شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

٧- رهايى از جهالت و ضلالت

هفتمين اثر و بركت از آثار و بركات اجتماعى نهضت سيد الشهداعليه‌السلام اين بود كه با قيام و شهادت خويش مردم را از جهالت و گمراهى نجات بخشيد. او خون دل خويش را در راه خدا بذل كرد تا امت را از حيرت ضلالت و جهالت كه در اثر تسلط و تبليغات مسموم بنى اميه پيش آمده بود برهاند. چنانكه در زيارت اربعين امام حسينعليه‌السلام مى خوانيم :

«و بذل مهجته فيك ، ليستنقذ عبادك من الجهالة و حيرة الضلالة».

و حسينعليه‌السلام خون قلب خود را در راه تو بذل كرد تا بندگانت را از جهالت و حيرت گمراهى برهاند.

استاد شهيد مطهرى (ره) در توضيح فراز مذكور مى فرمايد: «مقصود از جهالت مردم اين نبود كه چون مردم بى‏سواد بودند و درس نخوانده بودند مرتكب چنين عملى شدند، و اگر درس خوانده و تحصيل كرده مى‏بودند نمى‏كردند نه ، در اصطلاح دين، جهالت، بيشتر در مقابل عقل گفته مى‏شود و مقصود آن تنبه عقلى است كه مردم بايد داشته باشند (و به تعبير ديگر قوه تجزيه و تحليل قضايايى مشهود و تطبيق كليات بر جزئيات است و اين چندان ربطى به سواد و بى‏سوادى ندارد علم، حفظ و ضبط كليات است و عقل قوه تحليل است). به عبارت ديگر، امام حسينعليه‌السلام شهيد فراموشكارى مردم شد، زيرا مردم اگر در تاريخ پنجاه - شصت ساله خودشان فكر مى كردند و قوه تنبه و استنتاج و عبرت گيرى در آنها مى بود و به تعبير سيدالشهداعليه‌السلام كه فرمود: «ارجعوا الى عقولكم» اگر به عقل و تجربه پنجاه - شصت ساله خود رجوع مى‏كردند و جنايتهاى ابوسفيان و معاويه و زياد در كوفه و خاندان اموى را اصولا فراموش نمى‏كردند و گول ظاهر فعلى معاويه را كه دم زدن از دين به خاطر منافع شخصى است نمى خوردند و عميق فكر مى‏كردند كه آيا امام حسينعليه‌السلام براى دين و دنياى آنهابهتر بود يايزيد و معاويه و عبيدالله ، هرگز چنين جنايتى واقع نمى شد...»٣٦ .

آرى ، امام حسينعليه‌السلام با نهضت مقدس خويش در آن ظلمت سخت و در ميان يأسها و نااميديهاى مطلق، و در موقعى كه ستاره‏اى در آسمان بشريت ديده نمى‏شد، مانند برقى درخشيد و مانند شعله‏اى حقانى فرا راه آدميان ظاهرگشت او به خوبى مى دانست كه تنها مردم نادان و گمراهند كه آلت دست حكومتهاى ستمكار و بيدادگر و فاسد واقع مى شوند ، به همين خاطر با بذل خون پاك خويش سعى كرد ملت جاهل و گمراه را از آن وضع خطرناك و دردناك نجات بخشد. لذا امام صادقعليه‌السلام در فراز مورد بحث، هدف قيام حسينى را تنها فدايى امت گنهكار بودن و شفاعت از آنان در قيامت بيان نمى‏كند ، بلكه مى‏فرمايد: هدف، نجات دنياى انسانيت از جهالت و ضلالت بود.

-------------------------------------

پى نوشتها:

١٩ بحارالانوار , علامهء مجلسى , ج ٤٤ ص ٣٨١

٢٠ نقل از كتاب ابوالقاسم سحاب , ص ٢٢

٢١ كشف الغمة , علامه اربلى , ج ٢ ص ٦

٢٢ به نقل از كتاب شهيد هاشمى نژاد, ص ٤٥٠

(#) ـ بيتى از نگارنده

٢٣ حماسهء حسينى , شهيد مطهرى , ج ٢ ص ١٣٠

٢٤ تحف العقول ,محدث حرانى , ص ٢٧٥

٢٥ تاريخ طبرى , ج ٧ ص ٣٠٠

٢٦ جامع احاديث الشيعه , ج ١٢ ص ٥٥٦

٢٧ ترجمهء تاريخ سياسى اسلام , ج ١ ص ٣٥١

٢٨ تاريخ طبرى , ج ٤ ص ٣٤٧

٢٩ ترجمهء لهوف سيد بن طاووس , ص ١٣٢

٣٠ نقل از كتاب شهيد هاشمى نژاد, ص ٤٤٧

٣١ درسى كه حسين (ع ) به انسانها آموخت , شهيد هاشمى نژاد, ص ٤٤٨

٣٢ همان مأخذ.

٣٣ نهج البلاغه , صبحى صالح , حكمت ٣٣٣

٣٤ ترجمه تاريخ سياسى اسلام , ج ١ ص ٣٥٢. به نقل از كتاب ماهيت قيام مختار , ص ٢٠١

٣٥ بحارالانوار , علامه مجلسى , ج ٤٥ ص ١١٢

(#) ـ بيتى از نگارنده

٣٦ حماسهء حسينى , استاد مطهرى , ج ٣ ص ٤٧

4 -فصل چهارم: آثار و بركات زيارت سيدالشهداء عليه‌السلام

سخنى پيرامون زيارت سيدالشهدا عليه‌السلام

در طول تاريخ انسانهايى بوده و هستند كه پس از مرگشان ، زندگى و حياتشان ادامه پيدا كرده و با مرگ بدنشان ، وجودشان و شخصيت و انديشه‏شان ادامه يافته است مردان خدا و شخصيتهاى الهى، همانگونه كه در زمان حيات خويش استوانه دين و محور انسانيت و پشتوانه حق و عدالت هستند ، در زمان پس از مرگ نيز آرامگاه و زيارتگاهشان پشتوانه حق و عدالت و فضيلت است و در اين ميان ، زيارت مشهد حسينى از ويژگيهاى برجسته‏اى برخوردار است آنانكه توفيق پيدا مى كنند و به زيارت مرقد مطهرش مشرف مى شوند ، روى به آستان امام حسينعليه‌السلام آورده و به جانب اين مدرسه عشق و فضيلت و دانشگاه كمال و تربيت مى‏گرايند اينگونه تربيت اجتماعى و يك چنين موسسه تهذيب اخلاق و ادب ، براى هيچ ملتى از ملل گيتى ميسر و مقدورنيست

البته ملحدين و معاندين و مخالفين مكتب تشيع به خيال خود شبهات و اشكالهاى مى كنند و مى گويند: «زيارت قبور، بت پرستى است ؟!» در حالى كه هر كس كه به زيارت قبور ائمهعليه‌السلام مى رود هرگز به عنوان «بت» آنها را زيارت نمى‏كند چه كسى است كه حسين بن علىعليه‌السلام راخدا بداند؟!! شيعه، امام را مقرب درگاه خدا مى‏داند و با توسل به او قربى به خدا پيدا مى كند، همانطور كه خودش در قرآن مجيد فرمود:«به سوى او وسيله بگيريد»٣٧ امام را وسيله الهى مى‏داند. زيرا توسل و شفاعت، بعدى از ابعاد زيارت است كه زائر از اين طريق خود را به درگاه الهى نزديك مى‏كند، و پيشوايان ما وعده فرموده‏اند كه از زائران خود دستگيرى كنند.

امام رضاعليه‌السلام مى فرمايد: «هر امامى بر گردن دوستان و پيروانش عهد و پيمانى دارد و وفاى به اين عهد، زيارت قبر آنان ممكن مى‏باشد و كسى كه به شوق زيارت آنها و با تصديق به فضيلت آنها به سوى قبور آنها برود مورد شفاعت ائمه در قيامت قرار مى‏گيرد.

پس هر زائرى بايد بكوشد تا از اين شفاخانه فيض، استشفاى دردهاى درونى و امراض قلبى و اندرونى خود را خواسته، خواستار آن شود كه صفاى دل و دوستى خاطر و پاكيزگى روح و قداست روان و سلامت تن ، از خدمت آفريدگار جهان به وى عطا گردد ، تا اينكه هم ظاهر او به جمال و كمال آراسته شود و هم باطن وى از آلودگى‏ها پاك و مصفا گردد.

هر زائرى كه با معرفت و شناخت مقام صاحب اين مرقد و اهداف او به زيارت برود، از صاحب قبر الهام مى‏گيرد و اصول و تعاليم مكتب را به ياد مى‏آورد ، و هر زيارت و سلام او سرشار از اين آموزشها و الهام‏ها است.

از طرفى زيارتنامه‏هاى وارده، و خواندن هر كدام از آنها، خواننده و زائر را به دقت و تفكر واداشته ، متذكر تاريخ و احوال انبيا و اولياى معصوم مى‏گرداند. تأمل در زيارت عاشورا و ديگر زيارات ، اين مطلب را به خوبى روشن مى سازد كه امامان به اين وسيله در صدد ساختن انسانهاى مؤمن و متعهد بوده‏اند ، لذا به آنها تعليم داده‏اند كه در زيارت امام حسينعليه‌السلام از خداوند بخواهند كه زندگى و مرگشان را «حسين گونه» قرار دهد، و آنها را در دينا و آخرت همراه آن حضرت بدارد: «اللهم اجعل محياى محيا محمد و آل محمد ، و مماتى ممات محمد و آل محمد و ان يجعلنى معحكم فى الدنيا و الاخرة».

به اميد به اينكه خداوند متعال توفيق زيارت حضرتش را در دنيا و شفاعتش را در روز قيامت نصيب ما گرداند، به آثار و بركاتى كه زيارت سيدالشهداعليه‌السلام به دنبال دارد مى‏پردازيم:

١- آرامش بخشيدن به زائر

قبل از آنكه به آثار و بركاتى كه برگرفته از روايات اسلامى است اشاره كنيم ، اين نكته لازم به ذكر است كه زيارت مرقد شريف امام حسينعليه‌السلام مانند ساير ائمه ، به مردمان و زيارت كنندگانش ، نوعى آرامش و اطمينان مى‏بخشد در اين عصر كه انسان را موجودى مضطرب مى نامند، و پيوسته دست به گريبان با پديده‏هايى چون ترديد، ناكامى، تشويش، ترس و ناسازگارى با محيط و زندگى ماشينى و محروميت و جنگ و حتى كنار نيامدن خود است، و هر روز شاهد كاهشها و فرسايشها است و نمى تواند از اضطراب در امان بماند ، اين زيارت مرقد مردان خدا و پيشوايان دين است كه به انسان آرامش خاطر مى دهد.

در زيارت يك نوع كشش و نياز الزام آورى انسان را وا مى‏دارد كه فشارها و فريادهاى درونى را از راهى خارج كند زائر آن مرقد شريف در پرتو دعا و گفتگو با پاكان و استمداد از ارواح پاك مقربان درگاه الهى، نيرو گرفته و نابسامانيها را با توسل بدانها برخود هموار مى سازند ، و خستگى‏ها و فشارهاى وارد بر روان ، و نيز اضطرابها و يأسها را از خودمى زدايند و به آرامش و اطمينانى براى ادامه زندگى دست مى‏يابند.

٢- در امان خدا بودن

به امام صادقعليه‌السلام عرض كردند: كمترين اثرى كه براى زائر قبر امام حسينعليه‌السلام چيست؟ فرمود: «كمترين تأثيرش اين است كه خداوند متعال، او و خانواده و مالش را حفظ مى كند تا به سوى اهل خويش برگردد ،و چون روز قيامت فرا رسد، خداوند حافظ او خواهدبود ».٣٨

٣- زائر خدا محسوب شدن

زيد بن شحام گويد: به امام صادقعليه‌السلام عرض كردم : براى زائر قبر امام حسينعليه‌السلام چه مى‏باشد؟ فرمود: «همانند كسى است كه خدا را در عرش ديدار نموده باشد». گفتم: براى كسى كه يكى از شما را زيارت كند چه مى‏باشد؟ فرمود:

«همانند كسى است كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله را زيارت نموده است »٣٩

٤- برآورده شدن حاجات و دفع پريشانى

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «همانا نزد شما قبرى است كه هيچ فرد پريشانى نزد آن نمى‏آيد مگر آنكه خداوند از او دفع پريشانى نمايد و حاجتش را برآورد»٤٠

و نيز به ابوصباح كنانى فرمود: «همانا نزد شما قبرى است كه هيچ فرد پريشانى نزد آن نمى‏رود مگر آنكه خداوند از او پريشانى را دفع نموده و حاجتش را برآورده مى نمايد، و همانا نزد او چهار هزار فرشته هستند كه از هنگام شهادتش آشفته و غم آلود تا روز قيامت بر او مى‏گريند. هر كس او را زيارت كند، وى را تا خانه‏اش بدرقه مى‏كنند، و هر كه مريض شود به عيادتش مى‏روند، و هر كه بميرد جنازه‏اش را تشييع مى‏كنند».٤١

٥- زيادتى در عمر و رزق

امام باقرعليه‌السلام فرموده است : «شيعيان ما را به زيارت قبر حسينعليه‌السلام امر كنيد ، زيرا زيارت او موجب فزونى در رزق و طول عمر و دفع بلايا و ناگواريها مى‏شود »٤٢

٦- آمرزش گناهان

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هر كس حسينعليه‌السلام را زيارت كند در حاليكه عارف به حق او بوده و به امامتش اقرار داشته باشد خداى سبحان ،گناهان گذشته و آينده‏اش را مى‏آمرزد».٤٣

و جابر جعفى در ضمن يك حديث طولانى از امام صادقعليه‌السلام روايت كرده است كه فرمود: «چون از نزد قبر حسينعليه‌السلام بازگشتى ، ندا كننده‏اى تو را ندا مى‏دهد كه اگر آن را مى‏شنيدى ، تمام عمر را نزد قبر شريف حسينعليه‌السلام اقامت مى‏گزيدى. آن منادى گويد:خوشا به حال تو اى بنده خدا كه سود فراوان بردى و به سلامت (در دين ) دست يافتى. عمل از سربگير كه گناهان گذشته‏ات آمورزيده شد»٤٤

٧- محسوب نشدن ايام زيارت از عمر زائر

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «همانا ايام زيارت زائران حسين بن علىعليه‌السلام از عمرشان محسوب نگشته و جزء حياتشان به شمار مى‏آيد»٤٥

٨- حفاظت زائر در دنيا و آخرت

عبدالله بن هلال به امام صادقعليه‌السلام عرض كرد: فدايت شوم، كمترين نصيبى كه زائر امام حسينعليه‌السلام دارد، چيست ؟ فرمود: «اى عبد الله، كمترين چيزى كه براى او مى‏باشد، اين است كه خداوند او و خانواده‏اش را حفظ مى كند تا وى را به سوى خانواده‏اش باز گرداند، و چون روز قيامت فرا رسد، خداوند حافظ او مى‏باشد»٤٦

٩- عنايت و توجه سيدالشهدا عليه‌السلام

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «حسين در نزد پروردگارش به زائرانش نظر مى كند او نگاه مى كند كه چه كسى براى آن حضرت گريه مى كند، پس براى او طلب آمرزش كرده و پدرانش را مى‏خواند تا براى آن زائر دعا كرده و طلب آمرزش و مغفرت نمايند. سپس امام (حسين) مى فرمايد: اگر زائر من مى‏دانست كه خدا چه چيزى براى او عطا مى فرمايد شادى او بيشتر از جزع و بى‏تابى وى مى‏گرديد». ٤٧

و امام حسينعليه‌السلام فرمود: «هر كس مرا در زندگانيش زيارت كند، پس از مرگش بازديدش خواهم كرد». ٤٨

١٠- خير و بركت زياد

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «اگر مردم مى‏دانستند كه چقدر خير و بركت در زيارت امام حسينعليه‌السلام وجود دارد ، براى زيارت كردنش با يكديگر مقاتله مى‏كردند، و هر آينه اموالشان را براى رفتن به زيارتش مى‏فروختند»٤٩

و امام باقرعليه‌السلام فرمود: «اگر مردم مى‏دانستند كه زيارت قبر شريف حسينعليه‌السلام چه مقدار فضيلت و بركت دارد، از شوق زيارت جان مى سپردند و نفسهايشان از شدت حسرت بند مى‏آمد»٥٠ .

١١- برابرى زيارت قبر حسين عليه‌السلام با حج

عبدالله بن عبيد انبارى گويد: به امام صادقعليه‌السلام عرضه داشتم : فدايت شوم ، همه ساله وسايل تشرف به حج برايم فراهم نمى‏شود. فرمود: «چون قصد حج نمودى و اسباب برايت فراهم نگشت ، به زيارت قبر حسينعليه‌السلام برو، كه يك حج برايت نوشته مى شود و چون قصد عمره نمودى و وسايل مهيا نشد ، عزم زيارت قبر حسينعليه‌السلام نما، كه يك عمره برايت منظور مى شود»٥١

١٢- نام زائر در اعلى عليين ثبت مى‏شود

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هر كس به زيارت قبر حسينعليه‌السلام برود در حالى كه عارف به حق او باشد، خداوند نام او را در اعلى عليين مى‏نويسد»٥٢

١٣- غرق شدن در رحمت الهى

از امام صادقعليه‌السلام پرسيدند: ثواب كسى كه قبر امام حسينعليه‌السلام را زيارت كند، در حالى كه كبر و غرور نداشته باشد چيست ؟ فرمود: «برايش هزار عمره و حج مقبول نوشته مى شود اگر شقى باشد، سعيد نوشته مى‏گردد، و پيوسته در رحمت الهى غوطه‏ور خواهد بود»٥٣

١٤- دعاى معصومين براى زائر

معاوية بن وهب از امام صادقعليه‌السلام نقل نموده كه فرمود: «اى معاويه، زيارت قبر حسينعليه‌السلام را از روى ترس وامگذار ، زيرا هر كه آن را ترك كند ، چنان دچار حسرت مى‏شود كه آرزو نمايد قبرش نزد او باشد آيا دوست ندارى كه خداوند تو را در زمره كسانى به حساب آورد كه رسول خداصلى‌الله‌عليه‌وآله و على و فاطمه و امامان معصومعليه‌السلام برايش دعا مى‏كنند؟»٥٤ .

و نيز فرمود: «همانا فاطمه (س) دختر محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله نزد زائران قبر فرزندش حسينعليه‌السلام حضور يافته و براى گناهانشان طلب آمرزش مى‏كند».٥٥

١٥- تجلى خدا

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «به درستى كه خداى تبارك و تعالى، قبل از اهل عرفات ، براى زائران قبر حسينعليه‌السلام تجلى مى نمايد، حوايج آنان را بر آورده مى‏كند ، گناهانشان را آمرزيده و درخواستهايشان را به اجابت مقرون مى‏سازد ، و سپس متوجه اهل عرفات شده و در مورد آنان نيز اينگونه عمل مى‏كند».٥٦

١٦- سعادت

امام صادقعليه‌السلام به عبدالملك خثعمى فرمود: «زيارت حسين بن علىعليه‌السلام را ترك مكن و دوستانت را نيز به آن فرمان بده، تا خداوند بر عمرت افزوده و روزيت را زياد گرداند. خداوند سبحان زندگانى تو را در سعادت قرار خواهد داد، و نمى‏ميرى مگر سعادتمند ، و تو را در سلك سعادتمندان خواهند نوشت »٥٧

١٧- تأثير زيارت در روز عاشورا

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هر كس قبر حسين را در روز عاشورا زيارت كند ، همانند كسى است كه در برابر او به خون خود غلطيده باشد»٥٨ .

١٨- قرار گرفتن در جوار پيامبر و على و فاطمه عليه‌السلام امام صادق عليه‌السلام

فرمود: «هر كس مى‏خواهد در جوار پيامبرصلى‌الله‌عليه‌وآله و على و فاطمهعليه‌السلام باشد، نبايد زيارت حسين بن علىعليه‌السلام را ترك كند»٥٩ .

١٩- تأثير زيارت در روز قيامت

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هيچ كس در روز قيامت نيست مگر آنكه آرزو مى‏كند كه اى كاش از زائرين امام حسينعليه‌السلام مى‏بود زيرا مشاهده مى‏نمايد كه با زائران حسينعليه‌السلام به واسطه مقامى كه در نزد پروردگار دارند، چگونه عمل مى‏شود»٦٠

و نيز فرمود: «هر كس دوست دارد در روز قيامت بر سر سفره‏هايى از نور بنشيند پس بايد از زائرين حسين بن علىعليه‌السلام باشد»٦١ .

و زرارة بن اعين گويد: «امام صادقعليه‌السلام فرمود: «زائرين حسين يك برترى نسبت به ساير مردم دارند» پرسيدم : برتريشان چيست ؟ فرمود: «چهل سال قبل از مردم وارد بهشت مى‏شوند در حالى كه ديگران هنوز در حال حساب هستند»٦٢

٢٠- رهايى از شدايد قيامت

رسول گرامى اسلامصلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود: «من تعهد مى‏كنم كه در روز قيامت هنگامه رستاخيز ، ضمن ملاقات با زائر حسينعليه‌السلام ، دستش را بگيرم و از مراحل هول‏انگيز و سختيهاى قيامت نجاتش بخشيده و او را به بهشت وارد كنم»٦٣ .

٢١- نجات از آتش جهنم

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هر كس قبر حسينعليه‌السلام را به خاطر خداوند و در راه خدا زيارت نمايد، خداوند او را از آتش دوزخ آزاد مى‏سازد، و روز ترس بزرگ (قيامت) او را ايمن مى‏دارد از خداوند نيز هيچ حاجتى از حوائج دنيا و آخرت را طلب نمى‏كند مگر آنكه به او عطا مى‏نمايد»٦٤ .

اين آثار و آثار ديگرى كه به خاطر اجتناب از طولانى شدن مطلب ذكر نكرديم ، همگى به بركت وجود حضرت سيدالشهداعليه‌السلام است كه اميدوارم هر چه زودتر توفيق زيارت مرقد مطهرش نصيب تمام عاشقان گردد.

-------------------------------------

پى نوشتها:

٣٧ سورهء مائده , آيهء ٣٩

٣٨ ثواب الاعمال شيخ صدوق , ص ١١٦

٣٩ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٨١

٤٠ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٣٣٧

٤١ همان مأخذ.

٤٢ همان مأخذ , ص ٢٨٩

٤٣ كافى , مرحوم كلينى , ج ٤ ص ٥٨٢

٤٤ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٩٥

٤٥ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٢٢

٤٦ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٤٧

٤٧ امالى شيخ طوسى , ص ٥٥

٤٨ بحارالانوار , علامه مجلسى , ج ١٠١ ص ١٦

٤٩ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٨٧

٥٠ سفينة البحار, محدث قمى , ج ١ ص ٥٦٥

٥١ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٣٠٦

٥٢ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٢٤

٥٣ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٣٢٨

٥٤ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ١٩٩

٥٥ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٠٤

٥٦ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٣٤٦

٥٧ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٩٢

٥٨ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٣١

٥٩ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٢٣٠

٦٠ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٣٠

٦١ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٣١

٦٢ بحارالانوار , علامه مجلسى , ج ٤٤ ص ٢٣٥

٦٣ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٧٨

٦٤ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٢٤

5 -فصل پنجم : آثار و بركات مرقد شريف سيدالشهداء عليه‌السلام

سخنى پيرامون مرقد سيدالشهدا عليه‌السلام

اگر چه قبر حقيقى سيدالشهداعليه‌السلام در دلها و قلبهاست كه بناى آن از دوران كودكى در سرزمين دل شيعيان و عاشقانش گذارده شد؛ اما مرقد شريف آن حضرت همواره از آثار و بركات متعددى برخوردار بوده است

ضريح مقدس و حرم مطهر امام حسينعليه‌السلام يادگارى از جان نثارى و فداكارى او و يارانش در راه خدا مى‏باشد. مرقدى كه جاى عترت آدميان براى ابد و دوام خواهد بود، و سزاوار است كه اين بارگاه شريف و غم‏انگيز و شور آفرين، همواره زيارتگاه مردم جهان شده و انسانها ، فداكارى و عشق و صفا را از خفتگان اين مرقدهاى شريف ، سرمشق گيرند.

حرم حسين كعبه دلهاست و اين كعبه طوافگاه زائران و قبله اميدواران و دارالشفاى دردمندان و پناهگاه توبه كنندگان و گنهكاران است.

آرى، عاشقان كويش و دلباختگان رويش ، پروانه‏وار خود را در اطراف ضريح مطهرش گردانيده و به آتش عشق و محبت او، پر و بال خويش را مى‏سوزانند و اشك شوق و اشتياق بر چهره و رخسار مى‏افشانند، و بر مظلومى و مصيبتهاى او و خاندانش ناله سر مى‏دهند به راستى «اين چه شمعى است كه جانها همه پروانه اوست».

‏فضل و شرافت كربلا و مرقد مطهر سيدالشهداعليه‌السلام چنان است كه امام صادقعليه‌السلام فرمود: «قبر ابى عبدالله الحسينعليه‌السلام از آن روزى كه در آنجا دفن شد، باغى از باغهاى بهشتى است»٦٥.

با ذكر اين مختصر ، شايسته است جهت آگاهى و آشنايى با چگونگى حرم و مرقد شريف امام حسينعليه‌السلام و تحولات عمارت شريف ، مطالبى به طور اجمال ذكر گردد.

محل دفن آن حضرت كه همان گودال قتلگاه است ، اكنون داراى سقفى است كه روى آن صندوق مبارك نهاده شده و روى صندوق ، ضريح در ميان روضه منوره ، و روضه نيز در بين مسجد (مسجد بالا سر و مسجد پشت سر) و در طرف پايين پا در زاويه روضه قبور شهدا مى‏باشد اين مجموعه هم اكنون حرم امام حسينعليه‌السلام را تشكيل مى‏دهد، و حرم نيز ميان رواق و رواق در وسط صحن و صحن محور آبادانى زمين كربلا بوده و مى‏باشد.

ضريح مقدس در وسط واقع است و از نقره خالص ساخته شده كه در پيش روى آن با طلا و به خط نسخ نوشته شده: «ولا تحسبن الذين قتلوا فى سبيل الله امواتا بل احياء عند ربهم يرزقون» ، و در بالاى سر، «آيه نور» نوشته شده است

صحن مطهر حسينعليه‌السلام داراى هفت باب است كه عبارتنداز: ١- باب قبله كه ساعتى بر فراز آن نصب است ، ٢- باب قاضى الحاجات ٣- باب زينبيه كه در حدود تل زينبيه قرار دارد ٤- باب سلطانى ٥- باب بازار بزازها ٦- باب سدره كه در شمال صحن بوده و به بازار و اطراف راه دارد ٧- باب صافى كه به درب بين الحرمين نيز معروف است.

از اخبار چنين بر مى‏آيد كه بارگاه حسينى هفت مرتبه - به غير از عمارت موجود - بنا نهاده شده است

عمارت اول: بارگاه سيدالشهداعليه‌السلام پس از ساختن قبر شريف آن حضرت براى اولين بار در دوران بنى اميه بنا گرديد ، اخبار و روايات بسيارى آمده كه در زمان بنى اميه سقفى بر روى مزار امام و مسجدى (ظاهراً توسط بنى اسد) نزديك آن ساخته شد و تا زمان هارون الرشيد (سال ١٩٣ ) همچنان باقى بود.

عمارت دوم : بعد از تخريب مرقد شريف ، توسط هارون ، در زمان مأمون خليفه عباسى، عمارت دوم بنا شد، و تا سال ٢٣٢ باقى بود

اما از آن سال تا سال ٢٤٧ متوكل چهار بار امر به خرابى و انهدام قبر كرد، و اوقاف حاير مبارك را برد و ذخاير آن را تاراج كرد.

عمارت سوم : سومين بار مرقد مطهر امام به دست «منتصر» تجديد بنا شد، و تا سال ٢٧٣ باقى بود.

عمارت چهارم : تجديد بناى مرقد امام براى چهارمين بار به دست محمد بن زيد بن حسن بن محمد بن اسماعيل بن زيد بن على بن الحسين بن على بن ابيطالب ، ملقب به «داعى صغير» پادشاه طبرستان انجام گرفت.

عمارت پنجم : بناى عضد الدوله ديلمى بود، كه در سال ٣٦٩ بنا شد، و در زمان او بود كه رواقى به دست عمران بن شاهين معروف به «رواق عمران» در حاير حسين ساخته شد.

عمارت ششم : ششمين بار بارگاه حسين به دست حسن بن مفضل بن سهلان ابومحمد رامهرمزى ، وزير سلطان الدوله ديلمى نوسازى شد.

عمارت هفتم : عمارت موجود است كه در سال ٧٦٧ بعد از سرنگونى دولت آل بويه به سال ٣١٠ به دستور سلطان اويس ايلخانى ساخته شد، و در سال ٧٨٦ فرزندش احمد بن اويس در تكميل آن كوشيد و تاريخ آن در بالاى محراب و نزديك سر شريف آن حضرت نگاشته شده است٦٦

و اما آثار و بركات مرقد شريف و حرم مطهر سيدالشهداعليه‌السلام عبارتنداز:

١- مرقد حسينى ، نيروبخش است

با ذكر اجمالى تحولاتى كه در عمارت مرقد مطهر امام حسينعليه‌السلام صورت گرفته است به خوبى معلوم مى‏گردد كه زيارت قبر آن حضرت در مبارزه با حكومت بنى عباس تأثير مهمى داشته است ، و به همين دليل بود كه عباسيان قبر آن امام را دشمن خود مى‏دانستند و به ويرانى آن دست مى‏زدند ، زيرا اين قبر شريف به مركز تجمع مخالفان و مبارزان تبديل شده بود.

مشاهده مزار و مرقد شهيدان كربلا و به نظر در آوردن آن مصائب جانگذار ، حالت بيننده را دگرگون ساخته و استقامت حال او را به هم زده و وارونه مى سازد، كه چگونه عده‏اى قليل در مقابل جمعى كثير و سپاهى مجهز و مهيا تن به مرگ داده و روى عقيده و ايمان خود ثبات قدم داشته و تا آخرين قطره خون خود مبارزه و جانفشانى نمودند.

٢- محل نزول فرشتگان الهى

امام صادقعليه‌السلام فرمود: «ما بين قبر حسين عليه‌السلام تا آسمان، محل رفت و آمد فرشتگان الهى است ».٦٧

و نيز فرمود: «قبر حسين بن علىعليه‌السلام بيست ذراع در بيست ذراع است آن باغى از باغهاى بهشت ، و محل عروج فرشتگان به آسمان مى‏باشد هيچ فرشته مقرب و پيامبر مرسلى نيست جز آنكه از خدا مى‏خواهد كه او را زيارت كند پس گروهى فرود مى‏آيند و گروهى بالا مى‏روند»٦٨ .

٣- نماز قبول مى‏شود

اگر انسان زائر ، حق امام را شناخته و با معرفت و ولايت او در كنار قبر مطهرش نماز گذارد ، مورد قبول حق تعالى قرار مى‏گيرد چنانكه امام صادقعليه‌السلام در شأن و مقام كسى كه به مرقد و بارگاه شريف حضرت مشرف شده و نماز بخواند ، فرمود: «خداوند متعال اجر نمازش را قبولى آن قرار مى‏دهد»٦٩ .

٤- تمام خواندن نماز

حضرت امام جعفر صادقعليه‌السلام فرمود: «نماز در چهار مكان تمام خوانده مى‏شود (يعنى اگر چه از حد مسافت شرعى هم بيشتر باشد اما شكسته نمى‏شود) : ١- مسجد الحرام (مكه) ، ٢- مسجد الرسول (مدينه)، ٣- مسجد كوفه، ٤- حرم امام حسينعليه‌السلام »٧٠ .

و نيز روايت شده كه «ابن شبل» از امام صادقعليه‌السلام پرسيد: آيا قبر امام حسينعليه‌السلام را زيارت كنم ؟ فرمود: پاك و خوب زيارت كن و نمازت را در حرمش تمام بخوان پرسيد نمازم را تمام بخوانم؟ فرمود: تمام. عرض كرد : بعضى از اصحاب و شيعيان شكسته مى‏خوانند؟ فرمود: اينان دو چندان عمل مى‏كنند »٧١ .

لذا چنانكه در رساله‏هاى عمليه نيز آمده است ، در حرم امام حسينعليه‌السلام مى‏توان نماز را، هم شكسته خواند و هم به بركت آن حضرت تمام بجا آورد.

٥- اجابت دعا و برآورده شدن حاجت

خداوند سبحان در ازاى ايثار و فداكارى سيدالشهداعليه‌السلام و تحمل هرگونه سختى چون تشنگى و غم و اندوه فراوان براى حفظ اسلام، در مرقد شريفش بركاتى را قرار داده كه از جمله آنها اجابت دعا و برآورده شدن حاجات است چنانكه امام صادقعليه‌السلام فرمود: «هر كس دو ركعت كنار قبر حسينعليه‌السلام نماز بخواند ، از خداوند چيزى را مسئلت نكند جز اينكه به او عطا شود»٧٢

و نيز فرمود: «خداوند در عوض قتل امام حسينعليه‌السلام امامت را در ذريه آن حضرت ، شفا را در تربتش ، اجابت دعا را در كنار مرقدش قرار داده ، و ايام زيارت كنندگان او از عمرشان حساب نمى‏شود»٧٣

-------------------------------------

پى نوشتها:

٦٥ سيرهء امامان (ترجمهء اعيان الشيعه ), علامه سيد محسن امين , ص ٢٢٠ـ و زندگانى چهارده معصوم ,

عمادزاده , ج ٢ ص ١٣٧

٦٦ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٣٢٣

٦٧ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ١٩٥

٦٨ منتخب كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٥٢

٦٩ وسائل الشيعه , شيخ حر عاملى , ج ١٠ ص ٥٤٩

٧٠ كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ٢٤٨

٧١ كامل الزيارات , ابن قولويه , ص ١٢٣

٧٢ امالى شيخ طوسى , ص ٣١٧

٧٣ امالى شيخ طوسى , ص ٣١٩