شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

كسى كه خدا و روز قيامت را باور دارد سه كار نكند

مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الآْخِرِ فلا يفعل ثلاثة أشياء

٢١٥ - حَدَّثَنَا الْخَلِيلُ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُعَاذٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ‏

خَشْرَمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ عَنْ أَبِى مَعْمَرٍ عَنْ سَعِيدٍ الْمَقْبُرِيِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الآْخِرِ فَلَا يَجْلِسْ عَلَى مَائِدَةٍ يُشْرَبُ عَلَيْهَا الْخَمْرُ وَ مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الآْخِرِ فَلَا يَدْخُلِ الْحَمَّامَ إِلَّا بِمِئْزَرٍ وَ مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الآْخِرِ فَلَا يَدَعْ حَلِيلَتَهُ تَخْرُجُ إِلَى الْحَمَّامِ‏

٢١٥ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: كسى كه خدا و روز قيامت را باور دارد سر سفره‏اى كه در آن ميگسارى شود نمى‏نشيند و كسى كه خدا و روز قيامت را باور دارد بى‏لنگ به حمام نمى‏رود و كسى كه خدا و روز قيامت را باور دارد نمى‏گذارد همسرش به حمام بيرون خانه رود.

بر اين امت فقط از سه چيز بايد ترسيد التخوف على الأمة من ثلاث خصال‏

٢١٦ - حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْأَسْوَارِيُّ الْمُذَكِّرُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يُوسُفَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ السِّجْزِيُّ الْمُذَكِّرُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو يَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ خَشْرَمٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عِيسَى عَنْ أَبِى عُبَيْدَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ كَعْبٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم إِنَّمَا أَتَخَوَّفُ عَلَى أُمَّتِى مِنْ بَعْدِى ثَلَاثَ خِصَالٍ أَنْ يَتَأَوَّلُوا الْقُرْآنَ عَلَى غَيْرِ تَأْوِيلِهِ أَوْ يَتَّبِعُوا زَلَّةَ الْعَالِمِ أَوْ يَظْهَرَ فِيهِمُ الْمَالُ حَتَّى يَطْغَوْا وَ يَبْطَرُوا وَ سَأُنَبِّئُكُمُ الْمَخْرَجَ مِنْ ذَلِكَ أَمَّا الْقُرْآنُ فَاعْمَلُوا بِمُحْكَمِهِ وَ آمِنُوا بِمُتَشَابِهِهِ وَ أَمَّا الْعَالِمُ فَانْتَظِرُوا فَيْئَتَهُ وَ لَا تَتَّبِعُوا زَلَّتَهُ وَ أَمَّا الْمَالُ فَإِنَّ الْمَخْرَجَ مِنْهُ شُكْرُ النِّعْمَةِ وَ أَدَاءُ حَقِّهِ‏

٢١٦ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: پس از مرگم فقط از سه چيز بر امتم مى‏ترسم قرآن را تأويل كنند نه آنچنان كه بايد يا لغزش دانشمندى را پيروى كنند يا آنكه مال و ثروت در آنان تا آن اندازه شود كه طغيان كنند و سر مست شوند و هم اكنون شما را از راه چاره اين آگاه ميكنم اما راجع به قرآن چاره اين است كه به محكمات و دستورات صريحش عمل كنيد و به متشابهات و آياتى كه مضمونش صريح نيست ايمان قلبى داشته باشيد و اما راجع به دانشمند كه لغزشى كرده منتظرش باشيد تا از خطاى خود باز گردد و از لغزش او پيروى نكنيد و اما راجع به مال چاره‏اش سپاسگزارى نعمت و اداى حق مال است.

پيغمبر از دنيا سه چيز را دوست داشت ‏ حبب إلى النبىصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم من الدنيا ثلاث‏

٢١٧ - حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْبُنْدَارُ الشَّافِعِيُّ بِفَرْغَانَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ الْحَمَّادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْبَغْدَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْجَعْدِ قَالَ أَخْبَرَنَا سَلَّامٌ أَبُو الْمُنْذِرِ قَالَ سَمِعْتُ ثَابِتَ الْبُنَانِيِّ وَ لَمْ أَسْمَعْ مِنْ غَيْرِهِ يُحَدِّثُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِيِّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قَالَ حُبِّبَ إِلَيَّ مِنَ الدُّنْيَا النِّسَاءُ وَ الطِّيبُ وَ قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلَاةِ

٢١٧ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: از دنيا سه چيز به نظر من خوش آيند است زنان و عطر ولى روشنى چشم من در نماز است.

٢١٨ - حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَمْرٍو الْعَطَّارُ بِبَلْخٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُصْعَبٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُصْعَبِ بْنِ الْقَاسِمِ السُّلَمِيُّ بِتِرْمِذَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ هَارُونَ الآْمُلِيُّ بِ‏آمُلَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ غَالِبٍ الْبَصْرِيُّ الزَّاهِدُ بِبَغْدَادَ قَالَ حَدَّثَنَا يَسَارٌ مَوْلَى أخى أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ أَنَسٍ عَنِ النَّبِيِّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قَالَ حُبِّبَ إِلَيَّ مِنْ دُنْيَاكُمُ النِّسَاءُ وَ الطِّيبُ وَ جُعِلَ قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلَاةِ

قال مصنف هذا الكتاب رضى الله عنه إن الملحدين يتعلقون بهذا الخبر و يقولون إِنَّ النَّبِيَّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قَالَ حُبِّبَ إِلَيَّ مِنْ دُنْيَاكُمُ النِّسَاءُ وَ الطِّيبُ‏

و أراد أن يقول الثالث فندم وَ قَالَ وَ جُعِلَ قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلَاةِ و كذبوا لأنهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لم يكن مراده بهذا الخبر إلا الصلاة وحدها لأنهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قال رَكْعَتَيْنِ يُصَلِّيهِمَا الْمُتَزَوِّجُ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً يُصَلِّيهَا غَيْرُ مُتَزَوِّجٍ‏

و إنما حبب الله إليه النساء لأجل الصلاة و هكذا قال رَكْعَتَيْنِ يُصَلِّيهِمَا مُتَعَطِّرٌ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً يُصَلِّيهَا غَيْرُ مُتَعَطِّر وددت أنى تركتها و ثلاث تركتها وددت أنى فعلتها و ثلاث وددت أنى كنت و إنما حبب الله إليه الطيب أيضا لأجل الصلاة ثم قالعليه‌السلام وَ جُعِلَ قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلَاةِ

لأن الرجل لو تطيب و تزوج ثم لم يصل لم يكن له فى التزويج و الطيب فضل و لا ثواب‏

٢١٨ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: از دنياى شما آنچه خوش آيند من است زنانند و عطر ولى روشنى چشمم در نماز قرار داده شده است.

مصنف اين كتاب (رضى الله عنه) گويد:

كه افراد بی دين اين خبر را دست آويز نموده و ميگويند كه پيغمبر فرمود: از دنياى شما سه چيز بنظر من جلوه‏گر شده است زنان و بوى خوش وخواست كه سومى را بگويد پشيمان گشته و گفت: روشنى چشم من در نماز قرار داده شده است ولى اين بي دينان دروغ گفتند زيرا غرض اصلى پيغمبر از اين خبر نبود مگر فقط نماز زيرا خودش فرمود دو ركعت نمازى كه شخص زن دار بخواند برتر است نزد خداوند از هفتاد ركعت نماز شخصى كه همسر نداشته باشد و خداوند كه زنها را در نظر پيغمبر محبوب فرموده بود بخاطر نماز بود و هم چنين فرمود: دو ركعت نمازى كه شخص خوش بو ميخواند برتر است از هفتاد ركعت كه بدون عطر خوانده شود پس عطر نيز بخاطر نماز محبوب نظر آن حضرت بوده است سپس فرمود: نور چشم من در نماز قرار داده شد زيرا اگر مردى خود را خوش بو كند و همسر اختيار كند ولى نماز نخواند او را در همسر گرفتن و عطر زدن هيچ فضيلت و پاداشى نخواهد بود.

امام صادق هيچ گاه فارغ از يكى از سه كار نبود

كان الصادقعليه‌السلام لا يخلو من إحدى ثلاث خصال‏

٢١٩ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ السَّعْدَآبَادِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ الْأَزْدِيُّ قَالَ سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ فَقِيهَ الْمَدِينَةِ يَقُولُ كُنْتُ أَدْخُلُ عَلَى الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍعليه‌السلام فَيُقَدِّمُ لِى مِخَدَّةً وَ يَعْرِفُ لِى قَدْراً وَ يَقُولُ يَا مَالِكُ إِنِّى أُحِبُّكَ فَكُنْتُ أُسَرُّ بِذَلِكَ وَ أَحْمَدُ اللَّهَ عَلَيْهِ وَ كَانَعليه‌السلام لَا يَخْلُو مِنْ إِحْدَى ثَلَاثِ خِصَالٍ إِمَّا صَائِماً وَ إِمَّا قَائِماً وَ إِمَّا ذَاكِراً وَ كَانَ مِنْ عُظَمَاءِ الْعُبَّادِ وَ أَكَابِرِ الزُّهَّادِ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَانَ كَثِيرَ الْحَدِيثِ طَيِّبَ الْمُجَالَسَةِ كَثِيرَ الْفَوَائِدِ فَإِذَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اخْضَرَّ مَرَّةً وَ اصْفَرَّ أُخْرَى حَتَّى يُنْكِرَهُ مَنْ يَعْرِفُهُ وَ لَقَدْ حَجَجْتُ مَعَهُ سَنَةً فَلَمَّا اسْتَوَتْ بِهِ رَاحِلَتُهُ عِنْدَ الْإِحْرَامِ كَانَ كُلَّمَا هَمَّ بِالتَّلْبِيَةِ انْقَطَعَ الصَّوْتُ فِى حَلْقِهِ وَ كَادَ يَخِرُّ مِنْ رَاحِلَتِهِ فَقُلْتُ قُلْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَلَا بُدَّ لَكَ مِنْ أَنْ تَقُولَ فَقَالَعليه‌السلام يَا ابْنَ أَبِى عَامِرٍ كَيْفَ أَجْسُرُ أَنْ أَقُولَ لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ وَ أَخْشَى أَنْ يَقُولَ عَزَّ وَ جَلَّ لِى لَا لَبَّيْكَ وَ لَا سَعْدَيْكَ‏

٢١٩ - محمد بن زياد گويد: از مالك بن انس فقيه مدينه شنيدم كه ميگفت: من هر وقت بخدمت امام صادق جعفر بن محمد ميرسيدم بمنظور احترام از من مخده و بالش براى من پيش ميداشت و ميفرمود اى مالك من تو را دوست ميدارم و من از اين اظهار محبت مسرور ميشدم و خداى را بر اين موهبت سپاسگزار ميشدم و حضرتش هيچ گاه فارغ از يكى از سه كار نبود يا روزه دار بود و يا به نماز ايستاده بود و يا مشغول ذكر خدا بود و آن حضرت از عباد بزرگ و زهاد بزرگوار بود آنان كه از خداى عز و جل ميترسند.

او سخنور و خوش مجلس بود و محضرى پر فيض داشت هر گاه كه ميگفت: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود، رنگ‏اش گاهى سبز ميشد و گاهى زرد به طورى كه آشنايانش او را نميشناختند من سالى در خدمتش به حج رفتم چون به وقت احرام بر مركب خويش نشست هر چه خواست تلبيه گويد صدا گلوگيرش ميشد و تلبيه گفتن نميتوانست و نزديك بود از مركب به روى زمين افتد عرض كردم: يا ابن رسول اللَّه تلبيه بگو كه ناچار بايد بگوئى فرمود:

اى پسر ابى عامر چگونه جرات لبيك گفتن داشته باشم در صورتى كه ميترسم خداى عز و جل در جواب من بگويد لا لبيك و لا سعديك.

زائر حضرت رضا در سه مورد بهره‏مند مى‏شود

ينتفع زائر الرضاعليه‌السلام فى ثلاث مواطن‏

٢٢٠ - حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ صَالِحٍ الرَّازِيِّ عَنْ حَمْدَانَ الدِّيوَانِيِّ قَالَ قَالَ الرِّضَاعليه‌السلام مَنْ زَارَنِى عَلَى بُعْدِ دَارِى أَتَيْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِى ثَلَاثِ مَوَاطِنَ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَايَرَتِ الْكُتُبُ يَمِيناً وَ شِمَالًا وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِيزَانِ‏

٢٢٠ - امام رضاعليه‌السلام فرمود: هر كس مرا در غربت زيارت كند من به روز قيامت در سه جا به نزد او خواهم آمد تا از ترسهاى آن‏ها نجاتش بخشم: هنگامى كه نامه‏هاى اعمال مردم از راست و چپ پران شوند و در نزد صراط و در نزد ميزان.

كارها بر سه حالتند

الأعمال على ثلاثة أحوال‏

٢٢١ - حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ عَلِيٍّ الْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ الْحَسَنِ بن الْمِيثَمِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مَهْرَوَيْهِ الْقَزْوِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ الْغَازِى قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِى عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِى الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَبِى عَلِيَّ بْنَ أَبِى طَالِبٍعليه‌السلام يَقُولُ الْأَعْمَالُ عَلَى ثَلَاثَةِ أَحْوَالٍ فَرَائِضَ وَ فَضَائِلَ وَ مَعَاصِيَ فَأَمَّا الْفَرَائِضُ فَبِأَمْرِ اللَّهِ وَ بِرِضَى اللَّهِ وَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ تَقْدِيرِهِ وَ مَشِيئَتِهِ وَ عِلْمِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمَّا الْفَضَائِلُ فَلَيْسَتْ بِأَمْرِ اللَّهِ وَ لَكِنْ بِرِضَى اللَّهِ وَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ بِمَشِيئَةِ اللَّهِ وَ بِعِلْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمَّا الْمَعَاصِى فَلَيْسَتْ بِأَمْرِ اللَّهِ وَ لَكِنْ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ بِقَدَرِ اللَّهِ وَ بِمَشِيئَتِهِ وَ عِلْمِهِ ثُمَّ يُعَاقِبُ عَلَيْهَا

قال مصنف هذا الكتاب رضى الله عنه المعاصى بقضاء الله معناه بنهى الله لأن حكمه عز و جل فيها على عباده الانتهاء عنها و معنى قوله بقدر الله أى بعلم الله بمبلغها و مقدارها و معنى قوله و بمشيئته فإنه عز و جل شاء أن لا يمنع العاصى من المعاصى إلا بالزجر و القول و النهى و التحذير دون الجبر و المنع بالقوة و الدفع بالقدرة

٢٢١ - حسين بن علىعليه‌السلام فرمود: شنيدم پدرم امير المؤمنين ميفرمود: كارها بر سه حالتند واجبات و مستحبات و گناهان اما واجبات به امر خدا است و به رضاى او و به حكم خدا و تقدير و خواست او است و بعلم او اما مستحبات پس به امر خداوند نيست ولى برضاى خداست و بقضاء الهى است و بخواست او است و علم خداى عز و جل اما گناهان پس بامر خداوند نيست ولى بقضاء الهى است و تقدير خداوندى و بخواست و علمش و گنهكار را بكيفر خواهد رساند.

(مصنف اين كتاب) (رضى الله عنه) گويد:

معناى اينكه گناهان به قضاى الهى است اين است كه خداوند در مورد گناهان حكم فرموده است كه بندگانش آن اعمال را مرتكب نشوند و معناى اينكه گناهان به تقدير الهى است اين است كه خداوند اندازه گناهان را ميداند كه هر كس تا چه حد گنهكار است و معناى اينكه گناهان بخواست خداوند است اين است كه خداوند خواسته است كه جلو گنهكار را از ارتكاب به گناه نگيرد و او را مجبور به ترك گناه نكند بلكه فقط بگفتار و ترساندن او را از گناه باز دارد.

امام باقرعليه‌السلام فرزندش امام صادق را سه دستور داد و از سه كار نهى فرمود

أمر الباقرعليه‌السلام ابنه الصادقعليه‌السلام بثلاث و نهاه عن ثلاث‏

٢٢٢ - حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ الْقَاسِمُ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّرَّاجُ الْهَمَذَانِيُّ بِهَمَذَانَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الضَّبِّيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ الدِّينَوَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى الْعَبْسِيُّ عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِيِّ قَالَ لَقِيتُ الصَّادِقَ بْنَ الصَّادِقِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍعليه‌السلام فَقُلْتُ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَوْصِنِى فَقَالَ لِى يَا سُفْيَانُ لَا مُرُوءَةَ لِكَذُوبٍ وَ لَا أَخَ لِمُلُوكٍ «لِمَلُولٍ وَ لَا رَاحَةَ لِحَسُودٍ وَ لَا سُؤْدُدَ لِسَيِّئِ الْخُلُقِ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ زِدْنِى فَقَالَ لِى يَا سُفْيَانُ ثِقْ بِاللَّهِ تَكُنْ مُؤْمِناً وَ ارْضَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَكَ تَكُنْ غَنِيّاً وَ أَحْسِنْ مُجَاوَرَةَ مَنْ جَاوَرْتَهُ تَكُنْ مُسْلِماً وَ لَا تَصْحَبِ الْفَاجِرَ فَيُعْلِمَكَ مِنْ فُجُورِهِ وَ شَاوِرْ فِى أَمْرِكَ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ زِدْنِى فَقَالَ لِى يَا سُفْيَانُ مَنْ أَرَادَ عِزّاً بِلَا عَشِيرَةٍ وَ غِنًى بِلَا مَالٍ وَ هَيْبَةً بِلَا سُلْطَانٍ فَلْيَنْقُلْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِيَةِ اللَّهِ إِلَى عِزِّ طَاعَتِهِ فَقُلْتُ زِدْنِى يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ لِى يَا سُفْيَانُ أَمَرَنِى وَالِدِىعليه‌السلام بِثَلَاثٍ وَ نَهَانِى عَنْ ثَلَاثٍ فَكَانَ فِيمَا قَالَ لِى يَا بُنَيَّ مَنْ يَصْحَبْ صَاحِبَ السَّوْءِ لَا يَسْلَمْ وَ مَنْ يَدْخُلْ مَدَاخِلَ السَّوْءِ يُتَّهَمْ وَ مَنْ لَا يَمْلِكْ لِسَانَهُ يَنْدَمْ ثُمَّ أَنْشَدَنِى فَقَالَعليه‌السلام عَوِّدْ لِسَانَكَ قَوْلَ الْخَيْرِ تَحْظَ بِهِ مُوَكَّلٌ بِتَقَاضِى مَا سَنَنْتَ لَهُ إِنَّ اللِّسَانَ لِمَا عَوَّدْتَ يَعْتَادُ فِى الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ فَانْظُرْ كَيْفَ تَعْتَادُ ٢٢٢- سفيان ثورى گويد: به خدمت جعفر بن محمدعليه‌السلام : (آن راستگوى فرزند راستگو) رسيدم عرض كردم: اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مرا وصيتى بفرما، فرمود: اى سفيان دروغگو را مردانگى نباشد و شاهان برادرى ندانند و حسود روى آسايش نه بيند و شخص بد اخلاق به مقام سيادت و آقائى نرسد عرض كردم: اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بيشترم وصيت بفرما، فرمود: اى سفيان بخداوند اعتماد داشته باش تا مؤمن باشى و ب‏آنچه خداوند نصيب فرموده راضى باش تا بى‏نياز گردى و با هر كه همسايه شدى همسايه نيكو باش تا مسلمان شوى با تبهكار همنشين مشو كه از تبهكاريش تو را نيز بياموزد و در كار خويش با كسانى مشورت كن كه از خداى عز و جل بترسند عرض كردم: اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بيشترم فرما آن حضرت مرا فرمود: اى سفيان هر كس كه بخواهد با نداشتن فاميل بعزت برسد و با نداشتن ثروت بى‏نياز گردد و با نداشتن قدرت در دلها هيبت بهمرساند ميبايست از زير بار ذلت گناه و نافرمانى خداوند بيرون آمده و تاج عزت فرمانبرى خداى را بر سر نهد عرض كردم: اى فرزند رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بيشترم فرما، مرا فرمود اى سفيان پدرم مرا به سه چيز امر فرمود و از سه چيز نهى كرد و از جمله آنكه فرمود: فرزندم هر كه با همنشين بد نشيند سالم نماند و هر كس در رهگذر بد قدم بردارد بد نام گردد و هر كس اختيار زبان خويش را نداشته باشد پشيمانى بيند سپس شعرى بدين مضمون خواند كه فرمود: زبانت را بگفتار نيك عادت بده تا از زبان بهره‏مند گردى كه زبان را بهر چه عادتش دهى عادت پذير است.

هر زبان مأمور است كه هر طور تو براى او روش خير يا شر معين كنى بپذيرد اكنون تو نيكو بنگر تا چگونه عادت دارى.

هنگامى كه امام قائم ظهور كند سه فرمان صادر فرمايد كه پيش از او هيچ كس چنين فرمانى نداده است‏ إذا قام القائمعليه‌السلام حكم بثلاث لم يحكم بها أحد قبله‏

٢٢٣ - حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ الْقَاسِمِ الْعَلَوِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عِمْرَانَ الْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ وَ أَبِى الْحَسَنِعليه‌السلام قَالا لَوْ قَدْ قَامَ الْقَائِمُ لَحَكَمَ بِثَلَاثٍ لَمْ يَحْكُمْ بِهَا أَحَدٌ قَبْلَهُ يَقْتُلُ الشَّيْخَ الزَّانِيَ وَ يَقْتُلُ مَانِعَ الزَّكَاةِ وَ يُوَرِّثُ الْأَخَ أَخَاهُ فِى الْأَظِلَّةِ

٢٢٣ - على بن ابى حمزة گويد: امام صادق و امام موسى بن جعفر فرمودند اگر امام قائم قيام كند سه فرمان دهد كه هيچ كس پيش از او چنين فرمانى نداده است پيرمرد زناكار را بكشد و آن را كه زكاة ندهد بكشد و برادر را از برادر در (اظله) ارث ميدهد.

شرح:

شايد مقصود از اظله عالم ذر باشد چنانچه در روايات از آن عالم بظلال و اظله تعبير شده است و بنا بر اين، معناى روايت چنين است كه اشخاصى كه در آن عالم با يك ديگر برادر بوده‏اند و خداوند در ميان آنان برادرى و محبت قرار داده است در زمان ظهور دولت مهدوىعليه‌السلام از يك ديگر ارث ميبرند و يا اينكه مقصود از اظله سايه‏هاى اين عالم و كناية از مسكن و خانه باشد يعنى از خانه برادر سهمى هم به برادر ميدهد تا سايه سرى داشته باشد.