ كَمَا يَعْرِفُ الرَّجُلُ أَهْلَهُ وَ وَلَدَهُ

و همچنين رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: مثل مؤمن مثل ملك مقرّب است ، و حرمت و احترام مؤمن نزد خدا از ملك مقرّب نيز بيشتر است ، و هيچ چيزى نزد خدا از مرد و زن توبه كننده محبوبتر نيست ، و مؤمن در آسمانها معروف است همان طور كه مرد نزد زن و فرزندش مشهور است

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام الشِّيعَةُ ثَلَاثَةٌ مُحِبٌّ وَادٌّ فَهُوَ مِنَّا وَ مُتَزَيِّنٌ بِنَا وَ نَحْنُ زَيْنٌ لِمَنْ تَزَيَّنَ بِنَا وَ مُسْتَأْكِلٌ بِنَا النَّاسَ وَ مَنِ اسْتَأْكَلَ بِنَا افْتَقَرَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: شيعه سه دسته اند: دوست صميمى كه از ماست ، و كسانى كه ارتباط با ما را وسيله آبرومندى خود نموده اند و ما وسيله آبرومندى آنها هستيم ، و كسانى كه ما را وسيله در آمد خود قرار داده اند كه هر كس چنين باشد فقير خواهد شد.

وَ عَنْهُعليه‌السلام قَالَ امْتَحِنُوا شِيعَتَنَا عِنْدَ ثَلَاثٍ عِنْدَ مَوَاقِيتِ الصَّلَاة كَيْفَ مُحَافَظَتُهُمْ عَلَيْهَا وَ عِنْدَ أَسْرَارِهِمْ كَيْفَ حِفْظُهُمْ لَهَا عَنْ عَدُوِّنَا وَ إِلَى أَمْوَالِهِمْ كَيْفَ مُوَاسَاتُهُمْ لِإِخْوَانِهِمْ فِيهَا

امام صادقعليه‌السلام فرمود: شيعيان ما را در سه وقت آزمايش نماييد: در هنگام نماز كه چگونه بر آن مواظبت مى كنند. در پنهان نگهداشتن اسرار پيروان ما از دشمنان كه چه اندازه اسرار آنان را حفظ مى نمايند. و نسبت به اموالشان كه چگونه با برادران دينى كمك و همراهى مى نمايند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله يَا عَلِيُّ بَشِّرْ شِيعَتَكَ وَ أَنْصَارَكَ بِخِصَالٍ عَشْرٍ أَوَّلُهَا طِيبُ الْمَوْلِدِ وَ ثَانِيهَا حُسْنُ إِيمَانِهِمْ بِاللَّهِ وَ ثَالِثُهَا حُبُّ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ وَ رَابِعُهَا الْفُسْحَةُ فِى قُبُورِهِمْ وَ خَامِسُهَا النُّورُ عَلَى الصِّرَاطِ بَيْنَ أَعْيُنِهِمْ وَ سَادِسُهَا نَزْعُ الْفَقْرِ مِنْ بَيْنِ أَعْيُنِهِمْ وَ عَنْ قُلُوبِهِمْ وَ سَابِعُهَا الْمَقْتُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَعْدَائِهِمْ وَ ثَامِنُهَا الْأَمْنُ مِنَ الْجُذَامِ يَا عَلِيُّ وَ تَاسِعُهَا انْحِطَاطُ الذُّنُوبِ وَ السَّيِّئَاتِ عَنْهُمْ وَ عَاشِرُهَا هُمْ مَعِى فِي الْجَنَّةِ وَ أَنَا مَعَهُمْ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اى على ! شيعيان و يارانت را به ده خصلت بشارت ده : اول به حلال زادگى ، دوم به عقيده نيكو به خدا، سوم به دوستى خداوند عزّ و جل نسبت به آنان ، چهارم به گشادگى در قبرهايشان ، پنجم به نورى درخشان در پيش رويشان هنگام عبور از صراط، ششم به رفع فقر از دلهايشان ، هفتم به دشمنى خدا با دشمنانشان ، هشتم به ايمنى از جذام ، نهم يا على ! به آنان بشارت ده به فرو ريختن گناهان و بديها از آنان ، دهم به اينكه آنان در بهشت با من مى باشند و من با آنها.

قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام إِنَّمَا شِيعَةُ عَلِيٍّ الشَّاحِبُونَ النَّاحِلُونَ الذَّابِلُونَ ذَابِلَةٌ شِفَاهُهُمْ خَمِيصَةٌ بُطُونُهُمْ مُتَغَيِّرَةٌ أَلْوَانُهُمْ مُصْفَرَّةٌ وُجُوهُهُمْ إِذَا جَنَّ اللَّيْلُ اتَّخَذُوا الْأَرْضَ فِرَاشاً وَ اسْتَقْبَلُوا الْأَرْضَ بِجِبَاهِهِمْ كَثِيرٌ سُجُودُهُمْ كَثِيرَةٌ دُمُوعُهُمْ كَثِيرٌ دُعَاؤُهُمْ كَثِيرٌ بُكَاؤُهُمْ يَفْرَحُ النَّاسُ وَ هُمْ مَحْزُونُونَ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: شيعيان على چهره هايشان غبار آلود و داراى اندامى لاغر و لبانى خشك و شكمهايى به پشت چسبيده و رنگ پريده و صورتى زرد هستند، هنگام شب زمين را بستر خود قرار داده و پيشانى بر خاك نهند، بسيار سجده كنند، همواره اشك مى ريزند، دائما در حال دعا هستند، هميشه گريانند، مردم شادند و آنان اندوهگين

قَالَ الْبَاقِرُعليه‌السلام سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله عَنْهُمْ فَقَالَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَ إِذَا أَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا وَ إِذَا أُعْطُوا شَكَرُوا وَ إِذَا ابْتُلُوا صَبَرُوا وَ إِذَا غَضِبُوا غَفَرُوا

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله در باره مؤمنين پرسيدند، فرمود: هر گاه نيكى كنند شادمان گردند، و هر گاه بدى كنند طلب آمرزش نمايند، و هر گاه چيزى به آنها داده شود شكر گزارند، و هر گاه گرفتار شوند صبر كنند، و هر گاه خشمگين شوند ببخشند.

وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَيْفِى هَذَا عَلَى أَنْ يُبْغِضَنِى مَا أَبْغَضَنِى وَ لَوْ صَبَبْتُ الدُّنْيَا بِجُمْلَتِهَا عَلَى الْمُنَافِقِ عَلَى أَنْ يُحِبَّنِى مَا أَحَبَّنِى وَ ذَلِكَ أَنَّهُ قُضِيَ فَانْقَضَى عَلَى لِسَانِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ أَنَّهُ قَالَ يَا عَلِيُّ لَا يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يُحِبُّكَ مُنَافِقٌ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: اگر با اين شمشيرم به بينى مؤمنى بزنم تا اينكه با من دشمن شود دشمن نخواهد شد، و اگر تمام دنيا را بر منافق بريزم تا اينكه مرا دوست بدارد با من دوست نشود، زيرا فرمان الهى است كه بر زبان پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله جارى شد كه فرمود: اى على ! هيچ مؤمنى با تو دشمن نخواهد شد و هيچ منافقى دوست تونگردد.

قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِعليه‌السلام إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ وَ جَعَلَ قُلُوبَهُمْ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ وَ جَعَلَ قُوَّةَ الرَّجُلِ مِنْهُمْ قُوَّةَ أَرْبَعِينَ رَجُلًا وَ يَكُونُونَ حُكَّامَ الْأَرْضِ وَ سَنَامَهَا

امام سجادعليه‌السلام مى فرمايد: زمانى كه قائم ما قيام كند خداوند آفت را از ميان شيعيان ما بر مى دارد و قلبهاى آنها را مانند پاره هاى آهن مى سازد و قدرت يك مرد از آنها را برابر چهل مرد قرار مى دهد، آنان فرمانروايان زمين و برجستگان آن خواهند شد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لِعَلِيٍّ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَنْ أَهَانَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَقَدْ أَهَانَكَ وَ مَنْ أَهَانَكَ فَقَدْ أَهَانَنِى وَ مَنْ أَهَانَنِي أَدْخَلَهُ اللَّهُ نَارَ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنِّى وَ أَنَا مِنْكَ رُوحُكَ مِنْ رُوحِى وَ طِينَتُكَ مِنْ طِينَتِى وَ شِيعَتُكَ خُلِقُوا مِنْ فَضْلِ طِينَتِنَا فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَقَدْ أَحَبَّنَا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَقَدْ أَبْغَضَنَا وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَدَّهُمْ فَقَدْ وَدَّنَا يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ مَغْفُورٌ لَهُمْ عَلَى مَا كَانُوا مِنْ ذُنُوبٍ وَ عُيُوبٍ يَا عَلِيُّ أَنَا الشَّفِيعُ لِشِيعَتِكَ غَداً إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ فَبَشِّرْهُمْ بِذَلِكَ يَا عَلِيُّ شِيعَتُكَ شِيعَةُ اللَّهِ وَ أَنْصَارُكَ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ أَوْلِيَاؤُكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ وَ حِزْبُكَ حِزْبُ اللَّهِ سَعَدَ مَنْ تَوَلَّاكَ وَ شَقِيَ مَنْ عَادَاكَ يَا عَلِيُّ لَكَ كَنْزٌ فِى الْجَنَّةِ وَ أَنْتَ ذُو قَرْنَيْهَا

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله به امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود: اى على ! شيعيان تو در روز قيامت رستگارند. و چنانچه هر كه به يكى از آنان اهانتى كند به تو اهانت كرده است ، و كسى كه تو را اهانت كند به من اهانت نموده ، و هر كس به من اهانت كند خداوند او را داخل آتش جهنم نمايد سپس فرمود: چه عذاب دردناكى است ؟! اى على ! تو از منى و من از تو، روح تو از روح من است ، و سرشت تو از سرشت من ، و شيعيان تو از زيادى سرشت ما خلق شده اند، هر كس آنان را دوست بدارد ما را دوست داشته ، و اگر كسى با آنان دشمنى كند با ما دشمنى نموده ، و هر كس نسبت به آنان كينه بورزد به ما كينه ورزيده ، و هر كس به آنها مهر بورزد به ما مهر ورزيده

اى على ! شيعيان تو از تمام گناهان و عيبها آمرزيده شده اند. اى على ! بشارت ده به شيعيانت كه من هنگام قرار گرفتن در مقام محمود شفيع آنان خواهم بود. اى على ! شيعيان تو شيعه خدا، و ياران تو ياران خدا، و دوستان تو دوستان خدا، و حزب تو حزب خدا مى باشند، خوشبخت است آنكه داراى ولايت تو است ، و بدبخت كسى كه با تو دشمنى كند. اى على ! براى تو در بهشت گنجى است ، و تو اسكندر آنى

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَبْعَثُ أُنَاساً وُجُوهُهُمْ مِنْ نُورٍ عَلَى كُرْسِيٍّ مِنْ نُورٍ عَلَيْهِمْ ثِيَابٌ مِنْ نُورٍ فِى ظِلِّ الْعَرْشِ بِمَنْزِلَةِ الْأَنْبِيَاءِ وَ لَيْسُوا بِالْأَنْبِيَاءِ بِمَنْزِلَةِ الشُّهَدَاءِ وَ لَيْسُوا بِالشُّهَدَاءِ فَقَالَ رَجُلٌ أَنَا مِنْهُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لَا قَالَ الاْخَرُ أَنَا مِنْهُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لَا قِيلَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ فَوَضَعَ يَدَهُ عَلَى رَأْسِ عَلِيٍّ وَ قَالَ هَذَا وَ شِيعَتُهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: خداوند متعال روز قيامت انسانهائى را بر مى انگيزد كه چهره هاى آنان نورانى است ، و بر كرسى نور نشسته اند، در لباسهائى از نور، و آنان در جايگاه پيامبرانند، با اينكه پيامبر نيستند، و در رتبه شهيدانند، با اينكه از شهداء نيستند.

مردى پرسيد: اى رسول خدا! من از آنانم ؟ فرمود: نه ، ديگرى گفت : اى رسول خدا! من از آنهايم ؟ فرمود: نه ، پرسيدند: آنها چه كسانى هستند اى رسول خدا؟ پيامبر دست بر سر علىعليه‌السلام نهاد و فرمود: اين و شيعيانش

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا تَسْتَخِفُّوا بِفُقَرَاءِ شِيعَةِ عَلِيٍّ وَ عِتْرَتِهِ مِنْ بَعْدِهِ فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ لَيُشَفَّعُ فِى مِثْلِ رَبِيعَةَ وَ مُضَرَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: فقيران شيعه على و اولادش را سبك نشمريد، زيرا يك تن از آنها مى تواند مانند دو قبيله بزرگ ربيعه و مضر را شفاعت كند.

وَ قَالَ رُبَّ أَشْعَثَ أَغْبَرَ ذِى طِمْرَيْنِ مُدْقِعٍ بِالْأَبْوَابِ لَوْ أَقْسَمَ عَلَى اللَّهِ لَأَبَرَّهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: چه بسا ژوليده موى غبار آلوده اى كه لباسى كهنه دارد و به در خانه ها براى طلب حاجت مى رود، اگر خداوند را قسم دهد حاجتش را روا كند.

قَالَ الْبَاقِرُعليه‌السلام مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِيعَتِنَا يَقُومُ إِلَى الصَّلَاةِ إِلَّا اكْتَنَفَتْهُ بِعَدَدِ مَنْ خَالَفَهُ مَلَائِكَةٌ يُصَلُّونَ خَلْفَهُ يَدْعُونَ اللَّهَ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ صَلَاتِهِ

هيچ بنده اى از شيعيان ما به نماز نمى ايستد مگر آنكه به شماره كسانى كه مخالف اويند فرشتگان پشت سر او به نماز مى ايستند، و براى او دعاى خير مى كنند تا از نماز فارغ شود.

قَالَ جَابِرٌ كُنْتُ ذَاتَ يَوْمٍ عِنْدَ النَّبِيِّصلى‌الله‌عليه‌وآله إِذْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ عَلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍعليه‌السلام فَقَالَ أَ لَا أُبَشِّرُكَ يَا أَبَا الْحَسَنِ قَالَ بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ هَذَا جَبْرَئِيلُ يُخْبِرُنِى عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ أَعْطَى شِيعَتَكَ وَ مُحِبِّيكَ سَبْعَ خِصَالٍ الرِّفْقَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ الْأُنْسَ عِنْدَ الْوَحْشَةِ وَ النُّورَ عِنْدَ الظُّلْمَةِ وَ الْأَمْنَ عِنْدَ الْفَزَعِ وَ الْقِسْطَ عِنْدَ الْمِيزَانِ وَ الْجَوَازَ عَلَى الصِّرَاطِ وَ دُخُولَ الْجَنَّةِ قَبْلَ سَائِرِ النَّاسِ يَسْعى نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ

جابر گويد: روزى نزد پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بودم ، ناگاه رو به طرف على بن ابى طالبعليه‌السلام نمود و فرمود: اى ابو الحسن ! آيا تو را مژده اى دهم ؟ عرض كرد: بلى اى رسول خدا، فرمود:

جبرئيل از طرف خداوند به من خبر داد كه هفت خصلت به شيعيان و دوستدارانت عطا شد، مدارا با آنان در هنگام مرگ ، انس هنگام رميدن و وحشت مردم ، روشنى در هنگام تاريكى ، ايمنى در هنگام برپايى قيامت ، عدالت در ميزان عمل ، گذشتن از پل صراط، داخل شدن به بهشت قبل از ساير مردم ، در حالى كه نور ايمان آنان در پيشاپيش و سمت راست آنان در حركت است

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى أَوَّلِ النِّعَمِ قِيلَ وَ مَا أَوَّلُ النِّعَمِ قَالَ طِيبُ الْوِلَادَةِ وَ لَا يُحِبُّنَا إِلَّا مَنْ طَابَتْ وِلَادَتُهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كه ما اهل بيت را دوست بدارد خداى را بر نخستين نعمت سپاس گويد. شخصى پرسيد: نخستين نعمت چيست ؟

فرمود: پاك زادگى سپس فرمود: هيچ كس نمى تواند ما را دوست بدارد مگر اينكه حلال زاده باشد.

وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا يُؤْمِنُ عَبْدٌ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِى أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلِهِ وَ عِتْرَتِى أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَ ذَاتِى أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ ذَاتِهِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: بنده به حقيقت ايمان نمى رسد مگر اينكه مرا از جان خويش بيشتر دوست بدارد، و همچنان اهل بيت و عترت مرا از خانواده خود و هستى مرا از هستى خويش محبوبتر بداند.

وَ قَالَ الْبَاقِرُعليه‌السلام مَنْ أَصْبَحَ يَجِدُ بَرْدَ حُبِّنَا عَلَى قَلْبِهِ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى بَادِى النِّعَمِ قِيلَ وَ مَا بَادِى النِّعَمِ قَالَ طِيبُ الْوِلَادَةِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: هر كه گذران عمر نمايد و خنكى دوستى با ما را بر قلبش احساس كند، نخست بايد خداوند را بر آغازين نعمتها ستايش ‍ كند، پرسيده شد: مقصود شما از آغازين نعمتها چيست ؟ فرمود: حلال زادگى

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ رَزَقَهُ اللَّهُ حُبَّ الْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِى فَقَدْ أَصَابَ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ فَلَا يَشُكَّنَّ أَنَّهُ فِى الْجَنَّةِ وَ إِنَّ فِى حُبِّ أَهْلِ بَيْتِى عِشْرِينَ خَصْلَةً عَشْرٌ مِنْهَا فِى الدُّنْيَا وَ عَشْرٌ فِى الاْخِرَةِ أَمَّا فِى الدُّنْيَا فَالزُّهْدُ وَ الْحِرْصُ عَلَى الْعِلْمِ وَ الْوَرَعُ فِى الدِّينِ وَ الرَّغْبَةُ فِي الْعِبَادَةِ وَ التَّوْبَةُ قَبْلَ الْمَوْتِ وَ النَّشَاطُ فِى قِيَامِ اللَّيْلِ وَ الْيَأْسُ مِمَّا فِى أَيْدِى النَّاسِ وَ الْحِفْظُ لِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَهْيِهِ وَ التَّاسِعَةُ بُغْضُ الدُّنْيَا وَ الْعَاشِرَةُ السَّخَاءُ وَ أَمَّا فِى الاْخِرَةِ فَلَا يُنْشَرُ لَهُ دِيوَانٌ وَ لَا يُنْصَبُ لَهُ مِيزَانٌ وَ يُعْطَى كِتَابُهُ بِيَمِينِهِ وَ يُكْتَبُ لَهُ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ يَبْيَضُّ وَجْهُهُ وَ يُكْسَى مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةِ وَ يُشَفَّعُ فِى مِائَةٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ يَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ بِالرَّحْمَةِ وَ يُتَوَّجُ مِنْ تِيجَانِ الْجَنَّةِ وَ الْعَاشِرَةُ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابٍ فَطُوبَى لِمُحِبِّى أَهْلِ بَيْتِى

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كس كه خداوند مهر امامان از خاندان مرا را روزى او فرمود، خير دنيا و آخرت نصيب او گشت ، و شك نكند كه او در بهشت است ، زيرا در مهر خاندان من بيست خصلت است ، ده در دنيا و ده تاى آن در آخرت

اما در دنيا: زهد، و حرص بر طلب علم ، و پرهيزگارى در دين ، و ميل در عبادت ، و توبه قبل از مرگ ، و نشاط در شب زنده دارى ، و چشم نداشتن به آنچه در دست مردم است ، محافظت بر امر و نهى خداوند، و نهم نفرت از دنيا، و دهم سخاوت

اما در آخرت : حساب و كتابى برايش بر پا نمى گردد، براى او ميزانى نصب نمى گردد، و نامه عمل او به دست راستش داده شود، و برائت از آتش ‍ جهنم نصيبش گردد، سپيد روى باشد، و بر او از جامه هاى بهشتى پوشيده شود، و حق شفاعت صد نفر از خانواده اش به او داده شود، و خداوند نظر رحمت بر او افكند، و تاج بهشتى بر تاركش نهند، و دهم آنكه بدون حساب داخل بهشت شود، خوشا بحال دوستان خاندان من

عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ صَانِعِ الْمُنَافِقَ بِلِسَانِكَ وَ أَخْلِصْ وُدَّكَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ إِنْ جَالَسَكَ يَهُودِيٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: با منافق با زبان مدارا معاشرت كن ، و مهربانى بى شائبه و حقيقى خود را براى مؤمنان بگذار، و اگر يهودى اى همنشين تو باشد همنشينى نيكو براى او باش

قَالَ سَلْمَانُرحمه‌الله أَوْصَانِى خَلِيلِى رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله بِسَبْعِ خِصَالٍ لَا أَدَعُهُنَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ أَوْصَانِى أَنْ أَنْظُرَ إِلَى مَنْ هُوَ دُونِى وَ لَا أَنْظُرَ إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقِى وَ أَنْ أُحِبَّ الْفُقَرَاءَ وَ أَدْنُوَ مِنْهُمْ وَ أَنْ أَقُولَ الْحَقَّ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً وَ أَنْ أَصِلَ رَحِمِى وَ إِنْ كَانَتْ مُدْبِرَةً وَ أَنْ لَا أَسْأَلَ النَّاسَ شَيْئاً وَ أَنْ أَقُولَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ كُنُوزِ الْجَنَّةِ

سلمان فارسىرحمه‌الله مى گويد: دوستم رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله مرا به هفت خصلت سفارش فرمود كه آنها را در هيچ حال ترك نمى كنم ، و آنها اين است :

اول اينكه هميشه به زير دستم نظر كنم نه به بالا دستم ، دوم اينكه فقراء را دوست بدارم و به آنها نزديك شوم ، سوم اينكه سخن حق بگويم گرچه تلخ باشد، چهارم اينكه صله رحم كنم گرچه آنان از من رو گردان باشند، پنجم اينكه از مردم چيزى نخواهم ، ششم اينكه ذكر «لا حول و لا قوّة إ لّا باللّه» بگويم و در هر حال فقط از خدا مدد جويم ، زيرا آن از گنجهاى بهشت است

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله حُسْنُ الْمَحْضَرِ مِنْ طِيبِ الْمَوْلِدِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: معاشرت نيكو علامت پاكزادگى است

وَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ صَدُوقٌ فِى حَدِيثِهِ مُحَافِظٌ عَلَى صَلَاتِهِ وَ مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ مَعَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: محبوبترين بندگان نزد خداوند كسى است كه در گفتارش راستگو باشد، و بر نماز و آنچه خداوند بر او واجب نموده مواظب باشد، و اداء امانت نمايد.

قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام خِيَارُكُمْ سُمَحَاؤُكُمْ وَ شِرَارُكُمْ بُخَلَاؤُكُمْ وَ مِنْ صَالِحِ الْأَعْمَالِ الْبِرُّ بِالْإِخْوَانِ وَ السَّعْيُ فِى حَوَائِجِهِمْ وَ فِى ذَلِكَ مَرْغَمَةٌ لِلشَّيْطَانِ وَ تَزَحْزُحٌ عَنِ النِّيرَانِ وَ دُخُولُ الْجِنَانِ قَالَ يَا جَمِيلُ أَخْبِرْ بِهَذَا الْحَدِيثِ غُرَرَ أَصْحَابِكَ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَنْ غُرَرُ أَصْحَابِى قَالَ هُمُ الْبَارُّونَ بِالْإِخْوَانِ فِى الْعُسْرِ وَ الْيُسْرِ ثُمَّ قَالَ يَا جَمِيلُ أَمَا إِنَّ صَاحِبَ الْكَثِيرِ يَهُونُ عَلَيْهِ ذَلِكَ وَ قَدْ مَدَحَ اللَّهُ صَاحِبَ الْقَلِيلِ وَ يُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: بهترين شما بخشنده ترين شمايند، و بدترين شما بخيلان شمايند، از كارهاى شايسته نيكى كردن به برادران و كوشش در بر آوردن حاجات آنهاست ، زيرا از اين كار شيطان منكوب مى شود، و موجب دورى از آتش و دخول در بهشت است اى جميل ! اين حديث را براى برجستگان از يارانت نقل كن ! جميل مى گويد: عرض كردم : قربانت گردم ، برجستگان اصحاب من كيانند؟ فرمود: آنها كه با برادران خود در خوشى و سختى نيكى كنند.

سپس فرمود: اى جميل ! اين كار براى شخص ثروتمند آسان است ولى خداوند مدح نموده احسان نمودن درويشان را و فرموده : (كسانى كه با فرط احتياج ديگران را بر خود مقدم مى دارند، آنان كه خويش را از بخل نگهداشتند هم آنان رستگارانند).

سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام مَا أَدْنَى حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِيهِ قَالَ أَنْ لَا يَسْتَأْثِرَ عَلَيْهِ بِمَا هُوَ أَحْوَجُ إِلَيْهِ مِنْهُ

از امام صادقعليه‌السلام سؤ ال شد: كمترين حق مؤمن بر برادرش ‍ چيست ؟ فرمود: آنست كه نيازهاى ضرورى او را بر نياز خود مقدم دارد.

وَ قَالَ أَيْضاً تَقَرَّبُوا إِلَى اللَّهِ بِمُوَاسَاةِ إِخْوَانِكُمْ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: به وسيله همدردى با برادرانتان به خدا تقرّب بجوئيد.

وَ قَالَ أَيْضاً الْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ الْكَعْبَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: ارزش و احترام مؤمن از كعبه فزونتر است

وَ قَالَ الصَّدَاقَةُ مَحْدُودَةٌ فَمَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ تِلْكَ الْحُدُودُ فَلَا تَنْسُبْهُ إِلَى كَمَالِ الصَّدَاقَةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ شَيْءٌ مِنْ تِلْكَ الْحُدُودِ فَلَا تَنْسُبْهُ إِلَى شَيْءٍ مِنَ الصَّدَاقَةِ أَوَّلُهَا أَنْ تَكُونَ سَرِيرَتُهُ وَ عَلَانِيَتُهُ لَكَ وَاحِدَةً وَ الثَّانِيَةُ أَنْ يَرَى زَيْنَكَ زَيْنَهُ وَ شَيْنَكَ شَيْنَهُ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا يُغَيِّرَهُ مَالٌ وَ لَا وِلَايَةٌ وَ الرَّابِعَةُ أَنْ لَا يَمْنَعَكَ شَيْئاً مِمَّا تَصِلُ إِلَيْهِ مَقْدُرَتُهُ وَ الْخَامِسَةُ أَنْ لَا يُسْلِمَكَ عِنْدَ النَّكَبَاتِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: دوستى داراى مرزهائى است ، هر كه داراى اين شرايط نباشد او را دوستى كامل ننام ، و هر كس داراى چنين حدودى نباشد به او هيچ درجه اى از دوستى را نسبت نده ، نخست اينكه : پنهان و آشكارش براى تو يكى باشد، دوم اينكه : آراستگى تو را آراستگى خود بداند و زشتى تو را زشتى خود، سوم آنكه : دارايى و منصب او را دگرگون نسازد، چهارم آنكه : آنچه را بر آن قدرت دارد از تو دريغ نكند، پنجم آنكه : تو را هنگام شكستهاى روزگار ترك نكند.

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِبْلِيسُ عَلَيْهِ اللَّعْنَةُ خَمْسٌ لَيْسَ لِى فِيهِنَّ حِيلَةٌ وَ سَائِرُ النَّاسِ فِى قَبْضَتِى مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ مِنْ نِيَّةٍ صَادِقَةٍ وَ اتَّكَلَ عَلَيْهِ فِى جَمِيعِ أُمُورِهِ وَ مَنْ كَثُرَ تَسْبِيحُهُ فِى لَيْلِهِ وَ نَهَارِهِ وَ مَنْ رَضِيَ لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ مَا يَرْضَاهُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ لَمْ يَجْزَعْ عَلَى الْمُصِيبَةِ حِينَ تُصِيبُهُ وَ مَنْ رَضِيَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ وَ لَمْ يَهْتَمَّ لِرِزْقِهِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: شيطان مى گويد: پنج كسند كه نمى توانم چاره اى براى آنان بينديشم ، امّا بقيه مردم در مشت منند: آن كس كه از روى راستى و دل پاك به خدا پناه برد و در همه كارهايش به او اعتماد كند، و آنكه در شب و روز خود بسيار تسبيح گويد، و آن كس كه آنچه را براى خود مى پسندد براى برادر مؤمنش بپسندد، و آنكه در هنگام مصيبت بي تابى نكند، و كسى كه به داده خدا خشنود باشد و براى روزى خود اندوهگين نباشد.

قَالَ الْبَاقِرُعليه‌السلام أَحْبِبْ أَخَاكَ الْمُسْلِمَ و أَحْبِبْ لَهُ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ إِذَا احْتَجْتَ فَاسْأَلْهُ وَ إِذَا سَأَلَكَ فَأَعْطِهِ وَ لَا تَدَّخِرْ عَنْهُ خَيْراً فَإِنَّهُ لَا يَدَّخِرُهُ عَنْكَ كُنْ لَهُ ظَهْراً فَإِنَّهُ لَكَ ظَهْرٌ إِنْ غَابَ فَاحْفَظْهُ فِى غَيْبَتِهِ وَ إِنْ شَهِدَ فَزُرْهُ وَ أَجِّلْهُ وَ أَكْرِمْهُ فَإِنَّهُ مِنْكَ وَ أَنْتَ مِنْهُ وَ إِنْ كَانَ عَلَيْكَ عَاتِباً فَلَا تُفَارِقْهُ حَتَّى تَسُلَّ سَخِيمَتَهُ وَ مَا فِى نَفْسِهِ وَ إِذَا أَصَابَهُ خَيْرٌ فَاحْمَدِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ وَ إِنِ ابْتُلِيَ فَاعْضُدْهُ وَ تَمَحَّلْ لَهُ

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايد: برادر مسلمانت را دوست بدار، و دوست بدار براى او آنچه را براى خود دوست دارى ، و آنچه را براى خودت نمى پسندى براى او هم مپسند، اگر نيازى داشتى رفع آن را از او بخواه ، و اگر از تو چيزى خواست حاجتش را بر آور، هيچ خيرى را از او پنهان مكن ، همچنان كه او از تو پنهان نمى كند، پشتيبان او باش زيرا او پشتيبان تو است ، غيبتش را نگهدار، و اگر بازگشت به ديدار او برو، و او را تجليل و اكرام كن ، زيرا او از تو و تو از اويى ، و اگر تو را سرزنش نمود از او نبر تا اينكه از دلخورى و گرفتگى جان آرامش پيدا كند، و زمانى كه به او خيرى رسيد خدا را بر آن ستايش كن ، و اگر گرفتار شد كمكش كن و او را تقويت كن

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يَخْذُلُ أَخَاهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَى نُصْرَتِهِ إِلَّا خَذَلَهُ اللَّهُ فِى الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هيچ مؤمن توانمندى نيست كه خار سازد برادر مؤمنش را مگر اينكه خداوند او را در دنيا و آخرت خار سازد.

وَ عَنْهُعليه‌السلام قَالَ مَنْ رَوَى عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ رِوَايَةً يُرِيدُ بِهَا شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوَّتِهِ لِيُسْقِطَهُ مِنْ أَعْيُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ وَلَايَتِهِ إِلَى وَلَايَةِ الشَّيْطَانِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: كسى كه عليه برادر مؤمنش سخنى بگويد و هدفش بد جلوه دادن و نابود كردن شخصيت او باشد، تا اينكه او را از چشم مردم بياندازد؛ خداوند متعال او را از ولايتش خارج و به ولايت شيطان متصل مى سازد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ أَحَبَّنَا كَانَ مَعَنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كه ما را دوست بدارد روز قيامت با ماست ، و چنانچه شخصى سنگى را دوست بدارد، خداوند او را با آن سنگ محشور خواهد كرد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ مِنْ أَوْثَقِ عُرَى الْإِسْلَامِ أَنْ يُحِبَّ فِى اللَّهِ وَ يُبْغِضَ فِى اللَّهِ وَ يُعْطِيَ فِى اللَّهِ وَ يَمْنَعَ فِى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: از مطمئن ترين دستگيره اسلام آن است كه : دوست بدارد براى خدا، و دشمنى بدارد براى خدا، و ببخشد در راه خدا، و منع كند به خاطر خدا.

وَ عَنْهُعليه‌السلام قَالَ مَنْ جَالَسَ لَنَا عَائِباً أَوْ مَدَحَ لَنَا غَالِياً أَوْ وَاصَلَ لَنَا قَاطِعاً أَوْ قَاطَعَ لَنَا وَاصِلًا أَوْ وَالَى لَنَا عَدُوّاً أَوْ عَادَى لَنَا وَلِيّاً فَقَدْ كَفَرَ بِالَّذِى أَنْزَلَ السَّبْعَ الْمَثَانِيَ وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر كه با عيبجوى ما همنشينى نمايد، يا دشمن ما را مدح نمايد، و يا پيوند نمايد با كسى كه از ما بريد، يا از بستگان ما كناره گيرد، يا با دشمنان ما دوستى نمايد، يا با دوست ما دشمنى كند، به خدايى كه سبع مثانى [سوره حمد]و قرآن عظيم را فرو فرستاده كافر شده است

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله وَ الَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لَا تدخلوا تَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا وَ لَا تؤ منوا تُؤْمِنُونَ حَتَّى تَحَابُّوا و لا تحابوا زائدة أَ وَ لَا أَدُلُّكُمْ عَلَى شَيْءٍ إِنْ فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ أَفْشُوا السَّلَامَ بَيْنَكُمْ وَ قَالَ إِذَا النَّاسُ أَظْهَرُوا الْعِلْمَ وَ ضَيَّعُوا الْعَمَلَ وَ لا زائدة تَحَابُّوا بِالْأَلْسُنِ وَ تَبَاغَضُوا بِالْقُلُوبِ وَ تَقَاطَعُوا فِى الْأَرْحَامِ لَعَنَهُمُ اللّهُ عِنْدَ ذَلِكَ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمى أَبْصارَهُمْ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: قسم به كسى كه جانم در دست قدرت اوست ، داخل بهشت نخواهيد شد مگر اينكه ايمان آوريد، و ايمان نخواهيد آورد مگر اينكه همديگر را دوست بداريد، آيا شما را راهنمايى كنم به چيزى كه اگر آن را انجام دهيد با يك ديگر دوست خواهيد شد؟ سلام را در بين خودتان آشكار كنيد [يعنى شعار رسمى قرار دهيد]و باز فرمود: هر گاه مردم تظاهر به دانش نمايند، و عمل را بكار نبندند، و همديگر را به لقلقه زبان دوست بدارند، و در دل دشمن همديگر باشند، و پيوند فاميلى را بگسلند، در اين هنگام خداوند بر آنان نفرين فرستد و گوشهايشان را كر و چشمانشان را كور گرداند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله كَثْرَةُ الْمِزَاحِ يَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْهِ وَ كَثْرَةُ الضِّحْكِ يَمْحُو الْإِيمَانَ وَ كَثْرَةُ الْكَذِبِ يَذْهَبُ بِالْبَهَاءِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: شوخى بسيار آبرو را مى برد، و خنده بسيار ايمان را نابود مى كند، و دروغ بسيار آبرو و اعتبار را مى برد.

قِيلَ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام بِمَ يُعْرَفُ النَّاجِى فَقَالَ مَنْ كَانَ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَهُوَ نَاجٍ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَإِنَّمَا ذَلِكَ مُسْتَوْدَعٌ

از امام صادقعليه‌السلام پرسيده شد: نشانه پيروزمند چيست ؟ فرمود: هر كس كردارش موافق گفتارش باشد، او پيروزمند است ، و هر كه كردارش ‍ موافق گفتارش نباشد ديانتى عاريه اى و لرزان دارد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنَا خَلَقْتُ الْمُلُوكَ وَ قُلُوبُهُمْ بِيَدِى فَأَيُّمَا قَوْمٍ أَطَاعُونِى جَعَلْتُ الْمُلُوكَ عَلَيْهِمْ رَحْمَةً وَ أَيُّمَا قَوْمٍ عَصَوْنِى جَعَلْتُ الْمُلُوكَ عَلَيْهِمْ سَخْطَةً أَلَا لَا تَشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِسَبِّ الْمُلُوكِ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ أَعْطِفْ بِقُلُوبِهِمْ عَلَيْكُمْ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: خداوند متعال مى فرمايد: من خدايى هستم كه هيچ معبودى جز من نيست ، پادشاهان را بر آنها آفريدم ، و دلهاى آنها در دست من است ، هر قومى كه مرا اطاعت كند پادشاهان را بر آنها مهربان قرار مى دهم ، و هر قومى كه از فرمانم سرپيچى كند پادشاهان را بر آنان خشمگين قرار مى دهم ، آگاه باشيد! كه خودتان را به دشنام دادن به پادشاهان مشغول نداريد، به سوى خدا برگرديد تا قلبهاى آنان را بر شما مهربان گرداند.

وَ عَنْهُ قَالَ مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَاعِظٌ مِنْ قَلْبِهِ وَ زَاجِرٌ مِنْ نَفْسِهِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ قَرِينٌ مُرْشِدٌ اسْتَمْكَنَ عَدُوَّهُ مِنْ عُنُقِهِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله كه فرمود: هر كه راهنمائى در قلب ، و باز دارنده اى از درون جان خود نداشته باشد، و همدمى مرشد نداشته باشد، دشمنش بر او مسلط خواهد شد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله قَالَ اللَّهُ تَعَالَى أَيُّمَا عَبْدٍ أَطَاعَنِي لَمْ أَكِلْهُ إِلَى غَيْرِهِ وَ أَيُّمَا عَبْدٍ عَصَانِى وَكَلْتُهُ إِلَى نَفْسِهِ ثُمَّ لَمْ أُبَالِ فِى أَيِّ وَادٍ هَلَكَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: خداوند متعال مى فرمايد: هر بنده اى كه مرا اطاعت كند او را به غير خودش وانمى گذارم ، و هر بنده اى كه عصيان مرا نمايد او را به خودش وامى گذارم ، و باكى ندارم كه در كدام سرزمين نابود مى شود.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ غَلَبَ عِلْمُهُ هَوَاهُ فَذَاكَ عِلْمٌ نَافِعٌ وَ مَنْ جَعَلَ شَهْوَتَهُ تَحْتَ قَدَمَيْهِ فَرَّ الشَّيْطَانُ مِنْ ظِلِّهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِدَاوُدَ حَرَامٌ عَلَى كُلِّ قَلْبِ عَالِمٍ مُحِبٍّ لِلشَّهَوَاتِ أَنْ أَجْعَلَهُ إِمَاماً لِلْمُتَّقِينَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: كسى كه علمش بر هواى نفسش ‍ غلبه كند، اين علم سودمند است ، و هر كه شهوتش را زير پايش قرار دهد شيطان از سايه اش فرار مى كند. خداوند متعال به حضرت داودعليه‌السلام فرمود: حرام است هر دانشمندى را كه دلش دوستدار شهرت است رهبر پرهيزگاران قرار دهم

قَالَ الرِّضَاعليه‌السلام لَا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى يَكُونَ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِيِّهِ فَالسُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ كِتْمَانُ سِرِّهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً. إِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُدَارَاةُ النَّاسِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ نَبِيَّهُ بِمُدَارَاةِ النَّاسِ فَقَالَ خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِينَ وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِيِّهِ فَالصَّبْرُ فِى الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ

امام رضاعليه‌السلام فرمود: تا سه خصلت در مؤمن نباشد مؤمن نخواهد بود: سنّتى از آفريدگارش ، و سنّتى از پيغمبرش ، و سنّتى از امامش

اما سنّت پروردگارش راز نگهدارى است ، خداوند متعال مى فرمايد: (خدا عالم به غيب است و بر راز نهانى خود كسى را مطلع نكند مگر رسولى را كه مى پسندند).

اما سنّت پيغمبرش مدارا كردن با مردم است ، كه خداى عز و جل پيغمبرش ‍ را به مدارا با مردم دستور داده و فرموده : (عفو و چشم پوشى را شيوه خود كن ، به نيكى دستور بده ، و از نادانان روى گردان).

و اما سنّت امامش ، صبر در سختى و گرفتارى است

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا تُظْهِرِ الشَّمَاتَةَ لِأَخِيكَ فَيَرحمه‌الله وَ يَبْتَلِيَكَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: برادرت را در گرفتارى شماتت مكن ، چه بسا خداوند او را مورد رحمت قرار دهد و تو را مبتلا و گرفتار سازد.

قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام لَا تَجْعَلَنَّ أَكْثَرَ شُغُلِكَ بِأَهْلِكَ وَ وَلَدِكَ فَإِنْ يَكُنْ أَهْلُكَ وَ وَلَدُكَ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ فَاللَّهُ لَا يُضِيعُ أَوْلِيَاءَهُ وَ إِنْ يَكُونُوا أَعْدَاءَ اللَّهِ فَمَا هَمُّكَ وَ شُغُلُكَ بِأَعْدَاءِ اللَّهِ

امير مؤمنانعليه‌السلام مى فرمايد: بيشترين اوقات خود را به خانواده و فرزندانت اختصاص نده ، زيرا اگر خانواده و فرزندانت از اولياء خدا باشند خداوند اوليائش را فراموش نمى كند، و اگر از دشمنان خدا باشند تلاش و اندوه تو براى دشمنان خدا به چه خاطر است ؟

وَ قَالَ لِأَهْلِ التَّقْوَى عَلَامَاتٌ يُعْرَفُونَ بِهَا صِدْقُ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ وَ قِلَّةُ الْغَمِّ وَ الْبُخْلِ وَ صِلَةُ الْأَرْحَامِ وَ رَحْمَةُ الضُّعَفَاءِ وَ قِلَّةُ الْمُؤَاتَاةِ لِلنِّسَاءِ وَ بَذْلُ الْمَعْرُوفِ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ وَ سَعَةُ الْحِلْمِ وَ اتِّبَاعُ الْعِلْمِ فِيمَا يُقَرِّبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ طُوبى لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ وَ طُوبَى شَجَرَةٌ فِى الْجَنَّةِ أَصْلُهَا فِى دَارِ رَسُولِ اللَّهِ فَلَيْسَ مُؤْمِنٌ إِلَّا وَ فِى دَارِهِ غُصْنٌ مِنْ أَغْصَانِهَا لَا يَنْوِى فِى قَلْبِهِ شَيْئاً إِلَّا أَتَاهُ ذَلِكَ الْغُصْنُ بِهِ وَ لَوْ أَنَّ رَاكِباً مُجِدّاً سَارَ فِى ظِلِّهَا مِائَةَ عَامٍ لَمْ يَخْرُجْ مِنْهَا وَ لَوْ أَنَّ غُرَاباً طَارَ مِنْ أَصْلِهَا مَا بَلَغَ أَعْلَاهَا حَتَّى صَارَ هَرِماً أَلَا فَفِى هَذَا فَارْغَبُوا إِنَّ الْمُؤْمِنَ مِنْ نَفْسِهِ فِى شُغُلٍ وَ النَّاسُ مِنْهُ فِى رَاحَةٍ إِذَا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ فَرَشَ وَجْهَهُ وَ سَجَدَ لِلَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ بِمَكَارِمِ بَدَنِهِ وَ يُنَاجِي الَّذِى خَلَقَهُ فِى فَكَاكِ رَقَبَتِهِ أَلَا فَهَكَذَا كُونُوا

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: براى پرهيزگاران نشانه هائى است كه به توسط آنها شناخته مى شوند: راستگويى ، ردّ امانت ، وفاى به عهد، كمتر اندوهگين شدن ، و كمتر بخل ورزيدن ، پيوند با نزديكان ، مهربانى بر ضعيفان ، كم مباشرت كردن با زنان ، بخشش و احسان ، خوش خلقى ، حلم ورزى ، پيروى از دانشى كه موجب نزديك شدن به خداست (خوشا به حال آنها و چه خوش سرانجامى دارند).

و طوبى نام درختى است در بهشت كه اصل و ريشه اش در خانه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله است و در خانه هر مؤمنى بدون استثناء شاخه اى از شاخه هايش وجود دارد و هر خواسته اى كه بر دل او بگذرد آن شاخه به او مى دهد. و اگر سوارى تندرو صد سال در سايه اش راه بپيمايد از زير سايه آن بيرون نخواهد رفت ، و اگر كلاغى از بن آن پرواز كند به بالاى آن نرسد تا اينكه پير شود، آگاه باشيد! و به اين نعمت بى كران رغبت كنيد.

همانا مؤمن به خود سرگرم است ، و مردم از او در آسايشند، چون تاريكى شب او را فراگيرد روى بر خاك نهد و براى خداى تعالى با شريف ترين اعضاى بدنش سجده كند، و با آن كس كه او را آفريده براى رهائى خود از دوزخ راز و نياز مى كند، آگاه باشيد! و چنين باشيد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله أَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ يُقِيمُ الْفَرَائِضَ وَ أَزْهَدُ النَّاسِ مَنِ اجْتَنَبَ الْحَرَامَ وَ أَتْقَى النَّاسِ مَنْ قَالَ الْحَقَّ فِيمَا لَهُ وَ عَلَيْهِ وَ أَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ تَرَكَ الْمِرَاءَ وَ إِنْ كَانَ مُحِقّاً وَ أَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ وَ أَكْرَمُ النَّاسِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْظَمُ النَّاسِ قَدْراً مَنْ تَرَكَ مَا لَا يَعْنِيهِ وَ أَسْعَدُ النَّاسِ مَنْ خَالَطَ كِرَامَ النَّاسِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: عابدترين مردم كسى است كه واجبات را بپا دارد، و پارساترين مردم كسى است كه از محرّمات بپرهيزد، و با تقواترين مردم كسى است كه هميشه سخن حق بگويد چه به نفعش باشد چه به ضررش ، و پرهيزگارترين مردم كسى است كه از جدال دورى كند و گرچه حق با او باشد، و كوشاترين مردم كسى است كه گناهان را ترك كند، و محترمترين مردم با تقواترين آنهاست ، و با منزلت ترين مردم آن كس است كه از آنچه به او ربطى ندارد دورى كند، و سعادتمندترين مردم كسى است كه با مردم گرامى و محترم معاشرت نمايد.

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله لِلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّعليه‌السلام اعْمَلْ بِفَرَائِضِ اللَّهِ تَكُنْ مِنْ أَتْقَى النَّاسِ وَ ارْضَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ تَكُنْ أَغْنَى النَّاسِ وَ كُفَّ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ تَكُنْ أَوْرَعَ النَّاسِ وَ أَحْسِنْ مُجَاوَرَةَ مَنْ جَاوَرَكَ تَكُنْ مُؤْمِناً وَ أَحْسِنْ مُصَاحَبَةَ مَنْ صَاحَبَكَ تَكُنْ مُسْلِماً

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله به امام حسنعليه‌السلام فرمود: به واجبات خدا عمل كن تا از پرهيزگارترين مردم باشى ، و راضى به قضا و قدر خدا باش تا بى نيازترين مردم باشى ، از محرمات الهى دورى بجوى تا پارساترين مردم باشى ، با همسايه ات خوشرفتارى كن مؤمن خواهى بود، و با همراهت به نيكى رفتار كن ، مسلمان خواهى بود.

وَ قَالَ إِنَّ إِصْلَاحَ أَوَّلِ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِالزُّهْدِ وَ الْيَقِينِ وَ هَلَاكَ آخِرَتِهَا بِالشُّحِّ وَ الْأَمَلِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اصلاح دنياى اين امت به ترك دنيا و يقين به خداست ، و نابودى آخرتش به بخل و آرزوست

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِى الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ فَأَمَّا الْهَوَى فَيَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَيُنْسِى الاْخِرَةَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: بيش از هر چيز بر امتم از پيروى هواى نفس و آرزوى طولانى مى هراسم ، اما هواى نفس راه را بر حق مى بندد، و اما آرزوى دراز! آخرت را از ياد انسان مى برد.

وَ قَالَ إِذَا رَأَيْتُمُ الرَّجُلَ قَدْ أُعْطِيَ الزُّهْدَ فِى الدُّنْيَا فَاقْتَرِبُوا مِنْهُ فَإِنَّهُ يُلْقِى الْحِكْمَةَ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر گاه مردى را ديديد كه ترك دنيا كرده به او نزديك شويد، زيرا او به حكمت رسيده

وَ رُوِيَ أَنَّ أُسَامَةَ بْنَ زَيْدٍ اشْتَرَى وَلِيدَةً بِمِائَةِ دِينَارٍ إِلَى شَهْرٍ فَسَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ أَ لَا تَعْجَبُونَ مِنْ أُسَامَةَ الْمُشْتَرِيَ إِلَى شَهْرٍ إِنَّ أُسَامَةَ لَطَوِيلُ الْأَمَلِ وَ الَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ مَا طَرَفَتْ عَيْنَايَ إِلَّا ظَنَنْتُ أَنَّ شُفْرَيَّ لَا يَلْتَقِيَانِ حَتَّى يَقْبِضَ اللَّهُ رُوحِى وَ لَا رَفَعْتُ طَرْفِى وَ ظَنَنْتُ أَنِّى خَافِضُهُ حَتَّى أُقْبَضَ وَ لَا لَقَمْتُ لُقْمَةً إِلَّا ظَنَنْتُ أَنِّى لَا أُسِيغُهَا لِحَصْرَتِهَا مِنَ الْمَوْتِ ثُمَّ قَالَ يَا بَنِى آدَمَ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ فَعُدُّوا أَنْفُسَكُمْ مِنَ الْمَوْتَى وَ الَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ إِنَّ ما تُوعَدُونَ لاَتٍ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ

نقل شده كه اسامة بن زيد كنيزى را به صد دينار خريد به اين صورت كه پول آن را يك ماهه بپردازد، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله از اين مطلب با خبر شد و فرمود: «آيا تعجب نمى كنيد از اسامه كه معامله يك ماهه نموده ؟ اسامه بلند آرزوست ؛ قسم به آنكه جانم در دست اوست دو چشمم باز نشود مگر اينكه گمان كنم دو پلكم با هم ملاقات نمى كند تا اينكه خداوند جانم را بگيرد، و چشمانم را بالا نمى برم و گمان مى كنم كه پايين آورنده آن خودم هستم تا اينكه جانم گرفته مى شود، و لقمه اى را بر نمى دارم مگر آنكه گمان مى كنم آن را نمى جويم چون مرگ مرا فرا گرفته».

سپس فرمود: اى فرزندان آدم ! اگر عقل داريد پس خود را براى مرگ آماده سازيد، قسم به آنكه جانم بدست اوست (آنچه وعده داده شده مى آيد و شما بر قدرت خدا غالب نخواهيد شد).

قَالَ الرِّضَاعليه‌السلام مَنْ لَقِيَ فَقِيراً فَسَلَّمَ خِلَافَ سَلَامِهِ عَلَى الْغَنِيِّ لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَان

امام رضاعليه‌السلام مى فرمايد: هر كس نيازمندى را ملاقات نمايد و سلامى بر او كند متفاوت با سلام گفتن به شخص ثروتمند، خداوند را در قيامت ملاقات كند در حالى كه از او خشمناك است

وَ قِيلَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى وَ اللَّهِ لَأُحِبُّكَ فِى اللَّهِ فَقَالَ النَّبِيُّ فَإِنْ كُنْتَ تُحِبُّنِى فَأَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً فَإِنَّ الْفَقْرَ أَسْرَعُ إِلَى مَنْ يُحِبُّنِى مِنَ السَّيْلِ إِلَى مُنْتَهَاهُ

گفته شده : مردى نزد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله آمد و گفت : اى رسول خدا؛ به خدا قسم من به خاطر خدا شما را دوست دارم ، فرمود: اگر مرا دوست دارى براى پوشيدن لباس فقر آماده باش ، زيرا سرعت فقر به سوى كسى كه مرا دوست دارد بيشتر از سرعت سيل است به آخرين مقصدش

وَ قَالَ انْظُرُوا إِلَى مَنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَ لَا تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ فَوْقَكُمْ فَإِنَّهُ أَجْدَرُ أَنْ لَا تَرُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: به افراد زير دست خود بنگريد، و منگريد به بالا دستتان ، زيرا اين كار سزاوارتر است از اينكه نعمتهاى خدا را سبك بشماريد.

وَ قَالَ إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ عَبْداً فِى دَارِ الدُّنْيَا يُجِيعُهُ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ كَيْفَ يُجِيعُهُ قَالَ فِى مَوْضِعِ الطَّعَامِ الرَّخِيصِ وَ الْخَيْرِ الْكَثِيرِ وَلِيُّ اللَّهِ لَا يَجِدُ طَعَاماً يَمْلَأُ بِهِ بَطْنَهُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر گاه خداوند بنده اى را در دنيا دوست بدارد او را گرسنه نگه مى دارد.

پرسيده شد: اى رسول خدا! او را گرسنه نگه مى دارد؟ فرمود: در جايى كه غذا ارزان و خير بسيار باشد ولىّ خدا غذايى را كه با آن شكم خود را سير كند نمى يابد [يعنى : فقير است و تهيّه غذا براى او ممكن نيست]

وَ قَالَ لَا تُمِيتُوا الْقُلُوبَ بِكَثْرَةِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ فَإِنَّ الْقُلُوبَ تَمُوتُ كَالزَّرْعِ إِذَا كَثُرَ عَلَيْهِ الْمَاءُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: دلهاى خود را به زياد خوردن غذاها و آشاميدنيها نميرانيد، زيرا دلها همانند زراعتى كه آب زياد به آن برسد مى ميراند.

وَ قَالَ الْإِيمَانُ عُرْيَانٌ وَ لِبَاسُهُ الْحَيَاءُ وَ زِينَتُهُ الْوَفَاءُ وَ مُرُوَّتُهُ الْعَمَلُ الصَّالِحُ وَ عِمَادُهُ الْوَرَعُ وَ لِكُلِّ شَيْءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ الْإِسْلَامِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: ايمان حقيقى لخت و برهنه است و جامه اش حياء، و زيورش وفاى به عهد است ، و مردانگيش كار نيك ، و ستونش ورع و پارسايى است ، و براى هر چيزى بنيادى است ، و بنياد اسلام دوستى ماخاندان است

سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله يَكُونُ الْمُؤْمِنُ جَبَاناً قَالَ نَعَمْ قِيلَ وَ يَكُونُ بَخِيلًا قَالَ نَعَمْ قِيلَ وَ يَكُونُ كَذَّاباً قَالَ لَا

از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله پرسيده شد: آيا مؤمن ترسو مى شود؟ فرمود: بلى ، سؤ ال شد: آيا بخيل مى شود؟ فرمود: بلى ، گفته شد: آيا دروغگو مى شود: فرمود: خير.

وَ قَالَ تَقَبَّلُوا إِلَيَّ سِتَّ خِصَالٍ أَتَقَبَّلْ لَكُمُ الْجَنَّةَ إِذَا حَدَّثْتُمْ فَلَا تَكْذِبُوا وَ إِذَا وَعَدْتُمْ فَلَا تُخْلِفُوا وَ إِذَا اؤْتُمِنْتُمْ فَلَا تَخُونُوا وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ وَ احْفَظُوا فُرُوجَكُمْ وَ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَلْسِنَتَكُمْ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: شش عمل را براى من عهده دار شويد تا براى شما بهشت را عهده دار شوم : هنگامى كه سخنى نقل مى كنيد دروغ نگوييد، و هر گاه وعده داديد تخلف نكنيد، و چون امانتى را پذيرفتيد خيانت نكنيد، چشمان خود را بر هم نهيد و خود را از نامحرم نگهداريد، و دست و زبان خود را از اذيت مردم بازداريد.

وَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا عَلَيْنَا شَيْناً قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ كُفُّوهَا عَنِ الْفُضُولِ وَ قُبْحِ الْقَوْلِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: زينت و زيور براى ما باشيد، و مايه آبرو ريزى ما نباشيد. به مردم به نيكوئى سخن بگوييد، و زبانتان را از خطا حفظ نماييد، از زياده گويى و زشت گويى بپرهيزيد.

وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنِ اغْتَابَ مُؤْمِناً بِمَا لَيْسَ فِيهِ انْقَطَعَتِ الْعِصْمَةُ بَيْنَهُمَا وَ كَانَ الْمُغْتَابُ فِى النَّارِ خَالِداً فِيهَا وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كس مؤمنى را به صفتى كه در او نيست غيبت كند عصمت ميان آنها بريده مى شود، و غيبت كننده در دوزخ جاودان مى گردد، و اين چه عاقبت بدى است

وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلَالٍ وَ هُوَ يَأْكُلُ لُحُومَ النَّاسِ بِالْغِيبَةِ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: دروغ گفته كسى كه گمان مى كند كه حلال زاده است در حالى كه گوشتهاى مردم را بواسطه غيبت مى خورد.

وَ قَالَ اجْتَنِبِ الْغِيبَةَ فَإِنَّهَا إِدَامُ كِلَابِ النَّارِ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: از غيبت دورى بجوييد زيرا غيبت خورش سگهاى دوزخ است

وَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام مِنَ الْغِيبَةِ مَا تَقُولُ فِى أَخِيكَ مَا سَتَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ مِنَ الْبُهْتَانِ أَنْ تَقُولَ فِى أَخِيكَ مَا لَيْسَ فِيهِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: غيبت آن است كه عيب برادرت را كه خدا پوشانده آشكار كنى ، و تهمت آن است كه به دروغ چيزى را به وى نسبت دهى

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله يَكُونُ فِى آخِرِ الزَّمَانِ عِبَادٌ جُهَّالٌ وَ قُرَّاءٌ فَسَقَةٌ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: در آخر زمان بندگانى نادان و قاريانى فاسق خواهند بود.

وَ قَالَ إِذَا عَمِلَتْ أُمَّتِى خَمْسَ عَشْرَةَ خَصْلَةً حَلَّ بِهِمُ الْبَلَاءُ قِيلَ وَ مَا هِيَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ اتَّخَذُوا الْفَيْءَ دُوَلًا وَ الْأَمَانَةَ مَغْنَماً وَ الزَّكَاةَ مَغْرَماً وَ أَطَاعَ الرَّجُلُ زَوْجَتَهُ وَ عَقَّ أُمَّهُ وَ بَرَّ صَدِيقَهُ وَ جَفَا أَبَاهُ وَ شَرِبَ الْخَمْرَ وَ لَبِسَ الْحَرِيرَ وَ الدِّيبَاجَ وَ اتَّخَذُوا الْمَعَازِفَ وَ الْقِيَانَ وَ أُكْرِمَ الرَّجُلُ مَخَافَةَ شَرِّهِ وَ كَانَ زَعِيمُ الْقَوْمِ أَرْذَلَهُمْ وَ لَعَنَ آخِرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَوَّلَهَا وَ ارْتَفَعَتِ الْأَصْوَاتُ فِى الْمَسَاجِدِ فَلْيَتَوَقَّعُوا خِلَالًا ثَلَاثاً رِيحاً حَمْرَاءَ وَ خَسْفاً وَ مَسْخاً

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر گاه در امت من پانزده خصلت بوجود آيد گرفتار بلا خواهند شد، پرسيدند: اى رسول خدا! آن خصلتها چيست ؟ فرمود: هنگامى كه سرمايه ملّى در دست عدّه خاصى باشد، و امانت را غنيمت شمارند، و زكات دادن را زيان و ضرر دانند، و مرد فرمان همسرش برد و نافرمانى مادرش نمايد، و با دوستش مهربان باشد و به پدرش جفا كند، و خمر بنوشد، و حرير و پارچه ابريشمى بپوشد، و موسيقى بنوازد و آوازه خوان استخدام كنند، مردم از ترس احترامش كنند، و پست ترين افراد اجتماع بر آنها رياست كند، و آيندگان امت گذشتگانش را لعن كنند، و صداهاى نامشروع در مساجد بلند شود، در چنين هنگامى بايد منتظر سه چيز باشند: باد سرخ ، و فرو رفتن زمين ، و مسخ شدن مردم

عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ قَالَ النَّبِيُّصلى‌الله‌عليه‌وآله ثَلَاثُ خِصَالٍ مَنْ كُنَّ فِيهِ أَوْ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ كَانَ فِى ظِلِّ عَرْشِ اللَّهِ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ رَجُلٌ أَعْطَى النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ مَا هُوَ سَائِلُهُمْ لَهَا وَ رَجُلٌ لَمْ يُقَدِّمْ رِجْلًا وَ لَمْ يُؤَخِّرْ أُخْرَى حَتَّى يَعْلَمَ أَنَّ ذَلِكَ لِلَّهِ فِيهِ رِضًى أَوْ سَخَطٌ وَ رَجُلٌ لَمْ يَعِبْ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ بِعَيْبٍ حَتَّى يَنْفِيَ ذَلِكَ الْعَيْبَ عَنْ نَفْسِهِ فَإِنَّهُ لَا يَنْفِي مِنْهَا عَيْباً إِلَّا بَدَا لَهُ عَيْبٌ وَ كَفَى بِالْمَرْءِ شُغُلًا بِنَفْسِهِ عَنِ النَّاسِ

امام صادقعليه‌السلام از قول رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: در هر كس سه صفت يا يكى از آن سه باشد، در قيامت كه هيچ سايه اى جز سايه الهى نيست زير سايه عرش خدا خواهد بود:

مردى كه رفتارش با ديگران چنان باشد كه همان رفتار را نسبت به خود از ديگران انتظار دارد؛ مردى كه تا رضا و خشم الهى را در كارى احراز نكرده ، قدمى پس و پيش ننهد؛

مردى كه تا عيبى را از خود دور نساخته از برادرش در باره آن عيب جويى ننمايد؛ زيرا هر عيبى را كه از خود دور كند عيبى ديگر در خويش خواهد ديد، و هر كس به خود بپردازد فرصت عيبجويى از ديگران را نخواهد يافت

عَنْهُصلى‌الله‌عليه‌وآله قَالَ إِذَا آوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَانْظُرْ مَا سَلَكْتَ فِي بَطْنِكَ وَ مَا كَسَبْتَ فِى يَوْمِكَ وَ اذْكُرْ أَنَّكَ مَيِّتٌ وَ أَنَّ لَكَ مَعَاداً

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هنگامى كه به رختخوابت رفتى حساب كن چه چيزى در شكمت ريخته اى ، و كسب امروزت چه بوده ، و فكر كن كه مرده اى و معادى دارى

وَ مِنْ كِتَابٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ شِيعَةَ عَلِيٍّ خُمْصُ الْبُطُونِ ذُبُلُ الشِّفَاهِ يُعْرَفُونَ بِالرَّهْبَانِيَّةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: شيعيان علىعليه‌السلام شكمهايى فرو رفته و لبهايى خشكيده دارند، مردم آنان را تارك دنيا مى دانند.

وَ قَالَ فِى كَلَامٍ لَهُ لَا تَنْظُرُوا إِلَى كَثْرَةِ صَلَاتِهِمْ وَ صِيَامِهِمْ فَإِنَّمَا هُوَ شَيْءٌ اعْتَادُوهُ فَإِنْ تَرَكُوهُ اسْتَوْحَشُوا وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: به زياد نماز خواندن و روزه گرفتن آنها نگاه نكنيد، زيرا بدان عادت كرده اند، و اگر آن را ترك كنند هراسناك شوند، بلكه به راستگويى و امانتدارى آنها بنگريد.

وَ مِنْ كِتَابِ الْخَلَاصِ عَنْ أَبِى جَعْفَرِ بْنِ بَابَوَيْهِ عَنْ عَمَّارِ بْنِ الْأَحْوَصِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام إِنَّ عِنْدَنَا أَقْوَاماً يَقُولُونَ بِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ يُفَضِّلُونَهُ عَلَى النَّاسِ كُلِّهِمْ لَيْسَ يَصِفُونَ مَا نَصِفُ مِنْ فَضْلِكُمْ نَتَوَلَّاهُمْ فَقَالَ لِى نَعَمْ فِى الْجُمْلَةِ أَ لَيْسَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا لَمْ يَكُنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ وَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ مَا لَيْسَ عِنْدَنَا وَ عِنْدَنَا مَا لَيْسَ عِنْدَكُمْ وَ عِنْدَكُمْ مَا لَيْسَ عِنْدَ غَيْرِكُمْ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَضَعَ الْإِسْلَامَ عَلَى سَبْعَةِ أَسْهُمٍ عَلَى الصَّبْرِ وَ الصِّدْقِ وَ الْيَقِينِ وَ الرِّضَا وَ الْوَفَاءِ وَ الْعِلْمِ وَ الْحِلْمِ ثُمَّ قَسَمَ ذَلِكَ بَيْنَ النَّاسِ فَمَنْ جُعِلَ فِيهِ هَذِهِ السَّبْعَةُ الْأَسْهُمِ فَهُوَ كَامِلُ الْإِيمَانِ مُحْتَمِلٌ وَ قَسَمَ لِبَعْضِ النَّاسِ سَهْماً وَ لِبَعْضٍ السَّهْمَيْنِ وَ لِبَعْضٍ الثَّلَاثَةَ الْأَسْهُمِ وَ لِبَعْضٍ الْأَرْبَعَةَ الْأَسْهُمِ وَ لِبَعْضٍ الْخَمْسَةَ الْأَسْهُمِ وَ لِبَعْضٍ السِّتَّةَ الْأَسْهُمِ وَ لِبَعْضٍ السَّبْعَةَ الْأَسْهُمِ فَلَا تَحْمِلُوا عَلَى صَاحِبِ السَّهْمِ السَّهْمَيْنِ وَ لَا عَلَى صَاحِبِ السَّهْمَيْنِ ثَلَاثَةَ أَسْهُمٍ وَ لَا عَلَى صَاحِبِ الثَّلَاثَةِ أَرْبَعَةَ أَسْهُمٍ وَ لَا عَلَى صَاحِبِ الْأَرْبَعَةِ خَمْسَةَ أَسْهُمٍ وَ لَا عَلَى صَاحِبِ الْخَمْسَةِ سِتَّةَ أَسْهُمٍ وَ لَا عَلَى صَاحِبِ السِّتَّةِ سَبْعَةَ أَسْهُمٍ فَتُثَقِّلُوهُمْ وَ تُنَفِّرُوهُمْ وَ لَكِنْ تَرَفَّقُوا بِهِمْ وَ سَهِّلُوا لَهُمُ الْمَدْخَلَ وَ سَأَضْرِبُ لَكَ مَثَلًا يُعْتَبَرُ بِهِ رَجُلٌ مُسْلِمٌ وَ كَانَ لَهُ جَارٌ كَافِرٌ وَ كَانَ الْكَافِرُ يَرْفُقُ بِالْمُؤْمِنِ فَأَحَبَّ الْمُؤْمِنُ لِلْكَافِرِ الْإِسْلَامَ وَ لَمْ يَزَلْ يُزَيِّنُ الْإِسْلَامَ وَ يُحَبِّبُهُ إِلَى الْكَافِرِ حَتَّى أَسْلَمَ فَغَدَا عَلَيْهِ الْمُؤْمِنُ فَاسْتَخْرَجَهُ مِنْ مَنْزِلِهِ فَذَهَبَ بِهِ إِلَى الْمَسْجِدِ لِيُصَلِّيَ مَعَهُ الْفَجْرَ فِى جَمَاعَةٍ فَلَمَّا صَلَّى قَالَ لَهُ لَوْ قَعَدْنَا نَذْكُرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ فَقَعَدَ مَعَهُ فَقَالَ لَهُ لَوْ تَعَلَّمْتَ الْقُرْآنَ إِلَى أَنْ تَزُولَ الشَّمْسُ وَ صُمْتَ الْيَوْمَ كَانَ أَفْضَلَ فَقَعَدَ مَعَهُ وَ صَامَ حَتَّى صَلَّى مَعَهُ الظُّهْرَ وَ الْعَصْرَ فَقَالَ لَوْ صَبَرْتَ حَتَّى تُصَلِّيَ الْمَغْرِبَ وَ الْعِشَاءَ الاْخِرَةَ كَانَ أَفْضَلَ فَقَعَدَ مَعَهُ حَتَّى صَلَّى مَعَهُ الْمَغْرِبَ وَ الْعِشَاءَ الاْخِرَةَ ثُمَّ نَهَضَا وَ قَدْ بَلَغَ مَجْهُودَهُ وَ حَمَلَ عَلَيْهِ مَا لَا يُطِيقُ فَلَمَّا كَانَ مِنَ الْغَدِ غَدَا عَلَيْهِ وَ هُوَ يُرِيدُ بِهِ مَا صَنَعَ بِالْأَمْسِ فَدَقَّ عَلَيْهِ بَابَهُ ثُمَّ قَالَ لَهُ اخْرُجْ حَتَّى نَذْهَبَ إِلَى الْمَسْجِدِ فَأَجَابَهُ أَنِ انْصَرِفْ عَنِّى فَإِنَّ هَذَا دِينٌ شَدِيدٌ لَا أُطِيقُهُ فَلَا تُحَرِّفُوا بِهِمْ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ إِمَارَةَ بَنِى أُمَيَّةَ كَانَتْ بِالسَّيْفِ وَ الْعَسْفِ وَ الْجَوْرِ وَ أَنَّ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ وَ التَّأْلِيفِ وَ الْوَقَارِ وَ التَّقِيَّةِ وَ حُسْنِ الْخُلْطَةِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ فَرَغِّبُوا النَّاسَ فِى دِينِكُمْ وَ فِيمَا أَنْتُمْ فِيهِ

از امام صادقعليه‌السلام سؤ ال شد: در نزد ما كسانى هستند كه به خلافت امير مؤمنانعليه‌السلام معتقدند و آن حضرت را بر همه مردم برترى مى دهند ولى آن طور كه ما در باره فضيلت شما معتقديم آنها اعتقاد ندارند، آيا با آنان دوستى كنيم ؟ فرمود: بلى اجمالا دوستشان بداريد، مگر نه اين است كه در نزد خداوند چيزهايى هست كه نزد رسول خدا نيست ، و نزد رسول خدا چيزهايى هست كه نزد ما نيست ، و نزد ما چيزهايى هست كه نزد شما نيست ، و نزد شما چيزهايى هست كه نزد ديگران نيست ؟ خداوند تبارك و تعالى اسلام را بر هفت سهم قرار داده : بر صبر و راستى و يقين و رضا و وفا و دانش و بردبارى ، سپس آن را در ميان مردم تقسيم نموده ، هر كس كه همه اين هفت سهم را داشته باشد ايمانش كامل ، و طاقت و تحمل دارد، و به گروهى از مردم يك سهم داد، و گروهى را دو سهم ، و عدّه اى را سه سهم ، و عدّه اى را چهار سهم و عدّه اى را پنج سهم ، و بعضى را شش سهم ، و عدّه اى را هفت سهم ، پس شما به آن كس كه يك سهم از ايمان نصيب دارد تكليف دارد تكليف دو سهم را تحميل نكنيد، و آنكه داراى دو سهم است ، بار سه سهم بر دوشش منهيد، و كسى را كه سه سهم دارد به چهار سهم تكليف نكنيد، و از چهار سهمى انتظار تحمّل وظيفه پنج سهمى را نداشته باشيد، و بر پنج سهمى شش سهم و بر شش ‍ سهمى هفت سهم تحميل ننماييد، كه بارشان را سنگين و آنها را از دين رميده سازيد، و به جاى اين كار با آنان مدارا كنيد، و راه كار را بر آنان آسان نماييد، اكنون برايت مثلى مى آورم كه مايه عبرت تو باشد.

مرد مسلمانى همسايه كافرى داشت كه با اين مؤمن رفيق بود، مؤمن علاقمند شد كه رفيق كافرش مسلمان گردد، لذا همواره اسلام را در نظر او جلوه مى داد، و او را به دوستى اسلام وامى داشت ، تا اينكه اسلام آورد، صبح روز بعد به سراغ تازه مسلمان رفت تا او را براى نماز جماعت صبح از منزل بيرون آورد.

هنگامى كه از نماز فارغ شد به او گفت : چه مى شود اگر همين جا بنشينيم تا طلوع خورشيد مشغول ذكر خداوند باشيم ؟ او هم با مؤمن نشست ، پس از طلوع آفتاب به او گفت : اگر تا موقع ظهر به يادگيرى قرآن مشغول شوى و امروز را روزه بگيرى بسيار خوب است ، او هم نشست و روزه گرفت تا نماز ظهر و عصر را خواند، سپس باز به او گفت : اگر تأ مّلى كنى و نماز مغرب و عشاء را بخوانى بسيار بهتر خواهد بود، او هم نشست تا نماز مغرب و عشا را با او خواند، سپس هر دو از جاى برخاستند، در حالى كه براى تازه مسلمان تاب و توانى نمانده بود و بيش از طاقت بار بر دوشش گذاشته بود، چون فرداى آن روز رسيد باز به در خانه او رفت تا برنامه روز گذشته را اجرا كند، در را زد و گفت : بيا تا با هم به مسجد برويم ، وى در جواب گفت : دست از من بردار كه اين دين سخت است و من تاب آن را ندارم

بنا بر اين ؛ شما هم بر مردم فشار نياوريد، مگر نمى دانى كه فرمانروايى دولت بنى اميه به زور شمشير و فشار و ستم بود، ولى فرمانروايى ما با مدارا و مهربانى و متانت و تقيه و معاشرت نيكو و پاكدامنى و كوشش است ، پس ‍ كارى كنيد كه مردم به دين شما و مسلكى كه داريد رغبت پيدا كنند.