شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

(احكام خوردني ها و آشاميدني ها)

٢٦٣٣ - هر پرنده اى كه مانند شاهين و عقاب و باز درنده و چنگال دار باشد حرام است، و ظاهر آن است كه هر پرنده اى كه هنگام پرواز بال زدنش كمتر از صاف نگهداشتن بالش باشد، چنگال دار است و حرام مى باشد، و هر پرنده اى كه بال زدنش بيش از صاف نگهداشتن او است حلال است، بنابر اين مى توان پرنده گان حرام گوشت را از حلال گوشت به ملاحظه كيفيت پرواز آنها تميز داد ولى چنانچه كيفيت پرواز پرنده اى معلوم نباشد اگر آن پرنده چينه دان و يا سنگدان و يا خار پشت پا داشته باشد حلال است و اگر هيچ كدام از اينها را نداشته باشد، حرام است و احتياط لازم آن است كه از همه انواع كلاغ حتى زاغ اجتناب شود و اما پرندگان ديگر - غير آنچه ذكر شد - چون مرغ و كبوتر و گنجشك و حتى شتر مرغ و طاووس همه حلال مى باشند ولى كشتن بعضى از پرندگان مكروه است مانند هدهد و پرستوك، و اما حيواناتى كه پرواز دارند ولى پر ندارند مانند خفاش حرام مى باشند، و هم چنين است زنبور و پشه و ديگر حشرات پرنده بنابر احتياط لازم.

٢٦٣٤ - اگر چيزى را كه روح دارد از حيوان زنده جدا نمايند مثلا دنبه يا مقدارى گوشت از گوسفند زنده ببرند، نجس و حرام مى باشد.

٢٦٣٥ - بعضى از اجزاء حيوانات حلال گوشت حرام است، و آن چهارده چيز است: ١ خون ٢ فضله ٣ نرى ٤ فرج ٥ بچه دان ٦ غدد كه آن را دشول مى گويند. ٧ تخم كه آن را دنبلان مى گويند.

٨ چيزى كه در مغز كله است و به شكل نخود مى باشد.

٩ مغز حرام كه در ميان تيره پشت است. ١٠ پى كه در دو طرف تيره پشت است بنابر احتياط لازم.

١١ زهره دان.

١٢ سپرز (طحال).

١٣ بول دان (مثانه).

١٤ حدقه چشم، اينها همه در غير پرندگان از حيوانات حلال گوشت، و اما پرندگان پس خون و فضله آنها بى اشكال حرام است ولى جز اين دو اگر از آنچه گذشت چيزى در آنها باشد حرام بودنش بنابر احتياط است.

٢٦٣٦ - خوردن بول حيوانات حرام گوشت حرام است و هم چنين بول حيوانات حلال گوشت - حتى شتر بنابر احتياط لازم - ولى خوردن بول شتر و گاو و گوسفند اگر براى معالجه باشد اشكال ندارد.

٢٦٣٧ - خوردن گل حرام است و هم چنين است خاك و شن بنابر احتياط لازم، و خوردن گل داغستان و گل ارمنى و غير آنها براى معالجه در صورت ناچارى اشكال ندارد و خوردن كمى از تربت حضرت سيد الشهداعليه‌السلام براى استشفا جايز است، و بهتر اين است كه تربت را در مقدارى از آب مثلا حل نمايند كه مستهلك شود و بعدا آن آب را بيشامند.

٢٦٣٨ - فرو بردن آب بينى و خلط سينه كه در دهن آمده حرام نيست و نيز فرو بردن غذايى كه موقع خلال كردن، از لاى دندان بيرون مى آيد، اشكال ندارد. ٢٦٣٩ - خوردن چيزى كه موجب مرگ مى شود يا براى انسان ضرر كلى دارد حرام است.

٢٦٤٠ - خوردن گوشت اسب و قاطر و الاغ مكروه است و اگر كسى آنها را وطى (نزديكى) كند، حرام مى شود و نسل بعد از وطى آنها نيز بنابر احتياط حرام مى شود و بول و سرگين آنها نجس مى شود و بايد آنها را از شهر بيرون ببرند و در جاى ديگر بفروشند و بر واطى اگر صاحبش نباشد لازم است قيمتش را به صاحبش بدهد و اگر با حيوان حلال گوشتى مانند گاو و گوسفند نزديكى كند، بول و سرگين آنها نجس مى شود و خوردن گوشت آنها حرام است و هم چنين است بنابر احتياط آشاميدن شير آنها و نسل بعد از وطى آنها، و بايد فورى آن حيوان را بكشند و بسوزانند و كسى كه با آن وطى كرده، اگر صاحبش نباشد، پول آن را به صاحبش بدهد.

٢٦٤١ - بزغاله اگر از خوك به مقدارى كه گوشت و استخوانش قوت بگيرد شير بخورد، خود و نسلش حرام مى شود و در صورتى كه مقدار شير خوردن كمتر از آن باشد بنابر احتياط، لازم است استبراء شود، و پس از آن حلال مى گردد و استبراء آن اين است كه هفت روز شير پاك بخورد و اگر حاجت به شير نداشته باشد، هفت روز علف بخورد، و در حكم بزغاله است - بنابر احتياط لازم - بره شيرخوار و گوساله و بچه هاى ديگر حيوانات حلال گوشت، و خوردن گوشت حيوان نجاست خوا ر نيز حرام است و چنانچه استبرائش نمايند حلال مى شود و كيفيت استبراء آن در مساله (٢٢٦) بيان شد.

٢٦٤٢ - آشاميدن شراب حرام است و در بعضى از اخبار از بزرگترين گناهان شمرده شده است، از حضرت امام صادقعليه‌السلام روايت شده است كه فرمودند: شراب ريشه بديها و منشا گناهان است و كسى كه شراب مى خورد، عقل خود را از دست مى دهد، و در آن موقع خدا را نمى شناسد، و از هيچ گناهى باك ندارد و احترام هيچ كس را نگه نمى دارد، و حق خويشان نزديك را رعايت نمى كند، و از زشتي هاى آشكار رو نمى گرداند، و روح ايمان و خداشناسى از بدن او بيرون مى رود و روح ناقص خبيثى كه از رحمت خدا دور است در او مى ماند، و خدا و فرشتگان و پيغمبران و مؤمنين او را لعنت مى كنند و تا چهل روز نماز او قبول نمى شود و روز قيامت روى او سياه است و زبان او از دهانش بيرون مى آيد و آب دهان او به سينه اش مى ريزد و فرياد تشنگى او بلند است.

٢٦٤٣ - چيز خوردن از سفره اى كه در آن شراب مى خورند، حرام است و هم چنين نشستن بر سر سفره اى كه در آن شراب مى خورند، اگر انسان يكى از آنان حساب شود، بنابر احتياط حرام است.

٢٦٤٤ - بر هر مسلمان واجب است مسلمان ديگرى را كه نزديك است از گرسنگى يا تشنگى بميرد، نان و آب داده و او را از مرگ نجات دهد.

(آداب غذا خوردن)

٢٦٤٥ - چند چيز در غذا خوردن مستحب شمرده شده است: اول هر دو دست را پيش از غذا بشويد.

دوم بعد از غذا دست خود را بشويد و با دستمال خشك كند.

سوم ميزبان پيش از همه شروع به غذا خوردن كند و بعد از همه دست بكشد و پيش از غذا اول ميزبان دست خود را بشويد، بعد كسى كه طرف راست او نشسته و همين طور تا برسد به كسى كه طرف چپ او نشسته، و بعد از غذا اول كسى كه طرف چپ ميزبان نشسته دست خود را بشويد و همين طور تا به ميزبان برسد.

چهارم در اول غذا بسم اللّه بگويد، ولى اگر سر يك سفره چند جور غذا باشد، در وقت خوردن هر كدام آنها گفتن بسم اللّه مستحب است.

پنجم با دست راست غذا بخورد.

ششم با سه انگشت يا بيشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد.

هفتم اگر چند نفر سر يك سفره نشسته اند هر كسى از غذاى جلوى خودش بخورد.

هشتم لقمه را كوچك بردارد.

نهم سر سفره زياد بنشيند و غذا خوردن را طول بدهد.

دهم غذا را خوب بجود.

يازدهم بعد از غذا خداوند عالم را حمد كند.

دوازدهم انگشتها را بليسد.

سيزدهم بعد از غذا خلال نمايد ولى با چوب ريحان و نى و برگ درخت خرما خلال نكند.

چهاردهم آنچه بيرون سفره مى ريزد جمع كند و بخورد ولى اگر در بيابان غذا بخورد، مستحب است آنچه مى ريزد براى پرندگان و حيوانات بگذارد.

پانزدهم در اول روز و اول شب غذا بخورد و در بين روز و در بين شب غذا نخورد.

شانزدهم بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پاى راست را روى پاى چپ بيندازد.

هفدهم در اول غذا و آخر آن نمك بخورد.

هيجدهم ميوه را پيش از خوردن با آب بشويد.

(چيزهايى كه در غذا خوردن مذموم است)

٢٦٤٦ - چند چيز در غذا خوردن مذموم شمرده شده است: اول در حال سيرى غذا خوردن.

دوم پر خوردن، و در خبر است كه خداوند عالم بيشتر از هر چيز از شكم پر بدش مى آيد.

سوم نگاه كردن به صورت ديگران در موقع غذا خوردن.

چهارم خوردن غذاى گرم.

پنجم فوت كردن چيزى كه مى خورد يا مى آشامد.

ششم بعد از گذاشتن نان در سفره، منتطر چيز ديگر شدن.

هفتم پاره كردن نان با كارد.

هشتم گذاشتن نان زير ظرف غذا.

نهم پاك كردن گوشتى كه به استخوان چسبيده به طورى كه چيزى در آن نماند.

دهم پوست كندن ميوه هايى كه با پوست خورده مى شود.

يازدهم دورانداختن ميوه پيش از آن كه كاملا آن را بخورد.

(آداب آشاميدن)

٢٦٤٧ - چند چيز از آداب آشاميدن شمرده شده است: اول آب را به طور مكيدن بياشامد.

دوم در روز ايستاده آب بخورد.

سوم پيش از آشاميدن آب بسم اللّه و بعد از آن الحمد للّه بگويد.

چهارم به سه نفس آب بياشامد.

پنجم از روى ميل آب بياشامد.

ششم بعد از آشاميدن آب حضرت ابى عبد اللّهعليه‌السلام و اهل بيت ايشان را ياد كند و قاتلان آن حضرت را لعنت نمايد.

(چيزهايى كه در آشاميدن مذموم است)

٢٦٤٨ - زياد آشاميدن آب و آشاميدن آن بعد از غذاى چرب و در شب به حال ايستاده مذموم شمرده شده است.

و نيز آشاميدن آب با دست چپ و هم چنين از جاى شكسته كوزه و جايى كه دسته آن است مذموم شمرده شده است.