شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

و ۸ قصر بنا کرد.معتصم مردی ظالم بود و از علم و ادب و نوشتن بهره ای نداشت. او به سادات خصوصاً بزرگان آنها اذیت های بسیاری روا داشت، و در دوران حکومتش علاقه زیادی به ساخت بنا داشت.(۱)

۴. مرگ احمد بن حنبل

در این روزدر سال ۲۴۱ ه احمد بن حنبل رئیس فرقه حنبلی ها در بغداد از دنیا رفت، و در همان شهر دفن شد.جدّ او ذوالثدیه رئیس خوارج نهروان است ، که به دست امیر المؤمنینعليه‌السلام به درک فرستاده شد.(۲) بنابرقولی مرگ او در ربیع الثانی است.(۳)

۱۴ ربیع الاول

۱. مرگ یزید بن معاویه

درسال ۶۴ ه در شب چهارهم ربیع الاول یزید بن معاویه بن ابی سفیان درسن ۳۹ سالگی یا ۳۷ سالگی یا ۳۵ سالگی به درکات جحیم شتافت.(۴) قول دیگر در مرگ یزید پانزدهم این ماه است.(۵)

مادر یزید میسون دختر بجدل کلبی است. او کسی است که غلام پدر خود را بر خود متمکن ساخت و به یزید ملعون بارور شد. از همینجاست که طبق فرمایش

____________________

۱. مصباح المتهجد: ص ۳۱۰ -۲۹۷. فیض العلام: ص ۲۱۳. سیر اعلام النبلاء: ج۱۰ ص۳۰۶. التنبیه و الاشراف: ص۳۰۷. البدایة و النهایة: ج۱۰ ص۳۲۴.

۲. وقایع الشهور: ص ۷۲. مراقد المعارف: ج ۱، ص ۱۲۰. روضات الجنات: ج ۱، ص ۱۸۵.

۳. مراقد المعارف: ج ۱، ص ۱۲۰.

۴. مسار الشیعه: ص ۵۰. اقبال: ج۳ ص۱۱۸. مستدرک سفینه البحار: ج ۴، ص ۶۷. تقویم المحسنین: ص ۱۶. زاد المعاد: ص ۳۴۵. ذوب النضار: ص۷۱. فیض العلام: ص ۲۱۵. توضیح المقاصد: ص ۷. تتمه المنتهی: ص ۵۵. بحار الانوار: ج ۹۵، ص ۱۸۹، ج ۹۸، ص ۱۰۱. عوالم: ص ۲۲۴. اختیارات: ص۳۴. تاریخ طبری: ج۴ ص۳۸۳. تاریخ دمشق: ج۳۷ ص۴۵۸. البدایة و النهایة: ج۸ ص۲۴۷. تاریخ خلیفة: ص۱۹۵.

۵. تاریخ طبری: ج۴ ص۳۸۹. تاریخ دمشق: ج۵۹ ص۳۰۵. اسد الغابة: ج۳ ص۱۶۳.

ائمهعليهم‌السلام قاتل امام حسین عليه‌السلام ولد الزناست ، که این کلام شامل شمر، عمر سعد، ابن زیاد و غیر آنها نیز می شود.

او شارب الخمر، قمارباز، میمون باز، ناکح با محارم، صاحب اشعار کفرآمیز و تارک الصلوه بود. چنانچه دمیری در حیات الحیوان و مسعودی در مروج الذهب نوشته اند او میمون های زیادی داشت که لباس حریر و زیبا بر آن ها پوشانیده، طوق های طلا بر آنها نموده، سوار بر اسب ها می نمود، و همچنین سگ های بسیاری طوق به گردن داشت که با دست خود آنها را شست و شو می داد و سپس نیم خورده آنها را خودش میخورد و در اثر اعتیاد به مشروبات الکیی مست و مخمور بود.(۱)

او بود که واقعه جانسوز کربلا را به وجود آورد و امام حسینعليه‌السلام و اهل بیت و اصحاب آن حضرت را به شهادت رساند و امام زین العابدینعليه‌السلام و عمه سادات زینب کبریعليها‌السلام و دیگر علویات و فاطمیات را با آن وضع در کوچه و بازار به اسارت برد.

او بود کهخانه خدا را خراب کرد و پرده کعبه را سوزانید. همچنین او بود که در واقعه حرّه در مدینه کشف ستر زنان مهاجر و انصار کردو سه روز مال و جان و ناموس مردم را بر سربازان خود حلال کرد. بعد از این ماجرا فرزندانی به هم رسیدند که پدر معینی نداشتند. بعد از آن قتل و غارتی در مدینه شد و حرم شریف نبوی هتگ گردید، و مردم را در داخل حرم مطهر کشتند.

در علت مرگ او چند قول است: یکی اینکه به بلای ناگهانی هلاک شده است. شیخ صدوقرحمه‌الله می فرماید: یزید شب با حال مستی خوابید و صبح او را مرده یافتند در حالیکه بدن او تغییر کرده، مثل آنکه قیر مالیده شده باشد. بدن نحسش را در باب الصغیر دمشق دفن کردند.

____________________

۱. شب های پیشاور: ج۱ ص۲۵۷. حیاة الحیوان: ج۱ ص۷۴. مروج الذهب: ج۲ ص۷۲. معالم المدرستین: ج۳ ص۲۲-۲۱. حیاة الامام الحسینعليه‌السلام : ج۲ ص۱۸۲. الاخلاق الحسینیةعليه‌السلام : ص۱۶، ۱۵۴. الخلافة المغتصبة: ص۱۹۲.

احمد بن حنبل و جماعتی از اهل سنّتلعن یزید را تجویز کرده اند و عده ای از آنان معتقد به کفر یزید هستند، و ابن جوزی کتابی بر رد یزید نوشته است.(۱)

در این روززیارت امام حسین عليه‌السلام مناسب است.(۲)

۲. مرگ موسی خلیفه عباسی

در این روز و به قولی در ۱۵ و ۱۸ ربیع الاول در سال۱۷۰ ه موسی الهادی، فرزند مهدی عباسی به درکات جحیم شتافت. در همان شب هارون خلیفه شد و مأمون نیز به دنیا آمد.(۳) خلافت موسی الهادی یک سال و سه ماه طول کشید و ۲۵ یا ۲۶ سال عمر کرد. او به قساوت قلب و قلت رحم و خشونت طبع و شرارت نفس مشهور بود.(۴)

سیّد بن طاووسرحمه‌الله در مهج الدعوات روایت می کند که موسی الهادی لشکر فرستاده حسین بن علی بن حسن بن مثنی بن امام حسن مجتبیعليه‌السلام صاحب فخ را با اصحابش شهید کرد، و سر او را با اسیران به نزد او آوردند، چون نظرش بر آن سر افتاد اشعاری خواند.

پس اسیران را یکی پس از دیگری می آوردند، و او بعد از سرزنش و توبیخ امر به قتل آنها می کرد. در یک روز جماعتی از اولاد امیر المؤمنینعليه‌السلام را به قتل رسانید و طالبین را دشنام می داد تا رسید به نام مبارک موسی بن جعفرعليه‌السلام ، نسبت به آن حضرت بد گفت و فریاد کشید که حسین صاحب فخ خروج نکرد مگر به امر موسی بن جعفرعليه‌السلام ، چون او صاحب وصیت در این خانواده است. بخدا قسم او را به قتل می رسانم. خدا بکشد مرا اگر او را زنده بگذارم و خدا بکشد مرا اگر او را عفو کنم و اگر

____________________

۱. تتمة المنتهی: ص۵۶-۵۵. فیض العلام: ص۲۱۶-۲۱۴. شرح احقاق الحق: ج۲۳ ص۱۱۲. تذکرة الخوص: ص۲۵۷.

۲. بحار الانوار: ج۹۸ ص۱۰۱.

۳. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص ۸۹. فیض العلام: ص ۲۱۵. مستدرک سفینه البحار: ج ۵، ص ۲۲۱. تاریخ بغداد: ج۱۰ ص۱۸۱. تاریخ دمشق: ج۳۳ ص۲۸۰.

۴. تتمة المنتهی: ص۲۲۴-۲۲۲.

نبود که سفاح و پدرم مهدی فضائل بسیار در حق جعفر بن محمد از کثرت علم و دین و فضلش برایم نقل کرده اند، هر آینه قبر او را می شکافتم و بدن او را به آتش می سوزانیدم.

علی بن یقطین نامه ای از بغداد برای حضرت کاظمعليه‌السلام فرستاد و صورت حال را شرح داد. چون نامه به حضرت رسید، اهل بیت و شیعیان خود را خبر کرد و فرمود: رأی شما در این باب چیست؟

عرض کردند: صلاح این است که شما خود را از این جبّار ظالم پنهان داری. حضرت فرمود: اول نامه ای که از عراق بیاید متضمن خبر مرگ موسی الهادی است و چنان شد که آن حضرت خبر دادند.(۱)

۱۷ ربیع الاول

۱- ولادت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم

به اتفاق علمای شیعه، در این روز هنگام فجر روز جمعه در مکه معظمه ولادت با سعادت حضرتسیّد الانبیاء محمّد مصطفی صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم واقع شده است. ولادت آن حضرت با سلطنتانوشیروان عادل مقارن بود و در آن سال اصحاب فیل هلاک شدند.(۲)

نام آن حضرتمحمّد صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم ، و کنیه ایشانابوالقاسم است. نام پدر آن حضرتعبداللَّه ، و نام مادر آن حضرتآمنه بنت وهب است.(۳)

____________________

۱. مهیج الدعوات: ص۲۱۹- ۲۱۷. الکنی و الالقاب: ج۲ ص۳۹۲. بحار النوار: ج۴۸ ص۱۵۰، ج۹۱ ص۳۱۸. قلائد النحور: جربیع الاول، ص۹۲.

۲. تاج الموالید: ص۵. مسار الشیعة: ص۳۰-۲۹. مصباح المجتهد:ص۷۳۳. کشف الغمة: ج۱ ص۱۴. اعلام الوری: ج۱ ص۴۲. تهذیب الاحکام: ج۶ ص۲. زاد العماد: ص۳۴۵. توضیح المقصد: ص۹. العدد القویة: ص۱۱۰. مصارع الشهداء و مقاتل السعداء: ص۲۳. فیض العلام: ص۲۲۰. بحار الانوار: ج۱۵ ص۲۴۸، ۲۵۰، ج۱۷ ص۲۸۰، ج۵۵ ص۳۶۱، ج۹۵ ص۱۹۴، ج۹۷ ص۱۶۸. روضة الواعظین: ص۷۰. تقویم المحنسنین: ص۱۶. اختیارات: ص۳۵.

۳. اعلام الوری: ج۱ ص۴۵-۴۳. کشف الغمة: ۱ ص۱۵.

هنگام ولادت، نور از پیشانی آن حضرت لامع بود و بوی مشک از ایشان ساطع می گشت. نوری در آن شب از طرف حجاز ساطع شد و در تمام عالم منتشر گردید. تخت پادشاهان سرنگون شد، و همه آنان در آن روز لال بودند و نمی توانستند سخن بگویند.

ملائکه مقرب و ارواح اصفیای پیامبران در هنگام ولادت آن حضرت حضور یافتند،و رضوان خازن بهشت با حوریان نازل شدند، و ابریقها و تشت ها از طلا و نقره و زمرد بهشت حاضر کردند و برای حضرت آمنه شربت ها از بهشت آوردند که او آشامید. آن حضرت را بعد از ولادت به آبهای بهشت غسل دادند و به عطرهای فردوس معطر کردند.(۱)

معجزات ولادت حضرت

در روز ولادت آن حضرت هر بتی که در هر جای عالم بود به رو در افتاد و چهارده کنگره ازایوان کسری فرو ریخت.دریاچه ساوه که آن را می پرستیدند خشک و بدل به نمکزار شد. دروادی ساوه که سالها بود کسی در آن آب ندیده بود آب جاری شد.آتشکده فارس که هزار سال خاموش نشده بود در شب ولادت آن حضرت خاموش شد. علم کاهنان و سحر ساحران باطل گردید، وطاق کسری از میان به دو نیم شد که تا امروز نمایان است.(۲)

هنگام ولادت آن حضرت این ندا از آسمان شنیده شد:( جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا ) .(۳)

____________________

۱. حق الیقین: ص ۲۷.

۲. امالی صدوق: ص۳۶۱-۳۶۰. بحار الانوار: ج۱۵ ص۲۵۷، ۲۶۳، ۳۲۳. روضة الواعظین: ص۶۶. حلیة الابرار: ج۱ ص۲۳. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص۱۰۰.

۳. سوره اسراء: آیه ۸۴. بحار النوار: ج۱۵ ص۲۷۴. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص ۱۰۱.

خصوصیات حضرت

هرگز مگس بر بدن مبارک آن حضرت نمی نشست و هرگاه چشم مبارکش خواب بود دلش بیدار بود، و می دید و می شنید چنانکه در بیداری می دید و می شنید. حضرت از قفای خود چنان می دید که از پیش روی می دید.

بر هر حیوانی که سوار می شد هرگز پیر و لاغر نمی شد. آن حضرت حماری به نامیعفور داشتند. هر زمان که فرمان می داد فلان مرد را حاضر کن، به در خانه اش می رفت و سر بر در می کوفت و به اشاره او را حاضر می ساخت.(۱)

از خصوصیات ولادت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آن بود که ختنه کرده و ناف بریده و پاک از آلایش خون و غیره متولد شد. همچنین در وقت ولادت از پا به زمین آمد نه از سر. هنگام ولادت رو به کعبه به سجده افتاد، و چون سر از سجده برداشت دست به سوی آسمان بلند کرد و به وحدانیت خدا و رسالت خود اقرار نمود، و سپس نوری از او ساطع گردید که مشرق و معرب عالم را روشن نمود.(۲)

معجزات حضرت

پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم معجزات بسیاری داشت که از جمله آنها نمونه های زیر است:(۳)

۱. مستجاب شدن دعای آن حضرت در زنده شدن مردگان و بینا شدن کوران و شفا یافتن بیماران.

۲. سخن گفتن آن حضرت با حیوانات.

۳. آگاهی بر همه لغتها و قدرت بر سخن گفتن به همه آنها.

۴. مهر نبوّت بر پشت مبارکش جا گرفته بود و نور آن بر نور آفتاب زیادتی می کرد.

۵.آب از میان انگشتان مبارکش جاری شد، به قدری که جمع بسیاری سیراب شدند.

____________________

۱. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص ۱۱۲- ۱۱۰.

۲. حق الیقین: ص ۲۶.

۳. حق الیقین: ص ۲۶ - ۲۷.

۶. سنگریزه در دست مبارکش تسبیح می گفت و مردم می شنیدند.

۷. وجود مقدسش در آفتاب سایه ای نداشت.

۸. هرگاه آب دهان مبارک به چاهی می افکند در آن چاه برکت به هم می رسید و پر از آب می شد. آب دهان مبارک را به هر صاحب دردی می مالید شفا می یافت.

۹. دست مبارک آن حضرت به هر طعامی که می رسید با برکت می شد و از طعام کم جماعت کثیر را سیر می کرد.

۱۰. هرگاه بر زمین نرم راه می رفت جای پایش نمی متند، و هنگامی که بر سنگ سخت راه می رفت اثر پای مبارکش می ماند.

روز ولادت حضرت روز شریف و با برکتی است که از قدیم الایام صالحین از آل محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم حرمت آن را نگه داشته اندو حق این روز را ادا کرده و روزه گرفته اند. کسی که ۱۷ ربیع الاول را روزه بگیرد خداوند متعال ثواب یک سال روزه را به او می دهد. در این روز صدقه دادن و زیارت مشاهد مشرفه و انجام خیرات و مسرور کردن اهل ایمان مستحب است.(۱)

۲. ولادت امام صادقعليه‌السلام

در۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ ه ولادت با سعادت امام جعفر صادقعليه‌السلام در مدینه منوّره اتفاق افتاده است.(۲)

نام مبارک آن حضرتجعفر و کنیه شریفشابوعبداللَّه و لقب نورانی حضرتصادق است. پدر بزرگوارش امام محمد باقرعليه‌السلام و مادر گرامی آن حضرت جنابامّ فروه است که امام صادقعليه‌السلام در باره ایشان می فرمایند: «مادرم از بانوان پرهیزکار و با ایمان و نیکوکار بود؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد ».(۳)

____________________

۱. مسار الشیعه: ص ۳۰.

۲. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج۴ ص۲۸۰. اعلام الوری: ج ۱، ص ۵۱۴. ارشاد: ج ۲، ص ۱۷۹. توضیح المقاصد: ص ۹. بحار الانوار: ج ۴۷، ص ۶-۱. ۹۵ص ۱۹۴. تاج الموالید: ص۴۳. العدد القویة: ص۱۴۷. فیض العلام: ص۲۲۲. روضة الواعظین: ص۲۱۲. تقویم المحسنین: ص۱۶.

۳. کافی: ج۱ ص۴۷۲. بحار الانوار: ج۴۷ ص۷.

امام صادقعليه‌السلام هفت پسر و سه دختر داشتند که عبارتند از امام موسی کاظمعليه‌السلام ، اسماعیل، عبداللَّه، محمّد دیباج اسحاق، علی عریضی، عباس، ام فروه، اسماء، فاطمه.(۱)

در شمایل آن حضرت گفته اند: آن حضرت میانه قد و افروخته رو و سفید بدن و کشیده بینی و موهای ایشان سیاه و مجعّد و بر گونه شان خال سیاهی بود.(۲)

۲۲ ربیع الاول

۱. جنگ بنی النضیر

در سال چهارم هجرت غزوه بنی النضیر واقع شد و یهودیان از مدینه بیرون رانده شدند.(۳) ۹ و ۱۲ ربیع الاول هم در این باره گفته شده است.(۴)

۲۳ ربیع الاول

۱. ورود حضرت معصومهعليه‌السلام به قم

در این روزدر سال ۲۰۱ ه کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومهعليها‌السلام به قم تشریف فرما شدند که ۱۷ روز قبل از رحلت آن حضرت است.(۵)

____________________

۱. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج ۴، ص ۲۸۰.

۱. مناقب آل ابی طالبعليه‌السلام : ج ۴، ص ۲۸۰. بحار الانوار: ج۴۷ ص۹. منتهی الآمال: ج۲ ص۱۲۱.

۳. توضیح المقاصد: ص ۹. فیض العلام: ص ۲۲۳.

۴. الصحیح من السیرة: ج۸ ص۳۶. کتاب المحبر: ص۱۱۳.

۵. نظر به اینکه رحلت آن حضرتعليها‌السلام در ۱۰ ربیع الثانی است و طبق تصریح کتاب تاریخ قم تألیف حسن بن محمد بن حسن بن سائب بن مالک اشعری متوفای ۳۷۸ ق و کتاب انوار المشعشعین: ج۱ ص۲۷۶ و ج۲ ص ۴۴۸، آن حضرت ۱۷ روز در قم اقامت گزیده اند، روز ۲۳ ربیع الاول سالروز ورود آن حضرت به قم است)

آن حضرت با قدوم مبارک خود این شهر را متبرک گردانیدند، و به درخواست جنابموسی بن خزرج پسر سعد اشعری که از بزرگان قم بود، منزل او را منوّر نموده در آنجا نزول اجلال فرمودند. در همکان مکان تشریف داشتند و زنهای قم مخصوصاً علویات به خدمت آن حضرت می رسیدند و از وجود آن حضرت استفاده می کردند تا بعد از۱۷ روز از دنیا رحلت فرمودند. عبادتگاه حضرت معروف به «ستیّه » در میدان میر قم معروف است.(۱)

۲۵ ربیع الاول

۱. جنگ دومه الجندل

در این روز در سال پنجم هجری در زمان پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم غزوهدومه الجندل اتفاق افتاد. در اراضی «دومه الجندل» گروهی از اشرار همدست شده و به کاروآنهاحمله می کردند. پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم سباع بن عرفطه غفاری را روز ۲۵ ربیع الاول در مدینه به جای خود قرار داد، و با هزار رزمجو بیرون آمدند تا به آن نواحی رسیدند. راهزنان چون متوجه آمدن آن حضرت شدند، فرار کردند. مسلمانان اموال آنان را برداشتند و در بیستم ربیع الثانی وارد مدینه شدند.(۲)

عبدالرحمن بن ابی لیلی می گوید: من با ابوموسی اشعری از دومه الجندل عبور می کردیم. ابوموسی به من گفت: زمانی که با پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم به دومه الجندل رسیدیم آن حضرت به من فرمود: «در این مکان دو تن از بنی اسرائیل حکم به جور کردند، و به زودی در میان امت من دو تن در این مکان به جور حکم می نمایند ».

____________________

۱. بحار الانوار، ج ۴۸، ص ۲۹۰، ج۵۷ ص۲۱۹.

۲. الصحیح من السیرة: ج۸ ص ۳۸۹. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص ۱۵۰. طبقات الکبری: ج۲ ص۶۲. عیون الاثر: ج۲ ص۳۲.

راوی می گوید: ابوموسی و عمروعاص برای حکمیت در صفین به دومه الجندل رفتند و میان علی بن ابی طالبعليه‌السلام و معاویه حکم کردند. بعد از ماجرای حکمین ابوموسی را ملاقات کردم و به او گفتم: «مگر تو نبودی که از پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چنین حدیثی را نقل کردی» ؟! گفت: «واللَّه المستعان»!!(۱)

۲. صلح امام حسنعليه‌السلام

قراداد امام حسن مجتبیعليه‌السلام با معاویه ملعون در۲۵ ربیع الاول بوده(۲) ، و بعضی در ۲۶ این ماه نقل کرده اند(۳) ، که شامل موارد زیر بود:

۱. به علیعليه‌السلام دشنام ندهند.

۲. خون شیعیان محترم و محفوظ بماند، و حقوقشان پایمال نگردد.

۳. معاویه یک میلیون درهم بین یتیمان جنگ جمل و صفین تقسیم کند.

۴. امامعليه‌السلام معاویه را امیر المؤمنین نخواند.

۵. معاویه باید بر اساس کتاب خدا و سنّت پیامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم عمل کند.

۶. معاویه پس از مرگ، خلافت را به دیگری واگذار نکند.

معاویه این شرائط و شرائط دیگر مربوط به حفظ اسلام به ویژه شیعیان را پذیرفت و جنگ پایان یافت، اما آن ملعون به هیچیک از شروط این قرارداد عمل ننمود بلکه خلاف تمام آنها عمل کرد.

____________________

۱. الصحیح من السیرة: ج۸ ص۳۹۸. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص ۱۵۰. معجم البلدان: ج۲ ص۴۸۹.

۲. تتمه المنتهی: ص ۴۱-۴۰. فیض العلام: ص ۱۴۸. مآثر الانافة قلقشندی: ج۱ ص۱۱۰. تاریخ دمشق: ج۵۹ ص۱۴۹. صحیح ابن حبان: ج۱۵ ص۳۸.

۳. فیض العلام: ص۲۲۵. قلائد النحور: ج ربیع الاول، ص۱۵۵. مستدرک سفینة النجاة: ج۵ ص۲۱۳.

۴. ارشاد: ج۲ ص۱۴. بحار الانوار: ج۴۴ ص۲، ۶۵. معالی السبطین: ج۱ ص۳۸. مقاتل الطالبیین: ص۲۶.

تتمه این ماه

۱. زیارت رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قبر مادرش را

در این ماه در سال ۶ رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم هنگام مراجعت از جنگ بنی لحیان به زیارت قبر مادرش جناب آمنه وهبعليها‌السلام رفتند.(۱)

هنگام زیارت، رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم گریستند و مسلمین از گریه آن حضرت گریستند؛ و تا به آن روز به آن مقدار گریه کننده دیده نشده بود، و در آنجا قبر مادرش را تعمیر و اصلاح فرمودند.(۲)

در روایات وارد شده است که رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم قبر مادرشان را چندین بار زیارت فرموده است مانند برگشت آن حضرت از عمره حدیبیه، بعد از فتح مکه، بعد از جنگ تبوک و بعد از حجة الوداع.

۲. غارت خیمه امام حسنعليه‌السلام

در این ماه بود که لشکریان امام حسنعليه‌السلام به آن حضرت اهانت کردند و خیمه آن مظلومعليه‌السلام را غارت کرده آن چه در آن بود را به یغما بردند.(۳)

____________________

۱. بحارالانوار: ج۲۰ ص۲۹۸. مستدرک سفینة البحار: ج۵ ص۲۰۸.

۲. الغدیر: ج۱ ص۱۶۵. مستدرک حاکم: ج۱ ص۳۷۵، وج۲ ص۳۳۶، ۶۰۵. تاریخ بغداد: ج۷ ص۲۹۸. صحیح مسلم: ج۳ ص۶۵. مسند احمد: ج۲ ص۴۴۱. الدر المنثور: ج۳ ص۲۸۳، ۲۸۴. تاریخ المدینة: ج۱ ص۱۲۰. المنصف (صنعانی): ج۳ ص۵۷۲. الطبقات الکبری: ج۱ ص۱۱۶.و...

۳. بحار الانوار: ج۴۴ ص۶۱. اختیار معرفة الرجال: ج۱ ص۳۳۰. و بنگرید: تاریخ دمشق: ج۱۳ ص۲۶۲.

۴. ربیع الثانی

روزهای ۱، ۳، ۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۲۲، ۲۵، ۲۹، ۳۰ از ماه ربیع الثانی حامل وقایعی بیاد ماندنی از تاریخ تشیع است.

شهادت حضرت زهراءعليها‌السلام و امام باقرعليه‌السلام بنابرقولی، وفات حضرت معصومهعليها‌السلام و وفات موسی مبرقع وقایع ناگوار این ماه اند. ولادت امام حسن عسکریعليه‌السلام ، سفر آن حضرت به جرجان، قیام مختار و توابین، مرگ خالد بن ولید و انقراض بنی امیه وقایع مسرور کننده ای است که این ماه شاهد آن بوده است.

۱ ربیع الثانی

۱. قیام توابین

در این روز درسال ۶۵ ه سلیمان بن صرد با گروهی از توابین - که نام شانزده هزار نفر آنان در دفتر سلیمان ثبت شده بود - برای خونخواهی امام حسینعليه‌السلام قیام کردند.(۱)

در روزدوم ربیع الثانی ، از «نخیله» کوفه برای جنگ با ابن زیاد ملعون حرکت کردند. در شب جمعه۵ ربیع الثانی از کوفه خارج شدند و روز بعد کنار قبر حضرت اباعبداللَّه رفتند. یک یا سه شبانه روز در کربلا ماندند و گریستند و استغفار نمودند و ضجه و ناله کردند، به طوری که مثل آن روز و به آن اندازه صدای ضجه در آن وادی شنیده نشده بود.

هنگام وداع، کنار قبر حضرت مانند ازدحام کنار کعبه شلوغ بود. هرکس با حالتی شعر می خواند و ناله می کرد و با آن حضرت وداع می کرد و خود را برای جنگ با ابن زیاد آماده می نمود.

سلیمان از شیعیان علی بن ابی طالب و امام حسن و امام حسینعليهم‌السلام بود و در جمیع جنگها در رکاب امیر المؤمنینعليه‌السلام حضور داشت. آخر الامر با لشکر ابن زیاد رو به رو شدند، و بعد از کشتن عده زیادی از آنان و مبارزات و جانفشانی های فراوان، سلیمان درسن ۹۳ سالگی در عین الورد به شهادت رسید. از اصحاب سلیمان هم فقط ۲۷ نفر که مجروح و خسته و تشنه بودند جان سالم به در بردند، و بقیه همه به شهادت رسیدند.(۲)

____________________

۱. بحار الانوار:ج۴۵ ص۳۵۸. مستدرک سفینة البحار: ج۴ ص۶۸. مقتل الحسینعليه‌السلام : (ابی مخنف): ۲۸۳. تاریخ طبری: ج۴ ص۴۵۱.

۲. بحار الانوار: ج ۴۵، ص ۳۵۹. قلائد النحور: ج ربیع الثانی، ص۱۶۸. طالببین تفصیل این ماجرا به کتاب های روضة الصفا و ناسخ التواریخ و قلائد النحور جلد ربیع الثانی مراجعه کنند.

حصین بن نمیر ملعون که در کربلا دلهای اهل بیتعليهم‌السلام را سوزاند در عین الورد به دست ابراهیم پسر مالک اشتر کشته شد و به جهنّم واصل گردید.

۲. شهادت امام باقرعليه‌السلام

در این روز به روایتی، شهادتامام باقر عليه‌السلام است.(۲)

۳ ربیع الثانی

۱. سفر امام حسن عسکریعليه‌السلام به جرجان

در این روز امام حسن عسکریعليه‌السلام برای وفا به وعده ای که فرموده بودند و آشکار شدن معجزاتی از آن بزرگوار به طی الارض ازسامراء به جرجان تشریف فرما شدند.(۳)

جعفر بن شریف می گوید: سالی قصد حج کردم، و قبل از حج به زیارت امام حسن عسکریعليه‌السلام در سامراء رفتم. اموالی از شیعیان همراهم بود که باید به آن حضرت می رساندم. خواستم از آن حضرت بپرسم اموال را به چه کسی بدهم، ولی پیش از آنکه من صحبت کنم حضرت فرمودند: «به مبارک خادم بده». عرض کردم: «همین کار را کرده ام»، و سپس بیرون آمدم و گفتم: «شیعیان شما در جرجان به شما سلام می رسانند ». امامعليه‌السلام فرمود: مگر بعد از مراسم حج به جرجان بر نمی گردی؟ عرض کردم: بر می گردم.

فرمودند:۱۷۰ روز دیگر اول روز جمعه سوم ربیع الثانی به جرجان وارد می شوی . آن وقت به مردم اعلام کن که من در آخر همان روز به جرجان می آیم. برو به سلامت.

____________________

۱. قلائد النحور: ج ربیع الثانی، ص ۱۹۱.

۲. قلائد النحور: ج ربیع الثانی، ص ۱۷۷.

۳. الخرائج و الجرائح: ج۱ ص۴۲۵. بحار الانوار: ج ۵۰، ص ۲۶۳. الثاقب فی المناقب: ص۲۱۵. مدینة المعجز: ج۷ ص۶۱۸. کشف الغمة: ج۲ ص۴۲۷.

خداوند متعال تو را و آنچه با توست به سلامت به اهل و اولادت خواهد رسانید. پسری برای پسرت متولد شده است. نام او را «صلت » بگذار، که خداوند بهزودی او را به حد کمال می رساند و او از اولیاء ما خواهد بود .

من گفتم: یابن رسول اللَّه، ابراهیم بن اسماعیل جرجانی از شیعیان شماست و به دوستان شما هر سال بیش از صد هزار درهم احسان می کند، و در جرجان از اشخاصی است که متنعم به نعمت های الهی است. امامعليه‌السلام فرمودند: «خداوند به ابواسحاق ابراهیم بن اسماعیل در مقابل احسانی که به شیعیان ما می کند جزای خیر بدهد و گناهان او را بیامرزد و او را پسری صحیح الاعضاء روزی فرماید که قائل به حق باشد . به ابراهیم بگو: حسن بن علی می گوید: نام پسر خود را احمد بگذار».

راوی می گوید: از خدمت حضرت مرخص شدم و حج رفتم و بازگشتم، و در روزی که حضرت معین فرموده بودند به سلامت وارد جرجان شدم. هنگامی که اصحاب ما برای تهنیت آمدند، به ایشان گفتم:امام عليه‌السلام مرا وعده داده که در آخر امروز به اینجا تشریف می آورند . پس مهیا شوید و مسائل و حوائج خود را آماده کنید.

شیعیان چون نماز ظهر و عصر را به جا آوردند، در خانه من جمع شدند. ناگاه امام عسکریعليه‌السلام در همان ساعتی که فرموده بودند وارد شدند. هنگام ورود بر ما سلام کردند و ما به استقبال شتافتیم و دست آن حضرت را بوسیدیم. آنگاه حضرت فرمودند: من به جعفر بن شریف وعده کرده بودم که در آخر این روز نزد شما بیایم.من نماز ظهر و عصر را در سامراء به جا آوردم و نزد شما آمدم تا با شما تجدید عهد نمایم. اکنون شما حوائج و مسائل خود را بیاورید .

اول کسی که ابتدا به سؤال کرد نضر بن جابر بود. او گفت: یابن رسول اللَّه، پسر من از هر دو چشم نابیناست، دعا فرمائید تا خداوند دیده هایش را به او برگرداند. حضرت فرمودند: او را حاضر کن. او را حاضر کرد و حضرت دست مبارک بر چشمان او کشید و چشمانش روشن شد.

پس از او یک یک آمدند و حاجت خود را بیان کردند و حضرت حاجتهای آنان را برآورده می نمودند، تا اینکه حوائج همه را بر آوردند و مسائل آنها را جواب فرمودند وهمان روز به سامراء مراجعت نمودند .

۴ ربیع الثانی

۱. ولادت حضرت عبدالعظیم حسنیعليه‌السلام

در این روز در سال ۱۷۳ ه آن برزگوار به دنیا آمدند.(۱)

۶ ربیع الثانی

۱. مرگ هشام بن عبدالملک

روز چهارشنبه ششم ربیع الثانی سال ۱۲۵ ه در رصافه هشام بن عبدالملک از دنیا رفت و به جهنّم واصل شد.(۲)

او مردی احول و غلیظ و بدخو و بخیل بوده و حریص بود بر جمع مال، دستور کشتن زید بن علی بن الحسینعليه‌السلام را صادر کرد و امام باقر و حضرت صادقعليهما‌السلام را به شام احضار کرد و جسارتهای فراوانی به آن حضرات نمود و آخر الامر امام باقرعليه‌السلام را به شهادت رساند. ۱۹ سال و ۹ ماه و ده روز خلافت کرد و در ۵۳ سالگی به جهنّم شتافت.

____________________

۱. مستدرک علم رجال الحدیث: ج۴ ص۴۵۰. نور الآفاق.

۲. تتمه المنتهی: ص ۱۲۸. شجرة طوبی: ج۱ ص۱۴۲. فیض العلام: ص۲۲۸. تاریخ طبری: ج۵ ص۵۱۳. تاریخ دمشق: ج۲ ص۳۷۵، ج۶۳ ص۳۲۱.

در زمان سفاح که قتل بنی امیه آغاز شده بود و قبرهای آنها را هم نبش می کردند و آنچه می یافتند می سوزاندند، وقتی نوبت به قبر ولید رسید اثری در آن باقی نمانده بود و از عبدالملک قسمتی از جمجمه اش مانده بود. هنگامی که قبر هشام را شکافتند بدن او هنوز متلاشی نشده بود، و لذا هشتاد تازیانه بر بدن او زدند و او را سوزانیدند و خاکسترش را به باد دادند.

بعضی گفته اند ظاهراً زدن هشتاد تازیانه به هشام به جهت حدّ قذف بوده که جسارت به مادر جناب زید بن علی بن الحسینعليه‌السلام نمود.(۱)

۸ ربیع الثانی

۱. ولادت امام حسن عسکریعليه‌السلام

در این روز حضرت امام حسن عسکریعليه‌السلام درسال ۲۳۲ ه جهان را به قدوم خود منور فرمودند.(۲) و به روایت مصباح، تقویم المحسنین، اختیارات و دروس شهید، ولادت حضرت در چهارم این ماه بود است.(۳) اقوال دیگری نیز در ولادت آن حضرت وجود دارد که عبارتند از ۸ ربیع الاول(۴) و ۱۰ ربیع الثانی.(۵)

____________________

۱. مرآة العقول: ج۲۶ ص۲۲۷. تتمه المنتهی: ص ۱۱۸،۱۲۷. قلائد النحور: ج ربیع الثانی، ص ۱۹۱. فیض العلام: ص ۲۲۸. شرح نهج البلاغة: ج۷ ص۱۳۲-۱۳۱.

۲. بحار الانوار: ج۵۰ ص۲۳۵، ۲۳۷. روضة الواعظین: ص۲۵۱. اعلام الوری: ج۲ ص۱۳۱. فیض العلام: ص۲۲۹.

۳. بحار الانوار: ج۵۰ ص۲۳۸. تقویم المحسنین: ص۱۶. اختیارات: ص۳۵. الدروس الشرعیة: ج۲ ص۱۵. قلائد النحور: ج ربیع الثانی، ص ۱۸۵.

۴. تاج الموالید: ص۵۷. تاریخ قم: ص۲۰۳.

۵. مسار الشیعة: ص۳۰. مصباح المجتهد: ص۷۳۳. اقبال: ج۳ ص۱۴۹. بحار الانوار: ج۵۰ ص۲۳۵، ۲۳۸. فیض العلام: ص۲۳۱.