شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

تا يك سال، پيدايش چهار عيب در زر خريد اختيار فسخ در معامله مى‏آورد

أربع خصال تحدث فى الرقيق خيار سنة

١٠٤ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ كَانَ ابْنُ فَضَّالٍ يَرْوِى عَنْ أَبِى الْحَسَنِ الثَّانِىعليه‌السلام فِى أَرْبَعَةِ أَشْيَاءَ خِيَارُ سَنَةٍ الْجُنُونِ وَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ الْقَرَنِ‏

١٠٤ - امام رضاعليه‌السلام فرمود: تا يك سال پيدايش چهار عيب در زر خريد اختيار فسخ در معامله مى‏آورد. ديوانگى و بيمارى خوره و پيسى و قرن.

شرح-

قرن بر وزن فرس استخوانى است كه در عضو تناسلى زن ميرويد و مانع از عمل زناشوئى ميگردد.

بهترين ثروت چهار چيز است‏

خير المال أربعة أشياء

١٠٥ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُسْلِمٍ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أَيُّ الْمَالِ خَيْرٌ قَالَ زَرْعٌ زَرَعَهُ صَاحِبُهُ وَ أَصْلَحَهُ وَ أَدَّى حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ قِيلَ فَأَيُّ الْمَالِ بَعْدَ الزَّرْعِ خَيْرٌ قَالَ رَجُلٌ فِى غَنَمِهِ قَدْ تَبِعَ بِهَا مَوَاضِعَ الْقَطْرِ يُقِيمُ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتِى الزَّكَاةَ قِيلَ فَأَيُّ الْمَالِ بَعْدَ الْغَنَمِ خَيْرٌ قَالَ الْبَقَرُ تَغْدُو بِخَيْرٍ وَ تَرُوحُ بِخَيْرٍ قِيلَ فَأَيُّ الْمَالِ بَعْدَ الْبَقَرِ خَيْرٌ قَالَ الرَّاسِيَاتُ فِى الْوَحَلِ وَ الْمُطْعِمَاتُ فِى الْمَحَلِّ نِعْمَ الشَّيْ‏ءُ النَّخْلُ مَنْ بَاعَهُ فَإِنَّمَا ثَمَنُهُ بِمَنْزِلَةِ رَمَادٍ عَلَى رَأْسِ شَاهِقَةٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِى يَوْمٍ عاصِفٍ إِلَّا أَنْ يُخْلِفَ مَكَانَهَا قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَأَيُّ الْمَالِ بَعْدَ النَّخْلِ خَيْرٌ فَسَكَتَ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ فَأَيْنَ الْإِبِلُ قَالَ فِيهَا الشَّقَاءُ وَ الْجَفَاءُ وَ الْعَنَاءُ وَ بُعْدُ الدَّارِ تَغْدُو مُدْبِرَةً وَ تَرُوحُ مُدْبِرَةً لَا يَأْتِى خَيْرُهَا إِلَّا مِنْ جَانِبِهَا الْأَشْأَمِ أَمَا إِنَّهَا لَا تَعْدَمُ الْأَشْقِيَاءَ الْفَجَرَةَ

١٠٥ - امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود: از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم سؤال شد: كدام ثروت بهتر است؟ فرمود:

زراعتى كه صاحبش آن را بدست خود كشته و شايسته‏اش نموده و بهنگام درو زكات آن را پرداخته است عرض شد: پس از كشاورزى كدام ثروت بهتر است فرمود: گوسفند دارى كه خود گوسفندانش را در چراگاههاى باران گير ميچراند و نماز ميخواند و زكات ميدهد عرض شد پس از گوسفند كدام ثروت بهتر است؟ فرمود گاو كه صبح و شام به صاحبش خير ميرساند و شير ميدهد عرض شد پس از گاو كدام دارائى بهتر است؟ فرمود درختانى كه در گل استوار شده‏اند و در خشك‏سالان خوراك مردم را تأمين ميكنند چه خوب چيزى است درخت خرما هر كس آن را بفروشد بهايش مانند خاكسترى است كه در قله بلندى باشد و در روز طوفانى تند بادى بر آن وزد مگر اينكه بجاى آن درخت درخت ديگرى بنشاند. عرض شد يا رسول اللَّه پس از درخت خرما چه مالى بهتر است؟ حضرت سكوت فرمود مردى عرض كرد پس چرا در باره شتر چيزى نفرموديد؟

فرمود: بدبختى و بدخوئى و رنج و در به درى در شتر دارى است كه صبح و شام ادبار آورد و خيرى ندهد مگر از آن سوى كه شوم‏تر است مردمان بدبخت تبهكار از آن دست برندارند.

١٠٦ - حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ صَالِحِ بْنِ أَبِى حَمَّادٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم الْغَنَمُ إِذَا أَقْبَلَتْ أَقْبَلَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ أَقْبَلَتْ وَ الْبَقَرُ إِذَا أَقْبَلَتْ أَقْبَلَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ أَدْبَرَتْ وَ الْإِبِلُ أَعْنَانُ الشَّيَاطِينِ إِذَا أَقْبَلَتْ أَدْبَرَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ أَدْبَرَتْ وَ لَا يَجِي‏ءُ خَيْرُهَا إِلَّا مِنَ الْجَانِبِ الْأَشْأَمِ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَنْ يَتَّخِذُهَا بَعْدَ ذَا قَالَ فَأَيْنَ الْأَشْقِيَاءُ الْفَجَرَةُ قَالَ صَالِحٌ وَ أَنْشَدَ إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ‏ هِيَ الْمَالُ لَوْ لَا قِلَّةُ الْخَفْضِ حَوْلَهَا فَمَنْ شَاءَ دَارَاهَا وَ مَنْ شَاءَ بَاعَهَا ١٠٦- رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: گوسفند دارى اگر روآور شود كه پيشرفت كار گوسفنددار است و اگر پشت كند باز پيشرفت دارد (و به هر حال زيانى براى صاحبش ندارد) و گاو دارى اگر رو آور شود پيشرفت كار هست ولى اگر پشت كند ادبار براى صاحبش آورد و شتردارى زمام شياطين گرفتن است چون رو آور شود ادبار آورد و چون پشت كند ادبار آورد (و به هر حال جز زيان براى صاحبش ندارد) و خيرى ندهد مگر از آن سوى كه شوم‏تر است عرض شد يا رسول اللَّه اگر چنين است چه كسى شتردارى ميكند؟ فرمود:

بدبختان بدكار كجا رفته‏اند آنان هستند كه شتردارى كنند صالح گويد: اسماعيل بن مهران شعرى بدين مضمون انشاد كرد شتر جزو اموال و ثروت دنيا است ولى باعث پستى و زبونى است هر كس بخواهد به پستى ميسازد و هر كه بخواهد آن را ميفروشد و متاع ديگرى تهيه ميكند.

شرح:

مقصود از (جانب شوم‏تر) طرف چپ است لذا بدست چپ در لسان عرب شئومى گفته مى‏شود و اين در شتر از آن رو است كه دوشيدن شيرش و سوارشدنش بايد از طرف چپ انجام بگيرد و احتمال ميرود اشاره باشد به روايت ابوالها خير من البانها

چهار نماز است كه در هر ساعت مى‏توان خواند

أربع صلوات يصليها الرجل فى كل ساعة

١٠٧ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍعليه‌السلام أَرْبَعُ صَلَوَاتٍ يُصَلِّيهَا الرَّجُلُ فِى كُلِّ سَاعَةٍ صَلَاةٌ فَاتَتْكَ فَمَتَى ذَكَرْتَهَا أَدَّيْتَهَا وَ صَلَاةُ رَكْعَتَيْ طَوَافِ الْفَرِيضَةِ وَ صَلَاةُ الْكُسُوفِ وَ الصَّلَاةُ عَلَى الْمَيِّتِ هَؤُلَاءِ يُصَلِّيهِنَّ الرَّجُلُ فِى السَّاعَاتِ كُلِّهَا

١٠٧ - امام باقرعليه‌السلام فرمود: چهار نماز است كه شخص مى‏تواند در همه وقت بخواند نماز قضا كه هر وقت بيادت آمد ميتوانى بخوانى و دو ركعت نماز طواف واجب و نماز گرفته شدن خورشيد و نماز ميت اين نمازها را در همه وقت ميتوان خواند. (شرح-) مقصود اين است كه اين نمازها وقت معينى از شبانه روز ندارند و هر وقت سبب آنها موجود شد بايد خوانده شود.

قاضيان چهار قسمند

القضاة أربعة

١٠٨ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ السَّعْدَآبَادِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى عُمَيْرٍ رَفَعَهُ إِلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الْقُضَاةُ أَرْبَعَةٌ قَاضٍ قَضَى بِالْحَقِّ وَ هُوَ لَا يَعْلَمُ أَنَّهُ حَقٌّ فَهُوَ فِى النَّارِ وَ قَاضٍ قَضَى بِالْبَاطِلِ وَ هُوَ لَا يَعْلَمُ أَنَّهُ بَاطِلٌ فَهُوَ فِى النَّارِ وَ قَاضٍ قَضَى بِالْبَاطِلِ وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّهُ بَاطِلٌ فَهُوَ فِى النَّارِ وَ قَاضٍ قَضَى بِالْحَقِّ وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّهُ حَقٌّ فَهُوَ فِى الْجَنَّةِ

١٠٨ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: قضاوت ‏كنندگان چهار قسمند آنكه ندانسته حكم به حق ميدهد در آتش‏است و آنكه ندانسته حكم باطل ميدهد از اهل آتش است و آنكه ندانسته حكم باطل ميدهد در آتش است و آنكه دانسته حكم حق ميدهد اهل بهشت است.

شرح-

مقصود اين است كه قاضى يا ميداند كه حكم‏اش بر حق است و يا ميداند كه حكمش بر باطل است و يا نميداند كه حكمش حق است يا باطل و فقط در صورتى كه ميداند بحق حكم ميكند مسئول نيست اما در صورت ديگر مسئول است حتى در صورتى كه با ترديد بحكم تصادفا جانب حق را گرفته باشد

مرد بايد هزينه چهار نفر را به حكم اجبار پرداخت نمايد

يجبر الرجل على نفقة أربعة

١٠٩ - حَدَّثَنَا أَبِى وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ قُلْتُ مَنِ الَّذِى أُجْبَرُ عَلَيْهِ وَ تَلْزَمُنِى نَفَقَتُهُ قَالَ الْوَالِدَانِ وَ الْوَلَدُ وَ الزَّوْجَةُ

١٠٩ - حريز گويد: به امام صادقعليه‌السلام عرض كردم: كسى كه مجبور هستم و بايد هزينه‏اش را بپردازم كيست؟ فرمود پدر و مادر و فرزند و همسر.

پيغمبرانى كه پادشاهان روى زمين بودند چهار نفرند

ملوك الأنبياء فى الأرض أربعة

١١٠ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَبْعَثِ الْأَنْبِيَاءَ مُلُوكاً فِى الْأَرْضِ إِلَّا أَرْبَعَةً بَعْدَ نُوحٍ ذُو الْقَرْنَيْنِ وَ اسْمُهُ عَيَّاشٌ وَ دَاوُدُ وَ سُلَيْمَانُ وَ يُوسُفُعليه‌السلام فَأَمَّا عَيَّاشٌ فَمَلَكَ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ أَمَّا دَاوُدُ فَمَلَكَ مَا بَيْنَ الشَّامَاتِ إِلَى بِلَادِ إِصْطَخْرَ وَ كَذَلِكَ كَانَ مُلْكُ سُلَيْمَانَ وَ أَمَّا يُوسُفُ فَمَلَكَ مِصْرَ وَ بَرَارِيَهَا وَ لَمْ يُجَاوِزْهَا إِلَى غَيْرِهَا

قال مصنف هذا الكتاب رضى الله عنه جاء هذا الخبر هكذا و الصحيح الذى أعتقده فى ذى القرنين أنه لم يكن نبيا و إنما كان عبدا صالحا أحب الله فأحبه الله و نصح لله فنصحه الله قال أمير المؤمنينعليه‌السلام و فيكم مثله و ذو القرنين مَلِكٌ مبعوث و ليس برسول و لا نبى كما كان طالوت مَلِكاً قال الله عز و جل وَ قالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طالُوتَ مَلِكاً و قد يجوز أن يذكر فى جملة الأنبياء من ليس بنبى كما يجوز أن يذكر فى جملة الملائكة من ليس بِمَلَكٍ قال الله عز و جل ثناؤه وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لآِدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كانَ مِنَ الْجِنِ‏

١١٠ - امام باقرعليه‌السلام فرمود: خداى تعالى پيغمبرى نفرستاده كه پادشاهى كند مگر چهار نفر كه همه پس از نوح مبعوث شده‏اند ذو القرنين كه نامش عياش بود و داود و سليمان و يوسف اما عياش كه پادشاه ميان مشرق تا مغرب بود و اما داود پادشاه ميان شامات تا شهرهاى اصطخر فارس گرديد و كشور سليمان نيز همين اندازه بود.

اما يوسف پادشاه مصر و صحراهاى مصر گرديد و از آن حدود تجاوز نكرد.

مصنف اين كتاب (رضى الله عنه) گويد:

اين خبر چنين است كه گفته شد ولى آنچه صحيح است و من در باره ذو القرنين معتقدم اين است كه پيغمبر نبوده و فقط بنده شايسته‏اى بوده است كه خداى را دوست ميداشته و خدا نيز او را دوست داشته است او در راه خدا خيرخواه بوده است خداى نيز خير خواه او گشته كه امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود: مانند ذو القرنين در ميان شما نيز هست و ذو القرنين پادشاهى بوده از طرف خداوند نه رسول بوده و نه نبى همانند طالوت كه خداوند فرمايد (پيغمبرشان به‏آنان گفت كه خداوند طالوت را براى پادشاهى در ميان شما برانگيخته) و گاهى روا باشد كه در شمار پيغمبران نام كسى كه پيغمبر نباشد برده شود چنانچه روا است در شمار فرشتگان از كسى كه فرشته نيست نام برده شود خداى عز و جل ثنائه فرمايد: هنگامى كه به فرشتگان گفتيم بر آدم سجده كنيد همگى سجده كردند بجز ابليس كه از طايفه جن بود.

در آفتاب چهار خاصيت است‏

فى الشمس أربع خصال‏

١١١ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ وَهْبٍ الْبَغْدَادِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُوسَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْمَرْوَزِيِّ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فِى الشَّمْسِ أَرْبَعُ خِصَالٍ تُغَيِّرُ اللَّوْنَ وَ تُنْتِنُ الرِّيحَ وَ تُخْلِقُ الثِّيَابَ وَ تُورِثُ الدَّاءَ

١١١ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: در آفتاب چهار خاصيت است رنگ را دگرگون سازد و بوى بد ايجاد نمايد و جامه‏ها را مى‏پوساند و بيمارى آورد.

درمان چهارگانه‏

الدواء أربعة

١١٢ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنِ ابْنِ أَبِى عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ الدَّوَاءُ أَرْبَعَةٌ الْحِجَامَةُ وَ السُّعُوطُ وَ الْحُقْنَةُ وَ الْقَيْ‏ءُ

١١٢ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: چهار درمان است: خون گرفتن با حجامت، و سعوطى كه در بينى ريخته مى‏شود، و اماله كردن، و قى نمودن.

چهار چيز مزاج را معتدل ميسازد

أربعة يعدلن الطبائع‏

١١٣ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنِ السَّيَّارِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ النَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ الْمُهْتَدِى يَرْفَعُهُ إِلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ أَرْبَعَةٌ يُعَدِّلْنَ الطَّبَائِعَ الرُّمَّانُ السُّورَانِيِّ وَ الْبُسْرُ الْمَطْبُوخُ وَ الْبَنَفْسَجُ وَ الْهِنْدَبَاءُ

١١٣ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: چهار چيز مزاج را معتدل سازد انار سورانى خرماى نارس پخته و بنفشه و كاسنى.

شرح-

سورانى نسبت‏اش به سورى است (بر وزن طوبى) محلى است در عراق مؤيد اين معنى روايتى است از امام صادقعليه‌السلام كه فرموده اگر من در عراق بودم هر روز يك دانه انار سورانى ميخوردم و يك بار آب تنى در آب فرات ميكردم.

تره را چهار خاصيت است‏

فى الكراث أربع خصال‏

١١٤ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْهَمَدَانِيِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ عِيسَى عَنْ فُرَاتِ بْنِ أَحْنَفَ قَالَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام عَنِ الْكُرَّاثِ فَقَالَ كُلْهُ فَإِنَّ فِيهِ أَرْبَعَ خِصَالٍ يُطَيِّبُ النَّكْهَةَ وَ يَطْرُدُ الرِّيَاحَ وَ يَقْطَعُ الْبَوَاسِيرَ وَ هُوَ أَمَانٌ مِنَ الْجُذَامِ لِمَنْ أَدْمَنَ عَلَيْهِ‏

١١٤ - فرات بن احنف گويد: از امام صادقعليه‌السلام در باره تره سؤال شد فرمود: تره بخور كه آن را چهار خاصيت است دهان را خوش بو سازد بادها را از بدن بيرون كند خون بواسير را به بندد و آنكه به خوردنش مداومت كند از بيمارى خوره در امان خواهد بود.

نشانه زيادى خون چهار چيز است

‏ علامات الدم أربع‏

١١٥ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى الْحَسَنِعليه‌السلام قَالَ عَلَامَاتُ الدَّمِ أَرْبَعٌ الْحِكَّةُ وَ الْبَثْرَةُ وَ النُّعَاسُ وَ الدَّوَرَانُ‏

١١٥ - امام موسى بن جعفرعليه‌السلام فرمود: نشانه زيادى خون چهار چيز است، خارش تن و جوشهاى جلدى و خواب آلود بودن و سرگيجه.

چهار نهر بهشتى است‏

أنهار من الجنة

١١٦ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِى أَحْمَدُ بْنُ هِلَالٍ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْهَاشِمِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ مِنَ الْجَنَّةِ الْفُرَاتُ وَ النِّيلُ وَ سَيْحَانُ وَ جَيْحَانُ فَالْفُرَاتُ الْمَاءُ فِى الدُّنْيَا وَ الآْخِرَةِ وَ النِّيلُ الْعَسَلُ وَ سَيْحَانُ الْخَمْرُ وَ جَيْحَانُ اللَّبَنُ‏

١١٦ - رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: چهار نهر از بهشت است: فرات و نيل و سيحان و جيحان فرات در دنيا و آخرت آب است و نيل نهر عسل است و سيحان نهر شراب است و جيحان نهر شير.

شرح-

چون از همه نعم بهشتى صورتى در اين عالم است بنا بر اين شايد مقصود اين باشد كه صورت معنوى اين نهرها در بهشت نهرهائى است كه در روايت تعيين شده است.

چهار كنيه غدقن شده است‏

النهى عن أربع كنى‏

١١٧ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام أَنَّ النَّبِيَّصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نَهَى عَنْ أَرْبَعِ كُنًى عَنْ أَبِى عِيسَى وَ عَنْ أَبِى الْحَكَمِ وَ عَنْ أَبِى مَالِكٍ وَ عَنْ أَبِى الْقَاسِمِ إِذَا كَانَ الِاسْمُ مُحَمَّداً

١١٧ - امير المؤمنينعليه‌السلام فرمود: پيغمبر از چهار كنيه نهى فرموده است ابى عيسى و ابى الحكم و ابى مالك و از كنيه ابو القاسم اگر نامش محمد باشد.

بهترين نامها چهار و بدترين نامها چهار است‏

خير الأسماء أربعة و شر الأسماء أربعة

١١٨ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ‏

عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم عَلَى مِنْبَرِهِ أَلَا إِنَّ خَيْرَ الْأَسْمَاءِ عَبْدُ اللَّهِ وَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ وَ حَارِثَةُ وَ هَمَّامٌ وَ شَرَّ الْأَسْمَاءِ ضِرَارٌ وَ مُرَّةُ وَ حَرْبٌ وَ ظَالِمٌ‏

١١٨ - امام باقرعليه‌السلام فرمايد: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بر فراز منبر فرمود: آگاه باشيد بهترين نامها عبد اللَّه است و عبد الرحمن و حارثه و همام و بدترين نامها ضرار است و مره و حرب و ظالم.

از چهار چيز و چهار ظرف نهى شده است‏

النهى عن أربعة أشياء و عن أربعة ظروف‏

١١٩ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِى الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ سُئِلَ عَنِ الشِّطْرَنْجِ وَ النَّرْدِ قَالَ لَا تَقْرَبُوهُمَا قُلْتُ فَالْغِنَاءُ قَالَ لَا خَيْرَ فِيهِ لَا تَفْعَلُوا قُلْتُ فَالنَّبِيذُ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ عَنْ كُلِّ مُسْكِرٍ وَ كُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ قُلْتُ فَالظُّرُوفُ الَّتِى تُصْنَعُ فِيهَا قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم عَنِ الدَّبَّاءِ وَ المُزَفَّتِ وَ الْحَنْتَمِ وَ النَّقِيرِ قُلْتُ وَ مَا ذَاكَ قَالَ الدَّبَّاءُ الْقَرْعُ وَ المُزَفَّتُ الدِّنَانُ وَ الْحَنْتَمُ جِرَارُ الْأَرْزَنِ وَ النَّقِيرُ خَشَبَةٌ كَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِيَّةِ يَنْقُرُونَهَا حَتَّى يَصِيرَ لَهَا أَجْوَافٌ يَنْبِذُونَ فِيهَا وَ قِيلَ إِنَّ الْحَنْتَمَ الْجِرَارُ الْخُضْرُ

١١٩ - ابى الربيع شامى گويد: از امام صادقعليه‌السلام در باره شطرنج و نرد سؤال شد فرمود: به اين دو نزديك مشو گفتم ساز و آواز چطور؟ فرمود: هيچ خوبى ندارد نكنيد گفتم: شراب خرما چطور؟ فرمود:

رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نهى فرمود از هر مست‏كننده‏اى و هر چه مستى آورد حرام است گفتم: ظرفهائى كه در آن شراب مى‏سازند چطور؟ فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم از دباء و مزفت و حنتم و نقير نهى فرموده است گفتم معناى اين نامها چيست فرمود: دباء يعنى ظرفى از كدو و مزفت يعنى خم‏هاى قير اندود و حنتم بمعناى سبوهاى چوبين مخصوصى است و نقير هم نام ظرف چوبين است كه مردم دوران جاهليت آن از ميان ميتراشيدند تا ميان تهى ميشد و خرما در آن مى‏ريختند و گفته شده است كه حنتم به معناى كوزه‏هاى سبز رنگ است.

دستور زير خاك كردن چهار چيز

الأمر بدفن أربعة أشياء

١٢٠ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ أَبِى طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّعليه‌السلام قَالَ أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ بِدَفْنِ أَرْبَعَةٍ الشَّعْرِ وَ السِّنِّ وَ الظُّفُرِ وَ الدَّمِ‏

١٢٠ - علىعليه‌السلام فرمود: رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به ما دستور داد كه چهار چيز را زير خاك كنيم موى و دندان و ناخن و خون.

چهار خصلت از اخلاق پيغمبران است‏

أربع خصال من أخلاق الأنبياء

١٢١ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ إِنَّ الصَّبْرَ وَ الْبِرَّ وَ الْحِلْمَ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِيَاءِ

١٢١ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: همانا شكيبائى و نيكوكارى و بدبارى و خوشروئى از جمله اخلاق پيغمبران است.

بر چهار كس تمام خواندن نماز واجب است چه مسافر باشند چه حاضر

ربعة يجب عليهم التمام فى سفر كانوا أو فى حضر

١٢٢ - حَدَّثَنَا أَبِى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِى جَعْفَرٍ الْكُمَيْدَانِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍعليه‌السلام قَالَ أَرْبَعَةٌ يَجِبُ عَلَيْهِمُ التَّمَامُ فِى سَفَرٍ كَانُوا أَوْ فِى حَضَرٍ الْمُكَارِى وَ الْكَرِيُّ وَ الْأَشْتَقَانُ وَ الرَّاعِى لِأَنَّهُ عَمَلُهُمْ‏

قال مصنف هذا الكتاب:

الأشتقان البريد من مخزون علم الله عز و جل‏

١٢٢ - امام باقرعليه‌السلام فرمود: بر چهار كس تمام خواندن نماز واجب است چه مسافر باشد چه حاضر آنكه چهار پا كرايه ميدهد و آنكه خود را براى مسافرت به ديگران كرايه ميدهد و پست‏چى و چوپان.

(مصنف) اين كتاب گويد

كه اشتقان بمعناى پست‏چى است.

از اسرار نهانى در گنجينه علم الهى نماز را در چهار جا تمام خواندن است‏ لإتمام فى أربعة مواطن‏

١٢٣ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ قَالَ حَدَّثَنِى الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ وَ أَبِى عَلِيِّ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِعليه‌السلام قَالَ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الْإِتْمَامُ فِى أَرْبَعَةِ مَوَاطِنَ حَرَمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حَرَمِ رَسُولِهِصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وَ حَرَمِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَعليه‌السلام وَ حَرَمِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع‏

قال مصنف هذا الكتاب رضى الله عنه:

يعنى أن ينوى الإنسان فى حرمهمعليه‌السلام مقام عشرة أيام و يتم و لا ينوى مقام دون عشرة أيام فيقصر و ليس ما يقوله غير أهل الاستبصار بشي‏ء أنه يتم فى هذه المواضع على كل حال‏

١٢٣ - امام صادقعليه‌السلام فرمود: از اسرار پنهانى در گنجينه علم الهى تمام خواندن نماز در چهار جا است حرم خداى عز و جل و حرم رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و حرم امير المؤمنين و حرم حسين بن علىعليه‌السلام .

(مصنف) اين كتاب گويد:

مقصود اين است كه انسان در حرم اين بزرگواران نيت ماندن ده روز را كند و نماز را تمام بخواند و از ده روز كمتر قصد ماندن نداشته باشد تا نماز شكسته بخواند و چنين نيست كه بعضى ندانسته گفته‏اند: كه نماز را در اين جايگاهها به هر صورت بايد تمام خواند.