با هم مى رويم

روزها از پى هم مى گذشتند و آن دو برادر در زندانى تاريك و نمناك حبس بودند.گاه گاهى جلوى پنجره كوچك زندان گرفته مى شد و اين نشان از آن داشت كه كسى از پشت ميله ها سرك مى كشد. گاهى هم در زندان باز مى شد و جيره آب و غذايشان را مى دادند

على بن حزين ، امام را دوست داشت ؛ اما چه مى توانست بكند، چون مامور بود و معذور .او نگهبان زندان بود و معتمد عباسى هر روز از او مى پرسيد: از زندانى ها چه خبر؟ على نيز هر روز همان پاسخ تكرارى را مى گفت : هيچ ، حسن ابن على روزها روزه مى گيرد و شب ها عبادت مى كند. اين پرسش و پاسخ تكرارى ، براى معتمد و على بن حزين خسته كننده شده بود.تا اين كه يك روز معتمد، زندان بان را خواست و پرسيد: امروز چه خبر؟

مثل هميشه

معتمد كه روى تخت لميده بود و با ريش هايش بازى مى كرد، چند دقيقه به فكر فرو رفت

سپس به زندانبان گفت : همين الآن نزد او برو و سلام مرا به او برسان و او را آزاد كن و به منزلش بفرست

على بن حزين ، هاج و واج ماند و بدون هيچ چون و چرايى ، تعظيم كرد و رفت در راه با خود انديشيد: چه اتفاقى افتاده ؟ شايد خوابى ديده و متحول شده شايد هم حيله و نقشه جديدى در سر دارد. همين طور كه با خود فكر مى كرد، به زندان رسيد و چهارپايى ديد. تعجب كرد. مركبى آماده حركت بود. به سرعت در زندان را باز كرد تا ببيند چه اتفاقى افتاده است

در كه باز شد، نور توى زندان تابيد. امام كفش و لباس خود را پوشيده بود. گويى كسى خبر آزادى اش را به او گفته باشد، آماده بود.

زندان بان گفت : معتمد عباسى سلام رساند و دستور داد تا به خانه ات بروى

امام حسن عسكرىعليه‌السلام بيرون آمد و سوار مركب شد؛ اما حركت نكرد.

زندان بان پرسيد:

آقا، چرا حركت نمى كنى ؟

منتظر برادرم جعفر هستم

حكم آزادى شما صادر شده ، نه كس ديگرى !

پس همين جا مى ايستم ، نزد معتمد برو و بگو ما دو نفر از يك خانه بيرون آمده ايم ، چگونه ممكن است كه من بروم و برادرم در زندان بماند؟ معنى اين كار چيست ؟

على بن حزين ، فورا رفت تا پيغام را برساند. در حالى كه لبخند بر لب داشت ، بازگشت

امام پرسيد: گفتى ؟

بله آقا.

چه گفت ؟

خليفه گفت كه حبس جعفر به دليل خيانتش به او و شماست و نيز كوتاهى در انجام كارها و سخنانى كه عليه او بر زبان آورده است گفت اكنون كه شما اين گونه مى خواهيد، به خاطر شما از خطاى او مى گذرد.

زندان بان در زندان را گشود. جعفر بيرون آمد و هر دو سوار شدند و حركت كردند. على بن حزين ، از اين كه نمى توانست ديگر او را ببيند، ناراحت بود و از آزادى او بسيار خوشحال آن قدر آنانرا نگاه كرد تا اين كه دور شدند.

حجت خدايى تويى !

پدر، او را ديده بودى ؟

آرى

كاش ما هم مى ديديم چگونه بود؟

بسيار زيبا. همچون ماه

چطور شد كه موفق به ديدنش شدى ؟

اين ماجرا مربوط به سال ها قبل است

ابو سهيل ، نفس عميقى كشيد و گفت : چند سال پيش ، هنگامى كه امام در بستر بيمارى بود، براى آخرين بار به ديدنش رفتم لحظات آخر زندگى اش بود. دلم مى خواست وقت را غنيمت شمرده ، حديثى از او ياد بگيرم دوست داشتم خدمتى از دستم بر مى آمد و با جان و دل آن را انجام مى دادم ولى افسوس به عقيد حسادت مى كردم ؛ آخر او خدمتكار امام بود و افتخار بزرگى نصيبش شده بود.

به امام حسن عسكرىعليه‌السلام خيره شدم در اين افكار غوطه ور بودم كه امام به هوش آمد و عقيد را خواست عقيد كه به حضورش شتافت ، به او گفت مقدارى كندر را در آب بجوشاند و برايش بياورند.

عقيد به اتاقى رفت و دستور امام را به نرجس رساند. طولى نكشيد كه جوشانده آماده شد. دست هايش مى لرزيد و صداى برخورد كاسه گلين به دندان هايش شنيده مى شد. كاسه را پايين آورد. خواستم كمكش كنم ؛ اما نپذيرفت به عقيد گفت به اتاق برو. كودكى را مى بينى كه در حال سجده است ، او را پيش من بياور. عقيد رفت و زود برگشت از او پرسيدم چه شد؟ چرا برگشتى ؟ گفت ديدم كودكى سر بر سجده گذاشته و دست سوى آسمان بلند كرده به مادرش گفتم كه امام او را مى خواهد. چند لحظه بعد، مادر با كودكش ‍ آمد و با هم كنار بالين امام حاضر شدند. ابوسهيل دستى به محاسن خود كشيد. هنگامى كه ديد سهيل اشتياق زيادى براى شنيدن دنباله ماجرا دارد، ادامه داد: چهره كودك ، مثل ماه مى درخشيد. موهاى سرش مجعد بود و ميان دندان هايش كمى فاصله پنج ساله به نظر مى آمد. امام تا او را ديد، كودك را در آغوش گرفت و دست بر سرش كشيد. چشمان امام پر از اشك شده بود. به عقيد گفتم اين كودك كيست ؟ و قبل از اين كه عقيد حرفى بزند، امام حسن عسكرىعليه‌السلام به كودك گفت اى سرور خاندانت ، كمى آب بده كه وعده ديدار نزديك است كودك ، كاسه را به لب هاى پدرش چسباند و امام چند جرعه از جوشانده را نوشيد و با كمك او وضو گرفت من و عقيد به چهره مهربان كودك نگاه مى كرديم با اين كه بچه بود، ولى هيبت مردانه اى داشت امام پيش از آغاز نماز، به او گفت :

مهدى جان ! صاحب الزمان و حجت خدا، روى زمين تويى ؛ تو همان كسى هستى كه پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نويد داده است تو فرزند من و من پدر تو هستم تو پايان بخش سلسله امامانى اين را گفت و اشاره كرد كه او را به متكا تكيه دهند و پيش از اين كه نماز را آغاز كند، پلك هاى خسته اش روى هم افتاد و بدن رنجورش ، آرام گرفت مرغ جانش تا بى نهايت به پرواز در آمده بود. ابوسهيل و خانواده اش گريستند. سهيل اشك هايش را پاك كرد و به پدرش گفت : خوشا به سعادتت كه امام زمان (عج) را ديده اى كاش چشم من نيز لياقت ديدار او را داشت

فصل دوم : مهدى موعودعليه‌السلام

طلوع خورشيد

سر و روى خود را پوشاند؛ دويد و پشت در رفت پرسيد:

كيست ؟

باز كن ، من هستم

حكيمه صداى خدمتكار برادرزاده اش را شناخت در را باز كرد و پس از سلام و عليك ، عقيد به او گفت :

امام فرمود به شما بگويم كه امشب حتما به منزلشان برويد. شام مهمان آنها هستيد.

خبرى شده ؟

نمى دانم من فقط پيك هستم

باشد، مى آيم سلام برسان

حكيمه در را بست و به اتاق رفت با خود مى انديشيد چه اتفاقى افتاده ؟

برادرزاده اش با او چه كار دارد؟

غروب آماده رفتن شد. پس از طى كردن كوچه ها، به خانه امام حسن عسكرىعليه‌السلام رسيد و در زد. مثل هميشه با استقبال گرم امام و نرجس رو به رو شد. نرجس پا پيش گذاشت و كفش هاى حكيمه ، عمه مهربان شوهرش را از پايش بيرون آورد و او را بالاى اتاق نشاند.

حكيمه به برادرزاده اش گفت :

حسن جان ، خبرى شده كه برايم قاصد فرستاده اى ؟

آرى عمه جان ، امشب همان شب موعود است شب نيمه شعبان خداوند حجت خود را آشكار مى سازد و فرزندى به دنيا مى آيد كه زمين را پر از عدل و داد مى كند.

چه خوب حالا، مادر خوشبخت اين كودك كيست كه چنين افتخار بزرگى نصيبش شده ؟

نرجس

حكيمه خنديد و گفت : نرجس ؟ مگر نرجس حامله است ؟

آرى عمه جان

ولى شكمش كه بر آمده نيست

نرجس كه شاهد گفتگوى حكيمه با شوهرش بود، سرش را پايين انداخت و خجالت كشيد.

پس از اذان مغرب ، نماز خواندند و سر سفره شام نشستند. حكيمه با دقت حركات نرجس را زير نظر داشت با خود گفت : معمولا زن ها در ماه هاى آخر باردارى سنگين مى شوند. پس چگونه نرجس اين قدر سبك و سرحال كارهايش را انجام مى دهد.

وقت خواب رسيد و حكيمه و نرجس در اتاقى خوابيدند. شب از نيمه گذشته بود كه حكيمه به مانند هر شب ، براى خواندن نماز شب برخاست نگاهى به نرجس كرد و ديد به خواب عميقى رفته نماز شبش را خواند و مشغول ذكر و دعا شد. بار ديگر نگاهى به نرجس انداخت او آرام خوابيده بود. با خود فكر كرد چرا برادرزاده اش امشب را شب موعود مى داند. آخر مردها از درد باردارى و وضع حمل آگاه نيستند. در اين فكر بود كه صداى امام حسن عسكرىعليه‌السلام را از اتاق مجاور شنيد: عمه جان ، شتاب نكن وعده خدا نزديك است حكيمه به رختخوابش بازگشت : اما خوابش نبرده پس از چند لحظه ، نرجس برخاست و نماز شب خواند و خوابيد. هنوز چند دقيقه نگذشته بود كه سراسيمه بلند شد. حكيمه نيز برخاست و پيش نرجس رفت و گفت :

عزيزم ، چيزى شده ؟ خواب بدى ديدى ؟ مى خواهى برايت آب بياورم ؟ عرق سردى روى پيشانى نرجس نشست دستى به شكمش كشيد و با اشاره آب خواست

ديگر چيزى نفهميدند و هنگامى به خود آمدند، ديدند نوزادى متولد شده كه با نوزادان ديگر تفاوت دارد. تميز و پاكيزه بود و به حال سجده نشسته بود. حكيمه و نرجس با تعجب او را نگاه مى كردند.

صداى امام حسن عسكرىعليه‌السلام از اتاق ديگر شنيده شد: عمه ، فرزندم را نزد من بياور حكيمه نوزاد نو رسيده را پيش برادر زاده اش برد و امام دست روى بدن نوزاد كشيد و گفت : سخن بگو عزيز دلم پدرت مى خواهد صدايت را بشنود.

حكيمه به برادر زاده اش گفت :

مگر بچه مى تواند حرف بزند؟

از امر خدا تعجب نكن !خداى تعالى ما را در كودكى به حكمت گويا مى كند و در بزرگى ، روى زمين حجت قرار مى دهد.(١٠)

حكيمه اگر با چشم هاى خود نمى ديد، هرگز قبول نمى كرد كه كودكى در آغاز تولد شيوا سخن بگويد. نوزاد در آغوش پدرش لب به سخن گشود: گواهى مى دهم كه معبودى جز خداى يگانه نيست و محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آخرين فرستاده خداست .

سپس بر اميرمومنان ، علىعليه‌السلام و امامان پس از او درود فرستاد و آنگاه سكوت كرد.

امام حسن عسكرىعليه‌السلام لب كودكش را بوسيد و او را به عمه اش داد تا به مادرش بسپارد.(١١)

راز

پيش از آن كه چيزى بگويد، مولايش ، امام حسن عسكرىعليه‌السلام گفت :

اى احمد بن اسحاق ، خداوند از زمانى كه حضرت آدمعليه‌السلام را آفريد، تا كنون زمين را بدون حجت قرار نداده و تا روز قيامت نيز چنين است از بركت وجود حجت خداست كه بلاها از اهل زمين دور مى گردد و باران رحمت خداوند از آسمان نازل شده زمين ها آباد مى شوند.

احمد فهميد كه امام به نيت او پى برده ، پيش از آن كه سؤ ال كند. احمد گفت :

آقاى من ، اتفاقا براى پرسيدن همين مطلب آمدم كه بدانم پس از شما، چه كسى هدايت شيعيان را بر عهده خواهد داشت

كمى صبر كن ، الان برمى گردم

امام عسكرىعليه‌السلام برخاست و به اتاقى رفت طولى نكشيد كه با كودكى در آغوش برگشت و پيش احمد آمد. احمد تا آن زمان وى را نديده بود. كودكى زيبا و دوست داشتنى بود كه از چهره اش نور مى باريد. امام او را روى زانوان خويش نشاند و دست نوازش برسرش كشيد، و رو به احمد بن اسحاق كرد:

امام تو پس از من اوست اگر تو نزد ما اهل بيت عزيز و گرامى نبودى ، هرگز او را نشانت نمى دادم اين فرزند من است كه نام و كنيه او، همان نام و كنيه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است و جهان پر از ستم و تجاوز را، از عدل و داد پر مى كند.

احمد تعجب كرده بود، با خود مى انديشيد كه چگونه ممكن است كودكى به سن و سال او چنين توانايى داشته باشد؟

امام حسن عسكرىعليه‌السلام كه تعجب او را ديد، اين گونه ادامه داد:

او در امت من ، همچون حضرت خضرعليه‌السلام و ذوالقرنين است از ديده ها پنهان خواهد شد و غيبت او آن قدر طول مى كشد كه بعضى از معتقدان به امامت او، از عقيده و دين خود دست مى كشند. غير از كسانى كه خداوند ولايت ما را در وجودشان جارى ساخته ، بقيه مردم گمراه و هلاك مى شوند.

اين سخنان براى احمد بن اسحاق كمى سنگين بود. چون تا آن هنگام امت شيعه در چنان وضعيتى قرار نگرفته بودند. از اين رو از امام حسن عسكرى پرسيد:

آقا، معجزه يا علامتى هست كه دل من نيز مطمئن شود و از خطر گمراهى در امان باشم ؟

در اين هنگام ، كودك سه ساله لب به سخن گشود: من ذخيره خدا در روى زمين هستم و از دشمنان خدا انتقام مى گيرم

احمد خداحافظى كرد و رفت در راه بازگشت به خانه اش ، به خود مى باليد كه مورد اطمينان امام است و خوشحال بود كه پى به رازى بزرگ برده(١٢)

سه نشانه

غبار سفر بر چهره داشت كه سراسيمه خود را به خانه امام رساند. صداى ناله و شيون از خانه شنيده مى شد و جعفر، برادر امام حسن عسكرىعليه‌السلام بيرون منزل ايستاده بود و شال سياهى بر گردنش بود و هر كه از راه مى رسيد، وفات برادرش را به او تسليت و جانشينى او را تبريك مى گفت

ابوالاديان با ديدن اين منظره عجيب ، گيج شده بود و با خود مى انديشيد كه جعفر چگونه شايستگى دارد كه جانشين امام شود چرا كه ديده بود او شراب مى نوشد، قماربازى مى كند و با مجالس ساز و آواز هم بيگانه نيست خدمتكار امام خود را به جعفر رساند و گفت :

آقا: پيكر برادرتان كفن شده و براى نماز آماده است ؛ بفرماييد.

جعفر به حياط رفت حاجز وشاء كه در حال ورود به خانه بود، گفت :

ابوالاديان ، چرا اين جا ايستاده اى ؟ تو نمى خواهى به نمازگزاران بپيوندى ؟

چرا.

پس عجله كن الان نماز شروع مى شود.

اما، چه كسى نماز مى خواند؟

معلوم است ، جعفر.

ولى او شايسته چنين مقامى نيست كه بر پيكر مطهر امام نماز بخواند. مگر نشنيده اى كه بر پيكر امام معصوم ، امام معصوم نماز مى گزارد؟

او جانشين امام است

اين غير ممكن است من از او كارهاى ناشايست بسيار ديده ام از همه مهم تر او دروغگوست و در بين مرد به جعفر كذاب معروف شده

حاجزوشاء به ابوالاديان نزديك شد و پرسيد:

اگر چيزى مى دانى ، به من هم بگو تا گمراه نشوم من فكر مى كردم جعفر جانشين امام است

ببين حاجز، من نامه رسان امام حسن عسكرىعليه‌السلام بودم او در بستر بيمارى بود كه مرا طلبيد و تعدادى نامه به من داد تا به مدائن ببرم سپس گفت : بعد از پانزده روز كه به سامرا برگشتى ، از اين خانه صداى ناله مى شنوى به او گفتم آقاى من ، اگر چنين حادثه اى پيش آمد، من چه كنم ؟ گفت جانشين من كسى است كه پاسخ نامه ها را از تو بخواهد. پرسيدم علامت ديگرى ندارد؟ گفت كسى كه بر جنازه من نماز بگزارد و از محتواى كيسه ها خبر داشته باشد.

بسيار خوب ، اولين نشانه ظاهر شده و جعفر مى خواهد نماز بخواند. برويم

ابوالاديان به اتفاق حاجز به حياط رفتند. جعفر جلو ايستاده بود و چند صف پشت سر او تشكيل شده بود. همين كه جعفر خواست تكبير نماز را بگويد، كودكى جلو آمد و لباس جعفر را گرفت و گفت :

عمو، برو عقب من سزاوارترم تا نماز بخوانم

جعفر عصبانى شد، اما به روى خودش نياورد و عقب رفت طفل بر جنازه پدرش نماز خواند و جسد را كنار قبر امام هادىعليه‌السلام به خاك سپرد و پس از پايان مراسم دفت : به ابوالاديان گفت : پاسخ نامه ها را به من بده

ابوالاديان بلافاصله نامه ها را به او داد و خود به فكر فرو رفت كه او كيست !؟

حاجز نزد ابوالاديان رفت و پرسيد: آن كودك كه بود؟

نمى دانم ولى هر كه بود، دو نشانه از نشانه هايى كه امام حسن عسكرىعليه‌السلام داده بود، آشكار شد. حاجز خود را به جعفر رساند. جعفر ناراحت بود. حاجز پرسيد:

جعفر، آن كودك كه بود؟

تا به حال او را نديده بودم شايد برادر زاده ام باشد. بى خبرم آخر برادرم از اين پنهان كارى ها، زياد داشت

در اين فاصله ، عده اى از شهر قم براى ديدن امام حسن عسكرىعليه‌السلام آمدند. با شنيدن خبر شهادت امام ، از جانشين او پرسيدند و مردم جعفر را نشان دادند. قمى ها پس از تسليت به او گفتند:

همراه ما تعدادى نامه و مقدارى پول هست بگو صاحبان نامه جه كسانى هستند و توى كيسه چه مقدار پول هست جعفر كلافه شده بود. برخاست و خاك لباسش را تكاند و گفت :

مگر من علم غيب دارم ؟

ولى امام حسن عسكرىعليه‌السلام پيش از اين كه اينها را ببيند، از محتواى نامه ها و كيسه ها آگاه بود. هنوز مشغول گفت و گو بودند كه خدمتكارى از اتاق بيرون آمد و به مسافران قمى گفت :

نزد شما نامه هايى از فلانى و فلانى است و در كيسه هزار دينار است كه ده عدد از آن سكه ها تقلبى است و روكش طلا دارد. آنها را بدهيد تا نزد حضرت مهدىعليه‌السلام ببرم

مسافران قمى نامه ها و كيسه ها را به او دادند.

ابوالاديان هنگامى ديد، از نشانه اى كه امام داده ، هر سه ظاهر شده ، لبخند زد و همراه مسافران ، به ديدار جانشين امام رفت(١٣)

نامه سرگشوده

به همراه عده اى از بزرگان و سرشناسان شيعه ، به عيادتش رفتيم هنگامى وارد اتاق شديم ، تنى چند از شيعيان خاص نيز آن جا بودند و پيرمرد را نگاه مى كردند كه در بستر افتاده بود و با مرگ دست و پنجه نرم مى كرد.

مدتى نگذشته بود كه بيمار چشم هايش را باز كرد و تا دوستان و شيعيانش را ديد. گفت :

برادران ، حلالم كنيد. ديگر مرگم نزديك است

همه او را دلدارى دادند. يكى گفت : خدا نكند، اين چه حرفى است ؟ ديگرى گفت : خودت را نبازى مريضى سراغ همه مى آيد.

پير مرد گفت : اين بار مرگ پشت در خانه ام نشسته و از آن گريزى نيست سفر آخرت در پيش است

من نيز براى اين كه حرفى زده باشم ، گفتم :

البته مرگ حق است و همگان آن را خواهند چشيد؛ اما سوالى دارم

بپرس پسرم

پس از شما چه كسى سفير امام زمانعليه‌السلام خواهد بود؟ نماينده شما كيست ؟ سمرى گفت : براى تعيين وحى و جانشين به من دستورى داده نشده

چرا؟

من چهارمين و آخرين نماينده حضرت صاحب الامر هستم

عيادت كنندگان با تعجب به يك ديگر نگاه كردند. پيرمرد دستش را زير متكا برد و نامه اى بيرون آورد و به من داد.

پرسيدم : اين چيست ؟

دست خط مبارك امام زمانعليه‌السلام است بلند بخوان تا همه بشنوند.

نامه را باز كردم و دست خط زيباى امام عصرعليه‌السلام را بوسيدم و بر چشمانم نهاده و بلند خواندم :

بسم الله الرحمن الرحيم

اى على بن محمد سمرى ، خداوند در مصيبت مرگ تو، به برادرانت پاداشى نيكو عطا فرمايد. تو تا شش روز ديگر به سراى باقى خواهى شتافت آماده باش و به كسى وصيت نكن كه پس از تو جانشين گردد. از اين پس غيبت كبرا رخ خواهد داد و تا زمانى كه خداوند اراده نكند، ظهور نخواهم كرد. بدان كه امر ظهور پس از زمانى طولانى و قساوت دل ها و آكنده شدن زمين از ظلم و جور خواهد بود. طولى نخواهد كشيد كه كسى در ميان شيعيان ادعا مى كند كه مرا ديده آگاه باش كه هر كسى قبل از خروج سفيانى(١٤) و نداى آسمانى مدعى شود، دروغگوست

لا حول و لا قوة الا بالله

حجت بن الحسن(١٥)

دست پاك

دشوارى راه ، هواى نامناسب و غذاى نامطلوب سبب شد كه نتوانم به سفرم ادامه دهم دچار مريضى سختى شدم به حدى كه مرگ را مى ديدم در بغداد ماندم ديگر اميدى به زندگى نداشتم تا بغداد، رنج اين سفر پر مشقت را به جان خريدم تا به آرزويم برسم ؛ اما افسوس كه روزگار با آرزوها سر سازگارى ندارد. نامه اى نوشتم مى خواستم بدانم بر اثر اين بيمارى مى ميرم يا نه ، نامه را مهر و موم كردم و به پسر بزرگ عبدالله دادم او با كاروان بزرگ بغداد، عازم سفر حج بود. به او گفتم :

از عمر من چيزى نمانده خواهش مى كنم اين نامه را به مكه برسان و قول بده كه نامه را باز نكنى و حتما به دست صاحبش ‍ برسانى

حتما انجام مى دهم ، اما به چه كسى بدهم ؟ مگر در مكه قوم و خويش دارى ؟

نه !

پس اين نامه براى كيست ؟

براى كسى كه حجرالاسود(١٦) را سر جايش مى گذارد.

چه مى گويى ؟ دارى هذيان مى گويى ؟ مگر حجرالاسود سرجايش نيست ؟

نه قرمطيان(١٧) براى تعمير كعبه آن را پايين آورده اند و امسال در موسم حج ، طى مراسم خاصى سرجايش مى گذارند آنها از عهده اين كار بر نمى آيند.

چرا؟

زيرا دستى كه آن را سرجايش قرار مى دهد، بايد دست پاكى باشد.

پسر عبدالله نامه را گرفت و رفت و من به جاى اين كه پشت سر آنان آب بريزم تا زودتر برگردند، اشك ريختم افسوس مى خوردم كه چرا از اين سفر باز ماندم و از دست بيمارى ام مى ناليدم

تا بازگشتن قاسد، خون دل خوردم و هر روز با بيمارى كشنده ام دست و پنجه نرم مى كردم بارها پيش طبيب رفتم و نذر و نياز كردم تا بازگشت پيك نميرم سرانجام انتظار به پايان رسيد. پسر عبدالله كه دل مرا نيز همراه خود برده بود، بازگشت و سراغ من آمد.

مرا در آغوش گرفت و با خنده گفت :

تو كه هنوز زنده اى فكر نمى كردم زنده بمانى

چه شد؟ نامه را دادى ؟

آرى خوشبختانه در مراسم نصب حجرالاسود، حضور داشتيم ، جوان رشيد و زيبايى را ديدم كه قد و قامت رعنايى داشت مى خواست سنگ مقدس را سرجايش بگذارد كه خود را به او رساندم ؛ اما قبل از اين كه چيزى بگويم ، گفت نامه را بده خيلى تعجب كردم نامه را دادم و بدون اين كه از آن را بخواند. گفت به ابن قولويه بگو كه بر اثر اين بيمارى نمى ميرد و آنچه برايش چاره اى نيست (مرگ) سى سال ديگر اتفاق مى افتد.

گل لبخند بر لبان خشكيده ام شكفت با هر زحمتى بود، برخاستم و چشم هاى پسر عبدالله را بوسيدم

پسر عبدالله تعجب كرد و پرسيد:

معنى اين كارها چيست ؟ بگو چه خبر شده ؟

مى دانى چه كسى را ديده اى ؟

نه

او را نشناختى ؟

از كجا بايد مى شناختم ؟ مگر او كه بود؟

او صاحب الزمان ، مهدى (عجل الله تعالى فرجه بود. گفته بودم كه دستى پاك ، حجرالاسود را سرجايش مى گذارد.

پسر عبدالله خشكش زد. كنار در نشست و گريستيم و هر دو افسوس خورديم او چون امام را نشناخته بود و. براى اين كه از ديدارش ، محروم شده بودم(١٨)

قطعه اى از بهشت

نام تو بايد حسن باشد.

درست است ؛ اما شما مرا از كجا شناختيد؟

ارباب ما، سيد ابوالحسن از صبح زود منتظر شماست گفته شما را پيش او ببريم بفرماييد.

حسن بن مثله ، حاج و واج مانده بود. نمى دانست چه كند؛ ولى چون ماءمور بود و معذور، با آنان به خانه سيد ابوالحسن رفت سيد ابوالحسن تا او را ديد، به احترامش برخاست و پيشانى او را بوسيد و از او پرسيد: حسن بن مثله تويى ؟

آرى

اهل جمكران هستى ؟

بله اما چطور مرا مى شناسى ؟ من كه قبلا سعادت نداشتم خدمت شما برسم ؟

بنشين تا برايت بگويم

سيد ابوالحسن دستور داد تا از او پذيرايى كنند و به حسن گفت :

ديشب شخصى را در خواب ديدم كه صورتش را پوشانده بود. او به من گفت فردا كسى به نام حسن بن مثله جمكرانى پيش تو خواهد آمد. حرف هاى او را تاءييد و به او اعتماد كن از خواب پريدم فهميدم خوابم ، يك رؤ ياى معمولى نيست حال تو بگو ببينم ، ماجرا چيست ؟

ديشب خوابيده بودم كه صداى در شنيدم در را كه باز كردم ، چند نفر را ديدم ابتدا ترسيدم از خود پرسيدم اين وقت شب با من چكار دارند؟ آنها را نمى شناختم گفتند صاحب الزمان تو را خواسته بايد خودت را زود برسانى خواستم لباسهايم را عوض كنم و با سر و وضع مناسبى بروم كه فرصت ندادند و مرا با خود بردند. به زمين وسيعى رسيدم كه تخت زيبايى در آن قرار داشت روى تخت فرش نفيس و زيبايى انداخته بودند. تا حال چنين فرشى نديده بودم جوان برومندى حدودا سى ساله بر بالش تكيه داده بود. پير مردى نيز روى تخت نشسته بود و براى جوان كتاب مى خواند. از همراهان پرسيدم كه آنان كيستند؟ گفتند آن جوان حضرت بقية اللهعليه‌السلام است و آن پيرمرد، حضرت خضرعليه‌السلام .

هنگامى نزديكتر رفتيم ، خضرعليه‌السلام كتاب را بست و آن حضرت مرا به نام خواند و فرمود برو به حسن مسلم بگو، پنج سال است در اين زمين كشاورزى مى كنند؛ ولى محصولى به دست نمى آورد. به او بگو اجازه ندارد در اين زمين زراعت كند و تا به حال هر چه از اين زمين بهره برده ، بايد همه را باز گرداند. پرسيدم چرا؟ او در پاسخ گفت : اين زمين ، زمين شريفى است كه خداوند آن را بر ساير زمين ها برترى بخشيده ؛ اما او اين زمين را به املاك خود افزوده است خداوند دو پسرش را از او گرفت ؛ ولى او عبرت نگرفت به او بگو اگر به اين كار ادامه دهد، منتظر خشم پروردگار باشد.

در اين هنگام خدمتكاران سيد ابوالحسن ، با ميوه هاى رسيده از حسن جمكرانى پذيرايى كردند و ظرف ميوه را وسط اتاق گذاشته و رفتند. حسن چند لحظه اى سكوت كرد. سيد ابوالحسن كه با اشتياق سخنان او را گوش مى كرد، گفت : ادامه بده

آرى ، به آن حضرت گفتم اى بزرگوار اين زمين با اين وسعت را چگونه در ميان ديگر زمينها بشناسد؟ علامتى ، نشانه اى حضرت فرمود تو نگران نباش ، علامتى اين جا خواهيم گذاشت تا حرف تو ثابت شود. سيد ابوالحسن برو و بگو حسن مسلم را حاظر كند و همه سودى را كه تا به حال از اين زمين برده ، از او پس بگيرد و با آن ، مسجدى در اين جا بسازد. به مردم نيز پيغام بده كه اين مكان را مقدس شمرده ، آن را عزيز داشته و براى نماز به اين مسجد رو كنند. پرسيدم : چگونه نماز بخوانند؟ فرمود: دو ركعت نماز تحيت بخوانند، با يك حمد و هفت قل هو الله احد. در هر ركعت ، ذكر ركوع و سجده ها را هفت مرتبه بگويند. پس از آن نيز دو ركعت نماز به نيت من بخوانند. بدين ترتيب كه در هر ركعت حمد را بخوانند و هنگامى كه به جمله اياك نعبد و اياك نستعين رسيدند، آن را صد مرتبه تكرار نماييد. سپس نماز را ادامه داده و با خواندن يك بار قل هو الله احد، ذكرهاى ركوع و سجده را هفت بار بخوانند هنگامى از نماز كه فارغ شدند، پس از گفتن لااله الا الله ، تسبيحات مادرم ، زهراعليها‌السلام را بخوانند و سر بر سجده گذاشته ، صد مرتبه به جدم محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و آل او درود فرستند. پرسيدم : اين نماز خاصيتش چيست ؟ او فرمود بدان هر كه اين نماز را با خشوع و خضوع و حضور قلب بجاى آورد، گويى در كنار خانه خدا نماز گزارده است(١٩)

نويسنده زبر دست

علم را از هر كس كه بود، مى آموخت و هر روز بر اندوخته هاى علمى و سرمايه هاى فرهنگى اش مى افزود. گاهى مجبور مى شد، براى مدتى شهر و ديار خويش را نيز ترك كند و با شرايط بسيار سختى به كسب دانش ها و مهارت هاى روز بپردازد.

مدتى به صورت ناشناس ، همچون شاگردان ديگر در درس استادى سنى مذهب شركت كرد. گاهى استادش كتاب قطورى را مى گشود و مطالبى را كه در رد مذهب شيعه نگاشته بود، براى شاگردانش مى خواند. پس از اتمام كلاس ، غوغايى ميان جويندگان دانش به پا مى شد و هر يك از آنها درباره سخنان استاد، ديدگاه هاى مختلفى را ارائه مى كردند، مرد با خود گفت اين استاد با دروغ گويى ، به مذهب شيعه مى تازد و آن را، در حد كفر پايين مى آورد. بايد كارى كنم ، اما...

چند روز گذشت تا اين كه فكرى به خاطرش رسيد. علامه حلى از فرداى آن روز، به استادش نزديك تر شد و چنان وانمود كرد كه گويى از مريدان واقعى اوست روزها از پى هم مى گذشت و علامه حلى براى به دست آوردن كتاب استادش لحظه شمارى مى كرد. مى خواست نوشته هايش را با دليل و برهان رو كند. به اين ترتيب حقانيت شيعه را كه روز به روز بيشتر مورد ترديد قرار مى گرفت ثابت كند.

سرانجام روزى دل به دريا زد و با اصرار از استادش خواست تا كتابش را براى چند روز به او بدهد. استاد زيرك تر از آن بود كه چنين كارى كند. او به شاگردش ، علامه حلى گفت : من نذر كرده ام كه كتاب را بيش از يك شب به كسى نسپارم اگر قول مى دهى فردا صبح آن را صحيح و سالم تحويل دهى ، به تو امانت مى دهم

علامه چاره اى نداشت و پذيرفت در راه بازگشت به خانه ، با خود مى انديشيد: چگونه يك شبه كتاب را مطالعه كنم و از روى آن بنويسم ؟ نوشتن آن حداقل يك سال وقت مى برد. بنابر اين تصميم گرفت ، شب بيدار بماند و كتاب را بخواند و در فرصتى مناسب با نوشتن رديه ،(٢٠) جلوى تبليغات مسموم عليه شيعه را بگيرد تا عده اى از گمراهى نجات پيدا كنند.

شب شام سبكى خورد تا بتواند بيدار بماند و بلافاصله شروع به خواندن كتاب كرد؛ اما ديد لازم است از بعضى جاها يادداشت بردارى كند. همين كار را نيز كرد. هنوز چند صفحه اى ننوشته بود كه احساس كرد، پلك هايش سنگين شده از اين رو به حياط رفت و آبى به سر و صورت خود زد تا خوابش نبرد و دوباره مشغول شود. هنوز از كنار حوض بر نخاسته بود كه صداى در را شنيد. گفت :

اين موقع شب كيست كه در مى زند؟!

صدايى شنيد:

باز كن مهمان نمى خواهى ؟

آه از نهاد علامه حلى برخاست سمت در رفت و با خود گفت خدايا، درست است كه مهمان حبيب توست ، ولى چرا امشب ؟ در را باز كرد و مرد عربى را ديد. او را به اتاقش راهنمايى كرد. از او پرسيد: شام خورده اى ؟ و بدون اين كه منتظر پاسخ بماند، برايش ‍ مقدارى نان و خرما آورد. مرد عرب پرسيد: چه مى كنى ؟

از كتابى يادداشب بر مى دارم فردا صبح كتاب را بايد به صاحبش برگردانم و ماجرا را برايش گفت مرد عرب به او گفت كه حاضر است كمكش كند. قرار شد علامه حلى كاغذها را خط كشى كند و آن مرد بنويسد. علامه به سرعت خط كشى مى كرد و مرد تند مى نوشت

يك ساعت گذشت ، ولى هنوز در ابتداى راه بودند. مرد عرب ديد علامه خسته است و پى در پى خميازه مى كشد و پلك هايش را مى مالد. رو به او كرد و گفت :

تو برو بخواب من تا هر جا كه توانستم مى نويسم

علامه تا سرش را روى متكا گذاشت ، خوابش برد.

نزديك اذان صبح ، علامه از خواب برخاست ياد مرد افتاد و قول و قرارى كه با او گذاشته بود. خانه را جست و جو كرد و او را نيافت با خود گفت پس كجاست ؟ تا چه قسمتى از كتاب را نوشته است ؟

سراسيمه سوى كتاب رفت يك صفحه را برداشت و ديد با خط زيبايى نوشته شده كتاب را تا صفحه آخر ورق زد. ديد تمام مطالب كتاب استادش را نوشته چشمانش برق زد. به آخر كتاب كه رسيد. خشكش زد. بغضش تركيد واشكش كنار امضاى مرد عرب ريخت : كتبه الحجة .

آن مرد، حضرت حجتعليه‌السلام بود.(٢١)