شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

ملائكه خدا مشغول ساختن محتواى بهشتند

من و هدايت در حالى كه به طرف يكى ديگر از منازل بهشتى مى رفتيم در سر راه عده اى را ديديم كه مشغول ساختن ساختمانى بودند كه نيمه تمام بود و آجرهاى آن برخى از طلا و برخى از نقره و برخى از ياقوت بودند.

و آنها گاهى كار مى كردند و گاهى از كار دست مى كشيدند و منتظر مى ماندند و عده ديگرى را ديديم كه در حال كاشتن درختانى بودند كه به زيبايى آن درختان ، من جز در بهشت رزمندگان جايى نديده بودم(٢١١)

از هدايت پرسيدم ؛ چرا اينها بعضى وقتها كار مى كنند و بعضى وقتها بى كارند؟

ثواب گفتن ذكر

هدايت : اين عمله ها و بناهايى كه اينجا تو مى بينى عمله و كارگران و بناها و باغبانهاى مومنانى هستند كه هنوز در دنيا زندگى مى كنند.

هر وقت مومنى در دنيا به ذكر خدا مشغول مى شود اينها شروع به كار مى كنند.

گفتم : چه ذكرى مى گويد كه اينها بعضى آجرها را مى چينند و برخى درخت مى كارند؟

هدايت : هر وقت مسلمانى بگويد سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر يكى از آجرهاى اين ساختمان گذاشته مى شود و اگر چيزى نگويد اين كارگران بيكارند.

و اگر يك «لا اله الله» يا «سبحان الله» و يا «الحمد لله» و يا «الله اكبر» بگويد يك درخت توسط اين باغبان كاشته مى شود.(٢١٢)

گناه اعمال نيكو را از بين مى برد

هدايت در حالى كه برايم از ثواب ذكر، مى گفت ناگهان ديدم آتشى آمد و درختان آن باغ را سوزاند و من با تعجب گفتم :

برادر چرا اين درختان مى سوزند؟

هدايت : به خاطر اينكه مومن در دنيا بعد از گفتن ذكر، يا غيبت كرده ، يا بهتان زده و يا اينكه گناهى را مرتكب شده است و اگر مومنى معصيت كند به ميزان گناهى كه مرتكب شده ، درخت بهشتى سوزانده مى شود.

گفتم : «خوشا به حال كسانى كه زبانشان به ذكر خدا مشغول است ياد خدا آنها را از گناه باز مى دارد.(٢١٣)

هدايت : الان به تو قصرى را نشان مى دهم كه هيچ كجا نديدى ، اگر مى خواهى آن قصر را ببينى با من بيا؟

من به دنبال هدايت به راه افتادم و كمى از راه را رفته بوديم كه از دور قصرى كه از ياقوت قرمز بود وقتى اينكه نزديك شديم ديديم قصرى است كه از شدت نور درون و محتواى آن ديده مى شد.

گفتم : اين قصر مال چه كسى است ؟

هدايت : مال كسانى است كه مثل تو، در حرف زدن نزاكت و پاكدامنى را رعايت مى كنند. بر روزه گرفتن مداومت مى كنند.

بر مستمندان طعام ، انفاق مى كنند و نماز شب مى خوانند.(٢١٤)

ديدار با اهل معروف در بهشت معروف

حالا مى خواهم تو را به منزل ديگرى ببرم كه به آنجا منازل «اهل معروف» گويند.

ما رفتيم و رفتيم و به دروازه اى رسيديم كه در سر در آن نوشته بودند «منازل اهل معروف».

گفتم : آيا منازل كه مى گفتى همين جا است ؟

هدايت : بله

گفتم : چرا به اينجا منازل اهل معروف مى گويند؟

هدايت : همين قدر عرض كنم در اين منازل ، مومنينى كه در دنيا به اهل معروف مشهور بودند منزل كردند و به غير اهل معرف اجازه ورود نمى دهند.(٢١٥) و اگر اطلاعات بيشترى مى خواهى «ان شاء الله » از اهلش مى پرسى

گفتم : از توضيحات حضرتعالى سپاس گذارم

سپس جناب هدايت نزديك درب ورودى آن منازل شد. درب زد. پس ‍ از مدتى درب را به روى ما باز كردند و جوانى خوش سيما و زيبا با لباسهاى شيك و تميز به ما سلام كرد و خير مقدم گفت ، بعد ما را به سوى داخل راهنمايى كرد.

وقتى از درب بهشت اهل معروف وارد شديم ديديم سه اسب از ياقوت قرمز در آنجا هستند.

گفتم : آيا در اين بهشت هم اسب وجود دارد؟

جوان گفت : البته كه وجود دارد خداوند متعال حيواناتى را در اينجا براى استفاده اهل بهشت خلق نموده(٢١٦) و ما براى هر كدام از شما يك اسب تيز رو و نجيب مهيا كرديم تا در بهشت بگرديد و آنگاه به ملاقات سرورم برسيد.

من و هدايت و جوان هر كدام سوار اسبى شديم و به طرف اعماق بهشت راه افتاديم و در حالى كه از دو طرف راه ، درختان بهشتى صف بسته بودند و از زير درختان چشمه هاى زلال آب جارى بود و صداى لطيف ، آب نهرها از يك طرف و صداى خش خش برگهاى درختان از هر كدام صداى تسبيح خاصى كه تا بحال نشنيده بودم(٢١٧) ، و دل را به وجد در مى آورد صفايى عجيب و مهرانگيز به فضاى بهشت داده بود.

اسب سوارى آن هم در بهشت واقعا لذت دارد.

اينجا بود كه گفتم خداى زيبا، زيبايى را دوست دارد(٢١٨) خداوندا چقدر قشنگ خلق نمودى ما كه در دنيا به يك باغ كوچكى مى رفتيم تا مدتها آن باغ براى ما خاطره مى شد. از آن باغ در محافل و مجالسمان ياد مى كرديم هر دو مخلوق خدا و هر دو زيبا اما اين كجا و آن كجا، ايكاش دلها به نور حق روشن مى شد. و پرده ها كنار مى رفت مردم آنچه را كه ما مى ديديم مى ديدند.

ما در حالى كه به طرف قصر مى رفتيم نور قصرها، كه از دور تلالو مى كرد چشمان ما را به خود خيره ساخت

جوان با خوشحالى گفت : به قصر رسيديم و سرورم در انتظار شماست

ما وقتى به نزديكى قصر رسيديم جوانى خوش سيما همچون قرص ماه نزديك شد و ما از اسبها پياده شديم و با آن جوان كه نورانيت صورتش ما را به خود جذب مى كرد و تبسمى كه در لبانش نقش بسته بود معانقه و روبوسى كرديم او به ما خير مقدم گفت و ما را به طرف صندلى هاى بهشتى راهنمايى كرد و از ما پذيرايى مفصلى به عمل آمد و بعد از پذيرايى ، خطاب به جوان گفتم :

اگر ممكن است حضرتعالى را بهتر بشناسيم

جوان گفت : من پسنديده هستم و اين بهشت را خداوند بزرگ به من تمليك نموده است

گفتم : خوشبختم ، خدا درجاتتان را زياد كند.

پسنديده : به منزل ما خوش آمديد. در اينجا راحت باشيد.

گفتم : حقيقتش ما براى سفرى در برزخ به سر مى بريم و خيلى فرصت نداريم كه به گردش بپردازيم فقط براى كسب تجربيات شما از محضرتان سوالاتى داشتيم و قبلا از اين فرصتى كه به ما داديد از شما ممنونم

پسنديده : من در خدمت شما هستم

چرا به اين بهشت معروف مى گويند؟

گفتم : با اجازه از شما و دوست عزيزم جناب هدايت ، مى خواستم علت نام گذارى منازل شما به منازل معروف را بدانم ؟

پسنديده : همان طور كه مى دانيد معروف در معناى لغوى ، هر چيز خوب و پسنديده را گويند و از نظر شرع علاوه بر وجدانيات نيكو به كارهايى كه خداوند براى انجام آن مردم را امر فرموده نيز اطلاق مى شود و ما چون در دنيا از مومنينى بوديم كه خداوند يكى از صفات مومنين را امر به معروف قرار داد(٢١٩) و اين صفت بايد در ما محقق مى شد. يعنى واقعا اين صفت را در خود پياده مى كرديم و الا ما مومنى بدون محتوا مى شديم

براى اينكه اين صف در ما حقيقت پيدا كند سعى كرديم اوامر خدا را اول خود عمل كنيم و تا خود را به كار خوب مزين نمى كرديم با ديگران كارى نداشتيم و تا از منكرى خود را دور نمى كرديم ديگران را منع نمى كرديم چون اگر عامل نمى شديم مشمول اين آيه شريفه مى شديم كه مى فرمايد: «چرا كارى كه خود نمى كنيد به ديگران مى گوييد كه انجام دهند.(٢٢٠)»

از وقتى خود را مكلف ديديم سعى كرديم در مرحله اول عيوب خود را برطرف كنيم و تا خودمان عيبى داشتيم ، عيب ديگران را نمى گفتيم(٢٢١)

مردم را با عمل به دين دعوت كنيم

گفتم : با اين فرمايش شما نبايد كسى «امر به معروف و نهى از منكر» مى كرد.

پسنديده : اين فرمايش شما صحيح نيست چرا كه بدون اينكه انسان خود از عيبى برى باشد بخواهد عيب ديگرى را بگويد حرف او در آدم عيب دار اثر نخواهد گذاشت لذا دين همه ما مسلمانها را مكلف كرد اول درون خانه را از عيب پاك كنيم بعد فرمود حال كه خود پاك شدى به پاك سازى ديگران بپرداز و چنانكه توضيح دادم براى هيچ مسلمانى نگفتند. بگو من چه كنم يا به من چه ، بلكه مسلمانان همه مثل اعضاى يك بدنند:

گفتم : پس شما كه امر به معروف و نهى از منكر نمى كرديد؟

پسنديده : چرا، وقتى خود عامل شديم آنوقت در مراحل اوليه با ملايمت و نرمى ديگران را امر به معروف مى كرديم و تا مى توانستيم با لباس عمل به ديگران خوبى دين را نشان مى داديم(٢٢٢)

گفتم : ديگر چكار كرديد كه مستوجب اين نعمت شديد؟

پسنديده : مردم از دست و زبان ما در امان بودند(٢٢٣)، يعنى به اين و آن تهمت و افتراء نمى زديم و تا چيزى را خود به چشم نمى ديديم و يا تا مطمئن نمى شديم به كسى آنرا نمى گفتيم چرا كه مى دانستيم هر سخنى ، از خير يا شر بر زبان بياوريم در نامه عمل ما ثبت مى گردد چرا كه خدا فرمود:( مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ) (٢٢٤) مى ترسيديم اگر شب اول قبر از ما بپرسند چرا فلان حرف زدى و ما جوابى نداشتيم به همين علت ما زبان را از حرف به مردم مى بستيم

از همه مهمتر از تهمت زدن مى ترسيديم ، در مجالس ، اگر كسى لب به غيبت مردم مى گشود او را منع مى كرديم و اگر ادامه مى داد آنجا را ترك مى كرديم ، تا مى توانستيم در حفظ آبروى ديگران تلاش مى كرديم ، رحمت مومن را از كعبه مهمتر مى دانستيم(٢٢٥) و در برآورده كردن حاجات ديگران دريغ نمى كرديم نسبت به ديگران سوء ظن زيادى نمى كرديم(٢٢٦)

گفتم : چطور مى شود به ديگران سوء ظن نكرد؟

پسنديده : ببين ، انسان موجودى اجتماعى است و در اين اجتماع به وسيله تكلم نيازها و علايق و دانش ها و خيلى چيزهاى ديگر، رد و بدل مى شود و در نتيجه ، هم نوعان ما با حرفهاى خود به ما مى رسانند. مثلا چه مى خواهند، وقتى چنين شد چون فقط ما ظاهر الفاظ را مى شنويم و يا مى بينيم از نيات مردم كه ، خبر نداريم لذا به همان ظواهر كلمات حكم مى كنيم

حالا اگر كسى كلمه اى به زبان آورد كه ما از آن كلمه چيزهاى بدى مى فهميديم وقتى چنين شد ما اينجا دو جور مى توانيم اين حرف را حمل كنيم اول اينكه بگوييم او قصد و مرض دارد و به وسيله همين سوء ظن با او يا دعوا كنيم و يا قطع رابطه كنيم

دوم اينكه ما تا مى توانيم آن حرف بدى كه شنيديم حمل بر خير كنيم و بگوييم «ان شاء الله» متوجه نبود و يا شايد منظورش را نتوانست خوب بيان كند و از اين قبيل چيزها و ما در دنيا به اين شيوه دوم عمل مى كرديم و همين شيوه را ما از بزرگان دين مان آموخته بوديم(٢٢٧)

گفتم : براى اينكه ما به منزلت شما برسيم به ما چه توصيه اى داريد؟

پسنديده : عزيز من ، ما در دنيا دريافته بوديم كه ارتباط خوب با خلق خدا البته به خاطر خدا، خيلى از گره ها را باز مى كند و همين كار رحمت و نظر خداوند را جلب مى كند و لذا با خلق خدا چنان برخورد مى كرديم كه احدى از ما نرنجد و تا دم مرگ با مردم خوب بوديم ، با همسايه ها، با اهل و فاميل ، با دوست و آشنا خوب معاشرت مى كرديم آنها نيز ما را دوست مى داشتند. چون ما هم آنها را دوست مى داشتيم. (٢٢٨)

گفتم : واقعا از فرمايشات شما استفاده كردم اجازه مى خواهيم از حضور شما مرخص شويم تا توفيق ديدار از منازل ديگرى را نيز داشته باشيم

پسنديده : خواهش مى كنم خداوند شما را هم از اهل نعيم قرار دهد.

ما از آقاى پسنديده خداحافظى كرديم و به منزل ديگرى از منازل بهشت به راه افتاديم وقتى از بهشت معروف بيرون آمديم هدايت گفت :

رفيق ديدى همه اهل بهشت چه شهداء و چه اهل معروف و چه در منازل ديگر كه خواهيم رفت همه در سايه عمل ، به اين درجات رسيده اند؟

گفتم : بله ، «ان شاء الله» خدا هم ما را از عاملين قرار دهد.

بهشت ريّان براى روزه داران

آنگاه هدايت دروازه بهشتى را نشان داد كه بر سر در آن نوشته بودند. «بهشت ريان ».

گفتم : با اجازه سوالى از محضرتان دارم

هدايت : بفرما

گفتم : چرا به اينجا «باب ريان» گفته مى شود؟

هدايت : چون كسانى كه به بهشت از اين دروازه خواهند شد در شادابى بسر خواهند برد و هيچ تشنگى و گرسنگى نمى بينند.

گفتم : چه كسانى از اين در به بهشت مى روند؟

هدايت : كسانى كه در دنيا اهل روزه بودند.(٢٢٩) چه در سرما و چه در گرماى تابستان به امر الهى ، روزه مى گرفتند.(٢٣٠) تلاش ‍ مى كردند تا مغفرت الهى را در ماه رمضان به دست بياورند و در روزه گرفتن تنها به امساك از خوردن و آشاميدن بسنده نمى كردند و تمام اعضاء و جوارح آنها روزه بود.

گفتم : اگر ممكن است كمى بيشتر توضيح بفرماييد.

هدايت : يعنى روزه را سپر، آتش قرار مى دادند، چطور اگر رزمنده بخواهد از رگبار تير دشمن در امان بماند از سپر استفاده مى كند، روزه دار هم از روزه براى خود سپر براى جلوگيرى از آتش جهنم قرار مى دهد و از اين راه به كمال انسانى نايل مى شود و با روزه گرفتن كه تشنه و گرسنه مى شود و به ياد تشنگى و گرسنگى روز قيامت مى افتند و انسان وقتى احوال عالم برزخ و قيامت را ياد كند مواظب حركات و سكنات خود مى شود و به حول و قوه الهى متقى مى گردد و ثمره روزه گرفتن همين تقوا است

آرى روزه دار نه تنها از خوردن و آشاميدن دست مى كشد بلكه با روزه تمرين مى كند و غيبت نكند، بهتان نبندد، با گرسنگى به ياد گرسنه ها، به ياد يتيمان باشد، مواظب زبان و گوش و چشم و ساير اعضاى بدن از محرمات الهى باشد و در يك كلمه با روزه گرفتن تمام وجودش را از گناه نگه دارد.(٢٣١)

از اين دروازه ، اينچنين انسان اعم از زن و مرد وارد خواهند شد.

گفتم : معذرت مى خواهم آيا منظور شما از (وارد خواهند شد) اين است كه هنوز كسى به آن بهشت وارد نشده است ؟

هدايت : كاملا درست گفتى دروازه ريان تا روز قيامت به روى كسى باز نخواهد شد و وقتى در بهشت ريان باز شد فقط روزه داران از امت پيامبر وارد خواهند شد. من كه داشتم به عظمت «بهشت ريان» فكر مى كردم شخصى مرا صدا مى زد و مى گفت :

برادر! حاج آقا! حاج آقا...

و من با پريشانى و ترس و لرز از خواب پريدم و گفتم :

چيه ! چيه

آن شخص گفت : شما اينجا خوابتان برده بود خواستم بيدارتان كنم با گريه گفتم :

ايكاش هيچوقت مرا بيدار نمى كردى ، من تازه به نعمتهاى الهى رسيده بودم ، تازه مى فهميدم حساب و كتاب چيست ؟ آخر چرا؟ چرا مرا بيدار كردى ؟

و حالا من فهميدم كه چرا به من مى گفتند: «به صفر برزخى مى روم» و من به ياد تعهدى افتادم كه هدايت از من گرفته بود و آن تعهد اين بود كه «بعد از آمدن از سفر مواظب خود باشم و با كسب توشه و انجام كارهاى نيكو و خدا پسند(٢٣٣)، خود را به كمال ابدى و رضوان الهى برسانم» و در همين جا، تصميم گرفتم ؛ از اين به بعد سراغ گناه و كارهاى ناپسند، كه قهر و غضب الهى را به همراه دارد؛ نروم و سعى خواهم كرد اعمال نيكو داشته باشم تا هنگام لقايش ، رو سفيد بوده و مشمول اين آيه شريفه باشم كه فرمود: «اى نفس قدسى مطمئن و دل آرام به ياد خداامروز به حضور پروردگارت باز آى كه تو خشنود به نعمتهاى ابدى و او راضى از توست ، باز آى و در صف بندگان خاص ‍ من در آى(٢٣٤) »

به پايان آمد اين دفتر حكايت همچنان باقى است

و الحمد لله رب العالمين و العاقبه للمتقين و النار للعاصين و الملحدين