شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

فصل سوم : در عفو و بخشش

(الفصل الثالث فى العفو)

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ ثَلَاثَةٌ مِنْ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ الاْخِرَةِ أَنْ تَعْفُوَعَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ تَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَحْلُمَ إِذَا جُهِلَ عَلَيْكَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: سه چيز از مكارم دنيا و آخرت است : از كسى كه به تو ظلم كرد درگذرى ، با كسى كه با تو قطع رابطه كرد رابطه برقرار كنى ، اگر كسى نسبت به تو جهالتى كرد بردبارى كنى

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ ثَلَاثَةٌ لَا يَزِيدُ اللَّهُ بِهِنَّ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا عِزّاً الصَّفْحُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَهُ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَهُ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: سه چيز است كه شخص مسلمان فقط با آنها كسب عزت مى كند:

گذشت از ظالم ، دلجويى از محروم ، رفت و آمد با كسى كه قطع رابطه نموده عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله عَلَيْكُمْ بِالْعَفْوِ فَإِنَّ الْعَفْوَ لَا يَزِيدُ الْعَبْدَ إِلَّا عِزّاً فَتَعَافَوْا يُعِزَّكُمُ اللَّهُ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله روايت كند كه فرمود: عفو كنيد، زيرا عفو و گذشت موجب عزّت بنده مى شود، پس يك ديگر را عفو كنيد تا خداوند عزيزتان كند.

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ النَّدَامَةُ عَلَى الْعَفْوِ أَفْضَلُ وَ أَيْسَرُ مِنَ النَّدَامَةِ عَلَى الْعُقُوبَةِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: پشيمانى بر عفو و گذشت ، بهتر و ساده تر از پشيمانى بر عقوبت است

عَنْهُ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله أُتِيَ بِالْيَهُودِيَّةِ الَّتِى سَمَّتِ الشَّاةَ لِلنَّبِيِّ فَقَالَ لَهَا مَا حَمَلَكِ عَلَى مَا صَنَعْتِ فَقَالَتْ قُلْتُ إِنْ كَانَ نَبِيّاً لَمْ يَضُرَّهُ وَ إِنْ كَانَ مَلِكاً أَرَحْتُ النَّاسَ مِنْهُ قَالَ فَعَفَا رَسُولُ اللَّهِ عَنْهَا

امام باقرعليه‌السلام فرمود: زن يهوديه اى را كه گوشت گوسفندى را مسموم كرده بود تا پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله بخورد، خدمت آن حضرت آوردند، فرمود: چرا اين كار را كردى ؟ زن گفت : با خود گفتم اگر پيغمبر باشد زيانش نرساند، و اگر پادشاه باشد مردم را از وى آسوده خاطر خواهم كرد، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله از او در گذشت عَنِ الرِّضَاعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله لِلْيَهُودِيِّ الَّذِى سَحَرَهُ مَا حَمَلَكَ عَلَى مَا صَنَعْتَ قَالَ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَا يَضُرُّكَ وَ أَنْتَ نَبِيٌّ قَالَ فَعَفَا عَنْهُ رَسُولُ اللَّهِ ص

امام رضاعليه‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله به مردى كه ايشان را سحر كرده بود فرمود: چرا مرتكب آن كار شدى ؟ گفت : دانستم كه اگر پيامبر باشى در تو اثر نمى كند، در اينجا رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله از او گذشت كرد.

عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِ الرِّضَاعليه‌السلام قَالَ أَبَقَ غُلَامٌ لِأَبِى الْحَسَنِ إِلَى مِصْرَ فَأَصَابَهُ إِنْسَانٌ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ فَقَيَّدَهُ وَ خَرَجَ بِهِ فَدَخَلَ الْمَدِينَةَ لَيْلًا فَأَتَى بِهِ مَنْزِلَ أَبِى الْحَسَنِ فَخَرَجَ إِلَيْهِ أَبُو الْحَسَنِ فَقَامَ إِلَيْهِ الْغُلَامُ يُسَلِّمُ عَلَيْهِ فَسَمِعَ حَرَكَةَ الْقَيْدِ فَقَالَ مَنْ هَذَا قَالَ غُلَامُكَ فُلَانٌ وَجَدْتُهُ فَقَالَ لِلْغُلَامِ اذْهَبْ فَأَنْتَ حُرٌّ

يكى از ياران امام رضاعليه‌السلام گويد: غلامى از غلامان امام رضاعليه‌السلام فرار كرد، و به مصر رفت ، يكى از اهالى مدينه (كه در آنجا بود) او را شناخت و دستگيرش كرد، و به طرف مدينه آورد، شب هنگام او را وارد منزل امامعليه‌السلام نمود، حضرت به نزد او رفت ، هنگامى كه غلام براى سلام كردن حركت كرد امام صداى غل و زنجيرش را شنيد، فرمود: اين كيست ؟ آن مرد گفت : اين همان غلام فرارى شماست كه من او را يافته ام ، حضرت به غلام فرمود: بروتو آزادى

عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِعليه‌السلام قَالَ إِنْ شَتَمَكَ رَجُلٌ عَنْ يَمِينِكَ ثُمَّ تَحَوَّلَ إِلَى يَسَارِكَ فَاعْتَذَرَ إِلَيْكَ فَاقْبَلْ مِنْهُ

امام سجادعليه‌السلام فرمود: اگر مردى از طرف راستت به تو دشنام داد سپس به طرف چپ رفته و عذر خواست عذرش را بپذير.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله اقْبَلُوا الْعُذْرَ مِنْ كُلِّ مُتَنَصِّلٍ مُحِقّاً كَانَ أَوْ مُبْطِلًا وَ مَنْ لَمْ يَقْبَلِ الْعُذْرَ مِنْهُ فَلَا نَالَتْهُ شَفَاعَتِى

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كند كه فرمود: عذر كسى را كه معذرت خواست بپذيريد، چه به حق باشد و چه باطل ، هر كس عذر چنين كسى را نپذيرد شفاعت من به او نخواهد رسيد.

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنِ اعْتَذَرَ إِلَى أَخِيهِ الْمُسْلِمِ فَلَمْ يَقْبَلْ مِنْهُ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ أ ضر إِصْرَ صَاحِبِ مكسر مَكْسٍ

يقال تنصل فلان من دينه إ ذا تبرأ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هر كس از برادر مسلمان خود عذر بخواهد و او نپذيرد، خداوند او را گرفتار رفيق بدى كند كه به او زيان رساند.

فصل چهارم : در سخاوت و بخل

(الفصل الرابع فى السخاوة و البخل)

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام سَخَاءُ الْمَرْءِ عَمَّا فِى أَيْدِى النَّاسِ أَكْثَرُ مِنْ سَخَاءِ النَّفْسِ وَ الْبَذْلِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: سخاوت انسان نسبت به آنچه در دست مردم است بيشتر از سخاوتش نسبت به خود و مالش است

عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله الْجَنَّةُ دَارُ الْأَسْخِيَاءِ

امام باقرعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كند كه فرمود: بهشت منزلگاه سخاوتمندان است

قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام السَّخِيُّ الْكَرِيمُ الَّذِى يُنْفِقُ مَالَهُ فِى حَقٍّ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: شخص سخاوتمند و بخشنده كسى است كه مالش را در راه حق انفاق مى كند.

وَ قَالَ أَيْضاً السَّخَاءُ أَنْ تَسْخُوَ نَفْسُ الْعَبْدِ عَنِ الْحَرَامِ أَنْ تَطْلُبَهُ فَإِذَا ظَفِرَ بِالْحَلَالِ طَابَتْ نَفْسُهُ أَنْ يُنْفِقَهُ فِى طَاعَةِ اللَّهِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: سخاوت آن است كه نفس بنده از طلب حرام باز ماند و خوددارى كند، و چون به حلال رسيد نفسش به انفاق در راه خدا رام باشد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَا مِنْ عَبْدٍ حَسَّنَ خُلُقَهُ وَ بَسَطَ يَدَهُ إِلَّا كَانَ فِى ضَمَانِ اللَّهِ لَا مَحَالَةَ وَ مِمَّنْ يَهْدِيهِ حَتَّى يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هيچ مؤمنى خوش خلق و گشاده دست نبود، جز آنكه هميشه در پناه خداوند و از هدايت شدگان او باشد، تا اينكه او را وارد بهشت كند.

عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ شَابٌّ مُقَارِفٌ لِلذُّنُوبِ سَخِيٌّ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ شَيْخٍ عَابِدٍ بَخِيلٍ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: جوان غرق در گناهان ولى با سخاوت ، نزد خداوند از پيرمرد عابد بخيل بهتر است

سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام عَنْ حَدِّ السَّخَاءِ فَقَالَ تُخْرِجُ مِنْ مَالِكَ الْحَقَّ الَّذِى أَوْجَبَهُ اللَّهُ عَلَيْكَ فَتَضَعُهُ فِى مَوْضِعِهِ

از امام صادقعليه‌السلام در مورد حدّ سخاوت سؤ ال شد، حضرت فرمود: اين است كه ؛ آن حقى را كه خداوند بر تو واجب كرده از مالت خارج كنى ، و در راهش خرج كنى

عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله السَّخَاءُ شَجَرَةٌ فِى الْجَنَّةِ أَغْصَانُهَا مُتَدَلِّيَاتٌ فِى الْأَرْضِ فَمَنْ أَخَذَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِهَا قَادَهُ ذَلِكَ الْغُصْنُ إِلَى الْجَنَّةِ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كند كه فرمود: سخاوت درختى در بهشت است كه شاخه هاى آن در زمين آويزان است ، هر كس شاخه اى از شاخه هاى آن را بگيرد، آن شاخه او را به بهشت مى كشاند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ كَانَ أَبَا أَضْيَافٍ وَ كَانَ إِذَا لَمْ يَكُونُوا عِنْدَهُ خَرَجَ يَطْلُبُهُمْ وَ أَغْلَقَ بَابَهُ وَ أَخَذَ الْمَفَاتِيحَ يَطْلُبُ الْأَضْيَافَ وَ إِنَّهُ رَجَعَ إِلَى دَارِهِ فَإِذَا هُوَ بِرَجُلٍ أَوْ شِبْهِ الرَّجُلِ فِى الدَّارِ فَقَالَ يَا عَبْدَ اللَّهِ بِإِذْنِ مَنْ دَخَلْتَ هَذِهِ الدَّارَ قَالَ دَخَلْتُهَا بِإِذْنِ رَبِّهَا يُرَدِّدُ ذَلِكَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ فَعَرَفَ إِبْرَاهِيمُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ فَحَمِدَ رَبَّهُ ثُمَّ قَالَ أَرْسَلَنِى رَبُّكَ إِلَى عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِهِ اتَّخَذَهُ خَلِيلًا قَالَ فَأَعْلِمْنِى مَنْ هُوَ أَخْدُمُهُ حَتَّى أَمُوتَ قَالَ فَإِنَّكَ هُوَ قَالَ وَ لِمَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّكَ لَمْ تَسْأَلْ أَحَداً شَيْئاً قَطُّ وَ لَا تُسْأَلُ قَطُّ شَيْئاً فَقُلْتَ لَا

امام صادقعليه‌السلام فرمود: ابراهيمعليهم‌السلام پدر همه مهمان نوازها بود، هر وقت كه مهمان نداشت از خانه بيرون مى شد و در خانه را مى بست و كليدهايش را بر مى داشت و دنبال مهمان دارها مى رفت ، و در يك شب وقتى به خانه بازگشت ، ناگهان مرد يا شبيه مردى را در خانه ديد، فرمود: اى بنده خدا، به اجازه چه كسى وارد اين خانه شدى ؟

گفت : به اجازه صاحب خانه سه مرتبه تكرار كرد ابراهيمعليهم‌السلام مطلب را فهميد و پروردگارش را حمد نمود، مهمان گفت : پروردگارت مرا به طرف بنده اى از بندگانش كه او را دوست خود مى داند فرستاده ، ابراهيم گفت : آن خليل را به من بشناسان تا قبل از مرگم خدمتش ‍ كنم ، گفت : آن خليل خودت هستى ، فرمود: به چه دليل ؟ گفت :

زيرا تو هرگز از كسى چيزى نخواسته اى ، و چيزى از تو خواسته نشده كه جواب ردّ بدهى

عَنِ الْكَاظِمِعليه‌السلام قَالَ مَا أَقْبَحَ بِالرَّجُلِ أَنْ يُسْأَلَ الشَّيْءَ فَيَقُولَ لَا سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا الْحَسَنِعليه‌السلام وَ هُوَ فِى الطَّوَافِ فَقَالَ أَخْبِرْنِى عَنِ الْجَوَادِ فَقَالَ إِنَّ فِى كَلَامِكَ وَجْهَيْنِ فَإِنْ كُنْتَ تَسْأَلُ عَنِ الْمَخْلُوقِينَ فَإِنَّ الْجَوَادَ يُؤَدِّى مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ إِنْ كُنْتَ تَسْأَلُ عَنِ الْخَالِقِ فَهُوَ الْجَوَادُ إِنْ أَعْطَى وَ هُوَ الْجَوَادُ إِنْ مَنَعَ لِأَنَّهُ إِنْ أَعْطَاكَ أَعْطَاكَ مَا لَيْسَ لَكَ وَ إِنْ مَنَعَكَ مَنَعَكَ مَا لَيْسَ لَكَ

امام كاظمعليه‌السلام فرمود: چه زشت است از مردى چيزى بخواهند و او بگويد: نه مردى از حضرت موسى بن جعفرعليه‌السلام در حال طواف پرسيد: جواد كيست ؟ فرمود:

سخنت دو معنا دارد، اگر در باره مخلوق سؤ ال مى پرسى ، جواد به كسى گويند كه واجبات خدا را ادا كند، و اگر در باره خالق سؤ ال كنى ، او جواد است چه بدهد و چه ندهد، زيرا اگر به تو چيزى دهد، آنچه را مال تو نيست به تو داده ، و اگر هم ندهد، آنچه كه متعلق به تو نيست به تو نداده

عَنِ الرِّضَاعليه‌السلام قَالَ السَّخِيُّ يَأْكُلُ طَعَامَ النَّاسِ لِيَأْكُلُوا مِنْ طَعَامِهِ وَ الْبَخِيلُ لَا يَأْكُلُ طَعَامَ النَّاسِ لِكَيْلَا يَأْكُلُوا مِنْ طَعَامِهِ

امام رضاعليه‌السلام فرمود: سخاوتمند از غذاى مردم مى خورد تا از غذايش بخورند، و بخيل غذاى مردم را نمى خورد، تا غذايش را نخورند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الْبَخِيلُ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلَامِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: بخيل كسى است كه در سلام كردن بخل بورزد.

عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ لِابْنِهِ الْحَسَنِ فِى بَعْضِ مَا سَأَلَهُ عَنْهُ يَا بُنَيَّ مَا السَّمَاحَةُ قَالَ الْبَذْلُ فِى الْيُسْرِ وَ الْعُسْرِ

علىعليه‌السلام از فرزندش امام حسنعليه‌السلام پرسيد: اى فرزندم ، سماحت و بزرگوارى چيست ؟

فرمود: بذل و بخشش در هنگام تنگدستى و فراخى

وَ مِنْ كِتَابِ رَوْضَةِ الْوَاعِظِينَ قَالَ النَّبِيُّصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا يَنْبَغِى خَصْلَتَانِ فِى مُسْلِمٍ الْبُخْلُ وَ سُوءُ الْخُلُقِ

پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: در مسلمان دو خصلت روا نيست : بخل و بد اخلاقى

وَ قَالَصلى‌الله‌عليه‌وآله لَا يَجْتَمِعُ الشُّحُّ وَ الْإِيمَانُ فِى قَلْبِ عَبْدٍ أَبَداً

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: هرگز بخل و ايمان در دل بنده اى جمع نمى شود.

قِيلَ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَيُّ الْخِصَالِ بِالْمَرْءِ أَجْمَلُ قَالَ وَقَارٌ بِلَا مَهَابَةٍ وَ سَمَاحَةٌ بِلَا طَلَبِ مُكَافَاةٍ وَ تَشَاغُلٌ بِغَيْرِ مَتَاعٍ فِى الدُّنْيَا

از امام صادقعليه‌السلام پرسيدند: كدام يك از خصلتها برازنده مرد است ؟ فرمود: متانت داشتن بدون اينكه مردم بترسند، بخشش بدون عوض خواستن ، مشغول بودن به غير مال دنيا.

قَالَ النَّبِيُّصلى‌الله‌عليه‌وآله أَبْوَابُ الْجَنَّةِ مُفَتَّحَةٌ عَلَى الْفُقَرَاءِ وَ الرَّحْمَةُ نَازِلَةٌ عَلَى الرُّحَمَاءِ وَ اللَّهُ رَاضٍ عَنِ الْأَسْخِيَاءِ

پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: درهاى بهشت به روى فقرا باز است ، و رحمت بر كسانى كه رحم كننده باشند نازل مى گردد، و خداوند از افراد بخشنده راضى است

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله أَسْخَى النَّاسِ مَنْ أَدَّى زَكَاةَ مَالِهِ وَ أَعْظَمُ النَّاسِ فِى الدُّنْيَا خَطَراً مَنْ لَمْ يَجْعَلْ لِلدُّنْيَا عِنْدَهُ خَطَراً وَ أَقَلُّ النَّاسِ رَاحَةً الْبَخِيلُ وَ أَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: سخى ترين مردم كسى است كه زكات مالش را بپردازد، بلند مرتبه ترين مردم در دنيا كسى است كه دنيا را براى خود مهم و بزرگ نداند، بخيل كمترين آسايش را در بين مردم دارد، و بخيل ترين مردم كسى است كه نسبت به واجبات خدا بخل بورزد.

وَ قَالَ الصَّادِقُعليه‌السلام عَجِبْتُ لِمَنْ يَبْخَلُ بِالدُّنْيَا وَ هِيَ مُقْبِلَةٌ عَلَيْهِ أَوْ يَبْخَلُ بِهَا وَ هِيَ مُدْبِرَةٌ عَنْهُ فَلَا الْإِنْفَاقُ مَعَ الْإِقْبَالِ يَضُرُّهُ وَ لَا الْإِمْسَاكُ مَعَ الْإِدْبَارِ يَنْفَعُهُ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: در شگفتم از كسى كه نسبت به دنيا بخل مى ورزد، در حالى كه دنيا به او روى مى آورد، يا به دنيا بخل مى ورزد، در صورتى كه دنيا از وى رويگردان است ، زيرا نه انفاق ضررى به اقبال دنيا دارد، و نه امساك با پشت كردن دنيا سودى دارد.

وَ قَالَ أَيْضاً إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى رَضِيَ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِيناً فَأَحْسِنُوا صُحْبَتَهُ بِالسَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: خداوند متعال اسلام را براى شما برگزيد، اينك با سخاوت و خوش اخلاقى همراهيش كنيد.

قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام الْبُخْلُ عَارٌ وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ كُنْ سَمْحاً وَ لَا تَكُنْ مُبَذِّراً وَ كُنْ مُقَدِّراً وَ لَا تَكُنْ مُقَتِّراً وَ لَا تَسْتَحْيِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذِى هَرَبَ مِنْهُ وَ يَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِى إِيَّاهُ طَلَبَ يَعِيشُ فِى الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ وَ يُحَاسَبُ فِى الاْخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِيَاءِ الْبُخْلُ جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ الْعُيُوبِ وَ هُوَ زِمَامٌ يُقَادُ بِهِ إِلَى كُلِّ سُوءٍ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: بخل موجب عار و ننگ است ، و ترس ‍ موجب نقص ، بخشنده باش ولى تبذير نكن ، به اندازه توانائيت ببخش و مال خود را از ديگران دريغ مدار، از كم دادن مال شرم نكن ، زيرا محروم كردن (فقير) از آنهم كمتر است

از بخيل در شگفتم كه به سرعت به سوى فقر مى شتابد كه از آن فرار كرده ، و بى نيازى را از دست داد در حالى كه جوياى آن بود، و در دنيا همانند فقيران زندگى مى كند، ولى در آخرت همچون اغنيا محاسبه مى شود، بخل جامع تمام بديهاست ، و مهارى است كه آدمى را به سوى هر بدى مى كشاند.

رُوِيَ أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام أَتَى رَسُولَ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله بِأَسِيرَيْنِ فَأَمَرَ النَّبِيُّ بِضَرْبِ عُنُقِهِمَا فَضَرَبَ عُنُقَ وَاحِدٍ مِنْهُمَا ثُمَّ قَصَدَ الاْخَرَ فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَا تَقْتُلْهُ فَإِنَّهُ حَسَنُ الْخُلُقِ سَخِيُّ قَوْمِهِ فَقَالَ الْيَهُودِيُّ تَحْتَ السَّيْفِ هَذَا رَسُولُ رَبِّكَ يُخْبِرُكَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ وَ اللَّهِ مَا مَلَكْتُ دِرْهَماً مَعَ أَخٍ لِى قَطُّ وَ لَا قَطَبْتُ وَجْهِى فِى الْحَرْبِ وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّكَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ هَذَا مِمَّنْ جَرَّهُ حُسْنُ خُلُقِهِ وَ سَخَاؤُهُ إِلَى جَنَّاتِ النَّعِيمِ

روايت شده كه : امير مؤمنانعليه‌السلام دو نفر اسير را نزد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله آورد، پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله امر كرد گردن هر دو را بزنند، گردن يكى از آن دو را زد، سپس خواست گردن ديگرى را بزند كه جبرئيل نازل شد و گفت : اى محمّد! خدايت سلام مى رساند و مى گويد: اين را نكشى ، زيرا وى در بين قومش خوش اخلاق و با سخاوت است ، يهودى (اسير) از زير شمشير گفت : اين فرستاده پروردگارت است كه به تو خبر مى دهد؟ فرمود: بلى ، گفت :

به خدا قسم هرگز در يك درهم با برادر (دينى ام) شريك نشدم ، و هرگز از جنگ روى نگرداندم ، و من شهادت مى دهم كه خدايى جز پروردگار نيست ، و تو محمّد رسول خدايى ، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اين از كسانى است كه خوش اخلاقى و سخاوت او را به طرف بهشت كشانيد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ بَعِيدٌ مِنَ النَّارِ وَ الْبَخِيلُ بَعِيدٌ مِنَ اللَّهِ بَعِيدٌ مِنَ الْجَنَّةِ بَعِيدٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ النَّارِ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: سخاوتمند به خدا نزديك ، به بهشت نزديك ، و به مردم نزديك است ، و از دوزخ دور است ، و بخيل از خدا دور، از بهشت دور، از مردم دور، و به دوزخ نزديك است

قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِعليه‌السلام سَادَةُ النَّاسِ فِى الدُّنْيَا الْأَسْخِيَاءُ وَ سَادَةُ النَّاسِ فِى الاْخِرَةِ الْأَتْقِيَاء

امام سجادعليه‌السلام فرمود: سخاوتمندان سروران مردم در دنيا هستند، و پرهيزگاران سروران مردم در آخرتند.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله يَا عَلِيُّ كُنْ سَخِيّاً فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ كُلَّ سَخِيٍّ وَ إِنْ أَتَاكَ امْرُؤٌ فِى حَاجَةٍ فَاقْضِهَا لَهُ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ أَهْلًا فَأَنْتَ لَهُ أَهْلٌ

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اى على ! با سخاوت باش ، كه خداوند هر سخاوتمندى را دوست مى دارد، و اگر كسى نزد تو آمد و حاجتى داشت ؛ روا كن ، اگر او اهليّت نداشت ، تو كه اهليّت دارى

مِنْ كِتَابِ عُيُونِ الْأَخْبَارِ كَتَبَ الرِّضَاعليه‌السلام إِلَى أَبِى جَعْفَرٍ يَا أَبَا جَعْفَرٍ بَلَغَنِى أَنَّ الْمَوَالِيَ إِذَا رَكِبْتَ أَخْرَجُوكَ مِنَ الْبَابِ الصَّغِيرِ وَ إِنَّمَا ذَلِكَ مِنَ الْبُخْلِ بِهِمْ لِئَلَّا يَنَالَ مِنْكَ أَحَدٌ خَيْراً فَأَسْأَلُكَ بِحَقِّى عَلَيْكَ لَا يَكُنْ مَدْخَلُكَ وَ مَخْرَجُكَ إِلَّا مِنَ الْبَابِ الْكَبِيرِ وَ إِذَا رَكِبْتَ فَلْيَكُنْ مَعَكَ ذَهَبٌ وَ فِضَّةٌ ثُمَّ لَا يَسْأَلُكَ أَحَدٌ إِلَّا أَعْطَيْتَهُ وَ مَنْ سَأَلَكَ مِنْ عُمُومَتِكَ أَنْ تَبَرَّهُ فَلَا تُعْطِهِ أَقَلَّ مِنْ خَمْسِينَ دِينَاراً وَ الْكَثِيرُ إِلَيْكَ وَ مَنْ سَأَلَكَ مِنْ عَمَّاتِكَ فَلَا تعطيهن تُعْطِهَا أَقَلَّ مِنْ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِينَ دِينَاراً وَ الْكَثِيرُ إِلَيْكَ إِنِّى إِنَّمَا أُرِيدُ أَنْ يَرْفَعَكَ اللَّهُ فَأَنْفِقْ وَ لَا تَخْشَ مِنْ ذِى الْعَرْشِ إِقْتَاراً

امام رضاعليه‌السلام به امام جوادعليه‌السلام نوشت : اى ابا جعفر! شنيده ام هنگامى كه سوار مركب مى شوى (و قصد بيرون رفتن دارى) غلامان از روى بخل ، تو را از در كوچك بيرون مى برند، كه مبادا كسى از تو خيرى بيند، به حقّى كه من بر تو دارم از تو مى خواهم كه رفت و آمدت جز از در بزرگ نباشد، و هر گاه قصد سوار شدن و بيرون رفتن دارى ، با تو كيسه هاى درهم و دينار باشد، كه كسى

چيزى از تو نخواهد مگر اينكه به او عطا كنى ، و اگر در بستگانت كسى از تو طلب و درخواست كمك نمود، مبادا از پنجاه دينار كمتر به او ببخشى ، و افزون بر پنجاه را خود دانى ، و اگر از عمّه زادگانت زنى از تو مالى طلب كرد، مبادا از بيست و پنج دينار به او كمتر ببخشى ، و افزون بر آن را خود دانى ، من مى خواهم كه خداوند به تو برترى دهد، انفاق كن و از خدا مترس از اينكه بر تو تنگ گيرد و تهيدست شوى

فصل دوازدهم : در عمل به سنت و معنى قرآن و ملحقات آن

الفصل الثانى عشر فى الا خذ بالسنة و معنى القرآن و ما يليق بهما

مِنْ كِتَابِ الْمَحَاسِنِ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ حَكِيمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام يَقُولُ مَنْ خَالَفَ سُنَّةَ مُحَمَّدٍ فَقَدْ كَفَرَ

امام صادقعليه‌السلام مى فرمود: هر كس با سنت محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله مخالفت كند كافر گشته

عَنْ زَيْنِ الْعَابِدِينَعليه‌السلام إِنَّ أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ عِنْدَ اللَّهِ مَا عُمِلَ بِالسُّنَّةِ وَ إِنْ قَلَّ

امام سجادعليه‌السلام فرموده اند: بهترين عملها نزد خداوند آن است كه به سنّت عمل شود گرچه كم باشد.

عَنِ الصَّادِقِعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله مَنْ تَمَسَّكَ بِسُنَّتِى فِى اخْتِلَافِ أُمَّتِى كَانَ لَهُ أَجْرُ مِائَةِ شَهِيدٍ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كرده كه فرمود: هر كس در حل اختلاف امت من تمسك به سنت من كند پاداش صد شهيد را دارد.

جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام فَقَالَ أَخْبِرْنِى عَنِ السُّنَّةِ وَ الْبِدْعَةِ وَ الْجَمَاعَةِ وَ الْفِرْقَةِ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام السُّنَّةُ مَا سَنَّ رَسُولُ اللَّهِ وَ الْبِدْعَةُ مَا أُحْدِثَ مِنْ بَعْدِهِ وَ الْجَمَاعَةُ أَهْلُ الْحَقِّ وَ إِنْ كَانُوا قَلِيلًا وَ الْفِرْقَةُ أَهْلُ الْبَاطِلِ وَ إِنْ كَانُوا كَثِيراً

مردى خدمت امير المؤمنينعليه‌السلام آمد و عرض كرد معنى سنّت ، و بدعت ، و جماعت و تفرقه چيست ؟ امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود: سنّت راه و روشى است كه پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله مقرر فرموده ، و بدعت روشى است كه بعد از آن حضرت پيدا شده ، و جماعت آنانند كه به حق معتقدند اگر چه اندك باشند، و تفرقه پيروان باطلند اگر چه بسيار باشند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مَنْ خَالَفَ سُنَّةً فَقَدْ كَفَرَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر كه سنتى را مخالفت كند به يقين كافر گشته

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام السُّنَّةُ سُنَّتَانِ سُنَّةٌ فِى فَرِيضَةٍ الْأَخْذُ بِهَا هُدًى وَ تَرْكُهَا ضَلَالَةٌ وَ سُنَّةٌ فِى غَيْرِ فَرِيضَةٍ الْأَخْذُ بِهَا فَضِيلَةٌ وَ تَرْكُهَا غَيْرُ خَطِيئَةٍ

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: سنت دو گونه است : سنتى است در واجب كه عمل به آن هدايت و تركش گمراهى است ، و سنتى است در غير واجب كه عمل به آن فضيلت و ترك آن گناه نيست

عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام فِى حَدِيثٍ لَهُ قَالَ كُلُّ مَنْ تَعَدَّى السُّنَّةَ رُدَّ إِلَى السُّنَّةِ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: هر كه از سنت تجاوز كند به آن بازگشت داده مى شود.

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ مَا مِنْ أَحَدٍ إِلَّا وَ لَهُ شِرَّةٌ وَ فَتْرَةٌ مَنْ كَانَتْ فَتْرَتُهُ إِلَى سُنَّةٍ فَقَدِ اهْتَدَى وَ مَنْ كَانَتْ فَتْرَتُهُ إِلَى بِدْعَةٍ فَقَدْ غَوَى

امام باقرعليه‌السلام فرمود: هيچ فردى نيست مگر اينكه در او نشاط شديد و ضعف و سستى است ؛ پس هر كه سستى او به سوى سنت باشد هدايت شده ، و آنكه سستى او به سوى بدعت باشد گمراه گرديده

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ كُلُّ شَيْءٍ مَرْدُودٌ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ السُّنَّةِ فَكُلُّ حَدِيثٍ لَا يُوَافِقُ كِتَابَ اللَّهِ فَهُوَ زُخْرُفٌ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: هر چيزى به سوى كتاب خدا و سنت برگردانده مى شود، هر حديثى كه موافق كتاب خدا نبود باطل است

عَنِ الْبَاقِرِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ الْقَلْبَ يَتَقَلَّبُ مِنْ لَدُنْ مَوْضِعِهِ إِلَى حَنْجَرَتِهِ مَا لَمْ يُصِبِ الْحَقَّ فَإِذَا أَصَابَ الْحَقَّ قَرَّ ثُمَّ ضَمَّ أَصَابِعَهُ وَ قَرَأَ هَذِهِ الاْيَةَ فَمَنْ يُرِدِ اللّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً

امام باقرعليه‌السلام فرمود: قلب از جاى خودش حركت مى كند و تا به حق نرسيده به حنجره مى رسد، هر گاه به حق رسيد آرام مى گيرد، سپس ‍ حضرت انگشتانش را جمع كرده و اين آيه را تلاوت فرمود: (هر كه را خداوند اراده كند كه هدايتش كند سينه اش را براى اسلام وسعت دهد، و هر كه را اراده كند كه گمراهش سازد سينه اش را تنگ و سخت مى كند).

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ إِنَّ السُّنَّةَ لَا تُقَاسُ وَ كَيْفَ تُقَاسُ السُّنَّةُ وَ الْحَائِضُ تَقْضِى الصِّيَامَ وَ لَا تَقْضِى الصَّلَاةَ

امام باقرعليه‌السلام فرمود: سنت قياس نمى شود، چگونه سنت قياس ‍ شود در حالى كه زن حائض روزه اش را قضا مى كند و نمازش را قضا نمى كند.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ إِنَّ عَلَى كُلِّ حَقٍّ حَقِيقَةً وَ عَلَى كُلِّ صَوَابٍ نُوراً فَمَا وَافَقَ كِتَابَ اللَّهِ فَخُذُوهُ وَ مَا خَالَفَ سُنَةَ رَسُولِ اللَّهِ فَاتْرُكُوهُ

امام صادقعليه‌السلام از پدران بزرگوارش از علىعليه‌السلام نقل كند كه فرمود: براى هر امر حقّى حقيقتى است ، و بر سر هر امر درستى نورى موجود است ، به آنچه موافق قرآن است عمل كنيد و آنچه را مخالف سنت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله است تركش نمائيد.

وَ قَالَ رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً حَدَّثَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَ لَمْ يَكْذِبْ فَأَحْجَمَ النَّاسَ عَنْهُ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام إِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله يَقُولُ إِذَا أَتَاكُمُ الْحَدِيثُ مُتَجَاوِباً مُتَفَاوِتاً فَمَا يُكَذِّبُ بَعْضُهُ بَعْضاً فَلَيْسَ مِنِّى وَ لَمْ أَقُلْهُ وَ إِنْ قِيلَ قَدْ قَالَهُ وَ إِذَا أَتَاكُمُ الْحَدِيثُ يُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً فَهُوَ مِنِّى وَ أَنَا قُلْتُهُ وَ مَنْ رَآنِى مَيِّتاً كَمَنْ رَآنِى حَيّاً وَ مَنْ زَارَنِى فَكُنْتُ لَهُ شَاهِداً وَ شَهِيداً يَوْمَ الْقِيَامَةِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: خداوند رحمت كند كسى را كه از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله حديث نقل كند و آن را تكذيب نكند، كه مردم از او كناره بگيرند.

امير مؤمنانعليه‌السلام فرمود: از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله شنيدم كه مى فرمود: هر گاه حديثى براى شما خوانده شد كه بسيار كمياب و مختلف در عبارت بود، به اندازه اى كه بخشى از آن بخش ديگر را تكذيب كند، [ يعنى متناقض باشد]از من نيست ، و من آن را نگفته ام ، گرچه گفته شود او گفته

و هر گاه حديثى نزد شما آوردند كه بعض آن بعض ديگر را تصديق مى نمود، آن حديث از من است و من آن را گفته ام ، و هر كس هم مرا در زمان مرگم ببيند، مثل اين است كه مرا در زمان حياتم ديده ، و هر كه مرا زيارت كند من شاهد او هستم و روز قيامت برايش شهادت مى دهم

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ لِمُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ يَا مُحَمَّدُ مَا جَاءَتْكَ مِنْ رِوَايَةٍ مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ تُوَافِقُ الْقُرْآنَ فَخُذْ بِهَا وَ مَا جَاءَتْكَ مِنْ رِوَايَةٍ مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ تُخَالِفُ الْقُرْآنَ فَلَا تَأْخُذْ بِهَا

امام صادقعليه‌السلام به محمّد بن مسلم فرمود: اى محمد! هر روايتى كه نزد تو آوردند چه از شخص درستكار باشد و چه بدكار اگر با قرآن موافق بود به آن عمل كن ، و روايتى را كه نزد تو آوردند كه چه از شخص درستكار باشد چه بدكار اگر مخالف قرآن بود به آن عمل نكن

قَالَ الْبَاقِرُعليه‌السلام فِى خَبَرٍ طَوِيلٍ فِى تَفْسِيرِ المص فِى رِوَايَةِ لَبِيدٍ فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ كِتَابَ اللَّهِ مُبْهَمٌ فَقَدْ هَلَكَ ثُمَّ أَمْسَكَ فَقَالَ الْأَلِفُ وَاحِدَةٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الْمِيمُ أَرْبَعُونَ وَ الصَّادُ تِسْعُونَ فَقُلْتُ هَذِهِ إِحْدَى وَ سِتُّونَ وَ مِائَةٌ فَقَالَ يَا لَبِيدُ إِذَا دَخَلْتَ سَنَةَ إِحْدَى وَ سِتِّينَ وَ مِائَةٍ سَلَبَ اللَّهُ قَوْماً سُلْطَانَهُمْ

امام باقرعليه‌السلام ضمن حديثى طولانى در تفسير (المص) در روايت لبيد فرمود: هر كه گمان كند كه كتاب خداوند ابهام دارد هلاك شده ، سپس ‍ كمى صبر كرد و فرمود: الف يك است ، لام سى است ، و ميم چهل است ، و صاد نود. پرسيدم : اين عدد صد و شصت و يك است ، فرمود: اى لبيد! هر گاه داخل سال صد و شصت و يك شدى خداوند سلطنت قومى را مى گيرد.

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ لِلْقُرْآنِ حُدُوداً كَحُدُودِ الدَّارِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: قرآن همانند حدود خانه حدود دارد.

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ قَوْمٌ لِسَعْدِ بْنِ عُبَادَةَ مَا كُنْتَ صَانِعاً بِمَنْ وَجَدْتَهُ عَلَى بَطْنِ امْرَأَتِكَ قَالَ كُنْتُ وَ اللَّهِ ضَارِباً رَقَبَتَهُ بِالسَّيْفِ قَالَ فَخَرَجَ النَّبِيُّصلى‌الله‌عليه‌وآله فَقَالَ يَا سَعْدُ مَنْ هَذَا الَّذِى كُنْتَ ضَارِبَهُ بِالسَّيْفِ فَأُخْبِرَ النَّبِيُّ بِخَبَرِهِمْ وَ مَا قَالَ سَعْدٌ قَالَ النَّبِيُّ يَا سَعْدُ فَأَيْنَ الشُّهُودُ الْأَرْبَعَةُ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَعَ رَأْيِ عَيْنِى وَ عِلْمِ اللَّهِ فِيهِ أَنَّهُ فَعَلَهُ فَقَالَ النَّبِيُّ يَا سَعْدُ بَعْدَ رَأْيِ عَيْنِكَ وَ عِلْمِ اللَّهِ بِأَنَّهُ قَدْ فَعَلَهُ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ لِكُلِّ شَيْءٍ حَدّاً وَ جَعَلَ عَلَى مَنْ تَعَدَّى حَدّاً مِنْ حُدُودِ اللَّهِ حَدّاً وَ جَعَلَ مَا دُونَ الْأَرْبَعَةِ الشُّهَدَاءِ مَسْتُوراً عَلَى الْمُسْلِمِينَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: جمعى از صحابه به سعد بن عباده گفتند: اگر كسى را روى شكم زنت ببينى چه مى كنى ؟ گفت : به خدا قسم گردنش را با شمشير قطع مى كنم ، امام فرمود:

در اين هنگام پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله به آنها رسيد و فرمود: اى سعد! اين چه كسى است كه مى خواهى با شمشير او را بكشى ؟ پيامبر را از جريان و آنچه سعد گفته بود با خبر كردند، پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اى سعد! چهار شاهد كه خداوند عزّ و جل فرموده كجايند؟ گفت : اى رسول خدا! جلوى چشم من اين كار را انجام داده ، و خدا هم به آن آگاه است ، پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: اى سعد! حتى بعد از ديدن تو و علم خدا به اينكه او انجام داده ، خداوند براى هر چيزى حدّى قرار داده و براى كسى كه حدّى از حدود خدا را تجاوز كند حدى قرار داده ، و آنچه دور از چشم چهار شاهد انجام بگيرد، نبايد بين مسلمين پخش گردد.

عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِأَصْلِ الْإِسْلَامِ وَ فَرْعِهِ وَ ذِرْوَةِ سَنَامِهِ قَالَ قُلْتُ بَلَى قَالَ أَصْلُهُ الصَّلَاةُ وَ فَرْعُهُ الزَّكَاةُ وَ ذِرْوَةُ سَنَامِهِ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ أَ لَا أُخْبِرُكَ بِأَبْوَابِ الْخَيْرِ الصَّوْمُ جُنَّةٌ وَ الصَّدَقَةُ تَحُطُّ الْخَطِيئَةَ وَ قِيَامُ الرَّجُلِ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ يُنَاجِى رَبَّهُ ثُمَّ تَلَا تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: آيا مى خواهى كه اصل و فرع و احكام عاليه اسلام را به شما خبر دهم ؟ گفتم : بلى ، فرمود: اصلش نماز و فرعش ‍ زكات و بالاترين كنگره اش جهاد در راه خداست ، آيا نمى خواهى تو را به درهاى خير خبر دهم ؟ روزه سپر آتش دوزخ است ، و صدقه گناه را مى زدايد، و شب زنده دارى مرد در دل شب در حالى كه مشغول مناجات با پروردگارش مى باشد، سپس اين آيه را تلاوت فرمود: (پهلوهايشان از بستر خواب دورى گزيند، پروردگارشان را در حال ترس و طمع مى خوانند، و از آنچه به آنها روزى كرده ايم انفاق مى كنند).

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الْجِهَادُ أَفْضَلُ الْأَشْيَاءِ بَعْدَ الْفَرَائِضِ

امام صادقعليه‌السلام فرمود: جهاد بهترين عبادات بعد از واجبات است

عَنْهُعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله الْخَيْرُ كُلُّهُ فِى السَّيْفِ وَ تَحْتَ ظِلِّ السَّيْفِ وَ لَا يُقِيمُ النَّاسَ إِلَّا السَّيْفُ وَ السُّيُوفُ مَقَالِيدُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ

امام صادقعليه‌السلام از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله نقل كند كه فرمود: تمام خير در شمشير و زير سايه شمشير است ، و مردم به راه راست جلب نگردند مگر با شمشير، و شمشيرها كليدهاى بهشت و دوزخند.