شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

علت و انگیزه تخریب این قبور مطهّر در کتب مختلفی که بر ردّ عقائد ضالّه وهابیّت تألیف شده، بیان گردیده است.

آنان اضافه بر قبور مطهّر ائمه معصومینعليهم‌السلام ، دیگر قبور را هم تخریب نمودند که عبارتند از: قبر منسوب به فاطمه زهراعليها‌السلام ، قبر مطهّر فاطمه بنت اسدعليها‌السلام مادر امیرالمؤمنینعليه‌السلام ، قبر مطهّر حضرت امّ البنینعليها‌السلام ، قبر ابراهیم پسر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، قبر اسماعیل فرزند حضرت صادقعليه‌السلام ، قبر دختران پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، قبر حلیمه سعدیه مرضعه پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، و قبور شهدای زمان پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم .

وهابیّان در سال ۱۳۴۳ هـ در مکه گنبدهای قبر حضرت عبدالمطلبعليه‌السلام ، ابی طالبعليه‌السلام ، خدیجهعليها‌السلام ، و زادگاه پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و فاطمه زهراعليها‌السلام و «خیزران» عبادتگاه سری پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را با خاک یکسان کردند. در جدّه نیز قبر حوا و دیگر قبور را تخریب کردند.

در مدینه گنبد منّور نبوی را به توپ بستند، ولی از ترس مسلمانان قبر شریف را تخریب نکردند. در شوال ۱۳۴۳ با تخریب قبور مطهّر ائمه بقیععليهم‌السلام اشیاء نفیس و با ارزش آن قبور مطهّر را به یغما بردند.

قبر حضرت حمزهعليه‌السلام و شهدای احد را با خاک یکسان کردند، و گنبد و مرقد حضرت عبداللَّه و آمنه پدر و مادر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، قبر اسماعیل پسر حضرت صادقعليه‌السلام و دیگر قبور را هم خراب کردند.

در همان سال به کربلای معلی حمله کردند، و ضریح مطهّر را کندند و جواهرات و اشیاء نفیس حرم مطهّر را که اکثراً از هدایای سلاطین و بسیار ارزشمند و گران بها بود، غارت کردند و قریب به ۷۰۰۰ نفر از علما، فضلا و سادات و مردم را کشتند. سپس به سمت نجف رفتند که موفق به غارت نشدند و شکست خورده برگشتند.(۱)

____________________

۱. کشف الارتیاب: ص ۷۷. شهداء الفضیله (علامه امینی): ص ۳۸۸. مدینة الحسینعليه‌السلام . خاطرات مستر همفر. مرآة الوهابیة. الدلیل علی الحرمین الشریفین. اخبار المدینه. منتخب التواریخ. هذه هی الوهابیة.

۲. جنگ حمراء الاسد(۱)

در این روز در سال ۳ هـ جنگ حمراء الاسد اتفاق افتاد. «حمراء الاسد» نام مکانی در اطراف مدینه است.

۱۴ شوال

۱. مرگ عبدالملک مروان

درسال ۸۶ هـ عبدالملک بن مروان سفاک بخیل، در دمشق به هلاکت رسید(۲) ، و بعضی ۱۵ شوال را ذکر کرده اند.(۳) این در حالی بود که۲۱ سال و ۶ ماه خلافت را غصب کرده بود. او پیش از سلطنت پیوسته ملازمت مسجد را داشت و تلاوت قرآن می نمود و او را حمامة المسجد می گفتند! وقتی خبر سلطنت به او رسید قرآن را بر هم نهاد و گفت: «سلام علیک هذا فراق بینی و بینک»: «خداحافظ، این آغاز جدایی بین من و توست ».!!

بیماری او که سخت شد طبیب گفت: اگر آب بخورد می میرد. ولی تشنگی بر او غالب شد و از پسرش ولید آب طلبید. او گفت: اگر آب بیاشامی خواهی مرد! عبدالملک به دخترش التماس کرد که آب بدهد، اما ولید پسرش مانع شد. عبدالملک گفت: بگذار به من آب بدهند، وگرنه تو را از ولیعهدی خلع می کنم، ولید اجازه داد و عبدالملک آب خورد و مُرد.

____________________

۱. مستدرک سفینه البحار: ج ۶، ص ۶۶ - ۶۵. بنا بر قولی که جنگ اُحد را در هفتم شوال نقل کرده است.

۲. تتمة المنتهی: ص ۱۰۵. فیض العلام: ص ۷۳. مستدرک سفینة البحار: ج ۵، ص ۲۱۶. تاریخ دمشق: ج ۳۶ ص۱۶۴، ۱۶۶.

۳. قلائد النحور: ج شوال، ص ۹۴. تاریخ طبری: ج۵ ص۲۱۱. طبقات الکبری: ج۵ ص۲۳۵. تاریخ دمشق: ج۳۷ ص۱۲۹.

از بزرگترین جنایات او به شهادت رساندن امام زین العابدینعليه‌السلام و مسلط کردن حجاج ثقفی بر شیعیان امیرالمؤمنینعليه‌السلام بود.(۱)

۱۵ شوال

۱. جنگ احد و شهادت حضرت حمزهعليه‌السلام (۲)

درسال ۳ هـ در روز جنگ احد، حضرت سیّد الشّهداءعليه‌السلام و ۶۹ نفر از مسلمانان به شهادت رسیدند.(۳) بعضی جنگ احد را در ۷(۴) و ۱۷ شوال نقل کرده اند.(۵)

در این جنگ مسلمانان هزار نفر بودند که به نوشته عده ای سیصد نفر در بین راه برگشتند، و برایجنگ ۷۰۰ نفر باقی ماند.کفار ۳۰۰۰ نفر بودند، و ۲۰۰۰ نفر و ۴۰۰۰ نفر و ۵۰۰۰ نفر هم گفته اند. تعداد کشته های کفار ۲۲ یا ۲۳ یا ۲۸ نفر، وتعداد شهدا ۷۰ نفر بود. در این روز دندان و پیشانی پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را شکستند.(۶)

فداکاری های امیر المؤمنینعليه‌السلام در اُحد

در این روز بر اثر فداکاری ها و شجاعت هایی که امیرالمؤمنینعليه‌السلام در دفاع از وجود شریف خاتم الانبیاءصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و حفاظت از آن حضرت نشان داد جراحت های زیادی بر بدن

____________________

۱. منتهی الامال: ج ۲، ص ۳۹. تتمه المنتهی: ص ۱۰۶.

۲. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۱۴۷ - ۱۴. الصحیح من السیرة: ج۶.

۳. مسار الشیعة: ص ۱۶ - ۱۵. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۱۸. توضیح المقاصد: ص ۲۷. تقویم المحسنین: ص ۱۲. مستدرک سفینة البحار: ج۵ ص۲۰۷. الموسوعة الکبری فی غزوات النبی الاعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ج ۲، ص ۱۱۰. سیرة النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم (ابن هشام): ج ۳، ص ۶۱۵. تاریخ طبری: ج۲ ص۱۸۹. البدایة و النهایة: ج۴ ص۱۱.

۴. بحار الانوار: ج ۲۰ ص۱۲۵. التنبیه و الاشراف: ص ۲۱۱.

۵. بحار الانوار: ج ۹۷ ص۱۶۸، ۳۸۳. اختیارات: ص۳۹.

۶. بحار الانوار: ج۲۰ ص۱۸، ۳۱، ۷۱، ۷۴. امالی طوسی: ص ۱۴۲.

مبارکش رسید. و تمامی کشته شدگان کفار، به دست امیرالمؤمنینعليه‌السلام بود و پیروزی دوباره و بازگشت مسلمانان به خاطر مقاومت و جنگ امیرالمؤمنینعليه‌السلام بود.(۱) امام صادقعليه‌السلام می فرماید: «اصحاب پرچم در روز احد در لشکر کفار نُه نفر بودند که امیرالمؤمنینعليه‌السلام همه آنها را کشت».(۲) این در حالی بود که دیگران فرار کرده بودند، و پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: یا علی، آیا می شنوی که از آسمان مدح تو را می کنند. یکی از ملائکه به نام رضوان می گوید: «لا سیف الا ذوالفقار و لا فتی الا علی ». امیرالمؤمنینعليه‌السلام می فرماید: از خوشحالی گریستم و خداوند سبحان را بر این نعمت حمد کردم.(۳)

در این جنگ پیروزی در ابتداء از آنِ مسلمانان بود، ولی مقداری که به تعقیب دشمن رفتند و میدان خالی شد، بازگشتند ومشغول جمع غنایم شدند و اکثر نگهبانان مخالفت دستور پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نمودند، و محل نگهبانی خود را رها کردند و مانند بقیه مشغول جمع غنائم شدند.

خالد بن ولید - که از سر دسته های کفار در این جنگ بود - از همان قسمت با کفار حمله کردند. تعداد اندکی از نگهبانان دره که نرفته بودند شهید شدند و کفار از پشت سر به مسلمانان حمله کردند. فراریان کفار هم تا این وضع را دیدند باز گشتند و حمله به مسلمین شدّت گرفت. جراحت های فراوانی بر بدن مبارک پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم رسید و شیطان فریاد بر آورد کهمحمّد ( صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ) کشته شده است ! مسلمانان با شنیدن این ندا فرار کردند، و فقط چند نفری از وجود مبارک پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم محافظت می کردند که عبارت بودند از

____________________

۱. ارشاد: ج ۱، ص ۹۰. کشف الیقین: ص۴۷۶. بحار الانوار: ج۲۰ ص۸۸. الصحیح من السیرة: ج۶ ص۱۴۸، ۲۸۴.

۲. ارشاد: ج۱ ص۸۸. بحار الانوار: ج۲۰ ص۸۷، ۱۴۴. حلیة الابرار: ج۲ ص۴۳۱. الصحیح من السیرة: ج۶ ص۱۴۸. الغدیر: ج۲ ص۵۹. اختصاص: ص۱۴۹. مناقب امیرالمؤمنینعليه‌السلام : ج۱ ص۴۹۵. شرح احقاق الحق: ج۵ ص۸۴، ۲۸۴. غایة المرام: ج۵ ص۲۷. ذخائر العقبی: ص۶۸. مجمع الزوائد: ج۶ ص۱۱۳. تاریخ طبری: ج۲ ص۱۹۷. کنز العمال: ج۱۳ ص ۱۴۳. جواهر المطالب: ج۱ ص۹۱. المعجم الکبیر: ج۱ ص۳۱۸.

۳. ارشاد: ج۱ ص۸۷. حلیة الابرار: ج۲ ص۴۳۰. اعلام الوری: ج۱ ص۳۷۸. بحار الانوار: ج۲۰ ص۷۳، ۸۶. کشف الغمة: ج۱ ص۱۹۵.

امیرالمؤمنین عليه‌السلام و ابودجانه که شهید شد و زنی به نامنسیبه و انس بن نضر که تازه از مدینه رسیده بود.

ابوبکر و عمر و عثمان در جنگ احد

عمر بن خطاب می گوید: در اُحد با پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بیعت کرده بودیم بر اینکهکسی فرار نکند ، و هر کس از ما که فرار کند ضال و گمراه است، و هر کس از ما کشته شود شهید است.(۱)

احمد بن حنبل می گوید: ابوبکر و عمر در این جنگ فرار کردند. هنگامی که امیرالمؤمنینعليه‌السلام در تعقیب فراری ها بود، عمر در حالی که اشک چشمانش را پاک می کرد برگشت و به امیرالمؤمنینعليه‌السلام عرض کرد: مرا ببخشید!! امیرالمؤمنینعليه‌السلام فرمود: «آیا تو نبودی که صدا زدی: محمّد کشته شده است، به دین قبلی خود برگردید » ؟!! عمر گفت: این کلام را ابوبکر گفته است! امیرالمؤمنینعليه‌السلام فرمود: شما و کسانی که از شما دو نفر پیروی کنند وارد جهنم می شوید.» در اینجا بود که این آیه نازل شد:( إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ ) !(۲)

امام صادقعليه‌السلام می فرماید: در جنگ احد امیرالمؤمنینعليه‌السلام در حال دفاع از پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بودند، و دیگر اصحاب فرار می کردند. آن حضرت همچون شیر غضبناک از قفای گریختگان رفت و اول به عمر بن خطاب رسید که به اتفاق عثمان و حارث بن حاطب و عده ای دیگر به سرعت فرار می کردند. حضرت فریاد بر آورد: ای جماعت، بیعت شکستید و پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را تنها گذاشتید و به سوی جهنّم می گریزید؟

عمر بن خطاب می گوید: علی را دیدم یا شمشیر پَهنی که مرگ از آن می چکید و چشمانش از خشم مانند دو قدح خون بود، یا مانند دو کاسه روغنی که آتش در او

____________________

۱. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۲ ص۱۳۴. تفسیر قمی: ج۱ ص۱۱۴. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۵۴، ۵۳، ج۴۱ ص۷۳. مدینة المعاجز: ج۲ ص۸۱.

۲. سوره آل عمران: آیه ۱۵۵. اثبات الهداة: ج ۲، ص ۳۶۵ - ۳۶۴. الصراط المستقیم: ج۲ ص۵۹.

افروخته باشند می درخشید، و فهمیدم که اگر به ما برسد به یک حمله ما را خواهد کشت. این بود که جلو رفتم و عرض کردم: «یا اباالحسن، تو را به خدا سوگند می دهم که دست از ما برداری، که عرب را عادت است که گاهی می گریزد و گاهی حمله می کند. زمانی که حمله می کند تلافی گریختن را می نماید ». پس آن حضرت ما را رها کرد؛ و به خدا قسم چنان ترسی از آن حضرت در دل من افتاد که تاکنون از دلم خارج نشده است.(۱)

در این جنگ بر بدن مبارک امیرالمؤمنینعليه‌السلام هنگام حمایت از پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ۹۰ جراحت بر صورت، سر، سینه، شکم، دست و پای مبارک رسید. جبرئیل نازل شد و عرض کرد: «یا محمّد، به خدا قسم این عمل علی بن ابی طالب مواسات است ». پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «این بدان جهت است که من از اویم و او از من است. جبرئیل عرض کرد: و من از شما دو بزرگوارم ».(۲)

بانویی به نام نسیبه در جنگ احد

در این روز یکی از کسانی که جانفشانی کرد فرار نکرد، بلکه مانع از فرار دیگران نیز شد، بانویی به نام نسیبه دختر کعب بن مازنیه بود و به او امّ عماره می گفتند. او با شوهر و دو پسر خود در جنگ احد شرکت داشتند.نسیبه مشک آبی به دوش داشت و سقایت لشکر اسلام را می نمود . هنگامی که موقعیت را چنان دید که مسلمین در حال فرار هستند، مشک را به کناری انداخت و خود را پیش روی پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم سپر کرد، به گونه ای که جراحات زیادی بر او وارد شد، که مداوای یکی از آنها تا یک سال بعد ادامه داشت.

____________________

۱. مناقب آل طالب: ج۲ ص۱۳۴. تفسیر قمی: ج۱ ص۱۱۴. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۵۳ - ۵۴، ج ۴۱ ص۷۳. مدینة المعاجز: ج۲ ص۸۱. قلائد النحور: ج شوال، ص ۷۷.

۲. الکافی: ج۸ ص۳۲۱. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۵۴، ۶۹، ۷۱، ۱۰۸، ۱۱۲، ج ۳۱ ص ۳۱۹. تفسیر قمی: ج۱ ص۱۱۶. خصال: ص ۵۵۶.

این زن فداکار دست به شمشیر برد، و چنان ضربه ای بر ابن حمیه - که قصد کشتن پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را داشت - زد که او فرار کرد. عبداللَّه فرزند نسیبه خواست فرار کند که مانع او شد و او را تشویق به جنگ و دفاع از پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نمود و او قبول کرد. پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به نسیبه فرمود: «بارَکَ اَللَّهُ عَلَیکِ یا نَسیبه ». در این حال پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم دید یکی از مهاجرین فرار می کند در حالی که سپرش را به پشتش بسته است. آن حضرت فرمودند: «ای صاحب سپر، سپرت را بیانداز و خودت به جهنم برو ». سپس آن حضرت به نسیبه فرمود: «سپر او را بردار». او آن را برداشت و مشغول جنگ با مشرکین شد. در این هنگام حضرت فرمود: «مقام نسیبه از مقام فلان و فلان و فلان افضل است » ،(۱) چه اینکه آنان فرار کردند.

شهادت حضرت حمزه

در این روز جناب حمزة بن عبدالمطلبعليه‌السلام عموی پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به شهادت رسید.آن حضرت برادر رضاعی پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بود ، چون هر دو بزرگوار از زنی به نام «ثویبه» شیر خورده بودند.(۲)

آن حضرت مردی شجاع و با هیبت بود و در این جنگ به دستوحشی و به دستورهند همسر ابوسفیان کشته شد. هند به خاطر کشته شدن پدر و برادر و عمویش در جنگ بدر، ابتداقصد نبش قبر مادر پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را داشت ، ولی کفار قریش از ترس نبش قبور امواتشان مانع شدند. این بود که او وحشی را با وعده هائی به کشتن پیامبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم یا علی مرتضیعليه‌السلام و یا حمزه تحریک کرد. وحشی گفت: «از کشتن پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و پسر عمویش علی عليه‌السلام عاجزم، ولی برای کشتن حمزه عليه‌السلام کمین می کنم ».

____________________

۱. بحار الانوار: ج۲۰، ص۵۴، ۱۳۳. الصحیح من السیرة: ج۶ ص۲۰۵. شرح نهج البلاغة: ج۱۴ ص۲۶۶. طبقات الکبری: ج۸ ص۴۱۳.

۲. بحار الانوار: ج ۱۵، ص ۲۸۱، ۳۸۴. العدد القویة: ص۱۲۲. الصحیح من السیرة: ج۲ ص۷۱. شرح الاخبار: ج۳ ص۲۲۷. اسد الغابة: ج۱ ص۱۵.

او در میدان جنگ با نیزه ای بر سینه و یا شکم مبارک آن حضرت زد و آن حضرت را شهید کرد. وقتی خبر به هند دادند، آن خبیث دستور داد سینه آن حضرت را بشکافد وجگر مبارک آن حضرت را بیرون آورد . وقتی خواست به جگر حمزه دندان بزند دندان های نحسش کارگر نشد. همچنین هند با خنجری گوشها، بینی و... آن حضرت را جدا کرد و به گردن انداخت.

پیامبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هنگامی که حمزه را با آن وضع دیدند، گریستند و عبای مبارک را روی او کشیدند که خواهرش صفیه او را به آن حال نبیند و فرمودند: «یا عم رسول اللَّه و اسداللَّه و اسد رسوله... یا فاعل الخیرات، کاشف الکربات ...». امیرالمؤمنین و فاطمه زهراعليهما‌السلام و صفیه و دیگران بر آن حضرت گریستند.(۱)

پیامبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بر بدن مبارک او نماز خوانده و او را در احد دفن نمودند. بعد از چهل سال که معاویه خواست نهری از احد عبور دهد با قبر حضرت حمزه برخورد نمود و سر بیلها به پای حمزه رسید و فوراً خون جاری شد!

حضرت رضاعليه‌السلام به نقل از رسول خدا پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: «بهترین برادران من علیعليه‌السلام و بهترین عموهای من حمزه است.»(۲)

۲. رد الشمس

در این روز سال ۷ یا ۸ هـبازگشت خورشید برای امیرالمؤمنینعليه‌السلام به وقوع پیوسته است.(۳) به قولی این واقعه در ۱۷ شوال بوده است.(۴) بار دیگر در ۶ شوال سال ۳۶ هـ

____________________

۱. حمزه سید الشهداء: ص ۲۹ - ۲۸. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۵۵. ذخائر العقبی: ص ۱۸۱. ینابیع المودة: ج۲ ص۲۱۵.

۲. عیون اخبار الرضاعليه‌السلام : ج ۱، ص ۶۶. بحار الانوار: ج۲۲ ص۲۷۴. ریاحین الشریعه: ج۴ ص۳۵۰. ینابیع المودة: ج۲ ص۹۲.

۳. مصباح کفعمی: ج۲ ص۶۰۰. مستدرک سفینة البحار: ج۶ ص۶۶. قلائد النحور الشریعه: ج۴ ص۳۵۰. ینابیع المودة: ج۲ ص۹۲.

۴. بحار الانوار: ج ۹۵ ص۱۸۸، ج۹۷ ص۳۸۴. اختیارات: ص۳۹.

بازگشت خورشید برای آن حضرت اتفاق افتاده است.(۱)

لازم به یادآوری است که رد الشمس برای امیرالمؤمنینعليه‌السلام دو بار اتفاق افتاده است: یکی در زمان پیامبر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در نزدیکی مسجد قبا، و دیگری پس ازرحلت آن حضرت در سرزمین بابل در نزدیکی حلّه.(۲)

علاّمه امینیرحمه‌الله به تفصیل احادیث رد الشمس را به طرق مختلف و همچنین کسانی را که در باره رد الشمس کتاب تألیف کرده اند در الغدیر بیان فرموده است.(۳)

۳. جنگ بنی قینقاع

در این روز بعد از بیست ماه از هجرت نبویغزوه بنی قینقاع واقع شد، و بنابر قولی این جنگ در صفر به وقوع پیوسته است.(۴)

۴. وفات حضرت عبدالعظیمعليه‌السلام

در سال۲۵۲ یا ۲۵۵ هـ حضرت ابوالقاسم عبد العظیم حسنی فرزند عبداللَّه بن علی بن حسن بن زید بن علی بن ابی طالبعليه‌السلام وفات یافته است.(۵) ایشان از مشاهیر علما و از ثقات و فضلای محدثین است که در زهد و ورع زبانزد خاص و عام بوده و از امام جواد و امام هادیعليهما‌السلام روایت نقل کرده است. کتابخطب امیرالمؤمنین عليه‌السلام و کتابالیوم و اللیله از آثار آن بزرگوار است.(۶) جلالت و عظمت شأن

____________________

۱. مستدرک سفینه البحار: ج ۵، ص ۲۱۲.

۲. فیض العلام: ص ۷۶.

۳. الغدیر: ج ۳، ص ۱۴۱ - ۱۲۶.

۴. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۵. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۱ ص۲۴۲. الصحیح من السیرة: ج۶ ص۵۹. التنبیه و الاشراف: ص ۲۰۶.

۵. الذریعه: ج۷ ص۱۶۹، ۱۹۰، از نور الآفاق. مستدرکات علم رجال الحدیث: ج۴ ص۴۵۱ - ۴۵۰. مستدک سفینة البحار: ج۶ ص۶۶. وقایع الشهور: ص ۲۰۱. مراقد المعارف: ج۲ ص۵۲. سبل الرشاد الی اصحاب الامام الجوادعليه‌السلام : ج۱ ص۱۵۷.

۶. سبل الرشاد الی اصحاب الامام الجوادعليه‌السلام : ص ۱۵۷. مراقد المعارف: ج ۲، ص ۵۴.

آن بزرگوار از عرضه عقائدش خدمت امام زمانش حضرت هادیعليه‌السلام و تأیید آن حضرت در باره آنها به وضوح پیداست.(۱)

آن حضرت به طور ناشناس وارد ری شد و از ترس بنی عباس در ساربانان در خانه یکی از شیعیان زندگی می کرد.(۲) تا هنگام وفات کسی متوجه نشد آن بزرگوار کیست، تا اینکه بعد از وفات خواستند آن بزرگوار را غسل دهند نوشته ای در لباس او یافتند که نسب شریف خود را در آن نوشته بود. مرقد مطهرش در شهر ری مشهور است.

پدر آن حضرت عبداللَّه مشهور به «عبداللَّه قافه» است. «قافه » نام مکانی بود که جناب عبداللَّه از طرف پدر بزرگوارش جناب حسن بن زید حاکم آنجا بود.

همسر حضرت عبدالعظیم،خدیجه دختر قاسم بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالبعليه‌السلام است.(۳) بعضی امامزاده قاسم شمال تهران را پدر خدیجه همسر حضرت عبد العظیم می دانند.(۴)

دختر آن حضرتسلمی است که حضرت عبدالعظیمعليه‌السلام او را به عقد محمّد بن ابراهیم بن ابراهیم بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالبعليه‌السلام در آورد و ثمره این ازدواج سه پسر به نامهایعبداللَّه وحسن واحمد بود.(۵)

____________________

۱. امالی صدوق: ص ۴۱۹. صفات الشیعة: ص ۴۸. کفایة الاثر: ص۲۸۶. بحارالانوار: ج۳ ص۲۶۸، ج ۳۶ ص ۴۱۲، ج۶۶ ص۱.

۲. سبل الرشاد الی اصحاب الامام الجوادعليه‌السلام : ص ۱۵۷. مراقد المعارف: ج ۲، ص ۵۴.

۳. المجدی فی انساب الطالبیین: ص ۲۱. مستدرکات علم رجال الحدیث: ج۴ ص۴۵۱. ریاحین الشریعة: ج۴ ص۱۹۷.

۴. ریاحین الشریعه: ج ۴، ص ۱۹۷.

۵. عمدة الطالب: ص۹۷. مستدرکات علم رجال الحدیث: ج۶ ص۳۵۷. ریاحین الشریعه: ج ۴، ص ۳۳۲.

۱۶ شوال

۱. جنگ حمراء الاسد

در این روز در سال ۳ هـ جنگ حمراء الاسد اتفاق افتاد. «حمراء الاسد» نام مکانی در اطراف مدینه است.

بعد از جنگ احد و آمدن مسلمانان به مدینه، پیامبر برای آنکه مبادا قریش مراجعت کنند و به مدینه حمله نمایند امر نمود تا بلال ندا دهد: امر خداوند متعال است که باید آنان که در احد حاضر بوده اند و جراحت دیده اند به تعقیب دشمن بروند. اصحاب کار معالجه را رها کردند و لباس رزم پوشیدند.

امیرالمؤمنینعليه‌السلام هم با اینکه بیشتر از ۸۰ جراحت برداشته بود و بعضی آنقدر عمیق بود که فتیله داخل آن قرار داده می شد، لباس رزم پوشیدند و رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم در حالی که به او نگاه می کرد و می گریست پرچم را به آن حضرت داد و مسلمین حرکت کردند.

بعد از تعقیب و تاخت بر کفار، مسلمانان سه روز در حمراء الاسد ماندند و آنگاه به مدینه مراجعت کردند.(۱)

۱۷ شوال

۱. جنگ خندق

در این روز در سال ۵ هـ غزوه خندق (احزاب) و کشته شدن عمرو بن عبدود به

____________________

۱. بحار الانوار: ج۲۰ ص۱۴۶ - ۱. الصحیح من السیرة: ج۵ ص۳۱۱-۳۰۱. منتهی الآمال: ج۱ ص۶۴. موسوعة التاریخ الاسلامی: ج۲ ص۳۴۹. تاریخ طبری: ج۲ ص۲۱۲.

۲. بحار الانوار: ج۲۰ ص۲۸۱ - ۱۸۶، ج ۳۹ ص۷ -۱. کنز الفوائد: ص ۱۳۷. الصحیح من السیرة: ج۹. فیض العلام: ص ۷۶ - ۷۷.

دست امیرالمؤمنینعليه‌السلام به وقوع پیوست، و این جنگ در زمستان به وقوع پیوست.(۱)

وقوع جنگ خندق را بعضی در ۸ ذی القعده(۲) و بعضی در ۱۵ شوال گفته اند،(۳) و استبعادی ندارد که شروع جنگ در ۱۵ شوال باشد. همچنین به قولی غزوه خندق در سال ۴ هـ اتفاق افتاده است.(۴)

در این جنگ مسلمانان تعداد مسلمانان ۳۰۰۰ نفر و تعداد شهدای مسلمانان ۶ نفر بود. تعداد کفار ۱۰۰۰۰ نفر بود ولی تعداد مقتولین کفار ذکر نشده است.

در این جنگ مسلمانان داخل مدینه در اطراف شهر خندقی کندند. مشرکین ۲۵ روز مدینه را محاصره کردند و از هر طرف که خواستند خندق بود. در اثنای این کار منافقین جسارتها به پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نمودند و عمرو بن عبدود مبارز طلبید ولی کسی جرأت نکرد. عمر بن خطاب از شجاعتهای عمرو سخن گفت، و در مردم ایجاد ترس کرد.

عمر که از شجاعت عمرو به عبدود شخن می گفت و رعب و وحشتی در دل مسلمانان انداخته بود به عبد الرحمن بن عوف و طرفدارانش گفت: «اگر عمرو بر ما چیره شود همه ما را خواهد کشت. بهترین راه این است که محمّد را دست بسته تحویل آنها دهیم؛ و خودمان به قوممان ملحق شویم»!!(۵) اینجا بود که آیاتی از سوره احزاب نازل شد!!(۶)

____________________

۱. فیض العلام: ص۷۷ - ۷۶. قلائد النحور: ج شوال ص ۱۰۷. وقائع الشهور: ص ۲۰۲.

۲. کشف الغمة: ج ۱، ص ۱۵۰. الموسوعة الکبری فی غزوات النبی الاعظمصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : ج ۳، ص ۵۸.

۳. توضیح المقاصد: ص ۲۹. مستدرک سفینة البحار: ج۶ ص۶۶. وقائع الشهور: ص۲۰۱.

۴. بخاری: ج۴ ص۱۵۰۴. البدایة و النهایة: ج۳ ص۲۹۷، ج۴ ص۸۶. تفسیر قرطبی: ج ۱۴ ص۱۲۸.

۵. کتاب سلیم بن قیس هلالیرحمه‌الله : ج۲ ص۷۰۱. نفسیر قمی: ج۲ ص۱۸۳، ۱۸۸. بحار الانوار: ج۲۰ ص ۲۲۵، ۲۳۲، ج۳۰ ص۳۲۴، ۳۳۲. المختصر: ص ۵۸.

۶.( إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا * هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا * وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا ... * يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا ) .

در چنین شرایطی پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «چه کسی به مبارزه عمرو می رود تا من بهشت را برایش ضمانت کنم»؟ آیا دوستی هست که شر این دشمن را کفایت کند؟ آقا و مولایمان اسد اللَّه الغالب علی بن ابی طالبعليه‌السلام فرمود: «من به مبارزه او می روم ». پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم سکوت کردند، و تا سه بار این کلام را فرمودند، و هر سه بار امیرالمؤمنینعليه‌السلام برای مبارزه اعلام آمادگی نمودند.

آخر الأمر پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم اجازه فرمودند و امیرالمؤمنینعليه‌السلام حرکت کردند. در این هنگام پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «برز الایمان کله الی الشرک کله »:(۱) به تحقیق تمام اسلام در مقابل تمام کفر ایستاد.

بعد از آن که عمرو بن عبدود اسلام اختیار نکرد و دست از جنگ برنداشت، امیرالمؤمنینعليه‌السلام او را به یک ضربت از پا در آورد. در این حال صدای تکبیر مسلمین بلند شد و پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: «مبارزه علی بن ابی طالبعليه‌السلام در روز خندق از اعمال امت من تا روز قیامت افضل است».(۲)

____________________

۱. کنز الفوائد: ص ۱۳۷. بحار الانوار: ج۲۰ ص۲۱۵، ۲۷۳، ج۳۹ ص۳، ج۴۱ ص۸۹. الطرائف: ص ۶۰. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۳ ص۱۶۱. کشف الغمة: ج۱ ص۲۰۵. غایة المرام: ج۴ ص۲۷۴. رسائل المرتضی: ج۴ ص۱۱۸. اعلام الوری: ج۱ ص۳۸۱. شرح احقاق الحق: ج۶ ص۹، ج۱۶ ص۴۰۴. الصحیح من السیرة: ج۹ ص۳۳۴. شرح نهج البلاغة: ج۱۳ ص۲۶۱، ۲۸۵، ج۱۹ ص۶۱. ینابیع المودة: ج۱ ص۲۸۱، ۲۸۴.

۲. الغدیر: ج۷ ص۲۰۶. مناقب آل ابی طالبعليهم‌السلام : ج۳ ص۱۶۳. کشف الغمة: ج ۱، ص ۱۵۰. بحار الانوار: ج ۲۰، ص ۱۸۱ - ۲۸۶، ج۴۱ ص۹۶. الطرائف: ص ۵۱۴، ۵۱۹. الصراط المستقیم: ج۲ ص۷۲. الصحیح من السیرة: ج ۹ ص۳۵۸. شرح احقاق الحق: ج۶ ص۸ - ۴، ج۱۶ ص ۴۰۵ - ۴۰۲. مستدرک حاکم: ج۳ ص۳۲. تاریخ بغداد: ج۱۳ ص۱۹. شواهد التنزیل:ج۲ ص۱۴. المناقب (خوارزمی): ص ۱۰۷. الفردوس ابن شیرویه: ج۳ ص۴۵۵. مقتل الحسینعليه‌السلام (خوارزمی): ج۱ ص ۷۸. ینابیع المودة: ج۱ ص۲۸۲، ۲۸۴، ۴۱۲. نزل الابرار: ص۷۶. کنز العمال: ج۱۱ ص۶۲۳. به عبارت دیگری هم نقل شده است: کشف الیقین: ص ۸۳. مشارق انوار الیقین: ص ۳۶۵. عوالی الئالی: ج۴ ص۸۶. الصحیح من السیرة: ج۹ ص۳۵۸. شرح تجوید: ۴۰۸، ۴۲۱. مجمع البیان: ج۸ ص۱۳۲. النجاة فی القیامة: ص۱۶۲. کنز الفوائد: ص۱۳۷. بحار الانوار: ج۲۰ ص۲۰۵، ج۳۹ ص۲. شرح احقاق الحق: ج۳ ص۲۲۸، ج۱۶ ص۴۰۵. نهایة العقول فخر رازی: ص ۱۰۴. شرح المواقف: ص ۳۷۱. شرح نهج البلاغة: ج۱۹ ص۶۱.

۲. وفات اباصلت هروی

در این روز در سال ۲۰۷ ه ثقه جلیل اباصلت عبدالسّلام بن صالح هروی که اهل هرات بود پس از آزادی از زندان مأمون از دنیا رفت.

اباصلت از اصحاب امام رضاعليه‌السلام و از خواص شیعیان بود، و کتاب «وفاه الرضاعليه‌السلام » تألیف او است. در ایران دو قبر منسوب به آن بزرگوار است: یکی در بیرون شهر مشهد، و دیگری در دروازه ری قم(۲) ، که قبر منسوب به او در قم طبق تحقیق اعتبار بیشتری دارد. بنا بر قولی دیگر وفات او در ۲۴ شوال سال ۲۳۶هـ است.(۳)

۲۰ شوال

۱. دستگیری امام کاظمعليه‌السلام

در این روز هارون ملعون به مسجد النبیصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به ظاهر برای زیارت و در حقیقت برای دستگیر نمودن حضرت موسی بن جعفرعليه‌السلام آمد و آن حضرت را از مدینه با خود به حج برد، سپس به سمت بصره حرکت کرد و آن وجود مبارک را نزد عیسی بن جعفر زندانی کرد و بعد از یک سال آن بزرگوار را به بغداد نزد سندی بن شاهک فرستاد.(۴)

۲۵ شوال

۱. شهادت امام صادقعليه‌السلام

امام صادقعليه‌السلام درسال ۱۴۸ هـ در چنین روزی وفات یافت.(۵) در شهادت حضرت،

____________________

۱. مستدرک سفینة البحار: ج۵ ص۲۲۴. کرامات رضویهعليه‌السلام : ص۷۵.

۲. مراقد المعارف: ج۱ ص۱۰۸ - ۱۰۷.

۳. تاریخ بغداد: ج۱۱ ص۵۲. تهذیب الکمال: ج۱۸ ص۸۱.

۴. کافی: ج ۱، ص ۴۷۶. بحار الانوار: ج ۴۸، ص ۲۰۶. تاریخ قم: ۱۹۹. وقائع الشهور: ص ۲۰۳.

۵. قلائد النحور: ج شوال، ص ۱۳۹. جنات الخلود: ص ۲۹. مستدرک سفینه البحار: ج ۶، ص ۶۶.