فصل 1: در معرفى كتاب
مقدمه
مباحثى را كه در پيش رو داريد شامل مجموعهاى است از بحثها و سخنرانىها كه در طى سنوات گذشته در مجامع عمومى و علمى، در سمينارها و كنگرههائى كه به مناسب بزرگداشت ياد فاطمه (عليه‌السلام
) و يا به اسم روز زن برگزار شده بودند ايراد شده و يا به صورت نوشتههائى عرضه گرديدهاند.
بخشهاى مهمى از اين مباحث را براى عرضه در مجلسى كه در تهران طى دو سال متوالى در ايام فاطميه تشكيل مىشد تهيه ديده و در جمع عزيزانى كه از نظر عده اندك و از نظر فضل و سخندانى در سطح نسبتاً بالائى بودهاند بصورت سخنرانى بيان داشتهام كه بعدها پس از بررسى مجدد و اصلاح و تكميل به صورت مدون درآمده و در اين مجموعه جاى گرفتهاند. قسمتهاى ديگر آن نيز در شهرهاى شيراز، قم، و... و يا در سمينارها عرضه گرديدهاند.
مباحث كه هر كدام بصورت مقالهاى مستقل عرضه گرديدهاند در معرفى زندگى فاطمه (عليه‌السلام
) دختر پيامبر اسلام و شؤون و حالات و مقامات و خدمات و مشىها و مواضع و مبارزات و حقطلبىهاى او... مىباشند و انسجام و بهم پيوستگى آنها بصورتى هستند كه مىتوانند عنوانى نسبتاً جامع و درسآموز را بخود اختصاص دهند و به همين نظر ما آن را به نام در مكتب فاطمه (عليه‌السلام
) نامگذارى كردهايم.
اما چرا مكتب
اين نامگذارى از روى آگاهى و بجا و مناسب بوده است بدان خاطر كه:
- مكتب عبارتست از مجموعهاى از نظرات، باورها، مشى و روشها در جنبههاى مختلف حيات سياسى، اجتماعى، اقتصادى، فلسفى و هنرى و... - برخى مكتب را عبارت از راه و روش زندگى، منطق زندگى و يا مجموعهاى از معتقدات فردى يا جمعى دانستهاند.
- گروهى آن را عبارت دانستهاند از طرز فكرى جامع الاطراف و قابل اجرا و عمل در عرصه حيات فردى يا اجتماعى. هر مكتب ضمن اينكه فلسفه زندگى را نشان مىدهد بايد مجهز به منطق باشد، آرمان آفرين باشد، ديدها و نگرشها را نسبت به مسائل ماده و معنى روشن سازد، مقررات آن ضوابط را نشان دهد، خط مشى و عملكردها را نشان دهد، شيوههاى متغير و متفاوت براى وصول به اغراض را تحت نظر گيرد و از آن دفاع و يا آنها را اصلاح كند.
- هر مكتب داراى دو جزء اساسى است: يكى انديشه است كه داراى جنبه زيربنائى است و ديد و جهان بينى آن را نشان مىدهد. معمولاً پيش فرضها، مقبولات، نگرشها، بينشهاى يك مكتب بر آن استوار است. و ديگرى عمل است كه در واقع نشان مىدهد آنچه را كه مكتب از نظر تئورى بيان مىدارد به چه صورتى قابل پياده شدن است. در واقع عمل پيوند خود را با انديشه مكتب نشان مىدهد.
در مكتب بودن حيات فاطمه (عليه‌السلام
)
در اين بررسى و مجموعه بحثها كه درباره زندگى، حالات و مواضع، عملكردها و كلاً رفتار عملى فاطمه (عليه‌السلام
) است اين باور وجود داشته كه حيات فاطمه (عليه‌السلام
) معرفى كننده شيوه عملى اسلام و بصورت يك مكتب است. مكتبى كه آن را وحى و هدايت عملى آن را شخص پيامبر و اميرالمؤمنين على (ع) بر عهده و در تحت نظارت داشتهاند و فاطمه (عليه‌السلام
) خود قهرمان اجراى آن مكتب است.
آنچه را كه فاطمه (عليه‌السلام
) آورده و اجرا كرده است از جانب رب العالمين است كه به صورت وحى بر رسول گرامى اسلام (ص) القاء شده و او هم آنها را بدون كمترين غفلت و اشتباهى به دخترش تعليم كرده است. فاطمه (عليه‌السلام
) خود معصومه است،
در كنار پدرى معصوم تربيت شده و با همسرى معصوم پيوند زناشوئى بسته و فرزندانى معصوم و امام از خود تحويل عرصه جهان داده است.
پدرش رسول خدا (ص) و پيامبر خاتم است. آورنده قرآن و پيامبر خداوند است. دستورالعمل حيات سعادتمندانه بشر را تا روز واپسين در اساسنامه حيات بنام كتاب آورده، ميزانهاى و معيارهاى حيات و رشد را به انسانها معرفى كرده و عملاً آنها را مورد آزمايش و اجرا و نمايش گذارده است و براى اتمام حجت به انسانها عرضه آنها را با بينات همراه نموده است و 23 سال آئين اسلام را با جنبه الگوئى خويش عرضه و تبليغ كرده و راه و رسم عملى آن را به مردم آموخته است.
اما در آنچه كه مربوط به حيات زنان است آئين اسلام را الگوئى تام و تمام ضرور بود تا خداى را بر آن نيز حجتى باشد. در دوران دعوت پيامبر در مكه آن رسالت عظيم را خديجه ايفا كرد و پس از رحلت او و مخصوصاً در مدينه فاطمه (عليه‌السلام
) دختر او عهدهدار ايفاى آن شد.
بدين سان رسالت پيامبر در عين كمال و با عرضه ارائه الگوى مناسب انجام پذيرفت و مسأله مبنائى و اساسى ويژهاى باقى نماند كه امت اسلامى بخاطر آن دچار سردرگمى باشد و خود پيامبر (ص) فرمود من براى شما همه آنچه را كه مايه سعادت دنيا و آخرت شما است آوردهام.
فاطمه (عليه‌السلام
) الگوى مكتب
فاطمه (عليه‌السلام
) الگوى مكتب اسلام است. بانوئى است كه در دوران حيات كوتاهش مراحل مختلف دعوت و رسالت پيامبر را ديده و در خانه وحى رشد كرده و با شعاع وحى انس گرفته است. او در نقشهاى مختلفى كه براى حيات زنان پديد مىآيد روزگار گذارنده و در هر عرصهاى نشان داده است كه زن چگونه بايد باشد.
- دخترى بود براى پدر و مادر خويش و در اين جنبه الگوئى راستين.
- همسرى بود براى شوهرش على كه خود پيشواى شاهدان است.
- مادرى بود نمونه براى فرزندان و پرورشكار نسلى شهيد.
- مديرى بود براى كانون خانوادگى و در گرم داشتن آن در منتهاى كوشش و تلاش.
- رهبرى بود براى جامعه زنان و امر هدايت آنها را بر عهده داشت.
- تيمار دارى بود براى مردم و امت پدر در عين رحمت و شفقت.
- و بالاخره در جامعه اسلامى زنى بود عاقله، كامله، مومن راستين، مجاهد و مبارز، حق گوى و حق طلب، متحمل و بردبار، داراى حيات احساسى توأم با تعقل، در جريان زندگى عملى اسلام، داراى مشى خاص در سياست و اقتصاد، مديريت و تربيت، بت شكنى وهدايت و...
اوبه تأييد دوست و دشمن، مورد عنايت پيامبر (ص) بود، سيدة نساء العالمين بود، خيرالنساءبود و مايه فخر زنان،مجرى كامل دستورات الهى بود و تابع خدا، همه حركات و سكناتش درسآموز، راهگشا و داراى جنبه الگوئى و در خور تبعيت و رعايت و در كل شايسته كه مجموعهاى از شيوه عملكرد و حيات او را بصورت مكتبى عرضه بداريم.
كارى كه ما انجام دادهايم
كتاب حاضر در بردارند سرى مباحثى است كه هر كدام تحت عنوانى مستقل عرضه و ارائه شدهاند ولى در جمع همانند دانههاى تسبيحهاى در دنبال هم و در رشتهاى قرار دارند كه كليتى را از حيات فاطمه (عليه‌السلام
) عرضه مىدارند. نظم و انتظام مطالب در مواقع سخنرانى و عرضه بر اينگونه نبودهاند، ما در حين تدوين با جابجا كردن مباحث، آنها را در قالب اين فصول و بخشها درآوردهايم.
من اين كتاب را در رديف سرى آثارى قرار دادهام كه در معرفى حضرات معصومينعليهم‌السلام
بنگارش درآمده و در خور مطالعه عامه افراد مخصوصاً گروه نوجوانان و جوانان است. بدين نظر سعى شده است كه كتاب در عين جامعيت و مستند بودن، به زبانى نسبتاً سادهتر عرضه و ارائه گردد اما اينكه در اين راه تا چه ميزان موفق بودهام امرى است كه خوانندگان درباره آن بايد قضاوت كنند.
من خداى متعال را سپاس گذارم كه توفيق اين خدمت ناچيز را به من عطا فرموده و مسألت دارم كفاف عمرى همراه با توفيق عنايت فرمايد تا اين سرى از خدمات را درباره ديگر حضرات معصومينعليهم‌السلام
به پايان رسانم و هم اميد است مطالعه اين سرى ازآثار خوانندگان را مفيد افتد و راه رشد و الگوگيرى و تبعيت از اسوههاى جاويدان مكتب اسلام را براىشان همواره نمايد.
انشاء الله.
0%
نویسنده: دكتر على قائمى
