شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۱ رجب

۱. زیارت امام حسینعليه‌السلام

در شب و روز اول این ماه زیارت مولانا الشهید ابی عبداللَّه الحسینعليه‌السلام مستحب است. از حضرت صادقعليه‌السلام روایت شده که فرمودند: «کسی که امام حسینعليه‌السلام را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند متعال گناهان او را می بخشد».(۱) اگر برای کسی زیارت آن حضرت در آن روز ممکن نباشد، مشاهد مشرّفه دیگر معصومینعليهم‌السلام را زیارت کند و اگر این هم برایش ممکن نبود با سلام از راه دور به طرف آن قبور شریف اظهار ارادت نماید.(۲)

۲. ولادت امام باقرعليه‌السلام

حضرت امام محمّد بن علی باقر العلومعليه‌السلام درروز جمعه اول رجب سال ۵۷ ه در مدینه متولد شدند. ولادت آن حضرت روزهای سوم و ششم صفر و پنجم و بیست و دوم رجب هم ذکر شده است.

نام مبارک آن حضرت محمّد، کنیه ایشان ابوجعفر و القاب آن حضرتباقر العلوم، الشاکر للَّه، هادی، امین و شبیه است، و لقب اخیر به خاطر شباهت آن حضرت به پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم است.(۵)

____________________

۱. تهذیب الاحکام: ج۶ ص۴۸. کامل الزیارت: ۳۲۲، ۳۳۹. وسائل الشیعه: ج۱۴ ص۴۶۵. توضیح المقاصد: ۱۶. مصباح المجتهد: ص۷۳۷. بحارالانوار: ج۹۸ ص۸۹. فیض العلام: ص۲۹۲.

۲. مسار الشیعه: ص ۳۴.

۳. دلائل الامامة: ص۲۱۵. مصباح کفعمی: ج ۲، ص ۵۹۹. زاد المعاد: ص ۲۰. مصباح المتهجد: ص ۷۳۷. فیض العلام: ص ۲۹۴. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج ۴، ص ۲۲۷. اعلام الوری: ج ۱، ص ۴۹۸. مسار الشیعه: ص ۳۳. قلائد النحور: ج رجب، ص ۴. بحار الانوار: ج ۴۶، ص ۲۱۲، ۲۱۳. اختیارات: ص۳۶.

۴. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۴ ص۲۲۷. بحارالنوار: ج۴۶ ص۲۱۶. روضة الواعظین: ص۲۰۷

اختیارات: ص۳۳. تقویم المحسنین: ص۱۵.

۵. دلائل الامامة: ص۲۱۶. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۴ ص۲۲۷. بحارالانوار: ج۴۶ ص۲۲۲، ۲۹۵.

پدر بزرگوارش حضرت امام زین العابدین علی بن الحسینعليه‌السلام و مادر آن حضرتامّ عبداللَّه فاطمه دختر امام حسن مجتبی عليه‌السلام است. امام باقرعليه‌السلام اولین علوی است که از پدر و مادر نسب شریفش به پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و امیرالمؤمنینعليه‌السلام و حضرت زهراعليها‌السلام می رسد.(۱)

امام صادقعليه‌السلام در باره امّ عبداللَّه می فرمایند: «جدّه ام صدّیقه بود و در میان فرزندان امام حسن عليه‌السلام زنی به درجه و مرتبه او نرسید ».(۲) در عظمت و شرافت این بانو همین بس که با حضرت سیّد الساجدین علی بن الحسین و باقر العلومعليهما‌السلام در واقعه کربلا حضور داشت و همراه آن بزرگواران و زینب کبری و دیگر اهل بیتعليهم‌السلام به اسارت رفت و وقایع کوفه و شام را دید.

۲ رجب

۱. ولادت امام علی النقیعليه‌السلام

در این روز بنابر قولی ولادت امام هادیعليه‌السلام واقع شده است.(۳) اقوال دیگر در ولادت آن حضرت ۱۵ ذی الحجه، ۵ رجب، ۲۷ جمادی الاخر و ۳ رجب است، که تفصیل آن در ۱۵ ذی الحجه ذکر شده است.

۳ رجب

۱. شهادت امام هادیعليه‌السلام

شهادت امام علی النقیعليه‌السلام درسال ۲۵۴ ه بنابر مشهور درسن ۴۱ سالگی بوده

____________________

۱. تهذیب الاحکام: ج۶ ص۷۷. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج۴ ص۲۲۵. بحار الانوار: ج۴۶ ص۲۱۵. ینابیع المودة: ج۳ ص۱۵۸.

۲. کافی: ج۱ ص۴۶۹. بحار الانوار: ج۴۶ ص۲۱۵، ۳۶۶.

۳ مصباح المتهجد : ص ۷۴۱. بحار الانوار: ج۵۰ ص۱۱۷، ج۹۹ ص۷۹. قلائد النحور: ج رجب، ص ۱۸.

است.(۱) مرحوم کلینی شهادت آن حضرت را در ۲۶ جمادی الاخر نقل فرموده است.(۲) و قول ۲۵ جمادی الاخر هم نقل شده است.(۳) مشهور این است که آن حضرت ۶ یا ۸ سال و ۵ ماه داشت که پدر بزرگوار ایشان جواد الائمهعليه‌السلام به شهادت رسیدند، و آن حضرت به منصب کبرای امامت و خلافت عظمی رسیدند، و مدت امامت آن وجود شریف۳۳ سال بود.(۴)

ایام حیات امام هادیعليه‌السلام مصادف بود با خلافت بناحقمأمون، معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین، معتز لعنته اللَّه علیهم، و آخرالامر معتز آن حضرت را با زهر شهید کرد.

مدت عمر مبارک آن حضرت۴۱ سال و چند ماه بود.۱۳ سال در مدینه اقامت فرمودند و بقیه ایام امامت خویش را به اجبارمتوکل در سامرا بودند. حاکم مدینه به متوکل نوشت که اگر تو را به مکه و مدینه حاجتی است علی بن محمّدعليه‌السلام را از این دیار بیرون ببر که همه را مطیع خود ساخته است. در مدینه اسباب اذیت و اضرار به آن حضرت را به دستور متوکل زیاد کردند، تا زمانی که آن حضرت را به سامرا بردند و جسارتها کردند، تا اینکهمعتز آن حضرت را شهید کرد.

امام عسکریعليه‌السلام غسل و کفن و نماز بر آن حضرت را انجام داد، و بعداً در ظاهر این امرات توسّط دیگران انجام شد و ایشان را در منزل خود در مکان فعلی حرم مطهر دفن نمودند.(۵)

____________________

۱. توضیح المقاصد: ص ۱۶. مسار الشیعه: ص ۳۴. مصباح المتهجد: ص ۷۴۱. بحارالانوار: ج ۵۰، ص ۱۱۷ - ۱۹۲، ج ۹۹، ص ۵۹۶. مناقب آل علی طالبعليه‌السلام : ج۴ ص۴۳۳. مصباح کفعمی: ج۲ ص۵۹۹. تاج الموالید: ص۵۶. تقویم المحسنین: ص۱۷. فیض العلام: ص ۲۹۷. قلائد النحور: ج رجب، ص ۲۲.

۲. اصول کافی: ج ۱، ص ۴۹۷. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج۴ ص۴۳۳، (سه روز آخر رجب مانده). تاریخ قم: ص۲۰۳. مروج الذهب: ج۴ ص۱۷۰.

۳. تاریخ الائمةعليهم‌السلام : ص۱۳. کشف الغمة: ج۲ ص۳۷۵.

۴. ارشاد: ج۲ ص۲۹۷.

۵. ارشاد: ج ۲، ص ۲۹۷، ۳۰۹. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۴ ص۴۳۳. بحار الانوار: ج۵۰ ص۱۱۴، ۱۱۷، ۲۰۰، ۲۰۶، ۲۵۹.

۵ رجب

۱. شهادت ابن سکیترحمه‌الله

یعقوب بن اسحاق معروف به ابن سکیت - از بزرگان امامیه - در شب دوشنبه ۵ رجب سال ۲۲۴ ه به دستور متوکل عباسی به خاطر تشیع به شهادت رسید و در سامرا دفن شد در حالی که از سن او ۵۸ سال می گذشت.

ابن سکیت خوزستانی از آبادی های دَورَق از اطراف اهواز بود.(۱) گفته شده چون زیاد ساکت بود به او سکیت می گفتند.(۲) نجاشی می گوید: یعقوب بن اسحاق السکیت، ابویوسف از نزدیکان حضرت امام جواد و امام هادیعليهما‌السلام بود و از امام جوادعليه‌السلام روایات و مسائل را نقل کرده است. او از بزرگان علم عربیت و لغت و ثقه ای راستگو بود و دارای کتاب هایی است.(۲)

علت شهادت

متوکل عباسی ابن سکیت را ملزم نموده بود تا تادیب دو فرزندش معتز و مؤید را عهده دار شود. یک روز به او گفت: یک روز به او گفت: آیا دو فرزند من نزد تو محبوبترند یا امام حسن و امام حسینعليهم‌السلام ؟

ابن سکیت گفت:به خدا قسم قنبر خادم حصرت امیرالمؤمنین علی عليه‌السلام بهتر است از تو و از دو فرزندت . متوکل دستور داد زبان او را از پشت سر خارج نمایند، و با این جنایت او به شهادت رسید.(۴)

____________________

۱. تاریخ سامراء: ج۲ ص۲۲۶. الکنی و الاقاب: ج۱ ص۳۱۴. بحار الانوار: ج۱۰۴ ص۲. نهج السعادة: ج۷ ص۳۸۷. تاریخ بغداد: ج۱۴ ص۲۷۴.

۲. هدیة الاحباب: ص۸۹.

۳. رجال النجاشی: ص۴۴۹. معجم رجال الحدیث: ج۲۱ ص۱۳۸.

الکنی و الاقاب: ج۱ ص۳۱۴. تاریخ سامراء: ج۲ ص۲۳۲. مواقف الشیعة: ج۲ ص۳۳۷. اعلام زرکلی: ج۸ ص۱۹۵.

بعضی گفته اند ضرباتی به شکم آن بزرگوار وارد کردند تا شهید شد.(۱)

۷ رجب

۱. طلب امام رضاعليه‌السلام برای ولایتعهدی

در ۷ صفر سال ۲۰۰ هـ مامون برای امام رضاعليه‌السلام نامه ای نوشت و در آن نامه امامعليه‌السلام را برای ولایتعهدی به مرو احضار کرد.(۲)

۱۰ رجب

۱ - ولادت امام جوادعليه‌السلام

حضرت جواد الائمهعليه‌السلام بنابر مشهور دردهم ماه رجب سال ۱۹۵ هـ به دنیا آمده اند.(۳)

اقوال دیگر در ولادت آن حضرت چنین است: ۱۵ ماه رمضان،(۴) ۱۷ ماه رمضان(۵) ، آخر ذی العقده، ۱۳ رجب(۶) .

پدر بزرگوار آن حضرت امام رضاعليه‌السلام ، و مادر آن حضرت جناب سبیکه یا درّه است که حضرت رضاعليه‌السلام نام ایشان را «خیزران » نهادند.(۷)

____________________

۱. الکنی و الاقاب: ج۱ ص۳۱۴. سفینة البحار: ج۲ ص۶۷۶. تاریخ الخلفاء: ص۱۳۹. سیر اعلام النبلاء: ج۱۲ ص۱۸. اعلام زرکلی: ج۸ ص۱۹۵.

۲. قلائد النحور: ج رجب ص۶۳.

۳. اعلام الوری: ج ۲، ص ۹۱. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج ۴، ص ۴۱۱. زاد المعاد: ص ۲۰. فیض العلام: ص ۲۹۹. مصباح کفعمی: ج ۲، ص ۵۹۹. مصباح المتهجد: ص ۷۴۱. بحار الانوار: ج ۵۰، ص ۷، ۱۴. تاج الموالید: ص۵۲. اختیارات: ص۳۶. تقویم المحسنین: ص۱۷.

۴. مسار الشیعة: ص۷. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۴ ص۴۱۱. تاج الموالید: ص۵۲. تاریخ قم: ص۲۰۰. روضة الواعظین: ص۲۴۳. تقویم المحسنین: ص۱۱.

۵. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۴ ص۴۱۱. تاج الموالید: ص۵۲.

۶. زاد العماد: ص۲۱. مصباح المتجهد: ص۷۵۴.

۷. اعلام الوری: ج۲ ص۹۱. بحار الانوار: ج۵۰ ص۷.

نام آن حضرت محمّد، و کنیه ایشان ابوجعفر و مشهورترین القاب آن حضرت تقی و جواد است. حضرت رضاعليه‌السلام آن حضرت را با کنیه یاد می کردند، و می فرمودند: «ابوجعفر به من نامه نوشته است »، و نامه هائی که از آن حضرت می رسید در نهایت جلالت و زیبائی بود، و هنگامی که امامعليه‌السلام می خواستند نامه برای امام جوادعليه‌السلام بنویسیند آن حضرت را به بزرگی و احترام مورد خطاب قرار می دادند، و فرمودند: «ابوجعفر وصی و جانشین من در خانواده ام بعد از من است».(۱)

یک روز در ایام کودکی حضرت جوادعليه‌السلام آن حضرت را نزد پدر بزرگوارش امام رضاعليه‌السلام آوردند. آن حضرت فرمودند: «این مولودی است که برای شیعه مبارکتر از او بدنیا نیامده است .»(۲) ، چرا که چهل سال و چند ماه از سن مبارک امام رضاعليه‌السلام گذشته بود و آن حضرت هنوز اولادی نداشتند، و بعضی از شیعیان در امر امامت نگران بودند، هنگامی که خداوند جواد الائمهعليه‌السلام را به مولایمان حضرت رضاعليه‌السلام داد، نگرانی و شک و تردید مردم برطرف شد.

۲ - ولادت حضرت علی اصغرعليه‌السلام

ولادت با سعادت حضرتباب الحوائج علی اصغر عليه‌السلام در این روز واقع شده است.(۳)

با در نظر گرفتن اینکه آن حضرت در شش ماهگی در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید، ولادت حضرت مطابق این روز می شود. بعضی هم ولادت آن حضرت را در روز ۸ یا ۹ ثبت کرده اند.

نام شریف آن حضرت عبداللَّه مشهور به علی اصغر است. لقب شریفش باب الحوائج،رضیع، مذبوح من الاذن الی الاذن است. پدر بزرگوارش امام حسینعليه‌السلام ، و مادر والامقامش حضرت رباب دختر امرء القیس کلبی است.

____________________

۱. عیون اخبار الرضاعليه‌السلام : ج ۱، ص ۲۶۶. بحارالانوار: ج۵۰ ص۱۸. مدینة المعاجز: ج۷ ص۲۸۴.

۲. کافی: ج ۱، ص ۳۲۱. انوار البهیّه: ص ۲۵۲. ارشاد: ج ۲، ص ۲۷۹. روضة الواعظین: ص۲۳۷.

۳. تقویم الائمهعليهم‌السلام : ص ۷۳، ۷۸. سحاب رحمت: ص ۵۳۵.

۴. کلمات الامام الحسینعليه‌السلام : ص۴۷۸. معالی السبطین: ج۱ ص۲۵۹. ینابیع المودة: ج۳ ص۷۹.

قاتل آن حضرت، حرمله بن کاهل اسدی ملعون است که قلب امام حسینعليه‌السلام و اهل بیت و شیعیان، بلکه هر شنونده این مصیبت را می سوزاند.

۱۲ رجب

۱. مرگ معاویه

مرگ معاویه در این روز در سال ۶۰ ه معاویه ابی سفیان لعنه اللَّه علیه در سن ۷۸ سالگی در شام به درکات جهنّم شتافت.(۱) روز شادی اهل ایمان و حزن و اندوه اهل کفر و طغیان است. و روزه این روز به جهت شکر الهی بر هلاکت معاویه مستحب است.(۲)

نسب معاویه

کلبی نسّابه و ابن روزبهان که از ثقات نزد علمای اهل سنّت هستند، نقل کرده اند کهمعاویه فرزند چهار نفر بوده : عماره، مسافر، ابوسفیان و مردی که اسم او را نمی برند. راغب اصفهانی در محاضرات و ابن ابی الحدید از ربیع الابرار زمخشری نقل می کنند که معاویه را به چهار کس نسبت می دادند:مسافر بن ابی عمرو ،عماره بن ولید بن مغیره ،عباس و صباح که مغنی عماره بن ولید بود. مادر معاویه هند با صباح که جوان خوش روئی بود و کارگر ابوسفیان بود الفتی تمام داشت! اما به ظاهر او را معاویه بن ابی سفیان بن حرب می گویند.(۳)

____________________

۱. مسار الشیعه: ص ۳۴. فیض العلام: ص ۱۲۰.

۲. اقبال: ج۳ ص۲۶۰. فیض العلام: ص۳۱۶.

۳. بحار الانوار: ج۳۳ ص۲۰۱، ۱۹۸. الغدیر: ج۱۰ ص۱۶۹، ۱۷۰. نهج الحق: ص۳۰۷. الزام النواصب: ص۱۶۶. الطرائف: ص۵۰۱. الصراط المستقیم: ج۳ ص۴۶. احقاق الحق: ص۲۶۳. اربعین قمی: ص۶۳۱. کشف الهاویة: ص۱۵، ۱۴. تتمهة المنتهی: ص۵۲- ۴۷. منتخب التواریخ: ص۴۴۸-۴۴۹. وقایع الایام: ج رجب، ص ۱۷۴. شرح نهج البلاغة: ج۱ ص۳۳۵. مثالب العرب: ص۷۳- ۷۲، ۷۷. ربیع الابرار: باب القرابات و الانساب. تذکرة الخواص: ص۱۸۴.

ابوسفیان مردی زشت و کوتاه قد بود، و یک چشم او در طائف و چشم دیگرش در یرموک کور شده بود.(۱)

باطنش کورتر از چشمش بود و نهایت عداوت و دشمنی با پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را داشت. ابوسفیان در هر جنگ و فتنه ای که بر علیه پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به وجود می آمد دخالت داشت و در سال فتح مکه از ترس اسلام آورد و با نفاق زندگی کرد تا در سن ۸۲ سالگی در سال ۳۰ هـ به درک رفت.

مخفی نماند که حمامه یکی از جدات معاویه است که در بازارالمجاز صاحب پرچم و مشهور بود! و از این جا نسب ابوسفیان هم معلوم می شود. مادر معاویه هند است که از ذوات الاعلام است و میل فراوانی به غلامان سیاه داشت!! و از توضیح حال پدر معاویه وضع مادر او هند روشن می شود.(۲)

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم دائماً معاویه را لعنت می کرد و می فرمود: «لعن الله معاویة، الطلیق بن الطلیق، اللعین بن اللعین» و می فرمود: «هنگامی که معاویه را بالای منبر من دیدید او را بکشید.»

معاویه از مؤلفة قلوبهم بود. او تا اواخر زمان پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مشرک بود و وحی الهی را تکذیب می کرد و اسلام را به تمسخر می گرفت.

در روز فتح مکه او در یمن بود و به پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم جسارت می کرد و پدرش را که به ظاهر مسلمان شده بود سرزنش می کرد و اشعاری در این رابطه برایش می سرود.

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم خون او را مباح کرده بود؛ و لذا از پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرار می کرد تا اینکه پنج ماه قبل از شهادت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به ظاهر اسلام اختیار کرد، و به عموی پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم پناه آورد تا شفاعتش را نزد رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم کند. او نیز شفاعت کرد و پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم پذیرفت.(۳)

____________________

۱. الکلنی و الالقاب: ج۱ ص۸۸. اسد الغابة: ج۱۳-۱۲. تاریخ دمشق: ج۲۳ ص۴۳۷. لأحاد و المثانی: ج۱ ص۳۶۳. الاعلام زرکلی: ج۳ ص۲۰۱.

۲. آخر ماه ذی الحجه روز مرگ هند است که احوال او در آنجا ذکر شده است.

۳. منتخب طریحی: ص۱۴. احقاق الحق: ص ۲۶۵. التعجب من اَغلاط العامة: ص ۱۰۶. تتمه المنتهی: ص ۴۷.

حکومت معاویه در شام

یزید بن ابی سفیان از طرف ابوبکر با لشکر مسلمین به طرف شام رفت، معاویه هم همراه آنها بود یزید در شام مرد وابابکر ولایت شامات را به معاویه واگذار کرد و به این حال بود تا زمان خلافت امیرالمؤمنینعليه‌السلام که طغیان معاویه علیه آن حضرت شروع شد. پس اساس ظلمهای معاویه را هم ابوبکر بنا نهاد.

معاویه درسال ۴۵ هـ برای پسرش یزید بیعت گرفت. او اول کسی بود که دشنام بر امیرالمؤمنینعليه‌السلام را ترویج کرد و در آخر خطبه نماز جمعه لعن و جسارت بر امیرالمؤمنینعليه‌السلام می کرد. او دستور داد در تمام شهرها این لعن انجام شود و تا زمان عمر بن عبد العزیز ادامه داشت تا اینکه او لعن بر آن حضرت را منع کرد.(۱)

دشمنی معاویه با امیر المؤمنینعليه‌السلام

معاویه به صحابه و تابعین دستور داد تا حدیث در مذمت امیرالمؤمنینعليه‌السلام جعل کنند، و عده زیادی از محبین و ارادتمندان آن حضرت را شهید کرد مانند جنابمالک اشتر نخعی که در قلزم مصر به سم شهید شد.(۲) امام مجتبی عليه‌السلام را به دست جعده عیال آن حضرت مسموماً شهید کرد.

معاویه مردی خوش گذران و پرخور بود، به حدی که از کثرت خوردن می گفت: «خسته شدم ولی سیر نشدم »، و این به خاطر نفرین حضرت رسولصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در باره او بود که فرمود: «لا اَشبع الله بطنه»: «خدا شکمش را سیر نکند».(۳) او در نفاق و عوام فریبی تجربه به سزائی داشت. محدث قمیرحمه‌الله نقل می کند که دویست خبر از طریق معتمده اهل سنّت در مذمت معاویه نقل شده است.

____________________

۱. بحار الانوار: ج ۳۳، ص ۲۱۴. تذکرة الخواص: ص۶۵.

۲. مراقد المعارف: ج ۲، ص ۲۲۳، ۲۲۸. تاریخ دمشق: ج۵۶ ص۳۷۸.

۳. شرح الاخبار: ج۲ ص۱۶۶، ۵۳۶. الطرائف: ص۵۰۴. بحار الانوار: ج۲۲ ص۲۴۸، ج۳۳ ص۱۹۰، ۱۹۴، ۱۹۵، ۲۰۹، ج۴۴ ص۷۶، ۷۷. الغدیر: ج۱۱ ص۷۹، ۸۹. صحیح مسلم: ج۸ ص۲۷. شرح نهج البلاغة: ج۱۵ ص۱۷۶. طبقات المحدیثن باصبهان: ج۳ ص۳۴. تاریخ طبری: ج۸ ص۱۸۶.

ماجرای مرگ معاویه

آخر الامرمعاویه در مسیر مکه به شام بیمار شد ، به حدی که می لرزید و دهان او بسته نمی شد، تا وارد شام شد و در آنجا جان به مالک دوزخ داد و رهین اعمال خویش گردید. هنگام مرگسن او را ۷۵ یا ۸۲ یا ۹۲ سال نقل کرده اند.

جنایات او زیاده از آن است که در این مختصر بگنجد ولی در هنگام مرگ به یکی از خواص خود گفت:چند گناه بزرگ کرده ام : حق علی بن ابی طالب را غصب کردم، حسن بن علی را با فریب دادن جعده به شهادت رساندم، و یزید را به جانشینی خود انتخاب کردم، و حجر بن عدی و اصحاب او را به قتل رساندم.(۱)

در مرگ معاویه بعضیفقط ماه را ذکر کرده اند(۲) و بعضی۴ رجب (۳) و برخی۲۲ رجب ذکر نموده اند.(۴) ۱۲ رجب، ۱۴ رجب، ۱۵ رجب هم نقل شده است که این ۳ قول به یکدیگر نزدیک ترند.(۵)

۲. ورود امیر المؤمنینعليه‌السلام به کوفه

در این روز درسال ۳۶ هـ امیرالمؤمنینعليه‌السلام بعد از واقعه جمل وارد کوفه شدند و آن شهر را به عنوان مقر حکومت انتخاب نمودند، و اولین خطبه را در شهر کوفه در این روز ایراد فرمودند.(۶)

____________________

۱. منتخب التواریخ: ص ۴۴۹. وقایع الایام: ج رجب، ص ۱۷۳.

۲. الدرجات الرفیعه: ص ۴۲۳. تاریخ الخلفاء: ص۱۹۸.

۳. تاریخ بغداد: ج۱ ص۲۲۴. تاریخ دمشق: ج۵۹ ص۲۳۸. تاریخ خلیفة بن خیاط: ص۱۷۴.

۴. زاد المعاد: ص ۳۵. تقویم المحسنین: ص ۱۸. فیض العلام: ص ۳۱۶. اختیارات: ص۳۷. صحیح ابن حبان: ج۱۵ ص۳۹. تاریخ دمشق: ج۵۹ ص۲۳۷.

۵. مصباح کفعمی: ج۲ ص۵۹۸. روضة الواعظین: ص۱۷۱. فیض العلام: ص۳۰۹. تتمة المنتهی: ص۵۲-۴۷. منتخب التواریخ: ص۴۴۸. وقایع الایام: ج۱ ص۱۷۲.

۶. بحار الانوار: ج ۳۲، ص ۳۵۲، ۳۸۲. وقایع الایام: ج ۱، ص ۱۱۸، ۱۷۸. قلائد النحور: ج رجب، ص ۱۰۴. تذکرة الخواص ص۸۰.

۱۳ رجب

۱. ولادت امیر المؤمنینعليه‌السلام

اولین امام مؤمنین و خلیفه اللَّه بلافصل بعد از رسول اللَّه خاتم النبیبنصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، برادر، پسر عمو، وزیر و داماد او سیّد الوصیین، امیرالمؤمنین علی بن ابی طالبعليه‌السلام در روز جمعه ۱۳ رجب در بیت اللَّه الحرام، داخل کعبه معظمه به دنیا آمد، که قبل از او و بعد از او مولودی در آنجا بدنیا نیامده و نخواهد آمد.(۱)

القاب امیرالمؤمنینعليه‌السلام

اسم شریفش علیعليه‌السلام است. صاحب کتاب الانوار می گوید: علی بن ابی طالبعليه‌السلام در

____________________

۱. ارشاد مفید: ج ۱، ص ۵. اعلام الوری: ج ۱، ص ۳۰۶. تهذیب شیخ طوسی: ج ۶، ص ۱۹. مصباح المتهجد: ص ۷۴۱ - ۷۵۴. مصباح کفعمی: ج ۲، ص ۵۹۹. بحار الانوار: ج۳۵ ص۷، ۸، ج۹۷ ص۳۸۳. کشف الغمة: ج ۱، ص ۵۹. العمدة: ص۲۴. توضیح المقاصد: ص۱۷. تاج الموالید: ص۱۲. الغدیر: ج۶ ص۲۲. الصحیح من السیرة: ج۲ ص۱۵۹. زاد المعاد: ص ۲۱. مستدرک حاکم: ج ۳، ص ۴۸۳. مناقب خوارزمی: ص ۱۲، ۱۳.

حاکم در مستدرک ج۳ ص۴۸۳ می گوید: اخبار متواتر است در اینکه فاطمه بنت اسدعليها‌السلام حضرت امیر المؤمنین علی بن ابی طالبعليه‌السلام را در داخل کعبه به دنیا آورده است.

ولی الله دهلوی در کتاب «ازاله الخلفاء» می گوید: اخبار متواتر است در اینکه فاطمه بنت اسدعليها‌السلام امیر المؤمنینعليه‌السلام را در داخل کعبه در روز جمعه ۱۳ رجب ۳۰ سال بعد از عام الفیل به دنیا آورده است، و کسی قبل از آن حضرت و بعد از آن حضرت در آن مکان به دنیا نیامده است. الغدیر: ج ۶، ص ۲۲. زاد المعاد: ص ۲۱.

کلمات بزرگان شیعه در این باب زیادتر از آن است که در این مختصر ذکر شود. به جلد ۶ الغدیر تحت عنوان «ولادة امیر المؤمنینعليه‌السلام فی الکعبه» و کتاب «علیعليه‌السلام ولید الکعبة» مرحوم اردوبادی و کتاب «ولید الکعبة» حسینی جلالی و کتاب «شرح احقاق الحق، ج۵ و۷ و۱۷ و ۳۰ و۳۳» و مجله «ترثنا شماره ۲۶» مراجعه شود.

مدارکی از کتب اهل خلاف که دلالت دارد ولادت امیر المؤمنینعليه‌السلام در داخل کعبه بوده است: کتاب الحسینعليه‌السلام : ج ۱، ص ۱۶. مروج الذهب: ج ۲، ص۳۵۸. تذکرة خواص: ص ۲۰. الفصول المهمة: ص ۱۴. السیرة النبویة: ج ۱، ص ۱۵۰. مطالب السؤل: ص ۱۱. محاضرة الاوائل: ص ۱۲۰. نزهة المجالس: ج ۲ص ۲۰۴. نور الابصار: ص ۷۶. کفایه المطالب: ص ۳۷. نظم درر السمطین: ص۸۰.

کتاب خدا ۳۰۰ اسم دارد. مشهورترین القاب آن حضرت امیرالمؤمنین است و ابن شهر آشوب بیش از ۸۵۰ لقب برای آن حضرت ذکر نموده است.

مشهورترین کنیه های آن حضرت ابوالحسنعليه‌السلام است. اضافه بر اسامی و القابی که آن حضرت در کتابهای مختلف آسمانی به زبانهای مختلف دارند.... چه اینکه آن حضرت نزد اهل آسمان معروف به «شمساطیل » است. در زمین «جمحائیل »، در لوح «قنسوم »، در قلم «منصوم »، در عرش «معین »، نزد رضوان «امین » است، نزد حور العین «اصب » است، در صحف ابراهیمعليه‌السلام «حزبیل » است، در عبرانیه «بلقیاطیس »، در سریانیه «شروحیل »، در تورات «ایلیا »، در زبور «اریا »، در انجیل «بریا »، در صحف «حجر عین »، در قرآن «علی عليه‌السلام » است.(۲)

از القاب دیگر این اسماء است: ابو الائمة، خلیل النبوة، المخصوص بالاخوة، یعسوب الایمان، یعسوب الدین، میزان الاعمال، سیف ذی الجلال، صالح المؤمنین، وارث علم النبیین، الحاکم فی یوم الدین، شجرة التقوی، حجة الله البالغة، نعمة الله السابغة، الصراط الواضح، الامام الناصح، الوصی، البر، التقی، النبأ العظیم، الصدیق الرشید، الزکی، نور الله التام، سید الوصیّین، کلمة الرحمن، الباقر علوم الادیان، التالی سور القرآن، الثاقب لحجاب الشیطان، الجامع لاحکام القرآن، الذاکر ربه فی السر و الإعلان، الربیع الباکر، اللازم لأوامر الرحمن، امام الاتقیاء سید النجباء، هادی الاولیاء، قبلة الرحماء، امیر الامراء، قدوة الاوصیاء، افصح کل ذی شفتین، مفقه الفقها، اقضی ذوی القضاء، ابصر ذی عینین، اَسمع ذی اُذنین، ولی الله، الشهید، ابوالشهداء، زوج فاطمة الزهراءعليهما‌السلام ، معز الاولیاء، مذل الاعداء، العروة الوثقی، مفتاح الهدی، الحجة العظمی، الاحسان، الآیة، القصر المشید، القاضی، امیر النحل، الامام الاول، نور الله الجلیل، هارون، الزیتون، کشاف الکرب، الهاشمی الاُم و الأب، مفتوح الباب الی

____________________

۱. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج ۳، ص ۳۲۱-۳۱۹.

۱. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج ۳، ص ۳۱۹. بحارالانوار: ج۳۵ ص۶۲. انوار العلویة: ص۵.

المحراب عند سد ابواب سائر الاصحاب، السابق بالخیرات، القبلة للسادات، عین الحیاة، العالم الزاهد، الحسنة، الحمید، الحق، خیر البشر، المحمود، الذکر، الذاکر، ذو القبری، ذو المحن، الامام الطاهر، الصدیق الاکبر، الشفیع فی المحشر، بدر الاکبر، ساقی ئ مراد الکوثر یوم الحشر و من اعطی رسول اللهصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بنسله الکوثر، صاحب ذی الشمس، الثانی من الخمس، المعصوم، الحنیف، الدلیل، المیزان بالقسط، السید الاورع، ابو شبیر و ابو شبر المسمی بحیدر و ما ادراک ما حیدر، صاحب برائة و غدیر خم و رایة خیبر، النجم اللائح، خیر البریة.

والدین امیر المؤمنینعليه‌السلام

پدر والامقام آن حضرت، سیّد بطحاء حضرت ابوطالبعليه‌السلام (۱) ، و مادر آن حضرتفاطمه بنت اسد هاشم بن عبد مناف ، بانوی حرم حضرت ابوطالبعليه‌السلام است که انوار امامت و ولایت اولاً از آن خزانه عصمت و حیاء و عفت به ظهور آمده و اولین هاشمیه ای است که چنین اختر فروزنده ای آورد.

آن حضرت نه تنها مادر امیرالمؤمنینعليه‌السلام بود، بلکه بعد از وفات عبدالمطلبعليه‌السلام که شش یا هشت سال از سن مبارک پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم گذشته بود و آن حضرت به ابوطالبعليه‌السلام سپرده شده بودفاطمه بنت اسد عليها‌السلام در حق پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم مادری می کرد و همیشه او را بر فرزندان خود مقدم می داشت و همه روزه از آن حضرت علامات نبوت را مشاهده می نمود و پیامبر خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آن حضرت رامادر خطاب می کرد.(۲)

همچنین بعد از رحلت حضرت خدیجه کبریعليها‌السلام ، پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فاطمه زهراعليها‌السلام را به فاطمه بنت اسدعليها‌السلام سپردند. ایشان برای آن حضرت مادری می کرد و دردامان عزت خود آن مستوره دو جهان را با جان و دل سرپرستی می کرد تا زمانی که از دنیا رفت.(۳)

____________________

۱. مختصری از احوال حضرت ابوطالبعليه‌السلام در ۲۶ رجب ذکر می شود.

۲. کافی: ج۱ ص۴۵۳. منتخب التواریخ: ص ۱۱۳-۱۱۴.

۳.تلخیص از ریاحین الشریعه: ج ۳، ص۳-۶.