شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

گویاتر از زبان

(( کونوا دعاة للناس بغیر السنتکم ))

امام فرمود : مردم را از راهی جز زبان (در عمل ) دعوت (به نیکی ) کنید (251)

فرزندان خود را با دین و جلسات دینی ، قرآن و علماء بیگانه نکنید ، خودتان در نمازتان دقت کنید ، هنگامی که شما وضوء می گیرید ، یا هنگام غذا بسم الله می گوئید ، وقتی سخن از خدا می گوئید ، ترس و تشویق و بهشت و جهنم را متذکر می شوید ، روزه می گیرید ، اطفال را به جلسات می برید ، در خواندن قرآن و حفظ آن تشویق می کنید ، کتب دینی تهیه می کنید ، مخصوصا وقتی در جلسات عزاداری اهل بیت اشکی می ریزند و سینه ای می زنید ، لباس سیاهی می پوشید و می پوشانید ، بهترین تربیت دینی را انجام می دهید .

عفت را در خانه مراعات کنید

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : پدر نباید با دخترش زیر یک لحاف بخوابد ، مادر هم نباید چنین کند (252)

و امام صادق علیه السلام فرمود : هر که به سن بلوغ رسید ، بر مادر و خواهر و خاله و دیگران بی اجازه وارد نشود ، اول اجازه بگیرد و شما هم اجازه ندهید تا اینکه سلام کند ، که سلام اطاعت خداوند عزوجل است (253)

مؤ لف گوید : پدر و مادر ، خواهر و برادر ، در خانه باید نسبت به لباس و زینت و مسائلی از این قبیل دقت کنند ، مادر نباید در مقابل جوان خود ، بطور ناهنجار ظاهر شود ، خواهر و برادر هم همینطور ، خانه می بایست جای آرامش و اخلاق باشد ، نه مرکز فساد و تحریک شهوت .

تساوی میان اطفال

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مردی که دو پسر داشت و یکی را بوسید و دیگری را نبوسید نگاه کرده فرمود : چرا میان آندو به تساوی رفتار نکردی (254) (حساسیت ذهن اطفال در عین کودکی قابل انکار نیست و رفتار شما و کردار بزرگترها در اعمال و کردار آنها اثر مستقیم دارد) .

پدر و مادر هم عاق فرزند می شوند

(( یلزم الو الدین من العقوق لولد هما ما یلزم الولد لهما من عقوقهما اذا کان الولد صالحا ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : پدر و مادر هم عاق فرزندشان می شوند اگر فرزند صالح باشد همچنانکه فرزند عاق پدر و مادر می شود (255)

به دختر شایسته خود افتخار کنید

امام صادق علیه السلام به زنی فرمود : ای فلانی اگر خداوند به تو چیزی نداده بود جز آن دخترت را ، همانا به تو خیر بسیار عطا کرده بود (256) . الحدیث

یعنی پدران و مادران ، ارزش اولاد صالح خود مخصوصا دختران صالح و عفیف و مؤ من خود را بدانند و از این نعمت بزرگ الهی تشکر کنند و خوشحال باشند .

خداوند به بانوان مهربانتر است

(( ان الله تبارک و تعالی علی الاناث ارق منه علی الذکور - الحدیث ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : خداوند بر بانوان مهربانتر است تا مردان و هر مردی که بر بانوئی از فامیل خود شادی ، برساند خداوند روز قیامت او را شاد می گرداند . (257)

گلهای پیامبر اکرم

(( الولد الصالح ریحانه من الله قسمها بین عباده و ان ریحانتی من الدنیا الحسن و الحسین سمیتهما باسم سبطین من بنی اسرائیل شبرا و شبیرا ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند خوب گلی است که خداوند میان بندگان خود تقسیم نموده است و دو گل من از دنیا حسن و حسین علیهماالسلام هستند من آن دو را هم نام دو سبط بنی اسرائیل که شبر و شبیر بودند (و به عربی حسن و حسین می شود) نامیدم (258)

با فرزندان خود مهربان باشید

(( ان الله لیرحم الرجل لشدة حبه لولده ))

امام صادق علیه السلام فرمود : خداوند مرا را بخاطر محبت شدید وی به فرزندش مورد رحمت قرار می دهد (259) (پس با فرزندان خود مهربان باشید) .

پیامبر اکرم به شدت اطفال را مراعات می کرد

امام صادق علیه السلام فرمود : پیامبر اکرم روزی با مردم نماز ظهر می خواند ، ناگاه دو رکعت آخر را به سرعت تمام کرد ، بعد از نماز مردم از حضرت پرسیدند : آیا در نماز مساءله ای پیش آمد ؟ حضرت فرمود : چطور ؟ گفتند : شما دو رکعت آخر نماز را تند خواندید ، حضرت فرمود : مگر صدای بچه را نشنیدید (260) ؟ !

آری نبی مکرم که تمام رفتارش الگوی ما مسلمانان است ، اینقدر به اطفال و رعایت آنها اهمیت می داد .

فرزندانتان را شاد کنید

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر که فرزندش را ببوسد ، خداوند یک کار نیک برایش بنویسد و هر که فرزندش را شاد کند ، خداوند روز قیامت او را شاد می کند و هر که به فرزندش قرآن یاد دهد ، پدر و مادرش را صدا زده و دو لباس که نور آنها صورت اهل بهشت را نورانی می کند بر آنها می پوشاند (261)

نصایح اهل بیت علیهم السلام در مورد فرزند

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : رحمت خدا بر پدری که فرزندش را در نیکی به پدر یاری دهد ، به اینکه از خطایش در گذرد و برای او میان خودش و خدا دعا کند . (262) و فرمود : فرزندان خود را زیاد ببوسید (263)

مردی به امام صادق علیه السلام عرض کرد : به که خدمت کنم ؟ حضرت فرمود : به پدر و مادرت ، عرض کرد : آنها از دنیا رفته اند ، فرمود : به فرزندت نیکی کن ؟ (264)

راه تاءدیب

شخصی به حضرت موسی ابن جعفر علیه السلام از پسرش شکایت کرد : حضرت فرمود : او را نزن ولی با او قهر کن اما طول نده (265)

نفرین مکن

امام صادق علیه السلام فرمود : هر که بر فرزندش نفرین کند فقیر می شود (266)

انار برای کودکان

امام صادق علیه السلام فرمود : به بچه های خود انار بخورانید که برای جوانی آنها سودمندتر است (267)

دختر بهتر است

(( خیر اولادکم البنات ))

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : بهترین فرزندان شما دخترانند (268)

احترام و ادب

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : اولاد خود را احترام و آنها را نیکو ادب کنید ، تا موجب آمرزش شما شود (269)

آقا و عبد و وزیر

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : فرزند تا هفت سالگی سرور است ، تا هفت سال هم بنده است (مطیع است ) و تا هفت سال هم وزیر است ، در بیست و یک سالگی اگر اخلاقش مورد پسند بود وگرنه تو معذوری (270)

بهترین اعمال

امام صادق علیه السلام روایت کند که حضرت موسی به خداوند عرضه داشت : پروردگارا برترین کارها نزد شما کدام است ؟ خداوند فرمود : دوستی با کودکان ، زیرا من آنها را بر توحید آفریده ام و اگر آنها را از دنیا ببرم ، به رحمتم آنها را وارد بهشت می کنم (271)

حضرت امیر علیه السلام می فرمود : من از خدا اولاد خوش رو و یا خوش قامت نخواستم : بلکه اولادی خواستم که فرمانبردار خداوند و خدا ترس باشد ، به گونه ای که وقتی به او که مطیع خداست نگاه کنم ، چشمم روشن شود (272)

با بچه ها خوش قول باشید

کلیب صیداوی گوید : امام هفتم به من فرمود : وقتی به بچه ها وعده ای دادید وفا کنید زیرا ایشان فکر می کنند شما به ایشان روزی می دهید ، همانا خداوند عزوجل خشمگین نمی شود بر چیزی همانند خشمگین شدن او بخاطر (ستم به ) زنان و فرزندان (273)

پیامبر و پدر بی رحم

پیامبر اکرم امام حسن و امام حسین را می بوسید ، مردی به نام اقرع ابن حابس گفت : من ده فرزند دارم که هرگز یکی از آنها را نبوسیده ام ، پیامبر فرمود : (( من لا یرحم لا یرحم ، )) هر که مهربانی نکند ، مهربانی نمی بیند .

و در حدیث دیگری حضرت به مردی که گفت : تا بحال هیچ بچه ای را نبوسیده ام فرمود : این مردی است که اهل آتش است (274)

رفتار با بچه ها

(( من کان عنده صبی فلیتصاب له ))

پیامبر اکرم (ص ) فرمود : هر که نزد او بچه ای است بچگی کند (همانند او بازی کند و متناسب با او سخن گفته و رفتار نماید) .

ما چه می کنیم ؟ پیامبر اکرم چه می کرد ؟

در تاریخ زندگانی و احوالات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است که : بسیار می شد که نوزادی را نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می آورند تا او نامگذاری کند و یا برایش دعا بفرماید ، حضرت برای احترام به خانواده طفل ، نوزاد را در دامن خود می نهاد ، بسا می شد که بچه در دامن حضرت ادرار می کرد و لباس حضرت را آلوده می نمود ، برخی از کسانی آنجا فریاد برمی آوردند ، (اعتراض می کردند)

حضرت فرمود : ادرار بچه را قطع نکنید (او را نترسانید) و می گذاشت بچه ادرارش را تمام کند ، سپس با روی باز دعا می کرد یا نامگذاری می نمود و نمی گذارد خانواده طفل ناراحت شوند ، وقتی آنها می رفتند ، لباس خویش را می شست (275)

(آری آب کشیدن لباس و بر طرف کردن نجاست ، بسیار آسانتر است از بیرون کردن ناراحتی و دلشکستگی یک انسان )

پیامبر بر بچه ها سلام می کرد ما چطور ؟

در روایات متعدد از شیعه و عامه آمده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : چند کار است که من تا دم مرگ آن را رها نمی کنم ، تا روشی گردد بعد از من (و مردم انجام دهند) 1 - لباس پشمینه پوشیدن 2 - سوار بر الاغ شدن یا روانداز ساده (بدون تشریفات ) 3 - با برده ها غذا خوردن 4 - وصله کردن کفش بدست خودم 5 - سلام کردن بر بچه ها (276)

مسئولیت والدین و پدر و مادر ناموفق

(( یا ایها الذین امنوا لا تلهکم اموالکم و لا اولادکم عن ذکر الله و من یفعل ذلک فاولئک هم الخاسرون ))

خداوند متعال در سوره منافقون آیه 8 می فرماید : ای کسانی که ایمان آورده اید ، اموال و فرزندان شما ، ما را از یاد خدا غافل نکند ، کسانی که چنین کنند زیانکارانند .

مؤ لف گوید : گرچه تاءمین مسائل اقتصادی و تربیت صحیح فرزند وظیفه پدر و مادر است ولی این مسئله نباید بگونه ای درآید که پدر و مادر خود را بعنوان یک اجیر و کارگر بدون مزد تبدیل کنند و چنان غرق در تاءمین مسائل اولاد شوند که سعادت خود و ارزشهای معنوی را همراه با جوانی و نشاط و سلامتی خود ، خرج رفاه فرزندان خویش کنند ، بطوری که برای خود فرصت یک قرآن خواندن ، دعا خواندن ، جلسه رفتن ، نماز شب و غیره نگذارند .

شما برای بزرگ کردن اولاد آفریده نشده اید ، آن مسئله یکی از وظائف شماست ، هدف اصلی را فراموش نکنید و خدای ناکرده مبادا که دین خود را فدای اولاد خود کنید که در قیامت هرگز این اولاد برای شما جبران نخواهد کرد و خلاصه آنکه چه زشت است انسان برای دیگری ولو اولاد ، عمری با علاقه بیگاری کند اما نوبت به سعادت خود که می رسد بگوید وقت ندارم .

آنچه سودمند است عمل است

حضرت امیر علیه السلام فرمود :

پسر آدم وقتی آخرین روز از دنیا و اولین روز از آخرت قرار گیرد (یعنی هنگام مرگ ) مال و فرزند و اعمال او در مقابلش ظاهر می شوند ، او به مال خود توجه کرده می گوید : به خدا قسم که من بر تو حریص بودم ، و از خرج کردن تو دریغ می ورزیدم ، اکنون چه کمکی از تو ساخته است ؟

دارائی او جواب می دهد : تو از من (فقط) کفن خودت بر بردار !

(آن شخص چون از دارائی ناامید می شود) روبه فرزندانش می کند و می گوید : به خدا قسم که من شما را دوست می داشتم و از شما نگهداری می کردم ، چه کمکی از شما ساخته است ؟ آنها جواب می دهند : ما (فقط) تو را تاگودال قبر و هنگام دفن همراهی می کنیم .

سپس روبه اعمال خود می کند و می گوید : به خدا که من نسبت به تو بی رغبت بودم و تو بر من سنگین بودی ، اعمالش جواب می دهد : من همدم تو هستم چه در قبر و چه هنگام قیامت تا اینکه من و تو با هم در مقابل خداوند قرار بگیریم (277)

مقدار کار و تلاش در زندگی

امام صادق علیه السلام فرمود : کار و تلاش تو برای زندگی باید در حد متعال و آبرومندانه باشد ، نه در حد ضایع کردن و سستی و نه مثل حریصی که به دنیا خشنود شده و به آن تکیه کرده است ، بلکه خود را از رتبه انسان سست و ضعیف بالا بگیر ، و آنچه برای مؤ من ضروری است تهیه کن ، همانا آنانکه به ایشان مال دادند ولی شکر نکردند ، مال ندارند (278)

(بنابراین به دنیا همانند یک وسیله نظر کنید که می باید هدف اصلی که معنویت و آخرت است فراموش نشود و ضمن یک زندگی آبرومندانه ، هدف اصلی نیز تاءمین شود) .

احساسات و عواطف خود را کنترل کنید

(( لا دین لمن بطاعة من عصی الله تبارک و تعالی ))

حضرت علی علیه السلام در کوفه بر روی منبر در ضمن بیاناتی فرمود :

هر کس پایبند اطاعت کسی باشد که نافرمانی خدا می کند ، دین ندارد (279)

پس بر پدر و مادر گرامی لازم است که محبت و عواطف خود کنترل کنند و هرگز بخاطر عواطف خود ، شرع و عقل را زیر پا نگذارند .

آنچه از یک پدر و مادر فهمیده و دلسوز انتظار می رود ، این است که آنها راهنمای فرزندان خود باشند و خواسته های آنها را تعدیل کنند ، نه اینکه پس از گذشت این همه سال و کسب تجربیات و پختگی ، نه تنها راهنمای فرزندان خود نباشند ، بلکه سعادت خود را به دست جوانی خام بسپارند تا او ، خودش و آنها را به سمت نافرمانی خدا بکشاند .

بنابراین خریدن لباسهای ناهنجار ، رفتن به مجالس نامشروع و حرام ، مصرف عذاهای حرام ، آوردن ابزار قمار و موسیقی و یا وسائل منحرف کننده مثل ویدئو و کتابهای مبتذل و نوارهای ناهنجار و مانند اینها ، بخاطر درخواست فرزند ، جز بدبخت کردن خود ، و خانواده سودی ندارد .

در روایت است که پیامبر اکرم می فرماید : هر کس خواسته دیگری را به خشم خدا برآورده کند ، خداوند همان شخص را مخالف او می گرداند (280)

چرا محبت والدین بیشتر است

یکی از اصحاب پیامبر از حضرت پرسید : چرا به آن مقدار که ما نسبت به فرزندان خود علاقه داریم ، آنها به ما ندارند ، حضرت فرمود : چون آنها از شما هستند ولی شما از آنها نیستند (281)

(فرزند پاره تن شماست و شما جزء خود را دوست دارید ، اما شما پاره تن فرزندانتان نیستند)

این پدر به وسیله پسرش عاقبت نه بخیر شد

(( ما زال الزبیر رجلا منا اهل البیت حتی نشا ابنه المشوم عبدالله ))

حضرت علی علیه السلام فرمود : زبیر - نام یکی از اصحاب معروف پیامبر است - همواره از ما خاندان بود تا اینکه فرزند شوم و نکبتش عبدالله بزرگ شد (282)

مؤ لف گوید : سرنوشت غم انگیز زبیر درسی است که هر هوشمندی باید از آن عبرت گیرد ، او یکی از بزرگترین شخصیتهای صدر اسلام است ، بارها در غزوات و جنگها برای اسلام شمشیر زده و از حق دفاع کرده است ، حتی پس از رحلت پیامبر و مظلومیت علی علیه السلام او از معدود افرادی بود که در خانه علی علیه السلام بست نشست و با ابوبکر بیعت نمی کرد ، او در شورای شش نفره ای که پس از عمر برای جانشینی وی تعیین شده بود به نفع علی علیه السلام راءی داد .

اما همین شخصیت ، کارش به جائی رسید که در اثر طمع و فریب فرزند ، به جنگ با حضرت علی علیه السلام برخواست ، ، فرزندش ، عبدالله یکی از سرسخت ترین دشمنان بنی هاشم بود ، او در دورانهای بعد که اندکی قدرت یافت حتی نام پیامبر را هم در خطبه جمعه و سایر جاها علنی بر زبان نمی آورد و می گفت : پیامبر فامیل بدی دارد که می ترسم پر رو شوند ، و گفت : خدا خاندان پیامبر را زیاد نکند و برکت ندهد ، خانواده بدی هستند که اول و آخر ندارند ! !

این خبیث همان فردی است که تمام بنی هاشم را در دره ای بنام دره عارم در مکه جمع کرد و هیزم بسیاری بز گذرگاه آن قرار داد تا بنی هاشم را که در میان آنها محمد ابن حنفیة و پسرش ، که فرزندان امیرالمؤ منین هستند و همچنین ابن عباس بود بسوزاند ، زیرا آنها با او بیعت نمی کردند ، و نزدیک بود که آنها را بکشد ، اما خداوند بوسیله مختار آنها را نجات داد ، این ملعون خود می گفت که من چهل سال است که دشمنی این خانواده را در سینه ام مخفی کرده ام (283)

آری این فرزند ناصالح ، در اثر کینه ای که به بنی هاشم داشت ، پدر را از ولایت حضرت علی علیه السلام دور نمود ، و چنان تشویق و تحریک کرد که به جنگ با علی علیه السلام رضایت داد ، گاهی که زبیر اظهار تردید می کرد به پدر گفت : از لشکر علی ترسیدی که پیام مرگ را در بردارد (284)

و کار به جائی رسید که زبیر عاقبت نه بخیر شد و به دست مردی دور از معرکه بعد از روشن کردن آتش جنگ جمل ، ترور شد ، وقتی سر و شمشیر او را نزد حضرت شمشیر او را نزد حضرت آوردند ، حضرت شمشیر او را از غلاف بیرون کشید و فرمود : چه بسیار با این شمشیر مقابل پیامبر نبرد کردی و در روایتی فرمود : شمشیری است که بسیار غم و غصه با آن از روی پیامبر زدود - ولی الان به این وضع بدگرفتار شد .

سپس در صورت زبیر دقت کرده فرمود : تو مدتی با پیامبر هم صحبت بودی و با حضرت فامیل بودی ، اما شیطان وارد دماغ تو شد و تو را به این جا کشاند ، و در همین زمان بود که حضرت فرمود : زبیر همواره با ما اهل بیت بود تا اینکه پسرش بالغ شد و او را از ما جدا کرد (285)

مراتب احترام و خدمت به پدر و مادر

اشاره

ابی ولاد حناط گوید : از امام صادق علیه السلام راجع به این سخن خداوند که می فرماید : (( و بالوالدین احسانا )) به پدر و مادر احسان کنید ، پرسیدم : این نیکی چیست ؟

حضرت فرمود : احسان این است که با آنها خوب برخورد کنی ، و آنها را وادار نکنی که از تو چیزی بخواهند وقتی تقاضا دارند ، گرچه آنها بی نیاز باشند (یعنی نه تنها باید به پدر و مادر کمک کرد و نه تنها باید قبل از درخواست به آنان کمک کرد بلکه اگر خودشان هم می توانند حوائج خود را تهیه کنند باز فرزند ، کار آنها را انجام دهد) .

سپس حضرت فرمود : مگر نه این است که خداوند می فرماید : (( لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون ، )) هرگز به نیکی نرسید تا از آنچه دوست می دارید انفاق کنید و فرموده (( اما یبلغن عندک الکبر احدهما او کلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهر هما )) یعنی اگر یکی یا هر دوی آنها نزد تو به پیری رسند به آن دو اه نگو و از خود مران .

حضرت صادق علیه السلام فرمود : یعنی اگر تورا ناراحت کردند اه نگو و اگر تو را زدند از خود مران ، (و اینکه خداوند می فرماید) (( و قل لهما قولا کریما )) به پدر و مادر سخن شایسته بگو ، حضرت فرمود : بگو خداوند شما پدر و مادر را مشمول غفران خود کند این سخن شایسته است .

و اینکه می فرماید  بال ذلت از روی رحمت برای پدر و (( و اخفض لهما جناح الذل من الرحمة ، )) مادر بگشا ، حضرت صادق علیه السلام فرمود : به پدر و مادر ذخیره مشو مگر از روی مهربانی و محبت و صدایت را بلندتر از صدای آندو مکن و دستت را هم روی دست آندو بلند مکن و جلوتر از آنها قرار مگیر (286)

پدر و مادر بر زن و فرزند مقدم هستند

امام صادق علیه السلام فرمود : مردی نزد پیامبر آمده عرض کرد : مرا سفارش نما ، حضرت فرمود : برای خدا شریک مگیر ، گرچه تو را به آتش بسوزانند و شکنجه ات کنند مگر اینکه (از روی ترس باشد ولی ) قلب تو به ایمان مطمئن باشد .

پدر و مادرت را اطاعت کن و نیکی نما چه در حال مرگ و اگر پدر و مادر به تو دستور دادند که از خانواده و ثروت خود جدا شوی انجام ده که از ایمان است (287)

مؤ لف گوید : این حدیث را باید کسانی که بخاطر مال و همسر از پدر و مادر جدا شده اند بیشتر دقت کنند ، یک مرد موفق کسی است که پدر و مادر و همسر را با حفظ حقوق متقابل با خود نگه دارد ، و بداند که احترام و رعایت پدر و مادر هرگز قابل مقایسه با همسر نیست ، هیچکس پدر و مادر نمی شود و با هیچ دلیلی نمی شود به آنان اهانت کرد و یا کوتاهی نمود .

البته پدران و مادران دوراندیش خوب می دانند که باید جوان خود را مخصوصا هنگام ازدواج درک کنند و بدانند احیانا اگر جوانشان در سرآغاز زندگی جدید گاهی کم لطفی می کند یا انتظارات آنها را انجام نمی دهد ، مقطعی است و نباید خیلی سخت بگیرند ، شود زندگی جدید و جوانی و نیروی جنسی و مسائل دیگر گاهی جوان را از بسیاری از مسائل از جمله پدر و مادر غافل می کند .

جوانان نیز باید بدانند درست همان لحظات و ایامی که اوج خوشوقتی و لذت آنان در زندگی جدید است ، برای پدر و مادر از نقطه های عطف زندگی است و همان ایام غفلت شما از پدر و مادر جنبه های دیگر دارد و آنها انتظار دارند جوانشان در هنگام ازدواج بیشتر به آنها توجه کند و جوان هم در اثر ازدواج اگر از پدر و مادر غافل شود مسئله ساز خواهد بود .

مشکله ازدواج این است که انتظارات پدر و مادر زیاد غفلت جوان هم بخاطر ازدواج زیاد است و اینجا این جوان هوشیار است که باید با دقت و هوشیاری از این مرحله به سلامت عبور کند .

الا ای یوسف مصری که کردت سلطنت مغرور ! !

پدر را باز پرس آخر کجا شد مهر فرزندی

حضرت یعقوب پس از سالهای طولانی که در فراق یوسف گریست و افسوس خورد ، بالاخره فهمید که یوسف در مصر است و به مقام ریاست رسیده است ، تصمیم گرفت تا به نزد یوسف برای دیدار او برود ، کاروان حضرت یعقوب به مصر نزدیک می شد ، یوسف فهمید که پدر وارد می شود به استقبال او آمد .

امام صادق علیه السلام فرمود : یعقوب با دیدن یوسف پیاده شد ، (288) یوسف خواست پیاده شود ، اما مقام و ریاست نگذاشت تا در مقابل پدر پیاده شود ، همینکه بر پدر سلام کرد ، جبرئیل بر نزد یوسف آمد و گفت :

ای یوسف خداوند متعال به تو می گوید : چه شد که در مقابل بنده شایسته من پیاده نشدی ؟ این مقام و ریاست ؟ باز کن کف دست خود را ، یوسف دست خود را گشود ، ناگاه نوری از میان انگشتانش خارج شد ، پرسید : این چه بود ؟ جبرئیل گفت : (نور پیامبری بود) هرگز از نسل تو پیامبری نخواهد آمد ، این مجازات تو بود بخاطر برخورد تو با پدرت یعقوب که در مقابل او پیاده نشدی (289)

رمز خوشبختی در خدمت به والدین است

یکی از مهمترین ابزار خوشبختی برای انسان ، رضایت و خدمت به پدر و مادر است ، خدمت به پدر و مادر و دعای خیر ایشان ، پشتوانه محکمی برای سعادت دنیوی و اخروی اولاد به حساب می آید .

گرچه در دوران کنونی که عصر تمدن و پیشرفت علمی و انحطاط ارزشهای انسانی می باشد ، فرزندان همین که احساس استقلال کردند ، بطور کلی با پدر و مادر به سردی برخورد می کنند و آنها را به کنج عزلت و فراموشی می سپارند ، و یا آنها را مانع نشاط و خوشی خود به حساب می آورند .

اما تجربه نشان داده است که اینگونه افراد در زندگی موفق نخواهند بود ، و بر عکس آنها که به والدین خدمت می کنند ، دارای زندگی خویش و با نشاط خواهند شد .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : هر که خوشحال می شود از اینکه عمرش افزایش یابد و روزی او فراخ شود ، به پدر و مادرش خدمت کند که خدمت به آنها اطاعت خداست ، حضرت صادق علیه السلام فرمود : اگر می خواهی عمرت زیاد شود به دو بزرگ خود - یعنی پدر و مادرت - نیکی کن (290)

احترام فوق العادة به مادر

امام صادق علیه السلام فرمود : مردی نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد : یا رسول الله به چه کسی نیکی کنم ؟ حضرت فرمود : به مادرت ، عرض کرد سپس به کی ؟ حضرت فرمود : به مادرت ، باز پرسید : سپس به که ؟ حضرت باز فرمود : به مادرت ، دفعه بعد که پرسید سپس به که ؟ حضرت فرمود : به پدرت (291)

امام سجاد علیه السلام نیز فرمود : مردی نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد : یا رسول الله هیچ کار زشتی نمانده که انجام نداده باشم آیا برای من توبه ای هست ؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : آیا از پدر و مادرت هیچکدام زنده اند ، عرض کرد : پدرم ، حضرت فرمود : برو به او نیکی کن ، وقتی آن مرد پشت نمود که برود ، پیامبر فرمود : ای کاش مادرش (زنده ) می بود (292)

مؤ لف گوید : محبت فراوان و فداکاری مادر از یک طرف و حساسیت و لطافت روح او از جهت دیگر موجب این احترام فوق العاده برای وی شده است .

به پدر و مادر پیر خود شخصا کمک کنید

ابراهیم ابن شعیب گوید : به حضرت صادق علیه السلام عرض کردم : پدرم بسیار پیر شده است ، بطوری که وقتی کاری دارد ما او را بر دوش گرفته می بریم ، حضرت فرمود : اگر بتوانی خودت عهده دار آن شوی انجام ده ، با دست لقمه به او بده ، که این کار فردا برای تو سپری خواهد بود . (293) یعنی تو را از خشم الهی حفظ می کند یعنی فرزندان نباید هنگام پیری و درماندگی والدین ، آنها را از خود دور کنند .

چند دستور مهم برای مقابله با بلاها و مشکلات

مقدمه

هر انسانی سعی می کند در حد توان خود با خسارتها و بلاها مقابله کند و خود را از زیان بدور دارد ، ولی تجربه نشان داده است که بسیاری از بلاها و زیانها پیش بینی نشده هستند ، کما اینکه طبق عقیده ما مسلمانان بسیار از سختیها و بلاها غیر از علل معمولی دارای اسباب بخصوصی هستند که می بایست علاوه بر در نظر گرفتن مسائل عقلائی و علمی ، از نظر معنوی به مقابله با آنها پرداخت .

بطور کلی برای مصون ماندن از بسیاری از بلاها از نظر روایات اسلامی به اموری سفارش شده است که بطور خلاصه به چند مساءله مهم اشاره می شود .

1 - گناه انسان را مبتلا می کند

حضرت علی علیه السلام فرمود : از گناه بپرهیزید که هیچ بلائی و کمبود روزی نیست مگر به خاطر گناه ، حتی خراش بدن و زمین خوردن و دچار مصیبت شدن (294)

امام صادق علیه السلام فرمود : بدان که هیچ رگی زده نمی شود و هیچ لغزشی که موجب زمین خوردن شود رخ نمی دهد ، هیچ سر دردی پیدا نمی شود ، هیچ بیماری به وجود نمی آید مگر بخاطر گناه ، و همین است که خداوند عزوجل در کتاب خود می فرماید : هر مصیبتی که به شما برسد به خاطر اعمال خود شماست ، و خداوند از بسیاری از آنها در می گذرد (295)

امام رضا علیه السلام فرمود : هر گاه بندگان گناهان تازه اختراع کنند ، خداوند نیز بلاهائی تازه که سابقه نداشته و نمی شناختند ، بر آنها ایجاد می کند (296)

2 - صدقه بلا را دور می کند

از نظر روایات اسلامی و تجربیات فراوان جای هیچگونه شک و تردیدی نیست که صدقه از بهترین عوامل برای پیشگیری از بلا و سختیهاست .

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به حضرت علی علیهماالسلام فرمود : یا علی صدقه آن بلائی را که مقدر و محکم شده برمی گرداند . (297)

و فرمود : صبح را با صدقه آغاز کنید که بلا از صدقه عبور نمی کند (298) و در روایات متعدد وارد شده است که صدقه هفتاد نوع بلا و یا مرگهای ناهنجار - مثل تصادف - سوختگی و مانند اینها - را دفع می کند .

محمد ابن مسلم گوید : با امام باقر علیه السلام در مسجد پیامبر بودیم که یکی از شرفه های مسجد بر سر مردی افتاد اما به او نزد و به پایش خورد ، حضرت فرمود :

از او پرسید امروز چه کرده است ؟ وقتی از او سوال کردند گفت : در میان راه مقداری خرما به سائلی صدقه دادم ، حضرت فرمود : خداوند به خاطر آن صدقه ، بلا را از تو دور کرد (299)