شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

۴۶ وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى يَوْمِ الْفِطْرِ

إِذَا انْصَرَفَ مِنْ صَلاتِهِ قَامَ قَائِما ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ، وَ فِى يَوْمِ الْجُمُعَةِ، فَقَالَ: )

(۱) يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ

(۲) وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لا تَقْبَلُهُ الْبِلادُ

(۳) وَ يَا مَنْ لا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ

(۴) وَ يَا مَنْ لا يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ.

(۵) وَ يَا مَنْ لا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ

(۶) وَ يَا مَنْ يَجْتَبِى صَغِيرَ مَا يُتْحَفُ بِهِ، وَ يَشْكُرُ يَسِيرَ مَا يُعْمَلُ لَهُ.

(۷) وَ يَا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ وَ يُجَازِى بِالْجَلِيلِ

(۸) وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ.

(۹) وَ يَا مَنْ يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ.

(۱۰) وَ يَا مَنْ لا يُغَيِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لا يُبَادِرُ بِالنَّقِمَةِ.

(۱۱) وَ يَا مَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتَّى يُنْمِيَهَا، وَ يَتَجَاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتَّى يُعَفِّيَهَا.

(۱۲) انْصَرَفَتِ الاْمَالُ دُونَ مَدَى كَرَمِكَ بِالْحَاجَاتِ، وَ امْتَلَأَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ أَوْعِيَةُ الطَّلِبَاتِ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفَاتُ، فَلَكَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ كُلِّ عَالٍ، وَ الْجَلالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلالٍ.

(۱۳) كُلُّ جَلِيلٍ عِنْدَكَ صَغِيرٌ، وَ كُلُّ شَرِيفٍ فِى جَنْبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَكَ، وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِكَ، وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ

(۱۴) بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ، وَ جُودُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ، وَ إِغَاثَتُكَ قَرِيبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِيثِينَ.

(۱۵) لا يَخِيبُ مِنْكَ الاْمِلُونَ، وَ لا يَيْأَسُ مِنْ عَطَائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لا يَشْقَى بِنَقِمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ.

(۱۶) رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ، وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ، عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ، وَ سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوعِ.

(۱۷) وَ إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيئُوا إِلَى أَمْرِكَ، وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا، وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا.

(۱۸) كُلُّهُمْ صَائِرُونَ، إِلَى حُكْمِكَ، وَ أَمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ، لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ، وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ.

(۱۹) حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لا تُدْحَضُ، وَ سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لا يَزُولُ، فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ، وَ الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ، وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ.

(۲۰) مَا أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِى عَذَابِكَ، وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِى عِقَابِكَ، وَ مَا أَبْعَدَ غَايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ، وَ مَا أَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمَخْرَجِ عَدْلا مِنْ قَضَائِكَ لا تَجُورُ فِيهِ، وَ إِنْصَافا مِنْ حُكْمِكَ لا تَحِيفُ عَلَيْهِ.

(۲۱) فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِى التَّرْغِيبِ، وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ، وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ، وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ، وَ تَأَنَّيْتَ وَ أَنْتَ مَلِى ءٌ بِالْمُبَادَرَةِ

(۲۲) لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزا، وَ لا إِمْهَالُكَ وَهْنا، وَ لا إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً، وَ لا انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ، وَ كَرَمُكَ أَكْمَلَ، وَ إِحْسَانُكَ أَوْفَى، وَ نِعْمَتُكَ أَتَمَّ، كُلُّ ذَلِكَ كَانَ وَ لَمْ تَزَلْ، وَ هُوَ كَائِنٌ وَ لا تَزَالُ.

(۲۳) حُجَّتُكَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا، وَ مَجْدُكَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا، وَ إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ

(۲۴) وَ قَدْ قَصَّرَ بِىَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمِيدِكَ، وَ فَهَّهَنِىَ الْإِمْسَاكُ عَنْ تَمْجِيدِكَ، وَ قُصَارَاىَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ، لا رَغْبَةً - يَا إِلَهِى - بَلْ عَجْزا.

(۲۵) فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّكَ بِالْوِفَادَةِ، وَ أَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفَادَةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اسْمَعْ نَجْوَاىَ، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِى، وَ لا تَخْتِمْ يَوْمِى بِخَيْبَتِى، وَ لا تَجْبَهْنِى بِالرَّدِّ فِى مَسْأَلَتِى، وَ أَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفِى، وَ إِلَيْكَ مُنْقَلَبِى، إِنَّكَ غَيْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِيدُ، وَ لا عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.

ترجمه دعاى چهل و ششم: دعاى آن حضرتعليه‌السلام پس از نماز عيد فطر و جمعه

۱. اى كه مهربانى با آن كه بندگان با او بى مهرند.

۲. اى كسى كه سامان مى دهى آن را كه از شهرها آواره است.

۳. اى كه نيازمندان خويش را خوار نمى كنى.

۴. اى كه خواهندگان را نوميد نمى سازى.

۵. اى كه گستاخان را دست رد بر پيشانى نمى زنى.

۶. اى كسى كه ارمغان ناچيز را قبول مى كنى و كار اندك را پاداش ‍ مى دهى.(۱۱۷)

۷. اى كسى كه عمل كم را به خوشى مى پذيرى و پاداش بزرگ عطا مى كنى.

۸. اى كه نزديك مى شوى به آن كه به تو تقرب جويد.

۹. و سوى خود مى خوانى آن كه از تو گريزد.

۱۰. اى كه نعمت خود را تغيير نميدهى، و در عذاب شتاب نمى كنى.

۱۱. اى كه كار نيكو را بارور و نيرومند مى سازى و از كار زشت در مى گذرى تا آن را ناپديد گردانى.

۱۲. آرزومندان از آستان كرمت با حاجات روا شده بازگشتند، و كاسه خواهش دريوزگان از ريزش جود تو مالامال شد. ثناگويان به كنه نعمت تو نارسيده درماندن. بلندى تو برتر از هر بلندى است و فرّ و شكوه تو بالاتر از هر ارجمندى.

۱۳. هر بزرگى نزد تو خرد است، و هر مهترى در برابر تو كهتر، نوميد گشت آن كه به غير تو درآمد و زيان كرد آن كه به غير آستان تو فرود آمد، و به زمين خشك رسيد آن كس كه در غير وادى فضل تو آب و چرا جست.

۱۴. درِ سراى تو، به روى راغبان باز است، و بخشش تو بر خواهندگان ريزان آن كه دادرسى خواهد زود به دادش رسى.

۱۵. آرزومندان از تو محروم نشوند، و آنها كه عرض حاجت بر تو كنند از عطاى تو نوميد بازنگردند و آمرزش طلبان به عذاب تو بدبخت نشوند.

۱۶. خوان روزى تو براى گناهكاران نهاده است و حلم تو بر سر راه مخالفان آماده، عادت تو است كه با بدكاران نيكويى كنى و طريقت تو است كه تجاوزكاران را مهلت دهى، به حدى كه از مداراى تو مغرور مى شوند و به توبه باز نمى گردند و تأخیر انتقام تو آنان را از پشيمانى باز مى دارد.

۱۷. تو با آنها بردبارى نمودى كه به فرمان آيند، و مهلت دادى چون قدرت تو هيچ گاه به انتها نرسد، پس هر كس سزاوار سعادت بود سرانجام كار او را به سعادت آوردى، و هر كس در خور شقاوت بود او را واگذاشتى تا به شقاوت رسيد.

۱۸. همه سوى فرمان تو باز مى گردند و كارشان به حكم تو منتهى مى شود، ملك تو از طول مهلت آنان سستى نپذيرد و حجت تو از ترك شتاب باطل نشود.

۱۹. برهان تو بر پاى است و پادشاهى تو بر جاى و زوال نپذيرد، پس عذاب دائم آن كس را بود كه از تو روى بگرداند و نوميدى و خوارى آن را كه از در خانه تو محروم گردد و بدترين بدبختى ها آن را كه فريفته مهلت شود.

۲۰. در عذاب تو بسيار ماند و عقاب تو بر وى دراز گردد، آرزوى گشايش از او دور و اميد نجات بر روى او بسته، قضاى تو عدل است و جور در آن راه ندارد، و داورى تو از روى داد و انصاف، و تو بر او ستم نكردى.

۲۱. دليل هاى پى درپى و روشن آوردى و زبان بهانه جوى را بربستى و از پيش تخويف كردى و به لطف ترغيب فرمودى و مثل ها زدى،(۱۱۸) و مهلت ها دادى و در عذاب تأخیر كردى و مى توانستى تعجيل نمايى و به حلم مدارا كردى و مى توانستى عتاب كنى.

۲۲. حلم تو از ناتوانى نبود و مهلت تو از سستى نه، اعراض تو از كيفر آنان نه از بى خبرى است و تأخیر عذاب آنان نه از مسامحه، بلكه تا حجت تو تمام تر باشد و كرم تو كامل تر و احسان تو بيش از آن كه كمترين آن را شكر توان گزارد.

۲۳. بى زبانى مرا از سپاس تو باز داشت و ناتوانى از تمجيد تو زبان مرا بست. منتهاى كار من آن است كه اقرار كنم كه خاموش ماندم نه به ميل خود بلكه از ناتوانى.

۲۴. اكنون قصد آستان تو دارم و از تو مى خواهم مرا نيك پذيرايى كنى.

۲۵. بر محمد و آل او درود فرست، و راز مرا بشنو، و دعاى مرا مستجاب كن، و روز مرا به نااميدى به پايان مبر، و دست ردّ بر پيشانى من مزن، و بازگشت مرا به كرامت مقرون دار و باز آمدن مرا نزد خود نيز كه تو هر چه بخواهى بر تو دشوار نيست و هرچه از تو خواهند از اجابت مسئول آنان عاجز نمانى. تو بر هر چيز توانايى. و لا حول ولا قوة الا بالله العلى العظيم.