فصل ششم : روايت رهايى

در قيامت روى جهنم پلى است به نام صراط، از مو باريك تر و از شمشير تيزتر، همه مردم بايد از آن عبور نمايند، در ضمن برخى روايتها آمده است كه روى اين پل با آن همه دلهره و صحنه آتش و باريكى راه و لحظه سرنوشت ساز چند جا توقفگاه است(٥٠) صريح قرآن مجيد (آيه ٧٠ سوره مريم) دلالت دارد بر اينكه ، چه بهشتى و چه جهنمى همه بايد از اين راه بگذرند، و اين راه هفت عقبه دارد و هر عقبه اى موفقهايى دارد و در هر عقبه ، هفتاد هزار ملك مامورند، همه بايد از اين هفت عقبه رد بشوند، مهمتر، از همه اين است كه عقبه دوم ، عقبه نماز است آنجا از نمازهاى روزانه ، آيات ، قضاء و... مى پرسند(٥١)

در اين روايتها مى بينيم كه نماز، باعث مى شود انسان نمازگزار به راحتى و آسانى و با سرعت از اين موفقها و از پل صراط بگذرد تا وارد بهشت موعود گردد همين معناست آن دعايى كه مى خوانيم : اللهم ثبتنى على صراط يوم تزل فيه الاقدام(٥٢) يكى از يارانصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مى گفت :

هر كه مدام پنج نماز را اول وقت بخواند، خداوند متعال عنايت در حق او بفرمايد و از جمله اين عنايتها اينست كه ملائكه از او محافظت مى كنند و از پل صراط چون برق جهنده مى گذرد و از آتش نجات مى يابد.(٥٣)

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده اند:

من حافظ على الجهاعه حيث ما كان مر على الصراط كالبرق الخاطف اللامع فى اول زمره مع الشابقين و وجهه اضوء من القمر ليله ، البدر، و كان له بكل يوم و ليله يحافظ عليها ثواب شهيد(٥٤)

هر كس مواظب باشد كه هر كجا كه هست ، نماز خود را به جماعت بخواند، چون برق زودگذر و جهنده به همراه گروهى از پيش رفتگان ، از پل صراط عبور كند - با چهره و رخسارى كه از ماه شب چهاردهم تابناك تر باشد و براى او به هر شبانه روزى كه بر خواندن نماز جماعت مواظبت داشته ، ثواب يك شهيد خواهد بود.)

پيامبر گرامى اسلام مى فرمايند: اطوالكم قنوتا فى دار الدنيا اطولكم راحه يوم القيامه فى الموقف(٥٥)

هر كس از شما قنوتش در اين دنيا طولانى تر باشد، در آخرت در موقف محشر راحتى او بيشتر خواهد شد.

قطب راوندى روايت كرده كه حضرت عيسىعليه‌السلام مادر خود مريم را بعد از مردنش صدا كرد و گفت : اى مادر با من تكلم كن آيا مى خواهى كه به دنيا برگردى ؟ گفت : بلى براى آنكه مى خواهم شبهاى بسيار سرد براى نماز بپادارم و در روزهاى بسيار گرم روزه بگيرم ، اى پسر جان من ! اين راه بيمناك است(٥٦)

قال رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : (تكون صلوه العبد) جوازا على الصراط(٥٧) نماز جواز عبور از صراط مى باشد.

حضرت علىعليه‌السلام فرمود: هر كس يك پنجم از شب را در نماز باشد و نيتش براى خدا باشد، در بهشت از نديمان ابراهيم خليل خواهد بود، تا از صراط مانند تندبادى بگذرد و بى مناقشه در حساب ، داخل بهشت شود.(٥٨)

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود هر كه بعد از نماز صبح روى سجاده خود بنشيند و ياد خدا را تا طلوع آفتاب تعقيب كند، خدا ده چيز به او عطا فرمايد. از آن جمله با ايمان و تو به مردم و وسعت قبر و بى حساب از صراط به سوى بهشت رفتن

فصل هفتم : از سجاده تا بهشت

نمازگزارانى كه به نماز اهميت داده ، هيچ گاه آن را ترك نمى كنند و در انجام آن ، وقت و ديگر شرايط آن را كاملا رعايت مى نمايند، و حقيقت و روح نماز، در انديشه و كردار و زندگى آنان تجلى يافته است ، مورد ستايش ‍ قرآن و پيامبران قرار گرفته و روز قيامت در باغهاى بهشت ، گرامى و عزيز خواهند بود.

درا ين ميهمانخانه ، انواع پذيراييها و اقسام نعمتها و لذتها تدارك ديده شده است هيچ كس نمى داند چه نعمتهايى براى مومنين ، نگهدارى شده ، كه چشم ها را روشن مى كند.

امام صادقعليه‌السلام فرمود: كار نيك (به خصوص نماز) به بهشت

مى رود، و براى صاحب خود، جايگاه مى سازد، همچنان كه كسى خدمتكارى را مى فرستد كه (قبل از او جايگاهش را) فرش بنمايد.(٥٩)

فطوبى لهم ثم طوبى لهم هنيئا لارباب النعيم نعيهم پس خوشا آنان ، باز خوشا بر احوالشان و بر صاحبان نعمت ، نعمتهايشان گوارا باد.

خداوند متعال در قرآن مى فرمايد: ان الانسان خلق هلوعا اذا مسه الشر جزوعا و اذا مسه الخير منوعا، الا المصلين ، الذين هم على صلواتهم دائمون و الذين هم على صلاتهم يحافظون و اولئك فى جنات مكرمون(٦٠) انسان بر منافع خود بسيار حريص است ، هر گاه بدى به او برسد، جزع و بى تابى مى كند، و هر گاه نعمتى عايد او شود، از ديگران منع مى كند مگر نمازگزاران حقيقى ، آنان كه پيوسته (و در هر حال) نماز را بپا مى دارند... آنان كه نماز خود را محافظت مى كنند، آنان در قيامت گرامى و در بهشتها (باغهاى بهشت) متنعمند. و همچنين مى فرمايد:

( أُولَـٰئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ ﴿ ١٠ ﴾ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ) (٦١) چنين كسانى (آنان كه بر نماز محافظت مى كنند) وارث مقام عالى بهشتند، كه بهشت و فردوس ، ارث آن خوبان و منزلگاه ابدى آن پاكان است

( وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَـٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّار ) ِ (٦٢)

همانان هستند كه عاقبت ، منزلگاه نيكو از آن آنها خواهد بود، به جنات جاويد و باغهاى هميشه سبز وارد خواهند شد در حاليكه فرشتگان تهنيت آنها، از هر در وارد مى گردند و مى گويند سلام بر شما كه صبر پيشه گرديد و عاقبت منزل نيكو يافتيد و چه زيباست اين است جايگاه هميشگى ؟

پيامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: مفتاح لاجنته الصلاه(٦٣)

كليد بهشت ، نماز است

امام صادقعليه‌السلام فرمودند: ان ربكم رحيم ، يشكر القليل ان العبد ليصلى الركعتين ، يريد بها وجه الله ، فيدخله الله له الجنه(٦٤) همانا پروردگار شما مهربان است ، كار اندك را بسيار پاداش مى دهد گاهى مى شود كه بنده خدايى دو ركعت نماز مى خواند و بوسيله آن نماز خردسندى خدا را اراده مى كند، پس خدا او را به خاطر اين دو ركعت داخل بهشت مى كند.

خداوند فرموده است : يا عبادى الصالحين تنعموا بعبادتى فى الدنيا، فانكم بها تتعمون فى الجنه(٦٥) اى بندگان صالح من ! در دنيا بال عبادتم بهره مند و برخوردار شويد، چرا كه در آخرت نيز به سبب ، آن بر نعمتهاى بهشت دست خواهيد يافت

روزى پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وارد مسجد شد و در مسجد عده اى از ياران و صحابه را ديد، حضرت رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: آيا مى دانيد كه پروردگارتان چه فرموده است ؟! در جواب گفتند: خدا و رسولش آگاه ترند. پس پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: بدرستى كه پروردگارتان مى فرمايد: ان هذه الصلوات الخمس المفروضات من صلاه لوقتهم و حفافظ عليهن ، لقينى يوم القيامه و له عندى عهد، ادخله به الجنه(٦٦) همانا اين نمازهاى پنجگانه واجب را، هر كس در وقتش ‍ بپادارد و مراقب آنها باشد ملاقات مى كند مرا، در حالى كه پيش من عهد و قرارى است كه او را در داخل بهشت سازم

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: بشارت مى دهم به نماز شب خوانها، كه خداوند به ملائكه امر مى فرمايد: كه (نماز شب خوان را) در اعلى عليين به همسايگى پيامبر و اهل بيت طاهرينش ببرند(٦٧)

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: ان العبد اذاقام الى الصلاه فتحت له ابواب الجنان و كشفت له الحجب بينه و بين ربه واستقبلته الحور العين(٦٨) زمانى كه بنده به نماز مى ايستد، درهاى بهشت براى او باز مى شود و حجاب بين او و خدا برداشته مى شود و حوريان بهشتى به استقبال او مى آيند.

حضرت علىعليه‌السلام فرموده است كه پروردگار به فرشتگان مى فرمايد:

ما ملائكتى ! انظروا الى عندى ، احياليله ابتغاء مرضاتى ، اسكنوه الفردوس و له فيها مائه الف مدينه ،ء كل مدينه جميع ما تشتهى الانفس و تلذ الاعين(٦٩)

اى فرشتگان من ! بنده مرا ببينيد! كه شب را به خاطر خوشنودى من زنده داشت و نخوابيد، او را داخل بهشت كنيد، كه در آنجا براى او صدهزار - شهر است ، در هر شهرى هر چه دل بخواهد و چشم از ديدنش ببرد موجود است

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده : ما من مومن مشى الى الجمعه الا خفف الله عليه احوال يوم القيامه ، ثم يومر به الى الجنه(٧٠) نيست مومنى كه به سوى نماز جمعه برود، مگر اينكه خداوند آسان مى فرمايد بر او، سختيهاى قيامت را، سپس او را به بهشت روانه مى كند.

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: داخل بهشت شدم ، و در آنجا منبرهايى از لولو (در مرواريد) ديدم ، پرسيدم كه اى جبرئيل اين منابر براى كدام طائفه است ؟ گفت : للموذنين و للائمه من امتك(٧١) براى اذان گويان و پيشنماز امت تو.

مردى رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را ديد كه مشغول اصلاح و تعمير يكى از حجره هاى خود مى باشد، پيش آمده و عرض كرد: اجازه مى دهيد كه من اين كار را انجام بدهم ؟ (يا در اين كار به شما كمك كنم) حضرت فرمود: اشكالى ندارد.

چون آن مرد، كار را تمام نمود، حضرت رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: آيا حاجتى دارى ؟ عرض نمود: آرى ، اى پيامبر خدا، حاجت و خواسته من بهشت است

حضرت سر مبارك را به زير افكندند، بعد فرمودند: نعم ، فلما ولى ما قالصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم له : يا عبدالله ! اعنا بطور السجود(٧٢) و چون آن شخص براه افتاد كه برود - پيامبر فرمود: اى بنده خدا! ما را با سجده زياد يارى كن(٧٣)

مردى نزد ابن عباس آمد و گفت : مرا كارى آموز كه به رحمت خداى بزرگ ، نزديك شوم

گفت : امام جماعتى باش ، كه من از رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شنيدم كه در وصف آنها فرمودند: من ام قوما صابر محتسبا، كان قائدهم و دليلهم الى الجنه هر كس پيشنماز از طائفه اى باشد كه صبور و سنجيده رفتارند، روز قيامت راهنما و راهبر آنها خواهد بود به سوى بهشت آن مرد گفت : امام از من نمى آيد و مرا استطاعت امام جماعت نيست گفت : موذن باش ! كه از حضرت پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شنيدم كه فرمود: يحشر الموذنون على نجب من نور فى قباب من الدر و الياقوت(٧٤)

موذنها محشور مى شوند در حالى كه بر مركبهايى از نور سوارند، در كجاوه هايى كه از در و ياقوت و... قرار گرفته اند.

فصل هشتم : فرشته نجات

مرگ بريده شدن علاقه روح از بدن است مرگ ، يعنى آغاز سفر از اين دنيا به سراى آخرت

همانطور كه مى دانيم ، بعد از مرگ ، انسانرا به جايى منتقل مى كنند كه نامش ‍ قبر است ، و قبر منزل موقتى مردگان مى باشد. در هنگام مرگ و قبض روح ، ممكن است سختيها و شدايد فراوانى - در اثر اعمال و افكارى كه در دنيا كسب نموده است - به انسان هجوم آورد. و بعد از اين ناراحتيها و رنجهاى عالم قبر و برزخ شروع مى شود، تاريكى و ظلمت قبر سئوال نكير و منكر، فشار قبر، حمله حيوانات گوناگون به بدن و...

آدمى ، بايد خود را براى چنين سفرى آماده سازد و از حالا به فكر سختى هاى راه طولانى خود باشد. و اينجاست كه نماز - اين باشكوهترين عمل عبادى الهى - به يارى انسان مى شتابد و از او در بحرانى ترين و طوفانى ترين لحظات ، دستگيرى مى نمايد، چنانكه پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: ملكوت الموت به من گفت كه : هر كس مواظب اوقات نمازهاى پنجگانه اش باشد، من از مادر به او مهربانتر مى باشم(٧٥)

امام صادقعليه‌السلام فرمود: ان ملك الموت ، يدفع الشيطان عن المحافظ على الصلاه و يلقنه شهاده ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله ، فى تلك الاله العظيمه(٧٦)

ملك الموت به هنگام قبض روح ، شيطان را از آن انسانى كه بر نمازش ‍ محافظت داشته دفع مى كند، و در آن حالت هولناك و پر وحشت ، شهادت به توحيد و رسالت را به او تلقين مى كند.

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: (الصلاه) شفيع بينه و بين ملك الموت و انس فى قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنكر و نكير(٧٧)

نماز شفيع نمازگزار در نزد ملك الموت و مونس در قبر و بسترى نيكو در قبر و پاسخ ، به سئوال نكير و منكر مى باشد.

سعيد بن جناح مى گويد: در مدينه ، در منزل امام محمد باقرعليه‌السلام بودم

حضرت ابتدا، بدون اينكه سئوالى شده باشد، فرمود: من اتم ركوعه ، لم تدخله وحشه فى قبره(٧٨) هر كس ركوع خود را درست و كامل به جاى آورد، وحشت قبر به او راه نيابد.

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: ما من عبد، اهتم بمواقيت الصلاه و مواضع الشمس ، الا ضمنت الروح عند الموت و انقطاع الهموم و الاحزان و النجاه من النار(٧٩)

بنده اى نيست كه به وقتهاى نماز و مواضع خورشيد، اهتمام دارد، مگر اينكه راحتى و آسايش در موقع مرگ و از بين رفتن ناراحتيها و غمها و رهايى از آتش را برايش ضمانت مى نمايم

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: صلاه الليل ، سراج لصاحبها فى القبر(٨٠) نماز شب ، چراغى است براى صاحبش در قبر. خداوند به يكى از پيامبرانش خطاب نموده ، فرمود. قم فى ظلمه الليل ، اجعل قبرك روضه من رياض الجنه تيرگى شب ، به عبادت برخيز تا قبر تو را باغى از باغهاى بهشت قرار دهم

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: ان القبر ينادى كل يوم بخمس ‍ كلمات ، انا بيت الفقر، فاحملوا الى كنزا، انا بيت الظلمه فاحملوا الاى سراجا،... قبر در هر روز به اين كلمات پنجگانه ندا در مى دهد، من خانه فقر و تهيدستيم ، پس ذخيره اى براى خودتان به اينجا بفرستيد. من خانه تاريكى ام ، چراغى در اين خانه بيافروزيد،... گفته شد: آنها كدامند؟ حضرت فرمود: و اما السراج فصلاه الليل و اما الكنز فكلمه شهاده لا اله الا الله چراغ اين خانه ظلمانى ، نماز شب است و گنج آن ، كلمه شهادت لا اله الا الله و... مى باشد.(٨١)

حضرت رضا فرمود: بر شما باد به نماز شب ! نيست بنده اى كه آخر شب برخيزد و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر را بجاى آورد، و در قنوت وتر، هفتاد مرتبه استغفار كند، مگر آنكه پاسخ داده شود از عذاب قبر و از عذاب جهنم و طولانى شود و عمر او(٨٢)

وقتى كه جناب ابوذر غفارىرحمه‌الله به مكه معظمه مشرف گرديده بود نزد كعبه ا يستاد، و خطاب به مردمى كه براى حج از اطراف عالم در مسجد الحرام جمع گشته بودند، فرمود:

ايها الناس ! منم جندب بن سكن غفارى ، منم خير خواه شما و مهربان بر شما، به سوى من بياييد.

مردم از اطراف دور او جمع شدند، فرمود:

اى مردم ! هر گاه يكى از شما خواست به سفرى برود، هر آينه زاد و توشه اى براى خود بر مى دارد به آن اندازه كه در سفر دارد و چاره اى از آن ندارد، پس هر گاه چنين است ، سفر آخرت سزاوارتر است به زاد و توشه راه ، در اين هنگام مردى برخاست و گفت : پس ما را راهنمايى كن اى ابوذر! فرمود: صل ركعتين فى سواء الليل لوحشه القبور(٨٣) در تاريكى شب ، دو ركعت نماز بخوان ، تا وحشت قبر را بياد داشته باشى

فصل نهم : باران رحمت ، پژواك پاكى

گناه ، يعنى : كار بد، عمل زشت ، نافرمانى ، معصيت و... در اسلام هرگونه كارى كه بر خلاف فرامين الهى باشد، گناه است و گناه هر چند كوچك باشد، چون نافرمانى خداست ، بزرگ است معصيت و سر پيچى از دستورات الهى ، مستوجب عقوبت و عذاب شديد است ، و مرتكب هر يك از گناهان (چه صغيره و چه كبيره) متناسب با نوع عمل زشتش مجازات خواهد شد.

وظيفه ما اين است كه به هيچ عنوان از دستورات الهى سرپيچى ننموده و وظايفى كه خداى مهربان براى ما مقرر فرموده انجام بدهيم

اگر خداى ناكرده ، گناهى از ما صادر شود، لازم و واجب است كه فورى توبه نموده و اظهارا پشيمانى و ندامت بكنيم و براى اينكه توبه ما مقبول درگاه الهى شود و گناهانمان پاك گردد، بايد كارها و اعمال نيكى انجام بدهيم كه برترين و بهترين اين اعمال ، نماز مى باشد. نماز، خود مانع اينست كه آدمى به سوى گناه برود ان الصلاه تنهى عن الفحشاء و المنكر و از طرفى موجب ريزش گناهان و قبولى توبه است نماز، انسان را از ذلت عاصى بودن در مى آورد و لباس عزت و بزرگى به انسان مى پوشاند، و رحمت و بخشش الهى را شامل حال انسان مى نمايد.

خداوند متعال فرموده است : و قدم الصلاه ، طرفى النهار و زلفا من الليل ، ان الحسنات يذهبن السيئات ، ذلك ذكرى للذاكرين(٨٤) نماز را در دو طرف (اول و آخر) روز بپاداريد، و نيز در ساعت تاريكى شب ، كه البته خوبى و نيكو كاريهاى شما، زشتى و بدكاريهايتان را نابود مى سازد، اين (كه نماز سيئات شما را محو مى كند) يادآورى است براى اهل ذكر.

حضرت علىعليه‌السلام در مورد اينكه ، كدام آيه اميدوار كننده تر از آيات ديگر مى باشد؟ چنين فرمود: شنيدن از حبيب خودم رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم كه فرمود: آيه اقم الصلاه طرفى النهار و... اميدوار كننده ترين آيات قرآنى مى باشد. به خدايى كه مرا بشير و نذيرگردانيد، اگر يكى از شما قيام نمايد به وضو، گناهان آن اعضاء ساقط مى شود و با توجه نمودن به قبله ، گناهانش آمرزيده مى شود، و هيچ گناهى بر صحيفه عملش ‍ نماند، (و همچنين ما بين دو نماز) بعد فرمود: يا على ! منزلت نماز پنجگانه براى امت من ، مانند نهرى است بر در خانه شخصى ، اگر در بدنش چرك باشد و هر روز پنج مرتبه در آن غسل نمايد، آيا هيچ چركى باقى مى ماند؟ گفتم : نه ! فرمود: به خدا قسم ، نماز پنج گانه براى امت من هم ، پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: خمس صلوات افتر ضهن الله - عز وجل - من اءحسن و ضوء هن و صلاهن لوقتهن و اءتم ركوعهن و خشوعهن ، كان له على الله عهد اءن يغفرله(٨٥) آنگاه كه بنده خدا به نماز مى ايستد و همه توجهش ‍ به سوى الله باشد، در حالى نمازش پايان مى يابد كه مانند روز تولدش پاك است

حضرت علىعليه‌السلام فرمود: و انها لتخت الذنوب حتى الورق و تطلقها اطلاق الربق(٨٦)

نماز، گناهان را همچون برگهاى پاييزى مى ريزد، و غل و زنجيرهاى معاصى را از گردنها مى گشايد.

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده است : من صلى ركعتين لم يحدث فيهما نفسه بشى ء من الدنيا، غفرلما تقدم من ذنبه(٨٧)

هر كه دو ركعت نماز بخواند و در آن چيزى از امور دنيا را به خاطر خود نگذارند، همه گناهان او آمرزيده مى شود.

حضرت محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من صلى الخمس كفر الله عنه الذنوب ما بين كل صلاتين(٨٨)

هر كس نمازهاى پنجگانه را بپا دارد، اگر ميان هر دو نماز هم خطايى از او سربزند خداوند مى بخشد.

پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: الملائكه تصلى على احدكم مادام فى مصلاه الذى صلى فيه الله اغفره ، اللهم ارحمه(٨٩)

فرشتگان براى هر يك از شما، مادامى كه در مصلا نماز باشد دعا مى كنند. ميگويند خدايا او را ببخش ، خدايا بر او رحمت نما.

از حضرت رسول اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نقل است كه فرمود:

خداوند مى فرمايد: مامن عبد من عبادى آمن بى و صدق بك وصلى فى مسجدك على خلاء من الناس الا غفرت له ما تقم من ذنبه و ما تاخر(٩٠) هر كس از بندگان من ، به من ايمان آورد و ترا تصديق كند و در خلوت مسجد تو، نماز بخواند، من همه گناهان او را چه گذشته و چه آينده مى بخشم

حضرت امام جعفر صادقعليه‌السلام فرموده اند: اذا قام المصلى الى الصلاه نزلت عليه الرحمه من اغنان السماء الى الارض و حفت به الملائكه و ناداه ملك : لو يعلم هذا المصلى ما فى الصلاه ، ما انفتل (٩١) چون نمازگزاران به نماز مى ايستد، رحمت بر او از افق آسمان تا زمين فرود مى آيد و فرشتگان گرداگرد او را فرا مى گيرند، و فرشته اى آوازش مى دهد كه : اگر اين نمازگزار مى دانست كه چه در نماز هست ، از نماز منصرف نمى شد.

و حضرت علىعليه‌السلام مى فرمايد: الصلاة تنزل الرحمة(٩٢) نماز رحمت را نازل مى كند.

و در قرآن آمده است : ويرجوا رحمة ربه(٩٣)

كسی كه شب را در سجود و قيام بوده) به رحمت الهى اميدوار است آرى ، رحمت بيكران الهى هميشه و در همه حال شامل نمازگزاران است

حضرت امام صادقعليه‌السلام مى فرمايند: من صلى ر كعين يعلم يقول فيها انصرف و ليس بينه و بين الله ذنب الاغفره له(٩٤)

هر كس دو ركعت نماز بخواند در حالى كه بداند چه مى گويد، از نماز فارغ شود در حالى كه بين او و پروردگار گناهى نباشد، مگر آنكه آمرزيده شود

عن اءبى جعفرعليه‌السلام قال : ثلاث كفارات ، اسباغ الوضوء فى السبرات و المشى بالليل و النهار الى الجماعات ، و الحافظة على الصلوات(٩٥) سه چيز كفاره گناهان مى باشد، گرفتن وضوى كامل در شدت سرما، رفتن به نمازهاى جماعت در روز و شب و مراقبت نمودن بر وقتها و شرايط نماز.

پيامبر اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من ام ايمانا و احتسبا، غفر له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر(٩٦)

هر كس از سر ايمان و با محاسبه نفس پيشنماز مردم شود گناهان گذشته و آينده او آمرزيده شود.

امام باقرعليه‌السلام : هركس ده سال براى رضاى خدا اذان بگويد، خداوند به شمار هر چه كه چشم او مى بيند و آن مقدار كه آواز او به جانب آسمان بالا مى رود، گناهانش را مى بخشد.

از امام صادقعليه‌السلام روايت است كه فرمود: هر كس از شما، روز جمعه را درك كند مثل اين است كه جز به عبادت به كار ديگرى مشغول نباشد، چرا كه در آن روز گناهان بندگان ، آمرزيده مى شود، و رحمت الهى نازل مى گردد.(٩٧)

امام باقرعليه‌السلام مى فرمايند: من اذن سبع سنين محتسبا، جاء يوم القيامه و لا ذنب له(٩٨)

هر كس براى خدا هفت سال اذان با محاسب و وقت شناسى بگويد، در روز رستاخيز، بدون گناه وارد محشر مى شود.

وقتى شخصى در دل شب نماز بپا مى دارد، خدا به فرشتگانش مى گويد: بنده ام را ببينيد، چگونه در تاريكى شب با من خلوت نموده ، در حالى كه بيهوده گرايان در لهو و لعب به سر مى برند و غافلان در خوابند، شما شاهد باشيد بنده ام را آمرزيده ام(٩٩)

حكايت ابوعثمان مى گويد: من با سلمان فارسى ، زير درختى نشسته بودم ، او شاخه خشكى را گرفت و تكان داد تا تمام برگهايش فرو ريخت ، سپس به من رو كرد و گفت : سئوال نكردى چرا اين كار را كردم ؟

گفتم : بگو ببينم منظورت چه بود؟ گفت : اين همان كارى بود كه پيامبر انجام داد، هنگامى كه در خدمتش زير درختى نشسته بودم ، سپس پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اين سئوال را از من كرد و فرمود: سلمان نمى پرسى چرا اين كار را كردم ؟ من عرض نمودم ، بفرمائيد! چرا؟ فرمود: هنگامى كه مسلمان وضو بگيرد و خوب وضو بگيرد، سپس نمازهاى پنجگانه را بجا آورد، گناهان او فرو مى ريزد، همانگونه كه برگهاى اين شاخه فرو ريخت (١٠٠)

فصل دهم : آفتاب امن و امان

دوزخ گودالى است بى پايان و آتشى است افروخته شده كه در آن انواع عذابها و اصناف شدتها و اقسام بلاها است ادراك آنها فوق فهم ماست و به تحقيق مقابل و ضد بهشت است چنانكه در بهشت انواع نعمتها و لذتها موجود و ذره اى ناراحتى نيست در جهنم انواع شدتها و ناراحتيها موجود و اندكى آسايش و راحتى نيست ، عذابهايى مانند، آب داغ ، آب مسموم ، لباسهاى آتش زا، زنجير و غل و... در انتظار بدكاران بخصوص ‍ بى نمازان است

نماز ركن بزرگ دين است و اگر كسى دينش كامل نباشد، يا به مسائل دينى بخصوص فرايض الهى بى اعتنا باشد نتيجه اى جز گرفتارى در جهنم نخواهد داشت البته گنهكاران از افراد ديندار نيز، به تناسب اعمالشان در عذاب خواهند بود. مگر نمازگزاران چرا كه نماز در آن موقع حساس هم ، به داد انسان مى رسد و دست او را گرفته و از آتش جهنم بيرون مى برد.

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: ما من صلاه يحضر وقتها الا نادى ملك بين يدى الناس ايها الناس قوموا الى نيرانكم التى واقدتموها على ظهوركم ، فاطفئوها بصلاتكم

هيچ نمازى وقتش نمى رسد مگر آنكه فرشته اى نداى عمومى در مى دهد كه بپاخيزيد آن آتشهايى كه با دستهاى خود، بر پشت خويش بر افروخته ايد، با نماز خود خاموش بنمائيد.

حضرت رسول اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در خطبه شعبانيه فرمود:

و ظهور كم ثقيله من اوزاركم فخففوا عنها بطول سجودكم واعملوا ان الله (تعالى ذكره) اقسم بعزته ان لا يعذب المصلين و الساجدين و ان لا يروعهم بالنار(١٠١)

دوش شما بار سنگينى دارد از گناهان شما سبك كنيد آنها را به طور سجود بدانيد كه خداى تعالى به عزت خود قسم خورده كه نماز خوانان و ساجدان را عذاب نكند و آنها را در روز قيامت به هراس دوزخ نياندازند.

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: تكون صلاه العبد سترا بينه و بين النار(١٠٢) نماز بنده بين او و آتش جهنم ساتر و حائل است

امام صادقعليه‌السلام فرمود: من قبل الله منه صلاه واحده لم يعذبه ، و من قبل منه حسنه لم يعذبه(١٠٣) آن كسى كه خداوند از او يك نماز بپذيرد عذابش نخواهد كرد و آن كس كه از او كار نيك بپذيرد عذاب نخواهد كرد.

حكايت : معاذبن جبل گفت : من با رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و گروهى ديگر در غزوه تبوك بوديم ، از شدت گرمى آفتاب بى تاب بوديم و هر جمعى و گروهى به جاى پناهنده شديم ما با پيامبر خدا در جايى كه نزديك به آن حضرت بود فرود آمديم ، به نزديكش رفتم و عرض كردم : اى رسول خدا! مرا به كارى دلالت و راهنمايى فرما تا به بهشت داخل شوم و از آتش ‍ دوزخ رهايم كند.

حضرت رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: معاذ از چيز بزرگى پرسيدى ، ولى اين آسان است ، بر كسى كه خدا بر او آسان كرده باشد و آن مطلب اين است كه خدا را به يگانگى بپرستى و شريك برايش نياورى و نماز يوميه و زكات واجبه و روزه ماه مبارك رمضان را به جاى آورى(١٠٤)

پيامبر اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: من ادرك الصلاه اربعين يوما فى الجماعه كتب له برائه من النفاق و برائه من النار(١٠٥)

هر كس چهل روز نماز را با جماعت بخواند برائت از نفاق و رهايى از آتش ‍ جهنم برايش لازم گشته و همين در نامه اعمالش نوشته مى شود.

حضرت علىعليه‌السلام فرمود: طول القنوت و السجود ينجى من عذاب النار(١٠٦)

قنوت و سجده طولانى در نماز، نمازگزار را از عذاب آتش نجات مى دهد.

حضرت علىعليه‌السلام فرمود: اذا سجد احدكم فليباشر بكفيه الارض ، لعل يصرف عنه العل يوم القيامه(١٠٧)

هرگاه يكى از شما سجده كند دو كف دست را بر زمين بگذارد. اميد است كه غلهاى روز قيامت را زا (دستهاى) او بر طرف گرداند.

حضرت امام صادقعليه‌السلام مى فرمايد: ما من قدم سعت الى الجمعه حرم الله جسدها على النار(١٠٨)

گامى به سوى نماز جمعه برداشته نمى شود، مگر آنكه خداوند بدن صاحب گام را بر آتش دوزخ حرام فرمايد.

حضرت رسول اكرمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: هر كه نماز صبح را به جماعت دريابد و در مسجد حاضر شود، حقتعالى فرمايد: كه نظر كنيد اى ملائكه به سوى اين بنده مومن ، كه مرا اختيار كرد و دست از خواب كشيد و فريضه مرا به جماعت اداء نمود، به عزت و جلال خود سوگند كه او را به آتش نسوزانم(١٠٩)

امام صادقعليه‌السلام فرمود: معناى سلام در پايان هر نماز عبارت از امان است ، به آن معنى كه هر كس دستور خداى تعالى و سنت پيامبر را با حالت خشوع انجام داد، او از بلاى دنيا در امان است ، و از عذاب آخرت بدور است(١١٠)

پيامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: افتتحوا عيونكم عند الوضوء، لعلها لاترى نار جهنم(١١١)

چشمان خود را در هنگام وضوء باز گذاريد بدان اميد كه آتش دوزخ را نبينيد.